Ι ΑΣΚΟΝΤΑΣ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΟ ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ Θεσσαλονίκη, Απρίλιος 2009
Τίτλος εργασίας: ιδάσκοντας το µάθηµα της Ιστορίας στο Ηνωµένο Βασίλειο Μάθηµα: ιδακτική των Κοινωνικών Επιστηµών Θεµατική ενότητα: Παρουσίαση του σχολικού εγχειριδίου ιστορίας ξένης χώρας Στοιχεία οµάδας εργασίας: Μαρτζιβάνου Άννα, Σαµοΐλη Παρασκευή, Α εξάµηνο(2008-2009) Υπεύθυνη καθηγήτρια: Ρεπούση Μαρία Πανεπιστηµιακό ίδρυµα: Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης, Παιδαγωγικό Τµήµα ηµοτικής Εκπαίδευσης Χρόνος παράδοσης: Απρίλιος 2009 µιας
Περιεχόµενα -Το εθνικό εκπαιδευτικό σύστηµα του Ηνωµένου Βασιλείου -Το Εθνικό Αναλυτικό Πρόγραµµα(National Curriculum).. Η διδασκαλία της ιστορίας και οι στόχοι της (KS3) -Το εγχειρίδιο ιστορίας Revise KS3 History. Βιβλιογραφία
I. ΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΗΝΩΜΕΝΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ υο ειδών εκπαιδευτικά συστήµατα: Αγγλίας, Ουαλίας, Β. Ιρλανδίας (έµφαση στο βάθος της παιδείας) Σκωτίας (έµφαση τόσο στο βάθος όσο και στο εύρος)
Αγγλία- Ουαλία υποχρεωτική φοίτηση: 5-16 ετών τέσσερα βασικά στάδια: βασικό στάδιο 1 (5-7 ετών) βασικό στάδιο 2 (7-11 ετών) βασικό στάδιο 3 (11-14ετών) βασικό στάδιο 4 (14-16 ετών) Πρωτοβάθµια εκπαίδευση ευτεροβάθµια εκπαίδευση
Β. Ιρλανδία υποχρεωτική φοίτηση: 4-16 ετών Πρωτοβάθµια 4-11/12 ετών σε σχολεία πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης και σε προπαρασκευαστικά τµήµατα των grammar schools ευτεροβάθµια 11-18 ετών σε grammar schools και σε secondary schools
Σκωτία υποχρεωτική φοίτηση: 5-16 ετών Πρωτοβάθµια 5-12 ετών (χωρίζεται σε τρία στάδια) ευτεροβάθµια 12-16 ετών (χωρίζεται σε τέσσερα στάδια, στα δύο πρώτα παρέχονται γενικές γνώσεις και στα δύο επόµενα ειδίκευση και επαγγέλµατική εκπαίδευση)
ΤοΕθνικόΑναλυτικόΠρόγραµµα (The National Curriculum) Το εν λόγω Πρόγραµµα ρυθµίζει: Τα διδασκόµενα µαθήµατα Τη γνώση, τις δεξιότητες και την κατανόηση που απαιτούνται για κάθε µάθηµα Τους στόχους που επιδιώκει το κάθε µάθηµα(attainment targets)-οι εκπαιδευτικοί λαµβάνοντας υπόψη αυτούς τους στόχους µπορούν να εκτιµήσουν την πρόοδο των µαθητών και να σχεδιάσουν τα επόµενα βήµατα στην εκπαιδευτική διαδικασία Τον τρόπο µε τον οποίο εκτιµάται και καταγράφεται η πρόοδος των µαθητών
Η αξιολόγηση των µαθητών για το βασικό Στάδιο 1(key stage 1) Οι παρατηρήσεις του δασκάλου και η βαθµολογία για αυτό το επίπεδο αφορούν: Την ανάγνωση Τη γραφή Την προφορική συµµετοχή και την επίδοση στις ακουστικές ασκήσεις Τα µαθηµατικά Τις φυσικές επιστήµες
Βασικό Στάδιο 2(key stage 2) Στο δεύτερο στάδιο οι µαθητές εξετάζονται και αξιολογούνται στα εξής: Αγγλική γλώσσα (ανάγνωση, παραγωγή γραπτού λόγου και ορθογραφία) Μαθηµατικά (συµπεριλαµβανοµένης της νοερής αριθµητικής) Φυσικές επιστήµες (φυσική και χηµεία)
Βασικό Στάδιο 3(key stage 3) Στο τρίτο στάδιο οι µαθητές εξετάζονται και αξιολογούνται στα παρακάτω: Αγγλική γλώσσα Μαθηµατικά Φυσικές επιστήµες Ιστορία Γεωγραφία Σύγχρονες ξένες γλώσσες Σχέδιο και Τεχνολογία Πληροφορική και Νέες τεχνολογίες Καλλιτεχνικά (αισθητική αγωγή) Μουσική Φυσική αγωγή Κοινωνική και πολιτική αγωγή Θρησκευτικά
ΙΙ. Η Ι ΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Η ιστορία προσφέρει στους µαθητές την ευκαιρία να: Μάθουν για το παρελθόν στη Μ. Βρετανία και στον ευρύτερο κόσµο. ιαπιστώσουν µε ποιο τρόπο το παρελθόν επηρεάζει το παρόν. Ανακαλύψουν πώς ήταν οργανωµένες οι κοινωνίες του παρελθόντος, ποιες πεποιθήσεις και πολιτισµικές ιδέες επηρέασαν τη δράση των ανθρώπων. Σχηµατίσουν µια άποψη για τη δοµή του χρόνου. Μάθουν για την ποικιλία των ανθρώπινων εµπειριών και να κατανοήσουν καλύτερα τους ίδιους τους εαυτούς τους ως άτοµα και ως µέλη της κοινωνίας. Συλλογιστούν και να εκφράσουν τις προσωπικές τους επιλογές, στάσεις και αξίες. Αξιοποιήσουν τις αποδείξεις και τις µαρτυρίες του παρελθόντος, να τις κρίνουν και να εξάγουν τα δικά τους συµπεράσµατα.
Το περιεχόµενο της ιστορίας στο Βασικό Στάδιο 3(key stage 3) Στο µάθηµα της ιστορίας, οι µαθητές αποκτούν και εφαρµόζουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες σε πέντε διαφορετικά πεδία: Αντίληψη της πορείας του χρόνου Γνώση και κατανόηση των γεγονότων, των προσώπων και των αλλαγών που συντελέστηκαν στο παρελθόν Ερµηνεία του παρελθόντος Ιστορική έρευνα Οργάνωση και επικοινωνία
Πρόοδος στην Ιστορία Η γνώση, οι δεξιότητες και η κατανόηση είναι άµεσα συνυφασµένες µε την ιστορία. Η πρόοδος στο key stage 3 παρουσιάζει τα εξής χαρακτηριστικά: Απόκτηση µιας ολοένα πιο εκτεταµένης και βαθύτερης ιστορικής γνώσης και ικανότητα να γίνουν συσχετισµοί ανάµεσα σε διαφορετικές χρονικές περιόδους Εµβάθυνση στην κατανόηση γενικών και ειδικών ιστορικών εννοιών Επάρκεια για την αξιοποίηση των ιστορικών δεξιοτήτων Ικανότητα µετάδοσης της ιστορικής γνώσης χρησιµοποιώντας ακριβή γλωσσική διατύπωση
ιδάσκοντας τις βασικές δεξιότητες Χρονολογία - Χρόνος Ο ιστορικός χρόνος Ο χρόνος του ρολογιού Ο εµπειρικός χρόνος Οργάνωση
Οι πέντε βασικές δεξιότητες του αναλυτικού προγράµµατος Χρονολογική κατανόηση Ιστορική γνώση και κατανόηση Ερµηνεία ιερεύνηση Οργάνωση
ΙΙΙ. Το εγχειρίδιο ιστορίας του KS3 Όλοι οι µαθητές πρέπει να µελετήσουν τα επόµενα βασικά θέµατα. Βρετανική Ιστορία 1066-1500 (κεφάλαιο ένα) Βρετανική Ιστορία 1500-1750 (κεφάλαιο δύο) Βρετανική Ιστορία 1750-1900 (κεφάλαιο τρία) Μια µελέτη της Ευρώπης πριν το 1914 (κεφάλαιο τέσσερα) Μια µελέτη του κόσµου πριν το 1900 (κεφάλαιο πέντε) Μια µελέτη του κόσµου πριν το 1900 (κεφάλαιο έξι)
ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Γνώση και Κατανόηση (Αυτό το επίπεδο ασχολείται µε τις Αλλαγές και τις Καταστάσεις µέσα στην ιστορία και τις Αιτίες και τις Συνέπιες των ιστορικών γεγονότων.) Ιστορικές εξιότητες (Αυτό το επίπεδο ασχολείται µε τους τρόπους ερµηνείας των γεγονότων και χρησιµοποιεί µια ποικιλία πηγών ως ιστορικές αποδείξεις.) Εθνικότητα εθνικότητας καλύπτονται επίσης σε αυτό το βιβλίο επειδή η µελέτη της ιστορίας βοηθά στην κατανόηση του τι είναι να είναι κανείς πολίτης και να είναι ενήµερος για τα δικαιώµατα και τις υποχρεώσεις του πολίτη.) Αλφαβητισµός (Η µελέτη της ιστορίας θα πρέπει να βοηθήσει στο να γράφει κανείς συνεκτικά χρησιµοποιώντας τα βασικά σηµεία, σωστά δοµηµένες προτάσεις και οργανωµένες παραγράφους.) (Τα θέµατα της
Γενικώς, οι µαθητές αναπτύσσουν την ικανότητά τους να κατανοούν πέρα από την εµπειρία τους και οικοδοµούν τη γνώση τους του ευρύτερου κόσµου και των διαφορετικών κοινωνιών και των πολιτισµών. Μαθαίνουν για τις οµοιότητες και τις διαφορές ανάµεσα στους ανθρώπους και τα µέρη σε όλο τον κόσµο και για τις διαφορές στον κόσµο. Αναπτύσσουν το αίσθηµα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ηθικής ευθύνης και αρχίζουν να αντιλαµβάνονται ότι οι επιλογές τους είναι δυνατό να επηρεάσουν παγκόσµια και τοπικά θέµατα.
ΠΩΣ ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΙΝΑΙ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΟ Το βιβλίο χωρίζεται σε έξι κεφάλαια καθένα από τα οποία καλύπτει έξι περιοχές του Εθνικού Προγράµµατος Σπουδών. Κάθε κεφάλαιο χωρίζεται σε υποενότητες για να βοηθήσει το µαθητή να µελετήσει κάθε µέρος κάθε θέµατος στο Εθνικό Πρόγραµµα. Παράδειγµα 5. Ο κόσµος τον 20ο αιώνα Οι θεµατικές ενότητες που περιλαµβάνονται στο κεφάλαιο: Η συµµετοχή της Ευρώπης στον Ά παγκόσµιο πόλεµο(1914) Ο Ά παγκόσµιος πόλεµος στο υτικό µέτωπο και στη θάλασσα Ο Ά παγκόσµιος πόλεµος µεταβάλλει την βρετανική κοινωνία και το ευρωπαϊκό πολιτικό σκηνικό Η κατάρρευση της γερµανικής δηµοκρατίας Β Παγκόσµιος Πόλεµος(1939-1945) Ο Ψυχρός Πόλεµος(1945-1990)
Για να καθοδηγηθεί ο µαθητής στη µελέτη του στην αρχή κάθε κεφαλαίου σηµειώνεται τι θα πρέπει να είναι ικανός να καταλάβει. Αυτό βρίσκεται στο σηµείο µε τον τίτλο «Αφού µελετήσεις αυτό το θέµα». Παράδειγµα Μετά τη µελέτη αυτής της ενότητας θα µπορείς να: κατανοήσεις ποια αντίπαλα στρατόπεδα διχοτόµησαν την Ευρώπη το 1914 περιγράψεις το σχέδιο των Γερµανών για την κατάκτηση της Ευρώπης εξηγήσεις γιατί οι Γερµανοί δε µπόρεσαν να αναδειχθούν νικητές γρήγορα κατανοήσεις τι σηµαίνει η έκφραση µάχη στη θάλασσα περιγράψεις σε ποιες περιοχές της Ευρώπης έστησαν ενέδρες τα στρατεύµατα εξηγήσεις τη σηµασία των λιµανιών του Καναλιού για τον πόλεµο ερµηνεύσεις τα αίτια που οδήγησαν τον κόσµο σε πόλεµο το 1914
Στο βιβλίο βρίσκονται οι τρεις βασικές περίοδοι της Βρετανικής Ιστορίας, δυο µελέτες για τον κόσµο και µια για την Ευρώπη. Τα βασικά σηµεία και γεγονότα καλύπτονται σε κάθε µια από τις έξι ενότητες. Παράδειγµα Το εκέµβριο του 1914 έξυπνοι Γερµανοί γνώριζαν ότι δε θα ΒασικόΣ µπορούσαν να νικήσουν στον πόλεµο, γιατί η ηµείο επιτυχία εξαρτιόταν από τη γρήγορη νίκη της Γερµανίας.
Στο τέλος κάθε κεφαλαίου βρίσκεται ο Έλεγχος Προόδου που βοηθά το µαθητή να ελέγξει τον εαυτό του στα βασικά σηµεία του θέµατος. Παράδειγµα Έλεγχος προόδου 1 Ποια συµφωνία επιβλήθηκε στη Γερµανία το 1919; 2 Τι συνέβη µε τα χρήµατα στη Γερµανία το 1923; 3 Τι βιβλίο έγραψε ο Χίτλερ το 1923; 4 Πότε έλαβε χώρα η κρίση της Wall Street; 5 Τι συνέβη στις ψήφους των Ναζιστών το 1929-32; 6 Ποιο ήταν το όνοµα της χιτλερικής µυστικής αστυνοµίας; 7 Σε ποια φυλετική οµάδα στόχευαν κυρίως οι Ναζί; 8 Πότε νικήθηκαν οριστικά ο Χίτλερ και οι Ναζί; 1. η συµφωνία των Βερσαλλιών, 2. µειώθηκε η αξία του, 3.Mein Kampf, 4. Οκτώβριος 1929, 5. αυξήθηκαν γρήγορα, 6.Gestapo, 7. Στους Εβραίους, 8. Μάιος 1945
Κάθε κεφάλαιο έχει µια αφήγηση, που εξηγεί τα βασικά γεγονότα του θέµατος. Υπάρχουν επίσης αποσπάσµατα γραµµένα εκείνη τη χρονική περίοδο. Αυτές οι πρωτογενείς πηγές κάνουν το κείµενο να έρχεται φυσικό µε έναν ιδιαίτερο τρόπο. Παράδειγµα Νέα όπλα, όπως τα αεροσκάφη και τα τανκς, άρχισαν να χρησιµοποιούνται αποτελεσµατικά στο τέλος του πολέµου, στα τρία πρώτα χρόνια όµως η τεχνολογία εξυπηρετούσε αµυντικές τακτικές. Ένας στρατιώτης που πολέµησε στη µάχη της Σοµαλίας τον Ιούλιο του 1916, περιγράφει πώς ήταν η µάχη: Για µια εβδοµάδα 300 όπλα έριχναν βλήµατα προς τους Γερµανούς. Ο θόρυβος ήταν σαν να ηχούσε µέσα στις φλέβες µας ακόµη και µες στην ησυχία της νύχτας. Έπειτα, το πρωί τα όπλα άρχιζαν και πάλι. Σε απόσταση ενός µιλίου, τα χαρακώµατά µας έβγαζαν πυκνά σύννεφα πράσινου και πορτοκαλί καπνού. Ο καπνός ανέβαινε ψηλά κινούµενος σαν στρόβιλος και κρύβοντας καθετί απ το οπτικό µας πεδίο.(ο Στρατός, Π. Λέιν, 1978)
Υπάρχουν επίσης εικόνες και χάρτες που βοηθούν στην κατανόηση των βασικών γεγονότων και της συµπεριφοράς των ανθρώπων που µελετώνται. Παράδειγµα ιάσηµη και επιτυχηµένη βρετανική αφίσα της εποχής
Τα διαγράµµατα βοηθούν στην περίληψη των βασικών σηµείων των θεµάτων. Παράδειγµα 2. Μαλάγια Σιγκαπούρη 1. Ινδία 4. Η Βρετανική Αυτοκρατορία αποτυγχάνει 3. Αφρική δεκαετία 50 1.Χιροσίµα Ναγκασάκι 1.Βοµβαρδισµός των Ιαπώνων 2.Η Ιαπωνία σε ειρηνευτικές διαπραγµατεύσεις; 3. µια νέα πυρηνική εποχή 1. Εθνικό Σύστηµα Υγείας 3. Εργατική κυβέρνηση Οι συνέπειες του Β παγκοσµίου πολέµου. 2.Ο κεραυνοβόλος πόλεµος 1.εκατοµµύρια άστεγοι 2.εκατοµµύρια µετεγκατεστηµένοι 2. Κοινωνική Ασφάλεια 3. Ο Churchill συγκλονίστηκε από την καταψήφιση του 3. αντιαεροπορικά καταφύγια
Οι σηµειώσεις στο περιθώριο προστίθενται στο κείµενο και βοηθούν στην ερµηνεία των βασικών σηµείων. Παράδειγµα Ο Τρούµαν είχε πει: η µετάθεση ευθυνών σταµατά εδώ, όταν µιλάµε για την απαίσια ευθύνη να είναι κανείς Αµερικανός πρόεδρος. Τον Αύγουστο του 1945 ο πρόεδρος Τρούµαν διέταξε τη ρίψη της πρώτης ατοµικής βόµβας στην ιαπωνική πόλη της Χιροσίµα. Οι Αµερικανοί είχαν προειδοποιήσει τους Ιάπωνες για το τι πρόκειται να συµβεί αν συνέχιζαν να πολεµούν. Αυτή ακολουθήθηκε από την ατοµική επίθεση στο Ναγκασάκι και έπειτα την ιαπωνική παράδοση. Λίγοι άνθρωποι το 1945 αντιτάχθηκαν στη χρήση ατοµικών όπλων εναντίον ενός εχθρού που ήταν τόσο σκληρός στους φυλακισµένους και στα έθνη που κατείχε.
IV. Βιβλιογραφία Βιβλίο Revise KS3 History, Christopher Lane, Letts educational ιαδίκτυο: www.spartacus.schoolnet.co.uk www.historyguide.org www.epolitix.com www.letts.co.uk www.career.teicrete www.dynot.net www.primaryhistory.org www.standards.dfes.gov.uk www.curriculum.qca.uk www.direct.gov.uk www.thinkinghistory.co.uk www.learnenglish.de www.de.gov.uk www.nzhistory.net www.history.org.uk