ΜΟΤΙΚΗ ΣΗ ΑΛΒΑΝΙΑ Η πνιπθσληθή κνπζηθή παξάδνζε ηεο Αιβαλίαο απνηειεί έλα κνλαδηθό κνπζηθό θαηλόκελν, πνπ βαζίδεηαη ζην «ίζν» (από ηε ιέμε «ίζνλ» ηεο βπδαληηλήο κνπζηθήο). ην πνιπθσληθό ηξαγνύδη ππάξρνπλ δύν ηξόπνη 1 νο ε νκάδα ησλ Tosks, ε νπνία θξαηάεη έλα ζπλερόκελν ίζν πνπ ηξαγνπδηέηαη ζην θσλίελ «ε» θαη 2 νο ε νκάδα ησλ Labs, πνπ θάπνηεο θνξέο θξαηά ην ίζν ξπζκηθά θαη αθνινπζεί ηα ιόγηα ηνπ ηξαγνπδηνύ. Σν πνιπθσληθό ηξαγνύδη εθηειείηαη θπξίσο από ηέζζεξηο εθηειεζηέο αιιά κπνξεί λα θηάζεη θαη ηνπο δέθα. ηελ πνιπθσληθή παξάδνζε ηεο Αιβαλίαο δελ ππάξρνπλ γπλαίθεο θαη νη άληξεο ρσξίδνληαη ζηηο δύν παξαπάλσ νκάδεο κε κηα πνιύ απζηεξή ηεξαξρεία αλάκεζα ζηνπο ηξαγνπδηζηέο θαη ην ξόιν ηνπο ζηελ νκάδα. Δίλαη ν θεληξηθόο πνπ ηξαγνπδά ηε κεισδία θαη ιέγεηαη πάξηεο ή παξηήο ή αθόκε θαη ζεθσηήο. Ο δεύηεξνο πνπ γπξίδεη ην ηξαγνύδη θαη ιέγεηαη γπξηζηήο γηαηί «γπξίδεη» ην ηξαγνύδη, θαη νη ππόινηπνη πνπ ηζνθξαηνύλ ην ηξαγνύδη (όπσο νη ςάιηεο ζηελ εθθιεζία). Δπηπιένλ ππάξρεη θαη έλαο αθόκα ηξαγνπδηζηήο, ν θιώζηεο,πνπ θάλεη ηδηόκνξθνπο ιαξπγγηζκνύο κε «ςεύηηθε» θσλή «θιώζνληαο» ην ηξαγνύδη.
Απηνύ ηνπ είδνπο ε κνπζηθή ρξεζηκνπνηείηαη ζε δηάθνξα γεγνλόηα ηεο θνηλσληθήο δσήο ηνπ ηόπνπ όπσο γάκνη,γηνξηέο ζεξηζκνύ,δηάθνξεο ζξεζθεπηηθέο θαη άιιεο εθδειώζεηο εώο θαη ηηο θεδίεο. Γηα όιεο ηηο εθδειώζεηο ππάξρνπλ πνιπθσληθά ηξαγνύδηα. Σα ιατθά Αιβαληθά ηξαγνύδηα κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα δηάθνξνπο ζθνπνύο όπσο ζηελ απαγγειία εξσηθώλ επώλ, ζε λαλνπξίζκαηα, ηξαγνύδηα αγάπεο, γακήιηα ηξαγνύδηα κέρξη θαη ζε ηξαγνύδηα εξγαζίαο θ.α. ΒΟΡΔΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ Σν Ghegs είλαη γλσζηό γηα ηελ πνηθηιία ηεο επηθήο πνίεζεο. Σα έπε κηινύλ γηα ήξσεο θαη πνιεκηζηέο. Οη κνξθέο ησλ επώλ πεξηιακβάλνπλ ηξαγνύδηα αλδξίαο, κπαιάληεο θαη θξαπγηέο. εκαληηθά έπε είλαη ηα Mujo θαη Halil. Η παξαδνζηαθή πνηθηιία ηεο επηθήο πνίεζεο ιέγεηαη Rapsody Kreshnice (πνηήκαηα ησλ εξώσλ)
ΝΟΣΙΑ ΑΛΒΑΝΙΑ Η λόηηα Αιβαληθή κνπζηθή είλαη πην ήξεκε θαη επγελήο θαη έρεη ζπλδηαζκνύο κε ηε θύζε. Υσξίδεηαη ζε ηέζζεξα κέξε (θηήηνξαο, ηνξλαδόξνο, trower θαη θεθήλαο), πνπ καδί δεκηνπξγνύλ κηα ζύλζεηε θαη ζπλαηζζεκαηηθή κεισδία. Η λόηηα Αιβαλία είλαη επίζεο γλσζηή γηα κηα ρνξσδία απνηεινύκελε από έλα κέρξη δύν ζνιίζηο κε ιππεκέλεο θσλέο. Τπάξρεη κηα ιατθή παξάδνζε ηξαγνπδηνύ αγάπεο ζην λόην, ζε κηα ειέπζεξε αξκνλία ξπζκνύ θαη ρξήζεο εθηειεζηώλ, δηακνξθνκέλεο κε δηαθόζκεζε θαη κέιιηζκα. Οη άλζξσπνη Tosk είλαη γλσζηνί γηα ηα ζύλνια πνπ απνηεινύληαη από βηνιηά, θιαξηλέηα θαη έλα είδνο ιαγνύηνπ. ΓΗΜΟΦΙΛΗ ΜΟΤΙΚΗ Η πόιε Shkodlr είλαη ε πνιηηηζηηθή πξσηεύνπζα ηεο Αιβαλίαο, ε κνπζηθή ηεο ζεσξείηαη ε πνιππινθόηεξε ζηε ρώξα. Βνζληαθά είλαη κηα ζεκαληηθή επηξξνή ζηε κνπζηθή από ηελ πεξηνρή, ηα νπνία είλαη ζύλζεηα, κε ηηο κεηαηνπίζεηο κέζσ ζεκαληηθώλθαη δεπηεξεύνπζσλ θιηκάθσλ λε έλα ηνύξθηθν ήρν θαη έλα ξνκαληηθό θαη πνιύπινθν ηόλν. ηα Σίξαλα είλαη ην ζπίηη δεκνθηινύο κνπζηθήο πνπ ππάξρεη θνληά ζηνπο ηζηγγάλνπο, επηξεάδεηαη θαη έρεη δηεζλώο αλαγλσξηζηεί κέζσ ησλ κεηαλαζηώλ.
ΣΡΑΓΟΤΓΙΑ ΣΔΥΝΗ ΣΗ ΓΔΚΑΔΣΙΑ ΣΟΤ 30 Σα ηξαγνύδηα ηεο δεθαεηίαο ηνπ 30 κνηάδνπλ αξθεηά κε ηε ηνπ 19 νπ αηώλα ησλ αιβαληθώλ πόιεσλ. Σα αζηηθά ηξαγνύδηα ηέρλεο επεξεάζηεθαλ έληνλα από ηελ νζσκαληθή θαηάθηεζε πνπ θξάηεζε ζηελ Αιβαλία γηα έλα κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα. Σν βόξεην κέξνο ηεο Αιβαλίαο απνξξόθεζε πην εύθνια ηελ ηνύξθηθε κνπζηθή επεηδή θαη νη δύν παξαδόζεηο ρξεζηκνπνηνύζαλ κνλνθσλία ζε αληίζεζε κε ην λόην πνπ είρε βαζηζηεί από θαηξό ζε πνιπθσλία θαη ζε έλα δηαθνξεηηθό ζύζηεκα. Μέρξη ην ηέινο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 30, ην αζηηθό ηξαγνύδη ηέρλεο ήηαλ ελζσκαηνκέλν ζηελ θιαζζηθή κνπζηθή, ελώ ν ηξαγνπδηζηήο Marie Kraja έθαλε κηα δεκνθηιή ζηαδηνδξνκία από ηα ηξαγνύδηα ηέρλεο. Ήηαλ έλαο από ηνπο πξώηνπο δεκνθηιείο ηξαγνπδηζηέο ηεο Αιβαλίαο. ΚΛΑΙΚΗ ΜΟΤΙΚΗ Έλαο πνιύ γλσζηόο ζπλζέηεο ζηελ θιαζζηθή κνπζηθή ήηαλ ν Mart Gjoka πνπ ρξεζηκνπνίεζε ζηνηρεία ηνπ αζηηθνύ ηξαγνπδηνύ ηέρλεο θαη ηηο ιατθέο κεισδίεο ησλ βνξείσλ νξεηλώλ πεξηνρώλ. Αξγόηεξα ζηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηώλα έλαο άιινο αιβαλόο- ακεξηθάλνο πέηπρε θάπνηα θήκε κε έλα πνίεκα. Πέξαζε έλα κεγάιν κέξνο ηεο δσήο ηνπ ζηε θπιαθή ιόγν ησλ ζξεζθεπηηθώλ ηνπ πεπνηζήζεσλ θαη βνήζεζε ζεκαληηθά ζηνλ ηνκέα ηεο αιβαληθήο όπεξαο. Ο δηαζεκόηεξνο ζπλζέηεο ηεο αιβαληθήο κνπζηθήο είλαη ν Esk Zadeja, γλσζηόο θαη σο παηέξαο ηεο αιβαληθήο θιαζζηθήο κνπζηθήο. πλέζεζε ζε πνιιέο από ηηο ζπκθσλίεο κπαιέησλ ζηα κέζα ηνπ 1956. Αξγόηεξα ηνλ 20 ν αηώλα νη αιβαλνί ζπλζέηεο εζηίαζαλ ζηα κπαιέηα θαη ζηελ όπεξα.
18-Πολυυωνικό Αλβανίας «Bllazerim» 'Νοσταλγία'.mp4 Δξγαζία ηεο καζήηξηαο Γαλάεο Πίηζηιε Β 2 Βηβιηνγξαθία: www.polyphonicforumotion.com www.albanians.gr www.wikipedia.qwika.com Δπηπιένλ, έλα ζρεηηθό video: (ζην ζηηθάθη)