ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΑ Ι ΑΓΙΟΣ ΣΩΣΤΗΣ-ΣΥΓΓΡΟΥ ιδάσκοντες: Ν. Μπελαβίλας Ι. Πολύζος Φ. Βαταβάλη Σπουδάστριες: Παναγιώτα Σακελλαροπούλου Μαρία Καζάνα 5ο εξάµηνο έτος 2005-2006
14 Φεβρουαρίου 1898 Απόπειρα κατά του βασιλιά Γεωργίου Α 22 Φεβρουαρίου 1898 Θεµελίωση εκκλησίας Αγίου Σώστη εκαετία 1930 εκαετία 1960 1900 ιάνοιξη Συγγρού-Ένωση Αθήνας µε Παλαιό Φάληρο Πρώτοι κάτοικοι: πρόσφυγες µικρασιατικής καταστροφής Παράλληλη ανάπτυξη βιοτεχνίας και βιοµηχανίας Άναρχη δόµηση προσφυγικών οικισµών ιάνοιξη οδού Λαγουµιτζή µε ισοπέδωση τµηµάτων οικοδοµικών τετραγώνων-όριο περιοχών Νέου Κόσµου και Αγίου Σώστη 1957 Εργοστάσιο Φιξ (Ζενέτος) Σύστηµα αντιπαροχής 1962-1964 Οργανωµένη δόµηση στα πλαίσια του προγράµµατος «αποκαταστάσεως παραπηγµατούχων οικογενειών Αθηνών- Πειραιώς-Θεσσαλονίκης» 2000 Μετρό 2004 Τραµ
Η λεωφόρος Συγγρού συνδέεται στενά µε την εκκλησία του Σωτήρος για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι ότι η λεωφόρος αυτή έχει την ίδια ηλικία µε το ναό. Ο δεύτερος είναι το γεγονός ότι ο ναός του Σωτήρος είναι η µόνη εκκλησία πάνω στη λεωφόρο. Σε ανάµνηση της διάσωσης του βασιλιά Γεωργίου του Α και της θυγατέρας του Μαρίας, από τη δολοφονική απόπειρα του 1898 αποφασίζεται η ανέγερση του ναού του Σωτήρος Χριστού.Το ελληνικό περίπτερο της παγκόσµιας έκθεσης εµπορικών προϊόντων στο Παρίσι το 1900 µεταφέρθηκε στην Ελλάδα και είναι η τωρινή εκκλησία του Αγίου Σώστη. (Από το φωτογραφικό αρχείο των Η.Σ.Α.Π.) (πηγή: Ο ναός του Σωτήρος της Σταµατίας Μαυρίκου)
1937 Αεροφωτογραφίες (πηγή:υπεχω Ε) (πηγή: Ο ναός του Σωτήρος της Σταµατίας Μαυρίκου) 1979
Κυκλοφορία, συνδέσεις και µορφολογία του λεκανοπεδίου Αττικής Σχέση περιοχής Αγίου Σώστη µε ιστορικό τρίγωνο, αρχαιολογικούς χώρους και Φαληρικό όρµο.
Υπερτοπική χρήση Εµπόριο Brown field Επέκταση πολεοδοµικής χάραξης Αγίου Σώστη προς Νέο Κόσµο και Νέα Σµύρνη. Π οι ότ η τε ς π ερ ιο χ ώ ν Εκκλησία Αγίου Σώστη Οργανωµένη δόµηση Κατοικίες Το σχέδιο πόλης τωναθηνών«προσαρµόστηκε»στην άναρχη χάραξη των αυθαιρέτων που προϋπήρχαν.
Άξονες-όρια-διεισδύσεις Κυκλοφορία-συγκοινωνίες Ν.Κόσµος Καλλιθέα Ν. Σµύρνη Τραµ Μετρό Λεωφόρος ταχείας κυκλοφορίας Κύρια οδός ευτερεύουσα οδός Τριτεύουσα οδός Πεζόδροµος Το ισχυρό µέτωπο της Συγγρού διαχωρίζει τον Αγιο Σώστη από την Καλλιθέα,ωστόσο η µετάβαση είναι εφικτή µέσω των υπόγειων διαβάσεων.το τραµ επί της Μάχης Αναλάτου και οι ανισόπεδες διελεύσεις επί της οδού Λαγουµιτζή λειτουργούν επίσης ως όρια..ωστόσο η Λαγουµιτζή έχει δύο διόδους προς τον Νέο Κόσµο, τις οδούς Μ.Σαρκουδίνου και Ευρυδάµαντος.. Αντιθέτως η Κράτητος ενοποιεί τον Άγιο Σώστη µε τη Νέα Σµύρνη. Η στάση του µετρό «Ν. Κόσµος» δεν εξυπηρετεί άµεσα την περιοχή. Το τραµ εξυπηρετεί µόνο το ΝΑ τµήµα της..ωστόσο ο Άγιος Σώστης διαθέτει ένα άρτιο δίκτυο λεωφορείων-τρόλεϊ.
ΙΣΟΓΕΙΑ Κλίµακα 1:2000 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ
ΟΡΟΦΟΙ Κλίµακα 1:2000 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΣΥΓΓΡΟΥ
Οι µεγάλοι χώροι πρασίνου είναι οργανωµένοι σε ζώνες που βρίσκονται στα όρια του περιοχής µελέτης µας.η µη κεντροβαρική θέση τους καθιστά εφικτή την αξιοποίησή τους µόνο από τους κατοίκους των γύρω πολυκατοικιών.πιο συγκεκριµένα, το πάρκο επί της οδόυ Λαγουµιτζή έχει ως µέτωπο εκτόνωσης έναν πολυσύχναστο δρόµο µε πολλές λωρίδες κυκλοφορίας και ανισόπεδες διελεύσεις.η ηχορύπανση και το καυσαέριο αποτέλουν τροχοπέδη για τη σωστή λειτουργία ενός πάρκου.πιο επιβαρυµένα είναι τα πράγµατα στο δασάκι γύρω από την εκκλησία του αγίου Σώστη που βρίσκεται παράλληλα στη Συγγρού.Φυσικά το γκαζόν στις ράγες του τραµ δεν µπορεί να θεωρηθεί ποιοτικό πράσινο.ίσως η µόνη υπάρχουσα περίπτωση πάρκου που πληροί τις βασικές απαιτήσεις είναι εκείνη που διαµορφώθηκε στην οργανωµένη δόµηση. Τυπική διαµόρφωση ακάλυπτου χώρου.τα ισόγεια διαµερίσµατα επεκτείνονται σε αυτόν όταν έχει βλάστηση και ήλιο.είναι πασιφανές ότι προέκυψε ως το κενό ανάµεσα στους όγκους των πολυκατοικιών και δεν είναι αποτέλεσµα σχεδιασµού.
ΥΨΗ ΚΤΙΡΙΩΝ Κλίµακα 1:5000 Γενικά, η περιοχή του Αγίου Σώστη τόσο στο εσωτερικό της όσο και στα τέσσερα µέτωπα-όρια που την περιβάλλουν (Συγγρού, Λαγουµιτζή, Μάχης Αναλάτου, Κράτητος) χαρακτηρίζεται από µη συνεχή κορυφογραµµή των κτιρίων. ίπλα στις χαµηλές κατοικίες του µεσοπολέµου ορθώνονται οι µεταπολεµικές πολυκατοικίες της αντιπαροχής και οι θηριώδεις σε όγκο και ύψος πολυκατοικίες της τελευταίας εικοσαετίας.
ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΤΙΡΙΩΝ Κλίµακα 1:5000 Η πλειονότητα των κτιρίων στην περιοχή διατηρούνται σε µέτρια κατάσταση. Γενικό χαρακτηριστικό είναι η µη συντήρησή τους µε αποτέλεσµα κτίρια ποιοτικής κατασκευής να γερνούν ταχύτερα..σε καλή κατάσταση είναι κυρίως πολυκατοικίες της τελευταίας δεκαπενταετίας.
1920-1940 1945-1980 1980-2006 Το υπόγειο της πολυκατοικίας στην Μίλωνος 41 χρησιµοποιήθηκε ως καταφύγιο στον πόλεµο του 40.(φωτ. αριστερά) Τα περισσότερα κτίρια είναι πολυκατοικίες της µεσαίας περιόδου. Ωστόσο ο αριθµός των σύγχρονων πολυώροφων κατοικιών αυξάνεται ραγδαία, ενώ λιγοστές είναι οι ισόγειες ή διώροφες κατοικίες του µεσοπολέµου.
Κατά µήκος της λεωφόρου Συγγρού, όπου δεν υπάρχουν κατοικίες αλλά κτίρια υπερτοπικών χρήσεων µεγάλου ύψους δηµιουργείται ένα ισχυρό πολεοδοµικό µέτωπο µε ανισοϋψή κορυφογραµµή, το οποίο ωστόσο διακόπτεται αισθητά στην περιοχή της εκκλησίας του Αγίου Σώστη.Πολυµορφία στην αισθητική των κτιρίων (βλ. φωτογραφίες). Εγκάρσια της λεωφόρου Συγγρού η ανοµοιογένεια στα ύψη των εκατέρωθεν κτιρίων και το µεγάλο πλάτος της λεωφόρου δεν προκαλεί δυσάρεστη αίσθηση στο διαβάτη.σε σύγκριση όµως µε τα πολεοδοµικά µεγέθη στο εσωτερικό της περιοχής του Αγίου Σώστη, η κλίµακα σχεδίασης της λεωφόρου διαφέρει σηµαντικά. Λ Ε Ω Φ Ο Ρ Ο Σ Σ Υ Γ Γ Ρ Ο Υ
Οδός Μάχης Αναλάτου: Το όνοµά της οφείλεται στη µάχη που έγινε τον Απρίλιο του 1827 στην περιοχή του Αναλάτου, όπου υπήρχε ένα πηγάδι µε γλυκό, «ανάλατο» νερό. Σήµερα το τραµ διαχωρίζει τις εκατέρωθεν περιοχές λόγω της δυσκολίας διέλευσης και της ηχορύπανσης (ύπαρξη πεζογέφυρας και ηχοπετασµάτων). Οδός Λαγουµιτζή: Ελάχιστη ανάπτυξη εµπορίου κατά µήκος της οδού, λόγω ανισόπεδων διαβάσεων. Η υπαίθρια αγορά µετατρέπει τµήµα της οδού σε πεζόδροµο και ενώνει την περιοχή µε τον Νέο Κόσµο µέσω της οδού Σαρκουδίνου.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Η περιοχή δεν έχει σαφές σηµείο αναφοράς (κέντρο). Ο εµπορικός δρόµος Πυράς-Μπακνανά δεν µπορεί να θεωρηθεί ζωτικός άξονας. Ανυπαρξία πολεοδοµικής ενότητας της ενδοχώρας του Αγίου Σώστη και του µετώπου της Συγγρού ως προς τους όγκους, τα ύψη, τις χρήσεις και την αρχιτεκτονική των κτιρίων. Οπυκνόςπολεοδοµικόςιστόςτηςπεριοχήςκαθιστάδύσκολητηδηµιουργίαµεγάλων ελεύθερων χώρων. Όπως προαναφέρθηκε, τα πάρκα επί της Συγγρού και της Λαγουµιτζή δεν πληρούν τις προϋποθέσεις, ενώ ο πράσινος χώρος στην οργανωµένη δόµηση είναι ανεπαρκώς αξιοποιηµένος. Η πλειονότητα των κτιρίων είναι της περιόδου 1945-1980 σε συνδυασµό µε µεσοπολεµικά και σύγχρονα. Η µη συντήρησή τους από τους ιδιοκτήτες και το κράτος είναι γενικό χαρακτηριστικό της περιοχής. Τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ εξυπηρετούν τους κατοίκους καλύτερα από κάθε άλλο µέσο (τραµ, µετρό)- ΤΑΣΕΙΣ Το µέτωπο της Συγγρού αναπτύσσεται ταχύτερα από την ενδοχώρα του Αγίου Σώστη. Κτίρια υπερτοπικών χρήσεων, επώνυµης αρχιτεκτονικής βρίσκονται σε όλο το µήκος της. Αρχιτέκτονες όπως: Ζενέτος, Πορφύριος, Τοµπάζης, Σακελλαρίδου- Παπανικολάου-Botta κ.α.διαµορφώνουν µε τα έργα τους το χαρακτήρα της λεωφόρου. Συν τοις άλλοις, τα κτίρια πολιτισµού «Ίδρυµα Ωνάση-Στέγη Γραµµάτων και Τεχνών» και «Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης» (πρώην Φιξ), που πρόκειται να ανεγερθούν τείνουν να µετατρέψουν τη λεωφόρο και κατ επέκταση την ευρύτερη περιοχή σε νέο κέντρο των Αθηνών.
Τα τρία επίπεδα της Συγγρού και η πολλαπλότητα των χρήσεων.