ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ B4 Δ/νση Η Μ Δ Ι Ω Μ Α ΓΙΜΔΡΔΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΔ ΚΑΙ ΔΜΠΟΡΙΚΔ ΧΔΔΙ ΔΛΛΑΓΟ - ΣΔΧΙΑ 1. Α. Οηθνλνκία ηεο Σζερίαο Ιαλνπάξηνο 2011 Ζ νηθνλνκία ηεο Σζερηθήο Γεκνθξαηίαο αλαπηχζζεηαη δπλακηθά θαη είλαη αλνηρηή ζην δηεζλέο εκπφξην θαη ζηνπο μέλνπο επελδπηέο. Ωζηφζν, κεηά ηελ θνξχθσζε ηεο νηθνλνκηθήο δπλακηθήο ησλ εηψλ 2005-2007, απφ ηα κέζα ηνπ 2008, ε νηθνλνκηθή δξαζηεξηφηεηα ζηελ Σζερία ζεκεηψλεη ζηαδηαθά ζεκαληηθή επηβξάδπλζε, ιφγσ ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο. Ζ ρψξα ζηεξίδεηαη ζε καθξφρξνλε βηνκεραληθή παξάδνζε θαη πςειήο πνηφηεηαο εξγαηηθφ δπλακηθφ. Οη πξαγκαηνπνηεζείζεο ζηε ρψξα κεηαξξπζκίζεηο (φπσο απειεπζέξσζε ηηκψλ, πέξαζκα ζεκαληηθνχ κέξνπο ηεο νηθνλνκίαο ζε ρέξηα ηδησηψλ, άλνηγκα ππιψλ ηεο πξνο ηηο μέλεο αγνξέο), επέηξεςαλ ηελ είζνδφ ηεο ζηελ Δ.Δ, ηελ 1 Ματνπ 2004. Νφκηζκα ηεο ρψξαο είλαη ε ηζερηθή θνξφλα (1 =24,4331 CZK,14.1.2011) Δθπεθξαζκέλν ζε επξψ θαη ζε ζηαζεξέο ηηκέο 2000, ην ΑΔΠ ηεο Σζερίαο αλήιζε ην 2008 ζε 123,2 δηο. Σν έηνο 2009, ην ΑΔΠ Σζερίαο εθηηκάηαη κεησζέλ ζε 108,4 δηζ. (ηξέρνπζεο ηηκέο) πεξίπνπ. (Ηζνηηκία 1 =24,6374 CZK,2009). χλζεζε ΑΔΠ εθθξάδεηαη : Γεσξγία 2,3%, βηνκεραλία 26,7%, θαηαζθεπέο 5,2%, εκπφξην 12,3%, ινηπέο ππεξεζίεο 53,5%. Καηά ην ηζερηθφ Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ, ε νηθνλνκία ηεο ρψξαο ζεκείσζε επηβξάδπλζε κε ξπζκφ 2,3% θαηά ην 2009, ελψ ην 2010 ην ΑΔΠ θαηέγξαςε αχμεζε 0,3% πεξίπνπ. Δξεπλα ελ ιφγσ Σ/Τπνπξγείνπ, κεηαμχ δεθαπέληε ηζερηθψλ θαη δηεζλψλ θνξέσλ, δίδεη πξνβιέςεηο αχμεζεο ηνπ ΑΔΠ ηεο ρψξαο πεξί ην 2% ην 2011, ην 2,9% ην 2012 θαη 3,4% ην 2013 Παξάιιεια θαη ζχκθσλα κε εθηηκήζεηο εγθχξσλ νηθνλνκηθψλ αλαιπηψλ ζηελ Σζερία, ε αύμεζε ηνπ ΑΔΠ ην 2010 ήηαλ ηεο ηάμεο ηνπ 2%, ελψ απηέο δηίζηαληαη φζνλ αθνξά ην 2011. Μνινλφηη ε πιεηνςεθία ησλ αλαιπηψλ εθηηκά φηη ε αχμεζε ηνπ Α.Δ.Π. θαηά ην 2011 ζα κεησζεί ζηα επίπεδα ηνπ 1,7% ιφγσ ησλ κέηξσλ ιηηφηεηνο ηεο λέαο ηζερηθήο θπβέξλεζεο, αιιά θαη ησλ πξνβιέςεσλ γηα ρακειφηεξν επίπεδν νηθνλνκηθή αλάπηπμε ζηηο ρψξεο ηεο Δπξσδψλεο, ε πνιπεζληθή «Ernst & Young» πξνβιέπεη φηη ην ηζερηθφ Α.Δ.Π. ζα επηηχρεη ξπζκνχο αχμεζεο 3%. Ζ αηζηφδνμε απηή πξφβιεςή ηεο δε, επεθηείλεηαη θαη ζηα έηε 2012 θαη 2013, γηα ηα νπνία εθηηκάηαη φηη νη ξπζκνί αλάπηπμεο ηεο ηζερηθήο νηθνλνκίαο ζα αλέιζνπλ ζην 4% θαη 4,5% αληίζηνηρα, ελψ ζεκαληηθά πην απαηζηφδνμεο είλαη νη ζρεηηθέο πξνβιέςεηο, γηα ρψξεο ηεο Δπξσδψλεο, γηα ηηο νπνίεο εθηηκά φηη νη ξπζκνί αλάπηπμεο γηα ην ίδην δηάζηεκα ζα θπκαλζνχλ πεξί ην 1,4% κε 1,5%. πγθεθξηκέλα ε «Ernst & Young» εθηηκά φηη ε Σζερία ζα επηηχρεη ξπζκνχο αλάπηπμεο πςειφηεξνπο απφ ηηο ρψξεο ηεο Δπξσδψλεο, επεηδή απηή έρεη εθηεηακέλεο εκπνξηθέο θαη νηθνλνκηθέο ζρέζεηο κε νξηζκέλεο απφ ηηο ρψξεο-κέιε ηεο, νη νπνίεο ζα επηηχρνπλ αλαπηπμηαθνχο ξπζκνχο θαηά πνιχ κεγαιχηεξνυο ηνπ επξσδσληθνχ κέζνπ φξνπ, θαη νη νπνίεο ζα «ζχξνπλ» ηελ ηζερηθή νηθνλνκία ζε πςεινχο ξπζκνχο αλάπηπμεο. Δπηζεκαίλεηαη φηη απφ ηελ θεληξηθή ηξάπεδα ηεο Σζερίαο εθηηκάηαη αχμεζε ηζερηθνχ Α.Δ.Π. 1,6%, ην 2010 θαη 1,8% ην 2011. Παξά ηηο αηζηόδνμεο πξνβιέςεηο γηα ηελ πνξεία ηεο ηζερηθήο νηθνλνκίαο γεληθά θαη ηελ επηηάρπλζε ηεο αλαπηπμηαθήο δπλακηθήο απφ ην 2011 έσο ην 2013, δελ αλακέλεηαη απηή λα θζάζεη ζηα πξν ηεο εθδειψζεσο ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεσο επίπεδα αλάπηπμεο. Γεκνζηνλνκηθό έιιεηκκα : πεξί ην 6,5% ηνπ ΑΔΠ ην 2009, πνζνζηφ πνπ απέρεη ζεκαληηθά απφ ην 3% πνπ απαηηείηαη γηα ηελ πηνζέηεζε ηνπ επξψ θαη ηελ πξνζρψξεζε ηεο Σζερίαο ζηελ Δπξσδψλε. Ωζηφζν, βάζεη ζηνηρείσλ ηνπ Σζερηθνχ Γξαθείνπ ηαηηζηηθήο, ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα ηεο ρψξαο 2009 αλήιζε ζε 175 δηο θνξψλεο (7,1 δηο ), θζάλνληαο ζην 5,8% ηνπ Α.Δ.Π. Γηα ην 2010, θαηά ην Σ/Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ ην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα ηεο ρψξαο δηεκνξθψζε ζηα πξνβιεθζέληα επίπεδα ηνπ 5,3% ηνπ Α.Δ.Π., κε πηζαλφηεηα λα θπκαλζεί θαη νξηαθά ρακειφηεξα, ήηνη θαη κέρξη 5,1%, ελψ γηα ην 2011 λα δηακνξθσζεί ζε 135 δηζεθ. θνξψλεο (5,5 δηζεθ. ) ή 4,8% ηνπ Α.Δ.Π. Σν θφζηνο εμππεξεηήζεσο ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο ηεο ρψξαο ην έηνο 2010 ήηαλ ην ηξίην κεγαιχηεξν θνλδχιην ηνπ πξνυπνινγηζκνχ κεηά ηνπο κηζζνχο θαη ηηο ζπληάμεηο θαη φηη κφλν νη ηφθνη ηνπ δεκνζίνπ ρξένπο αλέξρνλην ζε 70 δηο. θνξψλεο (πεξίπνπ 2,75 δηο ). Σν ηζερηθό δεκόζην ρξένο γηα ην 2009 ππεινγίζζε ζε πεξίπνπ 34% ηνπ ΑΔΠ, έλαληη 30% ην 2008, ελψ ρσξίο πεξηθνπέο δαπαλψλ ηνπ πξνυπνινγηζκνχ, ελδέρεηαη λα θζάζεη ην 2012 ζην 40% ηνπ ΑΔΠ. Ζ αχμεζε απηή ηνπ ηζερηθνχ δεκνζίνπ ρξένπο νθείιεηαη θπξίσο ζην απμεκέλν δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα. Ο Τπ. Οηθνλνκηθψλ ηεο Σζερίαο έρεη δειψζεη φηη ε πηνζέηεζε ηνπ επξώ απφ ηελ ρψξα ηνπ κεηαηίζεηαη ζην κέιινλ, ίζσο θαη κεηά ην 2015, θαζψο απαηηείηαη σο γλσζηφλ, αλψηαην δεκνζηνλνκηθφ έιιεηκκα 3% ηνπ ΑΔΠ. χκθσλα κε Σζέρνπο νηθνλνκνιφγνπο, ην 2015 ζεσξείηαη ξεαιηζηηθή ρξνλνινγία γηα ηελ έληαμε ηεο ρψξαο ηνπο ζηε δψλε ηνπ επξψ, φκσο ε Πξάγα έρεη ήδε δηαςεχζεη αλάινγεο πξνβιέςεηο δηαδνρηθά ην 2009 θαη ην 2010.
Ζ αλεξγία εθηηκήζεθε ζε 8% πεξίπνπ ην 2010, ε πςειφηεξε ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ. Γηα ην 2011 απηή πξνβιέπεηαη λα ππνρσξήζεη νξηαθά γηα φιν ην ηξ.έ, ψζηε ηειηθά λα θαηαιήμεη ζηαδηαθά ζην 7% ην 2013.O πιεζσξηζκόο ζηελ Σζερία θηλήζεθε πεξί ην 1% ην 2009, κεησζείο απφ ηελ αξρή ηνπ έηνπο, ζε αληίζεζε κε ην 2008 (6,3%), ελψ ην 2010 εθπκάλζε πεξί ην 1,6%, ππνινγηδφκελνο λα μεπεξάζεη νξηαθά ην 2% ην 2011 θαη θζάλνληαο ζηαδηαθά κέρξη ην 2,3% ην 2013. Μεηά ηελ ζηαζηκφηεηα ζην χςνο ησλ κηζζψλ ηνπ 2009, αλεκέλεην αχμεζε θαηά 0,9% ην 2010, αθήλνληαο αηζηνδνμία γηα αχμεζε 2% θαηά ην 2011 θαη αθφκε κεγαιχηεξε, ηεο ηάμεσο ηνπ 3,5%, κέρξη ην 2013. Γηα ην έηνο 2012, ν Σζέρνο Τπ/Οηθνλνκηθψλ, πξντδέαζε φηη ζα ππάξμεη αλακφξθσζε ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο, θαηά ηελ νπνία πξνβιέπεηαη αχμεζε ησλ εκκέζσλ θφξσλ, κείσζε ησλ ακέζσλ θφξσλ θαη θαηάξγεζε πνιιψλ θνξναπαιιαγψλ, αιιά κε ακεηάβιεηε ηελ θνξνινγηθή βάζε. πγθεθξηκέλα, εηνηκάδνληαη δηαηάμεηο γηα αλακφξθσζε ηνπ θνξνινγηθνχ ζπζηήκαηνο, κε κεηαξξπζκίζεηο ζηνλ ηνκέα ησλ ζπληάμεσλ θαη ησλ θνηλσληθψλ παξνρψλ, κε εληαίν πνζνζηφ ΦΠΑ 19% θαη απμεκέλνπο εηδηθνχο έκκεζνπο θφξνπο, αιιά θαη κηθξφηεξεο θνηλσληθέο-αζθαιηζηηθέο εηζθνξέο απφ ηνπο εξγαδνκέλνπο, νη νπνίνη ζα απνδεκησζνχλ απφ ηελ ζηαζεξνπνίεζε ησλ ζπληάμεσλ πνπ ζα επηηεπρζεί κε ην λνκνζρέδην θαη ηηο θνξναπαιιαγέο πνπ ζα δηαηεξεζνχλ. χκθσλα κε ηελ Σ/Τπεξεζία ηξαηεγηθήο Γηαρείξηζεο ηεο Υξεκαηνδφηεζεο ηνπ Γεκνζίνπ Διιείκκαηνο, ην 2010, ην Σ/Τπνπξγείν Οηθνλνκηθψλ επξφθεηην λα δαλεηζηεί 280 δηο θνξψλεο (11,1 δηο ), γηα ην 50% ησλ νπνίσλ ζα έπξεπε λα πξνζθχγεη ζηελ δηεζλή ρξεκαηαγνξά. Ζ ηζερηθή νηθνλνκία ζεσξείηαη πιένλ αλνηρηή. Κύξηνη εκπνξηθνί εηαίξνη ηεο Σζερίαο είλαη ηα θξάηε-κέιε ηεο Δ.Δ., ζηα νπνία θαηεπζχλεηαη ην 80 % ησλ εμαγσγψλ ηεο ρψξαο θαη εηδηθφηεξα ε Γεξκαλία, Ηηαιία θαη Γαιιία. Σν εκπνξηθό ηζνδύγην ηεο Σζερίαο είλαη επί πνιιά έηε πιενλαζκαηηθό. Σα ηειεπηαία έηε, φιν θαη πεξηζζφηεξεο ηζερηθέο εηαηξείεο θεξδίδνπλ θαη παγηψλνπλ ζηαζεξή ζέζε ζηηο παγθφζκηεο αγνξέο. ηηο ρψξεο ηεο Δ.Δ εθηφο απφ ηελ ηζρπξνπνίεζε ηεο ζέζεο ηνπ ππεξγνιάβνπ, νη ηζερηθέο εηαηξίεο θεξδίδνπλ έδαθνο ζε αξθεηνχο θιάδνπο σο πξνκεζεπηέο ηειηθψλ πξντφλησλ, ζπζηεκάησλ θαη ππεξεζηψλ. Απμάλεηαη ε ζεκαζία ηεο ζπλεξγαζίαο ζηνλ ηνκέα παξαγσγήο. Ζ Σζερία ζηνρεχεη ζηελ επηηπρεκέλε αληηκεηψπηζε ησλ αληαγσληζηηθψλ πηέζεσλ εληφο θαη εθηφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, κέζσ αλάπηπμεο λέσλ θαηλνηνκηψλ θαη ηερλνινγηψλ. Ζ νηθνλνκία ηεο Σζερίαο ζηεξίδεηαη θαη ζηηο κεγάιεο γεσξγηθέο θαιιηέξγεηεο ηεο Βνεκίαο. Μεηαμχ ησλ δεκεηξηαθψλ επηθξαηνχλ ε ζίθαιε, ζίηνο, θξηζή (ρξεζηκνπνηείηαη θπξίσο γηα ηελ παξαζθεπή βχλεο) θαη ε βξψκε. Καιιηεξγνχληαη επίζεο γεψκεια, δαραξφηεπηια, ιπθίζθνο (κπχξα ηνπ Πιδελ) θαη θαπλφο. Οη ηεξάζηηεο δαζηθέο πεγέο είλαη εθκεηαιιεχζηκεο ζε κεγάιν βαζκφ (πξηνληζηήξηα, εξγνζηάζηα επίπισλ θαη ραξηνπνηίεο). Αξθεηά αλεπηπγκέλε είλαη θαη ε θηελνηξνθία. Τπάξρνπλ άθζνλα θνηηάζκαηα άλζξαθα, θπξίσο ζηε ηιεζία θαη ηε Βνεκία, θαη ιηγλίηε, νξπθηά ζηδήξνπ, ξαδηελεξγά νξπθηά θαη γξαθίηεο. Γλσζηά είλαη ηα ζεξκνκεηαιιηθά λεξά (Καξιφβπ Βάξπ θαη Μαξηαλζθέ Λάδλε). Οη βηνκεραλίεο ζηαζεξέο θαη ζε κεγαιχηεξε θάζε αλάπηπμεο κεηά ην άλνηγκα ηεο νηθνλνκίαο ηεο αγνξάο είλαη θπξίσο: βηνκεραλίεο πθαζκάησλ (ζην Μπξλν θαη ην Λίβεξεθ), ζηδεξνπξγίεο, κεραλνπξγίεο (εξγνζηάζηα απηνθηλήησλ), βηνκεραλίεο ρεκηθψλ θαη γπαιηνχ (θξχζηαιια Βνεκίαο), θεξακηθψλ (Καξιφβπ Βάξπ), ππνδεκαηνπνηίεο θαη βηνκεραλίεο ειαζηηθψλ. Οη ζπγθνηλσλίεο είλαη αξθεηά αλεπηπγκέλεο. Γίλνληαη εμαγσγέο κεραληθψλ εμνπιηζκψλ, ρεκηθψλ πξντφλησλ, ρεηξνπνίεησλ πξντφλησλ, απηνθηλήησλ, κπχξαο θαη εηζαγσγέο πξψησλ πιψλ (άλζξαθα, νξπθηψλ ζηδήξνπ, βακβαθηνχ, καιιηνχ, θξέαηνο), παξαγψγσλ πεηξειαίνπ θαη πξντφλησλ. Δίζνδνο Σζερίαο ζηελ Δπξσδώλε : Ο Π/Γ ηεο Σζερηθήο Γεκνθξαηίαο θ.βάηζιαβ Κιάνπο, επαλέιαβε ζηελ Πξάγα ηελ αληίζεζή ηνπ ζηελ είζνδν ηεο ρψξαο ηνπ ζηελ Δπξσδψλε. "Δίλαη κία θπξίαξρε ζέζε ζηελ Σζερηθή Γεκνθξαηία" αλέθεξε θαηά ηελ δηάξθεηα θνηλήο ζπλέληεπμεο Σχπνπ κε ηνλ Γεξκαλφ νκφινγφ ηνπ Κξηζηηάλ Βνπιθ,(Πξάγα. 22/11/2010). Ο Σζέρνο Π/Γ αλέθεξε φηη ε Πξάγα δελ αηζζάλεηαη "θακία ραξά λα αλαθαιχπηεη ζηε δψλε ηνπ επξψ ην έλα πξφβιεκα κεηά ην άιιν", ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ απηνχ ηεο Ηξιαλδίαο, ζπκίδνληαο φηη ε ηζερηθή νηθνλνκία είλαη "πνιχ ζηελά" ζπλδεδεκέλε κε απηήλ ηεο γεηηνληθήο Γεξκαλίαο θαη νιφθιεξεο ηεο Δπξψπεο. Ο Γεξκαλφο θ.βνπιθ ηνπνζεηήζεθε ππέξ ηεο πηνζέηεζεο ηνπ επξψ απφ ηελ Πξάγα, δεηψληαο παξάιιεια ηε δεκηνπξγία ελφο "ζαθνχο λνκηθνχ πιαηζίνπ" γηα ηελ πξφιεςε ηεο παξαβίαζεο ησλ θαλφλσλ απφ ηα θξάηε - κέιε ηεο δψλεο ηνπ επξψ. Απξνζπκία ζπκκεηνρήο ηεο Σζερίαο ζηνλ Μεραληζκό ηήξημεο ηεο Διιάδνο. Μεηά ηελ ινβαθία πνπ αξλήζεθε λα πξνζθέξεη νηθνλνκηθή βνήζεηα ζηελ Διιάδα, ζπκκεηέρνληαο ζηνλ κεραληζκφ ζηήξημεο (χςνπο 110 δηζ ) απφ ηελ ΔΔ θαη ην ΓΝΣ θαη ε Σζερία (κε αθφκε κέινο ηεο Δπξσδψλεο), αξλήζεθε ζπκκεηνρή ηεο, γηα ζηήξημε ηεο ρψξαο καο. Σνχην έθαλε γλσζηφ ν Π/Θ Σζερίαο θ.πεηξ Νέηζηαο (25/8/2010), δειψλνληαο φηη ε ρψξα ηνπ ιακβάλεη ππφςε ην ρέδην σηεξίαο γηα ηελ Διιάδα, δελ πξνηίζεηαη, φκσο, λα ζπκκεηάζρεη ζε απηφ, πξνζζέηνληαο πσο γηα ηελ Σζερία ε ησξηλή κεηαβίβαζε δεκνζηνλνκηθψλ αξκνδηνηήησλ απφ εζληθφ επίπεδν ζε επίπεδν Δπξσπατθήο Έλσζεο, απνηειεί έλα κε ππεξβάζηκν φξην. Ζ αξλεηηθή απηή ηνπνζέηεζε ηνπ Σζέρνπ Π/Θ θέξεηαη λα πξνθάιεζε δπζαξέζθεηα ζηνπο θνηλνηηθνχο θχθινπο Βξπμειιψλ, νη νπνίνη είραλ αληηδξάζεη επίζεκα θαη ηδηαίηεξα έληνλα ζηελ φκνηα απφθαζε ηεο λέαο θπβέξλεζεο ηεο ινβαθίαο (ρψξα Δπξσδψλεο). Ζ Σζερία κε αλήθνπζα αθφκε ζηελ Δπξσδψλε, ζρεδηάδεη, σζηφζν, ηελ έληαμή ηεο ζε απηή θαη ν Π/Θ ηεο ζέηεη ην εξψηεκα εάλ ε Δπξσδψλε, κεηά ηα πξνβιήκαηα πνπ αληηκεησπίδεη ηψξα, είλαη ζε ζέζε λα δερζεί λέα κέιε, αθφκε θη αλ απηά πιεξνχλ ηα θξηηήξηα ηνπ Μάαζηξηρη. Απηφο είλαη θαη ν ιφγνο, πνπ δελ πξνζδηνξίδεη θάπνηα εκεξνκελία έληαμεο ηεο Σζερίαο ζην επξψ, μεθαζαξίδεη, ηνλίδνληαο πάλησο ηελ πεηζαξρία ζηνλ πξνυπνινγηζκφ θαη ηε ζπλεπή εθαξκνγή ηνπ πκθψλνπ ηαζεξφηεηαο θαη Αλάπηπμεο απφ ηελ θπβέξλεζή ηνπ. 2
Β. Ιδησηηθνπνηήζεηο χκθσλα κε ζηνηρεία ηνπ Τπνπξγείνπ Οηθνλνκηθψλ, ηα έζνδα απφ ηηο ηδησηηθνπνηήζεηο άγγημαλ ηα 39 δηζ. θνξψλεο ην 2008, ζεκεηψλνληαο ζεκαληηθή αχμεζε απφ ηα 21,3 δηζ. θνξψλεο ηνπ 2007. Απφ ην πνζφ απηφ, πεξίπνπ ηα 22,4 δηζ. θνξψλεο πξνήιζαλ απφ ηελ πψιεζε κεηνρψλ ηεο ηζερηθήο επηρείξεζεο ειεθηξηζκνχ CEZ θαηά ην πξνεγνχκελν έηνο. Ζ ηζερηθή εηαηξεία ειεθηξηζκνχ CEZ έρεη ζρεδηάζεη ηελ νινθιήξσζε ησλ εξγαζηψλ εθζπγρξνληζκνχ ησλ δχν κνλάδσλ παξαγσγήο ππξεληθήο ελέξγεηαο ζην Temelin θαη ην Dukovany, νη νπνίεο αλακέλεηαη λα μεθηλήζνπλ ην 2013 θαη λα νινθιεξσζνχλ κέρξη ην 2020. Σν πην πξφζθαην ζρέδην ηξαηεγηθή γηα ηελ Δλέξγεηα ηεο Κπβεξλήζεσο πξνβιέπεη αχμεζε ηνπ κεξηδίνπ ηεο ππξεληθήο ελέξγεηαο θαη ζέηεη ζηφρν ηελ αχμεζε ζηελ ζπλνιηθά παξαγφκελε ειεθηξηθή ελέξγεηα ηεο ρψξαο απφ ηα ηξέρνληα επίπεδα ηνπ πεξίπνπ 30% ζην 50% κέρξη ην 2030. ηάζηκε βξίζθεηαη ε κέρξη πξφηηλνο επηδησθφκελε ηδησηηθνπνίεζε ηνπ εζληθνχ αεξνκεηαθνξέα ηεο ρψξαο CSA, ηα πξνζδνθψκελα έζνδα απφ ηελ πψιεζε ηεο νπνίαο ππεινγίδνλην πεξί ηα 4,5 δηο θνξψλεο. Ζ Σζερία ζεσξείηαη κία απφ ηηο πιένλ ειθπζηηθέο ρψξεο γηα μέλεο επελδχζεηο ζηελ Δπξψπε. Οη θχξηεο ρψξεο πξνέιεπζεο ησλ FDI είλαη: Γεξκαλία, Οιιαλδία, Απζηξία, Γαιιία, ΖΠΑ, ελψ νη ηνκείο πνπ πξνζέιθπζαλ ηηο κεγαιχηεξεο επελδχζεηο ηελ πεξίνδν 1993-2006 είλαη απηνί ησλ ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ, κεηαθνξψλ θαη επηθνηλσληψλ, αθηλήησλ, εκπνξίνπ θαη ηνπξηζκνχ, ελέξγεηαο θαη επεμεξγαζίαο κεηάιισλ. ηελ Σζερία είλαη εγθαηαζηεκέλεο πεξίπνπ 1.200 πνιπεζληθέο επηρεηξήζεηο. Γ. α) Παγθόζκηα Οηθνλνκηθή Κξίζε Ζ παγθφζκηα ρξεκαηνπηζησηηθή θξίζε έρεη επεξεάζεη ζεκαληηθά ηελ νηθνλνκία ηεο ρψξαο κέζσ ηεο δξακαηηθήο πηψζεο ηεο εγρψξηαο, αιιά θαη εμσηεξηθήο δήηεζεο γηα αγαζά θαη ππεξεζίεο, ελψ ε δηζηαθηηθφηεηα ησλ ηξαπεδψλ λα ρνξεγήζνπλ δάλεηα ζε επηρεηξήζεηο θαη ηδηψηεο επηδείλσζαλ πεξαηηέξσ ηα πξνβιήκαηα απηά. Ωζηφζν, παξά ηε κείσζε ησλ θεξδψλ νξηζκέλσλ ηξαπεδψλ, ν ρξεκαηννηθνλνκηθφο ηνκέαο ηεο ρψξαο θαίλεηαη φηη κέρξη ζηηγκήο έρεη αληέμεη ζηελ πίεζε απφ ηηο επηπηψζεηο ηεο δηεζλνχο θξίζεο, θαζψο δελ έρεη ππάξμεη νχηε θαηάξξεπζε ηξάπεδαο, αιιά νχηε έρεη παξνπζηαζηεί αλάγθε γηα παξνρή εγγπήζεσλ γηα θάπνην ρξεκαηνπηζησηηθφ ίδξπκα. Λφγσ ησλ δπζκελψλ επηπηψζεσλ ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο ζηηο βηνκεραλίεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ εθηεηακέλα σο πξψηε χιε ηνλ ράιπβα, φπσο π.ρ. νη θαηαζθεπέο θαη ε λαππεγηθή, ν θιάδνο ηεο ραιπβνπξγίαο ζηελ Σζερία δέρζεθε ηζρπξά πιήγκαηα, κε ηελ παξαγσγή λα έρεη βξεζεί ζηα ρακειφηεξα επίπεδα απφ ην ηέινο ηνπ 2 νπ Παγθνζκίνπ Πνιέκνπ. Δλδεηθηηθφ είλαη ην γεγνλφο φηη ιφγσ ηεο εμαηξεηηθά ρακειήο δήηεζεο ράιπβα, αληίζηνηρα ρακειά έπεζε θαη ε παξαγσγή ησλ ραιπβνπξγείσλ ηεο Οζηξάβα ηεο κεγαιχηεξεο παγθνζκίσο εηαηξείαο παξαγσγήο ράιπβα Arcelor-Mittal. εκεηψλεηαη φηη ν θιάδνο ηεο ραιπβνπξγίαο ζηελ Σζερία, απαζρνιεί 22.000 εξγαδνκέλνπο πεξίπνπ. β) Δπηθύξσζε λόκσλ κέηξσλ ιηηόηεηνο από Σζέρν Π/Γ Ο Σζέρνο Πξφεδξνο θ.β.κιάνπο επηθχξσζε ηξείο εθ ηεζζάξσλ λφκσλ (12.11.2010), κε δηαδηθαζία «επείγνληνο», κε ηνπο νπνίνπο ε θπβέξλεζε ζπλαζπηζκνχ ηξηψλ θεληξνδεμηψλ θνκκάησλ ηεο ρψξαο, πηνζεηεί κέηξα δεκνζηνλνκηθήο ιηηφηεηνο. Απφ ηελ εθαξκνγή ηνπο, εθηηκάηαη φηη ζα εμνηθνλνκεζνχλ ζπλνιηθά 35 δηζ. θνξψλεο (1,4 δηζεθ. ). Μεηαμχ άιισλ θαζηεξψλεηαη γηα πξψηε θνξά, θφξνο εηζνδήκαηνο γηα ηνλ Πξφεδξν, θαη πξψελ Πξνέδξνπο, ηεο Γεκνθξαηίαο, θαζψο θαη γηα ηα πέξαλ ηνπ βαζηθνχ κηζζνχ επηδφκαηα βνπιεπηψλ, γεξνπζηαζηψλ θαη πεξηθεξεηαξρψλ (π.ρ. θαηνηθίαο, ελδχζεσο, θηλήζεσο, παξαζηάζεσο θ.ι.π.). Δπίζεο, απφ ηελ εθαξκνγή ηνπ λφκνπ βάζεη ηνπ νπνίνπ πξνβιέπεηαη κείσζε ηεο ρξεκαηνδφηεζεο ησλ πνιηηηθψλ θνκκάησλ γηα ηνπο 200 βνπιεπηέο, 81 γεξνπζηαζηέο θαη 13 πεξηθεξεηάξρεο θαηά 5%, εθηηκάηαη φηη ζα εμνηθνλνκεζνχλ άλσ ηνπ 21 εθαη. θνξψλεο (860 ρηι. ) εηεζίσο. 2. Ξέλεο Ακεζεο Δπελδύζεηο (FDI) : Γηα ηνπο μέλνπο επελδπηέο απνηειεί ε Σζερηθή Γεκνθξαηία, ζε θαηά θεθαιήλ αλαινγία, έλαλ απφ ηνπο πην ειθπζηηθνχο πξννξηζκνχο ηεο Κεληξηθήο θαη Αλαηνιηθήο Δπξψπεο, κε ηα 2/3 ησλ μέλσλ επελδχζεσλ λα θαηεπζχλνληαη ζηνπο κε βηνκεραληθνχο ηνκείο. ηελ Σζερία ην 2009, ν αξηζκφο πξνγξακκάησλ Ξ.Α.Δ έθζαζε ηα 61 έλαληη 87 ηνπ 2008 (-30%), ελψ νη Σζερηθέο αξκφδηεο Αξρέο ζεκείσζαλ ηελ κεγαιχηεξε κείσζε ηνπ μέλνπ επελδπηηθνχ ελδηαθέξνληνο πεξί ηα κέζα ηνπ 2009, κείσζε ε νπνία νθείιεην θπξίσο ζηηο αξλεηηθέο επηπηψζεηο ησλ κεηαβνιψλ ηεο δήηεζεο. Παξάιιεια, ηθαλφο αξηζκφο ησλ μέλσλ εηαηξεηψλ ζηε ρψξα απηή, ππνρξεψζεθε λα βειηηψζεη ηελ απνδνηηθφηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα ησλ δπλαηνηήησλ ηνπο, κε ζπλέπεηα ηελ κείσζε ηνπ αξηζκνχ κνλίκσλ ππαιιήισλ ηνπο θαη ηελ αχμεζε ηεο αλεξγίαο ζηελ ρψξα. 3. Δμσηεξηθό εκπόξην Ζ ηζερηθή νηθνλνκία, ε νπνία ζην παξειζφλ είρε κεγάιε εμάξηεζε απφ ηηο εμαγσγέο, έρεη ππνζηεί πιήγκα απφ ηε κεησκέλε δήηεζε γηα ηα ηνπηθά πξντφληα ελ κέζσ ηεο παγθφζκηαο ρξεκαηνπηζησηηθήο θξίζεο. Αλαθνξηθά κε ηε δηάξζξσζε ηνπ εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ ηεο Σζερίαο δηαπηζηψλεηαη φηη ν κεγάινο φγθνο ηνπ εμσηεξηθνχ εκπνξίνπ δηεμάγεηαη κε ηηο πξνεγκέλεο νηθνλνκηθά ρψξεο, δειαδή κε ηηο ρψξεο ηνπ Ο.Ο..Α., κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη νη ρψξεο-κέιε ηεο ΔΔ. Απφ ηηο ρψξεο-κέιε ΔΔ ν κεγαιχηεξνο εκπνξηθφο εηαίξνο ηεο Σζερίαο είλαη ε Γεξκαλία αθνινπζνχκελε απφ : ινβαθία, Πνισλία, Γαιιία, Ηηαιία θαη Απζηξία. Σν 2008, πεξίπνπ ηα 3/4 ηνπ ζπλνιηθνχ φγθνπ ησλ εμσηεξηθψλ εκπνξηθψλ ζπλαιιαγψλ ηεο Σζερίαο (66,9% ησλ εηζαγσγψλ ηεο θαη 85,2% ησλ εμαγσγψλ ηεο) δηεμήρζε κε ηηο ρψξεο-κέιε Δ.Δ. Ζ ζπκκεηνρή ηεο Δ.Δ. ζην ζπλνιηθφ εμσηεξηθφ εκπφξην ηεο ρψξαο ήηαλ παξαδνζηαθά ηζρπξή θαη έηζη, θαηφπηλ ηεο πξνζρσξήζεσο, ην 2004 θαη ην 2007, ησλ 12 λέσλ θ-κ, ε Σζερία ζηαζεξνπνίεζε πεξαηηέξσ ηηο εκπνξηθέο ηεο ζρέζεηο κε ηα θξάηε (πξψελ θαη λέα) ηεο 3
ΔΔ. Ζ Διιάδα ζπκκεηείρε κε 0,13% ζηηο εηζαγσγέο ηεο Σζερίαο (44 ε πξνκεζεχηξηα ρψξα) θαη κε 0,36% ζηηο εμαγσγέο ηεο (29 ε αγνξά γηα ηα ηζερηθά πξντφληα). Οη ζεκαληηθψηεξνη πξννξηζκνί ησλ ηζερηθψλ πξντφλησλ θαηά ηα έηε 2008 θαη 2009 ήηαλ: Γεξκαλία (κεξίδην 30,7% επί ηνπ ζπλφινπ ηεο αμίαο ησλ εμαγσγψλ ηεο Σζερίαο), ινβαθία (κεξίδην 9,2%), Πνισλία, (6,5%) θαη Γαιιία (5,4%). Απφ πιεπξάο ησλ ζεκαληηθφηεξσλ πξνκεζεπηξηψλ ρσξψλ, ε πξψηε ζέζε αλήθεη ζηε Γεξκαλία, ε νπνία θαιχπηεη ην 26,7% ησλ ηζερηθψλ εηζαγσγψλ, ε Κίλα (8,8%), ε Πνισλία (5,8%) θαη ε ινβαθία (5,6%), αιιά θαη ε Ρσζία, Ηηαιία, Γαιιία θ.α. 4. Γηκεξήο Οηθνλνκηθή πλεξγαζία α) Γηκεξείο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο Ζ Σζερία, ηo 2009 ήηαλ ν 30 νο εκπνξηθφο εηαίξνο καο, ηφζν απφ άπνςε ρψξαο πξννξηζκνχ ειιεληθψλ πξντφλησλ κε πνζνζηφ ζπκκεηνρήο 0,6% επί ηνπ ζπλφινπ ησλ ειιεληθψλ εμαγσγψλ, φζν θαη σο πξνκεζεχηξηα ρψξα ηεο Διιάδνο, κε ζπκκεηνρή νκνίσο 0,6% ζην ζχλνιν ησλ ειιεληθψλ εηζαγσγψλ. Σν Δκπνξηθφ Ηζνδχγην ηεο Διιάδνο κε ηελ Σζερία είλαη ζηαζεξά ειιεηκκαηηθφ εηο βάξνο ηεο ρψξαο καο. Ο φγθνο ηνπ δηκεξνχο εκπνξίνπ, ζχκθσλα κε ηα ζηνηρεία ηεο Διιεληθήο ηαηηζηηθήο Αξρήο απφ ην 2000, παξνπζίαδε απμεηηθέο ηάζεηο, έσο θαη ην 2008, θαζφζνλ ην έηνο 2009, ζεκεηψζεθε κείσζή ηνπ 5,9%, έλαληη πξνεγνπκέλνπ έηνπο. Σν 2009, νη ειι.εμαγσγέο κεηψζεθαλ ζεκαληηθά θαη δε θαηά 25,3%,αλεξρφκελεο ζε 82,6 εθ., έλαληη ειιεληθψλ εμαγσγψλ αμίαο 110,6 εθ., ην 2008. Oη ειιεληθέο εηζαγσγέο απφ ηελ Σζερία ην 2009, παξνπζίαζαλ αχμεζε 1% θαη αλήιζαλ ζηα 308,2 εθ., έλαληη έηνπο 08. Ο δείθηεο θάιπςεο εηζαγσγψλ καο απφ ηηο εμαγσγέο, ππερψξεζε ην 2009, ζε 26,8%, έλαληη 36,2% 2008. Παξαηεξείηαη δηαθνξά ζηα ζηνηρεία πεξί ηεο ζπλνιηθήο αμίαο ησλ ειιεληθψλ εκπνξηθψλ ξνψλ κεηαμχ ηεο Διιεληθήο ηαηηζηηθήο Αξρήο θαη ηεο ηαηηζηηθήο Τπεξεζίαο Σζερίαο, πξνθαλψο ιφγσ εθαξκνδνκέλεο δηαθνξεηηθήο κεζνινγίαο. χκθσλα κε ζηνηρεία ηεο ΔΛΣΑΣ νη θχξηεο εμαγσγέο καο ην 2009 ήηαλ, θαηά ζεηξάλ αμίαο, πνξηνθάιηα, πιάθεο απφ θξάκαηα αξγηιίνπ, θνλζέξβεο ξνδαθίλσλ, θάξκαθα, ιαραληθά, παξζέλν ειαηφιαδν, θαπλά, απνζηάγκαηα απφ θξαζί ή ηζίπνπξν, ξάβδνη/είδε αξγηιίνπ, ράιθηλνη ζσιήλεο, είδε έλδπζεο, λήκαηα βακβαθεξά, κέξε κεραλψλ, ρξψκαηα /βεξλίθηα, αξψκαηα /θνιψληεο, ξχδη, πξντφληα αξηνπνηταο-δαραξνπιαζηηθήο, πεπφληα/θαξπνχδηα, ινηπά λσπά θξνχηα. Οη θχξηεο εηζαγσγέο καο ην 2009, ήηαλ νρήκαηα, κεραλέο απηφκαηεο επεμεξγαζίαο πιεξνθνξηψλ, παηρλίδηα παηδηθά, ελδχκαηα αλδξηθά, έγρξσκεο νζφλεο, ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, κνλάδεο κλήκεο Ζ/Τ, μπιεία, κέξε θαη εμαξηήκαηα κεραλψλ, νζφλεο απεηθφληζεο θαη ζπζθεπέο πξνβνιήο, βάζεηο ηειεθσληθψλ ζπζθεπψλ, πνιπκεξή αηζπιελίνπ, κέξε θαη εμαξηήκαηα ειθπζηήξσλ, πιηθφ ζηδεξνδξνκηθψλ γξακκψλ, κπχξεο, ραξηί/ραξηφληα, ρεκηθνί πνιηνί μχινπ, πνχξα, νμέα, ςπγεην/θαηαςχθηεο, ζσιήλεο, ηη-ζεξη θαη θαλειάθηα, πιεθηά, ειαζηηθά απηνθηλήησλ. Καηά ην 9κελν 2010, ν φγθνο εκπνξίνπ Διιάδνο Σζερίαο, ζεκείσζε κείσζε 5%, έλαληη αληηζηνίρνπ 9κελνπ 2009. Σν εκπνξηθφ έιιεηκκα ζε βάξνο ηεο ρψξαο καο κεηψζεθε θαηά 36%. Σνχην απνδίδεηαη ζηε κεγάιε αχμεζε ησλ εμαγσγψλ καο θαηά ην εμεηαδφκελν δηάζηεκα πξνο ηελ Σζερία (+34,9%), αλεξρνκέλσλ ζε 80,4 εθ., ζπλδπαδνκέλε κε ζεκαληηθή κείσζε ησλ εηζαγσγψλ καο απφ ηελ ρψξα απηή (-16,2%), ζηα 178,3 εθ., έλαληη 212,7 εθ., αληηζηνίρνπ δηαζηήκαηνο 09. Ο δε δείθηεο θάιπςεο ησλ ειι.εηζαγσγψλ απφ ηηο εμαγσγέο βειηηψζεθε ην 9κελν 2010, απμεζείο ζε 45,1% (+61%), έλαληη 28% 9κήλνπ 09. β) Δπελδύζεηο Ζ ειιεληθή επελδπηηθή δξαζηεξηόηεηα ζηελ Σζερία είλαη κέρξη ηψξα πεξηνξηζκέλε θαη δελ κπνξεί λα ζπγθξηζεί κε αληίζηνηρε ζε άιιεο ρψξεο, π.ρ. ζηα Βαιθάληα, αιιά θαη ζε ρψξεο πνπ βξίζθνληαη ζηελ ίδηα πεξίπνπ ή κεγαιχηεξε απφζηαζε, φπσο π.ρ. ε Οπγγαξία θαη ε Πνισλία. Διιεληθέο επελδχζεηο ζηελ Σζερία δελ ππάξρνπλ ζηνλ ηνκέα ηεο παξαγσγήο θαη επηθεληξψλνληαη θαηά θχξην ιφγν ζην εκπόξην αγαζώλ θαη ηελ παξνρή ππεξεζηώλ. Πξφθεηηαη θπξίσο γηα επελδχζεηο κε ζθνπφ ηελ πξνψζεζε - δηαλνκή ή ηε δηεχξπλζε ησλ πσιήζεσλ ησλ κεηξηθψλ εηαηξεηψλ, ελψ ηαπηφρξνλα δξαζηεξηνπνηνχληαη πιένλ ησλ 50 νκνγελείο επηρεηξεκαηίεο, νξηζκέλνη ησλ νπνίσλ αληηπξνζσπεχνπλ άιιεο ειιεληθέο εηαηξείεο. Σν ζχλνιν ησλ ειιεληθψλ επελδχζεσλ ζηελ Σζερία (ζηνηρεία Invest in Greece Agency, 2008), αλέξρεηαη ζε 104,77 εθ. πνζφλ πνπ αληηπξνζσπεχεη ην 0,4% ηνπ ζπλφινπ ειιεληθψλ επελδχζεσλ αλά ηνλ θφζκν. Σν Γξαθείν ΟΔΤ Πξάγαο εθηηκά φηη ππάξρεη πεξηζώξην γηα πεξαηηέξσ επελδπηηθή δξαζηεξηνπνίεζε ειιεληθώλ επηρεηξήζεσλ ζηελ Σζερία, ιακβαλνκέλσλ ππ φςηλ ησλ ηζρπξψλ επελδπηηθψλ θηλήηξσλ. Ηδηαίηεξα ειιεληθέο εηαηξείεο πνπ ζεσξνχλ φηη ρξεηάδνληαη ηερλνινγηθή, θαηαζθεπαζηηθή θιπ. ηερλνγλσζία, δχλαληαη λα ηελ απνθηήζνπλ ζρεηηθά θζελά κέζσ εμαγνξάο θάπνηαο αληίζηνηρεο ηζερηθήο εηαηξείαο. εκεηψλεηαη φηη νη Σζέρνη έρνπλ επελδχζεη θεθάιαην αγλψζηνπ χςνπο ζε κνλάδα ζηελ Καιακάηα, ε νπνία θαιιηεξγεί θαη επεμεξγάδεηαη είδνο θπθηνχ πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζηελ παξαγσγή βηηακηλψλ, θαιιπληηθψλ θαη ζπλαθψλ πξντφλησλ. Όζνλ αθνξά ηελ πξνζέιθπζε ηζερηθώλ επελδύζεσλ ζηελ Διιάδα, παξά ηνπο πςεινχο αλαπηπμηαθνχο ξπζκνχο ηεο ηζερηθήο νηθνλνκίαο θαηά ηελ ηειεπηαία εηθνζαεηία κεηά ηελ έμνδν ηεο ρψξαο απφ ην κνληέιν θεληξηθνχ νηθνλνκηθνχ ζρεδηαζκνχ, ε Σζερία δελ έρεη θηάζεη αθόκε ζε επίπεδν (κε εμαίξεζε ηηο κεγάιεο ή θξαηηθέο επηρεηξήζεηο π.ρ. ε παξαγσγφο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο ČΔΕ) νη κεζαίνπ κεγέζνπο επηρεηξεκαηίεο ηεο λα πξαγκαηνπνηνύλ ζνβαξέο παξαγσγηθέο επελδύζεηο ζην εμσηεξηθό πιήλ ηεο νκνγάιαθηεο ινβαθίαο. Αληίζεηα, ε Σζερία θαηά ηελ ηειεπηαία δεθαπεληαεηία ζπγθεηαιέγεηαη θάζε θνξά κεηαμχ ησλ ηξηψλ πξψησλ δεθηψλ μέλσλ επελδχζεσλ ζηελ Δπξψπε, απφ απηήλ δε ηελ άπνςε ζα πξέπεη λα ζεσξείηαη ζνβαξόηαηνο αληαγσληζηήο ηεο ρώξαο καο ζηελ πξνζέιθπζε μέλσλ επελδπηώλ. Μόλε εμαίξεζε ζηα αλσηέξσ ε νπνία θξίλεηαη ζθφπηκν λα επηζεκαλζεί, είλαη ν ηνκέαο ηνπ ηνπξηζκνύ ηεο ρώξαο καο. ηνλ ηνκέα απηφλ ζα κπνξνχζε, ζεσξεηηθά ηνπιάρηζηνλ, λα εθδεισζεί ζρεηηθφ επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ, πεξηζζφηεξν ζηελ 4
αγνξά θαη εμσξατζκό-εθζπγρξνληζκό ή θαη εθκεηάιιεπζε πθηζηακέλσλ μελνδνρεηαθώλ κνλάδσλ παξά ηελ αλέγεξζε λέσλ. Θα κπνξνχζε επίζεο λα ππάξμεη ηζερηθφ επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ ζηνλ ηνκέα ηεο παξνρήο ππεξεζηώλ δηαθίλεζεο Σζέρσλ, ή θαη άιισλ, ηνπξηζηψλ, αθνχ ην ζπγθεθξηκέλν εγρείξεκα απαηηεί ζαθψο κηθξφηεξα θεθάιαηα. Ωο απζηεξή πξνυπφζεζε φκσο, αθφκε θαη απηήο ηεο ζεσξεηηθήο πξννπηηθήο, εθηηκάηαη ε ζηαζεξά ζεηηθή, γηα ηνπιάρηζηνλ κεξηθά ρξφληα, πνξεία ηεο ειιεληθήο νηθνλνκίαο. γ) Toπξηζκόο Ζ Σζερία απνηειεί αλεξρφκελε ηνπξηζηηθή αγνξά κε κεγάιεο πξννπηηθέο, παξά ηηο αθφκε πεξηνξηζκέλεο νηθνλνκηθέο δπλαηφηεηεο ησλ Σζέρσλ. Βάζεη ζηνηρείσλ ηνπ Οξγαληζκνχ Σνπξηζκνχ ηεο Σζερίαο, ην 2007 ε Διιάδα θαηεηάγε ηέηαξηε ζηηο πξνηηκήζεηο ησλ Σζέρσλ ηνπξηζηψλ κεηά ηηο Κξναηία, ινβελία θαη Ηηαιία, κε 315.000 επηζθέπηεο θαη πεξί ηηο 300.000 ην 2008. Ζ Διιάδα ζπγθαηαιέγεηαη κεηαμχ ησλ πξνζθηιέζηεξσλ ηνπξηζηηθψλ πξννξηζκψλ γηα ηνπο Σζέρνπο. Όκσο εληφο ηνπ 2010, εζσηεξηθά γεγνλφηα έβιαςαλ ηελ ηνπξηζηηθή εηθφλα ηεο ρψξαο καο, φπσο ην πιήγκα ηεο απεξγίαο ησλ βπηηνκεηαθνξέσλ, δηαδειψζεηο κε βίαηα γεγνλφηα, ηειεπηαία πξνθήξπμε ηξνκνθξαηηθήο ζέρηαο, πςειέο ηηκέο παξά ηελ νηθνλνκηθή θξίζε θιπ, ηα νπνία πξνεβιήζεζαλ αξθνχλησο απφ ηνλ Σζερηθφ ηχπν. Οκνίσο, δπζκελήο γηα ηελ Διιάδα είλαη ε ζχγθξηζε κε ην ηνπξηζηηθφ πξντφλ ηεο Κχπξνπ, απφ επηζηξέθνληεο Σζέρνπο ηνπξίζηεο, ρψξα ηελ νπνία, παξά ην πςειφηεξν θφζηνο, αμηνινγνχλ φηη πξνζθέξεη πνιχ αλσηέξνπ επηπέδνπ ηνπξηζκφ (επαγγεικαηηθά, νξγαλσηηθά). Πάλησο, γηα ηελ επφκελε ηνπξηζηηθή πεξίνδν 2011, θξίλεηαη φηη ε Διιάδα ζα πξέπεη λα θαηαβάιεη επίπνλεο πξνζπάζεηεο θαη ζα απαηηεζεί ρξφλνο γηα απνθαηάζηαζε ηεο εηθφλαο ηεο.οη Διιελεο πνπ επηζθέθζεθαλ ηελ Σζερία ην 2007 θαη 2008, αλήιζαλ ζε 61.795 θαη 70.000 πεξίπνπ αληίζηνηρα. Σν 2008, ηα ζπλαιιαγκαηηθά έζνδα εηζεξρφκελνπ ηνπξηζκνχ ζηελ Σζερία πεξί ηα 4,6 δηζ.. (131 δηζ. θνξψλεο), αλεκέλνλην κεησκέλα θαηά 20% ην 2009, ιφγσ ηεο παγθφζκηαο νηθνλνκηθήο θξίζεο. δ) Δπηζθέςεηο-Απνζηνιέο-Δθζέζεηο - Δπίζθεςε Πξσζππ.Σζερίαο θ. Mirek Topolanek ζηελ Αζήλα ζηηο 11.4.2008 - ηηο 29-30.1.2009, δηνξγαλψζεθε απφ ηελ Σζερηθή Πξνεδξία δηάζθεςε γηα ηελ αλαδήηεζε αζθάιεηαο ζηελ πξνζθνξά ελέξγεηαο ησλ Κ-Μ ηεο Δ.Δ -ηηο 1-4/12/2009, πξαγκαηνπνίεζε επίζεκε επίζθεςε ζηελ Σζερία ν Π/Γ ηεο Διιεληθήο Γεκνθξαηίαο θ.κ.παπνχιηαο, ζπλνδεπφκελνο απφ ειιεληθή επηρ/ηηθή απνζηνιή. - ηηο 2/3/2010, έγηλαλ ηα εγθαίληα ηεο 2εηνχο δηεζλνχο εθζέζεσο ηξνθίκσλ «SALIMA», 3-5/3/2010, πνπ δηνξγαλψλεηαη απφ ηελ Γ.Δ. Μπξλφ (B.V.V.) αλά δηεηία ζηηο αξρέο Μαξηίνπ θάζε δπγνχ έηνπο, παξάιιεια κε ηηο ζπκπιεξσκαηηθέο ηεο, επίζεο δηεζλείο εηδηθέο εθζέζεηο, «mbk» (πξντφλησλ αιεπξνβηνκεραλίαο, αξηνπνηίαο θαη δαραξνπιαζηηθήο), «inteco» (εμνπιηζκνχ εζηηαηνξίσλ, μελνδνρείσλ), «vinex» (νίλσλ, πνηψλ), θαη «ΔΜΒΑΥ» (κεραλεκάησλ, ηερλνινγίαο θαη πιηθψλ ζπζθεπαζίαο). Δίλαη ε ζπνπδαηφηεξε ηνπ είδνπο ηεο ζηελ επξχηεξε γεσγξαθηθή πεξηνρή, πξνζειθχνληαο ζπκκεηνρέο φρη κφλν εγρψξησλ αιιά θαη μέλσλ εθζεηψλ. Απφ πιεπξάο εηαηξεηψλ ειιεληθψλ ζπκθεξφλησλ, ζηελ Γ.Δ. «SALIMA» ζπκκεηείρε ε Έλσζε Γεσξγηθψλ πλεηαηξηζκψλ Ζκαζίαο κε εηαηξεία κε ηελ επσλπκία «ALMME» (θνλζεξβνπνηεκέλα θξνχηα), ζην πιαίζην ηνπ Κππξηαθνχ πεξηπηέξνπ, ζπκκεηείρε ε εγγεγξακκέλε θαη ζηελ Διιάδα εηαηξεία «AVAKX ΚΩΣΑ ΕΑΥΑΡΗΑ» (εμαγσγηθή ρνηξείνπ θξέαηνο) θαζψο θαη ε, κε έδξα ηελ Κξαθνβία ηεο Πνισλίαο, νκνγελεηαθή εηαηξεία εηζαγσγήο θαη δηαλνκήο ειιεληθψλ ηξνθίκσλ «GREEK TRADE Sp.zν.ν.». ε) Πξνηάζεηο Ζ ρψξα καο παξά ηηο επθαηξίεο πνπ έρνπλ παξνπζηαζηεί κεηά ηελ θαηάξξεπζε ην 1989 ησλ θαζεζηψησλ ηνπ ππαξθηνχ ζνζηαιηζκνχ θαη ηελ απεμάξηεζε επέθεηλα ηεο Σζερίαο απφ ηελ αλαηνιηθή ζθαίξα επηξξνήο, δελ έρεη αθφκε αμηνπνηήζεη ηηο ζεκαληηθέο δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξνληαη ζηελ ηζερηθή αγνξά, κε απνηέιεζκα λα δηαζέηεη πνιχ κηθξφ κεξίδην ζηηο ηζερηθέο εηζαγσγέο, θηλνχκελν ζηα ζπλήζε θαηά ηα ηειεπηαία ρξφληα πιαίζηα. Ζ θαηάζηαζε νπσζδήπνηε επηδέρεηαη βειηίσζε, δεδνκέλνπ φηη ε Σζερία ππνιείπεηαη αθφκε ηνπ επηπέδνπ δηαβίσζεο πνπ έρεη επηηεπρζεί ζηε ρψξα καο αιιά θαη, ηαπηφρξνλα, αλαπηχζζεηαη κε ηαρχηαηνπο ξπζκνχο θαη έηζη ν αγψλαο ησλ επηρεηξήζεσλ γηα είζνδν θαη εδξαίσζε ζηελ αγνξά είλαη αθφκα ζε εμέιημε. Απαξαίηεηε πξνυπφζεζε γηα απηφ είλαη ε ηαρεία, νξγαλσκέλε θαη κε ζπγθεθξηκέλεο ζηνρεχζεηο θηλεηνπνίεζε απφ πιεπξάο ησλ Διιήλσλ εμαγσγέσλ, ησλ ζπιινγηθψλ θαη θιαδηθψλ θνξέσλ θαη ησλ ππνζηεξηθηηθψλ κεραληζκψλ ηνπο, ψζηε λα επηηεπρζνχλ, ζηαδηαθά αιιά ζηαζεξά, πςειφηεξεο επηδφζεηο θαη λα απνθηήζνπλ ηα ειιεληθά πξντφληα αλαγλσξηζηκφηεηα. Οη ηνκείο θαη θιάδνη ηεο νηθνλνκίαο ηεο Σζερίαο πνπ παξνπζηάδνπλ ην κεγαιύηεξν ελδηαθέξνλ θαη ηηο κεγαιχηεξεο πξννπηηθέο γηα ηηο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο είλαη νη εμήο : ηπόθιμα (λάδι, ελιέρ, ισθςηπά, κονζέπβερ θπούηων, γαλακηοκομικά, ξηποί καπποί), θπέζκα θπούηα και λασανικά, κπαζιά, ποηά, επισπίζμαηα ηοίσων (σημικά, μονωηικά, σπώμαηα), πποθίλ και λοιπά πποϊόνηα αλοςμινίος, ανελκςζηήπερ, καλλςνηικά, ςπηπεζίερ ηοςπιζμού. Παξαηίζεληαη επίζεο ελδεηθηηθά έηεξνη ηνκείο ζπλεξγαζίαο Διιάδνο-Σζερίαο, ζε ζπλέρεηα εθδεισζέληνο ζρεηηθνχ ηζερηθνχ ελδηαθέξνληνο: οι πεπιβαλλονηικά εςαίζθηηοι ηομείρ όπωρ ζςγκομιδήρ ζκοςπιδιών, θωηοβοληαϊκών ζςζηημάηων, μησ/ηων, θεπμοζςζζωπεςηών-νοζοκομειακού ςλικού, πλαζηικών ζωλήνων, εξοπλιζμού γπαθείων, κλπ 5
5. Πξνβιήκαηα ειιεληθώλ εμαγσγώλ ζηελ Σζερία Βάζεη ηεο πκθσλίαο πλδέζεσο, γηα αξθεηφ θαηξφ πξηλ ηελ έληαμε ηεο Σζερίαο ζηελ Δ.Δ. (1.1.2004), νη εμαγσγέο ειιεληθψλ βηνκεραληθψλ πξντφλησλ ζηελ Σζερία ήηαλ ειεχζεξεο δαζκψλ ελψ θαη γηα ηελ πιεηνλφηεηα ησλ γεσξγηθψλ καο πξντφλησλ δελ ππήξραλ νπζηαζηηθά εκπφδηα, δεδνκέλνπ φηη, ηα φπνηα εκπφδηα ππήξραλ, αθνξνχζαλ θπξίσο πξντφληα βνξεην-επξσπατθήο θαη φρη κεζνγεηαθήο αγξνηηθήο παξαγσγήο. Καηφπηλ ησλ αλσηέξσ, ην εξψηεκα πνπ ηίζεηαη είλαη, γηαηί νη εμαγσγηθέο καο επηδφζεηο ζηελ Σζερία, νη νπνίεο θαηά ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία βαίλνπλ απμαλφκελεο, ππνιείπνληαη ζεκαληηθά ησλ πξαγκαηηθψλ ηνπο εμαγσγηθψλ δπλαηνηήησλ. Παξαηεξνχκε φηη νη εμαγσγέο ηξνθίκσλ ε παξαδνζηαθή ειιεληθή εμαγσγηθή αηρκή ηνπ δφξαηνο ζηελ Σζερία κεηά ηελ ηάζε ζηαζεξνπνίεζεο κεηαμχ 2005-2007, θαηά ην 2008 ζεκείσζαλ αχμεζε θζάλνληαο ζην 29,6% ηνπ ζπλφινπ. Σα «βηνκεραληθά πξντφληα» παξακέλνπλ ζηελ δεχηεξε κεηά ηα ηξφθηκα ζέζε. Σα «Γηάθνξα βηνκεραληθά είδε» δείρλνπλ ηάζε ζηαζεξνπνίεζεο, φπσο θαη ε θαηεγνξία «Πνηά θαη Καπλφο» πνπ παξά ηελ κηθξή ηνπο κείσζε σο πνζνζηά ζην ζχλνιν, ελ ηνχηνηο νη αληίζηνηρεο απφιπηεο αμίεο ηνπο παξνπζηάδνπλ απμεηηθέο ηάζεηο ηελ ηειεπηαία ηεηξαεηία. Υαξαθηεξηζηηθφ είλαη φηη ε Διιάδα, θαηά ην 2008, ήηαλ θαη πάιη ζηελ 20ε ζέζε ησλ πξνκεζεπηξηψλ ρσξψλ ηεο Σζερίαο κεηαμχ ησλ ρσξψλ ηεο Δ.Δ.-27, πάλσ απφ ηηο Βνπιγαξία, Ληζνπαλία, Δζζνλία, Λεηνλία, Κχπξν θαη Μάιηα. Το ππόβλημα ηων ελληνικών εξαγωγών ζηην Τζεσία αποδίδεηαι μάλλον ζηο πεπιοπιζμένο εύπορ ηων ππορ εξαγωγή πποϊόνηων, ιδιαίηεπα βιομησανικών, ζηο σαμηλό ηεσνολογικό επίπεδο ηων εξαγομένων βιομησανικών πποϊόνηων και κςπίωρ ζηην ανύπαπκηη έωρ (ζε λίγερ πεπιπηώζειρ) μέηπια εθαπμογή ηων επιηαγών ηος ζύγσπονος μάπκεηινγκ από ηην μεγάλη πλειονόηηηα ηων ελληνικών εξαγωγικών επισειπήζεων. Έηζη, κνλαδηθφ επηρείξεκά καο γηα επηηπρία ζηελ δηεζλή αγνξά, θαη θαη επέθηαζε θαη ζε απηήλ ηεο Σζερίαο, θαηαιήγεη λα είλαη ε ρακειή ηηκή, ε νπνία ζην ζεκεξηλφ δηεζλέο πεξηβάιινλ, επηηπγράλεηαη θαζεκεξηλά φιν θαη δπζθνιφηεξα. ΠΑΡΑΡΣΗΜΑΣΑ Ι. Θεζκηθό Πιαίζην Δπηπιένλ ησλ θνηλνηηθψλ ξπζκίζεσλ, ζε δηκεξέο επίπεδν ηζρχνπλ ηα αθφινπζα ζπκβαηηθά θείκελα: -Αεξνπνξηθή ζπκθσλία Διιάδνο Σζερνζινβαθίαο (δηαδνρή Σζερίαο : Τπ. Απφθ. 24.1.1995 ΦΔΚ 23/Α/7.2.1995) (πκπιήξσζε ηνπ παξαξηήκαηνο ηεο πκθσλίαο ηνπ 1964- δη αληαιιαγήο επηζηνιψλ Πξάγα, 21.7.1964 Ν.Γ. 885/1971 ΦΔΚ 51/Α/16.3.1971 Έλ. Ηζρχνο 19.2.1973) - πκθσλία γηα ηελ Πξνώζεζε θαη ηελ Ακνηβαία Πξνζηαζία ησλ Δπελδχζεσλ (Πξάγα 3-6-1991, Ν. 2051/1992 ΦΔΚ 89/Α/28.5.1992 Έλ. Ηζρχνο 31.12.1992) - ύκβαζε Απνθπγήο Γηπιήο Φνξνινγίαο Αζήλα, 23.10.1986 Ν. 1838/1989, ΦΔΚ 86/Α/1989. Έλαξμε Ηζρχνο 23.5.1989 - πκθσλία γηα ηελ πλεξγαζία θαη ηελ Ακνηβαία πλδξνκή ζηνλ Σεισλεηαθό Σνκέα (Ν.2191/94 ΦΔΚ 32/94). -πκθσλία Γηεζλώλ Οδηθώλ Μεηαθνξώλ. ηα πιαίζηα απηήο, ζηηο 7-8/12/2004, πξαγκαηνπνηήζεθε ζπλάληεζε ηεο Μηθηήο Δπηηξνπήο κεηαθνξψλ Διιάδνο-Σζερίαο. Μεηαμχ άιισλ, ζηηο κελ επηβαηηθέο κεηαθνξέο νξίζζεθαλ εθ λένπ νη δηαδξνκέο ησλ ιεσθνξείσλ, ζηηο δε εκπνξεπκαηηθέο δελ έγηλε απνδεθηφ απφ ειιεληθήο πιεπξάο αίηεκα ηεο Σζερίαο γηα εθρψξεζε αδεηψλ γηα ηξίηεο ρψξεο θαη ππεγξάθε ζρεηηθφ Πξσηφθνιιν (Τπ. Απ. απφ 7/7/2005 ΦΔΚ 179/Α /18.7.2005). *- πκθσλία Σνπξηζηηθήο πλεξγαζίαο. Ηζρχεη απφ ην 1980, Ν. 1459/1984 ΦΔΚ 90/Α/16.6.1984). Ζ λέα πκθσλία Σνπξηζηηθήο πλεξγαζίαο ππεγξάθε ζηηο 22.11.2006 ζηελ Αζήλα. Eρεη θπξσζεί απφ ηζερηθήο πιεπξάο, εθθξεκεί θχξσζε απφ ειιεληθήο πιεπξάο. -Μλεκόλην ηνπξηζηηθήο ζπλεξγαζίαο Διιάδνο Σζερνζινβαθίαο (δηαδνρή Σζερίαο σο άλσ) Αζήλα, 7.10.1987 Τπ. Απφθ. 10.11.1987ΦΔΚ 202/Α/20.11.1987 - πκθσλία επηζηεκνληθήο θαη ηερληθήο ζπλεξγαζίαο Διιάδνο Σζερνζινβαθίαο (δηαδνρή Σζερίαο) (Πξάγα, 4.7.1984 Ν. 1661/1986ΦΔΚ 186/Α/28.11.1986 Έλαξμε Ηζρχνο 11.5.1987) ην πιαίζην ζπλάληεζεο ηεο Μηθηήο Δπηηξνπήο Διιελν-Σζερηθήο Γηαθξαηηθήο πλεξγαζίαο, πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε ζηελ Πξάγα ζηηο 31.10.2005 κε ζπλνκηιεηέο ην Τπνπξγείν Δθπαίδεπζεο, Νεφηεηαο θαη Αζιεηηζκνχ ηεο Σζερίαο θαη ηε Γεληθή Γξακκαηεία Έξεπλαο θαη Σερλνινγίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Αλάπηπμεο ηεο Διιάδνο, ππεγξάθε Πξσηόθνιιν Γηαθξαηηθήο Δξεπλεηηθήο θαη Σερλνινγηθήο πλεξγαζίαο γηα ην δηάζηεκα 2005-2007. - πκθσλία Οηθνλνκηθήο Βηνκεραληθήο θαη Σερλνινγηθήο πλεξγαζίαο. Τπεγξάθε ην 2000 θαηά ηελ επίζθεςε ηνπ Σζέρνπ Πξσζππνπξγνχ ζηελ Αζήλα 25-5-2000 (Ν. 2976/2001, ΦΔΚ 295Α 31.12.2001 ελ ηζρχνο 10/3/2002). - ύκβαζε γηα ηελ νηθνλνκηθή επηζηεκνληθή θαη ηερλνινγηθή ζπλεξγαζία ζηνλ ηνκέα ηεο Γεσξγίαο (Τπνγξαθή: Πξάγα 16 Ννεκβξίνπ 2000, Κχξσζε: Ν. 3005/2002/ ΦΔΚ Α 8/4/2002, Θέζε ζε ηζρχ 20/6/2002). - Mλεκόλην Διιελν-Σζερηθήο πλεξγαζίαο γηα ηελ Οηθνλνκηθή Αλαζπγθξόηεζε θαη Αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο ηεο Ννηηναλαηνιηθήο Δπξώπεο (2000). (Ν. 2934/2001 ΦΔΚ 151/Α/10.7.2001 Έλ. Ηζρχνο 31.12.2001 Αλαθ. ΦΔΚ 112/Α/24.5.2002). -Μλεκόλην Καηαλόεζεο γηα πλεξγαζία κε ην Πνιπεζληθό Κέληξν Αζελώλ γηα ην πληνληζκό Θαιαζζίσλ Μεηαθνξώλ (AMSCC), (ππεγξάθε 24.04.2007). * Ζ ΔΝΤ (Γξαθείν Γηεζλψλ πκβάζεσλ), καο πιεξνθφξεζε (14.1.2011), φηη απφ 10.11.2010, έρεη δηαβηβάζεη ζηελ Γελ.Γξακκαηεία ηεο Κπβέξλεζεο, ην ρέδην Νφκνπ γηα ηελ Κχξσζε ηεο πκθσλίαο Διιάδνο Σζερίαο, πνπ αθνξά ηελ ζπλεξγαζία ζηνλ ηνκέα ηνπξηζκνχ, πξνθεηκέλνπ λα γίλεη ε λνκνηερληθή ηεο επεμεξγαζία θαη ε πεξαηηέξσ πξνψζεζή ηεο ζηε Βνπιή γηα ςήθηζε. 6
ΙΙ. Πίνακας 1 Γηκεξέο Δκπόξην Διιάδνο-Σζερίαο Αμία ε εθ. 2006 2007 2008 2009 % Μεηαβνιή 09/08 Ιαλ- επη 10 %Μεηαβνιή Iαλ-επη 10/09 Διιεληθέο Δμαγσγέο 84,1 89,2 110,6 82,6-25,3% 80,4 +34,9% Διιεληθέο Δηζαγσγέο 241,6 287,1 304,9 308,2 1,0% 178,3-16,2% Δκπνξηθό Ιζνδύγην -157,5-197,9-194,3-225,6 16% -97,9-36% Όγθνο Δκπνξίνπ 325,7 376,3 415,5 390,9-5,9% 258,7-5% Κάιπςε εηζαγ.από 26,8% - 45,1% - 34,8% 31% 36,2% εμαγ.έο (%) Πεγή : EΛΣΑΣ, Δπεμεξγαζία : B4 Καθαπόρ Δημόζιορ Δανειζμόρ Σςνολικό Δημόζιο Χπέορ Ακαθ.Εθνικό Πποϊόν (ΑΕΠ) Δημόζιο Έλλειμμα ωρ % ηος ΑΕΠ Δημόζιο Χπέορ ωρ % ηος ΑΕΠ Δημοζιονομική εικόνα Τζεσίαρ (ζε διρ κοπώνερ) 2006 2007 2008 2009 84.902 23.875 100.346 210.267 948.276 1.023.784 1.104.915 1.280.520 3.222.369 3.535.460 3.688.997 3.625.865 2,63 0,68 2,72 5,80 29,43 28,96 29,95 35,31 7