[Μελέτη διαθεσιμότητας βιομάζας στην Περιφέρεια Δυτικής Επ.Τπεύζπλε Παξαδνηένπ 1 θαη επηκέιεηα κειέηεο Αλαζηαζία Α. Εακπαληώηνπ Αλ.Καζ. Τκήκα Φεκηθψλ Μεραληθψλ, ΑΠΘ Υπεχζπλε Οκάδαο Βηνκάδαο πγγξαθείο Βαζηιηθή Κ. θνπινύ, Γξ. Φεκ Μερ, Τκ.Φεκηθψλ Μεραληθψλ ΑΠΘ Μακεδονίας] D1 Παξαδνηέν Έξγνπ LIFE08ENVGR576 Θεζζαινλίθε, Ινύληνο 2010 Επ.Τπεύζπλε Παξαδνηένπ 1 θαη επηκέιεηα κειέηεο Αλαζηαζία Α. Εακπαληώηνπ Αλ.Καζ. Τκήκα Φεκηθψλ Μεραληθψλ, ΑΠΘ Υπεχζπλε Οκάδαο Βηνκάδαο πγγξαθείο Βαζηιηθή Κ. θνπινύ, Γξ. Φεκ Μερ, Τκ.Φεκηθψλ Μεραληθψλ ΑΠΘ πιινγή ζηνηρείωλ Θεόδωξνο Υαηδεαπγνπζηήο, Μεη. Μερ, Δξεπλεηήο Πεδίνπ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ο Συμπεράσματα- Προτάσεις Τα απνηειέζκαηα ηεο παξνχζαο κειέηεο αθνξνχλ ζηελ εθηίκεζε ηεο δηαζεζηκφηεηαο ησλ ππνιεηκκάησλ αξνηξαίσλ, δελδξσδψλ θαη ελεξγεηαθψλ θαιιηεξγεηψλ θαζψο θαη ππνιεηκκάησλ δαζηθήο βηνκάδαο ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο θαη έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ αλάδεημε ηεο δπλαηφηεηαο αμηνπνίεζεο ηνπο ζαλ ζηεξεφ βηνθαχζηκν ζε θαηλνηφκα ζπζηήκαηα ελαιιαθηηθήο ελεξγεηαθήο αμηνπνίεζεο κέζσ ηεο αεξηνπνίεζεο. Ζ αμηνπνίεζε, ηδηαίηεξα, ηεο αγξνηηθήο πξνέιεπζεο βηνκάδαο κπνξεί λα ζπκβάιεη ζηελ ηνπηθή θνηλσληθννηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο Πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο, πνπ βαζίδεηαη ζηελ αγξνηηθή παξαγσγή αιιά θαη ηελ κεξηθή απεμάξηεζε απφ ηελ παξαγσγή ελέξγεηαο απφ ζπκβαηηθέο πεγέο θαπζίκσλ. Ζ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ησλ δηαηηζέκελσλ ππνιεηκκάησλ ζα απμήζεη ηελ αγξνηηθή παξαγσγή θαη ζα δηαζθαιίζεη έλα θαιχηεξν βηνηηθφ επίπεδν γηα ηνπο θαηνίθνπο ησλ αγξνηηθψλ πεξηνρψλ θαη ηνπο ίδηνπο ηνπο αγξφηεο. Θα κπνξνχζε λα ζπλεηζθέξεη επίζεο ζηελ ζπγθξάηεζε ησλ ηηκψλ ζε ινγηθά επίπεδα γηα ηα αγξνηηθά πξντφληα, φπσο επίζεο ηα παξαπξντφληα απφ ηηο βηνκεραλίεο ηξνθίκσλ ζα απνθηήζνπλ κηα επηπξφζζεηε αμία, ζα γίλνπλ πην αληαγσληζηηθά εληφο θαη εθηφο ηεο Δ.Δ. θαη ζα πάςνπλ λα ραξαθηεξίδνληαη σο απνξξίκκαηα κεδεληθήο αμίαο. Οη αγξφηεο ζα έρνπλ κε απηφλ ηνλ ηξφπν έλα θίλεηξν γηα λα ρξεζηκνπνηήζνπλ εθείλα ηα θνκκάηηα γεο πνπ δελ πξννξίδνληαη γηα αγξνηηθή παξαγσγή θαη είραλ κείλεη αλεθκεηάιιεπηα.
Απφ ηελ ζπιινγή ζηνηρείσλ έξεπλαο πεδίνπ (Πίλαθαο 7.1, ππνιεηκκάησλ αξνηξαίσλ θαιιηεξγεηψλ, δελδξσδψλ θαιιηεξγεηψλ, δαζηθψλ ππνιεηκκάησλ, ελεξγεηαθψλ θαη αγξνβηνκεραληθψλ ππνιεηκκάησλ) θάλεθε πσο ε πιεηνλφηεηα ηνπο αθνξά ζηα ππνιείκκαηα δαζηθήο εθκεηάιιεπζεο (λεθξά θιαδηά, θινηνί θαη θαπζφμπια θ.α.), θαζψο θαη ζηηο αξνηξαίεο θαιιηέξγεηεο (θαιακπφθη, ειίαλζνο θαη ινηπά ζηηεξά) ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Ζ πιεηνλφηεηα ησλ αξνηξαίσλ ππνιεηκκάησλ παξάγεηαη ζηνπο Ννκνχο Κνδάλεο, θαηη Φιψξηλαο κε ηελ θαιιηέξγεηα ζθιεξνχ ζίηνπ, θαιακπνθηνχ, νζπξηνεηδψλ θαη ινηπψλ ζηηεξψλ. Ζ επηινγή ππνιεηκκάησλ αξνηξαίσλ (θαιακπφθη ή ζηηάξη) ή θαη αγξνβηνκεραληθψλ θαιιηεξγεηψλ ( γηα ηελ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηνπο, νη νπνίεο είλαη δηαζέζηκεο ζε φιε ηε Γπηηθή Μαθεδνλία, ζα κπνξνχζε λα απνηέζεη κηα δηέμνδν ηεο θάιπςεο κέξνπο ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηεο Πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Παξφια απηά ηα αρπξψδε ππνιείκκαηα αξνηξαίσλ θαιιηεξγεηψλ, εθηφο ηνπ φηη κεγάιν κέξνο ηνπο δηαηίζεηαη ζαλ δσνηξνθή αλακέλεηαη λα δεκηνπξγήζνπλ πξνβιήκαηα α) θαηά ηελ ηξνθνδφηεζε ηνπο ζηνλ πηινηηθφ αεξηνπνηεηή δεκηνπξγψληαο ζπειαίσζε ζηνλ θνριηνθφξν κεηαθνξέα αιιά θαη β) πξνβιήκαηα ζπζζσκαηψζεσλ ζηελ αεξηνπνίεζε. Δθεί παξάγνληαη, επίζεο, θαη κεγέιεο πνζφηεηεο ππνιεηκκάησλ δελδξσδψλ θαιιηεξγεηψλ (θιαδέκαηα ξνδαθηληάο, αριαδηάο, κειηάο θ.α.) ελψ ζηελ παξαγσγή αγξνβηνκεραληθψλ ππνιεηκκάησλ ππεξέρεη ν Ννκφο Κνδάλεο. Φαξαθηεξηζηηθά αγξνβηνκεραληθά ππφιεηκκαηα γηα ηελ πεξηνρή απνηεινχλ ηα θιαδέκαηα ακπειηνχ, θαζψο θαη πεξηθάξπηα μεξψλ θαξπψλ ηα νπνία παξάγνληαη θαη ζπζζσξεχνληαη ζηα ρσξάθηα, ζηα νηλνπνηία ηεο πεξηνρήο θαη ζηα ζπαζηήξηα, αληίζηνηρα.
Πίλαθαο 7.1. Δθηίκεζε ππνιεηκκάησλ θαιιηεξγεηψλ (tn) πνπ παξάρζεθαλ ην έηνο 2009 ζηε Γπηηθή Μαθεδνλία Καιιηέξγεηεο Ν.Κνδάλεο Ν.Καζηνξηάο Ν.Φιώξηλαο Ν.Γξεβελώλ ΤΝΟΛΟ Τπνιείκκαηα (tn, 2009) (tn, 2009) (tn, 2009) (tn, 2009) Αξνηξαίεο 216.136 51.831 339.608 55.360 662.935 Δελδξώδεηο 24.467 14.910 37.256 2.419 79.052 Δαζηθά 10.491 991.890 679.750 1.118.981 2.801.112 Ελεξγεηαθέο 6.000 1 9.000 237 15.238 Αγξνβηνκεραληθά 21.640 3.678 16.267 14.580 56.165 ΣΥΝΟΛΟ 278.734 1.062.310 1.081.881 1.191.577 3.614.502 Οη θχξηεο δελδξψδεηο θαιιηέξγεηεο πνπ ζπλαληψληαη ζηε Γπηηθή Μαθεδνλία αθνξνχλ ζε κειηέο, αριαδηέο, ξνδαθηληέο θαη ε ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηνπο φκσο πξνυπνζέηεη ηελ πξνεπεμεξγαζία θαη ζξπκκαηηζκφ ησλ ππνιεηκκάησλ απηψλ ηα νπνία είηε εγθαηαιείπνληαη ζηνπο αγξνχο ή θαίγνληαη ζε ππαίζξηνπο ρψξνπο. Οη δελδξψδεηο θαιιηέξγεηεο, εθφζνλ ππνζηνχλ πξνεπεμεξγαζία θαη ζξπκκαηηζκφ δελ αλακέλεηαη λα δεκηνπξγήζνπλ πξνβιήκαηα ζηελ αεξηνπνίεζε ηνπο ζε πηινηηθή θιίκαθα. Δπίζεο, ε κεγάιε παξαγσγή ππνιεηκκάησλ δαζηθήο εθκεηάιιεπζεο ( λεθξά θιαδηά, θινηνί θαη θαπζφμπια) θαηαηάζεη ηνπο νξεηλνχο λνκνχο Γξεβελψλ, Καζηνξηάο θαη Φιψξηλαο, ζε εθείλνπλ κε ηελ κεγαιχηεξε δηαζεζηκφηεηα ππνιεηκκάησλ γηα ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηνπο. Τα δαζηθά ππνιείκκαηα παξάγνληαη εηεζίσο ζε κεγάιεο πνζφηεηεο ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο αιιά ε απφιεςε απφ ηα δάζε θαη ε δηαζπνξά ηνπο ζηνπο Ννκνχο απνηειεί έλα αξλεηηθφ ζεκείν ζηελ ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε ηνπο, φηαλ δελ πξφθεηηαη γηα ηνπηθή παξαγσγή απφ ηα πξηνληζηήξηα θαη ηηο βηνκεραλίεο επεμεξγαζίαο μχινπ, ν νπνίεο αμηνπνηνχλ ην ελεξγεηαθφ πεξηερφκελν ηνπο γηα ηελ θάιπςε κέξνπο ησλ ελεξγεηαθψλ αλαγθψλ ηνπο κε ηελ παξαγσγή βηνκεραληθήο ζεξκφηεηαο.
Τα μπιψδε ππνιείκκαηα, φπσο ηα δαζηθά, αλακέλεηαη λα παξνπζηάζνπλ θαιή ζπκπεξηθνξά ζηελ αεξηνπνίεζε ηνπο ζε πηινηηθή θιίκαθα. Σε φηη αθνξά ζηηο ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο θαίλεηαη πσο κφιηο ηα ηειεπηαία ρξφληα πξαγκαηνπνηείηαη ε θαιιηέξγεηα ελεξγεηαθψλ θπηψλ θαη βξίζθεηαη ζην ζηάδην έξεπλαο ηεο πξνζαξκνζηηθφηεηαο ηνπο ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο, κε ην Ννκφ Κνδάλεο λα ππεξέρεη κε ηελ πεηξακαηηθή θαιιηέξγεηα αγξηαγθηλάξαο. Οη ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο ζα κπνξνχζαλ λα αμηνπνηεζνχλ ζην Ννκφ Κνδάλεο, αιιά πξνο ζηηγκήλ παξάγνληαη ζε κηθξέο πνζφηεηεο θαη ε ζπλδπαζκέλε αεξηνπνίεζε ππνιεηκκάησλ ηνπο κε θάπνην άιιν ππφιεηκκα ζα κπνξνχζε λα απνηειέζεη επίζεο κηα ελαιιαθηηθή. Με βάζε ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ ππνιεηκκάησλ θαιιηεξγεηψλ ζηνπο Ννκνχο ηεο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο θαη ηελ ζεξκνγφλν δχλακε ηνπο, πξαγκαηνπνηήζεθε ε εθηίκεζε εμνηθνλφκεζεο ελέξγεηαο ζε ΤΗΠ γηα ηελ Πεξηθέξεηα ηεο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο ζηελ πεξίπησζε αμηνπνίεζεο ηνπ ζεξκηθνχ πεξηερνκέλνπ ηνπο Πίλαθαο 7.3. Πίλαθαο 7.3. Δμνηθνλφκεζε ελέξγεηαο απφ ηελ αμηνπνίεζε δηαζέζηκσλ ππνιεηκκάησλ θαιιηεξγεηψλ ζηελ Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Δίδνο Τπνιείκκαηνο Γηαζέζηκε Πνζόηεηα Καηωηέξα Θεξ. Γύλακε Δμνηθνλόκεζε Δλέξγεηαο (tn) (MJ/kg) (ΤΗΠ) Αξνηξαίεο θαιιηέξγεηεο ηηάξη 20.336 18,50 7.717 Καιακπόθη 621.226 18,20 233.379 Λνηπά ζηηεξά 15.565 18,80 6.000 Γελδξώδεηο θαιιηέξγεηεο Ρνδάθηλα θαη Αριάδηα πξνο 16.070 18,30 6.030
κεηαπνίεζε Κεξάζηα 2.773 23,80 1.353 Διαηψλεο 85 19,10 33 Δζπεξηδνεηδή 7 18,00 3 Λνηπέο Γελδξψδεηο 61.121 20,2 25.318 Γαζηθά ππνιείκκαηα Πεύθν 146.530 22,30 67.006 Έιαην 14.864 19,95 6.081 Δξπο 2.570.359 18,33 966.135 Ομηά 33.245 20,38 13.893 Αγξνβηνκεραληθά ππνιείκκαηα Ξεξνί θαξπνί 37.646 19,40 14.976 Εαραξφηεπηια 7.802 17,69 2.830 Καπλφο 187 9,90 38 Ακπέιηα 10.560 18,50 4.006 Δλεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο Αγξηαγθηλάξα 6.000 15,88 1,95 Ειαηνθξάκβε 1,2 22,04 0,54 Ηιίαλζνο 237,5 21,32 10,39 Καιάκη 9.000 17,98 3.307,49 ΤΝΟΛΟ 1.358.117 Παξφια απηά ε έιιεηςε κεραλνινγηθνχ εμνπιηζκνχ απαξαίηεηνπ γηα ηελ δηαρείξηζε ππνιεηκκάησλ βηνκάδαο θαη νη αληαγσληζηηθέο αγνξέο (π.ρ. δσνηξνθέο), ην θελφ γλψζεο ζηελ νξζή πξαθηηθή δηαρείξηζεο ησλ απνξξηκκάησλ θαίλεηαη λα είλαη κεξηθνί απφ ηνπο παξάγνληεο πνπ εκπνδίδνπλ ηελ αμηνπνίεζεο ηεο βηνκάδαο ζηε Πεξηθέξεηα Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. Ζ ηνπνγξαθία απφ ηελ άιιε ηεο Πεξηθέξεηαο Γπηηθήο Μαθεδνλίαο κε ηηο δαζψδεηο νξεηλέο εθηάζεηο επηβαξχλεη ην θφζηνο ελεξγεηαθήο αμηνπνίεζεο ησλ ππνιεηκκάησλ αγξνηηθψλ
θαιιηεξγεηψλ θαη ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε ε απνθεληξσκέλε θαη θηλεηή ηερλνινγία παξαγσγήο ελέξγεηαο (SMART-CHP) ζα κπνξέζεη ίζσο ζην κέιινλ λα νδεγήζεη ζηελ νηθνλνκηθφηεηα ηνπ εγρεηξήκαηνο. Σειηθή απόθαζε Πξνηείλεηαη λα ρξεζηκνπνηεζεί ε παξθάησ βηνάκαδα, φπσο παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 7.2. Πίλαθαο 7.2. Δπηινγή ππνιεηκκάησλ γηα αεξηνπνίεζε ζε πηινηηθή θιίκαθα ζηελ κνλάδα SMART-CHP Καηεγνξία Γαζηθά ππνιείκκαηα Γελδξψδεηο θαιιηέξγεηεο Αξνηξαίεο ελεξγεηαθέο θαιιηέξγεηεο θαη Κιαδέκαηαπεξηθάξπηα μεξψλ θαξπψλ θαη ππξήλεο θξνχησλ Δίδνο θαηά ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο 1. Πεύθν 2. Ομηά 3. Έιαην 1.Μειηά 2.Αριαδηά 1. Καιακπόθη 2. ηηάξη 3. Αγξηαγθηλάξα 1. Ππξελόμπιν 2. Ακπέιη 3. Καξύδηα 4. Γξπο 4. Ακύγδαια 5. Βεξίθνθν 6. Ρνδάθηλν Πνζνζηό πγξαζίαο Υςειφ, εθφζσλ ζπιιεγεί απφ ην δάζνο Φακειφ Φακειφ Φακειφ Ελεξγεηαθό πεξηερόκελν Υςειφ Υςειφ Μέζν Υςειφ Σέθξα Φακειφ Φακειφ Υςειφ Φακειφ ηνηρεηαθή αλάιπζε Καιή Καιή Καιή Καιή Απαίηεζε πξνεπεμεξγαζία ο Όρη πξφθεηηαη πξηνλίδη εάλ γηα Απαξαίηεηε Όρη εάλ πξφθεηηαη γηα πξηνλίδη Όρη εάλ πξνέξρνληαη απφ ζπαζηήξηα Σξνθνδνζία Με πξνβιεκαηηθή Πξφβιεκα ζπειαίσζεο Με πξνβιεκαηηθή
Τέινο ε επηινγή ηνπνζεζηψλ φπνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί ε επίδεημε ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο SMARt CHP αθνξά αξρηθά πεξηνρέο νη νπνίεο θαηά ηελ πξψηε επηδεηθηηθή ιεηηνπξγία ζα πξνθαιέζνπλ ηελ ιηγφηεξε φριεζε ( Αλνηθηή πεξηνρή ζηα φξηα ηεο Πηνιεκατδαο θαη Δξγνζηάζην Παηάηαο Ακπληαίνπ) θαη ε δεχηεξε επηδεηθηηθή ιεηηνπξγία ζα πξαγκαηνπνηεζεί ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηεο ΓΔΤΖΠ Πηνιεκαΐδαο θαη ΔΑΣ Ακπληαίνπ, φπνπ εθηφο ηνπ γεγνλφηνο φηη ρξεηάδνληαη ηηο ιηγφηεξεο παξεκβάζεηο γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηεο κνλάδαο (παξνρή λεξνχ, ειεθηξηθνχ ξεχκαηνο, απνζεθεπηηθνί ρψξνη θηι) αιιά θαη ππάξρνπλ νη ρψξνη θαη εμνπιηζκφο γηα ηελ ππνζηήξημε ησλ δξάζεσλ δεκνζηφηεηαο ρψξνπο νη νπνίνη είλαη εχθνια πξνζβάζηκνη απφ ην θνηλφ. Σηνλ Πίλαθα 7.4 θαίλεηαη ε πξφηαζε επηινγήο ηνπνζεζηψλ 1 εο θαη 2 εο επηδεηθηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο κνλάδαο SMART-CHP. Πίλαθαο 7.4 Πξφηαζε ηνπνζεζηψλ επίδεημεο ιεηηνπξγίαο SMART-CHP 1 ε Δπίδεημε ιεηηνπξγίαο 2 ε Δπίδεημε ιεηηνπξγίαο Ν.Κνδάλεο Αλνηθηή πεξηνρή Πηνιεκατδαο (Δηθ.5.13) ΓΔΤΖΠ Πηνιεκατδαο (Δηθ.5.10) Ν.Φιώξηλαο Δξγνζηάζην Παηάηαο Ακπληαίνπ(Δηθ.5.9) ΔΑΣ Ακπληαίνπ (Δηθ.5.7)