Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Μαΐου 2015 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2013/0246 (COD) 8537/15 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου CONSOM 74 MI 286 TOUR 5 JUSTCIV 95 CODEC 644 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 7535/15 CONSOM 56 MI 191 TOUR 4 JUSTCIV 65 TRANS 110 CODEC 417 Θέμα: Προετοιμασία του Συμβουλίου ("Ανταγωνιστικότητα") της 28ης και 29ης Μαΐου 2015 Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τα οργανωμένα ταξίδια (ταξιδιωτικά πακέτα) και τους εξατομικευμένους ταξιδιωτικούς διακανονισμούς, η οποία τροποποιεί τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 και την οδηγία 2011/83/ΕΕ και καταργεί την οδηγία 90/314/ΕΟΚ του Συμβουλίου (Πρώτη ανάγνωση) - Πολιτική συμφωνία I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 9 Ιουλίου 2013, η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της βάσει του άρθρου 114 της Συνθήκης, όπως επίσης ανακοίνωση με τίτλο «Προσαρμόζοντας τους κανόνες της ΕΕ για τα οργανωμένα ταξίδια στην ψηφιακή εποχή». 8537/15 ΑΝ/σα 1
2. Η υφιστάμενη οδηγία, η οποία εκδόθηκε το 1990, δημιούργησε δικαιώματα για τους ταξιδιώτες που αγοράζουν οργανωμένες διακοπές οι οποίες κατά κανόνα συνίστανται στη μεταφορά επιβατών και την παροχή καταλύματος. Μια απόφαση του Δικαστηρίου από το 2002 διευκρινίζει ότι η έννοια του «προκαθορισμένου συνδυασμού» καλύπτει και τις ταξιδιωτικές υπηρεσίες που συνδυάζει ο ταξιδιωτικός πράκτορας κατόπιν ρητής απαίτησης του πελάτη ακριβώς πριν τη σύναψη της σύμβασης μεταξύ των δύο. 3. Ωστόσο, το 1990, η ταξιδιωτική αγορά ήταν πολύ απλούστερη και δεν υπήρχαν οι διαδικτυακές πωλήσεις. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θεωρεί ότι παραμένει ασαφής ο βαθμός στον οποίο η υφιστάμενη οδηγία καλύπτει τους σύγχρονους τρόπους συνδυασμού ταξιδιωτικών υπηρεσιών, έχει δε επισημάνει σημαντικές διαφορές στις νομοθεσίες των κρατών μελών χάρη στην προσέγγιση της ελάχιστης εναρμόνισης. II. ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 4. Η εξέταση της πρότασης από την Ομάδα «Ενημέρωση και προστασία του καταναλωτή» ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2013 και έκτοτε συνεχίζεται χωρίς διακοπή. 5. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής η οποία γνωμοδότησε στις 11 Δεκεμβρίου 2013. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2013, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει από την Επιτροπή των Περιφερειών να γνωμοδοτήσει, αλλά αυτή αποφάσισε να μη δώσει γνώμη. 6. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε τη θέση του σε πρώτη ανάγνωση στις 12 Μαρτίου 2014. Τον Νοέμβριο του 2014, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο διόρισε εισηγητή την κα Birgit COLLIN-LANGEN (PPE/ΓΕ). 7. Στις 4 Δεκεμβρίου 2014, το Συμβούλιο (Ανταγωνιστικότητα) ενέκρινε γενική προσέγγιση που χρησίμεψε ως εντολή προς την Προεδρία να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (έγγρ. 16054/14). 8537/15 ΑΝ/σα 2
8. Τέσσερις άτυποι τριμερείς διάλογοι διεξήχθησαν στις 4 Φεβρουαρίου, 5 Μαρτίου, 22 Απριλίου και 5 Μαΐου 2015. Κατά τη συνεδρίαση της 5ης Μαΐου, συμφωνήθηκε προσωρινά από το ΕΚ και την Προεδρία μια συνολική συμβιβαστική δέσμη η οποία επιδιώκει να επιτύχει τη χρυσή τομή μεταξύ των διάφορων συμφερόντων. 9. Μετά τον τέταρτο τριμερή διάλογο στις 5 Μαΐου, συνεχίστηκαν οι εργασίες σε τεχνικό επίπεδο μεταξύ του ΕΚ, της Προεδρίας και της Επιτροπής για να ευθυγραμμισθούν οι αιτιολογικές σκέψεις με το νομοθετικό κείμενο και να οριστικοποιηθεί η διατύπωση. Η Προεδρία ενημερώνει τις αντιπροσωπείες ανελλιπώς για τα αποτελέσματα αυτών των εργασιών. 10 Ολόκληρη η τελική συμβιβαστική δέσμη στην ενοποιημένη της μορφή περιλαμβάνεται στο έγγραφο 8969/15 1. III. ΤΕΛΙΚΗ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗ ΔΕΣΜΗ 11. Στις 6 Μαΐου 2015, η Επιτροπή ενημερώθηκε για την επιτυχή έκβαση του τέταρτου άτυπου τριμερούς διαλόγου. Η τελική συμβιβαστική δέσμη που καθορίστηκε και εγκρίθηκε από τους δύο συννομοθέτες εξισορροπεί αντικειμενικά τις διάφορες απόψεις που εκφράστηκαν, και ειδικότερα την ανάγκη να προστατευτούν τα δικαιώματα των καταναλωτών και την ανάγκη να μην επιβληθούν περιττές επιβαρύνσεις στις επιχειρήσεις, και δη στις ΜΜΕ. Κατωτέρω απαριθμούνται τα βασικά στοιχεία της συμβιβαστικής δέσμης που καθορίστηκαν κατά τον άτυπο τριμερή διάλογο της 5ης Μαΐου του 2015: 1 Για τη διευκόλυνση των αντιπροσωπειών το τελικό συμβιβαστικό κείμενο παρατίθεται επίσης στο έγγραφο 8880/15 (τετράστηλο έγγραφο) 8537/15 ΑΝ/σα 3
i) Αγορά «click-through» (άρθρο 3, παράγραφος 2,στοιχείο β) σημείο v) Όπως αναφέρεται ανωτέρω, η συμβιβαστική δέσμη που εκπόνησαν η Προεδρία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή βασίζεται σε υπαγωγή των «click-through» (αγορών διαφορετικών ταξιδιωτικών υπηρεσιών μέσω συνδεδεμένων ηλεκτρονικών διαδικασιών κράτησης) στον ορισμό του πακέτου, ενώ διατηρούνται οι διατάξεις του συστήματος προστασίας κατά της αφερεγγυότητας που προτείνει το Συμβούλιο. Συγκεκριμένα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησε να συμπεριλάβει τα «click-through» στον ορισμό του πακέτου όταν τουλάχιστον δύο διαφορετικοί τύποι ταξιδιωτικών υπηρεσιών αγοράζονται από διαφορετικούς παρόχους μέσω συνδεδεμένων ηλεκτρονικών διαδικασιών κράτησης και όταν το όνομα, η ηλεκτρονική διεύθυνση και οι λεπτομέρειες της πληρωμής διαβιβάζονται από τον ένα πάροχο στον άλλο εντός 24ωρης προθεσμίας. Επιπλέον, προστέθηκε μια ρήτρα αναθεώρησης ούτως ώστε η Επιτροπή, τρία έτη μετά την έναρξη ισχύος της οδηγίας, να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα της εν λόγω διάταξης, ιδίως δε του ορισμού των πακέτων «click-through» και να υποβάλει νομοθετική πρόταση. ii) Προστασία κατά της αφερεγγυότητας (άρθρο 15 και 17 και σχετική αιτιολογική παράγραφος): Το ΕΚ δέχθηκε να ακολουθηθεί η προσέγγιση του Συμβουλίου όσον αφορά την προστασία κατά της αφερεγγυότητας. Ωστόσο, το κείμενο αποσαφηνίστηκε περισσότερο με το να ορίζεται στο άρθρο 15 παράγραφος 2 ότι «Η ασφάλεια πρέπει να είναι αποτελεσματική και να καλύπτει δαπάνες που μπορούν ευλόγως να προβλεφθούν». iii) Παροχή καταλύματος σε περίπτωση αναπόφευκτων και έκτακτων περιστάσεων (άρθρο 11, παράγραφος 5 και αιτιολογική σκέψη 30): Όσον αφορά τις αναπόφευκτες και έκτακτες περιστάσεις που καθυστερούν την επιστροφή του ταξιδιώτη (άρθρο 11, παράγραφος 5 και αιτιολογική σκέψη (30)), το ΕΚ αποδέχθηκε, στα πλαίσια συνολικού συμβιβασμού, την πρόταση του Συμβουλίου να περιοριστεί η παροχή καταλύματος ισοδύναμης κατηγορίας (εφόσον είναι δυνατόν) σε 3 το πολύ διανυκτερεύσεις, εκτός εάν η νομοθεσία της Ένωσης προβλέπει διαφορετικά. Στην ίδια συνάρτηση η αντίστοιχη αιτιολογική σκέψη 30 τροποποιήθηκε προκειμένου να ευθυγραμμιστεί με το αντίστοιχο άρθρο. 8537/15 ΑΝ/σα 4
iv) Σιωπηρή έγκριση έναντι ρητής για σημαντική μεταβολή των συμβατικών όρων (άρθρο 9, παράγραφος 2) Η συμβιβαστική λύση που διαμόρφωσαν η Προεδρία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Επιτροπή επί του θέματος αυτού προβλέπει ότι, σε περίπτωση μεταβολής σημαντικών συμβατικών όρων, ο διοργανωτής ενημερώνει τον ταξιδιώτη σχετικά με την εύλογη προθεσμία εντός της οποίας ο ταξιδιώτης οφείλει να ενημερώσει τον διοργανωτή για την απόφασή του (να καταγγείλει τη σύμβαση). v) Αποζημίωση για ηθική βλάβη (άρθρο 12, παράγραφος 2 και αιτιολογική σκέψη (29)) Σχετικά με την αποζημίωση για ηθική βλάβη (άρθρο 12, παράγραφος 2), το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δέχθηκε να μην μνημονεύεται εντός του άρθρου, αλλά να μετατεθεί στην αντίστοιχη αιτιολογική σκέψη. vi) Επαγγελματικό ταξίδι (άρθρο 2 παράγραφος 2 στοιχείο γ)) Υπό το πρίσμα της συνολικής συμβιβαστικής δέσμης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δέχθηκε την εξαίρεση των ταξιδιωτών για επαγγελματικούς σκοπούς με τη διατύπωση που ενέκριναν τα κράτη μέλη κατά τη συνεδρίαση της ΕΜΑ στις 17 Απριλίου. vii) Ε ενοικίαση αυτοκινήτου (άρθρο 3 παράγραφος 1 στοιχείο γ)): Μετά από αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου να υπαχθούν και οι μοτοσικλέτες στις διατάξεις για την ενοικίαση αυτοκινήτων, η Προεδρία καλεί τις αντιπροσωπίες να εξετάσουν ενδεχόμενη προσθήκη των λέξεων «μοτοσικλέτες που απαιτούν άδεια οδήγησης κατηγορίας Α σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 3, στοιχείο γ) της οδηγία 2006/126/ΕΚ». Αυτή η κατηγορία μοτοσικλετών αφορά αποκλειστικά τα μεγάλα δίκυκλα μηχανοκίνητα χωρίς περιορισμό ως προς το μέγεθος ή την ισχύ του κινητήρα. viii) Συμβάσεις μέσω τηλεφώνου (άρθρο 25) Η συμβιβαστική λύση που διαμορφώθηκε κατά τον τριμερή διάλογο προβλέπει ότι, για τις συμβάσεις που συνάπτονται μέσω τηλεφώνου, ισχύει το άρθρο 8 παράγραφος 6 της οδηγίας για τα δικαιώματα των καταναλωτών 2. 2 Οδηγία 2011/83/ΕΕ 8537/15 ΑΝ/σα 5
ix) Δήλωση της Επιτροπής σχετικά με την αναθεώρηση των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές (ΟΑΕΠ) Το ΕΚ δέχθηκε να βάλει στο αρχείο την τροπολογία 122 σχετικά με το άρθρο 17α (νέο), όταν η Επιτροπή συμφώνησε να προβεί σε δήλωση σχετικά με την αναθεώρηση της οδηγίας ΟΑΕΠ. Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές θα πραγματεύονται επίσης, λαμβάνοντας υπόψη την άποψη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το θέμα των εμπορικών πρακτικών, ειδικότερα των παρόχων ταξιδιωτικών υπηρεσιών που εμπορεύονται τις υπηρεσίες τους στο Διαδίκτυο και προσφέρουν πρόσθετες υπηρεσίες με ασαφή ή αμφίσημο τρόπο, αποκρύπτοντας φερ'ειπείν ότι υπάρχει δυνατότητα να μην γίνει κράτηση άλλων επί πλέον υπηρεσιών. x) Μεταφορά στο εθνικό δίκαιο (άρθρο 27): Το ΕΚ δέχθηκε ως προθεσμία για τα κράτη μέλη τη τους 30 μήνες για τη μεταφορά στο εθνικό δίκαιο. 12. Συνοψίζοντας, τα βασικά στοιχεία της συμβιβαστικής δέσμης αντικατοπτρίζουν με δίκαιο και ισορροπημένο τρόπο τις διάφορες απόψεις που εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων. Συγκεκριμένα, το συμβιβαστικό κείμενο όπως είναι επί του παρόντος τηρεί το πνεύμα της γενικής προσέγγισης του Συμβουλίου που έχει ως στόχο να προμηθεύσει στους ταξιδιώτες και τις επιχειρήσεις ένα απλό αλλά αποτελεσματικό και βιώσιμο πλαίσιο μπορεί επί πλέον να εφαρμοστεί εμπράκτως. IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 13. Η Επιτροπή των Μόνιμων Αντιπροσώπων καλείται να εγκρίνει την τελική συμβιβαστική δέσμη που συμφωνήθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κατά τον τέταρτο τριμερή διάλογο, ως έχει στο έγγραφο 8969/15, και να την υποβάλει στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 28ης Μαΐου 2015, με σκοπό την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας. 8537/15 ΑΝ/σα 6