ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ "ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΚΑΙ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ" ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2009 10 ΤΜΗΜΑ: Γ1 ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: ΣΠΙΝΘΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ 1 / 20
ΠΕΡΙΛΗΨΗ Ο σχεδιασμός η υλοποίηση περιβαλλοντικού προγράμματος: «Ανακύκλωση εξοικονόμηση ενέργειας» έγινε από ς/τις μαθητές/τριες Γ1 τμήματος σχολείου μας τον εκπαιδευτικό της τάξης Σπινθηρόλο Χαράλαμπο. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε κατά την περίοδο Οκτωβρίου - Ιουνίου διαρθρώθηκε σε επιμέρους ενότητες, οι οποίες σε γενικές γραμμές αφορούσαν: α) στη συλλογή διαχωρισμό αναγνώριση των απορριμμάτων «παράγονται» στο σχολείο, β) στις επιπτώσεις της αλόγιστης διαχείρισής ς(περιβάλλον, υγεία, αισθητική), γ) σς τρός μείωσης, επαναχρησιμοποίησης ανακύκλωσης απορριμμάτων δ) στα είδη των απορριμμάτων ανακυκλώνονται, ε) στη γνωριμία με τα σήματα της ανακύκλωσης στ) στα οφέλη προκύπν από τη σωστή διαχείριση των απορριμμάτων τόσο σε οικολογικό όσο σε οικονομικό επίπεδο (εξοικονόμηση ενέργειας). 2 / 20
ΕΠΙΛΟΓΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Το θέμα περιβαλλοντικού προγράμματος προέκυψε μετά από παρατήρηση συζήτηση αφορούσε στην κατάσταση σχολικού κτιρίου. Η έρευνά μας επικεντρώθηκε στο χώρο προαυλίου τα παιδιά διατύπωσαν προτάσεις τη βελτίωσή, δεδομένου ότι εκεί περνούσαν τον πιο ευχάριστο σχολικό ς χρόνο. Προβληματίστηκαν με την κατάσταση επικρατούσε στο προαύλιο, με το πλήθος των πεταμένων σκουπιδιών μετά από κάθε διάλειμμα. Στη συζήτηση επακολούθησε σχετικά με ς τρός με ς οποίους θα μπορούσαμε να δράσουμε ώστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, αισθητικό περιβαλλοντικό, οδηγηθήκαμε στη συνειδητοποίηση της ανάγκης υπήρχε αρχικά να πληροφορηθούμε σχετικά με τα απορρίμματα τον τρόπο διαχείρισής ς μετά να ενημερώσουμε να ευαισθητοποιήσουμε τα υπόλοιπα παιδιά σχολείου ώστε να περιοριστεί, αν όχι να εξαλειφθεί, το συγκεκριμένο φαινόμενο. Παράλληλα, πρόκειται ένα θέμα αφορά στην καθημερινότητα των μαθητών/τριών επηρεάζει την ποιότητα ζωής όλων. Η συνεχής αύξηση όγκου απορριμμάτων «παράγει» ο σύγχρονος άνθρωπος τα προβλήματα απορρέουν από τη διαχείρισή ς (ακατάλληλες «χωματερές», περιορισμένη ανακύκλωση, ρύπανση), κάνουν επιτακτική την ανάγκη ευαισθητοποίησης των παιδιών, ώστε αφενός να αποκτήσουν περιβαλλοντική συνείδηση αφετέρου να δραστηριοποιηθούν την προστασία φυσικού πλού αλλά της υγείας ς. Επίσης, το πρόγραμμα επεκτάθηκε σε ζητήματα εξοικονόμησης ενέργειας, δεδομένου ότι το ενεργειακό πρόβλημα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των σύγχρονων κοινωνιών, σε σχέση πάντα με τις δυνατότητες διαθέμε την αντιμετώπισή μέσω της μείωσης, επαναχρησιμοποίησης ανακύκλωσης των απορριμμάτων. ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ 3 / 20
Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιες ενότητες μαθημάτων, μέσω των οποίων υλοποιήθηκε η διαθεματική προσέγγιση προγράμματος: Γλώσσα: Οι ενότητες: - 1.4 «Ο κόσμος γύρω μας» (ανακύκλωση λεξιλόγιο σύνταξη επιστολής προς το δήμαρχο Χ.Υ.Τ.Α συγγραφή θεατρικού κειμένου επιχειρηματολογία ανακύκλωσης). - 2.3 «Έλα στην παρέα μας» (σύνταξη πρόσκλησης). - 2.4 «Άνθρωποι μηχανές» (ρύπανση) Ανθολόγιο: - «Η χελωνίτσα καρέττα καρέττα» (απορρίμματα προβλήματα στην πανίδα). - «Ο εφιάλτης της Περσεφόνης» (ρύπανση από σκουπίδια). - «Έκτακτα μέτρα στη Λιλιπούπολη» (ρύπανση ανακύκλωση). - «Ας δώσουμε τον κόσμο στα παιδιά» (προτάσεις δράσεις των παιδιών έναν περιβαλλοντικά καλύτερο κόσμο). Μελέτη Περιβάλλοντος: Τα κεφάλαια: 4 / 20
- 1.3 «Ενδιαφερόμαστε την κοινότητα» 1.4 «Ενημερωνόμαστε ποιοι αποφασίζουν» ( τον εντοπισμό προβλήματος τις δυνατότητες προώθησής στα αρμόδια πρόσωπα ή φορείς). - 2.3 «Δημιουργήματα της φύσης έργα» 2.4 «Ενδιαφερόμαστε το περιβάλλον» ( να αντιληφθούν τα παιδιά τα προβλήματα προκαλεί ο άνθρωπος στο περιβάλλον ρύπανση από σκουπίδια). - 5. «Τροφή ενέργεια» (η αξία της ενέργειας στη ζωή μας επέκταση σς τρός παραγωγής ενέργειας αλλά κατασπατάλησής της προτάσεις από τα παιδιά την εξοικονόμησή της σύνταξη κανόνων). - 6.4 «Χρειαζόμαστε όλα αυτά αγοράζουμε;» (καταναλωτισμός) - 6.6 «Οι συσκευασίες μας πληροφορούν» (συσκευασίες - σήματα ανακύκλωσης). Μαθηματικά: Επίλυση προβλημάτων με θέμα την ανακύκλωση την εξοικονόμηση ενέργ ειας. Αισθητική Αγωγή: Κατασκευή προσκλήσεων, αφισών μουσικών οργάνων trash art (κούκλες) κατασκευή ανακυκλωμένου χαρτιού - ζωγραφική σε ανακυκλωμένο χαρτί κατασκευές από χαρτοπολτό (μακέτα) κ.ά. Μουσική: Τραγούδια από: «Λιλιπούπολη» - Χατζηδάκη: «Ο εφιάλτης της Περσεφόνης» κ.ά Θεατρική Αγωγή: Προετοιμασία ανέβασμα παράστασης κουκλοθέατρου. 5 / 20
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ 1 ο ΥΠΟΘΕΜΑ: Καταγραφή απορριμμάτων - Διαχωρισμός Οι ομάδες ανέλαβαν να καταγράψουν τα είδη των απορριμμάτων «παράγονται» από τα παιδιά σχολείου μας είτε συλλέγοντας τα πεταμένα σκουπίδια στο προαύλιο είτε παίρνοντας πληροφορίες από την υπεύθυνη κυλικείου σε σχέση με τα είδη πωλούνται. Αφού έγινε η καταγραφή, τα απορρίμματα διαχωρίστηκαν σε είδη ανάλογα με το υλικό κατασκευής ς (πλαστικό, γυαλί, αλουμίνιο, χαρτί, χαρτόνι, οργανικά υλικά κ.λπ.). Στις περιπτώσεις υπήρξαν δυσκολίες ως προς την αναγνώριση υλικού, δόθηκαν πρόσθετες πληροφορίες. Την ίδια διαδικασία ανέλαβαν να διεκπεραιώσουν στο σπίτι, με τα οικιακά απορρίμματα. 2 ο ΥΠΟΘΕΜΑ: Τα προβλήματα δημιουργούνται από τα σκουπίδια πετιούνται στο προαύλιο. 6 / 20
Οι επιπτώσεις της αλόγιστης διαχείρισής ς στο ευρύτερο κοινωνικό οικονομικό περιβάλλον Τα παιδιά προβληματίστηκαν σχετικά με τα σκουπίδια προαυλίου τα οικιακά απορρίμματα. Τέθηκε το ζήτημα των προβλημάτων δημιουργούνται τόσο στο στενό σχολικό περιβάλλον όσο στο ευρύτερο από τα σκουπίδια πετιούνται σς δρόμους ή σε παράνομες «χωματερές». Τα παιδιά εξέφρασαν κατέγραψαν τις ιδέες ς σχετικά με τα προβλήματα ενδεχομένως προκύπν (αισθητικά περιβαλλοντικά - υγείας) από τη συγκεκριμένη κατάσταση. Ο προβληματισμός ενισχύθηκε με την παρουσίαση σε μορφή power point «ταξιδιού» των σκουπιδιών από τον καταναλωτή στη χωματερή αλλά της ανεξέλεγκτης ρίψης ς σε παράνομες χωματερές (ρέματα), ποτάμια, ακτές, θάλασσα. Παράλληλα, επισημάνθηκε η ευθύνη όλων μας προβληματιστήκαμε σχετικά με ς τρός δράσης μας. Επίσης, πραγματοποιήθηκαν - Μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κ.Π.Ε. Ελευθερίου Κορδελιού την παρακολούθηση προγράμματος: «Τα απορρίμματα στη ζωή μας: Ελευθέριο-Κορδελιό όμορφο & καθαρό, ευθύνη όλων μας». Τα παιδιά συμμετείχαν σε δραστηριότητες με παιγνιώδη μορφή συνειδητοποίησαν την ευθύνη καθενός μας, τόσο στην αύξηση παραγόμενου όγκου σκουπιδιών (χρήση αντικειμένων μιας χρήσης ή αντικειμένων από μη ανακυκλώσιμα υλικά) όσο στην αλόγιστη διαχείρισή ς. 7 / 20
Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Κ.Π.Ε. Ελευθέριου - Κορδελιού - Μια εκπαιδευτική επίσκεψη στο Περιβαλλοντικό Πάρκο Θέρμης ό ενημερωθήκαμε ς σκουπιδότος (χωματερές) μολύνουν το περιβάλλον απειλούν την υγεία μας, αλλά ς Χ.Υ.Τ.Α. τη δυνατότητα δημιουργίας πάρκων πάνω σε σκουπιδότος. 3 ο ΥΠΟΘΕΜΑ: Δράσεις τη μείωση Δραματοποιημένη παρουσίαση: Ένα μικρό δώρο συσκευάζεται σε μεγάλο κουτί με τη χρήση υπερβολικού χαρτιού περιτυλίγματος. 8 / 20
Ζητήθηκε από τα παιδιά να σκεφτούν να προβληματιστούν σε σχέση με τις συσκευασίες θα μπορούσαμε να αποφύγουμε, τόσο στα προϊόντα αγοράζουμε όσο σε αυτά συσκευάζουμε εμείς οι ίδιοι (π.χ. κολατσιό στο σχολείο). Ανατρέξαμε στα απορρίμματα καταγράψαμε στην πρώτη δραστηριότητα, εντοπίσαμε τις συσκευασίες θα μπορούσαμε να αποφύγουμε παράλληλα αναφερθήκαμε σε προϊόντα καθημερινής χρήσης διαθέν υπερβολική συσκευασία το μέγεθός ς ή είναι μιας χρήσης (υλικό: διαφημιστικά φυλλάδια super market). Εισήχθη η έννοια της «μείωσης» επισημάνθηκε η σημασία της τον περιορισμό των σκουπιδιών παράγουμε αλλά την οικονομία. Οι ομάδες κατέγραψαν πρότειναν τρός με ς οποίους θα μπορούσαμε κι εμείς να συμβάλλουμε στη μείωση των απορριμμάτων (π.χ., θερμόςαντί μκάλι νερού, μόνιμο σκεύος το κολατσιό αντί πλαστική μεμβράνη ή αλουμινόχαρτο, πάνινη σακούλα αντί πλαστική κ.ά.). 4 ο ΥΠΟΘΕΜΑ: Δράσεις την επαναχρησιμοποίηση Προβληματιστήκαμε σχετικά με την επαναχρησιμοποίηση υλικών - αντικειμένων, σε διαφορετική περίπτωση θα κατέληγαν σς κάδους απορριμμάτων. Ακολούθησαν οι προτάσεις των παιδιών ζητήθηκε από αυτά να συζητήσουν το θέμα της επαναχρησιμοποίησης με ς γονείς ς να καταγράψουν τις πρακτικές ς, τόσο στο χώρο σπιτιού όσο στο χώρο εργασίας ς. Έγινε παρουσίαση των αποτελεσμάτων της μικρής έρευνάς ς καταλήξαμε σε συμπεράσματα, τα οποία καταγράφτηκαν (π.χ. χρησιμοποιούμε τις δύο όψεις ενός φύλλου χαρτιού, χαρίζουμε τα ρούχα τα παιχνίδια δε χρησιμοποιούμε πια, χρησιμοποιούμε πάνω από μια φορά τις πλαστικές σακούλες, χρησιμοποιούμε σκουπίδια τις κατασκευές μας στο μάθημα των Εικαστικών (trash art) κ.ά.). 9 / 20
Άλλες δραστηριότητες: - Από τα ανακυκλώσιμα υλικά συγκεντρώσαμε στην τάξη (ρολά χαρτιά περιτυλίγματος αλουμινένια κουτιά κ.ά.) κατασκευάσαμε μουσικά όργανα (μαράκες κουδουνίστρες μπαστούνια της βροχής), κούκλες χρισγεννιάτικα στολίδια (αγγελάκια). Κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά Κούκλες 10 / 20
11 / 20
Μουσικά όργανα 12 / 20
Χρισγεννιάτικα στολίδια 13 / 20
Οιλεξιλόγιο κούκλες χρησιμοποιήθηκαν παίξαμε.το λεξιλόγιο στην εκδήλωση λήξης της σχολικής χρονιάς, -κουκλοθέατρο Επίσης, κατασκευάστηκε της ανακύκλωσης, με διάφορα υλικά.στο Το της ανακύκλωσης ο 5 ΥΠΟΘΕΜΑ: Δράσεις την ανακύκλωση Οι υλικό, αποτελέσματα ομάδες ανακυκλώνονται έτσι αναζήτησαν δημιουργήθηκε κοινοποιήθηκαν πληροφορίες ς ησπίτι ομάδα τρός στις σε ανακύκλωσης. πλαστικού, βιβλία, υπόλοιπες έντυπα ηομάδες. Η κάθε διαδίκτυο ομάδα χαρτιού ανέλαβε σχετικά κ.λπ.. διαφορετικό με Τα τα υλικά Δόθηκαν τι (ζώα, είδους φυτά, πληροφορίες προβλήματα ατμόσφαιρα, θα σχετικά μπορούσε υπόγεια με νερά). το να χρόνο προκαλέσει χρειάζεται η ομάδα ανεξέλεγκτη ένα υλικό ρίψη να στο διασπαστεί περιβάλλον Ανέτρεξαν συγκεντρώσαμε στην ανακυκλώνονται. πρώτη δραστηριότητα ανακάλυψαν ποια από τα υλικά έρευνα Κάθε είδος την απόστασή παιδί των διενεργήθηκε απορριμμάτων κατέγραψε ς από στο ς το σχολείο κάδους δέχονται. ς. αλλά ανακύκλωσης Τα Προβληματίστηκαν αποτελέσματα σς δρόμους υπάρχουν ανακοινώθηκαν γύρω ως προς από στη την γειτονιά αυτό. επάρκειά στην τάξη. ς Ητο το ίδια ανακύκλωσης τοποθετήσουμε πληροφορίες σε προσφέρονται κάθε κάδο. στην ιστοσελίδα το είδος των δήμου υλικών μας θα τις μπορούσαμε δυνατότητες να Αναζητήθηκαν κάθε υλικό πάνω κατασκευάστηκε στις συσκευασίες ένα ενημερωτικό τα σήματα φυλλάδιο. της ανακύκλωσης αντιστοιχούν σε Σε ζυγίσαμε σχετικών μπορούσε όλη τη με διάρκεια να το εξασκηθήκαμε σωθεί, χαρτί της αν χρονιάς όλα θα τα σε μπορούσε τμήματα πράξεις συγκεντρώναμε μαθηματικών να ανακυκλωθεί σχολείου χαρτί ακολουθούσαν στην ανακύκλωση το επίλυση πλήθος προβλημάτων των ίδια στο δέντρων τακτική. τέλος θα Συγκέντρωση χαρτιού ανακύκλωση στην τάξη μας 14 / 20
διάφορα Επίσης, δόθηκαν τα σχετικά υλικά παιδιά (αλουμίνιο, με εξασκήθηκαν την εξοικονόμηση κ.ά.). επίλυση ενέργειας προβλημάτων, επιτυγχάνεται με βάση ανακυκλώνοντας στοιχεία ς Αναζητήθηκαν πληροφορίες υλικά στο ταγυαλί ευρήματα απόστην τις ομάδες κοινοποιήθηκαν τα αντικείμενα στην τάξη. Επίσης: κατασκευάζονται -ανακυκλωμένα (Μ.Ε.Λ.), διαδικασία Πραγματοποιήθηκε ό της τα ανακύκλωσης. παιδιά εκπαιδευτική ενημερώθηκαν επίσκεψη από ς στο εργοστάσιο υπεύθυνους ανακύκλωσης παρακολούθησαν χαρτιού τη από Εκπαιδευτική επίσκεψη εργοστάσιο ανακύκλωσης χαρτιού (Μ.Ε.Λ) αναφερόταν Συντάχτηκε η τοποθέτηση ηχαρτιού μια ανάγκη επιστολή περισσότερων πληρέστερη προς κάδων τοπροσκλήσεων δήμαρχο, ενημέρωση ανακύκλωσης στηντων οποία στις δημοτών μεταξύ γειτονιές σχετικά άλλων προβλημάτων με δήμου την μας. ανακύκλωση - Καλέσαμε διαδικασία. προσκλήσεις Συγκεντρώθηκαν τα Το άλλα χαρτί τη παλιές τμήματα σχετική κατασκευάσαμε εφημερίδες εκδήλωση σχολείου το οργανώθηκε να οργανώσαμε χρησιμοποιήσαμε παρακολουθήσουν ανακύκλωση στο τέλος να της χαρτιού να φτιάξουμε συμμετέχουν σχολικής στην τις τάξη στη μας. χρονιάς. Ανακύκλωση - Κατασκευή 15 / 20
16 / 20
-Κατασκευή Με χαρτοπολτό κατασκευάσαμε το ανάγλυφο ς Λουδία, γεωγραφικούς Αλιάκμονα, Θερμαϊκός όρους στη Μελέτη κόλπος, Περιβάλλοντος. λίμνη Κορώνεια της περιοχής κ.ά) μας με(δέλτα τη βοήθειά Γαλλικού, μάθαμε Αξιού, μακέτας με χαρτοπολτό 17 / 20
-απορριμμάτων. παιδιών Αποφασίσαμε αφίσας σχολείου να κατασκευάσουμε μας, σχετικά με μιατηαφίσα μείωση, επαναχρησιμοποίηση την ευαισθητοποίηση ανακύκλωση των υπόλοιπων των Κατασκευή ευαισθητοποίησης 18 / 20
-Αποσπάσματα κουκλοθέατρο Στο πλαίσιο με τίτλο: μαθήματος της Γλώσσας, τα Ανακυκλούπολη" παιδιά συνέγραψαν ένα θεατρικό κείμενο «Στην Ανακυκλούπολη» λήξης της σχολικής χρονιάς. το οποίο παίχτηκε στην εκδήλωση από το θεατρικό κείμενο: "Στην 19 / 20
Από την εκδήλωση λήξης της σχολικής χρονιάς Τέλος, συμπεράσματα στην ίδια εκδήλωση την εφαρμογή κοινοποιήθηκαν περιβαλλοντικού στη σχολική προγράμματος. κοινότητα οι διαπιστώσεις ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Ευχαριστώ συμπαράστασή υπεύθυνη ιδιαίτερα Γραφείου της σε τη όλα Περιβαλλοντικής διευθύντρια τα στάδια υλοποίησης σχολείου Εκπαίδευσης Μπιτσώρη προγράμματος κα Απανωμεριτάκη Δέσποινα καθώς Όλγα. την αμέριστη την τα Και κυρίως, ευχαριστώ ς μαθητές μαθήτριές μου: Αβραάμ, Κωνσταντίνο, Φωτεινή Απόστολο, Χριστίνα, Μαγδαλένα, Βένη, Δαβίδ, Μαρία, Μαρία, Δήμητρα, Νίκο, Θοδωρή, Ντίνο, Ιωάννα, Όλγα, Πόπη, Κατερίνα, Σταύρο, Κυριακή, Στέργιο, δραστηριότητες τον ενθουσιασμό προγράμματος το πραγματικό καθώς ενδιαφέρον την υπέροχη έδειξαν συνεργασία όλες τις μας! ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βούλγαρης, Γ. &από Μωραΐ, Π. (2009) Ενέργεια. Αθήνα: Άγκυρα. Μωραΐ, Π. &Levesque, Βούλγαρης, Γ. Ανακύκλωση. Αθήνα: Άγκυρα. J. F. (2008) Τα απορρίμματα. Αθήνα: Πατάκης. Noblet, J. F. & C. (2008) Αγαπώ τον πλανήτη μου. Αθήνα: Πατάκης. Ramade Masson, I. (2008) Η ενέργεια. Αθήνα: Πατάκης. Ιστοσελίδες http://www.minenv.gr/4/41/4111/g411100.html http://www.deneinaiparamithi.gr/ http://www.electrocycle.gr/site/ http://www.herrco.gr/game.html http://www.herrco.gr/herrco_movie2.html http://www.kpe.gr/index.php?option=com_weblinks&;catid=22&itemid=23 20 / 20