Η αγορά μαρμελάδας και γλυκών κουταλιού στη Γερμανία

ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ THΣ EΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΝΤΥΣΣΕΛΝΤΟΡΦ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Ντύσσελντορφ, 22 Ιουνίου 2012 Η αγορά μαρμελάδας και γλυκών κουταλιού στη Γερμανία Ι. Βασικά μεγέθη της αγοράς Καταναλωτικές συνήθειες Περίπου τα ¾ των Γερμανών τρώνε πρωινό στο σπίτι καθημερινά, τόσο τις εργάσιμες ημέρες όσο και τα Σαββατοκύριακα. Με βάση τις έρευνες αγοράς, η μαρμελάδα αποτελεί το δημοφιλέστερο είδος πρωινού, με περισσότερους από 1 στους 3 Γερμανούς να καταναλώνει μαρμελάδα καθημερινά, και άλλον 1 στους 3 να καταναλώνει μαρμελάδα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Συχνότητα κατανάλωσης % 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 3,2% 7,7% 21,6% 10,7% 10,2% 42,9% 19,5% 11,9% 13,8% 18,1% 28,5% 13,9% 9,7% 8,5% 19,1% 27,9% 12,9% 1,4% 10,7% 1,3% 6,8% Μαρμελάδα Μέλι Κρέμα φουντουκιού Ποτέ Σπ ανιότερα Πολλές φορές το μήνα Περίπ ου 1 φορά την εβδομάδα Πολλές φορές την εβδομάδα Καθημερινά Πολλές φορές την ημέρα Πηγή: Verbraucher Analyse 2011, Axel Springer AG, Επεξεργασία: Γρ. ΟΕΥ Ντύσσελντορφ Παραγωγή και εξαγωγές Η παραγωγή μαρμελάδας στη Γερμανία ακολουθεί γενικά πτωτική πορεία: με βάση τα στοιχεία του συνδέσμου BOGK, το 2009 περιορίστηκε σε 198 χιλ. τόννους, έναντι 202 χιλ.τ. την προηγούμενη χρονιά και 250 χιλ. τόννων το 2004. Οι γερμανικές εξαγωγές μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού, ζελέ και λοιπών συναφών προϊόντων (δασμολογική κατηγορία 20.07) ανήλθαν το 2011 σε 150 εκ. και 71 χιλιάδες τόννους. Κατά την τελευταία τριετία, οι γερμανικές εξαγωγές κινήθηκαν αυξητικά (2009: 62,2 χιλιάδες τόννοι, 131,3 εκ., 2010: 67,8 χιλιάδες τόννοι, 136,5 εκ. ). Κυριότερες χώρες προορισμού είναι χώρες της ΕΕ, με σημαντικότερες τις Γαλλία, Ιταλία, ΗΒ, Ολλανδία και Αυστρία.

Εισαγωγές Με βάση τα στοιχεία της γερμανικής στατιστικής υπηρεσίας, οι γερμανικές εισαγωγές μαρμελάδας, ζελέ, γλυκών κουταλιού και συναφών παρασκευασμάτων ανήλθαν το 2011 σε 151,2 εκατομμύρια ευρώ και 86,5 χιλιάδες τόννους. Την τετραετία 2008-2011, η αξία των εισαγωγών έχει ακολουθήσει συνεχή ανοδική πορεία, φθάνοντας από τα 120,7 εκ. στα 151,2 εκ.. Η ποσότητα των εισαγωγών, μετά την μεγάλη κάμψη του 2009, σημείωσε μεγάλη αύξηση το 2011, φθάνοντας τις 86,5 χιλιάδες τόννους. Εισαγωγές μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού κλπ (Δ.Κ. 2007) στη Γερμανία, 2008-2011, Αξία σε 1.000 160.000,0 150.000,0 151.215,0 140.000,0 130.000,0 120.753,0 121.616,0 126.414,0 120.000,0 110.000,0 100.000,0 2008 2009 2010 2011 Εισαγωγές μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού κλπ. (Δ.Κ. 2007) στη Γερμανία, 2008-2011,Ποσότητα σε τόννους 88.000,0 86.000,0 84.000,0 82.000,0 80.000,0 78.000,0 76.000,0 74.000,0 72.000,0 86.484,5 80.474,9 77.758,6 78.416,7 2008 2009 2010 2011 Πηγή: Statistisches Bundesamt, 2012, Επεξεργασία: Γρ. ΟΕΥ Ντύσσελντορφ Κυριότερες προμηθεύτριες χώρες στη δασμολογική κατηγορία 20.07, με βάση τα στοιχεία της Γερμανικής Στατιστικής, είναι το Βέλγιο, η Ολλανδία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Αυστρία, η Δανία και η Ουγγαρία. Οι εισαγωγές από τη χώρα μας καταγράφονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα: 59,6 χιλιάδες τόννοι και 102 χιλιάδες ευρώ το 2011. Με βάση τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, οι ελληνικές εξαγωγές στη δασμολογική κατηγορία 20.07 κινούνται σε σαφώς υψηλότερα επίπεδα. Συγκεκριμένα, το 2011 οι εξαγωγές για το σύνολο της δασμολογικής κατηγορίας 20.07 έφθασαν τα 1,9 εκ. και τους 2.745 τόννους. Το διάστημα 2008-2011, η πορεία των ελληνικών εξαγωγών μαρμελάδας και συναφών προϊόντων ήταν πτωτική, με την αξία των εξαγωγών να περιορίζεται από τα περίπου 3,5 εκ. το 2008 στα 1,9 εκ. το 2011. Η οκταψήφια δασμολογική κατηγορία με την υψηλότερη αξία εξαγωγών είναι η 20.07.99.97 (1,2 εκ. το 2011) και ακολουθεί η 20.07.91.90 με 428 χιλιάδες αξία εξαγωγών το 2011.

Εξαγωγές μαρμελάδας, γλυκών κουταλιού κλπ. από την Ελλάδα προς τη Γερμανία, 2007-2011 6.000.000 5.017.932 5.530.199 5.000.000 4.000.000 3.877.112 4.096.601 3.000.000 3.463.254 3.242.152 2.745.292 ΑΞΙΑ (ΕΥΡΩ) ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΙΛΑ 2.000.000 1.000.000 1.886.936 2.436.129 1.899.698 0 2007 2008 2009 2010 2011 Πηγή: ΕΛ. ΣΤΑΤ, 2012, Επεξεργασία: Γρ. ΟΕΥ Ντύσσελντορφ Η μεγάλη αυτή απόκλιση μεταξύ των στοιχείων της Ελληνικής και της Γερμανικής Στατιστικής Υπηρεσίας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων ερμηνεύεται από τη μεγάλη διαφορά των κατωφλιών εξομοίωσης μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας και το γεγονός ότι μέρος των Ελλήνων εισαγωγέων τροφίμων και ποτών στη Γερμανία - μέσω των οποίων διακινούνται μαρμελάδες από τη χώρα μας στη Γερμανία - πιθανώς δεν υποβάλλουν δήλωση εισαγωγών κατά intrastat. II. Πωλήσεις Ο κύκλος εργασιών του γερμανικού λιανεμπορίου για μαρμελάδες ανήλθε το 2011 σε 530 εκατομμύρια ευρώ, αυξανόμενος κατά 1,2% έναντι της προηγούμενης χρονιάς, με βάση τα στοιχεία της AC Nielsen. Οι πωλήσεις σε όρους ποσότητας αυξήθηκαν το 2011 κατά 0,4%. Κυριότερες μάρκες στη γερμανική αγορά είναι οι εγχώριες Schwartau και Zentis, η Moevenpick of Switzerland, που παράγεται επίσης από την Schwartauer Werke (licence), και η Du darfst! της Unilever. Ευρεία διανομή στα γερμανικά supermarket και πολυκαταστήματα τροφίμων έχουν επίσης τα προϊόντα της γαλλικής εταιρείας Bonne Maman και της αυστριακής D Arbo που διανέμεται στη Γερμανία από την Importhaus Wilms/Impuls. Μερίδια αγοράς στην αγορά μαρμελάδας 2011, % Mühlhäuser ; 2,0 D'Arbo; 2,3 Λοιπ οί ; 12,7 Schw artau; 38,0 Andros; 5,0 Zentis; 9,0 Ιδιωτικής ετικέτας ; 30,0 Πηγή: LZ, IRI

Άλλες εισαγόμενες μάρκες με διανομή στα πολυκαταστήματα Karstadt και Kaufhof, σε delicatessen, και αλυσίδες supermarket, είναι: η βρετανική μάρκα Chivers, που έχει το μεγαλύτερο μερίδιο στο συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς «μαρμελάδα πορτοκάλι», και η οποία διανέμεται επίσης από την Importhaus Wilms/Impuls η γαλλική St. Dalfour, που διανέμεται από την KHS Food η αυστριακή Staud s Wien, που διανέμεται από την εταιρεία Delimondo η βρετανική Wilkin & Sons Ltd., που διανέμεται από την HHF Hanseatic Fine Food GmbH η αγγλική μαρμελάδα KOO της εταιρείας Tiger Brands, που διανέμεται από την Wydra International η δανέζικη Den Gamle Fabrik η ιταλική Le Conserve della Nonna, που διανέμεται από την εταιρεία Antonio Viani Importe Το μερίδιο αγοράς των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας υπολογίζεται για τις μαρμελάδες στο 40%. Καλή πορεία το τελευταίο διάστημα έχουν οι premium σειρές ιδιωτικής ετικέτας, όπως οι Feine Welt της Rewe και η Selection της Real, οι οποίες τοποθετούνται από άποψη τιμής πολύ κοντά στις καθιερωμένες μάρκες, όπως η Schwartau και Zentis. Σημειώνουμε ακόμα τη διανομή προϊόντων σε αλυσίδες λιανικής / πολυκαταστήματα με τις ετικέτες γνωστών ζαχαροπλαστείων και καταστημάτων delikatessen της Γερμανίας, όπως: Kaefer, καταστήματα delicatessen στο Μόναχο, http://www.feinkost-kaefer.de Dallmayr, Μόναχο, http://www.dallmayr.de/ Michelsen, κατάστημα deliketassen στο Αμβούργο http://www.michelsen.de/ Leysieffer, αλυσίδα ζαχαροπλαστείων, με 19 καταστήματα σε όλη τη χώρα και έδρα της εταιρείας στο Osnabrück http://www.leysieffer.de/ Σε ότι αφορά τα γλυκά κουταλιού, η κυριότερη μάρκα που διατίθεται στις αλυσίδες λιανικής είναι τα κεράσια Amarena της ιταλικής εταιρείας Fabbri http://www.amarenafabbri.com/, http://www.fabbri1905.com/ (διανομή από τη Fabbri Deutschland GmbH, Unterhaching), και το αντίστοιχο προϊόν της εισαγωγικής εταιρείας Kattus http://www.kattus.de/, ενώ στα discounter διατίθενται κατά διαστήματα και ανάλογα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. ΙΙΙ. Τάσεις της αγοράς Οι τάσεις που παρατηρούνται στην αγορά μαρμελάδας, όπως και ευρύτερα στην αγορά τροφίμων, αφορούν κυρίως τα θέματα της υγείας και ευεξίας (wellness) και της χρήσης πρώτων υλών από συγκεκριμένες περιοχές (Regionalität). Έτσι, το τελευταίο διάστημα παρατηρείται στη γερμανική αγορά η καθιέρωση των ετικετών μαρμελάδας που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη. Στο ίδιο πλαίσιο, της διάδοσης προϊόντων που ανταποκρίνονται στο κριτήριο της ευεξίας, μπορούμε να εντάξουμε και τη εμφάνιση προϊόντων που χρησιμοποιούν εναλλακτικές γλυκαντικές ουσίες αντί της ζάχαρης, όπως της στέβια. Για παράδειγμα, η γερμανική εταιρεία Zentis λανσάρισε τον Απρίλιο 2012 μαρμελάδα με στέβια σε τρεις γεύσεις. Το κατά πόσον τα προϊόντα με χρήση της στέβια θα καθιερωθούν στη γερμανική αγορά και μάλιστα βραχυπρόθεσμα, αποτελεί ανοικτό ερώτημα, δεδομένων τόσο των αλλαγών που πρέπει να γίνουν στις συνταγές παρασκευής των προϊόντων, όσο και των ορίων στη δοσολογία της στέβια που προβλέπονται από την ΕΕ.

Άλλο παράδειγμα εναλλακτικής αντί της ζάχαρης προσφέρει η επίσης γερμανική εταιρεία Μühlhäuser, η οποία λανσάρισε τον Μάρτιο 2012 τη σειρά ProVital, όπου αντί για ζάχαρη χρησιμοποιείται μείγμα πολτού μήλου /αχλαδιού και μελιού. Η δεύτερη μεγάλη τάση είναι η χρήση τοπικών υλικών, από συγκεκριμένες περιοχές. Έτσι, οι μεγάλες γερμανικές εταιρείες του κλάδου έχουν κυκλοφορήσει το τελευταίο διάστημα μαρμελάδες που χρησιμοποιούν φρούτα γερμανικής παραγωγής: η εταιρεία Zentis έχει παρουσιάσει την ετικέτα Heimischen Früchte aus deutschen Obstgärten, όπου χρησιμοποιούνται φράουλες και κεράσια από τη Βάδη, δαμάσκηνα από τη Ρηνανία Παλατινάτο, και μήλα από την περιοχή της λίμνης της Κωνσταντίας (Bodensee). Η εταιρεία Schwartau έχει παρουσιάσει την ετικέτα Hofladen, και η εταιρεία Maintal τις Bayerische και Fränkische Linie, δηλαδή τη «βαυαρική σειρά» και τις μαρμελάδες από την περιοχή Franken. Μια δυνατότητα για καινοτομία στη γερμανική αγορά μαρμελάδας είναι η χρήση διαφορετικών συνδυασμών φρούτων, όπως και η χρήση εξωτικών καρπών. Το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς μαρμελάδας μέχρι στιγμής αφορά κλασικές γεύσεις, όπως φράουλα, κεράσι, βερίκοκο, διάφορα είδη βατόμουρων, πχ. Himbeere, Heidelbeere, Johannisbeeren και συνδυασμούς αυτών. Ωστόσο, η χρήση εξωτικών φρούτων είναι, κατά την άποψη των ειδικών, καλύτερο να γίνεται σε συνδυασμό με κάποιο γνωστό φρούτο, για παράδειγμα συνδυασμός της maracuja με ροδάκινο (Rewe Feine Welt). Αντιγόνη Μαριόλη Γραμματέας ΟΕΥ Α

Παράρτημα Εισαγωγές Γερμανίας Δασμολογική κατηγορία 2007: Γλυκά κουταλιού, ζελέδες, μαρμελάδες, πολτοί και πάστες καρπών και φούτων, που παίρνονται από βράσιμο, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών Χώρες προέλευσης Βάρος Βάρος Βάρος Βάρος t t t t 2008 2009 2010 2011 Βέλγιο 13.416,2 10.178,3 14.566,8 13.452,5 Βουλγαρία 1.387,2 621,0 1.012,6 1.026,6 Δανία 4.196,3 5.033,5 4.573,8 5.404,3 Φινλανδία 45,8 138,1 134,8 31,1 Γαλλία 8.985,3 9.751,9 7.171,4 7.148,9 Ελλάδα 86,1 264,3 77,6 59,5 Ιταλία 10.034,1 11.155,8 12.629,6 12.222,5 Ολλανδία 19.243,5 12.949,0 10.364,7 9.663,3 Αυστρία 4.221,3 4.867,7 4.526,0 6.567,1 Πολωνία 7.664,7 9.785,3 5.215,0 4.421,7 Πορτογαλία 3,8 12,1 31,8 9,5 Ρουμανία 70,0 62,4 206,9 202,2 Σουηδία 58,0 588,8 368,4 1.216,4 Ισπανία 893,1 1.491,7 4.395,6 3.983,1 Τσεχία 470,4 378,1 1.017,0 1.608,9 Ουγγαρία 1.729,0 1.484,4 2.363,9 6.252,6 ΗΒ 1.351,7 1.490,9 1.449,9 1.780,4 Βοσνία και Ερζεγοβίνη 210,1 220,4 181,3 138,0 Κροατία 458,3 602,2 1.025,7 2.718,9 Μολδαβία 590,0 1.573,7 520,1 1.050,6 Ρωσία 54,6 118,8 46,2 31,4 Ελβετία 1.042,3 937,8 538,5 1.543,7 Σερβία 1.614,8 1.065,9 2.815,7 2.641,6 Τουρκία 1.145,3 900,5 1.409,3 1.515,9 Ουκρανία 2,4 8,2 27,9 23,0 Ν. Αφρική 651,7 878,9 871,4 921,7 Κόστα Ρίκα 188,2 545,0 166,9 67,3 Εκουαδόρ 84,9 90,5 44,5 28,0 ΗΠΑ 76,4 21,3 30,4 50,3 Κίνα 0,2 11,5 190,8 306,2 Ινδία 79,5 63,8 258,1 72,3 Ισραήλ 61,7 64,6 48,6 72,0 Σύνολο ανωτέρω χωρών 80.116,9 77.356,4 78.281,2 86.231,5 Λοιπές χώρες 358,0 402,2 135,5 253,0 Σύνολο 80.474,9 77.758,6 78.416,7 86.484,5 (C)opyright Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2012 Stand: 21.06.2012 / 14:50:33

Εισαγωγές Γερμανίας Δασμολογική κατηγορία 2007: Γλυκά κουταλιού, ζελέδες, μαρμελάδες, πολτοί και πάστες καρπών και φούτων, που παίρνονται από βράσιμο, με ή χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών Χώρες προέλευσης Αξία Αξία Αξία Αξία 1.000 EUR 1.000 EUR 1.000 EUR 1.000 EUR 2008 2009 2010 2011 Βέλγιο 15.428 12.914 19.481 20.248 Βουλγαρία 1.621 689 1.183 1.281 Δανία 7.871 10.889 13.101 15.695 Φινλανδία 184 418 455 71 Γαλλία 17.957 18.443 18.702 20.691 Ελλάδα 59 220 203 102 Ιταλία 16.190 18.172 19.920 18.711 Ολλανδία 20.124 13.986 10.707 10.635 Αυστρία 11.165 14.179 12.576 18.641 Πολωνία 11.895 12.853 4.121 3.609 Πορτογαλία 10 33 119 33 Ρουμανία 115 72 230 258 Σουηδία 209 784 761 3.576 Ισπανία 799 1.264 4.374 5.028 Τσεχία 487 398 1.326 2.190 Ουγγαρία 1.184 869 1.400 3.946 ΗΒ 3.413 3.671 3.579 3.965 Βοσνία και Ερζεγοβίνη 267 249 200 158 Κροατία 530 761 1.480 4.297 Μολδαβία 551 1.492 473 1.064 Ρωσία 64 146 66 55 Ελβετία 3.323 3.106 1.617 6.079 Σερβία 1.928 1.266 3.816 3.879 Τουρκία 3.011 1.962 3.684 3.983 Ουκρανία 7 23 133 127 Ν. Αφρική 883 1.271 1.372 1.468 Κόστα Ρίκα 107 281 116 60 Εκουαδόρ 56 67 38 26 ΗΠΑ 187 42 64 76 Κίνα 4 13 219 341 Ινδία 145 115 405 173 Ισραήλ 201 221 134 177 Σύνολο ανωτέρω χωρών 119.975,0 120.869,0 126.055,0 150.643,0 Λοιπές χώρες 778,0 747,0 359,0 572,0 Σύνολο 120.753,0 121.616,0 126.414,0 151.215,0 (C)opyright Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2012 Stand: 21.06.2012 / 14:50:33

Παράρτημα ΙΙ Κυριότερες μάρκες μαρμελάδας στη γερμανική αγορά Schwartauer Werke, Γερμανία http://www.schwartauer-werke.de/ Zentis, Γερμανία http://www.zentis.de Mövenpick of Switzerland http://www.moevenpickfinefoods.com/ Licensee Schwartauer Werke http://www.schwartauerwerke.de/de/produkte/brotaufstriche/moevenpick/ Bonne Maman, Γαλλία http://www.bonnemaman.de/ http://www.bonne-maman.com/ http://www.andros.com.cn/about.php διανομή μέσω της Odenwald-Früchte GmbH Unilever- Du darfst! http://www.du-darfst.de/

D Arbo, Αυστρία http://www.darbo.at/ Importhaus Wilms / Impuls GmbH & Co. KG http://www.importhauswilms.de/de/marken/darbo_konfitueren/index.html Maintal Konfitüren, Γερμανία http://www.maintal-konfitueren.de Mühlhäuser GmbH, Γερμανία http://www.muehlhaeuser.biz/ St. Dalfour, Γαλλία http://www.stdalfour.com/ KHS Food GmbH http://www.khs-food.de/

Chivers, Αγγλία Importhaus Wilms / Impuls GmbH & Co. KG http://www.importhauswilms.de/de/marken/chivers/index.html Wilkin & Sons Ltd, Αγγλία http://www.tiptree.com/ HHF Hanseatic Fine Food GmbH http://www.hanseatic-fine-food.com/ KOO Marmelade Tiger Brands Ltd., Νότια Αφρική http://www.tigerbrands.co.za/ Wydra International GmbH Im- and Export Food Agency http://www.wydraint.com/cms/front_content.php?idcat=28 Den Gamle Fabrik, Δανία http://www.dengamlefabrik.de/

Faller Konfitürenmanufaktur Alfred Faller GmbH Γερμανία http://www.fallerkonfitueren.de/ LWC Michelsen GmbH Γερμανία http://www.michelsen.de/ Staud s Wien, Αυστρία http://stauds.com Delimondo Handels GmbH & Co. KG Import-Export-Vertretungen http://www.delimondo.com/?cat=4 Menz & Gasser, Ιταλία http://www.menz-gasser.it/ Le Conserve della Nonna, Ιταλία http://conservedellanonna.it/ Antonio Viani Importe http://www.viani.de/konfitueren_honige- Honig_Konfitueren_und_Marmeladen- Konfitueren_und_Marmeladen