1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΟΥ

1. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΧΕΔΙΟΥ Η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (στο εξής ΣΜΠΕ) για το Επενδυτικό Σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ της Εταιρείας Loyalward Ltd., που βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης στη χερσόνησο Σίδερο που ανήκει διοικητικά στο Δήμο Σητείας (Σχήμα 1.1-1), συντάχθηκε από διεπιστημονική ομάδα συμβούλων μελετητών υπό τον συντονισμό της Εταιρείας Συμβούλων στο πλαίσιο της εφαρμογής του Ν. 3894/2010, στις διατάξεις του οποίου είναι ήδη ενταγμένο το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ δυνάμει της υπ αριθμ. 17/20-09-2012 απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) (ΦΕΚ 3294/Β /2012), όπως τροποποιήθηκε από την υπ αριθμ. 23/13-11- 2013 (ΦΕΚ 2931/Β /20-11-2013) και του Ν. 3986/2011 (ΦΕΚ 152/Α /2011), όπως αυτός έχει τροποποιηθεί και ισχύει και της κείμενης περιβαλλοντικής νομοθεσίας. Ειδικότερα η ΣΜΠΕ συντάχθηκε σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην ΚΥΑ 107017/2006 (ΦΕΚ 1225/Β/05.09.2006). Η Αρχή Σχεδιασμού είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας, Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων. Περιοχή Σχεδίου Σχήμα 1.1-1: Χάρτης Προσανατολισμού ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-1

Οι επενδύσεις οι οποίες υπάγονται στις διατάξεις του Ν. 3894/2010 περί «Επιτάχυνσης και διαφάνειας υλοποίησης Στρατηγικών Επενδύσεων» διέπονται από ένα νέο ολοκληρωμένο πλαίσιο κανόνων, διαδικασιών και υποχρεώσεων του Δημοσίου, συνδεόμενων με δεσμευτικές προθεσμίες εξέτασης και έγκρισης. Περαιτέρω, για την πραγματοποίηση Στρατηγικών Επενδύσεων επί ιδιωτικών ακινήτων, δύναται, μετά από απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., να καταρτίζονται, από τη Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (στο εξής ΕΣΧΑΣΕ), κατ αναλογική εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 11, 12, 13, 13 Α παρ.2, 14 και 14 Α του Ν. 3986/2011 περί «Επειγόντων Μέτρων Εφαρμογής Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012-2015. Με τις διατάξεις των ως άνω άρθρων ρυθμίζεται η διαδικασία πολεοδομικής ωρίμανσης ακινήτων αποδίδοντας σε αυτά συγκεκριμένη βιώσιμη επενδυτική ταυτότητα με σκοπό την αξιοποίησή τους και με δεδομένο ότι η αξιοποίησή τους συνιστά λόγο εντόνου δημοσίου συμφέροντος. Το επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ της εταιρείας Loyalward Ltd., το οποίο όπως προαναφέρθηκε έχει χαρακτηριστεί ως στρατηγική επένδυση, δυνάμει της υπ αριθμ. 17/20-09- 2012 απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων (Δ.Ε.Σ.Ε.) (ΦΕΚ 3294/Β /2012), όπως τροποποιήθηκε από την υπ αριθμ. 23/13-11-2013 (ΦΕΚ 2931/Β /20-11- 2013) αφορά στην κατασκευή και λειτουργία τουριστικών καταλυμάτων και ειδικών τουριστικών υποδομών που θα συνοδεύονται από διάφορες άλλες υποστηρικτικές εγκαταστάσεις.. Με βάση την ως άνω απόφαση της Δ.Ε.Σ.Ε., η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση που δύναται να υλοποιηθεί είναι 108.000 τ.μ., ενώ ο αριθμός των κλινών ανέρχεται στις 1.936, έχοντας πάντα ως στόχο την επίτευξη μικρού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και την αειφορική λειτουργία των τουριστικών μονάδων. Στόχος του ΕΣΧΑΣΕ, που αξιολογείται με την παρούσα ΣΜΠΕ δυνάμει της υπ αριθμ. 23/13-11- 2013 απόφασης της Δ.Ε.Σ.Ε., η οποία εγκρίνει τη δυνατότητα κατάρτισης ΕΣΧΑΣΕ σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 24 του Ν. 3894/2010, όπως ισχύει, βάσει της νέας μεταβατικής διάταξης του άρθρου 5 παρ. 5 του Ν. 4146/2013, είναι η δημιουργία οργανωμένου τουριστικού υποδοχέα πρότυπου χαρακτήρα και ο καθορισμός του χωρικού προορισμού της περιοχής ανάπτυξης της στρατηγικής επένδυσης ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ στη γενική κατηγορία 1. Τουρισμού Αναψυχής, με παράλληλο καθορισμό και οριοθέτηση ζωνών και μέτρων προστασίας σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο Κεφάλαιο 3 της παρούσης μελέτης. Τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων αποτελούν οργανωμένους υποδοχείς κατά το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν. 4179/2013, σύμφωνα με το οποίο ως «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων» ορίζεται η περιοχή που αναπτύσσεται βάσει ενιαίου σχεδιασμού, προκειμένου να λειτουργήσει κατά κύρια χρήση ως οργανωμένος χώρος ανάπτυξης δραστηριοτήτων τουρισμού αναψυχής και άλλων συνοδευτικών δραστηριοτήτων του τουρισμού. Εν προκειμένω, το προτεινόμενο ΕΣΧΑΣΕ αποτελεί «οργανωμένο υποδοχέα τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα», σύμφωνα με το νέο ισχύον Ειδικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης για τον Τουρισμό (ΚΥΑ ΕΠΧΣΑΑ 67659 ΦΕΚ 3155/Β/ 12- ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-2

12-13), αφού εντάσσονται σε αυτό πρότυπες εγκαταστάσεις και δράσεις οικολογικού και πολιτιστικού χαρακτήρα, ενσωματώνονται καινοτόμες τεχνολογίες (πχ αφαλάτωση, παραγωγής ενέργειας κ.α.), ενώ τέλος υλοποιείται εξαιρετικά μικρός Συντελεστής Δόμησης (Σ.Δ.). Το ΕΣΧΑΣΕ μετά την εξέταση μιας σειράς εναλλακτικών λύσεων με βάση περιβαλλοντικά κριτήρια και κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης προτείνει ως βέλτιστη λύση που μπορεί να διασφαλίσει μια εξισορροπητική προοπτική αξιοποίησης τόσο σε κοινωνικοοικονομικό επίπεδο όσο και σε περιβαλλοντικό επίπεδο αυτή του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ. Η έγκριση του ΕΣΧΑΣΕ γίνεται με Προεδρικό Διάταγμα, με το οποίο καθορίζεται η επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου με την υπαγωγή του σε μία από τις Γενικές Κατηγορίες χρήσεων γης, σύμφωνα και με τα αναφερόμενα στο άρθρο 11 του Ν. 3986/2011 (αναλυτικά κατωτέρω, Κεφάλαιο 2 της παρούσας μελέτης). Η επενδυτική ταυτότητα του ακινήτου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ προσδιορίζεται από τη σύνθεση διαφορετικών περιοχών με διακεκριμένο προορισμό η καθεμία. Στις περιοχές αυτές έχουν ενταχθεί δραστηριότητες που σχετίζονται τόσο με τον καθαρά ξενοδοχειακό / τουριστικό κλάδο, χρήση τουρισμός-αναψυχή όσο και με την προστασία και ανάδειξη των τριών πυλώνων της αειφορικής ανάπτυξης, περιβάλλον, κοινωνία, οικονομία. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος στην περιοχή που αναπτύσσεται το σχέδιο και της ανάγκης διαφύλαξής τους μέσω της ανάπτυξης του Ακινήτου, στο σχέδιο περιλαμβάνονται συγκεκριμένες ζώνες προστασίας που στοχεύουν στην ανάδειξη των στοιχείων αυτών και πλαισιώνουν μία πρότυπη τουριστική ανάπτυξη, η οποία δημιουργεί αξιόλογες υποδομές τουρισμού προστατεύοντας ενεργά και υποδειγματικά την περιοχή υποδοχής της. Συνεπώς, για τη βιώσιμη και αειφορική αξιοποίηση του ακινήτου, δημιουργούνται δύο γενικές ζώνες περιοχών οι οποίες προσδιορίζονται βάσει κριτηρίων που αφορούν στην υφιστάμενη κατάσταση του φυσικού και του πολιτιστικού περιβάλλοντος, καθώς και των κύριων αναπτυξιακών στόχων κάθε ζώνης. Ο βασικός χωρικός προορισμός του ακινήτου, σύμφωνα και με τα άρθρα 11 και 12 του Ν. 3986/11 όπως ισχύει, καθορίζεται με την υπαγωγή του ακινήτου στη γενική κατηγορία χρήσεως γης «Τουρισμός Αναψυχή». Συνεπώς για το Ακίνητο προτείνεται «οργανωμένος υποδοχέας τουριστικών δραστηριοτήτων πρότυπου χαρακτήρα» με χρήση γης «Τουρισμό Αναψυχή». Ο καθορισμός της γενικής χρήσης γης τουρισμού αναψυχής με τους περιορισμούς που αναφέρονται παρακάτω αποτελεί την πρωτεύουσα επιλεγείσα επενδυτική χρήση που άλλωστε θα αποφέρει και τους πόρους εκείνους που θα επιτρέψουν τη διαχείριση των λοιπών ζωνών και την υλοποίηση των μέτρων που αναφέρονται στο Κεφάλαιο 7 της παρούσας μελέτης. Δημιουργείται μία βασική ζώνη Τουρισμού Αναψυχής, εντός της οποίας θα γίνει η χωροθέτηση των τουριστικών και λοιπών συνοδών εγκαταστάσεων (Ζώνη Α Τουρισμού Αναψυχής). ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-3

Γύρω από τη χρήση αυτή δημιουργείται Ειδική Ζώνη Προστασίας Φυσικού και Πολιτιστικού Κεφαλαίου και Φυσιολατρικής Αναψυχής και προσδιορίζονται εκτάσεις όπου δεν υλοποιούνται παρεμβάσεις, ενώ προωθούνται δράσεις φυσιολατρικής αναψυχής (περιηγητικός, πεζοπορικός, πολιτιστικός τουρισμός κλπ), προωθούνται προγράμματα στήριξης αγροτικών δραστηριοτήτων φιλικών προς το περιβάλλον, δημιουργούνται δίκτυα μονοπατιών, παρατηρητήρια κλπ. και κυρίως προστατεύεται και αναδεικνύεται το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον, στο πλαίσιο της περ. δ παρ. 1 του άρθρ. 12 του Ν. 3986/11, σύμφωνα με το οποίο με το ΕΣΧΑΣΕ μπορεί να καθορίζονται και ειδικές ζώνες προστασίας και ελέγχου στα οριοθετούμενα κατά τα ανωτέρω ακίνητα, εφόσον απαιτείται, στις οποίες μπορεί να επιβάλλονται ειδικοί όροι και περιορισμοί στις χρήσεις γης, στη δόμηση και στην εγκατάσταση και άσκηση δραστηριοτήτων και λειτουργιών. Ζώνη Α: Ζώνη Τουρισμού Αναψυχής, εντός της οποίας υπάρχουν δύο υποζώνες, o Υποζώνη Α1: Χωροθέτησης Τουριστικών Εγκαταστάσεων, o Υποζώνη Α2: Υποστηρικτικών Δραστηριοτήτων και Υποδομών Ζώνη Β: Ειδική Ζώνη Προστασίας του Φυσικού και Πολιτιστικού κεφαλαίου και Φυσιολατρικής Αναψυχής, στις οποίες εντάσσονται πέντε υποζώνες, o o o o o Υποζώνη Β1: Προστασίας της Λεκάνης Απορροής του Βάι, Υποζώνη Β2: Ειδικών Όρων Προστασίας Φυσικού Κεφαλαίου, Υποζώνη Β3: Αρχαιολογικού Ενδιαφέροντος, Υποζώνη Β4: Δασικών Εκτάσεων, Υποζώνη Β5: Προστασίας Ακτών. Εντός της Ειδικής αυτής Ζώνης εξυπηρετούνται μόνο ήπιες δραστηριότητες φυσιολατρικής αναψυχής και θεσπίζονται καθεστώτα προστασίας. Στο σύνολο του το προτεινόμενο Σχέδιο προτάσσει μια πρότυπη παρέμβαση εξαιρετικά ήπιας κλίμακας, τόσο λόγω του περιορισμού της δόμησης, σε σχέση με την επιτρεπόμενη σήμερα, όσο και λόγω των μέτρων και των υποδομών που περιλαμβάνει για την προστασία και ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Στο πλαίσιο αυτό, η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, που προβλέπεται από το κείμενο Νομοθετικό πλαίσιο της διαδικασίας Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης για την έγκριση του Ειδικού Σχεδίου Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ) σύμφωνα με το άρθρο 24 του Ν. 3894/2010, έχει ως σκοπό να διερευνήσει και να αξιολογήσει τις ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που επιφέρει το προτεινόμενο επενδυτικό σχέδιο ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ, στην άμεση και στην ευρύτερη περιοχή. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-4

1.2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ (Σ.Π.Ε.) Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (Σ.Π.Ε.) σύμφωνα με το εθνικό και κοινοτικό δίκτυο είναι μια διαδικασία εκτίμησης, αξιολόγησης και αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός σχεδίου ή προγράμματος, το βασικό θεσμικό πλαίσιο της οποίας καθορίζεται σε εθνικό επίπεδο στην Κ.Υ.Α. με αρ. πρωτ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/28.8.2006 (ΦΕΚ 1225/Β/5.9.2006) «Εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων», στο πλαίσιο εναρμόνισης της Οδηγίας 2001/42/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 27 ης Ιουνίου 2001. Ο αντικειμενικός στόχος της Οδηγίας 2001/42/ΕΚ είναι η υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και η ενσωμάτωση περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και θέσπιση σχεδίων και προγραμμάτων με σκοπό την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης. Η διαδικασία της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (Σ.Π.Ε.) είναι ένα σημαντικό μέσο για την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών ζητημάτων στην προετοιμασία και την υιοθέτηση σχεδίων και προγραμμάτων, εξασφαλίζοντας ότι οι πιθανές σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις προσδιορίζονται, περιγράφονται, αξιολογούνται και λαμβάνονται υπόψη κατά την διάρκεια της λήψης αποφάσεων. Η διαδικασία της Στρατηγικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης (Σ.Π.Ε.), σύμφωνα με την Οδηγία 2001/42/ΕΚ και την Κ.Υ.Α. με αρ. πρωτ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/28.8.2006 περιλαμβάνει : την εκπόνηση Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.), τη διεξαγωγή διαβουλεύσεων, την συνεκτίμηση της Σ.Μ.Π.Ε. και των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων κατά τη λήψη της απόφασης, την ενημέρωση σχετικά με την απόφαση. Για τα σχέδια εκείνα ή προγράμματα που υποχρεούνται στην διαδικασία της Σ.Π.Ε. η εφαρμογή της Οδηγίας στα κράτη μέλη επιβάλλει την εκπόνηση της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.), στην οποία εντοπίζονται, περιγράφονται και αξιολογούνται οι ενδεχόμενες σημαντικές επιπτώσεις που θα έχει στο φυσικό -βιοτικό και αβιοτικό- και ανθρωπογενές περιβάλλον η εφαρμογή ενός σχεδίου ή προγράμματος, καθώς και η αλληλεπίδραση μεταξύ αυτών των παραγόντων. Πιο αναλυτικά, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) περιλαμβάνει: τον εντοπισμό, την περιγραφή και την αξιολόγηση των ενδεχόμενων σημαντικών επιπτώσεων που θα έχει στο περιβάλλον η εφαρμογή του σχεδίου ή προγράμματος, καθώς και λογικές εναλλακτικές δυνατότητες, σε περιεκτική μορφή, λαμβανομένων υπόψη των στόχων και του γεωγραφικού πεδίου εφαρμογής του σχεδίου ή προγράμματος, ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-5

τις πληροφορίες, που ευλόγως μπορεί να απαιτούνται για την εκτίμηση των ενδεχόμενων σημαντικών επιπτώσεων που θα έχει στο περιβάλλον η εφαρμογή του σχεδίου ή προγράμματος, λαμβάνοντας υπόψη τις υφιστάμενες γνώσεις και μεθόδους εκτίμησης, το περιεχόμενο και το επίπεδο λεπτομερειών του σχεδίου ή προγράμματος, το στάδιο της διαδικασίας εκπόνησής του και το βαθμό στον οποίο οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις δύνανται να αξιολογηθούν καλύτερα σε διαφορετικά επίπεδα σχεδιασμού ώστε να αποφεύγεται η επανάληψη εκτίμησής τους. Η Στρατηγική Περιβαλλοντική Εκτίμηση (Σ.Π.Ε.) δεν αντικαθιστά την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Μ.Π.Ε.), αλλά λειτουργεί συμπληρωματικά σε ένα ανώτερο επίπεδο σχεδιασμού και προγραμματισμού της περιβαλλοντικής διαχείρισης. Η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) συντάσσεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 και δημοσιοποιείται κατά τις διατάξεις του άρθρου 7 της Κ.Υ.Α. με αρ. πρωτ. ΥΠΕΧΩΔΕ/ΕΥΠΕ/οικ.107017/28.8.2006 (Φ.Ε.Κ. 1225/Β/5.9.2006). 1.3. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΚΙΝΗΤΟΥ Η Περιοχή του Σχεδίου αποτελεί μία ενιαία έκταση στο Βορειοανατολικό Άκρο Κρήτης, εντάσσεται διοικητικά στο Δήμο Σητείας, Δημοτικό Διαμέρισμα Ιτάνου και εκτείνεται σε περιοχή που καταλήγει στη χερσόνησο Σίδερο (Σχήμα 1.3-1). Είναι παράκτια περιοχή, χαμηλού υψομέτρου και ανήκει κατά κυριότητα στο κοινωφελές Εκκλησιαστικό Ίδρυμα Παναγία η Ακρωτηριανή που συστάθηκε από την Ιερά Μονή Τοπλού και την Ιερά Μητρόπολη Ιεραπύτνης και Σητείας. Αποτελεί την περιουσία του ως άνω Ιδρύματος, το οποίο ιδρύθηκε με το από 27.05.1992 Προεδρικό Διάταγμα περί συστάσεως του Κοινωφελούς Εκκλησιαστικού Ιδρύματος με την επωνυμία «Παναγία Ακρωτηριανή» και κύρωσης του Οργανισμού αυτού (ΦΕΚ Β 395/1992). Σχήμα 1.3-1: Γεωγραφική θέση του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ Το σύνολο της περιοχής, εφεξής η Περιοχή του Σχεδίου, σύμφωνα με το Σχέδιο Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (ΣΧΟΟΑΠ) του τέως Δήμου Ιτάνου, το οποίο έχει εγκριθεί σύμφωνα με Απόφαση του Γ.Γ. Περιφερείας Κρήτης (ΦΕΚ 498/ΤΑΑΠΘ/2-10-2009), έχει έκταση περίπου 25.000 στρέμματα και κατανέμεται σε επτά γήπεδα κατά τον Γενικό Οικοδομικό ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-6

Κανονισμό (εφεξής αναφερόμενος και ως ΓΟΚ) συνολικής έκτασης 22.172.247 τ.μ.. Τα επτά γήπεδα κατά ΓΟΚ, η έκταση και η περιγραφή των οποίων δίνεται στο Κεφάλαιο 3 της παρούσας μελέτης, τα οποία έχουν παραχωρηθεί στον επενδυτή ανήκουν, βάσει του ΣΧΟΟΑΠ Ιτάνου, στη ζώνη «Ειδική Ζώνη Ήπιας Βιώσιμης Ανάπτυξης» όπου επιτρέπονται σχεδόν όλες οι χρήσεις και δραστηριότητες της εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών περιοχής, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσία με περιορισμούς που αφορούν μόνο σε βιομηχανικές, βιοτεχνικές, κτηνοτροφικές και άλλες δραστηριότητες. Η ως άνω περιοχή έχει παραχωρηθεί στο φορέα υλοποίησης του Σχεδίου, τη βρετανική εταιρεία Loyalward Ltd., η οποία και ανέλαβε την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής αυτής κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού, ο οποίος την ανέδειξε ως ανάδοχο του έργου. Εν συνεχεία υπεγράφη η από 14.07.1998 Σύμβαση Παραχώρησης Χρήσεως Γης Τουριστικής Αναπτύξεως και Εκμεταλλεύσεως μεταξύ του Ιδρύματος και του Φορέα Υλοποίησης. Το βορειοανατολικό άκρο της Κρήτης, Άκρο Σίδερο δίνει από απόσταση την εντύπωση νήσου λόγω του χαμηλού ύψους της στενής λωρίδας (λαιμός) που συνδέει το εξωτερικό άκρο του ακρωτηρίου Σίδερο με την υπόλοιπη Κρήτη. Η Περιοχή του Σχεδίου χαρακτηρίζεται στο σύνολό της από λοφοειδή διαμόρφωση με ομαλή μετάβαση από τα μικρότερα προς τα μεγαλύτερα υψόμετρα. Το μεγαλύτερο τμήμα της περιοχής του Σχεδίου εξαπλώνεται μεταξύ του υψομέτρου 0 (ακτογραμμή) και της ισοϋψούς καμπύλης των 120 μέτρων και φανερώνει την ήπια λοφώδη μορφολογία. Το ανάγλυφο στο μεγαλύτερο τμήμα της Περιοχής του Σχεδίου εμφανίζεται κατά τόπους έντονο. Οι ακτές στην περιοχή του Σχεδίου είναι στην πλειοψηφία τους βραχώδεις, σχηματίζονται όμως και μικροί όρμοι κατά μήκος της ανατολικής και της δυτικής ακτής. 1.4. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Ο φορέας του Επενδυτικού Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ είναι η εταιρεία Loyalward Ltd. (εφεξής Loyalward), η οποία εδρεύει στο Λονδίνο και είναι 100% θυγατρική του Ομίλου Minoan (Minoan Group Plc.) που δραστηριοποιείται στον ευρύτερο τομέα του τουρισμού και των υπηρεσιών αναψυχής. Σχεδιάζει την κατασκευή, ανάπτυξη και εκμετάλλευση πολυτελών ξενοδοχειακών συγκροτημάτων στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου. Επιπλέον έχει εισέλθει δυναμικά στον ταξιδιωτικό κλάδο έχοντας υλοποιήσει μια σειρά σημαντικών συμφωνιών και εξαγορών στον συμπληρωματικό κλάδο της πρακτόρευσης και παροχής τουριστικών υπηρεσιών, στοχεύοντας τόσο στην ενίσχυση της κύριας δραστηριότητάς του (μέσω συνεργειών από την κάθετη ολοκλήρωση), όσο και στη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου των υπηρεσιών του (διασπορά επιχειρηματικού κινδύνου, νέες πηγές εσόδων, κτλ.). Η Loyalward ανέλαβε δυνάμει της από 14.07.1998 «Συμβάσεως Παραχώρησης, Χρήσεως Γης, Τουριστικής Αναπτύξεως και Εκμεταλλεύσεως» την υλοποίηση τουριστικής επένδυσης στη ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-7

χερσόνησο Σίδερο της περιοχής Σητείας του Νομού Λασιθίου κατόπιν διεθνούς διαγωνισμού που προκήρυξε ο ιδιοκτήτης της περιοχής ανάπτυξης Ίδρυμα «Παναγία η Ακρωτηριανή». Ο Όμιλος και οι θυγατρικές του διαθέτουν γραφεία στο Λονδίνο, τη Γλασκώβη, την Αθήνα και το Παλαίκαστρο Δήμου Σητείας. Επίσης, λειτουργεί γραφείο εκπροσώπησης του Ομίλου (representative office) στην Washington DC των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι μετοχές του Ομίλου είναι εισηγμένες στη χρηματιστηριακή αγορά AIM του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου. 1.5. ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκπονήθηκε από διεπιστημονική ομάδα στην οποία συμμετείχαν τα ακόλουθα Μελετητικά Γραφεία, Ερευνητικές Ομάδες Α.Ε.Ι. και Ειδικοί Επιστήμονες: 1. Η Εταιρεία Συμβούλων («Περιβαλλοντικές, Χημικές & Μεταλλουργικές Υπηρεσίες Ε.Π.Ε.»), η οποία ανέλαβε το Συντονισμό της παρούσας ΣΜΠΕ: Στην Ομάδα Μελέτης της συμμετείχαν οι ακόλουθοι Μελετητές και Ειδικοί Επιστήμονες: Ιωάννης Χαλκίδης Εταίρος και Διαχειριστής της εταιρείας, Αρχιτέκτων Μηχανικός, Πανεπιστημίου Φλωρεντίας, Ιταλίας Δρ. Αικατερίνη Αδάμ Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός (ΜΜΜ) Ε.Μ.Π., M.Sc., Ph. D, University. οf Minnesota, Επίκουρος Καθηγήτρια Ε.Μ.Π., Επιστημονική Σύμβουλος Έργου. Νικόλαος Βουδούρης Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός, Ε.Μ.Π., κάτοχος Μελετητικού Πτυχίου Τάξης Α στις Κατηγορίες 15 και 27 Ιωάννης Ορφανουδάκης Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός Ε.Μ.Π., M.Sc. Γεωπληροφορική Ε.Μ.Π. κάτοχος Μελετητικού Πτυχίου Τάξης Β στις Κατηγορίες 19 και 27 Ασημίνα Καράλη Μηχανικός Μεταλλείων Μεταλλουργός Ε.Μ.Π., M.Sc. Περιβάλλον & Ανάπτυξη Ε.Μ.Π., Υποψήφια Διδάκτωρ Ε.Μ.Π. Γεώργιος Θεοδωρόπουλος Φυσικός ΕΚΠΑ, M.Sc. in Environmental Technology, Imperial College, London Σταυριάννα Καίσαρη Επιχειρησιακή Ερευνα / Marketing, Οικονομικό Παν/μιο Αθηνών, M.Sc. Περιβάλλον & Ανάπτυξη Kings College London ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-8

2. Εταιρεία ΑΣΠΑ Α.Ε. (Αστικές, Πολεοδομικές Αναπλάσεις Α.Ε.), μέλη της Ομάδας Μελέτης απετέλεσαν οι: Δρ. Σπυρίδων Τσαγκαράτος Αρχιτέκτων Δρ. Πολεοδόμος, Εcole Speciale Architecture Φαίδων Γεωργιάδης Χωροτάκτης Πολεοδόμος, Institut de Geoarchitecture Παναγιώτα Τσολακάκη Χωροτάκτης Πολεοδόμος, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας 3. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης και ειδικότερα το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης για τα θέματα του φυσικού περιβάλλοντος και της οικολογίας, υπό τον συντονισμό και εποπτεία του Διευθυντή του Μουσείου Δρ. Μωυσή Μυλωνά. Ειδικότερα, μέλη της Ομάδας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης απετέλεσαν οι: Δρ. Μωυσής Μυλωνάς Καθηγητής Οικολογίας Παν/μιου Κρήτης, Διευθυντής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, συντονιστής ερευνητικής ομάδας ΜΦΙΚ Δρ. Πέτρος Λυμπεράκης Βιολόγος, Ερευνητής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Ερπετολόγος, Θηλαστικολόγος, Οικολόγος M.Sc. Μιχαήλ Δρεττάκης Βιολόγος, Ερευνητής Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Ορνιθολόγος Δρ. Αναστάσιος Δημαλέξης Βιολόγος, Ορνιθολόγος, Οικολόγος Δρ. Ζαχαρίας Κυπριωτάκης Γεωπόνος, Καθηγητής ΤΕΙ Ηρακλείου, Βοτανικός Δρ. Αποστόλης Τριχάς Βιολόγος, ερευνητής ΜΦΙΚ, Εντομολόγος M.Sc. Ιωάννης Κοντογιώργος Βιολόγος, Ορνιθολόγος, Υποψήφιος Διδάκτωρ Παν/μιου Κρήτης, Μαρία Τζάτζη Τεχνικός Ιωάννης Χαρκούτσης Τεχνικός 4. Το Πολυτεχνείο Κρήτης και ειδικότερα το Εργαστήριο Γεωπεριβαλλοντικής Μηχανικής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης σε θέματα Υδρογεωλογίας, Υδρολογίας και εν γένει προστασίας της ποιότητας και της ποσότητας των υδατικών πόρων υπό τον συντονισμό και εποπτεία του Καθηγητή Γεωργίου Καρατζά, μέλη της Ομάδας του οποίου απετέλεσαν οι: Δρ. Γεώργιος Καρατζάς Δασολόγος (ΑΠΘ) Πολιτικός Μηχανικός και Μηχανικός Περιβάλλοντος Rutgers University, USA (BS, M.Sc, Ph.D) Δρ. Νεκτάριος Γεωπόνος (ΑΠΘ) M.Sc, Ph.D, Πολυτεχνείο Κρήτης Κουργιαλάς Ευδοκία Ταπόγλου Μηχανικός Περιβάλλοντος,, (BS, M.Sc.) Πολυτεχνείο Κρήτης 5. Το Πολυτεχνείο Κρήτης και ειδικότερα το Εργαστήριο Ανανεώσιμων και Βιώσιμων Ενεργειακών Συστημάτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης σε θέματα ενεργειακού σχεδιασμού του σχεδίου, υπό τον συντονισμό και εποπτεία του ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-9

Διευθυντή του Εργαστηρίου, Αν. Καθηγητή Θεοχάρη Τσούτσου, μέλη της Ομάδας του οποίου απετέλεσαν οι: Δρ. Θεοχάρης Τσούτσος Αναπλ. Καθηγητής, Χημικός Μηχανικός ΕΜΠ, Οικονομολόγος Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, Δρ Μηχανικός ΕΜΠ Δρ. Διονυσία Κολοκοτσά Επίκ. Καθηγήτρια, Φυσικός, MSc Environmental Engineering, PhD, Διαχείριση Ενεργειακών Πόρων Μαρίνα Μιχαηλίδου Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, MSc Περιβαλλοντική και Υγειονομική Μηχανική Μαριάννα Τσίτουρα Αρχιτέκτων Μηχανικός ΑΠΘ, MSc Περιβαλλοντική και Υγειονομική Μηχανική Νικόλαος Καμπέλης Ηλεκτρονικός Μηχανικός, MSc 6. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης και ειδικότερα Ομάδα του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης, Σχολή Κοινωνικών Επιστημών, υπό την εποπτεία του επίκουρου καθηγητή Δ. Ξενάκη σε θέματα κοινωνικοοικονομικού κεφαλαίου, μέλη της οποίας απετέλεσαν οι: Δημήτριος Ξενάκης Πολιτικός Επιστήμονας/Διεθνολόγος, M.A., PhD University of Exeter, Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Κωνσταντίνος Μανασάκης Πανεπιστήμιο Κρήτης Οικονομολόγος, M.sc. PhD University of Crete, Λέκτορας, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστήμιο Κρήτης Παναγιώτα Ρηγοπούλου Πολιτική Επιστήμ., MA University of Crete, Συνεργάτιδα Ι.Τ.Ε. 1.6. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Η παρούσα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων περιλαμβάνει να παρακάτω Κεφάλαια: 1. Γενικά Στοιχεία 2. Σκοπιμότητα και Στόχοι του Σχεδίου 3. Περιγραφή του Σχεδίου ΙΤΑΝΟΣ ΓΑΙΑ Πρόταση ΕΣΧΑΣΕ 4. Σύνοψη των κύριων Εναλλακτικών λύσεων 5. Υφιστάμενη Κατάσταση Περιβάλλοντος 6. Εκτίμηση, Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση Δυνητικών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων του Σχεδίου 7. Στοιχεία Κανονιστικής Πράξης 8. Βασικές Μελέτες και Έρευνες 9. Δυσκολίες κατά την εκπόνηση της ΣΜΠΕ Η παρούσα Μελέτη συνοδεύεται από τα ακόλουθα Παραρτήματα: Παράρτημα Ι: Χάρτες - Σχέδια Παράρτημα ΙΙ: Αποφάσεις - Σχετικά Έγγραφα ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 1-10