4 NEOI ΣTO PYΘMO THΣ ΠAPAΘPHΣKEIAΣ Σκοπ ς αυτής της διδακτικής εν τητας είναι: ñ Να γνωρίσετε σε π σο δ σκολα και επικίνδυνα µονοπάτια οδη - γο ν οι παραθρησκείες στην εποχή µας. ñ Να κατανοήσετε τους κινδ νους που κρ ουν οι ιδιαίτερες µεθ δοι που χρησιµοποιο ν οι παραθρησκείες για να παρασ - ρουν τους νέους στη λογική τους. 14 τι κρινε κ ριος τ ν λα ν α το κα π το ς δο λοις α το παρακληθήσεται. 15 τ ε δωλα τ ν θν ν ργ ριον κα χρυσίον, ργα χειρ ν νθρώπων 16 στ µα χουσιν κα ο λαλήσουσιν, φθαλµο ς χουσιν κα ο κ ψονται, 17 τα χουσιν κα ο κ νωτισθήσονται, ο δ γάρ στιν πνε µα ν τ στ µατι α τ ν. 18 µοιοι α το ς γένοιντο ο ποιο ντες α τ κα πάντες ο πεποιθ τες π α το ς. «Αλήθεια, ο Κ ριος το λα του θα δικαιώσει, τους αφοσιωµένους του σπλαχνίζεται. Τα είδωλα των εθνικών ασήµι και χρυσάφι, ανθρώπινα κατασκευάσµατα. Στ µα έχουν αλλά δε µιλο ν, µάτια έχουν µα δεν λέπουν. Έχουν αυτιά µα δεν ακο ν κι ο τε έχουνε πνοή στο στ µα τους. Αυτοί που τα κατασκευάζουνε κι σοι σ εκείνα ελπίζουν, µοιοι µ αυτά να γίνουνε» Ψαλµ. 134, 14-18
O ΣYΓXPONOΣ ANΘPΩΠOΣ KAI H ΘPHΣKEIA 31 A. TI EINA H ΠAPAΘPHΣKEIA Τις τελευταίες δεκαετίες έχουν εισ άλει στο δυτικ κ σµο, και εποµένως και στην πατρίδα µας, οι λεγ µενες παραθρησκείες. Είναι η προσπάθεια κάποιων οµάδων ανθρώπων να δηµιουργήσουν την εντ πωση τι το Θε µπορεί ο άνθρωπος να τον αναζητήσει µε έναν αλλιώτικο τρ πο απ εκείνον που µέχρι σήµερα δίδασκαν οι γνωστές θρησκείες. Με λεξιλ γιο θρησκευτικ χρησιµοποιο ν αποκρυφιστικές µεθ δους καταν ησης το υ Θεο, πως είναι: η γνώση διδασκαλιών που αποτελο ν σ νθεση δοξ ασιών πολλών αρχαίων θρησκειών, τελετές µ ησης, αστρολογικές πρ ο λέψεις, µαγεία και οτιδήποτε περιθωριακ στοιχείο υπάρχει σ το χώρο της θρησκείας. ίκαια έχει χρησιµοποιηθεί ο ρος «θρησκείες των νέων», ε πειδή οι οµάδες των µυηµένων και των προσηλυτιζοµένων αποτελο νται α- π νεαρά, κυρίως, άτοµα και σπάνια απ ανθρώπους µεγάλης ηλικίας. Πρ κειται για άτοµα ευαίσθητα σον αφορά το µεταφυσ ικ προ ληµατισµ. Η ευαισθησία τους αυτή, συνδυασµένη µε µια αστάθεια και έλλειψη αποφασιστικ τητας κι εµπιστοσ νης, δηµι ουργεί µια τάση συνεχο ς αναζήτησης. Σ αυτ ανταποκρίνονται άµε σα διάφοροι «πνευµατικοί δάσκαλοι», µε τις προτάσεις τους για κ αινο ρια θρησκευτικά σχήµατα που υπ σχονται, συνήθως, µια αφηρηµέν η αλλά ιδιαίτερα µαγευτική λ τρωση. B. MOPΦEΣ EKΦPAΣHΣ KAI ΣYMBOΛA THΣ ΠAPAΘPHΣKEIAΣ ΛEΞEIΣ KΛEI IA Aποκρυφισµ ς, M ηση, Γκουρο, Θεοσοφία, ιαλογισµ ς, Mαγεία Επειδή ο χώρος της παραθρησκείας είναι τεράστιος και πολ µορφος πρέπει να δεχθο µε τι οι µορφές έκφρασης και τα σ µ ο λά της ποικίλλουν. Θα µπορο σαµε να πο µε τι σε γενικές γραµµές η παραθρησκεία εκφράζεται µε θεωρία και πράξη. Έτσι, η θεωρία, π ου αποτελεί και το θεµέλιο της παραθρησκείας, εκφράζεται: µε αρχαίες µυστηριακές διδασκαλίες, διδασκαλίες που προέρχονται απ τα α- σιατικά θρησκε µατα, απ µεσαιωνικές δυτικές διδασκαλίε ς, µε τη θεοσοφία, την αστρολογία και τη µαγεία. Τα σ µ ολα είναι αν άλογα
32 BHMATA ΠIΣTHΣ KAI ZΩHΣ µε το χώρο απ τον οποίο προέρχονται οι διδασκαλίες της κάθε παραθρησκευτικής πίστης. Σ µ ολα απ τα ζώδια, ινδουϊστικά και ουδιστικά ή ταοϊστικά σ µ ολα, µεσαιωνικές παραστάσεις ή ακ µα και χαρακτηριστικά σ µ ολα µαγείας. Γ. MEΘO OI KAI TPOΠOI EΠIPPOHΣ KAI ΓOHTEIAΣ ΣTO XΩPO THΣ ΠAPAΘPHΣKEIAΣ Βασικ πλο στα χέρια των ανθρώπων της παραθρησκείας είνα ι η χρησιµοποίηση της λογικής, µε έναν καλά ψυχολογηµένο τρ π ο. Στην αρχή, εκείνο στο οποίο στοχε ουν είναι να δηµιουργήσ ουν ένα αίσθηµα αµφι ολίας ως προς αυτ που πίστευε µέχρι τώρα ο κ άθε νέος τον οποίον επιθυµο ν να πλησιάσουν, δηλαδή να σπείρουν την αµφισ ήτηση προς την πατρική και παραδοσιακή του θρησκεί α. Με καλά δοσµένα επιχειρήµατα προσπαθο ν να κάµουν να φωλιάσ ει µέσα του η αµφι ολία για την ορθ τητα της επιλογής του. Στη συνέχεια, χωρίς να αρνο νται απ λυτα διάφορες πτυχές της πίστ ης του, τον τροφοδοτο ν µε τις δικές τους θεωρίες δείχνοντάς του ποια θα είναι τα πρακτικά θετικά αποτελέσµατα αν θα αποδεχ ταν τη δ ική τους νέα πίστη. Με τρ πο µεθοδικ το δηµιουργο ν έναν ενθ ουσιασµ που υπάρχει ανάµεσα στις οµάδες τους και τον πείθουν γ ια τη γαλήνη που θα ρει σ αυτές µε τη λ ση των προ ληµάτων του. Η συµµετοχή των νέων σταδιακά σε συγκεντρώσεις και η επιστρ άτευσή τους σε προπαγανδιστικές εξορµήσεις πολλές φορές τους γο ητε ουν, επειδή τους αποσπο ν απ ουσιαστικά προσωπικά προ λήµατ α. Ταυτ χρονα, ψυχολογικές µέθοδοι χρησιµοποιο νται για να επιτ χουν την προσκ λληση των νέων, κυρίως, σε πνευµατικο ς δασκάλους (γκουρο ) της οργάνωσής τους. Με τον τρ πο αυτ ν καταφέρνουν να καθοδηγο ν τις συνειδήσεις που αυτοί θέλουν και να επι- άλλουν τυφλή υποταγή σε τέτοιο αθµ, ώστε πολλές φορές ν α οδηγο ν τους οπαδο ς τους σε οµαδικές αυτοκτονίες για χάρη δ ήθεν της αλήθειας ή επειδή πλησιάζει το τέλος του κ σµου. Eπίσης είν αι γνωστ ς ο τρ πος, µε τον οποίο στέλνουν τους οπαδο ς τους στους δρ - µους για να µοιράσουν προπαγανδιστικά φυλλάδια για την ορ γάνωση ή να οργανώσουν συναντήσεις οµάδων, µε πρ σχηµα τη λ ση οικογενειακών και προσωπικών προ ληµάτων. Στο χώρο της µαγε ίας
O ΣYΓXPONOΣ ANΘPΩΠOΣ KAI H ΘPHΣKEIA 33 και της αστρολογίας δε λείπουν οι τελετές για την επίκλησ η δαιµονικών πνευµάτων, µε σκοπ την πρ κληση κάποιας επιρροής στη ζωή των ίδιων ή άλλων συνανθρώπων τους. Υπάρχουν και παραθρησκευτικοί κ κλοι που απευθ νονται σ ε περισσ τερο καλλιεργηµένους ανθρώπους, που χρησιµοποιο ν συναντήσεις: µε διαλογισµ, γι γκα, θεοσοφία, διαλέξεις σε «πνε υµατικά κέντρα», ή στις λεγ µενες στοές, που σαν σκοπ έχουν να κατευθ νουν τη ζωή των ανθρώπων, µε άση µια µυστική φιλοσοφία, η ο - ποία γίνεται αυτ µατα τρ πος ζωής.. ΠAPAΘPHΣKEIA KAI ΠPOΣΩΠIKH EΛEYΘEPIA Οι κίνδυνοι απ την αποδοχή παραθρησκευτικών διδασκαλιώ ν Έχει αποδειχθεί τι οι άνθρωποι, οι οποίοι κινο νται στο χ ώρο της παραθρησκείας ως στελέχη, καταφέρνουν µε τις µεθ δους που προαναφέρθηκαν να ασκο ν τέτοια επιρροή στις συνειδήσει ς των ο- παδών τους ώστε οι τελευταίοι : ñ Να µετα άλλονται σε ά ουλα ργανα της καθοδήγησής τους. ñ Να µην µπορο ν να φέρουν καµία αντίρρηση σε,τι εκείνοι δι δάσκουν. ñ Να πείθονται ε κολα σε κάθε υπ δειξη ή προτροπή τους. ñ Να φανατίζονται µε τρ πο αφ σικο υπέρ των ιδεών των αρχηγ ών τους. ñ Να αποµακρ νονται απ το οικογενειακ τους περι άλλον. ñ Να οδηγο νται στις πιο παράλογες απαιτήσεις των αρχηγών τ ους. ñ Να έχουν ιδιαίτερο µίσος προς την πατρική τους θρησκεία. ñ Τελικά να παρουσιάζουν συµπτώµατα νοσηρής εσωστρέφειας που αγγίζει τα ρια εν ς είδους σχιζοφρένειας. Απ τα παραπάνω καταλα αίνουµε τι η παραθρησκεία αφαιρε ί την προσωπική ελευθερία στον άνθρωπο που την αποδέχεται. Γι αυτήν ακρι ώς την ελευθερία κατ εξοχήν µίλησε ο Χριστ ς κα ι αγωνίστηκε και σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Ήταν η φιλανθρωπία τ ου να γίνει άνθρωπος και να ελευθερώσει τον άνθρωπο απ κάθε εί δους µι-
34 BHMATA ΠIΣTHΣ KAI ZΩHΣ ζέρια και τελικά απ τον θάνατο. Γι αυτ και η Εκκλησία έδω σε και δίνει µέχρι σήµερα τη µάχη κατά της υποδο λωσης του ανθρώ που σε ιδέες και ιδεοληψίες που µπορεί να φυλακίζουν την ψυχή κα ι το σώ- µα του σε κάθε είδους έµµονες ιδέες, έτσι ώστε να φανερώνετ αι µ νο το δαιµονικ στοιχείο στη ζωή του και να του αφαιρείται η χ αρά της ζωής και η αγάπη για το Θε, τον άνθρωπο και τον κ σµο. Κάθε δέσµευση στο χώρο της παραθρησκείας συνεπάγεται πνε υ- µατικ και σωµατικ θάνατο, γι αυτ και χρειάζεται σταθερή προσήλωση στη διδασκαλία του Χριστο που ελευθερώνει τον άνθ ρωπο και τον κάνει κ ριο και αφέντη της ζωής και του κ σµου, ελε θερο πρ σωπο. ΤΙ ΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΕΧΑΣΩ ñ Η παραθρησκεία χρησιµοποιεί αποκρυφιστικές τέχνες για τ ην καταν ηση του Θεο και του κ σµου. ñ Απευθ νεται κυρίως σε νεαρά άτοµα. ñ Εκφράζεται µε θεωρίες ειδωλολατρικής, ασιατικής και µεσα ιωνικής προέλευσης µε ανάλογη χρήση συµ λων. ñ Με τη χρήση της λογικής χρησιµοποιεί ψυχολογηµένες µεθ δους δέσµευσης των συνειδήσεων γ ρω απ το πρ σωπο εν ς γκουρο. ñ Το ίδιο συµ αίνει σε ένα φιλοσοφικ επίπεδο και σε άτοµα υ ψηλο µορφωτικο επιπέδου. ñ Η παραθρησκεία τελικά αφαιρεί την ελευθερία του προσώπου και δηµιουργεί άτοµα µε πλήθος πνευµατικών κενών και ψυχο - λογικών προ ληµάτων. EXOYN ΣHMAΣIA AYTA ΓIA TH ZΩH MOY; 1. Τι δείχνει το γεγον ς τι η παραθρησκεία έχει άµεση σχέση µε αποκρυφιστικές διδασκαλίες; 2. Γιατί οι νέοι, κυρίως, ενδιαφέρονται για την παραθρησκεία; 3. Η αναζήτηση της αλήθειας µέσω εξωτικών διδασκαλιών νοµι- µοποιεί την παραθρησκεία; 4. Kινδυνε ει ο νέος να χάσει την ελευθερία του µε την ένταξή του σε µια παραθρησκεία;