ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ ΟΙ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΕΝΟΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΟΥ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΥ ΠΛΕΙΟΜΕΤΡΙΑΣ ΜΕ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΣΗ ΣΤΗ ΜΥΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ του Γεώργιου Στεφανή Μεταπτυχιακή διατριβή που υποβάλλεται στο καθηγητικό σώμα για τη μερική εκπλήρωση των υποχρεώσεων για την απόκτηση του μεταπτυχιακού τίτλου του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Σερρών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 2017 Σέρρες Εγκεκριμένο από το Καθηγητικό σώμα: Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Φωτεινή Αραμπατζή, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Μέλος: Κέλλης Ελευθέριος, Καθηγητής Μέλος: Αμοιρίδης Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής

2017 Γεώργιος Στεφανής ALL RIGHTS RESERVED 2

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Θα ήθελα να ευχαριστήσω την επιβλέπουσα καθηγήτριά μου κα. Φωτεινή Αραμπατζή, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, που με την συνεχή καθοδήγηση και κατανόησή της, με βοήθησε να φέρω εις πέρας τη μεταπτυχιακή μου διατριβή μέσω της οποίας, είχα την ευκαιρία να αποκτήσω αρκετές γνώσεις που θα μου χρησιμεύσουν στην συνέχεια. Επίσης, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον κ. Κέλλη Ελευθέριο, καθηγητή του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών και κ. Αμοιρίδη Ιωάννη αναπληρωτή καθηγητή του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, για τις γνώσεις που μου μετέφεραν και τα σχόλια και τις σημαντικές παρεμβάσεις με τα οποία με βοήθησαν να κάνω καλύτερη και σωστότερη τη μεταπτυχιακή μου διατριβή. Καθώς και ένα μεγάλο ευχαριστώ στους υπόλοιπους καθηγητές μου, για τις γνώσεις που μου μετέφεραν κατά τα διάρκεια της φοίτησής μου. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την οικογένειά μου, γονείς και αδέρφια, για την συνεχή βοήθεια και υποστήριξη τους όλα αυτά τα 6 χρόνια των σπουδών μου. 3

ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τις άμεσες επιδράσεις ενός συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στη μυϊκή απόδοση, στις μυϊκές και τενόντιες ιδιότητες της μυοτενόντιας μονάδας, καθώς και στην ηλεκτρομυογραφική δραστηριότητα του έσω, έξω γαστροκνημίου μυός, και του πρόσθιου κνημιαίου μυός σε 17 άτομα. Η μέγιστη ισομετρική ροπή καταγράφηκε με ένα δυναμόμετρο Humac Norm με ταυτόχρονη καταγραφή της ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας του γαστροκνημίου και του πρόσθιου κνημιαίου μυός, την ανάλυση της κίνησης του ποδιού και με την απεικόνιση με υπέρηχο της μυοτενόντιας σύζευξης. Αξιολογήθηκε η ενεργητική και παθητική δοκιμασία πριν, ενδοιάμεσα, αμέσως μετά και μετά από 1 και 2 λεπτά από την εφαρμογή του πρωτοκόλλου. Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν μείωση στη δύναμη, την παθητική ροπή αντίστασης, στο RFD και στην δυσκαμψία του τένοντα, αλλά αύξηση της ηλεκτρομυογραφικής δραστηριότητας του έσω, έξω γαστροκνημίου μυός και της μυϊκής δυσκαμψίας, και προτείνουν την αποφυγή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση αν σκοπός είναι η βελτίωση της απόδοσης. 4

ABSTRACT The purpose of this study was to examine the acute effects of a combined plyometric and passive stretching protocol in muscular performance, on musculotendinous properties of muscle-tendon unit, as well as electromyographic activity of medial gastrocnemius, lateral gastrocnemius, and tibialis anterior in 17 individuals. The maximum isometric torque was recorded with a Humac Norm dynamometer with simultaneous recording of electromyographic activity of gastrocnemius and tibialis anterior, motion analysis of foot and ultrasound imaging of musculotendinous junction. The active and passive test was evaluated before, intravenously, immediately after and after 1 and 2 minutes after the protocol was completed. The results of the study showed a decrease in strength, passive resistance momentum, RFD and tendon stiffness, but an increase in electromyographic activity of the medial gastrocnemius, lateral gastrocnemius and muscle stiffness, and suggest avoidance of the combined plyometric and passive stretching protocol if the aim is to improve performance. 5

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΠΕΡΙΛΗΨΗ 4 ABSTRACT 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ 8 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ 8 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ 8 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΕΩΝ 9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 10 1.1. Εισαγωγή 10 ΙΙ. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ 13 2.1. Επίδραση του μυοτενόντιου μηχανισμού στην απόδοση 13 2.2. Επίδραση της πλειομετρίας στον μυοτενόντιο μηχανισμό 14 2.3. Επίδραση της πλειομετρίας στην απόδοση 15 2.4. Επίδραση των διατάσεων στον μυοτενόντιο μηχανισμό 16 2.4.1. Παθητική διάταση 17 2.5. Επίδραση των διατάσεων στην απόδοση 18 2.6. Ερευνητικό κενό 20 2.7. Σκοπός της έρευνας 20 2.8. Επιμέρους σκοποί της έρευνας 21 2.9. Σημασία της έρευνας 21 2.10. Οριοθετήσεις της έρευνας 22 2.11. Περιορισμοί της έρευνας 22 2.12. Λειτουργικοί ορισμοί 23 2.13. Ερευνητικές υποθέσεις 23 6

ΙΙΙ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 25 3.1. Δείγμα 25 3.2. Πειραματική διαδικασία 25 3.3. Περιγραφή δοκιμασιών πρωτοκόλλων 26 3.3.1. Δοκιμασία τελικού ROM ραχιαίας κάμψης ποδοκνημικής άρθρωσης 26 3.3.2. Ενεργητική δοκιμασία 27 3.3.3. Παθητική δοκιμασία 28 3.3.4. Πρωτόκολλο πλειομετρίας 28 3.3.5. Πρωτόκολλο παθητικής διάτασης 29 3.4. Εργαλεία -όργανα μέτρησης 30 3.5. Συλλογή - Ανάλυση δεδομένων 33 3.6. Πειραματικός σχεδιασμός 35 3.7. Στατιστική ανάλυση 36 3.8. Μηδενικές υποθέσεις 36 IV. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 38 4.1. Ισοκινητικά δεδομένα 38 4.2. Ηλεκτρομυογραφικά δεδομένα 40 4.3. Κινηματικά δεδομένα και Υπερήχου 44 4.4. Δεδομένα δυναμοδάπεδου 48 V. ΣΥΖΗΤΗΣΗ 49 VI. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 54 VII. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 56 VII. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 68 7

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1 Ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά συμμετεχόντων 25 Πίνακας 2. Δοκιμασίες Πρωτόκολλα 29 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα 4.1 Μέγιστες τιμές ροπής των πελματιαίων καμπτήρων 38 Γράφημα 4.2 Παθητική ροπή αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων 39 Γράφημα 4.3 Ρυθμός ανάπτυξης της δύναμης (RFD) των πελματιαίων καμπτήρων 40 Γράφημα 4.4 EMG δραστηριότητα έσω γαστροκνήμιου μυός 41 Γράφημα 4.5 EMG δραστηριότητα έξω γαστροκνήμιου μυός 42 Γράφημα 4.6 EMG δραστηριότητα πρόσθιου κνημιαίου μυός 43 Γράφημα 4.7 Τιμές του μήκους του αχίλλειου τένοντα 44 Γράφημα 4.8 Τιμές του μήκους του γαστροκνήμιου μυός 45 Γράφημα 4.9 Τιμές της σκληρότητας της MTJ των πελματιαίων καμπτήρων 46 Γράφημα 4.10 Τιμές της σκληρότητας του αχίλλειου τένοντα 47 Γράφημα 4.11 Τιμές της σκληρότητας του γαστροκνήμιου μυός 48 Γράφημα 4.12 Τιμές του ύψους του άλματος βάθους 48 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1. Ισοκινητικό δυναμόμετρο 30 Εικόνα 2. Ηλεκτρομυογράφος 30 Εικόνα 3. Δυναμοδάπεδο 32 Εικόνα 4. Αρχική θέση MTJ 34 Εικόνα 5. Τελική θέση MTJ 34 Εικόνα 6. Ισομετρική ροπή 5 sec 34 Εικόνα 7. Ισομετρική ροπή 8 sec 34 Εικόνα 8. EMG δραστηριότητα των μυών της γαστροκνημίας και του πρόσθιου κνημιαίου μυός πριν και μετά την εφαρμογή του πρωτοκόλλου πλειομετρίας 43 8

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΕΩΝ EMG: Electromyography - Ηλεκτρομυογράφημα Ms: milliseconds - χιλιοστά του δευτερολέπτου MTC: Muscle Tendon Complex - Μυοτενόντιο σύστημα MTJ: Muscle Tendon Juction - Μυοτενόντια σύζευξη MTU: Muscle Tendon Unit - Μυοτενόντια μονάδα Nm: Newton * metres PLYO: Plyometric - Πλειομετρική προπόνηση PNF: Proprioceptive Neuromuscular Facilitation - Ιδιοδέκτρια νευρομυϊκή διευκόλυνση remg: σχετικοποιημένο EMG RFD: Rate of Force Development - Ρυθμός ανάπτυξης της δύναμης ROM: Range of Motion - Εύρος κίνησης Sec: Second Δευτερόλεπτα ΚΔΒ: Κύκλος διάτασης βράχυνσης 9

Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Εισαγωγή Η ανάπτυξη της δύναμης και της ισχύος αποτελεί ένα πολύ σημαντικό συστατικό μιας επιτυχημένης αθλητικής προσπάθειας προκειμένου να βελτιωθεί η απόδοση των μυών (Rimmer & Sleivert, 2000; Sae z-sae z de Villarreal, Requena, Newton, 2010). Ένας μεγάλος αριθμός ατομικών και ομαδικών αθλημάτων που απαιτούν άλματα, κλωτσιές και σπριντ βασίζουν την απόδοσή τους σε μεγάλο βαθμό στη δύναμη, και μάλιστα στην εκρηκτική δύναμη των κάτω άκρων. Έτσι, πολλοί προπονητές και ερευνητές έχουν επικεντρώσει το ενδιαφέρον και την προσοχή τους στον καθορισμό των βέλτιστων μεθόδων που χρησιμοποιούνται για την ανάπτυξη της δύναμης των ποδιών, και συνεπώς της αθλητικής - μυϊκής απόδοσης (Wilson, Newton, Murphy, Humphries, 1993). Μερικές από αυτές τις μεθόδους για την ενίσχυση της μυϊκής δύναμης και της αθλητικής - μυϊκής απόδοσης που χρησιμοποιούνται συνήθως, αποτελούν η προπόνηση με αντιστάσεις, η προπόνηση με τη χρήση νευρομυικής ηλεκτρικής διέγερσης, που τα τελευταία χρόνια κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος, καθώς και η πλειομετρική προπόνηση (PLYO) και η προπόνηση των διατάσεων. Η πλειομετρική προπόνηση είναι μια μορφή προπόνησης δύναμης που αποτελείται από πολλούς τύπους αναπηδήσεων και αλτικών ασκήσεων, και θεωρείται από τους προπονητές ως το καλύτερο μέσο για την αύξηση της αλτικής ικανότητας και την αύξηση παραγωγής ισχύος και εκρηκτικότητας (Adams, Eksten, Koceja, 1992). Βασίζεται στο σύντομο κύκλο διάτασης βράχυνσης (ΚΔΒ), ο οποίος φαίνεται να ενισχύει την ικανότητα του νευρικού και μυοτενόντιου συστήματος (MTC) να παράγει μέγιστη δύναμη σε μικρό χρονικό διάστημα (Bonacci et al., 2011). Αυτό κάνει την PLYO να λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος μεταξύ της δύναμης και της 10

ταχύτητας (Wallace et al., 2010). Η εφαρμογή της έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να προκαλέσει βελτιώσεις στις νευρομυϊκές λειτουργίες του ανθρώπου γενικά (Markovic, Jukic, Milanovic, Metikos, 2007), όπως είναι για την βελτίωση της απόδοσης (Matavulj, Kukolj, Ugarkovic, Tihanyi, Jaric, 2001; Saunders et al., 2006; Salonikidis, Zafeiridis, 2008), αλλά μπορεί να προκαλέσει και οστικές (Kato et al., 2006) και μυοτενόντιες προσαρμογές (Kubo et al., 2007a). Έτσι, οι αθλητές χρησιμοποιούν την PLYO τόσο για την αύξηση της μέγιστης δύναμης και ισχύος τους όσο και ως μια διαδικασία προθέρμανσης - προενεργοποίησης πριν την εκτέλεση μιας μέγιστης προσπάθειας με σκοπό την αύξηση της απόδοσης τους (Fatouros et al., 2000). Άλλη μία μέθοδος η οποία χρησιμοποιείται ευρέως από πολλούς αθλητές πριν την προπόνηση και τους αγώνες, αλλά και κατά τη διάρκεια των αγώνων ως διαδικασία προθέρμανσης για την αύξηση της απόδοσης αποτελεί η προπόνηση των διατάσεων (Shellock, Prentice, 1985; Smith, 1994), επειδή έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει την αιματική ροή, τη θερμοκρασία και το εύρος κίνησης (ROM) στους εργαζόμενους μύες, καθώς και ότι μειώνει το ιξώδες και την σκληρότητα του MTC (Agre, 1985, Alter, 1996; Kay, Blazevich, 2008; Kay, Blazevich, 2009; Kubo, Kanehisha, Kawakami, Fukunaga, 2001a). Είναι κοινώς αποδεκτό από αθλητές, προπονητές και επαγγελματίες της αποκατάστασης ότι η αύξηση του ROM και η μείωση της σκληρότητας του MTC συμβάλλει όχι μόνο στην πρόληψη και μείωση του κινδύνου μυοσκελετικών τραυματισμών κατά την διάρκεια της έντονης άσκησης ή προσπάθειας, αλλά επίσης και στην βελτίωση της αθλητικής απόδοσης (Anderson, Burke, 1991). Ωστόσο, τα αποτελεσματικά οφέλη μιας καλής κινητικότητας στην αθλητική απόδοση είναι ακόμα υπό συζήτηση (Gleim, McHugh, 1997; Thacker, Gilchrist, Stroup, Kimsey, 2004). Διότι, παρόλο της αύξησης του εύρους κίνησης που 11

παράγεται από τις διατάσεις, η μείωση στην μυϊκή δύναμη και στην αθλητική απόδοση είναι συχνά εμφανής (Shrier, 2004; Behm, Chaouachi, 2011). Υπάρχει μια ποικιλία τεχνικών διάτασης που χρησιμοποιούνται από τους αθλητές και τους προπονητές, που βασίζονται συνήθως μόνο στις προσωπικές τους προτιμήσεις, και όχι στο σωστό είδος και τη ποσότητα της διάτασης που χρειάζεται. Οι τρεις πιο συχνές τεχνικές διάτασης περιλαμβάνουν την στατική παθητική διάταση, την βαλλιστική διάταση και την ιδιοδεκτική νευρομυική διευκόλυνση (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation - PNF) (Alter, 1997; Hedrick, 2000). Μεταξύ αυτών, οι στατικές διατάσεις είναι ευρέως διαδεδομένες, διότι η εφαρμογή τους είναι εύκολη και ασφαλής (Alter, 1997; Hedrick, 2000). Συνήθως, στις αθλητικές δραστηριότητες οι αθλητές προκειμένου να αυξήσουν την απόδοσή τους πριν την εκτέλεση μίας μέγιστης προσπάθειας, εφαρμόζουν ένα συνδυασμό των δύο παραπάνω μεθόδων (PLYO και διατάσεις), με σκοπό την προενεργοποίησή τους (μέσω της PLYO) και την επιμήκυνση των μυών τους (μέσω των διατάσεων). Ωστόσο, δεν υπάρχουν έρευνες οι οποίες να έχουν γίνει μέχρι σήμερα και να έχουν εξετάσει την επίδραση της συνδυαστικής εφαρμογής αυτών των δύο μεθόδων στην βελτίωση της απόδοσης, καθώς και το μηχανισμό στον οποίο οφείλονται οι προσαρμογές που θα προκύψουν. 12

ΙΙ. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ 2.1. Επίδραση του μυοτενόντιου μηχανισμού στην απόδοση Κατά την εκτέλεση καθημερινών κινήσεων η μυϊκή απόδοση και συγκεκριμένα η παραγωγή δύναμης είναι αποτέλεσμα της βράχυνσης των μυϊκών ινών, οι οποίες έλκουν τους τένοντες που με τη σειρά τους έλκουν τα οστά (Baca, 1974). Δηλαδή, όταν ένας μυς κάνει ισομετρική σύσπαση (δεν αλλάζει το μήκος του μυός), οι μυϊκές του ίνες βραχύνονται, παρόλο που κάνει ισομετρική σύσπαση, έλκοντας και επιμηκύνοντας τον τένοντα. Ωστόσο, επειδή ο τένοντας χαρακτηρίζεται από υψηλή ελαστικότητα, έχει την ικανότητα να αποθηκεύει σημαντικές ποσότητες ενέργειας, τις οποίες στη συνέχεια απελευθερώνει μεταβιβάζοντάς τις στο οστό, και επομένως στην παραγωγή δύναμης στην κίνηση (Haff et al., 1997). Ίσως αυτή να είναι και πιο σημαντική ιδιότητα του τένοντα όσον αφορά την παραγωγή δύναμης. Ωστόσο, ορισμένοι συγγραφείς έχουν αναφέρει και προτείνουν πως ένα άκαμπτο MTC οδηγεί στην αύξηση της παραγωγής ισχύος μέσω μιας βελτιωμένης σχέσης δύναμηςταχύτητας και μήκους-τάσης (Wilson, Murphy, Pryor, 1994). Ακόμα, αναφέρουν πως το σκληρότερο MTC θα είναι πιο αποτελεσματικό κατά την αρχική μετάδοση της δύναμης, αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο το ρυθμό ανάπτυξης της δύναμης (RFD) (Wilson et al., 1994). Μάλιστα, η έρευνα του Houghton και των συνεργατών του (2013a) έδειξε ότι τα άτομα με ταχύτερη εκτέλεση των κινήσεων είχαν ισχυρότερους πελματιαίους καμπτήρες και πιο σκληρούς αχίλλειους τένοντες, οι οποίοι μπόρεσαν να επιτρέψουν την καλύτερη μετάδοση της ισχύος κατά την επιτάχυνση. Επομένως, η παραγωγή δύναμης δεν εξαρτάται μόνο από τον μυ ή μόνο από τον τένοντα, αλλά είναι προϊόν της μεταξύ τους αλληλεπίδρασης, και στόχος της λειτουργίας αυτού του μυοτενόντιου μηχανισμού είναι η παραγωγή δύναμης με τη 13

μικρότερη κατανάλωση ενέργειας (οικονομία δύναμης) μέσω της παραγωγής μέγιστου μηχανικού έργου. 2.2. Επίδραση της πλειομετρίας στον μυοτενόντιο μηχανισμό Η πλειομετρική προπόνηση αποτελεί έναν σύντομο ΚΔΒ, ο οποίος περιλαμβάνει την έκκεντρη φόρτωση ή προδιάταση των μυών η οποία ακολουθείται αμέσως μετά από μία ταχεία σύγκεντρη σύσπασή τους (Anderson, Pandy, 1993; Wilk et al., 1993). Οι αθλητές χρησιμοποιούν συχνά την PLYO στην προπόνηση τους για να αυξήσουν την αλτική τους ικανότητα και τη μυϊκής τους ενεργοποίηση, και επομένως της μυϊκής τους απόδοση (Brown, Mayhew, Boleach, 1986; Lephart et al., 2005). Αυτές οι αυξήσεις στην απόδοση αποδίδονται στις νευρομυϊκές προσαρμογές στο μυοτατικό αντανακλαστικό της διάτασης, την ελαστικότητα των μυών και στα τενόντια όργανα Golgi, δηλαδή στις αλλαγές που συμβαίνουν στις μηχανικές ιδιότητες της μυοτενόντιας μονάδας (MTU) και στη βελτιοποίηση των νευρικών ιδιοτήτων (Komi, 1992). Το μυοτατικό αντανακλαστικό της διάτασης ξεκινά κατά την εκκεντρη φάση φόρτωσης και διευκολύνει την μεγαλύτερη επιστράτευση κινητικών μονάδων κατά τη διάρκεια της επακόλουθης σύγκεντρης φάσης. Ταυτόχρονα τα τενόντια όργανα Golgi τα οποία λειτουργούν ως προστατευτικοί μηχανισμοί ενάντια υψηλών επιβαρύνσεων που εφαρμόζονται στο μυ, μετά την PLYO απευαισθητοποιούνται, επιτρέποντας τα ελαστικά στοιχεία του μυός να επιμηκυνθούν περισσότερο. Με αυτόν τον τρόπο τα στοιχεία του συνδετικού ιστού του μυός που βρίσκονται σε σειρά και παράλληλα μπορούν να αποθηκεύσουν ελαστική ενέργεια, η οποία μπορεί να δημιουργήσει μία πρόσθετη δύναμη κατά τη γρήγορη σύγκεντρη σύσπαση του μυός. (Hutton, Atwater, 14

1992). Έτσι, όταν αυτές οι 3 συνιστώσες, το μυοτατικό αντανακλαστικό της διάτασης, τα τενόντια όργανα Golgi και τα στοιχεία του συνδετικού ιστού του μυός που βρίσκονται σε σειρά και παράλληλα συνδυαστούν, μπορούν να παράγουν μεγαλύτερη δύναμη κατά τη σύγκεντρη φάση της κίνησης (Wilk et al., 1993). Συγκεκριμένα, ο Kubo και οι συνεργάτες τους (2007b) στην έρευνά τους αναφέρουν μία αύξηση της σκληρότητας της ποδοκνημικής άρθρωσης (μέθοδος μέτρησης της μυοτενόντιας δυσκαμψίας) κατά 63,4% μετά από εφαρμογή 12 εβδομάδων PLYO. Ωστόσο, αναφέρουν πως δεν υπήρξε καμία αλλαγή στη σκληρότητα του αχίλλειου τένοντα αλλά μία αύξηση της μέγιστης επιμήκυνσής του. Καμία αλλαγή στη σκληρότητα του αχίλλειου τένοντα, αλλά αύξηση της μυϊκής σκληρότητα μετά από εφαρμογή 8 εβδομάδων PLYO παρατηρήθηκε στην έρευνα του Foure και των συνεργατών του (2008). Αντίθετα, ο Wu και οι συνεργάτες τους (2009) στην έρευνά τους αναφέρουν σημαντική αύξηση της σκληρότητας του αχίλλειου τένοντα και της ικανότητάς του για αποθήκευση και απελευθέρωση ελαστικής ενέργειας, μετά από εφαρμογή 8 εβδομάδων PLYO. Παρόμοια, στην έρευνα της Burgess και των συνεργατών της (2007) παρατηρήθηκε αύξηση της σκληρότητας του αχίλλειου τένοντα κατά 29% μετά από εφαρμογή 6 εβδομάδων PLYO. 2.3. Επίδραση της πλειομετρίας στην απόδοση Στις κινήσεις που περιλαμβάνεται ο ΚΔΒ, καθοριστικό ρόλο για την επίτευξη απόδοσης παίζουν τα χαρακτηριστικά της δυσκαμψίας του MTC, δηλαδή η ελαστική συμπεριφορά των μυών, των συνδέσμων και των τενόντων (Alexander, 2002). Πράγματι, πολλοί συγγραφείς έχουν αναφέρει ότι ένα άκαμπτο MTC οδηγεί σε βελτίωση της απόδοσης σε δραστηριότητες που περιλαμβάνεται ο ΚΔΒ, διότι επιτρέπεται μια πιο γρήγορη και πιο αποτελεσματική μετάδοση της μυϊκής δύναμης 15

στο σκελετό και, κατά συνέπεια, υψηλότερα ποσοστά ανάπτυξης δύναμης (Aura, Komi, 1986; Komi, 1986). Έτσι, η Burgess και οι συνεργάτες της (2007), στην έρευνά τους αναφέρουν πως παρατήρησαν αύξηση της σκληρότητας του αχίλλειου τένοντα, η οποία συνοδευόταν από βελτίωση του RFD και της αλτικής ικανότητας. Στο ίδιο μήκος κινήθηκαν και τα αποτελέσματα άλλων ερευνητών, όπως του Wu (2009) και του Foure (2010, 2011) οι οποίοι παρατήρησαν αύξηση της σκληρότητας του αχίλλειου τένοντα η οποία συνοδευόταν από βελτίωση της μυϊκής δύναμης και της αλτικής ικανότητας. Σε αντίθεση, ο Cornu και οι συνεργάτες του (1997), παρόλο που βρήκαν αύξηση της μυϊκής δύναμης, παρατήρησαν μια μείωση της τάξης του 32,7% στη δυσκαμψία της ποδοκνημικής άρθρωσης μετά από 7 εβδομάδες PLYO. Παρομοίως, ο Grosset και οι συνεργάτες του (2009) ανέφεραν ότι μετά από 10 εβδομάδες PLYO βρήκαν αύξηση της μυϊκής δύναμης και μείωση κατά 21% της σκληρότητας της MTU. Ωστόσο, υπάρχει και ένας μικρός αριθμός μελετών που έχουν αναφέρει αντίθετα αποτελέσματα, δηλαδή ότι η σκληρότητα του MTC συσχετίζεται αρνητικά με την αύξηση της απόδοσης κατά τη σύγκεντρη φάση των πλειομετρικών δραστηριοτήτων (Walshe, Wilson, 1997; Kubo, Kawakami, Fukunaga, 1999; Kubo et al., 2007b). Επομένως, από τις παραπάνω μελέτες φαίνεται ότι η αύξηση στην απόδοση μετά την πλειομετρικη προπόνηση είναι περισσότερο πιθανό να συμβαίνει ως αποτέλεσμα των αλλαγών των μηχανικών ιδιοτήτων της μυοτενοντιας μονάδας (Kubo et al., 2007b). 2.4. Επίδραση των διατάσεων στον μυοτενόντιο μηχανισμό Οι τρεις πιο συχνές μορφές διάτασης που χρησιμοποιούνται στο χώρο του αθλητισμού και της αποκατάστασης είναι οι παθητικές, οι ενεργητικές και η PNF 16

διάταση (Magnusson et al., 1996; Feland, Myrer, Merrill, 2001; Sharman, Cresswell, Riek, 2006; Miyahara, Naito, Ogura, Katamoto, Aoki, 2013), οι οποίες έχουν ως σκοπό την βελτίωση της απόδοσης και την μείωση της πιθανότητας τραυματισμού, μέσω της μείωσης της MTU σκληρότητας και αύξησης του ROM (Alter, 1996). Οι αλλαγές αυτές που προκύπτουν στη σκληρότητα της MTU και στο ROM είναι αποτέλεσμα της αναστολής της αντανακλαστική σύσπαση του μυός, και επομένως της αντίστασης που αυτός προβάλλει (Hutton, 1993). Δηλαδή, οι αντιδράσεις του μυοτενόντιου μηχανισμού αποδίδονται τόσο σε νευροφυσιολογικούς παράγοντες (διατατικά αντανακλαστικά) του συσταλτού ιστού, όσο και σε μηχανικούς παράγοντες (ελαστική συμπεριφορά) του συσταλτού και μη συσταλτού ιστού. 2.4.1. Παθητική διάταση Η παθητική διάταση είναι μια τεχνική διάτασης που εφαρμόζεται μέσω μιας εξωτερικής δύναμης είτε μηχανικής είτε δια χειρός. Η δύναμη ελέγχει τη διεύθυνση, τη ταχύτητα, την ένταση και τη διάρκεια της διάτασης των μαλακών ιστών που βραχύνθηκαν, επιμηκύνοντάς τους πέρα από το μήκος ηρεμίας τους. Όταν εφαρμόζεται βαθμιαία με χαμηλή ένταση είναι λιγότερο πιθανό να ενεργοποιήσει το διατατικό αντανακλαστικό και να αυξήσει την τάση στον μυ που επιμηκύνεται. Οι περισσότερες έρευνες που έχουν μελετήσει τις παθητικές διατάσεις έχουν δείξει σημαντικές επιδράσεις στη σκληρότητα της MTU. Έτσι, ο Kay και οι συνεργάτες του (2015) παρατήρησαν μείωση της σκληρότητας της MTU μετά την εφαρμογή παθητικής διάτασης μικρού χρόνου, 4 σειρών των 15 δευτερολέπτων (sec). Αναφέρουν ακόμα, πως αυτή η μείωση συνοδεύτηκε από μείωση της σκληρότητας του μυός χωρίς να επηρεαστεί η σκληρότητα του τένοντα. Παρόμοια αποτελέσματα με την παραπάνω έρευνα, δηλαδή καμία σημαντική αλλαγή στη σκληρότητα του 17

τένοντα, αλλά μείωση της μυϊκής σκληρότητας και επομένως της σκληρότητας της MTU, παρατηρήθηκε και σε έρευνες στις οποίες αυξήθηκε ο χρόνος της διάτασης από 15sec σε 30sec (Blazevich et al., 2014; Konrad, Tilp, 2014; Nakamura et al., 2014; Konrad, Stafilidis, Tilp, 2016), ακόμα και σε 1 λεπτό (Morse, Degens, Seynnes,, Maganaris, Jones, 2008; Kay, Blazevich, 2009a; Kay, Blazevich, 2009b; Kay, Blazevich, 2010; Nakamura 2012; Mizuno 2013) και 5 λεπτά (Nakamura, Ikezoe, Takeno, Ichihashi, 2013). Επιπλέον, μερικές έρευνες έδειξαν και αυτές μείωση της σκληρότητας της MTU, μόνο που αυτή η μείωση συνοδεύτηκε από μείωση της σκληρότητας του τένοντα και όχι του μυός (Kubo et al., 2001a; Kay et al., 2009b). Ωστόσο, υπάρχουν και έρευνες στις οποίες βρέθηκε μείωση της σκληρότητας της MTU, η οποία συνοδευόταν είτε από μείωση της σκληρότητας του τένοντα και της σκληρότητας του μυός (Kato, 2010), είτε από μείωση της μυϊκής σκληρότητας και αύξηση της σκληρότητας του τένοντα (Nakamura, Ikezoe, Takeno, Ichihashi, 2011). Έτσι, γίνεται αντιληπτό ότι οι παθητικές διατάσεις μπορούν να προκαλέσουν αλλαγές - μειώσεις στην σκληρότητα της MTU. Μόνο που αυτές οι αλλαγές είναι πιθανότερο να μειώσουν την σκληρότητα του μυός και όχι τη σκληρότητα του τένοντα. 2.5. Επίδραση των διατάσεων στην απόδοση Η βελτίωση στην απόδοση έχει προταθεί ότι οφείλεται στην αυξημένη ικανότητα των διατάσεων να επιμηκύνουν τους μύες κατά τη διάρκεια του αθλήματος, καθώς και στη μειωμένη αντοχή της σκληρότητας των μυών κατά την προβλεπόμενη κίνηση (Young, 2007). Ωστόσο, η επιμήκυνση των ιστών του τένοντα μπορεί επίσης να έχει επίδραση στην μυϊκή απόδοση (Kawakami, Kubo, Kanehisa, Fukunaga, 2002) μέσω της μείωσης της σκληρότητας της MTU (Kokkonen, Nelson, Cornwell, 1998). 18

Η παθητική διάταση φαίνεται να είναι η πιο απλή και ασφαλής μέθοδος βελτίωσης της ελαστικότητας των μυών και της κινητικότητας των αρθρωσεων. Παρόλα αυτά, αυτή η μορφή διάτασης μεταβάλλει την νευρομυϊκή διέγερση, οδηγώντας σε ελάττωση της δύναμης και της ισχύος στους μύες στους οποίους εφαρμόζεται. Σε έρευνες που χρησιμοποιήθηκαν παθητικές διατάσεις μικρής χρονικής διάρκειας (<30sec) για την μέτρηση της μέγιστης μυϊκής απόδοσης, τα αποτελέσματα δεν έδειξαν καμία μείωση της (Blazevich et al 2008; Knudson, Noffal, 2005), όπως και καμία μείωση δεν εμφανίστηκε σε έρευνες στις οποίες μετρήθηκε η μυϊκή δύναμη στον τρικέφαλο γαστροκνήμιο μυ όταν ο χρόνος αυξήθηκε από <30sec σε 30-45sec (Alpkaya, Koceja, 2004; Behm, Bambury, Cahill, Power, 2004; Power et al., 2004, Cannavan, Coleman, Blazevich, 2012). Επίσης, σε έρευνες στις οποίες χρησιμοποιήθηκε παρόμοιος χρόνος παθητικής διάτασης (<45sec), δεν παρατηρήθηκε καμία σημαντική μείωση στην αλτική ικανότητα (Chaouachi et al., 2010) ή στην απόδοση της ταχύτητας (Beckett, Schneiker, Wallman, Dawson, Guelfi, 2009), ενώ υπάρχουν και αναφορές στις οποίες βρέθηκε σημαντική βελτίωση στο άλμα (McMillian, Moore, Hatler, Taylor, 2006) και στην ταχύτητα (Little, Williams, 2006). Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες που έγιναν μέχρι σήμερα, έχουν μελετήσει την επίδραση των παθητικών διατάσεων στην αθλητική απόδοση για μεγαλύτερη χρονική διάρκεια από τα 30sec και τα 45sec (Bradley, Olsen, Portas, 2007). Έτσι, στην έρευνα των Kay και Blazevich (2008) στην οποία εξετάσθηκε η μυϊκή απόδοση του τρικεφάλου γαστροκνημίου μυός, δεν βρέθηκε καμία σημαντική μείωση της μετά την εφαρμογή παθητικής διάτασης 5sec, 15sec και 20sec, ενώ υπήρξε μείωση της μετά την εφαρμογή της διάτασης για χρονική διάρκεια 60sec. Παρομοίως, στην έρευνα του Fowles (2000) στην οποία εφαρμόστηκαν 13 σειρές των 135sec παθητικής διάτασης και του Costa (2010) στην οποία εφαρμόστηκαν 9 σειρές των 135sec παθητικής 19

διάτασης, παρατηρήθηκε μείωση της μυικής δύναμης και του ρυθμού ανάπτυξης της δύναμης (RFD). Σε αντίθεση, οι έρευνες των Pagaduan (2012) και Chtourou (2013) δεν βρήκαν καμία σημαντική επίδραση στην αλτική ικανότητα μετά την εφαρμογή παθητικών διατάσεων μεγάλης χρονικής διάρκειας. 2.6. Ερευνητικό κενό Στα περισσότερα αθλητικά προγράμματα κατά τη διαδικασία της προθέρμανσης χρησιμοποιείται μια πληθώρα τεχνικών, όπως διατάσεις, πλειομετρικές ασκήσεις, ασκήσεις με αντιστάσεις κ.α. με σκοπό την βελτίωση της απόδοσης. Ωστόσο, οι περισσότερες έρευνες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα και έχουν εξετάσει την επίδραση των τεχνικών που βοηθούν στην βελτίωση της απόδοσης, έχουν μελετήσει τις τεχνικές αυτές ξεχωριστά. Ενώ, είναι ελάχιστες οι έρευνες εκείνες οι οποίες έχουν εξετάσει τον συνδυασμό αυτών των τεχνικών, με τις περισσότερες να επικεντρώνονται στον συνδυασμό της πλειομετρίας με την άσκηση με αντιστάσεις, δύο στον συνδυασμό σύγκεντρης ή ισομετρικής σύσπασης με παθητική διάταση, και καμία στον συνδυασμό της πλειομετρίας με τις διατάσεις γενικά ή με την παθητική διάταση συγκεκριμένα. 2.7. Σκοπός της έρευνας Οι περισσότεροι αθλητές πριν εκτελέσουν μία μέγιστη προσπάθεια εκτελούν πρώτα κάποια επιτόπια αλματάκια για να ενεργοποιηθούν και κάποια μορφή διάτασης για να επιμηκύνουν τους μύες τους, και έπειτα εκτελούν την προσπάθεια τους. Έτσι, σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να εξετάσει τις επιδράσεις ενός συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στη μυϊκή απόδοση. 20

2.8. Επιμέρους σκοποί της έρευνας Έχει αναφερθεί ότι προκειμένου να βελτιώσουμε την απόδοση χρειαζόμαστε ένα δυνατό-μαλακό μυ, για να μπορεί να παράγει και να αποθηκεύσει ενέργεια-δύναμη και έναν σκληρό τένοντα, για να μπορεί να μεταφέρει γρήγορα τη δύναμη στο οστό και επομένως στην κίνηση, κάνοντας με αυτόν τον τρόπο το MTC αποδοτικότερο. Έτσι, επιμέρους σκοποί της παρούσας έρευνας ήταν να εξεταστούν οι επιδράσεις του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στις μυϊκές και τενόντιες ιδιότητες της MTU, καθώς και στην ηλεκτρομυογραφική (EMG) δραστηριότητα του έσω και έξω γαστροκνημίου μυός, και του πρόσθιου κνημιαίου μυός. 2.9. Σημασία της έρευνας Τα αποτελέσματα που θα προκύψουν από την παρούσα μελέτη έχουν ως στόχο να εμπλουτίσουν τα δεδομένα της βιβλιογραφίας σχετικά με τη δράση του μυοτενόντιου μηχανισμού στην μυϊκή απόδοση. Επίσης, θα καλύψουν ορισμένα κενά όσον αφορά την χρήση ενός συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση πριν την εκτέλεση μίας μέγιστης προσπάθειας και θα παρέχουν τα οφέλη ή μη από την χρησιμοποίηση του στην μυϊκή απόδοση. Έτσι, η νέα γνώση που θα προκύψει από την παρούσα μελέτη, θα μπορεί να παρέχει χρήσιμες πληροφορίες για τον πιο αποτελεσματικό σχεδιασμό πρωτοκόλλων προετοιμασίας πριν την εκτέλεση μίας μέγιστης προσπάθειας. 21

2.10. Οριοθετήσεις της έρευνας Οι συμμετέχοντες της έρευνας θα είναι φοιτητές του Τ.Ε.Φ.Α.Α. Σερρών, από τους οποίους οι 8 που θα είναι οι ενεργοί αθλητές θα ασχολούνται με ταχυδυναμικά αθλήματα. Επίσης, οι συμμετέχοντες στην έρευνα θα είναι υγιείς χωρίς σωματικά προβλήματα ή τραυματισμούς στα κάτω άκρα, κάτι που θα μπορούσε να έχει επίδραση στα αποτελέσματα των μετρήσεων, και θα λάβουν μέρος στην έρευνα εθελοντικά χωρίς καμία μορφή αμοιβής, μετά την παροχή γραπτής και ενσυνείδητης συναίνεσης τους. Ακόμα, θα ζητηθεί από τους συμμετέχοντες να απέχουν από την έντονη άσκηση, την προπόνηση ευελιξίας και γενικά τις διατάσεις για 48 ώρες πριν από τις μετρήσεις. 2.11. Περιορισμοί της έρευνας Για την αποφυγή οποιουδήποτε πρηνισμού του ποδιού κατά τη διάρκεια της μέτρησης του τελικού ROM της ραχιαίας κάμψης της ποδοκνημικής άρθρωσης, θα δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην κατάλληλη θέση του τεντωμένου ποδιού. Αν παρατηρηθεί κάποιος πρηνισμός του ποδιού, η μέτρηση θα επαναλαμβάνεται. Για να αποφευχθεί απώλεια πληροφοριών κατά τη μετατροπή του αναλογικού σε ψηφιακό σήμα, θα επιλεχθούν τα 1000 Hz ως συχνότητα δειγματοληψίας για την καταγραφή του EMG όλων των μυών. Η επιλογή της συγκεκριμένης υψηλής συχνότητας θα εξασφαλίζει την καταγραφή όλης της πληροφορίας του EMG σήματος. 22

2.12. Λειτουργικοί ορισμοί Μέγιστη ισομετρική δύναμη ορίζεται η μεγαλύτερη δυνατή δύναμη που μπορεί να αναπτύξει το νευρομυϊκό σύστημα σε μία μέγιστη ισομετρική συνειδητή συστολή. Ο Ρυθμός ανάπτυξης της δύναμης (RFD) ορίζεται ως η κλίση της καμπύλης χρόνου ροπής τα πρώτα χιλιοστά του δευτερολέπτου της μέγιστης ισομετρικής προσπάθειας. Η παθητική ροπή αντίστασης ορίζεται η ροπή που εμφανίζεται στην άρθρωση κατά την περιστροφή της χωρίς την δραστηριότητα των μυών. Ηλεκτρομυογραφία (EMG) ορίζεται η διαδικασία καταγραφής της μυϊκής δραστηριότητας. 2.13. Ερευνητικές υποθέσεις Η μέγιστη δύναμη (ροπή) και ο RFD των πελματιαίων καμπτήρων θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. Η παθητική ροπή αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. Η remg δραστηριότητα του έσω και έξω γαστροκνήμιου μυός θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. Το μήκος του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. Η σκληρότητας του MTC θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. 23

Η σκληρότητας του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα θα επηρεάζεται από την εφαρμογή του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση. 24

ΙΙΙ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 3.1. Δείγμα Στην έρευνα θα συμμετάσχουν εθελοντικά 17 άτομα, χωρίς κανένα πρόσφατο ιστορικό τραυματισμού των κάτω άκρων ή ασθένειας, μετά την παροχή γραπτής και ενσυνείδητης συναίνεσης τους. Οι συμμετέχοντες θα είναι 8 ενεργοί αθλητές με το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας τους να κυμαίνεται στις 4-5 προπονήσεις την εβδομάδα, ενώ οι άλλοι 9 θα είναι άτομα που δεν ασχολούνται με κάποια δραστηριότητα εντατικά και το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας τους να κυμαίνεται στις 2-3 προπονήσεις την εβδομάδα. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΤΟΜΑ ΗΛΙΚΙΑ (έτη) ΥΨΟΣ (m) ΒΑΡΟΣ (kg) Αθλητές 8 21 ± 2 1,76 ± 0,1 72 ± 11 Αθλούμενοι 9 22 ± 2 1,75 ± 0,1 75 ± 14 Πίνακας 1 Ανθρωπομετρικά χαρακτηριστικά συμμετεχόντων. 3.2. Πειραματική διαδικασία Τα άτομα επισκέφθηκαν το εργαστήριο σε τρεις διαφορετικές συνεδρίες, με χρονική διάφορα μίας εβδομάδας ανάμεσά τους. Στην πρώτη τους επίσκεψη πραγματοποιήσαν εξοικείωση με τις δοκιμασίες μέτρησης χωρίς την καταγραφή δεδομένων, και έπειτα επισκέφθηκαν το εργαστήριο σε άλλες δύο ξεχωριστές συνεδρίες για να πραγματοποιήσουν τις πειραματικές διαδικασίες και παρεμβάσεις. Κατά την διάρκεια των πειραματικών διαδικασιών, τα άτομα πραγματοποίησαν μία προθέρμανση για 5 λεπτά σε ποδήλατο. Μετά, τα άτομα κάθισαν σε πρηνή θέση στην καρέκλα του ισοκινητικού δυναμόμετρου με τα γόνατα πλήρως τεντωμένα (0 ), για να εξασφαλίσουμε ότι οι πελματιαίοι καμπτήρες θα επηρεάζονται από την παρέμβαση. Στη συνέχεια δέσαμε το άκρο πόδι του επικρατέστερου ποδιού στην 25

πλάκα δράσεως για το πέλμα του ισοκινητικού δυναμόμετρου σε ανατομική θέση (0 ), με το πέλμα του ποδιού κάθετα προς τον κορμό και με το έξω σφυρό ευθυγραμμισμένο με το κέντρο περιστροφής του δυναμόμετρου. Έπειτα, τα άτομα πραγματοποίησαν 2 μέγιστες ισομετρικές συστολές των πελματιαίων καμπτήρων για να προσδιορίσουμε τη μέγιστη ισομετρική δύναμη, τον RFD και την EMG δραστηριότητα των μυών και 2 σταδιακά αυξανόμενες ισομετρικές συστολές των πελματιαίων καμπτήρων για να προσδιορίσουμε τις αλλαγές στην σκληρότητα της MTJ, του τένοντα και του μυός. Αμέσως μετά από αυτές τις ισομετρικές συσπάσεις εκτελέστηκαν τρεις παθητικές περιστροφές ραχιαίας κάμψης της ποδοκνημικης άρθρωσης, οι οποίες ξεκινούσαν από τις 20 πελματιαίας κάμψης μέχρι την πλήρη ραχιαία κάμψη με γωνιακή ταχύτητα 0,087 rad sec -1 (5 sec -1 ), για να προσδιοριστεί η παθητική ροπή αντίστασης. Δύο λεπτά μετά την ολοκλήρωση των παθητικών δοκιμών, οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν μία από τις δύο παρεμβάσεις (ελέγχου, πλειομετρίας με παθητική διάταση) ενδιάμεσα από τις οποίες εκτέλεσαν τις ενεργητικές και παθητικές δοκιμασίες. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της παρέμβασης, οι συμμετέχοντες επανέλαβαν τις ενεργητικές και παθητικές δοκιμασίες, όπως και μετά από 1 και 2 λεπτά από το τέλος των δοκιμασιών. 3.3. Περιγραφή δοκιμασιών πρωτοκόλλων 3.3.1. Δοκιμασία τελικού ROM ραχιαίας κάμψης ποδοκνημικής άρθρωσης Στην δοκιμασία του τελικού ROM της ραχιαίας κάμψης της ποδοκνημικής άρθρωσης χρησιμοποιήθηκε ένα γωνιόμετρο, το οποίο τοποθετήθηκε με ταινία στην ποδοκνημική άρθρωση των συμμετεχόντων. Μετά την τοποθέτηση του γωνιομέτρου, οι συμμετέχοντες στάθηκαν όρθιοι σε μία ουδέτερη θέση με την άρθρωση της 26

ποδοκνημικής στις 90 ο. Και τα δύο πόδια ήταν σε παράλληλη θέση με τα χέρια να μπορούν να τοποθετηθούν σε έναν τοίχο για να εξασφαλιστεί καλύτερη ισορροπία. Έπειτα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να κάνουν ένα βήμα πίσω με το πόδι που φέρει το γωνιόμετρο, και να το φέρουν σε πλήρη ραχιαία κάμψη με την πτέρνα να πατάει στο έδαφος. Το συγκεκριμένο πόδι έπρεπε να έχει σε πλήρη έκταση το γόνατό του ενώ το αντίθετο πόδι θα μπορούσε να είναι λυγισμένο. Η διαφορά μεταξύ της μέγιστης ραχιαίας κάμψης και της όρθιας θέσης (ουδέτερη θέση), ορίστηκε ως τελικό ROM της ραχιαίας κάμψης της ποδοκνημικής άρθρωσης. 3.3.2. Ενεργητική δοκιμασία Κατά την ενεργητική δοκιμασία οι συμμετέχοντες κάθισαν σε πρηνή θέση στην καρέκλα του ισοκινητικού δυναμόμετρου με τα ισχία σε έκταση, τα γόνατα πλήρως τεντωμένα (0 ) και την ποδοκνημική του επικρατέστερου ποδιού στην ανατομική θέση (0 ) με το πέλμα του ποδιού δεμένο στην πλάκα δράσεως του ισοκινητικού δυναμόμετρου. Στη συνέχεια, οι συμμετέχοντες εκτέλεσαν δύο μέγιστες ισομετρικές συστολές των πελματιαίων καμπτήρων οι οποίες είχαν χρονική διάρκεια 5 sec (εικόνα 6), για τον προσδιορισμό της μέγιστης ισομετρικής δύναμης και του RFD των πελματιαίων καμπτήρων, και δύο σταδιακά αυξανόμενες ισομετρικές συστολές των πελματιαίων καμπτήρων οι οποίες είχαν χρονική διάρκεια 8 sec (εικόνα 7), για να προσδιορίσουμε τις αλλαγές στην σκληρότητα της MTJ, στο μήκος και τη σκληρότητα του τένοντα και του μυός. Ο χρόνος ανάπαυσης ανάμεσά στις συστολές ήταν 30 sec,. Κατά την διάρκεια κάθε επανάληψης δινόταν προφορική ενθάρρυνση στους συμμετέχοντες, δηλαδή για τις ισομετρικές συστολές των 5 sec δινόταν η 27

εντολή σπρώξε όσο πιο γρήγορα και δυνατά μπορείς, ενώ για τις ισομετρικές συστολές των 8 sec δινόταν η εντολή σπρώξε σταδιακά αυξανόμενα. 3.3.3. Παθητική δοκιμασία Η παθητική δοκιμασία εφαρμόστηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ενεργητικής δοκιμασίας στην καρέκλα του ισοκινητικού δυναμόμετρου, στην ίδια θέση με την ενεργητική δοκιμασία και περιλάμβανε τρεις παθητικές περιστροφές της ποδοκνημικής άρθρωσης, οι οποίες ξεκινούσαν από τις 20 πελματιαίας κάμψης μέχρι μία θέση ραχιαίας κάμψης, η οποία αντιστοιχούσε στο 95% του ατομικού μέγιστου ROM της πλήρης ραχιαίας κάμψης (μετρήθηκε προηγουμένως στην μέτρηση του ROM) με γωνιακή ταχύτητα 0,087 rad sec -1 (5 sec -1 ). Η παθητική δοκιμασία έγινε για τον προσδιορισμό της παθητικής ροπής αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων. 3.3.4. Πρωτόκολλο πλειομετρίας Το πρωτόκολλο της πλειομετρίας εφαρμόστηκε δύο λεπτά μετά την ολοκλήρωση των ενεργητικών και παθητικών δοκιμασιών. Οι συμμετέχοντες πάνω από ένα πλινθίο 40 εκατοστών με τα χέρια στη μεσολαβή εκτέλεσαν 4 άλματα βάθους (drop jump-dj) με τεντωμένα τα γόνατα πάνω σ ένα δυναμοδάπεδο, για να εξασφαλίσουμε ότι ο γαστροκνήμιος μυς εκτελεί την κίνηση. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκαν και πάλι οι ενεργητικές και παθητικές δοκιμασίες. 28

3.3.5. Πρωτόκολλο παθητικής διάτασης Το πρωτόκολλο της παθητικής διάτασης εφαρμόστηκε αμέσως μετά την ολοκλήρωση των ενεργητικών και παθητικών δοκιμασιών, τα οποία έγιναν μετά το πλειομετρικό πρωτόκολλο, και περιλάμβανε ραχιαία παθητική περιστροφή της ποδοκνημικής άρθρωσης με γωνιακή ταχύτητα 0,087 rad sec -1 μέσω του πλήρους ROM, μέχρι το σημείο της δυσφορίας. Η θέση αυτή της διάτασης κρατήθηκε για 30 sec και στη συνέχεια αφέθηκε ελεύθερη με γωνιακή ταχύτητα 0,087 rad sec -1, επιστρέφοντας με αυτόν τον τρόπο το πόδι σε μια θέση πλήρους πελματιαίας κάμψης. Μετά από 15 sec ανάπαυσης, το πρωτόκολλο της διάτασης επαναλήφθηκε άλλες τρεις φορές. Αμέσως μετά την εφαρμογή του πραγματοποιήθηκαν και πάλι οι ενεργητικές και παθητικές δοκιμασίες, όπως και μετά από 1 και 2 λεπτά από το τέλος των δοκιμασιών. Δοκιμασίες - Πρωτόκολλα ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ 5 λεπτά ζέσταμα σε ποδήλατο Μέτρηση τελικού ROM της ραχιαίας κάμψης της ποδοκνημικής άρθρωσης Πριν 2*5sec και 2*8sec ισομετρικής συστολής, 3* CPM Ξεκούραση 4 DJ Ενδιάμεσα 2*5sec και 2*8sec ισομετρικής συστολής, 3* CPM Ξεκούραση 4*30sec παθητική διάταση με 15 sec ξεκούρασης Αμέσως μετά 2*5sec και 2*8sec ισομετρικής συστολής, 3* CPM 1 λεπτό μετά 2*5sec και 2*8sec ισομετρικής συστολής, 3* CPM 2λεπτά μετά 2*5sec και 2*8sec ισομετρικής συστολής, 3* CPM Πίνακας 2. Δοκιμασίες - Πρωτόκολλα 29

3.4. Εργαλεία -όργανα μέτρησης Ισοκινητικό μηχάνημα: Το ισοκινητικό μηχάνημα Humac Norm (Cybex) (εικόνα 1) της CSMi Solutions Biospace χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία για την καταγραφή της μέγιστης ισομετρικής δύναμης (ροπής), του RFD και της παθητικής ροπής αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων της ποδοκνημικής άρθρωσης. Οι συμμετέχοντες τοποθετήθηκαν σε πρηνή θέση στην θέση του ισοκινητικού μηχανήματος με τα ισχία σε έκταση, τα γόνατα πλήρως τεντωμένα (0 ) και με το άκρο πόδι τοποθετημένο με έναν ιμάντα στην πλάκα δράσεως για το πέλμα του ισοκινητικού μηχανήματος σε ανατομική θέση (0 ). Δηλαδή, το πέλμα του ποδιού βρισκόταν κάθετα προς τον κορμό και με το έσω σφυρό ευθυγραμμισμένο με το κέντρο περιστροφής του δυναμόμετρου. Απ αυτήν την θέση οι συμμετέχοντες εκτέλεσαν την ενεργητική και την παθητική δοκιμασία, καθώς και την παθητική διάταση. Εικόνα 1. Ισοκινητικό δυναμόμετρο Εικόνα 2. Ηλεκτρομυογράφος Ηλεκτρομυογραφία: Ο ηλεκτρομυογράφος Biopac Systems, MP100-CE (εικόνα 2) χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία με την εφαρμογή τριών ηλεκτροδίων επιφάνειας κάθετα στη φορά των μυϊκών ινών του έσω και έξω γαστροκνήμιου μυός, 30

καθώς και του πρόσθιου κνημιαίου μυός. Για την αποφυγή θορύβου και παρεμβολών στο σήμα του EMG και τον περιορισμό της αντίστασης του δέρματος, πριν την τοποθέτηση των ηλεκτροδίων το δέρμα ξυρίστηκε, τρίφτηκε με ένα σφουγγαράκι στα σημεία εφαρμογής τους, και καθαρίστηκε με οινόπνευμα η περιοχή για να απομακρυνθούν τυχόν υπολείμματα κυττάρων του δέρματος και τα έλαια, ώστε να ελαχιστοποιηθεί περαιτέρω η μικρή πιθανότητα μόλυνσης. Το πλάτος-ένταση του EMG σήματος παρακολουθούνταν συνεχώς κατά την διάρκεια της ενεργητικής δοκιμασίας για τον προσδιορισμό της δραστηριότητας του μυών. Διαγνωστικός Υπέρηχος: Η βίντεο απεικόνιση υπέρηχων με την χρήση της κεφαλής (αισθητήρα ηχοβολέα) του υπέρηχου (ALOKA CO., LTD, SDD 3500 SV) χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία για την καταγραφή της θέσης και των μεταβολών της θέσης της MTJ. Μεταξύ της κεφαλής και του δέρματος τοποθετήθηκε τζελ υπερήχων για την καλύτερη απεικόνιση της MTJ. Η κεφαλή του υπέρηχου τοποθετήθηκε κατά μήκος του διαμήκη άξονα του έσω γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα, έτσι ώστε τόσο η επιφανειακή και, το σημαντικότερο, η βαθιά απονεύρωση μεταξύ του έσω γαστροκνήμιου μυός και του υποκνημίδιου μυός να είναι εμφανής, εξασφαλίζοντας ακριβή και αξιόπιστη ταυτοποίηση της MTJ. Κάτω από την κεφαλή του υπερήχου τοποθετήθηκε κάθετα στο δέρμα μια λεπτή λωρίδα κολλητικής ταινίας η οποία χρησιμοποιήθηκε ως σταθερό σημείο της απεικόνισης της MTJ. Κινηματική Ανάλυση: Η κινηματική ανάλυση τοποθετήθηκε στην παρούσα εργασία κατά την εκτέλεση της ενεργητικής και της παθητικής δοκιμασίας, καθώς και κατά την διάρκεια του πρωτοκόλλου της παθητικής διάτασης για την καταγραφή της κίνησης της ποδοκνημικής άρθρωσης στην πλάκα δράσεως για το πέλμα του ισοκινητικού δυναμόμετρου με τη χρήση μίας ψηφιακής κάμερας (JVC-GR-DVL 31

9800, με 250 Hz). Αυτή η κάμερα κατέγραψε σε δισδιάστατη (2D) Video ανάλυση τη θέση και την κίνηση των αυτοκόλλητων ανακλαστήρων, οι οποίοι τοποθετήθηκαν (Α ανακλαστήρας) πάνω στον έσω μηριαίο επικόνδυλο (αντιπροσωπευτικό της προέλευσης του έσω γαστροκνήμιου), (Β ανακλαστήρας) πάνω και λίγο πίσω από τον αστράγαλο (αντιπροσωπευτικό της κατάφυσης του αχίλλειου τένοντα) και με τη βοήθεια της απεικόνισης του υπερήχου ο τρίτος (Γ ανακλαστήρας) στο κέντρο της κεφαλής του υπέρηχου (για να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε τις αλλαγές του μήκους του έσω γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα). Επίσης, η κάμερα τοποθετήθηκε πάνω σε σταθερό τρίποδα ώστε να αποφευχθούν οι κραδασμοί κατά την διάρκεια της λήψης και με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι κάθετη στον οριζόντιο άξονα του συμμετέχοντα. Δυναμοδάπεδο: Ένα τρισδιάστατο πιεζοηλεκτρικό δυναμοδάπεδο τύπου Kistler 9281c (εικόνα 3) με συχνότητα δειγματοληψίας 1000 Ηz (60cm Χ 40cm) χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία για την εκτέλεση των 4 αλμάτων βάθους του πλειομετρικού προτωκόλλου. Εικόνα 3. Δυναμοδάπεδο 32

3.5. Συλλογή και ανάλυση δεδομένων Η συλλογή των δεδομένων από το ισοκινητικό μηχάνημα, τον ηλεκτρομυογράφο και τον υπέρηχο έγιναν συγχρονισμένα μέσω του λογισμικού προγράμματος AcqKnowledge. Τα δεδομένα του ισοκινητικού μηχανήματος (μέγιστη ισομετρική δύναμη (ροπή), RFD και παθητική ροπή αντίστασης) συλλέχθηκαν και η καλύτερη προσπάθεια από τον κάθε δείκτη ξεχωριστά και στις 5 μετρήσεις (πριν, ενδιάμεσα, αμέσως μετά και μετά από 1 και 2 λεπτά) αξιολογήθηκε περαιτέρω. Ο RFD αναλύθηκε για το χρονικό διάστημα των πρώτων 0-50 ms (milliseconds) από την έναρξη της συστολής, η οποία έναρξη ορίζεται ως το σημείο στο οποίο η ροπή υπερβαίνει την βάση κατά 7,5 Nm (Newton * metres) (Andersen, Aagaard, 2006) Τα σήματα του EMG ενισχύθηκαν με συχνότητα 1000 Ηz, φιλτραρίστηκαν με ένα εύρος συχνότητας 12.000-50.000 Ηz και έγινε μετατροπή τους από αναλογικά σε ψηφιακά μέσω του συστήματος A/D της εταιρίας AMPTI. Έπειτα, έγινε υπολογισμός της ρίζας του μέσου τετραγώνου του σήματος (Root Mean Square), κατά το οποίο το σήμα ομαλοποιήθηκε ανά 50 σημεία και καταγράφηκε ο μέσος όρος (Mean) και η Μέγιστη Τιμή (Μαx). Κατόπιν σχετικοποιήθηκαν οι τιμές του μέσου EMG με την μέγιστη τιμή του κάθε μυός (remg), για να γίνει σύγκριση των ατόμων μεταξύ τους. Στη συνέχεια το ψηφιοποιημένο EMG σήμα αποθηκευόταν και αναλυόταν με το λογισμικό πρόγραμμα AcqKnowledge, MP100A-CE Biopac Systems, Inc., Goleta, California. Οι εικόνες από τον διαγνωστικό υπέρηχο λαμβάνονται με συχνότητα δειγματοληψίας 35 Hz και η αξιολόγησή τους έγινε μέσω του προγράμματος Maxtrac Lite. Καταγράφηκε και αξιολογήθηκε η θέση και οι μεταβολές της θέσης της MTJ. 33

H δισδιάστατη ανάλυση της κίνηση περιλάμβανε 3 φάσεις: Α) Καταγραφή της κίνησης, Β) Αυτόματη ψηφιοποίηση και Γ) Υπολογισμό των δεδομένων μέσω του προγράμματος Maxtrac Lite. Τα δεδομένα της κινηματικής ανάλυσης επεξεργάστηκαν για τον προσδιορισμό του μήκους του έσω γαστροκνήμιου μυός το οποίο υπολογίστηκε ως η απόσταση μεταξύ των ανακλαστήρων Α και Γ, αφαιρώντας και την απόσταση της αλλαγής της θέσης της MTJ (εικόνα 4, 5) από την αρχική της θέση, και του μήκους του αχίλλειου τένοντα το οποίο υπολογίστηκε ως η απόσταση μεταξύ των ανακλαστήρων Β και Γ, και προσθέτοντας την απόσταση της αλλαγής της θέσης της MTJ από την αρχική της θέση. Τα δεδομένα του δυναμοδάπεδου αξιολογήθηκαν με το λογισμικό Bioware 5.3.0.7 για να μας δώσουν την μορφή του άλματος (με τεντωμένα τα γόνατα ή όχι) και τον προσδιορισμό του ύψους του άλματος (για να επιβεβαιώσουμε ότι ήταν μέγιστα). Εικόνα 4. Αρχική θέση MTJ Εικόνα 5. Τελική θέση MTJ Εικόνα 6. Ισομετρική ροπή 5sec Εικόνα 7. Ισομετρική ροπή 8sec 34

3.6. Πειραματικός σχεδιασμός Στην έρευνα περιλαμβάνονταν δύο ομάδες, μία ελέγχου και μία πειραματική, οι οποίες αποτελούνταν από τα ίδια άτομα, τα οποία χωρίζονται σε δύο κατηγορίες τους αθλητές και τους αθλούμενους, και δύο παρεμβάσεις, μία της πλειομετρικής διαδικασίας και μία της παθητικής διάτασης. Αν και σκοπός της εργασίας είναι να εξετάσει την επίδραση ενός συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην μυϊκή απόδοση, ωστόσο οι δύο αυτές παρεμβάσεις διαχωρίστηκαν, για να γίνει καλύτερα κατανοητός ο τρόπος με τον οποίο σύμβαλλε η κάθε μία παρέμβαση ξεχωριστά αλλά και σαν σύνολο οι δύο παρεμβάσεις μαζί στην μυϊκή απόδοση. Ανεξάρτητες μεταβλητές και για τις δύο παρεμβάσεις ήταν η πειραματική ομάδα και η ομάδα ελέγχου, όπως επίσης και τα δύο παρεμβατικά πρωτόκολλα, δηλαδή της πλειομετρικής διαδικασίας και της παθητικής διάτασης. Εξαρτημένες μεταβλητές και για τις δύο παρεμβάσεις ήταν οι μεταβλητές της ενεργητικής και παθητικής δοκιμασίας, δηλαδή η μέγιστη ισομετρική δύναμη (ροπή), η παθητική ροπή αντίστασης και ο RFD των πελματιαίων καμπτήρων, η remg δραστηριότητα του έσω, έξω γαστροκνήμιου μυός και του πρόσθιου κνημιαίου μυός, η σκληρότητα του MTC, οι αλλαγές του μήκους του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα και οι αλλαγές της σκληρότητας του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα, οι οποίες θα μετρηθούν πριν, ενδιάμεσα και αμέσως μετά την εφαρμογή των παρεμβάσεων, καθώς και μετά από 1 και 2 λεπτά από το τέλος των δοκιμασιών. 35

3.7. Στατιστική ανάλυση Για την στατιστική ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το λογισμικό IBM SPSS statistics (version 24.0.0.0). Η μέθοδος ανάλυσης διακύμανσης 2 (ΟΜΑΔΑ) Χ 5 (ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ) (Anova) με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις χρησιμοποιήθηκε στην παρούσα εργασία, για να εξετάσει για διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες 1) στην μέγιστη δύναμη (ροπή), στην παθητική ροπή αντίστασης και τον RFD των πελματιαίων καμπτήρων, 2) στην remg δραστηριότητα του έσω, έξω γαστροκνήμιου μυός και του πρόσθιου κνημιαίου μυός, 3) στην αλλαγή της σκληρότητας του MTC 4) στις αλλαγές του μήκους του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα και 5) στις αλλαγές της σκληρότητας του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν Post-hoc t-tests με Bonferroni s correction και t-tests για ανεξάρτητα δείγματα για την περαιτέρω εξέταση των αλλαγών στις μετρήσεις που ήταν στατιστικά σημαντικές. Το επίπεδο σημαντικότητας για όλες τις στατιστικές αναλύσεις ορίστηκε το p < 0.05. 3.8. Μηδενικές υποθέσεις Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην μέγιστη δύναμη (ροπή) και τον RFD των πελματιαίων καμπτήρων. Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην παθητική ροπή αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων. Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην remg δραστηριότητα του έσω και έξω γαστροκνήμιου μυός. 36

Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην αλλαγή της σκληρότητας του MTC. Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στο μήκος του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα. Δεν υπάρχει επίδραση του συνδυαστικού πρωτοκόλλου πλειομετρίας με παθητική διάταση στην σκληρότητα του γαστροκνήμιου μυός και του αχίλλειου τένοντα. 37

Nm IV. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 4.1. Ισοκινητικά δεδομένα Οι μέγιστες τιμές της ροπής του γαστροκνήμιου μυός των συμμετεχόντων (αθλητών, αθλούμενων) οι οποίες επιτεύχθηκαν από την ομάδα ελέγχου και την πειραματική ομάδα παρουσιάζονται στο γράφημα 4.1. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στη μέγιστη ροπή μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,031, p <0,05). Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 5,979, p= 0,007) στον παράγοντα μετρήσεις της μέγιστης ροπής της πειραματικής ομάδας. Πιο συγκεκριμένα, οι κατά ζεύγη συγκρίσεις με Bonferroni post hoc test έδειξαν ότι η μέγιστη ροπή ήταν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη στην πρώτη μέτρηση πριν την εφαρμογή του πρωτοκόλλου (166,416 ± 49, p=0,031) σε σχέση με την μέτρηση που έγινε 2 λεπτά μετά το τέλος του πρωτοκόλλου (150,554 ± 44). 250 200 150 100 50 ΡΟΠΗ 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.1 Μέγιστες τιμές ροπής των πελματιαίων καμπτήρων. 38

Nm Στο γράφημα 4.2 παρουσιάζονται οι τιμές τις παθητικής ροπής αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων των συμμετεχόντων των δύο ομάδων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στη μέγιστη παθητική ροπή αντίστασης μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,280, p <0,05). Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 6,351, p= 0,024) στη μέγιστη παθητική ροπή αντίστασης ανάμεσα στις ομάδες. Επίσης, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 4,919, p= 0,008) στον παράγοντα μετρήσεις της μέγιστης παθητικής ροπής αντίστασης της πειραματικής ομάδας. Πιο συγκεκριμένα, οι κατά ζεύγη συγκρίσεις με Bonferroni post hoc test έδειξαν ότι η μέγιστη παθητική ροπή αντίστασης ήταν στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερη στην πρώτη μέτρηση πριν την εφαρμογή του πρωτοκόλλου (12,7749 ± 6, p= 0,045) σε σχέση με την μέτρηση που έγινε 1 λεπτό μετά το τέλος του πρωτοκόλλου (11,1584 ± 6,5). 35 30 25 20 15 10 5 CPM 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.2 Παθητική ροπή αντίστασης των πελματιαίων καμπτήρων. 39

Στο γράφημα 4.3 παρουσιάζονται οι τιμές του RFD των πελματιαίων καμπτήρων των συμμετεχόντων των δύο ομάδων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στον RFD μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,014, p <0,05). Επίσης, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν έδειξαν στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση στον RFD στον παράγοντα μετρήσεις (F(1,15) = 0,736, p <0,05). Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 9,155, p= 0,09) στον RFD ανάμεσα στις ομάδες. 1000 800 RFD Nm s -1 600 400 200 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.3 Ρυθμός ανάπτυξης της δύναμης (RFD) των πελματιαίων καμπτήρων. 4.2. Ηλεκτρομυογραφικά δεδομένα Στο γράφημα 4.4 παρουσιάζεται η σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα του έσω γαστροκνήμιου μυός των συμμετεχόντων των δύο ομάδων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του έσω γαστροκνήμιου μυός μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,096, p <0,05). Επίσης, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν 40

Volt εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του έσω γαστροκνήμιου μυός ανάμεσα στις ομάδες (F(1,15) = 1,372, p <0,05). Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 2,202, p= 0,05) στον παράγοντα μετρήσεις της EMG δραστηριότητα του έσω γαστροκνήμιου μυός της πειραματικής ομάδας. Πιο συγκεκριμένα, οι κατά ζεύγη συγκρίσεις με Bonferroni post hoc test έδειξαν ότι η EMG δραστηριότητα του έσω γαστροκνήμιου μυός ήταν στατιστικά σημαντικά μικρότερη στην πρώτη μέτρηση για τους αθλητές (0,3582 ± 0,09, p=0,031) και για τους αθλούμενους (0,4011 ± 0,09) σε σχέση με την δεύτερη μέτρηση αντίστοιχα για τους αθλητές (0,4442 ± 0,9) και για τους αθλούμενους (4674 ± 0,9) (εικόνα 8). 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 remg sgas 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.4 Σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα έσω γαστροκνήμιου μυός. Στο γράφημα 4.5 παρουσιάζεται η σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα του έξω γαστροκνήμιου μυός των συμμετεχόντων των δύο ομάδων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του έξω γαστροκνήμιου μυός μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,140, p <0,05). Επίσης, τα 41

Volt αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του έξω γαστροκνήμιου μυός ανάμεσα στις ομάδες (F(1,15) = 0,425, p <0,05). Ωστόσο, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά (F(1,15) = 2,828, p= 0,032) στον παράγοντα μετρήσειςκατηγορία της EMG δραστηριότητα του έξω γαστροκνήμιου μυός της πειραματικής ομάδας (εικόνα 8). 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 Remg Xgas 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.5 Σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα έξω γαστροκνήμιου μυός. Στο γράφημα 4.6 παρουσιάζεται η σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα του πρόσθιου κνημιαίου μυός των συμμετεχόντων των δύο ομάδων. Τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του πρόσθιου κνημιαίου μυός μεταξύ των δύο κατηγοριών των συμμετεχόντων (F(1,15) = 0,196, p <0,05). Επίσης, τα αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του πρόσθιου κνημιαίου μυός ανάμεσα στις ομάδες (F(1,15) = 0,01, p <0,05). Τέλος, τα 42

Volt αποτελέσματα της ανάλυσης διακύμανσης με επαναλαμβανόμενες μετρήσεις δεν έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά στην EMG δραστηριότητα του πρόσθιου κνημιαίου μυός στον παράγοντα μετρήσεις (F(1,15) = 0,056, p <0,05) (εικόνα 8). 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 remg PK 0 Πριν Ενδιάμεσα Αμέσως μετά 1 λ μετά 2 λ μετά Αθλητές ελέγχου Αθλούμενοι ελέγχου Αθλητές πειραματική Αθλούμενοι πειραματική Γράφημα 4.6 Σχετικοποιημένη EMG δραστηριότητα πρόσθιου κνημιαίου μυός. Εικόνα 8. EMG δραστηριότητα του έξω γαστροκνήμιου (πάνω), του έσω γαστροκνήμιου (μέση) και του πρόσθιο κνημιαίου (κάτω) πριν (αριστερή στήλη) και μετά (δεξιά στήλη) την εφαρμογή του πρωτοκόλλου πλειομετρίας 43