Οι προζδοκίες ηων εκπαιδεσηικών κλάδοσ ΠΕ04 ηοσ νομού Καρδίηζας για ηο ρόλο ηοσ Εργαζηηριακού Κένηροσ Φσζικών Επιζηημών (ΕΚΦΕ). Γ. Λίηζιος 1,. Μπίηζιος 2, Μ. Παπανούζκας 3 1 ΕΚΦΕ ΚΑΡΔΙΣΑ, 2 ΤΠ. ΕΚΦΕ ΚΑΡΔΙΣΑ, 3 Δ/ΘΜΙΑ ΕΚΠ/Η ΕΙΑΓΩΓΗ Σα Δξγαζηεξηαθά Κέληξα Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ (ΔΚΦΔ) ηδξύζεθαλ κε ηηο Τπνπξγηθέο απνθάζεηο Γ2/5542/7-10-1993 θαη Γ2/1111/22-2-1996. ηελ ηειεπηαία απόθαζε αλαθέξεηαη ζπγθεθξηκέλα όηη: Σν ΔΚΦΔ είλαη θέληξν έξεπλαο, ηερληθήο θαη παηδαγσγηθήο ππνζηήξημεο ηεο εξγαζηεξηαθήο δηδαζθαιίαο ησλ καζεκάησλ ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ θαη ζύκβνπινο γηα ηελ νξγάλσζε ησλ ζρνιηθώλ εξγαζηεξίσλ ζε επίπεδν λνκνύ. ηελ ίδηα Τπνπξγηθή απόθαζε αλαθέξεηαη πην ζπγθεθξηκέλα, κεηαμύ άιισλ, όηη ην ΔΚΦΔ είλαη ρώξνο: - Μόληκεο έθζεζεο νξγάλσλ θαη πεηξακαηηθώλ δηαηάμεσλ θαη δηαλνκήο ηνπο ζηα ζρνιεία. - Πεηξακαηηθήο εμάζθεζεο ησλ καζεηώλ. - Γνθηκήο θαη εθαξκνγήο πεηξακαηηθώλ δηαηάμεσλ θαη πεηξακάησλ από ηνπο θαζεγεηέο - Γηεμαγσγήο επηκνξθσηηθώλ ζεκηλαξίσλ γηα ηε δηδαζθαιία ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ. Ζ ίδξπζε ησλ ΔΚΦΔ βέβαηα ζπκπίπηεη ρξνληθά θαη ζπλεπηθνπξείηαη από ηηο πξνηάζεηο ηνπ Παηδαγσγηθνύ Ηλζηηηνύηνπ (ΠΓ 368/1996 θαη 371/1996) γηα λέα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζηα καζήκαηα ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ, ζηα νπνία είλαη ζαθήο ν εξγαζηεξηαθόο πξνζαλαηνιηζκόο. Αλ θάλνπκε κηα αλαδξνκή ζηνπο ζθνπνύο ησλ καζεκάησλ ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ θαη ηα κέζα πινπνίεζεο ηνπο, όπσο απηνί έρνπλ ζεζκνζεηεζεί θαη θαηαγξαθεί, κπνξνύκε λα δηαπηζηώζνπκε όηη: 1. Σν 1897 θαζνξίδεηαη γηα πξώηε θνξά όηη ζθνπόο ησλ καζεκάησλ ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ είλαη «ε δηα ησλ πεηξακάησλ γλώζηο ησλ απινύζηαησλ θπζηθώλ θαηλνκέλσλ» (Κνιηόπνπινο,1993). Δπίζεκα, ιόγνο γηα ηελ ύπαξμε εξγαζηεξίσλ Φπζηθήο θαη Υεκείαο έγηλε αξθεηά αξγόηεξα, ζηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ λνκνζρεδίνπ ην 1929. 2. Ζ θαηάζηαζε ε νπνία επηθξαηνύζε ζην ειιεληθό ζρνιείν θαη κέρξη ηελ αξρή ηεο δεθαεηίαο ηνπ 1990, ζε ζρέζε κε ηελ πεηξακαηηθή δηδαζθαιία, ραξαθηεξηδόηαλ από - έιιεηςε νξγαλσκέλσλ ζρνιηθώλ εξγαζηεξίσλ (Παπαζηακαηίνπ,1993) - έιιεηςε ζεσξεηηθήο θαη πξαθηηθήο εθπαίδεπζεο ησλ θαζεγεηώλ ηνπ θιάδνπ ΠΔ4 ζηελ εξγαζηεξηαθή δηδαζθαιία, ηα επνπηηθά κέζα, ηελ εθπαηδεπηηθή ηερλνινγία θαη ηελ παηδαγσγηθή θαη δηδαθηηθή αμηνπνίεζε ηνπο. - έιιεηςε ζεζκνζεηεκέλνπ θαη απνθεληξσκέλνπ θνξέα ή δνκήο, πνπ ζα ζηήξηδε θαη ζα νξγάλσλε ηα ζρνιηθά εξγαζηήξηα, ζπκβάιινληαο παξάιιεια θαη ζηελ εμάζθεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ ζε πεηξάκαηα ζρεηηθά κε ηε δηδαθηέα ύιε, ζηελ ρξήζε θαη ηε ζπληήξεζε ησλ επνπηηθώλ κέζσλ δηδαζθαιίαο. ηα ζύγρξνλα πξνγξάκκαηα ζπνπδώλ πεξηιακβάλνληαη ππνρξεσηηθέο εξγαζηεξηαθέο δξαζηεξηόηεηεο αλά κάζεκα θαη ηάμε, ζε όινπο ηνπο ηύπνπο ησλ ζρνιείσλ, ζηα πιαίζηα ησλ αλαιπηηθώλ πξνγξακκάησλ ζπνπδώλ (ΤΑ 42270/Γ7-7-5-2004), όπνπ αλαθέξεηαη ραξαθηεξηζηηθά: «Σα ΔΚΦΔ ζα ρξεζηκνπνηήζνπλ θάζε πξόζθνξν ηξόπν, πξνθεηκέλνπ λα δηαηεζεί ζηνπο δηδάζθνληεο εθπαηδεπηηθνύο ε απαηηνύκελε ηερληθή θαη νξγαλσηηθή αξσγή γηα ηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ εξγαζηεξηαθώλ δξαζηεξηνηήησλ. Δλδεηθηηθά αλαθέξεηαη όηη «ζα πξέπεη λα νξγαλώζνπλ ελεκεξσηηθέο ζπλαληήζεηο ζην
ρώξν ηνπο, λα επηζθεθηνύλ ηα ζρνιηθά εξγαζηήξηα ηεο πεξηνρήο ηνπο θαη λα ζπλεξγαζηνύλ πξνζσπηθά κε ηνπο θαζεγεηέο». Δίλαη θαλεξό όηη νη ζθνπνί ηεο ίδξπζεο θαη ηεο ιεηηνπξγίαο ησλ ΔΚΦΔ πξαγκαηνπνηνύληαη κέζα από ζπλερή επηθνηλσλία θαη ζπλεξγαζία κε ηνπο εθπαηδεπηηθνύο. Σν ΔΚΦΔ Καξδίηζαο, από ηελ ίδξπζε ηνπ, βξίζθεηαη ζε ζπλερή επαθή θαη ζπλεξγαζία κε ηνπο εθπαηδεπηηθνύο, πξνο ηελ θαηεύζπλζε επίηεπμεο ησλ ζηόρσλ ηνπ. Γίλεηαη ινηπόλ θαλεξό, όηη ε γλώζε ησλ πξνζδνθηώλ θαη ησλ αλαγθώλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ, βνεζά ην ΔΚΦΔ ζηελ βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπ θαη θαηά ζπλέπεηα ζηελ πξνώζεζε ησλ ζρεηηθώλ εθπαηδεπηηθώλ ζηόρσλ. ΣΑ ΕΡΩΣΗΜΑΣΑ ΚΑΙ ΟΙ ΣΟΥΟΙ ηόρνο ηεο παξνύζαο εξγαζίαο είλαη ε θαηαγξαθή θαη ε ηεξάξρεζε, κε ηε βνήζεηα εξσηεκαηνινγίνπ, ησλ πξνζδνθηώλ ησλ θαζεγεηώλ θιάδνπ ΠΔ04 ησλ ζρνιείσλ. Ζ γλώζε ησλ αληηιήςεσλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ γηα ηε κνξθή βνήζεηαο πνπ πξέπεη λα παξέρνπλ ην ΔΚΦΔ, ηελ ηερληθή ππνζηήξημε πνπ ρξεηάδνληαη ηα ρνιηθά Δξγαζηήξηα Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ (ΔΦΔ), κπνξεί ηε ζπκκεηνρή ηνπ ΔΚΦΔ ζηελ επηκόξθσζε ηνπ θιάδνπ ΠΔ04 λα βνεζήζεη ζηελ απνηειεζκαηηθόηεξε ζπκβνιή ηνπ ΔΚΦΔ Καξδίηζαο ζηε βειηίσζε ηεο δηδαζθαιίαο ησλ καζεκάησλ ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ ζηα ζρνιεία ηνπ Ννκνύ. κε βάζε ηε δηαπίζησζε ελδερόκελεο δηαθνξνπνίεζεο ησλ πξνζδνθηώλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ ζηηο επί κέξνπο εηδηθόηεηεο, ην θύιν, ηα έηε ππεξεζίαο θαη ην ζρνιείν ζην νπνίν ππεξεηνύλ, λα βνεζήζεη ζηελ εμαγσγή ζπγθεθξηκέλσλ ζπκπεξαζκάησλ γηα ηηο αλάγθεο πνπ ππάξρνπλ αλά θαηεγνξία θαη ζηε ράξαμε θαηάιιεισλ δξάζεσλ ζηε ιεηηνπξγία ηνπ ΔΚΦΔ. ζε ζπλδπαζκό ησλ ζπκπεξαζκάησλ ηεο έξεπλαο ζην λνκό Καξδίηζαο κε ηα αληίζηνηρα παξόκνησλ εξεπλώλ ζε άιινπο λνκνύο ηεο Διιάδαο, λα βνεζήζεη ηε δξάζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ θνξέσλ θαη, σο εθ ηνύηνπ, ηελ Πνιηηεία ζηε ράξαμε εθπαηδεπηηθήο πνιηηηθήο. Η ΜΕΘΟΔΟ Ζ έξεπλα ρξεζηκνπνίεζε εξσηεκαηνιόγην πνπ ρξεζηκνπνίεζαλ ηα ΔΚΦΔ Αξγνιίδαο θαη Κνξίλζνπ ζε παξόκνηα έξεπλα (Δ. Μνπηδνύξε-Μαλνύζνπ θ.ά. 2004). Σν εξσηεκαηνιόγην δηαλεκήζεθε ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο θιάδνπ ΠΔ04 ηνπ λνκνύ Καξδίηζαο ην Μάξηην ηνπ 2004. Από ηνπο 126 πνπ ππεξεηνύζαλ ζηα ζρνιεία ηνπ λνκνύ ην ζπκπιήξσζαλ νη 60, ή πνζνζηό 47,6%. Ζ θαηαλνκή ησλ επηκέξνπο εηδηθνηήησλ ηνπ δείγκαηνο ζε ζρέζε κε ην ζύλνιν θάζε επηκέξνπο εηδηθόηεηαο δείρλεη όηη ζην δείγκα ππάξρνπλ νη κηζνί πεξίπνπ ππεξεηνύληεο εθπαηδεπηηθνί θάζε εηδηθόηεηαο. Σν εξσηεκαηνιόγην πεξηείρε ηξεηο άμνλεο: ηα πεξηγξαθηθά ζηνηρεία ηηο βαζηθέο δξαζηεξηόηεηεο-πξνζδνθίεο κε ηα εμήο ηέζζεξα πεδία: Α. Βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή. Β. Σερληθή ππνζηήξημε ησλ ζρνιηθώλ εξγαζηεξίσλ θπζηθώλ επηζηεκώλ. Γ. Παξνρή ρώξνπ, ρξόλνπ θαη κέζσλ γηα πξνζσπηθή άζθεζε (ή γηα δηδαθηηθνύο ζθνπνύο) ζηνπο ρώξνπο ηνπ ΔΚΦΔ. Γ. Άιιν (αλαθέξαηε επηγξακκαηηθά). Σέζζεξηο επηκέξνπο θαηεγνξίεο αλάιπζεο γηα θάζε κηα από ηηο ηξεηο πξώηεο βαζηθέο δξαζηεξηόηεηεο-πξνζδνθίεο (πεδία Α, Β θαη Γ κε ηέζζεξηο θαηεγνξίεο αλάιπζεο ην θαζέλα). 2
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΥΟΛΙΑΜΟ Ζ θαηαλνκή ηνπ δείγκαηνο αλά εηδηθόηεηα είλαη 45% Φπζηθνί, 21,7% Υεκηθνί, 10% Βηνιόγνη, ην 16,7% Γεσιόγνη θαη 6,7% Φπζηνγλώζηεο. Ζ θαηαλνκή κε βάζε ηα έηε ππεξεζίαο δείρλεη όηη ην κηζό πεξίπνπ δείγκα είλαη λένη ζπλάδειθνη (κέρξη 10 έηε ππεξεζίαο). Έλαο ζηνπο ηέζζεξηο ζπλαδέιθνπο είλαη γπλαίθεο ελώ ε ζύλζεζε ηνπ δείγκαηνο κε βάζε ην ζρνιείν ζην νπνίν ππεξεηνύλ δείρλεη όηη νη κηζνί πεξίπνπ εθπαηδεπηηθνί ππεξεηνύλ ζε Γπκλάζην θαη 1 ζηνπο 10 ζε ΣΔΔ. Ζ θύξηα πξνζδνθία ησλ εθπαηδεπηηθώλ από ην ΔΚΦΔ είλαη ε ηερληθή ππνζηήξημε (51,7%), έλαο ζηνπο ηξεηο πεξίπνπ (30%) ζέιεη βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή, ελώ πνζνζηό 13,3% ηεξαξρεί σο πξώηε πξνζδνθία ηελ πξνζσπηθή άζθεζε. Δίλαη αμηνζεκείσην λα πνύκε όηη 1 ζηνπο 20 εθπαηδεπηηθνύο, πνπ όπσο πξνθύπηεη από ηελ επεμεξγαζία ησλ εξσηεκαηνινγίσλ είλαη θπζηθνί, δελ έρνπλ σο πξώηε πξνζδνθία ηνπο ηξεηο πξώηνπο άμνλεο ιεηηνπξγίαο ηνπ ΔΚΦΔ. Οη εθπαηδεπηηθνί απηνί δεηνύλ ελεκέξσζε θαη εμάζθεζε ζε ινγηζκηθά παθέηα εθαξκνγώλ γηα ηηο Φπζηθέο επηζηήκεο, από όπνπ πξνθύπηεη ε αλάγθε γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηνπ εηθνληθνύ εξγαζηεξίνπ. Από ηελ θύξηα πξνζδνθία ησλ εθπαηδεπηηθώλ κε βάζε ηελ επηκέξνπο εηδηθόηεηα ζπλάγεηαη όηη: Σν 63% ησλ θπζηθώλ έρεη σο πξώηε επηινγή ηελ ηερληθή ππνζηήξημε ησλ ζρνιηθώλ εξγαζηεξίσλ θαη κόιηο ην 26% επηιέγνπλ βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή. Οη άιιεο εηδηθόηεηεο εκθαλίδνπλ κηα ηζνξξνπία ζηελ επηινγή ηνπο κεηαμύ ησλ πξνεγνύκελσλ επηινγώλ. Καλείο θπζηθόο δελ επηιέγεη σο πξώηε επηινγή ηελ πξνζσπηθή άζθεζε, ζε αληίζεζε κε ηνπο θπζηνγλώζηεο ησλ νπνίσλ ε πιεηνλόηεηα (75%) ην επηζπκεί, ελώ ηελ πξνζσπηθή άζθεζε ζην ΔΚΦΔ επηζπκνύλ ην 33% ησλ βηνιόγσλ ην 20% ησλ γεσιόγσλ θαη κόιηο ην 8% ησλ ρεκηθώλ. Ζ αξραηόηεηα δε θαίλεηαη λα δηαθνξνπνηεί ηελ πξώηε επηινγή, όπνπ αλεμάξηεηα από ηα έηε ππεξεζίαο, εθηόο από ηελ θαηεγνξία 26-30, σο πξώηε επηινγή επηιέγεηαη ε ηερληθή ππνζηήξημε. Γηαθνξνπνίεζε έρνπκε ζηελ πξώηε επηινγή αλάινγα κε ην ζρνιείν. Έηζη νη εθπαηδεπηηθνί πνπ εξγάδνληαη ζην Γπκλάζην επηιέγνπλ πξώηα ηελ ηερληθή ππνζηήξημε, ελώ νη εθπαηδεπηηθνί ησλ Λπθείσλ θαη ησλ ΣΔΔ δεηνύλ πξώηα βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή. Απηό είλαη αλακελόκελν δηόηη, πξώηνλ νη εξγαζηεξηαθέο αζθήζεηο ζην Λύθεην είλαη πην απαηηεηηθέο (πνζνηηθέο κεηξήζεηο, ππνινγηζκνί θ.α) θαη δεύηεξνλ παξά ηα θαηλνύξγηα ζε ρώξνπο θαη εμνπιηζκό εξγαζηήξηα ησλ Λπθείσλ, παξά ην ππνρξεσηηθό ηεο πξαγκαηνπνίεζεο ζπγθεθξηκέλνπ αξηζκνύ εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεσλ αλά ηάμε θαη κάζεκα, παξακέλεη ν θύξηνο ραξαθηήξαο ηνπ Λπθείνπ, πνπ είλαη ε βνήζεηα ζε ζεσξεηηθό επίπεδν γηα ηηο αλάγθεο ησλ Παλειιαδηθώλ εμεηάζεσλ. Απηό δελ επηηξέπεη ζηνπο εθπαηδεπηηθνύο ησλ Λπθείσλ λα αζρνιεζνύλ πην πνιύ κε ηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή. Σν θύιιν δελ επεξεάδεη ηελ πξώηε επηινγή θαη ε ηερληθή ππνζηήξημε ησλ εξγαζηεξίσλ επηιέγεηαη σο πξώηε επηινγή θαη από ηνπο άλδξεο θαη από ηηο γπλαίθεο. Οη κηζνί ζρεδόλ εθπαηδεπηηθνί (48,3%) έρνπλ επηιέμεη σο ηξίηε (ηειεπηαία) θαηά ζεηξά πξνζδνθία ηελ πξνζσπηθή άζθεζε. Οη ιόγνη ηεο κε πξνηίκεζεο ηεο πξνζσπηθήο άζθεζεο ζα πξέπεη λα απνηειέζνπλ ζηόρν κηαο άιιεο ζρεηηθήο έξεπλαο. Μπνξεί λα αλαθεξζεί όηη ε πξνζσπηθή άζθεζε ζην ΔΚΦΔ κε ηελ βνήζεηα ή θαη ηελ θαζνδήγεζε ηνπ πξνζσπηθνύ ηνπ ΔΚΦΔ ίζσο παξαπέκπεη ζε γεληθόηεξεο δηαδηθαζίεο αμηνιόγεζεο ησλ ηθαλνηήησλ ησλ εθπαηδεπηηθώλ από ην πξνζσπηθό ηνπ ΔΚΦΔ θαη ε αμηνιόγεζε είλαη, ηζηνξηθά ηνπιάρηζηνλ, θαηαδηθαζηέα ζηε ζπλείδεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ 3
(Αζαλαζνύια Ρέππα θ.ά, 1998). Σν πξνεγνύκελν ζπκπέξαζκα πξνθύπηεη επίζεο αλ εμεηάζνπκε ηηο θαηαλνκέο αλά επηκέξνπο εηδηθόηεηα, αξραηόηεηα, ζρνιείν θαη θύιιν. Μπνξνύκε εηδηθόηεξα λα πνύκε όηη ε πξνζσπηθή άζθεζε δελ επηιέγεηαη: από ηνπο θπζηθνύο (60%), παξόηη ηα πξαγκαηνπνηνύκελα πεηξάκαηα ηεο Φπζηθήο είλαη πην απαηηεηηθά από απηά ηεο Υεκείαο θαη ηεο Βηνινγίαο (εκπεξηέρνπλ κεηξήζεηο, ζθάικαηα, πην πνιιά όξγαλα). από ηνπο λένπο ζπλαδέιθνπο (κέρξη 10 έηε ππεξεζίαο), αιιά θαη απηνύο πνπ έρνπλ 21-25 έηε ππεξεζίαο. από ηηο γπλαίθεο (53%). Σα πξνεγνύκελα επηβεβαηώλνπλ ελ κέξεη ηα αλακελόκελα πνπ είλαη νη θπζηθνί, νη παιηνί θαη νη άλδξεο λα έρνπλ εκπεηξία θαη άλεζε ζηηο απαηηήζεηο ησλ πεηξακάησλ. Απηά είλαη αλακελόκελα δηόηη νη θπζηθνί θαη άλδξεο είλαη πιεηνλόηεηα ζηνλ θιάδν ΠΔ04 θαη νη παιηνί έρνπλ θαηά ηεθκήξην κεγαιύηεξε εκπεηξία. Σαπηόρξνλα ίζσο πξέπεη λα απνηειέζνπλ αληηθείκελν βαζύηεξεο κειέηεο νη ιόγνη γηα ηνπο νπνίνπο νη λένη ζπλάδειθνη δελ θαηαλννύλ ηελ αλάγθε ηεο πξνζσπηθήο άζθεζεο. Δίλαη αμηνζεκείσην εδώ λα πνύκε όηη νη ζπλάδειθνη απηνί πεξλνύλ κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα απνρήο από εξγαζηεξηαθέο δξαζηεξηόηεηεο κέρξη ην δηνξηζκό ηνπο. Ση είδνπο βνήζεηα επηιέγνπλ νη εθπαηδεπηηθνί ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή (πεδίν Α), ζηελ ηερληθή ππνζηήξημε (πεδίν Β) θαη πσο επηζπκνύλ ηελ πξνζσπηθή ηνπο άζθεζε (πεδίν Γ); Ζ κεγάιε πιεηνλόηεηα ησλ εθπαηδεπηηθώλ (68,3%) επηζπκεί ε βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή λα γίλεηαη κέζσ παξνπζίαζεο πεηξακάησλ ζην εξγαζηήξην ηνπ ΔΚΦΔ, γεγνλόο πνπ κπνξεί λα εληαρζεί ζηνλ γεληθόηεξν όξν «εθπαηδεπηηθή αδξάλεηα» (Αζαλαζνύια Ρέππα θ.ά, 1998), δειαδή ζηελ αληίζηαζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ ζε θάζε αιιαγή, άξα θαη ζηε κεηάβαζε ζηελ εξγαζηεξηαθή δηδαζθαιία. Έλαο ζηνπο ηέζζεξηο πεξίπνπ δέρεηαη ζπκβνιή ηνπ ΔΚΦΔ ζηελ πξνεηνηκαζία ησλ πεηξακάησλ ζην ζρνιείν. Ζ ζπκβνιή ηνπ ΔΚΦΔ ζηελ ηάμε ή ζην εξγαζηήξην θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηδαζθαιίαο έρεη πάξα πνιύ ρακειά πνζνζηά επηινγήο (1,7%). Τπάξρεη ηζνξξνπία κεηαμύ ησλ ηεζζάξσλ επηινγώλ ηνπ πεδίνπ Β, σο πξνο ην είδνο ηεο ηερληθήο ππνζηήξημεο πνπ επηζπκνύλ νη εθπαηδεπηηθνί θαη απηό δελ δηαθνξνπνηείηαη αλάινγα κε ηηο επηκέξνπο εηδηθόηεηεο, ηα έηε ππεξεζίαο, ην ζρνιείν θαη ην θύιν. Έηζη ε ζπληήξεζε νξγάλσλ επηιέγεηαη κε πνζνζηό 20%, ε δηάζεζε ππνζηεξηθηηθνύ πιηθνύ κε 21,7%, ε ελεκέξσζε γηα ηε ρξήζε ησλ νξγάλσλ κε 30% θαη ε δηάζεζε αληηδξαζηεξίσλ θαη άιισλ απαξαίηεησλ πιηθώλ κε 25%. Ζ θαηαλνκή ησλ πξνηηκήζεσλ ζην πεδίν ηεο πξνζσπηθήο άζθεζεο δείρλεη όηη νη εθπαηδεπηηθνί πξνηηκνύλ ηελ πξνζσπηθή άζθεζε ζην ΔΚΦΔ ην πξσί ζηα πιαίζηα ηνπ σξαξίνπ(33,3%). Ζ πξνζσπηθή άζθεζε ην απόγεπκα είλαη ε ηειεπηαία επηινγή κε 13,3% θαη θαλέλαο από ηνπο εθπαηδεπηηθνύο απηνύο δελ είλαη γπλαίθα. Οη δπν επηινγέο γηα πξαγκαηνπνίεζε δηδαζθαιίαο ζην ΔΚΦΔ είηε από ην πξνζσπηθό ηνπ (26,7%), είηε από ηνπο ίδηνπο (18,3%) επηβεβαηώλνπλ ηνλ όξν «εθπαηδεπηηθή αδξάλεηα» θαζώο θαη ηελ κε πξνηίκεζε ησλ εθπαηδεπηηθώλ ζηελ πξνζσπηθή άζθεζε. 4
ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΗ Όπσο πξνθύπηεη από ηα παξαπάλσ, πξνζδνθίεο ησλ εθπαηδεπηηθώλ θιάδνπ ΠΔ04, ζρεηηθά κε ην ξόιν ηνπ ΔΚΦΔ, ζην λνκό Καξδίηζαο είλαη: 1. Παξνρή ηερληθήο ππνζηήξημεο κε όινπο ηνπο δπλαηνύο ηξόπνπο (ελεκέξσζε γηα ηε ιεηηνπξγία θαη ηε ρξήζε ησλ νξγάλσλ, παξαζθεπή θαη δηάζεζε αληηδξαζηεξίσλ θαη ππνζηεξηθηηθνύ πιηθνύ, ζπληήξεζε νξγάλσλ). 2. Βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή θπξίσο κε παξνπζίαζε πεηξακάησλ ζην ΔΚΦΔ, αιιά θαη ζηελ πξνεηνηκαζία πεηξακάησλ ζην ζρνιείν κε ηε βνήζεηα ηνπ πξνζσπηθνύ ηνπ ΔΚΦΔ. 3. Οη εθπαηδεπηηθνί ησλ Λπθείσλ έρνπλ κεγαιύηεξεο αλάγθεο βνήζεηαο ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή, παξά ζηελ ηερληθή ππνζηήξημε. Σα απνηειέζκαηα δηαθνξνπνηνύληαη από απηά ηεο αληίζηνηρεο έξεπλαο πνπ έγηλε ζηνπο λνκνύο Κνξηλζίαο θαη Αξγνιίδαο, θπξίσο σο πξνο ηελ πξώηε πξνζδνθία, όπνπ εθεί εκθαλίδεηαη σο πξώηε ε βνήζεηα ζηελ πεηξακαηηθή πξαθηηθή. Οη αληηιήςεηο ησλ εθπαηδεπηηθώλ γηα ηνλ ππνζηεξηθηηθό ξόιν ησλ ΔΚΦΔ ζηελ εξγαζηεξηαθή δηδαζθαιία εκθαλίδνληαη δηαθξηηέο, ηζρπξέο θαη ζε θάζε πεξίπησζε όρη απηνλόεηεο. Δίλαη ζεκαληηθό επνκέλσο λα ιακβάλνληαη ππόςε ζε θάζε πεξαηηέξσ ζρεδηαζκό ή δηακόξθσζε πξαθηηθώλ γηα ηελ αλάπηπμε ηεο εξγαζηεξηαθήο δηδαζθαιίαο. ΒΗΒΛΗΟΓΡΑΦΗΑ Cohen L, Manion L, (1994), Μεζνδνινγία εθπαηδεπηηθήο έξεπλαο, Δθδ. Μεηαίρκην. Αζαλαζνύια Ρέππα Α. θαη Υαξακήο Π., (1998), Δληαίν Λύθεην Δκπεηξίεο θαη Πξννπηηθέο, Αζήλα, παξαγσγή ACCESS Γεκεηξόπνπινο Δ, (2001), Δηζαγσγή ζηε κεζνδνινγία ηεο επηζηεκνληθήο έξεπλαο, Δθδ Έιιελ. Εεζηκόπνπινο Γ, Καξαγηάλλεο Γξ, Παπαιεμίνπ Γ, ηάεο Η, Σξηθαιηλόο Υ, Υαξαιακπόπνπινο, (2000), Φπζηθή Α Λπθείνπ Γεληθήο Παηδείαο, ΟΔΓΒ, Αζήλα. Καξαγεώξγνο Γ, (2002), Μεζνδνινγία έξεπλαο ζηηο επηζηήκεο ηεο αγσγήο, Δθδ. αββάιαο, Αζήλα. Κνιηόπνπινο Γ, (1993), Ζ πεηξακαηηθή δηδαζθαιία ησλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ ζηελ Διιάδα, Δθδ. Γ. Πλεπκαηηθνύ, Αζήλα. Ληνδάθεο η, Γάθεο Γ, Θενδσξόπνπινο Γ, Θενδσξόπνπινο Π, Καιιήο Α, (2002), Βηβιίν Καζεγεηή Υεκείαο Α Λπθείνπ, ΟΔΓΒ, Αζήλα. Μνπηδνύξε Δ, Σζήξνο Γ, Γθνιέκεο Κ, (2004), Ο ξόινο ηνπ ΔΚΦΔ: Απόςεηο θαη πξνζδνθίεο ησλ εθπαηδεπηηθώλ Αξγνιίδαο-Κνξηλζίαο, ζην Δμειίμεηο, ηάζεηο, επηηεύγκαηα θαη δηδαθηηθή ηεο Φπζηθήο, Έλσζε Διιήλσλ Φπζηθώλ, Λνπηξάθη. Παπαζηακαηίνπ Ν, (1993) «Ηζηνξηθή αλαζθόπεζε ηεο (κε) πεηξακαηηθήο δηδαζθαιίαο ηεο Φπζηθήο ζην Διιεληθό ζρνιείν», ζην Ζ πεηξακαηηθή δηδαζθαιία ησλ θπζηθώλ επηζηεκώλ ζηελ Διιάδα, Δθδ. Γ. Πλεπκαηηθνύ, Αζήλα 1993. Ρνύζζεο Ρ, (2004), O ξόινο ησλ ΔΚΦΔ ζηελ δηα βίνπ Δθπαίδεπζε ησλ Φπζηθώλ, ζην Δμειίμεηο, ηάζεηο, επηηεύγκαηα θαη δηδαθηηθή ηεο Φπζηθήο, Έλσζε Διιήλσλ Φπζηθώλ, Λνπηξάθη. Τπνπξγηθή Απόθαζε Γ2/1111/22-2-1996 Ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία Δξγαζηεξηαθώλ Κέληξσλ Φπζηθώλ Δπηζηεκώλ ΤΠΔΠΘ, ΠΑΗΓΑΓΩΓΗΚΌ ΗΝΣΗΣΟΤΣΟ, (1999), Πξνγξάκκαηα πνπδώλ Πξση/ζκηαο θαη Γεπη/ζκηαο Δθπαίδεπζεο ζηηο Φπζηθέο Δπηζηήκεο, Έθδνζε Παηδαγσγηθνύ Ηλζηηηνύηνπ, Αζήλα 5