Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 10 Φεβρουαρίου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0148 (COD) 6187/17 CONSOM 40 MI 119 COMPET 89 TECOM 35 JUSTCIV 24 DIGIT 19 IND 34 CODEC 197 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Συμβούλιο Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών - Γενική προσέγγιση I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 25 Μαΐου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού, που συνοδεύεται από αξιολόγηση αντίκτυπου 1, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών. Το κείμενο βασίζεται στο άρθρο 114 της Συνθήκης και παρουσιάστηκε ως μέρος της δέσμης μέτρων για το ηλεκτρονικό εμπόριο, η οποία περιλαμβάνει επίσης νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τις υπηρεσίες διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων 2, τον γεωγραφικό αποκλεισμό και άλλες μορφές διακρίσεων 3. 1 2 3 Βλ. έγγρ. 9565 + ADD 1 + ADD2 + ADD3. Βλ. έγγρ. 9706/16. Βλ. έγγρ. 9611/16. 6187/17 ΙΑ/μκ 1
Η πρόταση αυτή, που θα αντικαταστήσει τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 4, έχει ως στόχο την ανάπτυξη περισσότερο αποτελεσματικών μηχανισμών συνεργασίας μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της ενωσιακής νομοθεσίας περί προστασίας καταναλωτών, δίνοντας ιδίως απάντηση στις προκλήσεις της ψηφιακής οικονομίας και την ανάπτυξη του διασυνοριακού λιανικού εμπορίου στην ΕΕ. 2. Αυτή η αναθεώρηση του πλαισίου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών θα ενισχύσει με περισσότερες εξουσίες τις εθνικές αρχές, οι οποίες, για παράδειγμα, θα μπορούν να ελέγχουν αν οι ιστότοποι αποκλείουν τους καταναλωτές με γεωγραφικά κριτήρια, να διατάσσουν την κατάργηση ιστοτόπων που περιέχουν απάτες, ή να ζητούν πληροφορίες από υπηρεσίες καταχώρισης τομέων και τράπεζες για τον εντοπισμό της ταυτότητας του υπεύθυνου εμπόρου. Σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων των καταναλωτών σε ενωσιακό επίπεδο, η Επιτροπή θα μπορεί να συντονίζει κοινές δράσεις με τις εθνικές αρχές επιβολής του νόμου για την παύση τέτοιων πρακτικών, ιδίως σε περιπτώσεις εκτεταμένων παραβάσεων με ενωσιακή διάσταση που είναι πιθανόν να βλάψουν καταναλωτές σε μεγάλο μέρος της ΕΕ. 3. Στις 10 Ιουνίου 2016, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, η οποία γνωμοδότησε στις 19 Οκτωβρίου 2016 5. 4. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η πρόταση διαβιβάστηκε στην επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (IMCO), η οποία, στις 17 Ιουνίου 2016, όρισε ως εισηγήτρια την κα Olga Sehnalova (S&D/ΤΣ). Η επιτροπή IMCO αναμένεται να ψηφίσει την έκθεσή της τον Μάρτιο του 2017. II. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΞΗΧΘΗΣΑΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5. Η εξέταση της πρότασης άρχισε τον Ιούνιο του 2016 με συζήτηση, στο πλαίσιο της ομάδας «Ενημέρωση και προστασία του καταναλωτή», της αξιολόγησης αντίκτυπου της Επιτροπής. Η σε βάθος εξέταση του συνολικού κειμένου ολοκληρώθηκε τον Σεπτέμβριο έπειτα από επτά συνεδριάσεις της ομάδας. 4 5 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Οκτωβρίου 2004, σχετικά με τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών που είναι αρμόδιες για την επιβολή της νομοθεσίας για την προστασία των καταναλωτών, ΕΕ L 364 της 9.12.2004, σ. 1, ενοποιημένο κείμενο: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/?uri=celex:02004r2006-20130708 Γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (εισηγητής ο κ. Bernardo Hernandez Bataller, ΙΣ/Ομάδα ΙΙΙ)) - INT/798 της 19/10/2016. 6187/17 ΙΑ/μκ 2
Όλες οι αντιπροσωπίες αναγνώρισαν τις προκλήσεις που θέτει, και τη σημασία που έχει, η προστασία του καταναλωτή στην ενιαία αγορά, ιδίως στον ψηφιακό τομέα, μέσω της ενίσχυσης του υφισταμένου πλαισίου συνεργασίας για την προστασία των καταναλωτών. Σε αυτή τη βάση, εξέφρασαν συνολικά την ικανοποίησή τους για την πρόταση, δίνοντας έμφαση στα ακόλουθα: - στην ανάγκη να αξιοποιηθούν, κατά την ενίσχυση των εξουσιών των αρμόδιων αρχών, οι υφιστάμενες εθνικές (αστικές ή ποινικές) νομοθεσίες και οι μηχανισμοί επιβολής του νόμου, λαμβάνοντας υπόψη την αρχή της αναλογικότητας και τηρώντας παράλληλα τις εθνικές διαδικαστικές εγγυήσεις, - στην ανάγκη προσεκτικής αξιολόγησης του ευαίσθητου ζητήματος της αύξησης των πόρων, υπό το φως των δαπανών για τη μεταρρύθμιση των υφιστάμενων συστημάτων, ειδικά όσον αφορά τους προτεινόμενους μηχανισμούς αποζημίωσης/απόδοσης των κερδών, στο ισχύον πλαίσιο δημοσιονομικών περιορισμών. 6. Έχοντας ως βάση τις ανωτέρω παρατηρήσεις, η ομάδα εξέτασε το κείμενο έχοντας ως στόχο τη διασάφηση και την απλούστευση του προτεινόμενου πλαισίου. Ο κύριος στόχος ήταν να εξορθολογιστούν τα μέτρα συνεργασίας και να διασφαλισθεί συνοχή με την υφιστάμενη εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, κυρίως σε σχέση με τη λειτουργία της προτεινόμενης ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων και τον γενικό κανονισμό για την προστασία των δεδομένων. 7. Στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 28ης Νοεμβρίου 2016, η Προεδρία παρουσίασε ενημερωτικό σημείωμα 6 υπό το σημείο «Διάφορα». Στο πλαίσιο αυτό, ορισμένες αντιπροσωπίες ζήτησαν να εγκριθεί η γενική προσέγγιση στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας του Φεβρουαρίου 2017. 8. Το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας που εκτίθεται στο έγγραφο 5870/17 +COR 1 συζητήθηκε στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) στις 8 Φεβρουαρίου 2017. Από την εξέταση αυτή προέκυψε ότι οι περισσότερες αντιπροσωπίες μπορούν τώρα να δεχθούν τη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, και στο τέλος της συζήτησης ο Πρόεδρος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το συμβιβαστικό κείμενο θα υποβληθεί στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 20ής Φεβρουαρίου 2017, με στόχο να επιτευχθεί γενική προσέγγιση. Το αναθεωρημένο συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας, ως έχει μετά τη συνεδρίαση της ΕΜΑ στις 8 Φεβρουαρίου 2017, περιλαμβάνεται στο έγγραφο 6190/17. 6 Βλ. 14604/16+COR1. 6187/17 ΙΑ/μκ 3
III. ΚΎΡΙΕΣ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 9. Το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας αποτυπώνει τις συνεχείς προσπάθειες της Προεδρίας και των κρατών μελών να εξεύρουν τη σωστή ισορροπία μεταξύ των διαφορετικών συμφερόντων και στόχων, έπειτα από δεκαοκτώ συνεδριάσεις της ομάδας. Ως εκ τούτου, η Προεδρία θεωρεί το συμβιβαστικό αυτό κείμενο ως μία στέρεη βάση για την επίτευξη γενικής προσέγγισης κατά το προσεχές Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας στις 20 Φεβρουαρίου 2017. Υπό το φως των προεκτεθέντων, ο συμβιβασμός της Προεδρίας αντιμετωπίζει τους βασικούς προβληματισμούς των κρατών μελών με τροποποιήσεις στην πρόταση της Επιτροπής ως ακολούθως: i) Αναδιοργάνωση των εξουσιών των αρμόδιων αρχών και της ενάσκησής τους (άρθρα 8 και 9): Συγκεκριμένα, διευκρινίστηκε ότι δεν είναι απαραίτητο να έχουν όλες οι αρμόδιες αρχές όλες τις εξουσίες. Μολονότι τα κράτη μέλη θα πρέπει, όταν αυτό είναι δυνατό, να έχουν όλες τις εξουσίες, είναι ελεύθερα να οργανώνουν τις εξουσίες κατά το δοκούν, εφόσον μπορούν να εξασφαλίσουν ότι οι εξουσίες αυτές μπορούν να ασκούνται αποτελεσματικά σε σχέση με κάθε παράβαση που καλύπτεται από τον κανονισμό. ii) Διευκρινίσεις για τη γενική συνεργασία/αμοιβαία συνδρομή (άρθρα 5, 6α, 11, 12 και 15), τη συνεργασία για τις εκτεταμένες παραβάσεις (άρθρα 15α, 15α-α, 16, 16α, 17, 18, 18α, 19, 29, 30 και 31), τις εναρμονισμένες έρευνες (άρθρο 36α που αντικαθιστά το άρθρο 32) και τις προειδοποιήσεις (άρθρα 34 και 35): Συγκεκριμένα, δόθηκαν διευκρινίσεις για την αλληλεπίδραση μεταξύ της Επιτροπής και των αρμόδιων αρχών όσον αφορά την ανάληψη συντονισμένης δράσης σύμφωνα με το κεφάλαιο IV. Η συμμετοχή κάθε αρμόδιας αρχής σε συντονισμένη δράση θα πρέπει να είναι επαρκής και ανάλογη με την έκταση των μέτρων έρευνας και επιβολής που οφείλει να λάβει η αρμόδια αρχή. Επιπλέον, διευκρινίστηκε ότι, πλέον των δικαστικών/ποινικών διαδικασιών, τα κράτη μέλη που βασίζονται μόνο σε διοικητικά συστήματα θα μπορούσαν να αρνηθούν να λάβουν μέρος σε συντονισμένη δράση, με την προϋπόθεση ότι έχουν ήδη αναλάβει συγκεκριμένη δράση μέσω της λήψης μέτρων έρευνας ή επιβολής σε βάρος του ίδιου εμπόρου και για την ίδια παράβαση. 6187/17 ΙΑ/μκ 4
iii) Απλοποίηση των μηχανισμών επιβολής: Προκειμένου να απλοποιηθούν και να οργανωθούν με τρόπο ορθολογικό οι διαδικασίες, το τμήμα ΙΙ για τις εκτεταμένες παραβάσεις με ενωσιακή διάσταση (άρθρα 21 έως 27), η χρήση εκτελεστικών πράξεων (με εξαίρεση το άρθρο 43), ο μηχανισμός εποπτείας (άρθρο 33), καθώς και η επιβολή κυρώσεων (άρθρα 4, 8 και 47) ή αποζημίωσης (άρθρα 8, 10, 18 και 29) - κατ εφαρμογήν του παρόντος κανονισμού - έχουν αφαιρεθεί. iv) Απλούστευση των υποχρεώσεων των κρατών μελών: Προκειμένου να μειωθεί η διοικητική επιβάρυνση για τις αρμόδιες αρχές, έχει απαλειφθεί η υποχρέωση ανταλλαγής άλλων κατάλληλων πληροφοριών για εντοπισμό παραβάσεων και πληροφοριών για την πολιτική καταναλωτών (άρθρα 36 και 39), καθώς και η ανταλλαγή σχεδίων επιβολής της νομοθεσίας (άρθρο 46). IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 10. Η Προεδρία θεωρεί ότι το κείμενο ως έχει στο έγγραφο 6190/17 συνιστά έναν ισορροπημένο και ορθό συμβιβασμό των απόψεων που εξέφρασαν οι αντιπροσωπίες. Το Συμβούλιο καλείται να συμφωνήσει να καταλήξει σε γενική προσέγγιση σε αυτή τη βάση κατά το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας στις 20 Φεβρουαρίου 2017. 6187/17 ΙΑ/μκ 5