Σεμινάριο μεικτής μάθησης του ΚΠΕ Φιλίππων: «H ψηφιακή τεχνολογία στα περιβαλλοντικά προγράμματα» Αποτελέσματα αξιολόγησης των συμμετεχόντων Επιμορφωτές: Άγγελος Κωνσταντινίδης, Χρήστος Πάππος, Δήμητρα Θεοδοσιάδου Περιγραφή του σεμιναρίου Το σεμινάριο του ΚΠΕ Φιλίππων "H ψηφιακή τεχνολογία στα περιβαλλοντικά προγράμματα" υλοποιήθηκε με σύστημα μεικτής διδασκαλίας και μάθησης (blended). Ένα μικρό μέρος των δραστηριοτήτων πραγματοποιήθηκε με δια ζώσης διδασκαλία, ενώ το κυρίως μέρος εξ αποστάσεως μέσω διαδικτύου με χρήση της πλατφόρμας Moodle και άλλων διαδικτυακών εργαλείων. Το εκπαιδευτικό υλικό του σεμιναρίου βρίσκεται αναρτημένο στο διαδίκτυο στη διεύθυνση http://seminariokpefilippon.blogspot.gr/ και είναι ελεύθερο για χρήση σε μαθησιακές δραστηριότητες. Το σεμινάριο αποτελείται από 5 διδακτικές ενότητες οι οποίες καταρτίστηκαν με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες των εκπαιδευτικών όπως καταγράφηκαν σε διαγνωστική έρευνα μέσω online ερωτηματολογίου που απαντήθηκε από περίπου 170 εκπαιδευτικούς της Α βάθμιας και της Β θμιας εκπαίδευσης. Ακολουθεί συνοπτική περιγραφή των ενοτήτων: 1η Ενότητα: Δημιουργία και χρήση blog στις περιβαλλοντικές δραστηριότητες (εργαλείο: Blogger) 2η Ενότητα: Δημιουργία εκπαιδευτικού animation για περιβαλλοντικές δραστηριότητες (εργαλείο Go!Animate) 3η Ενότητα: Χρησιμοποίηση comics στις περιβαλλοντικές δραστηριότητες (εργαλείο: Stripgenerator) 4η Ενότητα: Δημοσίευση παρουσιάσεων και εγγράφων στo διαδίκτυο (εργαλείο: Scribd) 5η Ενότητα: Αξιολόγηση της μάθησης στα περιβαλλοντικά προγράμματα (εργαλείο: Google Forms) Στο σεμινάριο συμμετείχαν 25 εκπαιδευτικοί της Α βάθμιας και της Β θμιας εκπαίδευσης. Η διάρκεια του σεμιναρίου ήταν 6 εβδομάδες, από 01/03 μέχρι και 12/04/2013. Στόχος του σεμιναρίου ήταν η εξοικείωση των εκπαιδευτικών με λογισμικά τα οποία είναι χρήσιμα για τη διδασκαλία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς κόστος (τουλάχιστον οι βασικές λειτουργίες τους). Κατά τη διάρκεια του σεμιναρίου οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην παιδαγωγική αξιοποίηση των εργαλείων στα περιβαλλοντικά προγράμματα και όχι απλώς στην εκμάθηση και προσωπική χρήση. Προφίλ των συμμετεχόντων Το ερωτηματολόγιο αξιολόγησης συμπληρώθηκε από 24 σε σύνολο 25 συμμετεχόντων στο σεμινάριο (ποσοστό συμμετοχής: 96%). Οι 15 ήταν γυναίκες (62.5%) και οι 9 άντρες (37.5%), 11 εργάζονται στην Α βάθμια (45.8%) και 13 στη Β βάθμια (54.2%) εκπαίδευση. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες δήλωσαν καλό ή μέτριο επίπεδο όσον αφορά τις γνώσεις τους στη χρήση των νέων τεχνολογιών (: 2.9). Ακριβώς οι μισοί συμμετέχοντες δήλωσαν ότι γνωρίζουν πολύ καλά αγγλικά (: 3). Στους πίνακες 1&2 παρουσιάζονται αναλυτικότερα οι γνώσεις των συμμετεχόντων στις νέες τεχνολογίες και στην αγγλική γλώσσα όπως δήλωσαν οι ίδιοι.
αρχάριο (1) μέτριο (2) καλό (3) πολύ καλό (4) Γνώσεις στη χρήση νέων τεχνολογιών 1 7 10 6 4.2% 29.1% 41.7% 25.0% 2.9 Πίνακας 1: Γνώσεις των συμμετεχόντων στη χρήση των νέων τεχνολογιών ελάχιστη/καθόλου (1) βασική (2) καλή (3) πολύ καλή (4) Γνώσεις αγγλικής γλώσσας 1 9 2 12 4.2% 37.5% 8.3% 50.0% 3 Πίνακας 2: Γνώσεις των συμμετεχόντων στην αγγλική γλώσσα Φόρτος συμμετοχής στο σεμινάριο Οι μισοί συμμετέχοντες θεώρησαν ότι ο φόρτος εργασίας ήταν μέτριος (:2.2). μηδαμινός (0) ελάχιστος (1) μέτριος (2) σημαντικός (3) υψηλός (4) ο φόρτος εργασίας για τη συμμετοχή στο σεμινάριο ήταν 0 3 12 7 2 0% 12.5% 50.0% 29.2% 8.3% 2.2 Πίνακας 3: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με τον φόρτο εργασίας του σεμιναρίου Το μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων δήλωσε ότι αφιέρωνε από 2 μέχρι 10 ώρες για τη συμμετοχή στο σεμινάριο (:2.2). λιγότερο από 2 ώρες (0) 2-4 ώρες (1) 5-7 ώρες (2) 8-10 ώρες (3) πάνω από 10 ώρες (4) Κάθε εβδομάδα για την εξ αποστάσεως συμμετοχή στο σεμινάριο αφιέρωνα 3 6 10 3 2 12.5% 25.0% 41.2% 12.5% 8.3% 1.5 Πίνακας 4: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με τον χρόνο που αφιέρωναν για τη συμμετοχή τους στο σεμινάριο ανά εβδομάδα
Συνολική αποτίμηση του σεμιναρίου Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι η ποιότητα του σεμιναρίου ήταν υψηλή ή πολύ υψηλή (:3.3). πολύ χαμηλή (0) χαμηλή (1) μέτρια (2) υψηλή (3) πολύ υψηλή (4) Η ποιότητα του σεμιναρίου ήταν 0 0 1 15 8 0% 0% 4.2% 62.5% 33.3% 3.3 Πίνακας 5: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με την ποιότητα του σεμιναρίου Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι το σεμινάριο ήταν πολύ ή εξαιρετικά ενδιαφέρον (:3.5). καθόλου ενδιαφέρον (0) λίγο ενδιαφέρον (1) αρκετά ενδιαφέρον (2) πολύ ενδιαφέρον (3) εξαιρετικά ενδιαφέρον (4) Το ήταν σεμινάριο 0 0 1 11 12 0% 0% 4.2% 45.8% 50.0% 3.5 Πίνακας 6: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με το πόσο ενδιαφέρον τους φάνηκε το σεμινάριο Το μεγαλύτερο μέρος των συμμετεχόντων θεώρησαν ότι το σεμινάριο ήταν πολύ ή εξαιρετικά οργανωμένο (:3.4). καθόλου οργανωμένο (0) λίγο οργανωμένο (1) αρκετά οργανωμένο (2) πολύ οργανωμένο (3) εξαιρετικά οργανωμένο (4) Το ήταν σεμινάριο 0 0 4 7 13 0% 0% 16.7% 29.1% 54.2% 3.4 Πίνακας 7: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με το πόσο οργανωμένο τους φάνηκε το σεμινάριο Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες θεώρησαν ότι η υποστήριξη από τους εκπαιδευτές ήταν υψηλής ή πολύ υψηλής ποιότητας (:3.5). πολύ χαμηλής ποιότητας (0) χαμηλής ποιότητας (1) μέτριας ποιότητας (2) υψηλής ποιότητας (3) πολύ υψηλής ποιότητας (4) Η υποστήριξη από τους εκπαιδευτές ήταν 0 0 1 9 14 0% 0% 4.2% 37.5% 58.3% 3.5 Πίνακας 8: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με την υποστήριξη από τους εκπαιδευτές
Το μεγαλύτερο μέρος από τους συμμετέχοντες θεώρησαν ότι με τη συμμετοχή τους στο σεμινάριο έμαθαν πολλά πράγματα που έχουν αξία (:3.7). τίποτα που να έχει αξία (0) ελάχιστα πράγματα που έχουν αξία (1) μερικά πράγματα που έχουν αξία (2) αρκετά πράγματα που έχουν αξία (3) πολλά πράγματα που έχουν αξία (4) Συμμετέχοντας σε αυτό το σεμινάριο, έμαθα 0 0 1 6 17 0% 0% 4.2% 25.0% 70.8% 3.7 Πίνακας 9: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με τις γνώσεις που αποκόμισαν από τη συμμετοχή τους στο σεμινάριο Όλοι οι συμμετέχοντες προβλέπουν ότι η χρησιμότητα του σεμιναρίου στη μελλοντική τους επαγγελματική πρακτική θα είναι σημαντικής ή υψηλής αξίας (:3.4). χωρίς καθόλου αξία (0) ελάχιστης αξίας (1) μέτριας αξίας (2) σημαντικής αξίας (3) υψηλής αξίας (4) Η υποστήριξη από τους εκπαιδευτές ήταν 0 0 0 15 9 0% 0% 0% 62.5% 37.5% 3.4 Πίνακας 10: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με τη χρησιμότητα του σεμιναρίου στη μελλοντική τους επαγγελματική πρακτική Όλοι οι συμμετέχοντες δήλωσαν ότι σε περίπτωση που το σεμινάριο επαναλαμβανόταν θα το συνιστούσαν αμέσως σε άλλους εκπαιδευτικούς (:4). δε θα το συνιστούσα καθόλου (0) με πολύ επιφύλαξη (1) με επιφύλαξη (2) με λίγες επιφυλάξεις (3) θα το συνιστούσα αμέσως (4) Αν επαναλαμβανόταν το σεμινάριο θα το συνιστούσα σε άλλους εκπαιδευτικούς 0 0 0 0 24 0% 0% 0% 0% 100% 4 Πίνακας 11: Απαντήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με το αν θα συνιστούσαν το σεμινάριο σε άλλους εκπαιδευτικούς Ποιοτικά σχόλια σχετικά με το σεμινάριο Σχεδόν όλοι οι συμμετέχοντες έγραψαν επιπλέον σχόλια σχετικά με τις επιφυλάξεις τους ως προς τον τρόπο υλοποίησης του σεμιναρίου, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά του καθώς και προτάσεις τους για βελτίωση του σεμιναρίου σε περίπτωση μελλοντικής υλοποίησης. Ακολουθούν τα σχόλια των συμμετεχόντων αντιγραμμένα αυτολεξεί στις αντίστοιχες ερωτήσεις.
Ποιες είναι οι επιφυλάξεις σου, αν έχεις, σχετικά με το σεμινάριο; 1. Ίσως θα έπρεπε να διαρκέσει περισσότερο χρόνο και να δώσει την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να προσεγγίσουν σε μεγαλύτερο βάθος τις εφαρμογές. 2. Το περιβάλλον moodle ήταν ιδιαίτερα εύχρηστο αλλά θεωρώ πως κρατηθήκαμε όλοι σε μια απόσταση καθώς ο καθένας έκανε την ανακοίνωσή του σχετικά με το blog του και δεν υπήρχε ιδιαίτερη αλληλεπίδραση ανάμεσά μας και ένιωθα συχνά πως κανείς δεν βλέπει ή σχολιάζει τις δημιουργίες μου. 3. η πρακτική εφαρμογή σε πραγματικές συνθήκες (σχολείου) διαφέρει από την δική μας εφαρμογή σε επίπεδο σεμιναρίου. δε νομίζω ότι θα υπάρχει τέτοιο ενδιαφέρον - συμμετοχή... 4. Δεν υπήρχε άμεση βοήθεια από τους εκπαιδευτές. 5. Δεν έχω. 6. ΚΑΜΜΙΑ.!!! 7. Δεν έχω κάποια επιφύλαξη. 8. Δεν έχω. 9. Η μόνη επιφύλαξη είχε να κάνει με την πρώτη δια ζώσης συνάντηση, όπου η έλλειψη διαδικτύου στο χώρο του ΚΠΕ ήταν αρνητική. Ευτυχώς η εμπειρία και η άριστη κατάρτιση των εκπαιδευτών ελαχιστοποίησαν το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ποιο πιστεύεις ότι ήταν το μεγαλύτερο προσόν του σεμιναρίου; 1. η άμεση επικοινωνία, οι σαφείς οδηγίες, το περιβάλλον του moodle 2. Η αμεσότητα της συνεργασίας επιμορφωτών και επιμορφούμενων καθώς και μεταξύ των επιμορφούμενων. 3. Έμαθα χρήσιμα εργαλεία 4. Το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως. 5. ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ Η ΑΜΕΣΗ ΠΑΡΟΧΗ ΒΟΗΘΕΙΑΣ 6. ο παιγνιώδης τρόπος εκμάθησης των ψηφιακών εργαλείων. 7. H "ποιότητα" εκπαιδευτών και εκπαιδευομένων. 8. Το γεγονός ότι καθένας από μας μπορούσε να μελετήσει και να ασχοληθεί με τις εργασίες του όποια χρονική στιγμή μπορούσε. Η έλλειψη δηλ. συγκεκριμένων ωρών παρακολούθησης. 9. Τις νέες γνώσεις που πήρα. Σίγουρα δεν θα μπορούσα να δουλέψω χωρίς βοήθεια μόνη μου, όσο κι αν ήθελα να δουλέψω νέες εφαρμογές στο τμήμα μου. 10. Τα εργαλεία που μάθαμε και η συνεργασία μεταξύ μας. 11. Η ευκολία να συνδεόμαστε όποτε μας βόλευε από τον προσωπικό μας χώρο και τα νέα εργαλεία τα οποία είναι χρήσιμα αλλά δεν τα γνώριζα
12. Τα forum επικοινωνίας και υποστήριξης 13. η ελευθερία επιλογής του χρόνου ενασχόλησης - μελέτης, καθώς και η συνεργασία/ανταλ. απόψεων μεταξύ των επιμορφούμενων 14. Το μεγαλύτερο προσόν του σεμιναρίου ήταν το ότι η εκμάθηση των συγκεκριμένων υπολογιστικών εργαλείων (Κατασκευή Blog, GoAnimate, StripGenerator, Scrib, GoogleDocs), έγινε με ανώδυνο τρόπο, αφού κάθε επιμορφούμενος/η είχε τον απεριόριστο χρόνο να κατανέμει τις ώρες εργασίες μέσα στην εβδομάδα με τον τρόπο που ήθελε. Φυσικά μεγάλο ρόλο στη γρήγορη και αποτελεσματική εκμάθηση αυτών των εργαλείων έπαιξε και η άριστα δομημένη παρουσίαση του τρόπου δημιουργίας τους, εκ μέρους των επιμορφωτών/ριών. 15. Το γεγονός ότι είχα ελευθερία στην ώρα και στο χρόνο πρόσβασης, τα οποία προσάρμοζα σύμφωνα με το χρόνο μου. 16. Η οργάνωση και η άμεση λύση των προβλημάτων. 17. η σωστή επιλογή των διδασκόμενων εφαρμογών 18. το μεγαλύτερο προσόν ήταν το ότι γινόταν η γνώση και εφαρμογή των ψηφιακών εργαλείων στο σπίτι σε ώρες που βόλευαν τον καθένα. το ότι κάθε εβδομάδα είχαμε να μάθουμε ένα εργαλείο κι έτσι είχαμε το χρόνο να ασχοληθούμε και να το μάθουμε και τέλος η άμεση βοήθεια τόσο από τους επιμορφωτές όσο και από τους συμμαθητές. 19. Εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Σωστή επιλογή ψηφιακών εργαλείων. Σαφείς οδηγίες. 20. Γνώρισα εργαλεία τα οποία μπορώ να τα χρησιμοποιήσω και στα προγράμματα και στην διδασκαλία μαθημάτων αλλά και στην διάδοση γνώσεων 21. Γενικά η χρήση των blogs, animation, σκίτσων, στην εκπαίδευση. 22. Ότι μπορούσες να εργαστείς όσο ήθελες & όταν ήθελες στο σπίτι σου. Ποια πιστεύεις ότι ήταν η μεγαλύτερη αδυναμία του σεμιναρίου; 1. θέλω κι άλλο! 2. Μια σχετική ασάφεια σχετικά με το περιεχόμενο της διδακτικής πρακτικής που έπρεπε να κατατεθεί στο τέλος του σεμιναρίου. 3. Καμία 4. Η διάρκεια του. Πιστεύω πως αν ήταν λίγο μεγαλύτερο θα έδινε την δυνατότητα εμβάθυνσης. 5. Έγινε προς το τέλος της σχολικής χρονιάς και δεν προλάβαμε να χρησιμοποιήσουμε σε ικανοποιητικό βαθμό αυτά που μάθαμε στα περιβαλλοντικά προγράμματά μας. 6. δεν έχω συμμετάσχει άλλη φορά σε παρόμοιο σεμινάριο οπότε δεν μπορώ να κάνω συγκρίσεις. Με αυτά τα δεδομένα δεν βρίσκω κάποια αδυναμία στην εκτέλεση του σεμιναρίου 7. Δεν έχω εντοπίσει κάποια.
8. Θεωρώ ότι όλα ήταν καλά. 9. Δεν βρήκα καμιά αδυναμία, ίσως θα ήθελα να κρατήσει περισσότερο για να γνωρίσω και άλλες εφαρμογές. 10. Η έλλειψη αλληλεπίδρασης μεταξύ των συμμετεχόντων μέσα σε όλες αυτές τις ομάδες συζητήσεων. 11. Καμία 12. η μη παράλληλη πρακτική εφαρμογή των εργαλείων που μαθαίναμε στην σχολική πράξη (από τους περισσότερους) 13. Μεγαλύτερη αδυναμία του σεμιναρίου ήταν η απουσία βιωματικών δραστηριοτήτων μεταξύ των μελών του σεμιναρίου έτσι ώστε να υπάρξει καλύτερη επικοινωνία και γνωριμία. Δεν εντόπισα κάποια. 14. θα έπρεπε στην πρώτη συνάντηση να είχαμε γνωριστεί καλύτερα οι συμμετέχοντες μεταξύ μας. έτσι θα ήταν πιο εύκολη και η αλληλεπίδραση στο φόρουμ. 15. Δε διαπίστωσα κάποια. 16. δεν υπήρχε χρόνος περισσότερος από τους επιμορφούμενους για να διαβάσουν και να σχολιάσουν εποικοδομητικά τις εργασίες 17. Η έλλειψη σύγχρονης επικοινωνίας, π.χ. σε ζητήματα βοηθείας. Αν υπήρχε μια ορισμένη ώρα ""συνάντησης"" στο φόρουμ της Βοηθείας, θα επιλύονταν χωρίς χρονοτριβές τα τεχνικής φύσεως προβλήματα. Προτείνω το δίωρο 17:00-19:00 ή 19:00-21:00 θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τη σύγχρονη επικοινωνία! Έχεις άλλα σχόλια σχετικά με το σεμινάριο; 1. θα ήθελα να ξεκινήσει στην αρχή της σχολικής χρονιάς, να δημιουργηθεί όλο το project ενός περιβαλλοντικού προγράμματος και να υπάρχει ένα follow up από την ίδια την ομάδα. 2. Μία επιπλέον εβδομάδα αφιερωμένη στο σχεδιασμό της διδακτικής πρακτικής θα ήταν χρήσιμη. 3. Ήταν ενδιαφέρον το γεγονός ότι δουλέψαμε συνάδελφοι διαφορετικών ειδικοτήτων και βαθμίδας στις ίδιες εφαρμογές με κεντρικό θέμα το περιβάλλον. 4. Ένα τεράστιο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ για το χρόνο που διέθεσαν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο σεμινάριο συνάδελφοι και πάνω από όλα εσείς οι τρείς ""σωματοφύλακες"". Να είστε καλά και να συνεχίσετε έτσι και καλύτερα με τους επόμενους μαθητευόμενους. Δεν σας λείπει η διάθεση. Εύχομαι να σας συναντήσω σε μία επόμενη συνεργασία μας. 5. ένα μεγάλο Ε Υ Χ Α Ρ Ι Σ Τ Ω και μακάρι να μου ξαναδοθεί μια παρόμοια ευκαιρία για να μάθω κι άλλα ενδιαφέροντα πράγματα. Εύχομαι σε εύλογο χρονικό διάστημα να ακολουθήσει και β επίπεδο. 6. Όλα ήταν πολύ ενδιαφέροντα! 7. Ευχαριστώ θερμά όλοι την ομάδα του ΚΠΕ Φιλίππων για την οργάνωση του σεμιναρίου και την ευκαιρία που μου έδωσαν για να ασχοληθώ με κάτι που σκεφτόμουν, ήρθε την κατάλληλη ώρα. Ακόμη χαίρομαι για τους νέους φίλους που έκανα και της νέες ιδέες που πήρα. Με χαρά θα έπαιρνα μέρος σε ένα νέο σεμινάριο που θα ήταν συνέχεια η του πρώτου. Σας ευχαριστώ και πάλι.
8. Η τελευταία συνάντηση μας έφερε πιο κοντά σε σχέση με την πρώτη και θεωρώ ότι αν συνεχιζόταν το σεμινάριο θα είχαμε πλέον καλύτερη επικοινωνία. 9. Να ανέβει το επίπεδο δυσκολίας 10. χρειάζεται οπωσδήποτε συνέχεια α. για περαιτέρω γνώσεις και β. για να δούμε πως δούλεψαν αυτά στο σχολείο 11. Να υπάρξει και συνέχεια σε άλλο/α επίπεδο/α. 12. Μόνο ένα μεγάλο "ευχαριστώ". 13. Μου έδωσε μεγάλη χαρά, είχα πολύ καιρό να πω τα κατάφερα!!! 14. Ίσως στο τέλος να έκλεινε με ένα γεύμα το σεμινάριο (δείπνο μάλλον-προαιρετικό για όσους μπορούσαν) και η χρήση των εργαλείων να μην περιοριζόταν μόνο στην περιβαλλοντική εκπαίδευση αλλά να εκτεινόταν και σε πολιτιστικά προγράμματα καθώς και αγωγής υγείας. 15. Ευχαριστώ πολύ. 16. να γίνει και δεύτερο επίπεδο