Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες

Ενότητα στις Εικαστικές Τέχνες Τίτλος: «Εγώ, εσύ, εμείς» - Συνεργατικές εικαστικές δράσεις Βαθμίδα: 1 Τάξη: Α Διάρκεια: 8 Χ 80 Περιγραφή Ενότητας Τα παιδιά εμπλέκονται σε δημιουργικές δράσεις και συνεργασίες, μέσα από τις οποίες προβάλλεται και μελετάται βιωματικά το θέμα «εγώ, εσύ, εμείς». Μέσα από τις συνεργατικές εικαστικές δράσεις τα παιδιά πειραματίζονται με υλικά και τεχνικές, έρχονται σε επαφή με έννοιες της εικαστικής γλώσσας, εμπλουτίζουν το εικαστικό τους λεξιλόγιο, και εκφράζουν συναισθήματα και απόψεις με εικαστικό τρόπο. Οικολογία Σχολείου Πλαίσιο μάθησης/ιδιαιτερότητες σχολείου και κοινότητας: Το σχολείο είναι αστικό, με δεκαέξι τμήματα, όλων των τάξεων (Α - Στ ). Έχει δικό του εργαστήριο τέχνης. Στο σχολείο αυτό εργάζομαι για τρίτη συνεχόμενη χρονιά ως δασκάλα Εικαστικών Τεχνών. Οι σχέσεις μεταξύ των δασκάλων είναι πολύ καλές και, τόσο η διευθύντρια όσο και οι συνάδελφοι, εκτιμούν το μάθημα των εικαστικών. Η υπεύθυνη του τμήματος δέχτηκε με προθυμία την εφαρμογή του προγράμματος στο τμήμα της. Θετικά ανταποκρίθηκαν και άλλοι συνάδελφοι που συμμετείχαν ή βοήθησαν στην ομαλή και επιτυχή διεξαγωγή της θεματικής ενότητας. Οι γονείς των μαθητών/τριών δέχτηκαν με χαρά τη συμμετοχή των παιδιών τους σε αυτή την εφαρμογή και ρωτούσαν συχνά για την εξέλιξη του προγράμματος. Προϋπάρχουσες γνώσεις και εμπειρίες, ενδιαφέροντα και ιδιαιτερότητες των παιδιών: Το τμήμα αποτελείται από είκοσι παιδιά, οκτώ κορίτσια και δώδεκα αγόρια. Όλα τα παιδιά δείχνουν ενδιαφέρον και όρεξη για εικαστική δημιουργία και αγαπούν το μάθημα της Εικαστικής Αγωγής. Τα παιδιά έχουν αναπτύξει όμορφη σχέση μεταξύ τους, έχοντας βέβαια προτιμήσεις στις φιλίες τους (παρέες των 3-4). Συνεργάζονται σε μικρό βαθμό στην τάξη, σε πολύ μικρές ομάδες. Στο μάθημα των Εικαστικών δεν προηγήθηκε ουσιαστική συνεργασία μεταξύ τους, πέρα από την πραγματοποίηση εικαστικών δραστηριοτήτων ή στα πλαίσια της βοήθειας/στήριξης που παρέχει το ένα παιδί στο άλλο κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Θεματική Περιοχή: Κοινωνία και Ζωή Ζήτημα: Συνεργασία Στοιχεία από τον Πυρήνα: Μορφολογικά στοιχεία: γραμμή, σχήμα, χρώμα, υφή Δομικά στοιχεία: χρόνος, μέγεθος, όγκος Νοηματικά στοιχεία: σύμβολα, αφήγηση ιστοριών, έκφραση συναισθημάτων Τεχνικές: σχέδιο, ζωγραφική, γλυπτική, κολλητική 1

Μέσα Υλικά: Νερομπογιές, ακρυλικά, λαδοπαστέλ, νεροπαστέλ, χαρτόνια, κόλλες, υφάσματα, άχρηστα υλικά και πηλός. Πηγές: - Έμπνευση για την αφήγηση ιστορίας στο 1ο μάθημα από τα παραμύθια: Cabrera, A. (2010). Οι νεράιδες μας μιλάνε για την αλληλεγγύη. Αθήνα: Μεταίχμιο Cabrera, A. (2010). Οι νεράιδες μας μιλάνε για την κατανόηση. Αθήνα: Μεταίχμιο - Έργο τέχνης ως ερέθισμα στο 4ο μάθημα: Μητέρα και Παιδί, Γκουστάβ Κλιμτ, Λεπτομέρεια από το έργο Three ages of woman. Διαθέσιμο στο διαδίκτυο (google: Gustav Klimt mother and child) - Στοιχεία επικοινωνίας με γλύπτρια Μιχαέλλα: Εργαστήρι Κεραμικής Μιχαέλλας www.micahellasceramics.eu info@michaellasceramics.eu Στόχοι Ενότητας (Γνώσεις και Εμπειρίες, Δεξιότητες, Στάσεις) Οι μαθητές/τριες να: 1) καλλιεργήσουν δεξιότητες συνεργασίας, ομαδικότητας και επίλυσης συγκρούσεων 2) κάνουν καταμερισμό εργασίας (μοιράζονται αυτά που έχουν να κάνουν), όπου χρειάζεται, κατανοώντας έτσι ότι με τον καταμερισμό η εργασία γίνεται πιο γρήγορα 3) αναγνωρίσουν τη συνεισφορά κάθε μέλους της ομάδας (τη δική τους και των άλλων) στις ομαδικές εργασίες που δημιούργησαν 4) επιδιώκουν να δίνουν νόημα στην εικαστική τους εργασία και να αφήνουν το προσωπικό τους στίγμα 5) αναπτύξουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους μέσα από πειραματισμό και εξερεύνηση υλικών και τεχνικών 6) αναπτύξουν δεξιότητες χρήσης ποικίλων υλικών και μέσων (πηλός, εργαλεία πηλού, ακρυλικά, λεπτό πινέλο, καβαλέτο, τελάρο, ξυλόκολλα, ψαλίδι κ.ά.) 7) αποκτήσουν δεξιότητες παρατήρησης και μελέτης έργων τέχνης (προσέγγιση μέσα από προσωπικά βιώματα και εμπειρίες) 8) έρθουν σε επαφή με όρους της εικαστικής γλώσσας και να αναπτύξουν το λεξιλόγιό τους (εικαστικά, συνεργασία/συνεργάζομαι, μορφή, φιγούρα, χαράζω, αξιολογώ, καβαλέτο, καλλιτέχνης, δημιουργώ, πλάθω, πηλός/πήλινο, γλυπτική/γλύπτρια) 9) αναπτύξουν θετική στάση για συνεργασία (στα εικαστικά και γενικότερα) και να επιδιώκουν να συμμετέχουν σε ομαδικές εικαστικές δραστηριότητες. 2

Πορεία Ενότητας ΜΑΘΗΜΑ 1: Πρώτη συνεργασία μεταξύ τους Έμφαση στους Στόχους 3,8,9 1. Αφήγηση ιστορίας παιχνίδι ρόλων Η εκπαιδευτικός, ντυμένη ως νεράιδα του δάσους, αφηγείται μια αυτοσχέδια παιδική ιστορία σε συνδυασμό με παιχνίδι ρόλων που προβάλλει τη συνεργασία και την αλληλεγγύη. Τα παιδιά εντάσσονται ως πυγολαμπίδες που έρχονται να βοηθήσουν τους ήρωες της ιστορίας. 2. Περίπατος στο δάσος Ομαδική δημιουργία ενός «χάρτη» (μακρόστενη χάρτινη επιφάνεια 5xΑ1) της φανταστικής διαδρομής στο δάσος από τις πυγολαμπίδες (μαθητές/τριες) με σκοπό να βοηθήσουν τους ήρωες/φίλους τους στο πρόβλημα που έχουν. Οι πυγολαμπίδες- παιδιά πετούνε στο δάσος. Κάθονται και ζωγραφίζουν όλα όσα βλέπουν στον περίπατό τους στο δάσος. Κάθε τόσο (2-3 λεπτά) αλλάζουν θέσεις (μουσικές καρέκλες) και ζωγραφίζουν σε άλλο σημείο του χάρτη. Ενθαρρύνονται να συνεχίζουν σε σχέδια που ξεκίνησαν άλλα παιδιά. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται αρκετές φορές (5-6). 3. Ανασκόπηση - Αξιολόγηση Οι ήρωες ξυπνάνε και βλέπουν το έργο. Ρωτάνε τις πυγολαμπίδες- παιδιά να τους εξηγήσουν τι έχουν ζωγραφίσει και πώς το έχουν κάνει. Οι μαθητές/τριες μπαίνουν στη διαδικασία αξιολόγησης του έργου τους. Αναγνωρίζουν την προσωπική τους δουλειά και παρατηρούν την εξέλιξή της από τα άλλα παιδιά. 4. Συζήτηση Γίνεται Συζήτηση για την πορεία εργασίας (έμφαση στη συνεργασία και τα θετικά της). Εισαγωγή σχετικού λεξιλογίου: συνεργασία, συνεργάζομαι, ομάδα Τίθενται τα ερωτήματα: - Πώς κατάφεραν οι ήρωες να φτάσουν στον προορισμό τους; Θα μπορούσαν να το κάνουν μόνοι τους; Μία πυγολαμπίδα θα ήταν αρκετή για να τους βοηθήσει; - Τι πέτυχαν οι πυγολαμπίδες με τη συνεργασία τους; - Θα μπορούσε μία πυγολαμπίδα να φτιάξει το χάρτη μόνη της; 3

ΜΑΘΗΜΑ 2: Γνωριμία και δράση με παιδιά άλλου τμήματος Έμφαση στους στόχους: 1, 2, 8, 9. 1. Αφόρμηση - Παιχνίδι Διαγωνισμός ομάδων: «ποια ομάδα γνωρίζει περισσότερα παιδιά στο σχολείο;» Κάνουμε 16 κουτιά στον πίνακα, ένα για κάθε τμήμα «Πόσα τμήματα έχει το σχολείο μας;» Τα παιδιά καλούνται, ανά ομάδες, να ονομάζουν κάθε φορά το παιδί που γνωρίζουν και το τμήμα στο οποίο βρίσκεται. Οι απαντήσεις καταγράφονται στον πίνακα. Νικήτρια η ομάδα με τις περισσότερες απαντήσεις. 2. Συζήτηση Παρατήρηση των αποτελεσμάτων από το παιχνίδι. - Ποιους γνωρίζουμε καλά, ποιους όχι, γιατί; Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα παιδιά στο σύνολό τους γνωρίζουν κυρίως παιδάκια από τις Α τάξεις και πολύ λιγότερα παιδιά από άλλα τμήματα κυρίως αδέλφια, ξαδέρφια, γείτονες. - Θα ήταν καλύτερα να γνωρίζαμε περισσότερα παιδιά; Γιατί; - Τι θα λέγατε να επισκεφτούμε τους γείτονές μας εδώ στο σχολείο και να τους μάθουμε καλύτερα; 3. Γνωριμία με γειτονικό τμήμα (Στ τάξη) Παιδιά και εκπαιδευτικός επισκέπτονται το άλλο τμήμα στην αίθουσά του. Η πρόεδρος του τμήματος ανακοινώνει στα μεγαλύτερα παιδιά το σκοπό της επίσκεψης. Η εκπαιδευτικός προτείνει στα παιδιά να παίξουν ένα παιχνίδι για να γνωριστούν. Δίνονται οι οδηγίες για το παιχνίδι γνωριμίας: Τα παιδιά παίρνουν τις καρέκλες τους και βγαίνουν έξω στην αυλή. Ένα παιδί της Στ κάθεται απέναντι από ένα παιδί της Α τάξης. Λένε τα ονόματά τους και κάτι που τους αρέσει πολύ να κάνουν. Στη συνέχεια τα παιδιά, ανά τμήματα, αλλάζουν θέσεις (μια σηκώνονται τα μεγάλα παιδιά και μια τα μικρά). Κάθονται απέναντι από άλλο παιδί και γνωρίζονται με τον ίδιο τρόπο. Αυτό θα γίνει μερικές φορές για να γνωριστούν με αρκετά παιδιά. Ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών στο παιχνίδι μπορεί να συμμετέχουν και οι εκπαιδευτικοί (ώστε να είναι ζυγός ο αριθμός). 4

4. Χωρισμός σε ομάδες Ανακοινώνεται ότι τα παιδιά θα συνυπάρξουν στο μάθημα των Εικαστικών, σε μικτές ομάδες. Τα παιδιά χωρίζονται ελεύθερα σε ομάδες των 5-6 παιδιών σύμφωνα με τις προτιμήσεις τους (με δεδομένο ότι κάθε ομάδα θα έχει τουλάχιστον 2 παιδιά από κάθε τμήμα) και δίνουν όνομα στην ομάδα τους. 5. Παρατήρηση και καταγραφή σκιάς Οι ομάδες απλώνονται στο χώρο του γηπέδου. Καλούνται να παρατηρήσουν τις σκιές τους, κάνοντας διάφορες στάσεις με το σώμα τους. Στη συνέχεια χαράζουν με ξυλάκια στο έδαφος το περίγραμμα της σκιάς κάθε μέλους της ομάδας (το κάθε παιδί παίρνει όποια στάση επιθυμεί). Ύστερα τονίζουν τα περιγράμματα με νερομπογιά (κρατούν νερομπογιά σε μπουκάλι και την χύνουν ακολουθώντας το περίγραμμα της χαραγμένης σκιάς). ΜΑΘΗΜΑ 3: Εικαστικό έργο με τα παιδιά του άλλου τμήματος Έμφαση στους στόχους: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 9. 1. Ανάκληση εμπειριών Προβολή σε βιντεοπροβολέα φωτογραφιών από τη δραστηριότητα με τις σκιές. Σύγκριση της σκιάς με την πραγματική μορφή και σύγκριση των σκιών μεταξύ τους (μέγεθος, αναλογίες σώματος). Εντοπισμός ομοιοτήτων/διαφορών και στις δύο περιπτώσεις. 2. «Φανταστικές σκιές» - Αν είχατε τη δυνατότητα να φτιάξετε τη δική σας σκιά πώς θα την κάνατε; - Τι χρώμα θα της δίνατε, τι διακόσμηση θα είχε, τι θα έδειχνε; Ομαδικό έργο: δημιουργία «φανταστικής σκιάς» σε πραγματικές διαστάσεις (διαφανής μουσαμάς). 5

3. Αξιολόγηση εργασίας (κατά την πορεία εργασίας) Τα παιδιά καλούνται να αναστοχαστούν την πορεία εργασίας τους και να αναθεωρήσουν/επανακαθορίσουν τη μετέπειτα εξέλιξή της. 4. Ολοκλήρωση και παρουσίαση του έργου Οι ομάδες ολοκληρώνουν το έργο τους, το εκθέτουν και το παρουσιάζουν στις υπόλοιπες ομάδες. Τα παιδιά αφήνονται ελεύθερα να κινηθούν στο χώρο, να παρατηρήσουν όποιο έργο επιθυμούν και να ανταλλάξουν απόψεις μεταξύ τους. ΜΑΘΗΜΑ 4: Συνύπαρξη και συν- δημιουργία με μητέρες (Με αφορμή και την παγκόσμια γιορτή της μητέρας) Έμφαση στους στόχους: 1, 4, 6, 7, 8. 1. Ερέθισμα Έργο τέχνης Μητέρα και Παιδί, Γκουστάβ Κλιμτ, Λεπτομέρεια από το έργο Three ages of woman. Το έργο παρουσιάζεται εκτυπωμένο σε καμβά μεγάλων διαστάσεων. Συζήτηση με παιδιά και μητέρες μαζί. Η συζήτηση γίνεται στην τάξη των παιδιών (όχι στο εργαστήριο). Κάθε μαθητής/τρια κάθεται μαζί με τη μητέρα του/της. Ενθαρρύνονται να συμμετέχουν και οι δύο στη συζήτηση. Βοηθητικές ερωτήσεις για ενθάρρυνση συζήτησης: - Ποιοι είναι άραγε; - Τι σχέση φαίνεται να έχουν; - Πού μπορεί να βρίσκονται; - Τι νομίζετε ότι νιώθουν; - Σας αρέσει; - Θα ήθελε κάποιος/α να είναι στη θέση τους; Ερωτήσεις για ανάκληση εμπειριών: - Τι σας θυμίζει; 6

- Πότε θέλουμε να έχουμε αγκαλιά τη μητέρα μας / το παιδί μας; 2. Εικαστική συν- δημιουργία Το εργαστήριο είναι έτοιμο από πριν για τη δραστηριότητα. Μητέρες και παιδιά μεταφέρονται στο εργαστήριο εικαστικών και κάθονται μαζί μπροστά από ένα καβαλέτο με τελάρο. Το έργο του Κλιμτ τοποθετείται σε σημείο που να είναι ορατό από όλους/ες. Επιπλέον, στον πίνακα υπάρχουν έγχρωμες φωτοτυπίες (Α4) από έργα διάφορων καλλιτεχνών με θέμα τη μητρότητα. Η εκπαιδευτικός δείχνει τα έργα σχολιάζοντας ότι η σχέση μητέρας παιδιού έχει εμπνεύσει από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα πολλούς καλλιτέχνες. Ανακοινώνει ότι με αυτό το θέμα θα ασχοληθούν στη συνέχεια μαζί τα παιδιά με τις μητέρες τους. Στοχασμός και αξιολόγηση του έργου από τα παιδιά και τις μητέρες τους κατά την πορεία και την ολοκλήρωση της εργασίας. ΜΑΘΗΜΑ 5: Προετοιμασία για συνάντηση με εικαστικό καλλιτέχνη γλύπτρια Έμφαση στους στόχους: 4, 5, 6, 8, 9 1. Παρατήρηση πήλινων έργων Η εκπαιδευτικός δίνει στα παιδιά πήλινα αντικείμενα που εκτίθενται στο εργαστήρι των εικαστικών. - Πώς νιώθετε τα αντικείμενα στα χέρια σας; (Αισθητηριακή περιγραφή των αντικειμένων) - Ποιοι νομίζετε τα έφτιαξαν; - Με τι υλικό έχουν γίνει; 2. Πειραματισμός με το υλικό Κάθε παιδί έχει στα χέρια του ένα κομμάτι πηλό. Δίνεται λίγος χρόνος για να το νιώσουν στα χέρια τους, να παίξουν λίγο μαζί του. 7

- Πώς νιώθετε τον πηλό; - Μοιάζει με άλλο υλικό που έχετε χρησιμοποιήσει; - Τι μπορούμε να τον κάνουμε; Έμφαση στις ιδιότητες και δυνατότητες του υλικού. Εισαγωγή ειδικού λεξιλογίου και ενθάρρυνση για χρήση του (πιέζω, πλάθω, χαράζω, μορφοποιώ, μορφή, γλυπτό). Τα παιδιά ενθαρρύνονται να φτιάξουν ό,τι θέλουν (ελεύθερο θέμα) με τον πηλό. Προετοιμασία για την τεχνική που θα χρησιμοποιηθεί στο επόμενο μάθημα με τη γλύπτρια: Κατευθύνονται στο να δημιουργήσουν πλάθοντας και χτίζοντας από το ίδιο το κομμάτι (όχι πολλά μικρά κομμάτια, αλλά ένα ενιαίο). ΜΑΘΗΜΑ 6: Γνωριμία και δημιουργία με εικαστικό καλλιτέχνη γλύπτρια Έμφαση στους στόχους: 1, 4, 5, 6, 7, 8. Η Μιχαέλλα είναι γλύπτρια από τη Λεμεσό. Έχει τελειώσει γραφικές τέχνες στην Αθήνα. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει επιδοθεί στην κεραμική και τη γλυπτική. Έχει το δικό της εργαστήρι κεραμικής και γλυπτικής στην οδό Αγίου Ανδρέου, στην παλιά Λεμεσό, όπου εκθέτει προς πώληση τα έργα της. Παράλληλα κάνει και μαθήματα κεραμικής σε παιδιά και ενήλικες. Έχει διαμορφώσει το δικό της στυλ το οποίο είναι ευδιάκριτο σε κάθε της έργο. Χρησιμοποιεί ζωντανά χρώματα (κόκκινο, πορτοκαλί, μοβ, κίτρινο, γαλάζιο, πράσινο) και χαρούμενα σύμβολα (λουλούδια, πεταλούδες, πασχαλίτσες, αερόστατα, μαργαρίτες). Οι ανθρώπινες φιγούρες της μοιάζουν να βγαίνουν από φανταστικούς αισιόδοξους κόσμους (χαριτωμένα πρόσωπα, παιχνιδιάρικες εκφράσεις, χαρούμενες ενδυμασίες). Είναι ευχάριστος και κοινωνικός άνθρωπος και της αρέσει πολύ η συναναστροφή με τα παιδιά. 1. Επαφή με τέσσερα έργα της γλύπτριας Η Μιχαέλλα παρουσιάζεται στην αρχή ως φίλη της εκπαιδευτικού που ήρθε να γνωρίσει τα παιδιά και να συμμετέχει στο μάθημά τους. Μαζί της έφερε και τέσσερα φιλαράκια (γλυπτά έργα της γλύπτριας). Τα γλυπτά βρίσκονται τοποθετημένα σε διάφορα σημεία της τάξης. Ζητάμε από τα παιδιά να τα εντοπίσουν. Τα παιδιά είναι χωρισμένα σε τέσσερις ομάδες. Σε κάθε ομάδα δίνουμε ένα ανθρωπάκι και τους ζητάμε να του δώσουν ένα όνομα και να φανταστούν τι κάνει, τα ενδιαφέροντά του (π.χ. αγαπημένο φαγητό, μουσική που ακούει, αγαπημένο παραμύθι, σε ποια χώρα ζει, από πού μπορεί να έρχεται). Δίνεται μεγάλο χαρτόνι (Α2) σε κάθε ομάδα, για να δημιουργήσει το προφίλ- ταυτότητα του/της νέου/ας φίλου/ης. Μπορούν να γράψουν ή να ζωγραφίσουν αυτά που θέλουν να πουν. Η γλύπτρια και η εκπαιδευτικός περνάνε από τις ομάδες και κάνουν βοηθητικές ερωτήσεις, για τη δημιουργία της ταυτότητας του γλυπτού, όπως: - Τι λέτε να κάνει στον ελεύθερό του/της χρόνο; - Παίζει κάποιο μουσικό όργανο; - Πού ετοιμάστηκε να πάει έτσι όπως είναι ντυμένο; 8

2. Δημιουργία μικρού γλυπτού Η Μιχαέλλα γνωστοποιεί στα παιδιά ότι είναι η δημιουργός των τεσσάρων φίλων που γνώρισαν. Μιλάει λίγο για τη σχέση της με τον πηλό και για το έργο της. Ρωτά τα παιδιά αν θέλουν να φτιάξουν και αυτά τα δικά τους ανθρωπάκια. Κάθε παιδί δουλεύει ατομικά τη φιγούρα του. Η Μιχαέλλα και η εκπαιδευτικός κινούνται στο χώρο και λειτουργούν υποστηρικτικά, ενθαρρύνοντας και βοηθώντας τα παιδιά, όπου χρειάζεται. 3. Αξιολόγηση από συμμαθητές/τριες Τα γλυπτά των παιδιών τοποθετούνται στο κέντρο της αίθουσας. Τα παιδιά καλούνται να κάνουν θετικά σχόλια για τα έργα των συμμαθητών/τριών τους (ποιο γλυπτό μας αρέσει και για ποιο λόγο). 9

ΜΑΘΗΜΑ 7: Συνεργασία για ομαδικές συνθέσεις Έμφαση στους στόχους: 1, 2, 3, 4, 7, 9. 1. Ζωγραφική γλυπτών Τα γλυπτά έχουν ψηθεί. Γίνεται σύγκριση ωμού με ψημένο πηλό. Κάθε παιδί παίρνει το γλυπτό του και το ζωγραφίζει με ακρυλικές μπογιές. 2. Έμπνευση από έργα της γλύπτριας Προβολή με τη χρήση βιντεοπροβολέα δύο έργων της γλύπτριας που αποτελούν συνθέσεις από πήλινα αντικείμενα και γλυπτά που εντάσσονται σε ένα κοινό πλαίσιο/περιβάλλον. Παρατήρηση και συζήτηση ξεχωριστά για κάθε έργο της Μιχαέλλας από το σύνολο των παιδιών. - Ποιοι είναι οι πρωταγωνιστές στο έργο; - Πού βρίσκονται και τι κάνουν; - Τι εποχή νομίζετε ότι είναι; - Τι χρώματα συνδυάζει η Μιχαέλλα; - Πώς θα ονομάζατε το έργο; Τι τίτλο θα δίνατε σε αυτή τη σκηνή; 3. Σύνθεση με γλυπτά Τα παιδιά χωρισμένα σε τέσσερις ομάδες καλούνται να εντάξουν τα γλυπτά τους σε ένα κοινό χώρο και να το διακοσμήσουν. Έμφαση στο συνδυασμό των χρωμάτων και των υλικών και στην επιλογή του περιβάλλοντος (πού βρίσκονται, εσωτερικός ή εξωτερικός χώρος). Αν θέλουν χρησιμοποιούν και τα πήλινά τους από το 5ο μάθημα. 10

ΜΑΘΗΜΑ 8: Τελική Αξιολόγηση Έμφαση στους στόχους: 3, 7, 8, 9. 1. Παρατήρηση των έργων και συζήτηση Όλα τα έργα που παρήγαγαν τα παιδιά εκτίθενται μαζί με έργα παιδιών από όλο το σχολείο στο εργαστήρι των εικαστικών. Η έκθεση είναι ανοικτή για παιδιά και γονείς το βράδυ της τελικής γιορτής του σχολείου. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να επισκεφτούν την έκθεση μαζί με τους γονείς τους. Στο τελευταίο μάθημα τα παιδιά επισκέπτονται με την εκπαιδευτικό την έκθεση. Γίνεται εστίαση στα έργα που δημιούργησαν για τη συγκεκριμένη ενότητα. Παρατηρώντας τα, ενθαρρύνονται να μοιραστούν συναισθήματα και σκέψεις για τα βιώματά τους από τις συνεργατικές δράσεις. 2. Φύλλο αναστοχασμού Συμπληρώνουν απλό φύλλο αναστοχασμού. Το φύλλο υποκινεί τα παιδιά να ξαναθυμηθούν τις συνεργασίες που έκαναν και να σημειώσουν το βαθμό αρεσκείας (λίγο, πολύ, πάρα πολύ) για τα ομαδικά τους έργα και για τη συνεργασία τους με κάθε ομάδα ξεχωριστά. Αναστοχασμός Μαθησιακά αποτελέσματα Τα αποτελέσματα όσον αφορά στην ιδέα της συνεργασίας ήταν πολύ ενθαρρυντικά, παρά τις επιφυλάξεις που υπήρχαν αρχικά για τις δυνατότητες των παιδιών (κυρίως λόγω ηλικίας) να συνεργάζονται ομαλά και αποτελεσματικά. Υπήρξε σταδιακή ανάπτυξη θετικής στάσης για τις συνεργατικές δράσεις από όλα τα παιδιά. Παράλληλα αναπτύχθηκαν αισθητά οι σχέσεις τους με τους/τις συμμαθητές/τριές τους αλλά και με τα παιδιά της Στ τάξης, κάτι που φάνηκε και σε άλλες σχολικές τους δραστηριότητες (παρέα και παιχνίδια κατά τα διαλείμματα, παιδιά της Στ πήραν ρόλο προστάτη ή μεγάλου/ης αδελφού/ής για παιδιά της Α ). Εξίσου σημαντική ήταν η θετική ανταπόκριση των μαθητών/τριών στην εφαρμογή των διάφορων δραστηριοτήτων και κυρίως των πρακτικών εικαστικών δράσεων (διάθεση, 11

επιμέλεια, κέφι, υπομονή), επιδεικνύοντας πολύ ενδιαφέρον για την εξέλιξη, την ολοκλήρωση και το τελικό αποτέλεσμα των έργων τους. Όπως φάνηκε από τις εκδηλώσεις ενθουσιασμού και χαράς, αλλά και από τις απαντήσεις των μαθητών/τριών στο φύλλο στοχασμού, η συνύπαρξη στο εργαστήριο των εικαστικών και η εικαστική δημιουργία με τη μητέρα τους και με τη γλύπτρια ήταν πρωτόγνωρες εμπειρίες από τις οποίες κέρδισαν πολλά και επιθυμούν να επαναληφθούν στο μέλλον. Καταλυτική επίδραση στα παιδιά είχε η εμπειρία με τον πηλό, αφού για τα περισσότερα αυτή ήταν η πρώτη φορά που ήρθαν σε επαφή με το υλικό. Τους άρεσε ιδιαίτερα που έφτιαξαν γλυπτά και ρωτούσαν τακτικά για την κατάστασή τους (αν δεν έσπασαν, αν ήρθαν από το ψήσιμο, πότε θα τα βάψουν). Σε γενικές γραμμές η ενότητα είχε πολύ καλή εξέλιξη και επιτεύχθηκαν όλοι οι στόχοι, ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών/τριών, σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο. Εναλλακτικές δραστηριότητες 1. Ωφέλιμη θα ήταν η δημιουργία στοχαστικού ημερολογίου, απλής μορφής, για: α) μικρές ζωγραφιές σε συνεργασία με άλλους (από οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον) στον ελεύθερό τους χρόνο, β) τοποθέτηση φωτογραφιών από εικαστικές δραστηριότητες (εντός ή εκτός σχολικού χρόνου) δ) καταγραφή συναισθημάτων και στοχασμός για τα εικαστικά τους βιώματα κατά τη διάρκεια της ενότητας. 2. Μικρότερη διάρκεια των βοηθητικών δραστηριοτήτων Λόγω της μικρής ηλικίας των παιδιών κάποιες δραστηριότητες θα μπορούσε να είναι μικρότερης διάρκειας, για να μην κουράζουν τα παιδιά και για να υπάρχει μεγαλύτερος χρόνος για ανάπτυξη της εικαστικής δημιουργίας. 3. Συνεργασία με άλλο τμήμα Η συνεργασία καλό θα ήταν να γινόταν με τμήμα μικρότερης τάξης (Δ, Ε ) ώστε τα θετικά αποτελέσματα (σχέσεις φιλίας, αγάπης, αδελφικότητας, σεβασμού) να έδιναν καρπούς για περαιτέρω ανάπτυξη προσωπικών σχέσεων ή/και ευκαιρίες για άλλες συνεργατικές δράσεις το επόμενο/μεθεπόμενο σχολικό έτος. 4. Αλλαγή ώρας της εικαστικής δημιουργίας με τις μητέρες Το 4ο μάθημα, με τις μητέρες, έγινε την 1η και 2η περίοδο. Παρόλο που υπήρχε μεγάλη ανταπόκριση από τις μητέρες αμέσως μετά την ολοκλήρωση του μαθήματος οι περισσότερες έφυγαν βιαστικές για να επιστρέψουν στις εργασίες τους. Αν η δραστηριότητα γινόταν προς το τέλος της σχολικής μέρας (5η- 6η- 7η) θα ήταν πιο βολικό γιατί θα ήταν συνεχόμενο με το τελευταίο διάλειμμα και θα υπήρχε χρόνος για να συνυπάρξουν παιδιά και μητέρες και στην αυλή του σχολείου. Προέκταση δραστηριοτήτων Κάθε συνεργασία (μεταξύ τους, με μεγαλύτερα παιδιά, με μητέρες, με γλύπτρια) θα μπορούσε να αποτελεί μία ενότητα από μόνη της με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια και περιθώρια εξέλιξης. Έτσι θα μπορούσε να υπάρξει πιο μελετημένη ανάπτυξη των εργασιών τους. Εκπαιδευτικός: Μαρία Γιαλλουρίδου Υποστηρίκτρια: Δρ Φωτεινή Λάρκου 12