ΠΡΟΩΡΗ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΗ ΣΧΟΛΕΙΟΥ (Π.Ε.Σ.) ΠΡΑΓΑ 25-29/1/2016
ΣΚΟΠΟΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ Βασικός σκοπός ήταν η απόκτηση νέων και εμβάθυνση ήδη γνωστών τεχνικών για την πρόληψη της μαθητικής διαρροής. Καθώς το πρόβλημα της σχολικής διαρροής παρατηρείται έντονα στα σχολεία, είναι απαραίτητη η κατανόηση των λόγων που οδηγούν τους μαθητές στο να εγκαταλείψουν το σχολείο πριν την ολοκλήρωση των σπουδών τους και να αντιμετωπιστεί πρακτικά.
Π.Ε.Σ.: Εγκατάλειψη του σχολείου πριν την ολοκλήρωση της κατώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ΠΕΣ ανέρχεται στο 14,8 %. Το 2012 σχεδόν 5.5 εκατομμύρια νέοι 18-24 ετών είχαν ήδη εγκαταλείψει το σχολείο. Ευρωπαϊκός στόχος -> να πέσει ο μέσος όρος ΠΕΣ σε λιγότερο από 10% πανευρωπαϊκά ως το 2020
Εικ.1: Στοιχεία ΠΕΣ 2009 και 2014 /Στόχοι για 2020
ΛΟΓΟΙ Π.Ε.Σ./ ΜΑΘΗΤΕΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟ Προσωπικοί/ οικογενειακοί: παιδιά διαζευγμένων γονιών, που βιώνουν κακοποίηση, έλλειψη φροντίδας και προσοχής από το σπίτι, προβλήματα με εθισμούς( ναρκωτικά, αλκοόλ) Κοινωνικοί: φτώχεια, κοινωνική ανισότητα, παιδιά μεταναστών, πρόωρη ένταξη στην αγορά εργασίας, παιδιά Ρομά Εκπαιδευτικοί: έλλειψη ενδιαφέροντος, αδιαφορία για τα μαθήματα, δυσκολία επίτευξης καλής επίδοσης, βαρετός τρόπος διδασκαλίας, άσχημη συμπεριφορά καθηγητών, χαμηλή αυτοεκτίμηση σε σχέση με το σχολείο, απογοήτευση
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Π.Ε.Σ. ΠΡΟΛΗΨΗ -> επέμβαση σε πρώιμο στάδιο εκδήλωσης φαινομένου Εφαρμογή ενδιαφέροντος προγράμματος σπουδών, που θα κινητοποιήσει τα ταλέντα και τις δεξιότητες των μαθητών Ευέλικτες εκπαιδευτικές μέθοδοι, που θα δίνουν την δυνατότητα σε όλους τους μαθητές, σύμφωνα με τις δυνατότητές τους, να νιώσουν καλά με την επίδοσή τους. Καλύτερη ενσωμάτωση παιδιών από άλλες χώρες στην τάξη
Συμμετοχή των μαθητών και των γονέων στις αποφάσεις σχετικά με το σχολείο: η ενεργή συμμετοχή στην σχολική ζωή αυξάνει την δέσμευσή τους. Συνεχής ενημέρωση του εκπαιδευτικού προσωπικού μέσω σεμιναρίων. Συνεργασία με την κοινωνία και την αγορά εργασίας: μέσα από μια μικρή επαφή με την αγορά εργασίας, μπορεί ο μαθητής να καταλάβει τις εργασιακές προσδοκίες και να προτιμήσει να συνεχίσει το σχολείο για να λάβει περισσότερα εφόδια για το μέλλον.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ-> μέτρα για προβλήματα που ανακύπτουν σταδιακά. Συστηματική παρακολούθηση και καταγραφή προβλήματος Π.Ε.Σ. Υπηρεσίες στήριξης μαθητών- γονέων/ οικοδόμηση συνεργασίας σχολείουσπιτιού : παροχή πρόσθετης διδακτικής στήριξης, εξατομικευμένες υπηρεσίες συμβουλευτικής και καθοδήγησης (mentoring), υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού καθώς και γενικότερα µέτρα κοινωνικής πρόνοιας. Διαπολιτισμική εκπαίδευση
Προσφορά δραστηριοτήτων εκτός μαθημάτων(προγράμματα) για να εμπλουτιστεί η διδακτική εμπειρία Υποστήριξη εκπαιδευτικού προσωπικού Ενημέρωση γονέων σχετικά με το φαινόμενο, προκειμένου να μπορέσουν κ αυτοί να αναγνωρίσουν τα πρώτα σημάδια εκδήλωσής του.
ΑΝΤΙΣΤΑΘΜΙΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ-> επανένταξη νέων που εγκατέλειψαν το σχολείο εκ νέου στο σχολικό περιβάλλον. Εύκολα προσβάσιμα ιδρύματα, με προγράμματα που είναι ευέλικτα και ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς. Προσωπική προσέγγιση στους νέους που αποζητούν μια δεύτερη ευκαιρία στην εκπαίδευση: στοχευμένη μάθηση, που καλύπτουν τις ικανότητες τους, υποστήριξη (ψυχολογική, συναισθηματική), συμβουλευτική
Νέες παιδαγωγικές προσεγγίσεις όπως συνεργατική μάθηση, μάθηση από συνομηλίκους, μάθηση με βάση την μέθοδο του project Ευελιξία στο πρόγραμμα σπουδών, περισσότερη αυτονομία όσον αφορά τους τομείς των πεδίων μάθησης
ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT SWOT strength = δυνατά σημεία weaknesses= αδύναμα σημεία opportunities=ευκαιρίες threats= απειλές
ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Εργαλείο διοίκησης που χρησιμοποιείται για την εκτίμηση των δυνατών και αδύνατων σημείων, των ευκαιριών και κινδύνων που παρουσιάζονται σε ένα σχολείο. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μέσα στη τάξη ως τρόπος αναγνώρισης των πλεονεκτημάτων και αδυναμιών του κάθε μαθητή αλλά και του συνολικού μαθητικού δυναμικού, προκειμένου να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι και να γίνει χρήση των ευκαιριών που θα προκύψουν.
ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ Διδασκαλία μέσω εργασιών (project base learning) Ανοιχτή διαδικασία μάθησης, τα όρια και οι δυνατότητές της εξελίσσονται συνεχώς. Μελέτη/Έρευνα σε βάθος ενός θέματος στο οποίο οι ιδέες, τα ερωτήματα, οι θεωρίες, οι προβλέψεις και τα ενδιαφέροντα των µαθητών είναι εκείνα που διαμορφώνουν τις εμπειρίες που βιώνουν τα παιδιά κατά τη διάρκειά της εργασίας. Βιωματικός χαρακτήρας συνεργασίας
Πλεονεκτήματα μεθόδου Project Εκπαιδεύει τους µαθητές να σκέφτονται κριτικά, να κατανοούν, να αποσαφηνίζουν και να επιλύουν. Τους ενθαρρύνει να είναι πρακτικοί, τους καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και συμβάλλει στο να είναι επικοινωνιακοί. Οι διδάσκοντες µετατρέπονται σε συµβούλους και οι µαθητές γίνονται περισσότερο υπεύθυνοι.
Προετοιμάζουν τους μαθητές για εργασίες υψηλότερων απαιτήσεων. Ερευνούν στο πλαίσιο αναφοράς, τις βιβλιοθήκες, το διαδίκτυο, ΜΜΕ. Ασκούνται στην κριτική αξιολόγηση και αξιοποίηση των πληροφοριών. Αναπτύσσουν κριτικό στοχασμό και κοινωνικές δεξιότητες. Καλλιεργούν τη συλλογικότητα και τη συνεργασία. Ενισχύουν την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθησή τους.
Εργασία στο σεμινάριο με την μέθοδο project
ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Διακλαδική η θεµατική προσέγγιση Διερεύνηση θέµατος από διαφορετικούς κλάδους Χωρίς χρονικό περιορισµό, Ελεύθερη επιλογή θέµατος από τους µαθητές Άµεσες συνδέσεις, σε βάθος κατανόηση, µεταγνώση Πολλή προετοιµασία, κίνητρα για δασκάλους/µαθητές
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΜΑΘΗΤΕΣ Κατανόηση σε βάθος Αύξηση της ποιότητας της µάθησης σε σχέση µε την ποσότητα Αυτόνομή /εξατομικευμένη µάθηση Αυξηµένα κίνητρα/εσωτερική ενίσχυση Οµαδοσυνεργατική µάθηση: ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων Εμπλοκή συνόλου των µαθητών: ατομικές διαφορές/δυνατότητες Σύνδεση µε εμπειρία, αυθεντική συνθήκη
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΓΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ Αυξημένο ενδιαφέρον: στενότερη σχέση µε µαθητές / συναδέλφους, αύξηση της δημιουργικότητας, µείωση του άγχους Ευελιξία & Έλεγχος: σχετική ανεξαρτησία από το Α.Π., δυνατότητα προσαρμογής στα δεδομένα κάθε τάξης Συνεργασία, διεπιστηµονική σύνδεση, αλληλοεπιµόρφωση Συνεχής κατάρτιση: χρήση νέων εργαλείων, τεχνικών
Εργασία στο σεμινάριο με τη διαθεματική μέθοδο στο θέμα «Πυθαγόρας»
ΜΑΘΗΣΗ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ Σύνδεση σχολείου- μάθησης με την κοινωνία και την τοπική αγορά εργασίας. Προκειμένου να νιώσουν οι μαθητές σε κίνδυνο ότι η εκπαίδευση θα τους δώσει παραπάνω εφόδια για την αφομοίωσή τους από την αγορά εργασίας, το σχολείο τους φέρνει σε επαφή με αυτήν ήδη στα σχολικά τους χρόνια: μέσω συνεντεύξεων, επισκέψεων με τοπικούς φορείς της αγοράς μέσα από μαθητείες και πρακτική άσκηση
Βίντεο σχετικά με την μάθηση μέσω της σύνδεσης με την κοινωνία.
ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΌ ΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Οι εκπαιδευτές ήταν καλά καταρτισμένοι και ευγενικοί. Πέρα από το κομμάτι του σεμιναρίου ήταν στην διάθεσή μας για οποιαδήποτε βοήθεια χρειαζόμασταν κατά την παραμονή μας στην πόλη.
Το σεμινάριο ήταν σωστά οργανωμένο. Το ζήτημα της Π.Ε.Σ. τέθηκε στην θεωρητική του βάση, μας δόθηκε όμως και η ευκαιρία να έρθουμε σε επαφή με κορίτσι που εγκατέλειψαν το σχολείο νωρίς μέσα από την επίσκεψή μας σε ένα ίδρυμα νεότητας, όπου διαμένουν, και να μιλήσουμε προσωπικά μαζί τους.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΜΕΘΟΔΩΝ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΜΟΥ Στην περιοχή που διδάσκω οι μαθητές με κίνδυνο να εγκαταλείψουν το σχολείο πριν αποφοιτήσουν είναι παιδιά συγκεκριμένων κατηγοριών: παιδιά προερχόμενα από οικογένειες Ρομά, παιδιά μεταναστών, παιδιά με χαμηλό οικογενειακό εισόδημα. Δεδομένου της κατάστασης λοιπόν θεωρώ ότι η διαθεματική μέθοδος και η διδασκαλία μέσω project (προσαρμοσμένες στις δυνατότητες των παιδιών φυσικά) θα μπορούσαν να τους αυξήσουν την αυτοεκτίμησή, να τα κάνουν να νιώσουν πιο άνετα στο σχολείο και τελικά να τα παροτρύνουν να παραμείνουν σε αυτό.