Σελ. 1 από 5 ΦΥΛΛΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ ΤΑΞΗ : Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΗΣ ΟΜΑΛΗΣ ΚΙΝΗΣΗΣ (ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ ). ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΜΙΧΑΛΗΣ ΑΡΓΥΡΟΥΔΗΣ Σκοπός το πειράματος : 1)Να πολογίζομε την ταχύτητα ενός κινητού με την βοήθεια το χρονομετρητή. )Να αναγνωρίζομε την εθύγραμμη ομαλή κίνηση από το διάγραμμα θέσης (x) χρόνο (t) και το διάγραμμα ταχύτητας () χρόνο (t). Στοιχεία μαθητή : Όνομα : Επώνμο:. Τάξη Τμήμα.Ημερομηνία:. Θεωρητικές επισημάνσεις: Για να μελετήσομε την κίνηση ενός σώματος, το φσικό μέγεθος πο μας ενδιαφέρει περισσότερο να γνωρίζομε είναι η ταχύτητα (u), δηλαδή πόσο γρήγορα μετατοπίζεται από μια θέση σε μια άλλη θέση. Η μέση ταχύτητα (u) ενός σώματος πο κινείται σε εθεία γραμμή, μπορεί να πολογιστεί πειραματικά από το πηλίκο της μετατόπισης το ( Δ x ) (θέση τελική θέση αρχική) = (x τελική - x αρχική) = Δ x προς το αντίστοιχο χρονικό διάστημα ( Δ t ) (χρονική στιγμή τελική χρονική στιγμή αρχική)= (t τελικ ή - t αρχική ) = Δηλαδή : Δ x u = Δ t Όταν το χρονικό διάστημα γίνει πάρα πολύ μικρό, η μέση ταχύτητα ισούται με τη στιγμιαία. Στην εθύγραμμη ομαλή κίνηση η μέση ταχύτητα έχει πάντοτε σταθερή τιμή. Ο λόγος οποιασδήποτε μετατόπισης το σώματος προς το αντίστοιχο χρονικό διάστημα είναι πάντα ο ίδιος. Έτσι η στιγμιαία ταχύτητα το σώματος είναι ίση με τη μέση. Πειραματική διαδικασία: Θα μελετήσομε την κίνηση πο κάνει το αμαξάκι το Κο Ανδρέα, πάνω στην έδρα της τάξης, κινούμενο πάντα σε εθεία γραμμή και προς την ίδια κατεύθνση. Η κίνηση το όμως θα διαρκέσει ένα - δύο δετερόλεπτα και το πρόβλημα πο εμφανίζεται είναι πώς θα καταγράψομε και μετά πως θα μετρήσομε τις θέσεις πο βρίσκεται το ατοκίνητο σε χρονικές στιγμές μερικά δέκατα το ενός δετερολέπτο;
Σελ. από 5 Θα μας εξπηρετούσε αν η μηχανή το άφηνε μια σταγόνα λάδι πάνω στην έδρα κάθε s = 0.0s και στη σνέχεια μετρούσαμε τις αποστάσεις από σταγόνα σε 0 σταγόνα. Αλλά δστχώς το αμαξάκι μας δεν «χάνει λάδια» Αν όμως κολλήσομε με σελοτέιπ πάνω στον πισινό προφλακτήρα το ατοκινήτο μας μια χάρτινη ταινία τότε η ταινία ατή θα κινείται με την ίδια ταχύτητα και θα το παρακολοθεί στην κίνηση το. Πρέπει τώρα να βρούμε ένα όργανο πο να αφήνει ένα σημάδι πάνω στην χαρτοταινία σε ίσα και μικρά χρονικά διαστήματα Ξέρομε ότι ένα μοτεράκι όταν το σνδέσομε με δύο μπαταρίες τότε ατό γρνάει με σταθερό ρθμό (σχνότητα) και ολοκληρώνει μια περιστροφή σε δύο εκατοστά το ενός δετερολέπτο ( s = 0.0s). Αν τώρα τοποθετήσομε και μια 0 βίδα με μικρή ροδέλα σε σταθερή θέση στην περιφέρεια το περιστρεφόμενο κλίνδρο τότε όσο το μοτέρ περιστρέφεται η ροδέλα θα αφήνει μια κοκίδα πάνω στην χαρτοταινία καθώς θα την οδηγήσομε να περνάει κάτω από τον κύλινδρο το μοτέρ. Η απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών κοκίδων θα αντιστοιχεί στην μετατόπιση το ατοκινήτο σε χρονικό διάστημα δύο εκατοστών το δετερολέπτο. Επειδή ατό είναι πολύ μικρό χρονικό διάστημα καλύτερα να μετράμε με το χάρακα μας μετατοπίσεις πέντε πέντε κοκίδων πο θα αντιστοιχούν σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα ενός δεκάτο το δετερολέπτο : 1 Δ t = 5x0,0s = 0.1s = s Θέση (χ) Μετατόπιση (Δχ) u = σταθερή = ; Χρ. στιγμές (t) Xρ. διαστήματα() ταχύτητα (u) ηλεκτρικός χρονομετρητής ατογραφική ταινία
Σελ. 3 από 5 Στη ατογραφική ταινία έχει τώρα αποτπωθεί η κίνηση το ατοκινήτο. Διαλέγομε ως σημείο αναφοράς την πρώτη κοκίδα πο φαίνεται καθαρά και την ονομάζομε σημείο 0 ( η θέση x 0 =0 την χρονική στιγμή t 0 =0). Στη σνέχεια χωρίζομε με το στλό μας τη διαδρομή πέντε πέντε κοκίδες. Έτσι τώρα καταλαβαίνομε ότι στην 5 η κοκίδα βρέθηκε σε ένα δέκατο το δετερολέπτο, στην η κοκίδα βρέθηκε τη χρονική στιγμή 0, s, η 15 η κοκίδα είναι η θέση το τη χρονική στιγμή 0,3 s, η 0 η κοκίδα η θέση το τη χρονική στιγμή τέσσερα δέκατα το δετερολέπτο κ.ο.κ. I. Γράψε στον παρακάτω πίνακα τις μετρήσεις θέσης ( x σε cm ) πο προέκψαν και στη σνέχεια σμπλήρωσε τον πολογίζοντας τις μετατοπίσεις ( σε cm), τα χρονικά διαστήματα ( σε δετερόλεπτα (s)) και την ταχύτητα το ατοκινήτο (u σε cm s ). Αριθμός κοκίδας Χρονική στιγμή (t) σε s ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΤΡΗΣΕΩΝ Μετατόπιση () σε cm Θέση (x) σε cm Χρονικό διάστημα () σε s Ταχύτητα () σε cm/s 0 t 0 =0,0 x 0 = 0,0 ----------------- --------------- ------------- 1 η πεντάδα t 1 =0,1 x 1 = 1 =x -x 0 = 1 =t -t 0 = 1 = 1 = 1 η πεντάδα t =0, x = =x 3 -x 1 = =t 3 -t 1 = 3 η πεντάδα t 3 =0,3 x 3 = 3 =x -x = 3 =t -t = 3 3 3 η πεντάδα t =0, x = =x 5 -x 3 = =t 5 -t 3 = 5 η πεντάδα t 5 =0,5 x 5 = 5 =x 6 -x = 5 =t 6 -t = 5 5 5 6 η πεντάδα t 6 =0,6 x 6 = 6 =x 7 -x 5 = 6 =t 7 -t 5 = 6 6 6 7 η πεντάδα t 7 =0,7 x 7 = 7 =x 8 -x 6 = 7 =t 8 -t 6 = 7 7 7 8 η πεντάδα t 8 =0,8 x 8 = 8 =x 9 -x 7 = 8 =t 9 -t 7 = 8 8 8 9 η πεντάδα t 9 =0,9 x 9 = ----------------- --------------- ----------------- Σημείωση : Χρησιμοποιήστε calculato για να κάνετε εύκολα τις πράξεις πο απαιτούνται για να σμπληρώσετε τον πίνακα.
Σελ. από 5 II. Με βάση τα πειραματικά δεδομένα το πίνακα μετρήσεων, πολόγισε τη μέση ταχύτητα το ατοκινήτο στα ακόλοθα χρονικά διαστήματα: Α)Από t 0 =0 s μέχρι t =0, s B) Από t 3 =0,3 s μέχρι t 6 =0,6 s.... Γ) Από t =0, s μέχρι t 7 =0,7 s III. Τι σμπεραίνεις για την ταχύτητα πο έχει το αμαξάκι κατά την κίνηση το; Τι κίνηση κάνει το αμαξάκι;....... IV. Με βάση τα πειραματικά δεδομένα το πίνακα μετρήσεων, σχεδίασε στος άξονες τα διαγράμματα θέσης χρόνο και ταχύτητας χρόνο χρησιμοποιώντας τις κλίμακες πο δίνονται. V. Παρατηρώντας τα διαγράμματα πο σχεδίασες, σμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις : Η μορφή το διαγράμματος θέσης χρόνο είναι μια... πο περνά από την αρχή των αξόνων. Όταν το γράφημα θέσης χρόνο έχει ατή τη μορφή, η κίνηση είναι... Το γράφημα ταχύτητας χρόνο παριστάνεται από μια εθεία γραμμή, στον άξονα το χρόνο. Από το γράφημα προκύπτει ότι η ταχύτητα το αμαξιδίο είναι και ίση με =.. VI. Χρησιμοποίησε το διάγραμμα θέσης χρόνο για να πολογίσεις τη θέση το ατοκινήτο τις χρονικές στιγμές : t 1 =0, s x 1 =..cm t =0,5 s x =..cm Βρες το χρονικό διάστημα () μεταξύ ατών των χρονικών στιγμών και την αντίστοιχη μετατόπιση το (). Υπολόγισε την ταχύτητα το ατοκινήτο από τη σχέση :
x ( cm ) θέση Σελ. 5 από 5 0 15 5 t ( s ) o 0,1 (cm/s) 0 30 0 t ( s )