ΣΧΕΔΙΟ ΠΡΟΕΔΡΙΚΟΥ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΟΣ (ΙΙ) ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥΣ ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ/ΔΕ ΑΛΕΑΣ ΚΑΙ ΒΡΟΥΣΤΙ/ΔΕ ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙΟΥ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΡΓΟΥΣ - ΜΥΚΗΝΩΝ ΤΗΣ ΠΕ ΑΡΓΟΛΙΔΑΣ Χαρακτηρισμός των οικισμών Άγιος Νικόλαος /Δε Αλέας/Σήμος Άργους - Μυκηνών και Βρούστι/Δε Κουτσοποδίου/ Δήμος Άργους Μυκηνών ως παραδοσιακών και καθορισμός μορφολογικών κανόνων δόμησης εντός και εκτός των οικισμών. Έχοντας υπόψη: Το Ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α 87) Το άρθρο 42, παρ. 5 του Ν.1337/83 (Α 33) όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 8 παρ. 17 του Ν.1512/1985 Τις διατάξεις του Ν. 4067/12 (Α 79) όπως τροποποιήθηκε με τους νόμους Ν. 4178/13 (Α 174), Ν.4258/14 (Α 94), Ν.4315/14 (Α 269) Το άρθρο 29 α Ν. 1558/1985 «Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα» (Α 137), που προστέθηκε στο νόμο αυτό με το άρθρο 27 του Ν. 2081/1992 (Α 154), όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/1997 (Α 38) Το άρθρο 1 παρ. 2α του Ν. 2469/97 (Α 38), «Περιορισμός κρατικών δαπανών» Το ΠΔ 100/28-8-2014 Οργανισμός Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, όπως ισχύει (Α 167) Την απόφαση Πρωθυπουργού σύμφωνα με το οποίο διορίσθηκε ο του.. στη θέση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Το από 24-4-1985 ΠΔ όπως ισχύει (Δ 181) Το από 2-3-1981 ΠΔ όπως ισχύει (Δ 138 ) Το από 6-12-82 ΠΔ όπως ισχύει (Δ 588) Τις αποφάσεις νομαρχών καθορισμού ορίων, όρων και περιορισμών δόμησης των οικισμών καθώς και τυχόν τροποποιήσεις αυτών. Τη... γνωμοδότηση του αρμοδίου Κεντρικού Συμβουλίου ΚΕΣΥΠΟΘΑ Την... Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου Δήμου Άργους - Μυκηνών. Την... παραλαβή της μελέτης με τίτλο "Μελέτη μορφολογικών κανόνων δόμησης και αρχιτεκτονικής στις περιοχές εντός και εκτός οικισμών μέχρι 2000 κατοίκων της Περιφερειακής ενότητας Αργολίδας της Περιφέρειας Πελοποννήσου" Το γεγονός ότι από τις διατάξεις του παρόντος δεν προκαλείται δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για το τρέχον έτος και τα επόμενα οικονομικά έτη. Άρθρο Ι Χαρακτηρίζονται ως παραδοσιακοί οι οικισμοί Άγιος Νικόλαος /Δε Αλέας και Βρούστι /Δε Κουτσοποδίου, του Δήμου Άργους - Μυκηνών, της Π.Ε. Αργολίδας. Α/Α ΕΣΥΕ 2011 ΔΗΜΟΣ/ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ / ΟΙΚΙΣΜΟΣ 4102 Δ. ΑΡΓΟΥΣ - ΜΥΚΗΝΩΝ 410202 ΔΕ. ΑΛΕΑΣ 01 4102020202 Άγιος Νικόλαος, ο 410204 ΔΕ. ΚΟΥΤΣΟΠΟΔΙΟΥ 02 4102040202 Βρούστιον, το Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 1
Άρθρο ΙΙ Ορισμοί Κάθε ακίνητο στο οποίο υπάρχει παλαιό κτίριο ή συγκρότημα κτιρίων παραδοσιακού χαρακτήρα, που αντιπροσωπεύει το βασικό οικιστικό πρότυπο της τοπικής κατοικίας, όπως αυτό ορίζεται στην επόμενη παράγραφο, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της τοπικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και θεωρείται ακίνητο αρχιτεκτονικής κληρονομιάς. Ως βασικό οικιστικό πρότυπο νοείται σύνολο, αποτελούμενο κατά κανόνα, από κυρίως διώροφο κτίριο κατοικίας και μονώροφο βοηθητικό κτίσμα που εφάπτεται του πρώτου. Συνήθως τα κτίρια είναι διατεταγμένα σε σχήμα Γ στα όρια του ακινήτου και μαζί με τον υψηλό μαντρότοιχο και την αυλόθυρα, στις υπόλοιπες πλευρές, περικλείουν την αυλή του συνόλου. Το οικιστικό αυτό πρότυπο εμφανίζεται και σε απλούστερες παραλλαγές, είτε με μονώροφο κύριο κτίριο κατοικίας, είτε με μεμονωμένο διώροφο κτίριο και αυλή που ενίοτε δεν περιφράσσεται. Το ανωτέρω βασικό οικιστικό πρότυπο, που περιλαμβάνει ιδίως κτίρια, παραρτήματα, μάντρες, λειτουργικά στοιχεία και στοιχεία εξοπλισμού εσωτερικά και εξωτερικά των κτιρίων, με όποιες παραλλαγές απαντάται, θεωρείται αντιπροσωπευτικό δείγμα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και πολεοδομικής φυσιογνωμίας του οικισμού και προστατεύεται στο σύνολό του. Η αναγνώριση του αυθεντικού προτύπου και η διάκρισή του από τυχόν μεταγενέστερες επεμβάσεις και αλλοιώσεις διενεργείται από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής (Σ.Α.). Το Σ.Α. αποφαίνεται αιτιολογημένα, αφού λάβει υπόψη τη σχετική τεχνική έκθεση του ενδιαφερομένου και τα προσκομιζόμενα στοιχεία τεκμηρίωσης, όπως φωτογραφίες, σχέδια και άλλα συναφή αποδεικτικά στοιχεία. Άρθρο ΙΙΙ Μορφολογικοί Κανόνες για τις περιοχές εντός και εκτός των οικισμών ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ Τα νέα οικοδομικά σύνολα θα πρέπει να έχουν λιτή γεωμετρική μορφή, αποτελούμενη από διακεκριμένες μονάδες πρισματικών όγκων, καθαρών σχημάτων ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου που μπορούν να συνδυάζονται μεταξύ τους (π.χ. σε σύνθετη διάταξη Γ). Δεν επιτρέπονται συνδυασμοί που οδηγούν σε πολύπλοκες κατόψεις. Απαγορεύεται η δημιουργία καμπύλων επιφανειών ή όγκων στα πρίσματα των κτισμάτων και η κατασκευή κτηρίων σε υποστυλώματα. ΔΙΑΤΑΞΗ ΣΤΟ ΟΙΚΟΠΕΔΟ Η τοποθέτηση του κτιρίου στο οικόπεδο γίνεται με τα παρακάτω κριτήρια: Να μην βλάπτεται η συνέχεια του πολεοδομικού ιστού των οικισμών. Στα τμήματα των οικισμών όπου η υφιστάμενη κατάσταση έχει δημιουργήσει κανόνα ως προς την τοποθέτηση των κτισμάτων, τηρούνται οι κοινές συνιστάμενες της σχέσης των οικοδομών με τον περιβάλλοντα χώρο και τα γειτονικά κτίσματα (π.χ. συνεχές μέτωπο, νοητή οικοδομική γραμμή κ.ά.) Να επιδιώκεται η βέλτιστη χωροδιάταξη των οικοδομικών όγκων σε σχέση με τις ισοϋψείς του εδάφους και τον προσανατολισμό κλειστών και ανοιχτών χώρων, κατά τα πρότυπα της αρχιτεκτονικής παράδοσης του τόπου. O υπαίθριος χώρος συντάσσεται σε αυλή ή αυλές, ώστε να συγκροτεί δομικό στοιχείο της κτιριακής σύνθεσης. Να προστατεύονται βασικά σημεία θέας κοινοχρήστων χώρων, όπως επίσης οπτικές φυγές και θεάσεις προς χαρακτηρισμένα μνημεία, αξιόλογα κτίσματα και στοιχεία της περιοχής (π.χ. κρήνες, φυσικά στοιχεία κ.τ.λ.). Να προστατεύεται κατά το δυνατόν η θέα όμορων οικοπέδων και κτισμάτων, όπως επίσης ο φυσικός ηλιασμός και αερισμός υφιστάμενων γειτονικών οικοδομών. Να μη διαμορφώνονται υποβαθμισμένοι ελεύθεροι χώροι μεταξύ όμορων οικοπέδων. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 2
Να προστατεύεται και να αναδεικνύεται το φυσικό περιβάλλον του οικοπέδου και των όμορων ιδιοκτησιών, όπως και του κοινόχρηστου χώρου έμπροσθεν αυτών. Εφόσον το νέο κτίριο τοποθετείται σε οικόπεδο που προϋπήρχε άλλο παλαιότερο κτίσμα, πρέπει να λαμβάνει υπόψη τη θέση του προγενέστερου καθώς και τη σχέση του με τα υπάρχοντα γειτονικά κτίρια. Η τήρηση των παραπάνω διατάξεων υπόκειται στην κρίση του αρμόδιου Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής, το οποίο εγκρίνει σε κάθε περίπτωση τη θέση του κτιρίου μέσα στο οικόπεδο και δύναται κατά την κρίση του να επιβάλλει επιπλέον περιορισμούς, με γνώμονα τη διατήρηση της υφιστάμενης δομής του οικισμού, την ανάδειξη φυσικών στοιχείων ή κοινοχρήστων χώρων. ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ Η διαμόρφωση των ακαλύπτων χώρων των οικοπέδων/γηπέδων πρέπει να συντείνει στην προστασία του υπάρχοντος φυσικού περιβάλλοντος του ίδιου του οικοπέδου/γηπέδου όπως και των όμορών του, με την ελαχιστοποίηση των εκσκαφών και τη διατήρηση τυχόν φυσικών σχηματισμών και υφιστάμενων δένδρων, όπως επίσης ξερολιθιών, αλωνιών και λοιπών στοιχείων που μαρτυρούν τη συνέχεια της αγροτικής παράδοσης του τόπου. Απαγορεύεται κάθε εκσκαφή ή επιχωμάτωση στο οικόπεδο, εκτός από τις απολύτως αναγκαίες για το περίγραμμα της οικοδομής και για την τυχόν διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου κατά το δυνατόν στο άμεσο περιβάλλον του κτίσματος χωρίς σε καμία περίπτωση να υπερβαίνουν τα κατά περίπτωση μέγιστα μεγέθη που ορίζονται στην παρ. 3α του Άρθρου 17 του Ν4067/12 "Νέος Οικοδομικός Κανονισμός" (ΦΕΚ79Α/9.4.12), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Οι νέες οικοδομές δε θα πρέπει να παραμορφώνουν ή να ξεπερνούν σε ύψος κορυφογραμμές ή λοφώδεις και βραχώδεις εξάρσεις της περιοχής, ώστε να μην αλλοιώνονται τα χαρακτηριστικά του φυσικού τοπίου. Με στόχο την τήρηση της ανωτέρω διάταξης, η θέση του οικοπέδου/γηπέδου επισημαίνεται σε απόσπασμα χάρτη ΓΥΣ της ευρύτερης περιοχής του οικισμού, κλίμακας 1:5000, που συνοδεύει το τοπογραφικό διάγραμμα, προκειμένου να συσχετιστεί το μέγιστο πραγματοποιούμενο ύψος με την κρίσιμη κορυφογραμμή, λοφώδη ή βραχώδη έξαρση της περιοχής. ΟΓΚΟΙ Οι όγκοι θα πρέπει να είναι συμπαγείς. Δεν επιτρέπονται υποχωρήσεις ή τυχόν προεξοχές που θα είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία όγκων σε προεξοχή του κτιρίου, τη διαμόρφωση ανοιχτών ή στεγασμένων βεραντών, στοών ή εν γένει ημιυπαίθριων χώρων στο κυρίως σώμα του κτίσματος. Απαγορεύεται η δημιουργία αποτμήσεων κάθε είδους στα πρίσματα των κτισμάτων. Ο μέγιστος όγκος κάθε διακεκριμένης πρισματικής μονάδας κτίσματος κατοικίας, χωρίς να υπολογίζεται ο όγκος της στέγης, ορίζεται: i. για μονώροφο κτίσμα σε Vmax=400 μ3 ii. για διώροφο κτίσμα σε Vmax= 700 μ 3 Για κτίρια πάνω από το Vmax, επιβάλλεται η διάσπαση του όγκου σε επιμέρους ανεξάρτητους, έστω κι αν πρόκειται για λειτουργικά ενιαίο οικοδόμημα. Οι όγκοι που διαμορφώνονται δε θα πρέπει να είναι πανομοιότυποι, και μπορούν να βρίσκονται είτε σε επαφή, είτε σε απόσταση μεταξύ τους, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις: i. Η ελάχιστη απόσταση μεταξύ ανεξάρτητων όγκων εντός του οικοπέδου ορίζεται σε 2,50 μ. ii. Επιβάλλεται ο διαχωρισμός των εν επαφή μονάδων ως προς την κάτοψη, τουλάχιστον κατά 1,00 μ., ως προς τη μία ή την άλλη διεύθυνση. iii. Η κλιμάκωση των όψεων μπορεί να επιτυγχάνεται με τη σύνθεση επιμέρους όγκων διαφορετικού ύψους. iv. Η τελική κτιριακή σύνθεση θα πρέπει να αποτελεί συνεκτικό σύνολο με ενιαία αρχιτεκτονική ταυτότητα και να οργανώνεται λαμβάνοντας υπόψη ως συνθετικό στοιχείο τον υπαίθριο χώρο. v. Ως μέγιστο μήκος πλευράς διώροφου κτίσματος ορίζεται το Ymax = 2*Ηmax, (όπου Η το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος του οικοδομήματος χωρίς να συμπεριλαμβάνεται η στέγη). Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 3
ΥΨΟΣ Το μέγιστο ύψος των κτηρίων ορίζεται σε 8,00 μ., συμπεριλαμβανομένης της στέγης, και μετράται σε κάθε σημείο της τομής του περιγράμματος αυτών με το φυσικό έδαφος. Σε περίπτωση μη εξάντλησης της επιτρεπόμενης δόμησης κατά τα ως άνω, επιβάλλεται η διάσπαση του κτηρίου σε ανεξάρτητα κτήρια εντός του οικοπέδου/γηπέδου. Πάνω από το μέγιστο ύψος της οικοδομής επιτρέπεται μόνον η κατασκευή καπνοδόχου. ΟΡΟΦΟΙ Ο μέγιστος αριθμός ορόφων ορίζεται σε δύο (2). Τυχόν υπόγειοι χώροι καθαρού ύψους μεγαλύτερου των 2.20 μ. προσμετρώνται στον συντελεστή δόμησης. ΑΝΟΙΓΜΑΤΑ - ΚΟΥΦΩΜΑΤΑ Τα ανοίγματα θα πρέπει να έχουν σχήμα ορθογωνικό, με αναλογία πλάτους - ύψους από 1/1,5 έως 1/2. Το πλήρες θα πρέπει να υπερτερεί του κενού στις επιφάνειες των όψεων. Συνολικά το ποσοστό των ανοιγμάτων δε θα πρέπει να ξεπερνά το 20 % της συνολικής επιφάνειας των όψεων. Το μέγιστο πλάτος παραθύρου ορίζεται σε 0,80 μ. και θύρας σε 1,20 μ. Ειδικότερα, κατόπιν έγκρισης του αρμοδίου Σ.Α. το μέγιστο πλάτος ανοίγματος: i. σε δίφυλλες θύρες ισογείου μπορεί να φτάνει και τα 1,50 μ. ii. σε θύρες ισόγειων καταστημάτων μπορεί να φτάνει και τα 2,00 μ. Στην περίπτωση εισόδου σε κλειστό χώρο στάθμευσης, το μέγιστο πλάτος του ανοίγματος ορίζεται σε 2,50 μ και το μέγιστο ύψος σε 2,00 μ. Η ελάχιστη απόσταση των ανοιγμάτων από τις γωνίες του κτίσματος ορίζεται σε 1,00 μ., ενώ η ελάχιστη μεταξύ τους απόσταση σε 0,50μ. Απαγορεύεται η διαμόρφωση ανοιγμάτων άλλων σχημάτων πλην του ορθογωνικού ( π.χ. κυκλικά, πολύπλευρα, τοξωτά, αψιδωτά, τρίγωνα κ.α.) Σε ότι αφορά τα κουφώματα: α. Τα υαλοστάσια επιβάλλεται να είναι ξύλινα, ανοιγόμενα ή και ανακλινόμενα. β. Τα εξώφυλλα επιβάλλεται να είναι ξύλινα, ανοιγόμενα, γαλλικού ή γερμανικού τύπου, ή ανακλινόμενα, καρφωτά, περσιδωτά ή ταμπλαδωτά. γ. Απαγορεύονται οι αλουμινοκατασκευές κάθε είδους. δ. Σε καταστήματα και χώρους στάθμευσης επιτρέπεται η κατασκευή των κουφωμάτων από σίδηρο. ε. Απαγορεύονται τα συρόμενα κουφώματα και εξωτερικά παραθυρόφυλλα. στ. Απαγορεύονται τα συνθετικά κουφώματα ((PVC κλπ). ζ. Όλα τα εξωτερικά κουφώματα κάθε κτιρίου επιβάλλεται να έχουν ενιαίο χρωματισμό. ΕΠΙΚΑΛΥΨΗ - ΣΤΕΓΕΣ Επιβάλλεται η στέγαση των κτισμάτων με τετράριχτη ή τρίριχτη κεραμοσκεπή, με επικάλυψη από κεραμίδια βυζαντινού ή ρωμαϊκού τύπου, χρώματος κεραμιδί, ώχρας ή καφέ (τερακότα). Κάθε διακριτός ορθογωνικός όγκος καλύπτεται από μία μόνο τετράριχτη στέγη. Η διαμόρφωση τρίριχτης στέγης επιτρέπεται στην περίπτωση εφαπτομενικής τοποθέτησης της στενής πλευράς πρισματικού όγκου σε όγκο μεγαλύτερου ύψους. Σε ισόγεια κτίσματα επιτρέπεται επίσης η διαμόρφωση δίριχτης ή μονόριχτης στέγης. Στις περιπτώσεις συνδυασμού ισοϋψών ορθογωνικών όγκων σε σύνθετες διατάξεις π.χ. διάταξη Γ, η στέγαση επιβάλλεται να γίνεται με ενιαία στέγη, που ακολουθεί το περίγραμμα της κάτοψης του υποκείμενου ορόφου. Η κατασκευή της στέγης είναι υποχρεωτική. Δεν επιτρέπεται η εκτέλεση οικοδομικών εργασιών που ακολουθούν αυτές του φέροντα οργανισμού και της πλήρωσης των τοίχων του κτιρίου πριν από την πλήρη αποπεράτωση των εργασιών κατασκευής της στέγης. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 4
Η κατασκευή της στέγης είναι υποχρεωτική ακόμα και εάν δεν εξαντλείται ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης ή εάν προβλέπεται μελλοντικά η ανέγερση επιπλέον ορόφου. Η μέγιστη επιτρεπόμενη κλίση της στέγης ορίζεται σε 35%. Το μέγιστο επιτρεπόμενο ύψος της στέγης ορίζεται στα 1,50 μ. Η μέγιστη επιτρεπόμενη προεξοχή της στέγης περιμετρικά του κτίσματος ορίζεται στα 0,20 μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των κεραμιδιών. Απαγορεύεται κάθε είδους κατασκευή πάνω από τη στέγη εξαιρουμένων των καπνοδόχων. Εντός του όγκου της στέγης απαγορεύεται η διάνοιξη ανοιγμάτων και η δημιουργία ορόφου, ή τμήματος ορόφου. ΔΩΜΑΤΑ Επιτρέπεται η στέγαση με δώμα σε ισόγεια κτίσματα κύριας ή βοηθητικής χρήσης και καθαρής ορθογωνικής μορφής, που τοποθετούνται σε επαφή, υποχρεωτικά με τον διώροφο κτιριακό όγκο, κατ' αντιστοιχία της διάταξης του παραδοσιακού λιακού. Το δώμα μπορεί να είναι βατό ενώ η επιφάνειά του δε δύναται να υπερβαίνει τα 30 τ.μ. Στο ισόγειο αυτό κτίσμα επιτρέπεται και η διαμόρφωση ημιυπαίθριου χώρου κατ' αντιστοιχία των παραδοσιακών προτύπων. Στέγαση με δώμα επιτρέπεται και σε ισόγεια ανεξάρτητα κτίσματα μέγιστης επιφανείας 25 τ.μ. που προορίζονται για αποκλειστική χρήση χώρου στάθμευσης. ΕΞΩΣΤΕΣ Η φέρουσα κατασκευή εξωστών μπορεί να είναι ξύλινη, είτε μεταλλική, είτε από οπλισμένο σκυρόδεμα, με ορθογωνική κάτοψη. Η επίστρωση εξωστών ελαφριάς κατασκευής επιβάλλεται να είναι από ξύλινες σανίδες στη φυσική τους απόχρωση. Το μέγιστο πλάτος εξώστη ορίζεται σε 1,10 μ. και το μέγιστο μήκος σε 2,20 μ. Στην περίπτωση εξώστη οπλισμένου σκυροδέματος ως μέγιστο πάχος πλάκας ορίζονται τα 0,15 μ. Η ελάχιστη απόσταση του εξώστη από τις γωνίες του κτίσματος ορίζεται στα 0,50 μ. Ειδικότερα σε ότι αφορά την κατοικία, καθώς και κτίσματα ξενώνων μικρής κλίμακας ή επαγγελματικής χρήσεως, ανά διακεκριμένη μονάδα όγκου, όπως ορίζεται παραπάνω, επιτρέπεται η κατασκευή μόνο ενός εξώστη στη στενή πλευρά των κτισμάτων και μέχρι δύο συνολικά εξωστών. Σε περίπτωση στέγασης των εξωστών, το προστέγασμα επιβάλλεται να είναι ανεξάρτητη, οριζόντια ή με μικρή κλίση έως 3%, ελαφριά, μεταλλική ή ξύλινη κατασκευή ορθογωνικής κάτοψης και ομοίων διαστάσεων με τον εξώστη, από απλές διατομές χωρίς διακοσμητικές απολήξεις διαμορφώσεις. Η ανώτερη επιφάνεια των στεγάστρων θα πρέπει να απέχει τουλάχιστον 0,50 μ. από την απόληξη της τοιχοποιίας. Η επικάλυψη του προστεγάσματος μπορεί να γίνεται με φυσικό πράσινο (κληματαριές, αναρριχόμενα φυτά), με ξύλινες ορθογωνικές, ή μεταλλικές διατομές, ή εν γένει φυσικά υλικά. Απαγορεύεται η τοποθέτηση κεραμοσκεπής. Εναλλακτικά επιτρέπεται η τοποθέτηση υαλοπινάκων ή αναλόγων διαφανών υλικών. Δεν επιτρέπεται η επιστέγαση του εξώστη με προέκταση της στέγης. Δεν επιτρέπονται οι συνεχείς σε όλο το μήκος της όψης εξώστες καθώς και οι περιμετρικοί εξώστες. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή εξωστών και προστεγασμάτων με σχήμα διαφορετικό του ορθογωνικού (καμπύλα σχήματα, πολύγωνα, τρίγωνα κ.α.). Το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής μπορεί να επιβάλλει επιπλέον περιορισμούς ως προς τη θέση και το μέγεθος των εξωστών σε κάθε κτίριο ξεχωριστά για λόγους προσαρμογής και προστασίας του κτισμένου και φυσικού χώρου που το περιβάλλει. Τα κιγκλιδώματα διαμορφώνονται με γραμμικά, κατακόρυφα ή οριζόντια στοιχεία απλής μορφής, ξύλινα ή μεταλλικά. Επιτρέπεται επίσης ο συνδυασμός των δύο υλικών. ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΑ Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 5
Η εξωτερική, ανοιχτή κλίμακα μπορεί να έχει μέγιστο πλάτος 1,00 μ., δεν υπολογίζεται στο ποσοστό κάλυψης και το συντελεστή δόμησης και αναπτύσσεται παράλληλα, τουλάχιστον κατά τα 2/3 του μήκους της, και σε επαφή με την μακρά πλευρά του κτιρίου, ενώ καταλήγει σε εξώστη ή σε βατό δώμα ισόγειου κτίσματος. Επιτρέπεται και η κάθετη τοποθέτηση μεγαλύτερου τμήματος της εξωτερικής κλίμακας προς τη μακρά πλευρά του διώροφου όγκου, αρκεί αυτό να ενσωματώνεται στο περίγραμμα του ισόγειου κτίσματος. Το στηθαίο της ανοιχτής κλίμακας μπορεί να είναι συμπαγές, οπότε επιβάλλεται να συνεχίζει στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο μέχρι το έδαφος, ή με τη μορφή κιγκλιδώματος που κατασκευάζεται κατ' αντιστοιχία των κιγκλιδωμάτων των εξωστών. Οι εξωτερικές κλίμακες: - Δεν επιτρέπεται να συνεχίζουν σε τυχόν υπόγειο χώρο. - Επιβάλλεται να μένουν ακάλυπτες. - Μπορούν να είναι, είτε συμπαγείς, είτε ελαφριάς κατασκευής, ξύλινης ή μεταλλικής. ΣΚΙΑΣΤΡΑ Τα κάθε είδους σκίαστρα - στέγαστρα - πέργκολες διαμορφώνονται ως ελαφριές, μεταλλικές ή ξύλινες κατασκευές από απλές διατομές χωρίς διακοσμητικές απολήξεις διαμορφώσεις και επικαλύπτονται με φυσικό πράσινο (κληματαριές, αναρριχόμενα φυτά) με ξύλινες ορθογωνικές, ή μεταλλικές διατομές, ή εν γένει φυσικά υλικά. Επιτρέπεται η στέγαση βατού δώματος ισόγειου κτίσματος εν επαφή διώροφου όγκου (λιακός) με την προϋπόθεση το στέγαστρο που τοποθετείται είναι ελαφριάς ξύλινης ή μεταλλικής κατασκευής ανάλογης των στεγάστρων των εξωστών. Η κάτοψή του δεν υπερβαίνει αυτήν του δώματος. Για τη στέγαση μεμονωμένων θυρών εισόδου της οικοδομής επιτρέπεται επιπλέον η διαμόρφωση οριζόντιου σκιάστρου, ορθογωνικής κάτοψης και ελαφριάς μεταλλικής - ξύλινης κατασκευής ή πλάκας σκυροδέματος σε πρόβολο, μέγιστου πλάτους 1,00 μ. Δεν επιτρέπεται η κατασκευή προστεγασμάτων με σχήμα διαφορετικό του ορθογωνικού (καμπύλα σχήματα, πολύγωνα, τρίγωνα κ.α.), όπως επίσης και η επικάλυψη προστεγασμάτων - στεγάστρων με κεραμίδια, τόσο στις όψεις των κτισμάτων όσο και στους υπαιθρίους, δημόσιους και ιδιωτικούς χώρους των οικισμών. Η τοποθέτηση τεντών λευκού υφάσματος επιτρέπεται μόνο στις περιπτώσεις καταστημάτων ή χώρων συνάθροισης, κατόπιν έγκρισης από το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής, εφόσον δεν αλλοιώνεται η φυσιογνωμία αξιόλογων μετώπων, τμημάτων ή κοινοχρήστων χώρων των οικισμών. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση τεντών σε παραδοσιακά κτίσματα. Σε χρόνο που θα καθοριστεί από τη Δημοτική Αρχή απομακρύνονται σταδιακά τέντες, σκίαστρα και λοιπές τυχόν κατασκευές που δεν ακολουθούν τα προβλεπόμενα από τις αντίστοιχες διατάξεις του παρόντος. ΠΕΡΙΦΡΑΞΕΙΣ Οι περιφράξεις των οικοπέδων κατασκευάζονται συμπαγείς, από ανεπίχριστη λιθοδομή χωρίς τονισμένους αρμούς ή ξηρολιθοδομή, με τις προδιαγραφές κατασκευής που ορίζονται παρακάτω. Το συνολικό ύψος της περίφραξης διαμορφώνεται υποχρεωτικά σύμφωνα με τα επικρατούντα ύψη των περιφράξεων στο άμεσο περιβάλλον της οικοδομής, χωρίς να ξεπερνά γενικά τα 2,00 μ. Κατ' εξαίρεση, στο σημείο του ανοίγματος της αυλόθυρας, η περίφραξη μπορεί να φτάνει τα 2,30 μ. Σε δρόμους με συνεχή μέτωπα που διαμορφώνονται από όψεις κτισμάτων και υψηλές μάνδρες απαγορεύεται η κατασκευή χαμηλών περιτοιχίσεων, η τοποθέτηση κιγκλιδωμάτων ή η μείωση του ύψους των υφισταμένων, το δε ύψος νέων περιφράξεων θα πρέπει να ακολουθεί το ύψος των γειτονικών. Επιτρέπεται μόνο η οριζόντια διαμόρφωση του πρεκιού της αυλόπορτας. ΥΛΙΚΑ Οι εξωτερικές όψεις μπορούν να είναι επιχρισμένες ή από εμφανή λιθοδομή. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 6
Οι κάθε είδους λιθοδομές επιβάλλεται να κατασκευάζονται με τις εξής προδιαγραφές: α. Η λιθοδομή επιβάλλεται να κατασκευάζεται από τοπικά ασβεστολιθικά πετρώματα στις τοπικές υπόλευκες, γκρίζες, κιτρινόλευκες αποχρώσεις. Οι λίθοι μπορεί να είναι είτε καθόλου επεξεργασμένοι (αργολιθοδομή), είτε μερικώς επεξεργασμένοι σε ορθογώνια μορφή (ημιλαξευτή τοιχοποιία). Δεν νοείται λίθινος τοίχος λεπτότερος από 45cm. Οι τυχόν επενδύσεις τοιχοποιίας με λίθους έχουν ελάχιστο πάχος 20 εκ., ώστε να προσομοιάζουν της αυθεντικής παραδοσιακής λιθοδομής. Δεν επιτρέπεται η διαμόρφωση τοξωτών πρεκιών και ανακουφιστικών τόξων. β. Κατά την αρμολόγηση υφιστάμενων λιθοδομών γίνεται χρήση κονιαμάτων με βάση την φυσική άσβεστο και όχι χρήση τσιμέντου. Στις νέες λιθοδομές η αρμολόγηση γίνεται με αντίστοιχα κονιάματα, με χρήση λευκού τσιμέντου. Η απόχρωση του αρμολογήματος θα πρέπει να είναι γαιώδης. Δεν επιτρέπεται η διαμόρφωση εξεχόντων αρμών. Απαγορεύεται η επίχριση υφιστάμενων παραδοσιακών κτισμάτων με εμφανή, εξωτερικά, λιθοδομή. Δεν επιτρέπονται επενδύσεις επιφανειών με υλικά όπως σχιστόπλακες ή άλλους πλακοειδείς διακοσμητικούς λίθους ή διακοσμητικά πλακίδια και οι τεχνοτροπίες επιχρισμάτων που παραπέμπουν στα ιδιαίτερα τοπικά χαρακτηριστικά άλλων περιοχών. ΧΡΩΜΑΤΙΣΜΟΙ Επιτρέπονται οι υπόλευκες και ανοιχτού καφέ αποχρώσεις στους κτιριακούς όγκους, βάσει των επικρατούντων χρωματισμών. Τα ξύλινα στοιχεία των οικοδομών (εξώστες, εξωτερικές κλίμακες, κιγκλιδώματα, στέγαστρα κ.ά.) θα πρέπει να είναι στο φυσικό τους χρώμα. Το σύνολο των μεταλλικών στοιχείων της οικοδομής θα πρέπει να αποτελεί ενιαία χρωματικά ενότητα και να εναρμονίζεται με τους λοιπούς χρωματισμούς των υλικών που επιλέγονται. Τα κουφώματα επιτρέπεται να είναι στις φυσικές αποχρώσεις του ξύλου, ή στους εξής χρωματισμούς: γαλάζιο, πράσινο, μπλε, γκρι, όμπρα, σκούρο καφέ ή σκούρο κόκκινο, εφόσον συναντώνται παραδοσιακά στους οικισμούς. ΛΟΙΠΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΟΨΕΩΝ Σε κτίσματα, περιφράξεις και εν γένει στις διαμορφώσεις δημόσιων και ιδιωτικών χώρων του οικισμού δεν επιτρέπονται πρόσθετα ή ανάγλυφα διακοσμητικά στοιχεία που παραπέμπουν σε ψευδοπαραδοσιακές μορφές όπως: σειρά κεραμιδιών στην περίμετρο γείσων - δωμάτων ή περιφράξεων, γύψινα στοιχεία, γλυπτά, κίονες αετώματα, περίτεχνα γείσα, καμάρες, αψίδες, τόξα, επενδύσεις με διακοσμητικά πλακίδια κ.τ.λ. Σε περιπτώσεις νέων εργασιών σε υφιστάμενα κτίσματα εντός των περιοχών όπου απαιτείται η γνωμοδότηση του αρμόδιου Σ.Α., δύναται να επιβληθεί, κατά την κρίση του και η απομάκρυνση ακαλαίσθητων επενδύσεων (π.χ. με λίθινα πλακίδια σε όψεις ή περιφράξεις ή περιμετρικά ανοιγμάτων), με στόχο την αισθητική αναβάθμιση των οικισμών. Δεν επιτρέπεται η διαμόρφωση κιγκλιδωμάτων (σε εξώστες, περιφράξεις, δώματα) με πληθωρικά διακοσμητικά στοιχεία περίπλοκων σχημάτων και συνδυασμών, κτιστών κιγκλιδωμάτων με περίπλοκες διακοσμητικές εγκοπές, καθώς και κιγκλιδωμάτων με τη μορφή μπαλούστρων. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ Ηλιακοί συλλέκτες, τυχόν δεξαμενές αποθήκευσης νερού καθώς και λοιπές μηχανολογικές ή άλλες εγκαταστάσεις τοποθετούνται υποχρεωτικά σε σημείο μη ορατό από οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο. Απαγορεύεται η τοποθέτησή τους σε όψεις των κτισμάτων και στην οροφή - στέγη των οικοδομών. Απαγορεύεται η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στοιχείων τόσο εντός των οικισμών όσο και στην πέριξ αυτών περιοχή. Τυχόν νέες δεξαμενές συλλογής ομβρίων κατασκευάζονται υπόγειες. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 7
Τα κλιματιστικά μηχανήματα τοποθετούνται υποχρεωτικά σε θέση μη ορατή από οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο, σε ειδικές διαμορφώσεις των όψεων ή διαμορφωμένες εσοχές του κτίσματος και όχι στις κύριες όψεις ή στην οροφή - στέγη αυτού. Στις επιφάνειες των στοιχείων τεχνολογικού εξοπλισμού κάθε είδους απαγορεύεται η αναγραφή επιγραφών του κατασκευαστή αυτών. Απαγορεύεται η τοποθέτηση τεχνολογικού εξοπλισμού στο κέλυφος υφιστάμενων παραδοσιακών κτισμάτων. Επιτρέπεται μόνο σε σημεία του ακαλύπτου των οικοπέδων/γηπέδων, που δεν είναι ορατά από οποιονδήποτε κοινόχρηστο χώρο του οικισμού. Σε κάθε οικόπεδο/γήπεδο μπορεί να τοποθετείται μόνο μια κεραία τηλεόρασης και σε θέση που να μην προσβάλλονται τα κτίρια. Υποχρέωση του Δήμου είναι να τοποθετήσει μέσα σε εύλογο χρόνο ομαδική δορυφορική κεραία στον οικισμό. Μετά την τοποθέτησή της θα απομακρύνονται υποχρεωτικά οι ατομικές. Επιβάλλεται η σταδιακή συμμόρφωση προς τις παραπάνω διατάξεις, υφιστάμενων στοιχείων τεχνολογικού εξοπλισμού, σε διάστημα που θα οριστεί από τη Δημοτική αρχή από τη δημοσίευση του διατάγματος. ΕΙΔΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ Προκειμένου για κτήρια κοινής ωφέλειας ο μέγιστος επιτρεπόμενος ενιαίος όγκος κτίσματος ορίζεται σε 1500 κ.μ. Για κτήρια άνω του μέγιστου επιτρεπόμενου όγκου επιβάλλεται υποχρεωτικά η διάσπαση αυτού σε μικρότερους που τοποθετούνται σε επαφή ή σε απόσταση, έστω κι αν πρόκειται για λειτουργικά ενιαίο οικοδόμημα. Ειδικότερα σε ότι αφορά τις εγκαταστάσεις τουριστικών καταλυμάτων επισημαίνεται ότι θα πρέπει να αποτελούν ενιαία σύνθεση επιμέρους κτιριακών μονάδων που τοποθετούνται σε επαφή ή σε απόσταση, σύμφωνα με τους προαναφερόμενους γενικούς περιορισμούς όγκου και τοποθέτησης. Ειδικότερα, ο μέγιστος επιτρεπόμενος όγκος κάθε διακριτής μονάδας όγκου δύναται να προσαυξηθεί έως 1.200 κ.μ. κατά μέγιστο, προκειμένου για τη διαμόρφωση αιθουσών συγκέντρωσης κοινού. Σε οικόπεδα άνω των 1000 τ.μ. το διώροφο τμήμα των όγκων δεν πρέπει να υπερβαίνει το 50% της συνολικά καλυπτόμενης επιφάνειας. Στα επιμέρους κτίσματα όπως και στη συνολική σύνθεση των οικοδομών εφαρμόζονται οι γενικοί μορφολογικοί όροι δόμησης, ως ανωτέρω. Η σύνθεση του συνόλου θα πρέπει να παρουσιάζει ενιαία αρχιτεκτονική ταυτότητα και διακριτή συνεκτική δομή μεταξύ κλειστών και υπαιθρίων χώρων. Σε κάθε περίπτωση απαγορεύεται η επανάληψη πανομοιότυπων όγκων διάσπαρτων στο εσωτερικό του οικοπέδου. ΚΟΙΝΟΧΡΗΣΤΟΙ ΧΩΡΟΙ - ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΧΩΡΟΥ Η υπάρχουσα δομή του δημόσιου χώρου των οικισμών (δρόμοι, πλατείες, πλατώματα), διατηρείται. Επιβάλλεται η διατήρηση αυθεντικών παραδοσιακών λιθόστρωτων, πλακόστρωτων, ξερολιθιών και λοιπών ανάλογων στοιχείων (αναβαθμοί, πεζούλια, κρήνες, κ.α.) του δημόσιου χώρου εντός και εκτός των ορίων των οικισμών. Σε περίπτωση ανάγκης αντικατάστασης ή επισκευής των παραπάνω στοιχείων λόγω φθοράς, οι εργασίες θα πρέπει να γίνονται με τη χρήση ίδιων υλικών και κατάλληλων τεχνικών, για την επαναφορά τους στην αυθεντική τους μορφή. Κάθε διαμόρφωση, τροποποίηση ή ανάπλαση κοινοχρήστων χώρων, εκτελείται με τρόπο τέτοιο ώστε να ενσωματώνεται στην παραδοσιακή φυσιογνωμία και την κλίμακα των οικισμών. Η επιλογή των υλικών θα πρέπει να γίνεται στα πλαίσια μιας συνολικότερης βιοκλιματικής προσέγγισης του δημόσιου χώρου, σε άμεσο πάντοτε συσχετισμό με τα τοπικά δεδομένα. Απαγορεύονται οι ασφαλτοστρώσεις δημοσίων χώρων πλην των οδικών αξόνων. Τυχόν κατάλοιπα αυθεντικών λιθόστρωτων που ενδεχομένως αποκαλυφθούν κατά τη διάρκεια εκτέλεσης έργων σε δημόσιους χώρους, θα πρέπει να αξιολογούνται με στόχο τη διατήρηση και διακριτική ενσωμάτωσή τους σε νέες διαμορφώσεις. ΕΡΓΑ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 8
Τα έργα υποδομής των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας (Δ.Ε.Η., Ο.Τ.Ε. κλπ.) επιβάλλεται να είναι υπόγεια. Η τοποθέτηση των μετρητών του ηλεκτρικού ρεύματος κλπ., όπως και η τοποθέτηση κάθε άλλου στοιχείου παροχών Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας επιβάλλεται να γίνεται σε ειδικές εσοχές του κτιρίου ή της περίφραξης. Οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας αναλαμβάνουν με δαπάνες τους την αναμόρφωση και βελτίωση των εγκαταστάσεών τους, όπως και τη σταδιακή υπογειοποίηση του υφιστάμενου δικτύου, ώστε να μην προσβάλλεται το περιβάλλον και να αποκατασταθεί παράλληλα η αλλοίωση της εικόνας των οικισμών. Υποχρεούνται επίσης να αναλαμβάνουν την αποκατάσταση της αρχικής μορφής των δρόμων και κοινοχρήστων χώρων όπου επενέβησαν για την εγκατάσταση των δικτύων τους. ΕΠΙΓΡΑΦΕΣ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ Απαγορεύεται η τοποθέτηση κάθε είδους επιγραφών και διαφημίσεων σε οποιαδήποτε θέση των ακινήτων καθώς και σε ικριώματα μέσα στο χώρο των οικοπέδων/γηπέδων ή μπροστά απ' αυτά. Επιτρέπονται μόνο επιγραφές που πληροφορούν για τη χρήση των χώρων του κτιρίου και οι οποίες τοποθετούνται σε όψη του κτίσματος, σε θέση που δεν καλύπτουν ή αλλοιώνουν τη μορφή του. Οι επιγραφές θα πρέπει να ενσωματώνονται στη λογική διαμόρφωσης της όψης, να μη διαταράσσουν τη χρωματολογική οργάνωση του κτηρίου και να είναι περιορισμένων διαστάσεων. Η ακριβής θέση, το μέγεθος και η μορφή των επιγραφών, θα προσδιορίζονται στα προς έγκριση σχέδια σε κάθε περίπτωση ανέγερσης, επιδιόρθωσης, προσθήκης ή αλλαγής χρήσης οικοδομής. Απαγορεύεται η τοποθέτηση φωτεινών ή φωτιζόμενων επιγραφών και πινακίδων. Απαγορεύεται η τοποθέτηση διαφημίσεων στα μέτωπα των δρόμων. Σε κοινόχρηστους χώρους επιτρέπεται μόνο σε ειδικά διαμορφωμένες θέσεις. Επιβάλλεται η σταδιακή και εντός ενός έτους απομάκρυνση των φωτεινών και ακαλαίσθητων εν γένει επιγραφών, διαφημίσεων ή πινακίδων σήμανσης. ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ Απαγορεύεται η κατασκευή υπαίθριων κολυμβητικών δεξαμενών. Άρθρο IV Ειδικότεροι Περιορισμοί Μορφολογικών Κανόνων στην πέριξ των οικισμών περιοχή Στον πέριξ των οικισμών ύπαιθρο χώρο, όπως ορίζεται από τις περιοχές μελέτης των συνημμένων χαρτών, καθώς και εν γένει σε ακτίνα 500 μέτρων από το θεσμοθετημένο όριο των οικισμών, εφαρμόζονται οι περιορισμοί του άρθρου ΙΙΙ, και επιπλέον ορίζονται τα εξής: - Απαγορεύεται σε κάθε περίπτωση η διασπορά όγκων στο εσωτερικό του γηπέδου, που έχει ως αποτέλεσμα τον κατακερματισμό του ακαλύπτου. Η τελική κτιριακή σύνθεση στη βάση όσων προαναφέρθηκαν, θα πρέπει να αποτελεί συνεκτικό σύνολο με ενιαία αρχιτεκτονική ταυτότητα και να οργανώνεται λαμβάνοντας υπόψη ως συνθετικό στοιχείο τον υπαίθριο χώρο. - Απαγορεύεται η επανάληψη πανομοιότυπων οικοδομών. - Οι κτιριακοί όγκοι επιβάλλεται να είναι μονώροφοι. Κατ εξαίρεση, σε περίπτωση κατά παρέκκλιση άρτιων γηπέδων όπου δεν εξαντλείται ο επιτρεπόμενος συντελεστής δόμησης επιτρέπεται και η κατασκευή διώροφων κτισμάτων. - Σε ότι αφορά το μέγιστο ύψος, διατηρούνται οι διατάξεις του ΠΔ/24.5.85 'Δόμησις Εκτός Σχεδίου" όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. - Σε περίπτωση κλίσης γηπέδου μεγαλύτερης του 40%, απαγορεύεται η δόμηση με εξαίρεση λιθόχτιστο ισόγειο κτίσμα εμβαδού έως 15 τ.μ. και μέγιστου ύψους μέχρι 3,00, συμπεριλαμβανομένης της στέγης, μετρούμενο από το γύρω φυσικό ή διαμορφωμένο έδαφος. Εφόσον μόνο ένα τμήμα του γηπέδου έχει κλίση άνω του 40%, επιτρέπεται η δόμηση στο υπόλοιπο τμήμα αυτού. Η αρτιότητα και η μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση μπορούν να υπολογίζονται στο σύνολο του γηπέδου, με την Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 9
προϋπόθεση ότι η επιφάνεια του δομήσιμου τμήματος επαρκεί. Στην περίπτωση που η επιφάνεια του εν λόγω τμήματος δεν επαρκεί, η επιτρεπόμενη δόμηση μειώνεται αναλόγως. Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται υπέρβαση του μέγιστου ύψους ή αριθμού ορόφων, όπως αυτά ορίζονται κατά περίπτωση, βάσει του παρόντος. - Η κατασκευή υπόσκαφων κτηρίων επιτρέπεται μόνο σε γήπεδα με κλίση άνω του 20%, εφόσον κατά το αρμόδιο Σ.Α., κριθεί αναγκαία για λόγους ένταξης στο ιδιαίτερο φυσικό περιβάλλον του ύπαιθρου χώρου των οικισμών. Ειδικότερα, σε τυχόν άρτια γήπεδα σε κρίσιμα σημεία κορυφογραμμών το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής μπορεί να επιβάλλει την πλήρη ενσωμάτωση του όγκου στο έδαφος, σε συνδυασμό με την εφαρμογή φυσικών πρωτογενών υλικών στην ορατή όψη. Σε κάθε περίπτωση, το μέγιστο ύψος του κτιρίου υπό τη στάθμη του φυσικού εδάφους, δε δύναται να υπερβαίνει τα 4,00 μ. - Ως προς την επικάλυψη των κτισμάτων, εφαρμόζονται οι περιορισμοί για στέγες και δώματα, ως διατυπώνονται στο άρθρο ΙΙΙ. Επιτρέπεται επιπλέον η επικάλυψη διακριτών ορθογωνικών όγκων της κτιριακής σύνθεσης και με δώμα, με την προϋπόθεση ότι η επιφάνειά τους δεν υπερβαίνει ποσοστό 30% της συνολικά καλυπτόμενης επιφάνειας της οικοδομής. - Ως προς τα μορφολογικά και άλλα στοιχεία (ανοίγματα, εξώστες, σκίαστρα, εξωτερικές κλίμακες, περιφράξεις, λοιπά στοιχεία όψεων κ.α.) εφαρμόζονται οι μορφολογικοί όροι, όπως ισχύουν για την εντός των οικισμών περιοχή, σύμφωνα με το άρθρο ΙΙΙ του παρόντος. - Οι εξωτερικές όψεις κτισμάτων και περιφράξεων, προκειμένου για κτίρια κατοικίας ή τουριστικών καταλυμάτων κατασκευάζονται υποχρεωτικά από εμφανή λιθοδομή. Επιτρέπεται επίσης ο συνδυασμός με επιφάνειες ξύλου στη φυσική του απόχρωση καθώς και σύγχρονες οικολογικές προσεγγίσεις στη βάση φυσικών υλικών. Με στόχο την τήρηση των παραπάνω διατάξεων: Άρθρο V Έλεγχος διατάξεων Το τοπογραφικό διάγραμμα συνοδεύεται υποχρεωτικά από απόσπασμα ρυμοτομικού διαγράμματος (όπου αυτό υφίσταται), από πρόσφατη δορυφορική εικόνα του ευρύτερου χώρου πέριξ του ακινήτου και από πλήρη φωτογραφική αποτύπωση του οικοπέδου και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου: όμορα κτίσματα, κτίσματα στην έναντι πλευρά του δρόμου, όμορα οικόπεδα, δρόμοι και κοινόχρηστοι χώροι που βρίσκονται σε άμεση επαφή ή έναντι από το οικόπεδο. Τυχόν χαρακτηρισμένα μνημεία, διατηρητέα κτίσματα ή άλλα στοιχεία (κρήνες, φυσικά στοιχεία κλπ), που βρίσκονται σε άμεση γειτνίαση με το ακίνητο, επισημαίνονται υποχρεωτικά στο τοπογραφικό διάγραμμα. Το διάγραμμα δόμησης συνοδεύεται υποχρεωτικά από τρισδιάστατες απεικονίσεις και χαρακτηριστικές τομές που θα αποδεικνύουν τη συμμόρφωση ως προς τις διατάξεις περί ογκοπλαστικής διάρθρωσης, κλίμακας κτιριακών όγκων, και προσαρμογής στο φυσικό τοπίο και ανάγλυφο. Στα σχέδια της μελέτης συμπεριλαμβάνονται όψεις των προβλεπόμενων προς κατασκευή περιφράξεων αλλά και κάθε είδους κατασκευών του υπαιθρίου χώρου. Η θέση των στοιχείων τεχνολογικού εξοπλισμού (κλιματιστικά, ηλιοθερμοσίφωνες, κ.λ.π) καθώς και η θέση των υδρορροών προσδιορίζεται με ακρίβεια στα σχέδια της μελέτης (κατόψεις, όψεις). Τα υλικά, οι υφές και οι χρωματισμοί κάθε είδους στοιχείου προς κατασκευή (όψεις κτιρίου, περιφράξεις, κουφώματα, κιγκλιδώματα, στέγαστρα, υδρορροές κ.λ.π.) θα πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς στα σχέδια και την αιτιολογική έκθεση της αρχιτεκτονικής μελέτης. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 10
Άρθρο VI Προστασία αρχιτεκτονικής κληρονομιάς Απαγορεύεται η καταστροφή ή η αλλοίωση των ανωτέρω παραδοσιακών κτιρίων- οικιστικών προτύπων ή τμημάτων τους, καθώς και επιμέρους στοιχείων τους, όπως αρχιτεκτονικά ή στατικά ή λειτουργικά ή στοιχεία εξοπλισμού (φούρνοι, καμινάδες, τζάκια, ερμάρια) με μη συμβατές επεμβάσεις και ιδίως με επισκευές, μετατροπές ή προσθήκες. Απαγορεύεται επίσης η κατεδάφιση, η κάθε είδους καταστροφή ή αλλοίωση των παραδοσιακών κτισμάτων που απαντώνται στον ύπαιθρο χώρο του οικισμού υπό την μορφή συγκροτημάτων εξειδικευμένης αγροτικής χρήσης ή μεμονωμένων κτισμάτων (π.χ. "κατοικιών", "καλυβών", "ελαιοτριβίων" κ.α.) καθώς και λοιπών συναφών στοιχείων (π.χ. αλωνιών, βρυσών, μαντρών κ.α.). Στα παραδοσιακά κτήρια και στοιχεία των παραπάνω παραγράφων, επιτρέπονται εργασίες συντήρησης, επισκευής ή ανακατασκευής ετοιμόρροπων τμημάτων τους ή ενίσχυσης του φέροντος οργανισμού τους. Επιτρέπονται επίσης οι εργασίες εκσυγχρονισμού των υδραυλικών, ηλεκτρικών, μηχανολογικών και λοιπών συναφών εγκαταστάσεων των ακινήτων, εφόσον είναι απαραίτητες για τη χρήση τους. Κατά την αποκατάσταση υφιστάμενου παραδοσιακού κτίσματος θα πρέπει να διατηρούνται οι γενικές αναλογίες και τα χαρακτηριστικά//γενικές αρχές οργάνωσης του αρχικού όγκου. Υπάρχουσες κατασκευές εξωστών, χαγιατιών και εξωτερικών κλιμάκων και περιφράξεων ιδιοκτησιών, διατηρούνται ή αποκαθίστανται στην αρχική τους μορφή σε ότι αφορά τα υλικά, τα χρώματα, τις διαστάσεις και την τοποθέτησή τους. Τυχόν νέα στοιχεία, εφόσον εντάσσονται σε μια συνολικότερη συνθετική πρόταση, που δεν αλλοιώνει την αυθεντική φυσιογνωμία και δομή του κτίσματος, δύναται να γίνουν αποδεκτά από το αρμόδιο Σ.Α. Κάθε νέο στοιχείο θα πρέπει να υποδηλώνει την ταυτότητα και το χρόνο κατασκευής του, σε αρμονία με το προϋπάρχον κέλυφος. Η στέγαση διατηρείται ή αποκαθίσταται στην αρχική της μορφή σε ότι αφορά τα υλικά, τις κλίσεις και τα επιμέρους χαρακτηριστικά αυτής (περιμετρική προεξοχή, ζευκτά, διαμόρφωση γείσου, χρώμα και είδος κεραμιδιών κ.α.). Εφόσον τούτο είναι αναγκαίο για τη χρήση του ακινήτου, επιτρέπονται περιορισμένες επεμβάσεις στο κέλυφος των κτιρίων, όπως προσθήκη λειτουργικών στοιχείων (καμινάδα, εξωτερική κλίμακα) ή στο εσωτερικό τους με συνένωση ή διαχωρισμό των χώρων. Ειδικότερα σε ότι αφορά τα ανοίγματα, τα υφιστάμενα θα πρέπει να διατηρούνται ή να αποκαθίστανται στην αρχική τους μορφή. Λαξευμένα στοιχεία περιμετρικά παλαιότερων ανοιγμάτων διατηρούνται ή συμπληρώνονται, όπου έχουν υποστεί φθορές. Κατ' αντιστοιχία αντιμετωπίζονται τυχόν λαξευμένα λίθινα στοιχεία στο σύνολο των παλαιότερων κατασκευών (π.χ. γωνιόλιθοι, επιγραφές κ.τ.λ.). Θα πρέπει επίσης να διατηρείται ο τρόπος διαμόρφωσης των κουφωμάτων. Η αντικατάσταση κουφωμάτων όπου επιβάλλεται λόγω φθοράς να γίνεται με όμοιου υλικού, ανάλογης κατασκευής και χρωματισμού με τα προηγούμενα. Σε περίπτωση διάνοιξης νέων ανοιγμάτων σε υπάρχον κέλυφος, με στόχο την εξυπηρέτηση σύγχρονων λειτουργικών αναγκών, η συνολική διάταξη θα πρέπει να μη διαταράσσει την ισορροπία κενού - πλήρους. Όλες οι παραπάνω εργασίες και επεμβάσεις πρέπει να εκτελούνται κατά τα παραδοσιακά πρότυπα, με σεβασμό στην αρχιτεκτονική φυσιογνωμία, την κατασκευαστική δομή και τεχνική του κτίσματος. Αξιόλογα στοιχεία της διακόσμησης, της μόνιμης επίπλωσης ή του εξοπλισμού του κτιρίου, όπως επίπλαστος ή ζωγραφικός διάκοσμος, ξύλινα εσωτερικά κλιμακοστάσια, ερμάρια, θύρες, σταμνοθήκες, τζάκια, διατηρούνται υποχρεωτικά ή εφόσον τούτο είναι ανέφικτο επανατοποθετούνται σε άλλη κατάλληλη θέση. Σε κάθε περίπτωση η οικοδομή θα πρέπει να αποτελεί αναφορά της εποχής που ανεγέρθηκε, του τόπου και της ιστορικής χρήσης της. Μετατροπές που δίνουν λανθασμένες πληροφορίες για την ιστορική της εξέλιξη, όπως η ατεκμηρίωτη προσθήκη στοιχείων που προέρχονται από άλλες Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 11
παραδοσιακές οικοδομές δεν θα επιτρέπονται. Μετατροπές που έγιναν παλαιότερα στην οικοδομή και αποτελούν μέρος της ιστορικής εξέλιξης της οικοδομής δύναται να διατηρούνται. Το βασικό πρότυπο που συγκροτούν τα υφιστάμενα κτίρια ή ερείπια αρχιτεκτονικής κληρονομιάς αποτελεί την οικιστική χωρητικότητα του ακινήτου. Στα ακίνητα αρχιτεκτονικής κληρονομιάς απαγορεύεται οποιαδήποτε προσθήκη, καθ ύψος. Κατ εξαίρεση και εφόσον τούτο κρίνεται απαραίτητο για την επανάχρηση του κτιρίου, επιτρέπονται, ύστερα από έγκριση του Σ.Α., περιορισμένες προσθήκες κατ' επέκταση, που δεν επηρεάζουν, με τη θέση και το σχήμα τους, την ογκοπλαστική διαμόρφωση του προτύπου, τη λογική της διάταξης εντός του οικοπέδου (σχέση κλειστών - ανοιχτών χώρων, τρόπος εισόδου από τη δημόσια οδό κ.α.) ιδίως δε δεν αλλοιώνουν το χαρακτήρα της αυλής και τη σημασία της ως ζωτικού χώρου της παραδοσιακής κατοικίας. Η κτιριακή προσθήκη θα πρέπει να γίνεται με σεβασμό προς την οργάνωση και την κλίμακα του χώρου, σε αρμονία με την προϋπάρχουσα κατασκευή, ενώ θα πρέπει επίσης να υποδηλώνει την ταυτότητα και το χρόνο κατασκευής της, ώστε να διακρίνεται από το παλαιότερο τμήμα. Γενικά επιτρέπονται οι ισόγειες προσθήκες. Σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να μεταβάλλεται η υπάρχουσα στέγαση (μορφή, χρώμα, κλίμακα), λόγω μεταγενέστερης κτιριακής προσθήκης. Η έγκριση συνοδεύεται από ενδελεχή λεπτομερή αιτιολογική έκθεση, στην οποία εξετάζονται, ιδίως, η διάταξη των κτιρίων και η ογκοπλαστική διαμόρφωσή τους, καθώς και οι οπτικές φυγές από τους αύλειους χώρους των γειτονικών κτιρίων ή κοινόχρηστους χώρους. Σε περίπτωση ερειπίων ή υπολειμμάτων κτιρίων που δεν συγκροτούν ολοκληρωμένο οικιστικό πρότυπο, όπως αυτό ορίζεται στην προηγούμενη παράγραφο, επιτρέπεται η αναστήλωση, η ανακατασκευή ή η συμπλήρωση τμημάτων του υφισταμένου κτίσματος, κατά τα παραδοσιακά πρότυπα του οικισμού, ύστερα από αιτιολογημένη γνωμοδότηση του Κεντρικού Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής (ΚΕ.Σ.Α.). Εφόσον υπάρχουν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία, με βάση τα οποία τεκμηριώνεται η αρχική μορφή του κτιρίου, όπως φωτογραφίες με βεβαία χρονολογία, προσηκόντως θεωρημένες για τη γνησιότητά τους, εγκεκριμένα σχέδια, βιβλιογραφικές μαρτυρίες, επιτρέπεται η επισκευή και αποκατάσταση των παλαιών κτιρίων παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του οικισμού, ακόμα και εάν οι απαιτούμενες για το σκοπό αυτό εργασίες και επεμβάσεις αντίκεινται στις διατάξεις του παρόντος, ύστερα από αιτιολογημένη κρίση του Σ.Α.. Σε όλες τις περιπτώσεις επεμβάσεων σε υφιστάμενα κτίσματα, εφόσον το αρμόδιο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής διαπιστώσει αλλοιώσεις ή επεμβάσεις μη συμβατές με τη φυσιογνωμία του υφιστάμενου κτιρίου ή του οικισμού, δύναται να επιβάλλει στον ενδιαφερόμενο την άρση τους, υποδεικνύοντας και τις απαιτούμενες εργασίες αποκατάστασης του κτιρίου. Άρθρο VII Έλεγχος από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κάθε οικοδομική εργασία (ανέγερση, προσθήκη, επισκευή, αποκατάσταση κ.α.) εντός των οικισμών και στον πέριξ αυτών ύπαιθρο χώρο, όπως ορίζεται από την περιοχή μελέτης των συνημμένων χαρτών, ελέγχεται υποχρεωτικά από το αρμόδιο Σ.Α. Τυχόν μελέτες που παρεκκλίνουν από τους μορφολογικούς όρους δόμησης του παρόντος, ελέγχονται μεμονωμένα και δύναται να εγκρίνονται κατ' εξαίρεση από το αρμόδιο Σ.Α. εφόσον αποτελούν τεκμηριωμένες συνθετικά και κατασκευαστικά προτάσεις, με την προϋπόθεση να μην αλλοιώνουν το χαρακτήρα των οικισμών και το φυσικό τοπίο της εκάστοτε περιοχής. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 12
Άρθρο VIΙΙ Μεταβατικές διατάξεις Οικοδομικές άδειες που έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος διατάγματος και ισχύουν, εκτελούνται όπως εκδόθηκαν. Σε περίπτωση αναθεώρησης της αρχιτεκτονικής μελέτης εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος διατάγματος. Άδειες για τις οποίες έχει κατατεθεί πλήρης φάκελος μέχρι την ημερομηνία δημοσίευσης του παρόντος, εκδίδονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις. Οι διατάξεις του από 24-4-1985 Π.Δ/τος (ΦΕΚ 181 Δ/1985), καθώς και διατάξεις ειδικών όρων ανά περίπτωση οικισμού, όπως ισχύουν μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος εφαρμόζονται συμπληρωματικά, εφόσον τα σχετικά θέματα δεν ρυθμίζονται διαφορετικά με τις διατάξεις του παρόντος. Οι διατάξεις του παρόντος δεν εφαρμόζονται σε περιοχές που διέπονται από ειδικό νομικό καθεστώς, όπως δάση και δασικές εκτάσεις. Κανονιστικοί ή ειδικοί όροι δόμησης, συμπεριλαμβανομένων τυχόν περιορισμών και απαγορεύσεων που ορίζονται για τις εντός και τις πέριξ των οικισμών περιοχές από Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης και Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης, Πολεοδομικές Μελέτες, αποφάσεις καθορισμού ζωνών προστασίας αρχαιολογικών χώρων ή φυσικού περιβάλλοντος, Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου κ.ά., συνεχίζουν να ισχύουν ως έχουν. Άρθρο ΙX Προσαρτώνται ως παραρτήματα χάρτες των οικισμών και των πέριξ των οικισμών ύπαιθρου χώρου. Άρθρο X Τελικές διατάξεις Η ισχύς του παρόντος διατάγματος αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. Στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναθέτουμε τη δημοσίευση και εκτέλεση του παρόντος διατάγματος. Β' ΦΑΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ 13