Ενθμζρωςθ και προςταςία των καταναλωτών από τουσ κινδφνουσ που απορρζουν από τα χθμικά προϊόντα Γενικό Χθμείο του Κράτουσ Διεφκυνςθ Περιβάλλοντοσ Δρ. Διμθτρα Δανιιλ
Χθμικά προϊόντα Οι χθμικζσ ουςίεσ υπάρχουν παντοφ! Οι άνκρωποι, τα ηϊα, τα φυτά, το ςφμπαν γφρω μασ, ακόμθ και ο ιλιοσ που επιτρζπει τθν φπαρξθ τθσ ηωισ ςτθ γθ είναι φτιαγμζνα από χθμικζσ ουςίεσ Οι χθμικζσ ουςίεσ μπορεί να αντιδροφν μεταξφ τουσ για να παράγουν άλλεσ ουςίεσ Οι χθμικζσ ουςίεσ μποροφν μόνο με τθν παρουςία τουσ, να βοθκιςουν ςτθ ςφνκεςθ μιασ άλλθσ ουςίασ, κλπ Μθ ξεχνάμε ότι το μεγαλφτερο εργαςτιριο παραγωγισ ουςιϊν είναι το ςϊμα μασ, ςτο οποίο λαμβάνουν χϊρα χιλιάδεσ αντιδράςεισ ςτο δευτερόλεπτο ϊςτε ο οργανιςμόσ να ςυνεχίςει να υπάρχει ίγουρα ο οργανιςμόσ μασ γνωρίηει πόςθ ουςία κα χρειαςτεί και πωσ κα τθν διακζςει Άρα ο οργανιςμόσ μασ γνωρίηει να χρθςιμοποιεί τισ ουςίεσ του με αςφαλι τρόπο
Ζχουν όλεσ οι ουςίεσ τισ ίδιεσ ιδιότθτεσ ; Όχι βζβαια! Οι ουςίεσ υπάρχουν ςε υγρι ςε ςτερει ι αζρια μορφι Άλλεσ ουςίεσ ζχουν ωραία οςμι και άλλεσ δυςάρεςτθ Άλλεσ ουςίεσ μπορεί να είναι ακίνδυνεσ και άλλεσ επικίνδυνεσ για τθν υγεία και το περιβάλλον, άλλεσ να είναι εκρθκτικζσ κλπ Τπάρχουν ουςίεσ που ςϊηουν ηωζσ αλλά και ουςίεσ που καταςτρζφουν ηωζσ Η ουςία ενόσ φαρμάκου ςϊηει ηωζσ όταν χρθςιμοποιείται ςε ςυγκεκριμζνθ δοςολογία με αςφάλεια Ενϊ χθμικζσ ουςίεσ που χρθςιμοποιοφνται ςε ζνα πόλεμο καταςτρζφουν ηωζσ
Που υπάρχουν χθμικζσ ουςίεσ ςτθν κακθμερινι μασ χριςθ; Oι χθμικζσ ουςίεσ υπάρχουν παντοφ. ςτο ςϊμα μασ Βρίςκονται ςτα ροφχα και τα υποδιματα ςτισ τροφζσ και τα ποτά ςτον αζρα που αναπνζουμε ςτα παιχνίδια ςτθ κουηίνα Επίςθσ βρίςκονται ςτο ςπίτι μασ ςτο μπάνιο ςτθν αποκικθ ςτο ςαλόνι
Πότε ζνα χθμικό προϊόν είναι επικίνδυνο; Κάκε χθμικό προϊόν που κα μποροφςε δυνθτικά να προξενιςει βλάβθ κεωρείται επικίνδυνο. Οι βλάβεσ είναι διαφορετικζσ : Μπορεί να είναι ζνασ ιπιοσ ερεκιςμόσ του δζρματοσ ι ζνασ καρκίνοσ. Μπορεί να είναι μία βλάβθ ςτο περιβάλλον, όπωσ ςτον αζρα, ςτα νερά και το ζδαφοσ. Πότε ; Ζνα χθμικό προϊόν μπορεί να προξενιςει βλάβθ ςτθν υγεία ι ςτο περιβάλλον μόνο όταν εκτεκοφμε ςε αυτό.
Γιατί είναι ςθμαντικά τα χθμικά; Τα χθμικά προϊόντα μασ εξαςφαλίηουν : Θζρμανςθ και ενζργεια Σθν δυνατότθτα αγοράσ αγακϊν και ρουχιςμοφ Σθ ςυνεχι πρόςβαςθ ςτισ τθλεπικοινωνίεσ, τα μζςα ενθμζρωςθσ και τθ μουςικι Σθν εφρυκμθ λειτουργία τθσ φφςθσ (τθν αλλαγι ςτο χρϊμα των φφλλων και τθν ανάπτυξθ ενόσ φυτοφ) Σα χθμικά προϊόντα ςυνειςφζρουν ςθμαντικά ςτθν ανάπτυξθ των οικονομιϊν μασ. υνεπϊσ, είναι απαραίτθτθ θ ςωςτι διαχείριςθ κάκε χθμικοφ προϊόντοσ κακ' όλθ τθ διάρκεια τθσ ηωισ του, από τθν εξαγωγι ι τθν παραγωγι μζχρι τθν απόρριψι του, για να αποφευχκοφν οι κίνδυνοι για τθν ανκρϊπινθ υγεία και το περιβάλλον.
Πωσ μπορώ να ςυνυπάρχω με αςφάλεια ; Πρζπει να χειριηόμαςτε με προςοχι τα επικίνδυνα χθμικά Πρζπει να κοιτάηουμε τθν ςυςκευαςία και τθν ετικζτα του προϊόντοσ Οι ετικζτεσ προορίηονται για να μασ πλθροφοριςουν πωσ κα παραμείνουμε αςφαλείσ Προςπακοφμε να ελαχιςτοποιιςουμε τθν ζκκεςθ μασ ςε αυτά. Οι εγγενείσ επικίνδυνεσ ιδιότθτεσ τουσ, πολλαπλαςιάηονται ανάλογα με τθν ζκκεςθ ςε αυτό δθλαδι τθν ποςότθτα ι το χρονικό διάςτθμα κατά το οποίο εκτικζμεκα. Τπάρχουν όμωσ και αντικείμενα που περιζχουν επικίνδυνεσ ουςίεσ αλλά δεν φζρουν επιςιμανςθ Αυτά τα αντικείμενα τα παρακολουκοφν όλεσ οι αρμόδιεσ αρχζσ των Κ-Μ ε περίπτωςθ δείγματοσ μθ κανονικοφ, εκδίδεται Rapex (ενθμζρωςθ)
Ποιοσ παρακολουκεί τισ επικίνδυνεσ χθμικζσ ουςίεσ ; Η ΕΕ ζχει εκδϊςει νομοκεςία για τθ κζςπιςθ κανόνων για τθν αςφαλι χριςθ των χθμικϊν προϊόντων Σθ βαςικι νομοκεςία για τα χθμικά προϊόντα, κανονιςμοί REACH και CLP, τθν παρακολουκεί και ςυντονίηει τθν εφαρμογι τθσ ςε όλθ τθ ΕΕ, ο Ευρωπαϊκόσ Οργανιςμόσ Χθμικϊν - ECHA, που εδρεφει ςτο Ελςίνκι, Φιλανδία. Ο ECHA φιλοδοξεί να καταςτεί θ κορυφαία παγκοςμίωσ κανονιςτικι αρχι, ςχετικά με τθν αςφάλεια των χθμικϊν προϊόντων. Η Kοινοτικι νομοκεςία εφαρμόηεται και ςτθν Ελλάδα, ωσ ΚΜ τθσ ΕΕ. Για τθν Ελλάδα αρμόδια αρχι για τθ νομοκεςία των χθμικϊν προϊόντων είναι το Γ.Χ.Κ. - Δ/νςθ Περιβάλλοντοσ
Ποιοσ παρακολουκεί τισ επικίνδυνεσ χθμικζσ ουςίεσ ; Σα μζτρα και οι κανόνεσ που ζχουν κεςπιςτεί από τθν ΕΕ για τθ προςταςία τθσ υγείασ και του περιβάλλοντοσ από τα επικίνδυνα χθμικά ςχετίηονται με : Περιοριςμοφσ ςτθ παραγωγι και τθ χριςθ οριςμζνων χθμικϊν προϊόντων Αδειοδότθςθ : απαγόρευςθ παραγωγισ/χριςθσ χωρίσ ειδικι άδεια υλλογι πλθροφοριϊν για κάκε χθμικι ουςία που παράγεται ι ειςάγεται ςτθν ΕΕ (υποχρζωςθ που ζχει θ βιομθχανία) ζτςι ϊςτε αυτζσ οι πλθροφορίεσ να αξιολογθκοφν από τον ECHA και να λθφκοφν ςτθ ςυνζχεια τα απαραίτθτα μζτρα για τθν αςφαλι χριςθ τθσ. φμφωνα με τα αποτελζςματα ζρευνασ που ζγινε από τον ECHA φαίνεται ότι οι πολίτεσ τθσ ΕΕ αιςκάνονται αςφάλεια ωσ προσ τθ χριςθ των χθμικϊν προϊόντων
ΕΤΧΑΡΙΣΩ ΠΟΛΤ ΓΙΑ ΣΗΝ ΠΡΟΟΧΗ Α