Εντατικά συστήματα εκμετάλλευσης εξοπλισμός

1 Ήβης 1, Αμπελάκια Σαλαμίνας TK 18902 Τηλ\fax: 2104671450-1 Κιν: 6986610223, 6979894070 e-mail: aiasbee@gmail.com Εισηγητής: Ανδρέας Ε. Παππάς (Πρόεδρος ΔΣ «Ο Αίας») Η ομιλία πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του 6ου συνεδρίου ελληνικού μελιού & προϊόντων μέλισσας που πραγματοποιήθηκε στο ΣΕΦ από 5 έως 7 Δεκεμβρίου 2014 υπό την αιγίδα του ΥΑΑΤ Εντατικά συστήματα εκμετάλλευσης εξοπλισμός Κυρίες και κύριοι, Επιτρέψτε μου να συγχαρώ τους διοργανωτές αυτού εδώ του πραγματικά επιτυχούς συνεδρίου παρά τις γνωστές αντιδράσεις μερικών φορέων. Καθώς επίσης και εσάς, που κάνατε την έξυπνη επιλογή του όποιος γνωρίζει κερδίζει και επιλέξατε να διαθέσετε τον πολύτιμο χρόνο σας για ότι επιπλέον των γνώσεων σας, ωφεληθείτε από τις ομιλίες των εισηγητών. Όπως όλοι γνωρίζετε, μια ομιλία που αφορά τεχνικά θέματα και ιδιαίτερα το πώς θα συλλέξουμε μέλι, είναι αδύνατον να αναπτυχτεί σε 15 λεπτά της ώρας αλλά και να γίνει κατανοητή με μονολεκτική αναφορά τίτλων εκμετάλλευσης σε μια περιληπτική ανάπτυξη της. Για αυτόν τον λόγο εχουμε δώσει έτοιμη, στην διεύθυνση του συνεδρίου την 58 σελίδων ομιλία μου, εμπλουτισμένη με φωτογραφικό υλικό για

να εκτυπωθεί και να σας διανεμηθεί στο τέλος του συνεδρίου. Επιπροσθέτως έχει αναρτηθεί στην αίθουσα σε poster καθώς επίσης μπορείτε να την λάβετε στον υπολογιστή σας κατόπιν αιτήσεως σας, μαζί με άλλες ομιλίες μου, ή να μας επισκεφτείτε οπότε θα έχετε την άνεση χρόνου να συζητήσετε και να ενημερωθείτε για το όλο σύστημα μας. Στο περσινό συνέδριο αυτής εδώ της αίθουσας μια από τις ομιλίες μου είχε τίτλο συγκρότηση παραγωγικού μελισσιού μελισσοκομείου. Αυτή η ομιλία μου, πλαισιωμένη από παραστατικά σχέδια, είχε τόση απήχηση και επιτυχή εφαρμογή από τους συναδέλφους ώστε υποχρεωθήκαμε να στείλουμε κάποιες εκατοντάδες e-mail σε συνεταιρισμούς, συλλόγους, μελισσοκόμους και ιδιώτες που την προώθησαν σε συγγενείς, γνωστούς και φίλους τους μελισσοκόμους για γνώση και εφαρμογή της. Ακόμα και σε μοναστήρια την στείλαμε και μπορώ να σας διαβεβαιώσω πως έκαναν την καλύτερη εφαρμογή της, ίσως λόγω επάρκειας χρόνου αλλά και αγάπης της θεϊκής μέλισσας που υπηρετούμε. Είναι εξάλλου τοσο απλά, κατανοητά και εύκολα στην εφαρμογή τους όσα συστήνουμε ώστε να μπορεί να τα εφαρμόσει ο οποιοσδήποτε. Θεώρησα σκόπιμο να δώσω σήμερα κάποιες ακόμα πληροφορίες για τον εξοπλισμό και τις μεθόδους που εφαρμόζουμε, οι οποίες συμπληρώνουν κάπως τις υπάρχουσες στην διάθεση σας και επιπροσθέτως με e-mail ή προσωπικές επισκέψεις με τις οποίες μπορείτε να συμπληρώνετε τις γνώσεις σας μια και το θέμα είναι ανεξάντλητο και συνεχώς νέες εμπειρίες αποκτώνται από έρευνες μας που αποδεικνύονται στην πράξη υλοποιήσιμες και επωφελείς. Όλοι νομίζω γνωρίζετε πως η μελισσοκομική χρονιά, για εμάς τους μελισσοκόμους, ξεκινά από το φθινόπωρο που επιστρέφουν τα μελίσσια από τις βοσκές και ανασυγκροτούνται για το ξεχειμώνιασμα και την έγκαιρη προετοιμασία τους για εντατική εκμετάλλευση με το ξεκίνημα της νέας χρονιάς. Απαραίτητες προϋποθέσεις: καλή υγεία και επάρκεια τροφών. Εμεις πως ενεργούμε? Προσπαθούμε να επιλέξουμε τοποθεσίες ευάερες και ευήλιες με όση το δυνατόν λιγότερη υγρασία και ομίχλες. 2

3 Τοποθετούμε την είσοδο των μελισσιών μας κατά προτίμηση νότια ή νοτιοδυτικά ή έστω νοτιοανατολικά και σε πολύ κρύες περιοχές βόρεια Υπάρχει σοβαρότατος λόγος για αυτές μας τις επιλογές, επιβεβαιωμένης της ορθότητας τους μακροχρονίως. Όταν η είσοδος είναι νοτιοανατολική επιβάλλεται σκίαση της εισόδου τον χειμώνα. Στην συγκρότηση ξεκινώντας από την ανατολική πλευρά, εσωτερικά, τοποθετούμε ένα πλαίσιο με μέλι και μετά ένα πλαίσιο με γύρη, εάν εχουμε, διαφορετικά ένα μόνο πλαίσιο με μέλι και γύρη. Ακολουθεί ο γόνος, μετά η διαθέσιμη γύρη και έπονται τα πλαίσια με τα υπάρχοντα μέλια, πρώτα τα ασφράγιστα και μετά τα σφραγισμένα. Εικόνα 1. Ξύλινο κάθετο χώρισμα 2 εκατοστών Εάν τα μελίσσια μας βρίσκονται σε δυτικές ή νότιες περιοχές της Ελλάδας και υπάρχουν πιθανότητες να εργάζονται μερικές ημέρες ή ώρες ημερησίως και τον χειμώνα ώστε να συλλέγουν μέλι ή γύρη πέραν των αναγκών τους, τότε τους αφήνουμε επιπλέον χτισμένα ή άχτιστα πλαίσια, διαφορετικά αφαιρούμε τα περιττά πλαίσια και σφίγγουμε τα μελίσσια με κάθετο ξύλινο χώρισμα πάχους 2 εκ (βλ. εικόνα 1). Εάν μας

4 περισσεύουν πλαίσια με μέλια σφραγισμένα τα τοποθετούμε εκτός του βασιλευομένου χώρου για διαφύλαξη συντήρηση τους και ως τροφαποθήκη του μελισσιού (βλ. εικόνα 2α, 2β). Εικόνα 2α Εικόνα 2β Εικόνα 2α, 2β. Κυψέλη ΑΝΠΑ βαθέως τύπου με 14 πλαίσια η οποία δέχεται έως 4 συνεργαζόμενες βασίλισσες. Το συγκεκριμένο μελίσσι εργαζόταν με δύο βασίλισσες. Στην ανασυγκρότηση για ξεχειμώνιασμα αφήσαμε μια βασίλισσα στον ένα θάλαμο και γεμίσαμε τον δεύτερο με τα επιπλέον μέλια για διαφύλαξη και ως τροφαποθήκη. Εάν η περιοχή μας έχει πολύ υγρασία ή συχνές ομίχλες, στα δυο άκρα αριστερά και δεξιά τοποθετούμε από ένα πλαίσιο συρματωμένο χωρίς φύλλο κηρήθρας. Δεν θα μουχλιάσουν οι κηρήθρες τους (από το μανιτάρι της υγρασίας) και θα βρουν εργασία οι κηροπλάστριες μέλισσες νωρίς την άνοιξη για να μας τα κτίσουν προτού ανοίξουμε τις κυψέλες μας για τον συστηματικό ανοιξιάτικο έλεγχο των μελισσιών μας. Τοποθετούμε την περισσότερη γύρη και τα μέλια στο δυτικό μέρος διότι οι κυψέλες ζεσταίνονται περισσότερο προς τα δυτικά όσο προχώρα η ημέρα. Αυτός είναι και ο λόγος που τοποθετούμε τον γόνο, βασίλισσα και μέλισσες προς το ανατολικό μέρος της κυψέλης ώστε προχωρώντας σταδιακά προς τα δυτικά, λόγω ζέστης, να βρίσκει κοντά στην μελισσόσφαιρα του την απαραίτητη τροφή για να μην διερωτώμεθα πώς χάσαμε τα μελίσσια μας από πείνα ενώ υπήρχαν στην κυψέλη τους μέλια. Χάνονται διότι η μελισσόσφαιρα βρίσκεται μακριά από την τροφή και οι μέλισσες δεν έχουν την δυνατότητα να την μεταφέρουν για την τροφοδοσία τους. Όσο για την γύρη, θέλω να πιστεύω πως

5 ακόμα και οι νεοεισερχόμενοι στην μελισσοκομία των ολίγων ωρών διδασκαλίας τους γνωρίζουν πως δεν μεταφέρεται συνήθως. Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ με τα βαθιά πλαίσια (βλ. εικόνα 3) διότι στα στάνταρ πλαίσια το στεφάνι της γύρης μελιού είναι πολύ μικρό και σε μια κακοκαιρία μερικών ημερών τελειώνει γρήγορα και οι μέλισσες μη έχοντας την δυνατότητα μεταφοράς του από τα ακριανά πλαίσια λιμοκτονούν και χάνονται. Απεναντίας στα βαθιά πλαίσια, πάνω από τον γόνο υπάρχει ένα μεγάλο στεφάνι γύρης και μελιού που εξασφαλίζει στο μελίσσι τροφή πάνω από την σφαίρα του για πολύ χρόνο. Εικόνα 3. Τρία πλαίσια διαφορετικού ύψους. Τα πιο χαμηλά πλαίσια αποδεικνύονται ανεπαρκή για την άνετη γέννα και για την επωφελή τοποθέτηση τροφών πάνω από αυτή σε αντίθεση με το βαθύτερο πλαίσιο της εικόνας. Τρώγοντας και ανεβαίνοντας πιο ψηλά στον ζεστότερο αέρα λόγω καύσεως και αποφεύγοντας τον κρύο υγρό αέρα της βάσης αλλά και την βάση που είναι γεμάτη ιώσεις και μυκητιάσεις που εκτρέφονται από τις ψόφιες μέλισσες, τα απολεπίσματα, τις πεσμένες βαρρόες και τις παντοειδής ακαθαρσίες. Εδώ επιβεβαιώνεται άλλη μια φορά από τις ίδιες τις μέλισσες ή επιτυχής τεχνολογία των κυψελών ΑΝΠΑ οι οποίες εκτός των αλλων διαθέτουν τρύπες στο επάνω μέρος τους. Παρατηρούμε ότι ενώ υπάρχουν ανοιχτές χειμώνα καλοκαίρι οι είσοδοι βάσεως, οι μέλισσες επιλεγούν να εργάζονται από τις τρύπες αποφεύγοντας το ποικιλοτρόπως μολυσμένο περιβάλλον της βάσης αλλά και για γρηγορότερη απόθεση των εισερχομένων από την βοσκή και επανέξοδο τους για εργασία (βλ. εικόνα 4)

6 Εικόνα 4 Ένα άλλο που πρέπει να γνωρίζει και να εφαρμόζει ένας καλός μελισσοκόμος είναι να μην λείπει ποτέ (εκτός από τον χρόνο συλλογής μελιού) πάνω από τους κηρηθροφορείς μια σακούλα με καλής ποιότητας ζαχαροζύμαρο ή βανίλια (όχι τροφοδότες οροφής ή κηρόπανο) που θα παίξει τον ρόλο της τροφαποθήκης των αμερικανών. Αυτή η σακούλα ζαχαροζύμαρου δεν αφήνει ποτέ το μελίσσι νηστικό και θα προκαλεί μια ήπια διέγερση της βασιλικής γέννας και των μελισσών γενικότερα ώστε να είναι δραστήρια. Ιδιαίτερα εάν η τροφή είναι εμπλουτισμένη με ΕΜ κεραμικά και ζεόλιθους (κλινοπτιλόλιθους) οπότε συντελείται αυτόματα και η αφάρμακος ίαση τους αλλά και η ίαση του χρήστη μελισσοκόμου. (βλ. εικόνα 5)

7 Εικόνα 5 Πάνω από το ζαχαροζύμαρο εμείς δεν τοποθετούμε κηρόπανο, που η τοποθέτηση του έχει μεν κάποια πλεονεκτήματα αλλά και πολλά μειονεκτήματα. Εμεις τοποθετούμε οντουλέ χαρτόνι ή 2 3 φύλλα πορώδους εφημερίδας (βλ. εικόνα 6) η οποία υποβοηθά στην υγροαπορροφητικότητα των ζεόλιθων (κλινοπτιλόλιθων) ώστε να συλλέγεται η περίσσια υγρασία της κυψέλης, με τις δυσμενείς συνέπειες της, και εκπέμπουν τους ΕΜ μέσα στην κυψέλη για ολιστική θεραπεία. Με την πιο πάνω εφαρμογή εχουμε πάντοτε στεγνές από υγρασία τις κυψέλες, οι εφημερίδες είναι δωρεάν και εύκολες στην αντικατάσταση τους σε κάθε, για οποιονδήποτε λόγο, αφαίρεση του καπακιού, πχ τοποθέτηση ζυμαριού χωρίς να ενοχλούμε το μελίσσι.

8 Εικόνα 6 Η ήπια γέννα της βασίλισσας είναι πολύ σημαντική για την ανοιξιάτικη εξέλιξη του μελισσιού διότι πολύ νωρίς (από Ιανουάριο στις θερμότερες περιοχές) το μελίσσι έχει αντικαταστήσει τις γερασμένες μέλισσες με νεαρές, με όλες τις θετικές συνέπειες που όλοι γνωρίζετε. Με αυτές τις προϋποθέσεις, που το μελίσσι ξεχειμωνιάζει με ανελλιπή συντηρητική αλλά ταυτόχρονα ηπιοδιεγερτική τροφοδοσία που του δίνει την ικανότητα και δυνατότητα να αντικαθιστά τις χειμερινές απώλειες του λόγω γήρατος των μελισσών και αλλων αιτιών μπορούμε να οραματιζόμαστε και να προγραμματίζουμε την έναρξη της βασιλοτροφίας πολύ νωρίς με τον νέο χρόνο. Προς τούτο, προς το τέλος Δεκεμβρίου ή αρχές Ιανουαρίου στις δυτικές και νότιες περιοχές και κάπως αργότερα στις βορειότερες, ξεκινάμε κηφηνοεκτροφή σε λίγα από τα καλύτερα επιλεγμένα μελίσσια μας. Πωλούνται έτοιμα φύλλα κηφηνοκηρήθρας στο εμπόριο για όσους δεν προέβλεψαν να φροντίσουν για το κτίσιμο τους από τα μελίσσια τους. Τοποθετούμε στο κέντρο στα πολύ δυνατά ή δίπλα από τον γόνο σε κάθε προς τούτο επιλεγμένο μελίσσι, ένα πλαίσιο κηφηνοκηρήθρας για

9 να εκθρέψει το μελίσσι κηφήνες πολύ νωρίς. Αυτούς τους κηφήνες τους εχουμε στις αρχές του έτους, τέλος Ιανουαρίου αρχές Φεβρουαρίου, ώριμους για να επιτελέσουν το βασικό τους έργο της συνεύρεσης τους με τις παρθένες βασίλισσες μας. Μετά τις αλκυονίδες ημέρες, όταν μας το επιτρέπουν οι καιρικές συνθήκες, στην νότια Ελλάδα και αργότερα στην βόρεια, ξεκινάμε βασιλοτροφία εάν διαθέτουμε τον εξοπλισμό και την τεχνογνωσία ΑΝΠΑ που μας επιτρέπει να δημιουργούμε βασίλισσες μέσα σε βασιλευόμενες κυψέλες, 4 έως 8 εβδομάδες νωρίτερα από τον χρόνο υπάρξεως παραφυάδων και βασιλισσών στο εμπόριο. (βλ. εικόνα 7) Εικόνα 7. Κυψέλη 14 πλαισίων με χώρισμα για εύκολη δημιουργία παραφυάδας στην ίδια κυψέλη Μια ακόμα επιβεβαίωση επιτυχιών που μπορείτε να έχετε χρησιμοποιώντας αυθεντικό εξοπλισμό σε συνδυασμό με αρχηγικές μεθόδους εκμετάλλευσης που θα σας δώσουν την ικανότητα και δυνατότητα να σταθείτε όρθιοι και νικητές στην περιβαλλοντική σύνθετη πολυμόλυνση και τον απηνή παγκόσμιο ανταγωνισμό.

Επανερχόμενος στην φθινοπωρινή και χειμερινή τροφοδοσία που παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη, στην υγεία και στην μελλοντική πολυμερή εκμετάλλευση απόδοση του μελισσιού. Οφείλω να σας πω πως έχουμε, προ πολλών ετών, καταργήσει το σιρόπι με τα πολλά προβλήματα που δημιουργεί στα μελίσσια (λεηλασίες, ζαχαρόμελο, ανεπίκαιρη έντονη γέννα, ανεπιθύμητο μπλοκάρισμα της βασίλισσας, ευρωπαϊκή σηψιγονία, νοζεμίαση και τις συνακόλουθες από αυτήν ασθένειες, κλπ), εκτός από μια δυο φορες με ελαχιστότατη ποσότητα για τον επιπλέον εμπλουτισμό των μελισσιών μας με ΕΜ κεραμικά και ζεόλιθο (κλινοπτιλόλιθο). Τροφοδοτούμε επί μονίμου βάσεως μια ειδικής σύνθεσης, δικής μας παρασκευής στερεά τροφή που βρίσκεται μεταξύ ζυμαριού και βανίλιας από απόψεως ταχύτητας λήψεως από τις μέλισσες, αλλά σε δύναμη λόγω της υψηλής ποιότητας και των ιδιοτήτων των συμμετεχόντων συστατικών της, πολύ ανώτερης του μελιού, ώστε τα μελίσσια μας να ενισχύονται με τεχνητή τροφή ισόποση με αυτή που οι συνάδελφοι μας ενισχύουν τα δικά τους με σιρόπι σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα με τα γνωστά μειονεκτήματα της που ανέφερα πιο πάνω. Εμεις την χορηγούμε αργά και σταδιακά, βασικά από φθινόπωρο έως άνοιξη (εκτός της συλλέξιμης εποχής) και τοιουτοτρόπως εξασφαλίζουμε μια συνεχή σταθερή ήπια διέγερση γέννας, χωρίς μπλοκαρίσματα ή υπερβολική έκρηξη γέννας (βλ. εικόνα 5). Με αυτές τις προϋποθέσεις τα μελίσσια, εκτός ειδικών περιπτώσεων, προχωρούν στην ανάπτυξη τους σταδιακά, σταθερά και ασφαλή από απρόοπτες καιρικές συνθήκες και είναι έτοιμα πολύ νωρίς για την έντονη εκμετάλλευση τους. Η εξασφάλιση πολύ νωρίς πολλών επιλεγμένων, δικών μας κηφήνων, μας βοηθά για αυτή την έντονη εκμετάλλευση τους. Ακόμα περισσότερο μας βοηθά στην δημιουργία πρώιμων παραφυάδων ή μελισσοδεμάτων η χρησιμοποίηση της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ (βλ. εικόνα 8α, 8β) που θέτει στην διάθεση μας έτοιμες βασίλισσες γεννημένες και γονιμοποιημένες στις πιο κατάλληλες εποχές της προηγούμενης χρονιάς χωρίς εξάντληση των σπερματοζωαρίων τους μια και η γέννα τους την προηγούμενη χρονιά ήταν γέννα συντήρησης τους. 10

11 Εικόνα 8α Εικόνα 8β Αυτές οι τόσο πρώιμες παραφυάδες μας με τις βασίλισσες τους, δοκιμασμένες από την προηγούμενη γέννα τους για την καλή τους ποιότητα, όχι μόνο μας δημιουργούν παραγωγικά μελίσσια για τις ανθοφορίες του θυμαριού, ελάτου, πεύκου κλπ, αλλά μας δίνουν και δικά τους παιδιά (παραφυάδες) την ίδια χρονιά. Με αυτήν μας την μέθοδο της δημιουργίας πολύ πρώιμων παραφυάδων σε συνδυασμό με τις αρχηγικές τεχνικές ΑΝΠΑ (εικόνα 9) μπορούμε να εκμεταλλευτούμε παραγωγικά ακόμα και πολύ πρώιμες ανθοφορίες όπως της πορτοκαλιάς, βερικοκιάς, ακακίας κλπ. Εικόνα 9. Παραγωγικό συγκρότημα με παραφυάδες Συνεχίζοντας όλη την άνοιξη να εκμεταλλευόμαστε τα μελίσσια μας για το χτίσιμο κηρηθρών, συλλογή γύρης, πρόπολης, βασιλικού πολτού και την δημιουργία νέων μελισσιών, φτάνουμε στην εποχή που αρχίζουν οι κανονικές ημερομηνίες συλλογής μελιού στην Ελλάδα δηλαδή τέλος

12 Μαΐου αρχές Ιουνίου. Τότε εφαρμόζουμε την συνένωση των μελισσιών με τις μεθοδους του μπαλαντέρ ή την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο ΑΝΠΑ σε συνδυασμό με την ενίσχυση των συλλεκτικών συγκροτημάτων με τις δυνατότητες που μας δίνει η επαναστατική τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ. Όλες οι μέθοδοι που χρησιμοποιουμε είναι πολύ απλές, εύκολες στην εφαρμογή τους από οποιονδήποτε και απόλυτες ως προς τα θετικα αποτελεσματα τους. Είναι τοσο απόλυτες ως προς τα θετικά τους αποτελέσματα ώστε να μας δίνεται η δυνατότητα να προσκαλούμε τον οποιονδήποτε ειδήμονα να μας αποδείξει το ανεπιβεβαίωτο των ισχυρισμών μας τώρα ή οποτεδήποτε στο μέλλον. Είναι τοσο απλές, κατανοητές και αυταπόδεικτες ώστε να μην χρειάζεται να είναι κάποιος μελισσοκόμος για να τις καταλάβει. Όπως είναι τοσο απλό και αυταπόδεικτο να γίνει κατανοητό πως τα συλλεγόμενα προϊόντα μας είναι γνωστής και επιλεγμένης χλωρίδας, απόλυτα καθαρά από ενφάρμακο μελισσοθεραπεία, μια και είκοσι χρόνια δεν χρησιμοποιουμε χημικά μελισσοφάρμακα καθώς και ασύστολη μελισσοτροφοδοσία (βλ. εικόνα 10) και όχι μόνο. Εικόνα 10. Η συλλογή μελιού γίνεται διά μέσω του μελιτοθαλάμου, πάνω και κάτω από τα ΒΔ των εμβρυοθαλάμων.

13 Αλλά και θεραπευτικά, πέραν των ηπιοφαρμακευτικών ιδιοτήτων τους, προς τον χρήστη μελισσοκόμο και τον καταναλωτή λόγω της χρήσης ΕΜ κεραμικών και ζεόλιθων (κλινοπτιλόλιθων) που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως για ανθρώπινη θεραπευτική αγωγή. Για να σας αποδείξω την μεγαλύτερη συλλογή που εξασφαλίζουν οι προτεινόμενες μέθοδοι ΑΝΠΑ θα χρησιμοποιήσω ένα απλό παράδειγμα αποφεύγοντας τα ανώτερα μαθηματικά (νόμοι Poisson Πουασόν). Εάν ονομάσουμε: Α, το μέλι που θα καταναλωθεί από τον γόνο δια μέσου των τροφών, B, το μέλι που θα καταναλωθεί από τις εσωτερικές μέλισσες, Γ, το μέλι που θα καταναλωθεί από τις συλλέκτριες και Δ, το μέλι που θα αποθηκευτεί για τον μελισσοκόμο, εχουμε από ένα παραγωγικό μελίσσι άθροισμα συλλεγμένης ποσότητας μελιού που ισούται με Α+Β+Γ+Δ. Εάν η συλλογή σε μια ανθοφορία είναι μικρότερη αυτού του αθροίσματος, είναι πχ Α+Β+Γ ο μελισσοκόμος δεν θα τρυγήσει μέλι. Εάν η συλλογή ισούται με το Α+Β, ο μελισσοκόμος θα πρέπει να τροφοδοτήσει διότι διαφορετικά θα απολέσει το μελίσσι του από λιμοκτονία. Με την μέθοδο μας θα συλλέξει μέλι ακόμα και εάν τα μελίσσια συλλέξουν ποσότητες ίσες με Α+Β. Στην πράξη: Έστω ότι σε μια καλή ανθοφορία εχουμε για συλλογή δύο μελίσσια, το Νο1 και το Νο2 (βλ. εικόνα 11), τα οποία συλλέγουν ανεξάρτητα το ένα από το άλλο και μας καλύπτουν το άθροισμα Α+Β+Γ+Δ. Τότε θα τρυγήσουμε μια ποσότητα μελιού ίση με Δ+Δ=2Δ. Εικόνα 11. Δύο μελίσσια εργαζόμενα ανεξάρτητα το ένα από το άλλο

14 Εάν τώρα εφαρμόσουμε ακόμα και την πιο απλή μέθοδο του μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 12α, 12β) και την θέσουμε σε εφαρμογή χωρίς καμία άλλη επέμβαση από αυτές που συστήνουμε, το συλλεκτικό μελίσσι Νο1 θα μας δώσει μια ποσότητα ίση με Δ. Οι εξωτερικές μέλισσες όμως του μελισσιού Νο2, του μπαλαντέρ δηλαδή, ενώ οι εξωτερικές μέλισσες του θα συλλέξουν την ποσότητα Α+Β+Γ+Δ, όταν τις διοχετεύσουμε στο συλλεκτικό μελίσσι Νο1, θα καταναλώσουν μόνο την ποσότητα Γ για τροφή τους και θα αποθηκεύσουν τις ποσότητες Α+Β+Δ στο συλλεκτικό μελίσσι Νο1 διότι δεν υποχρεούνται να εξασφαλίσουν την τροφή για τον γόνο και τις εσωτερικές μέλισσες του συλλεκτικού Νο1 στο οποίο εισφέρουν την συλλογή τους, μια και αυτή την διατροφή την εξασφαλίζουν οι εξωτερικές μέλισσες του συλλεκτικού μελισσιού. Επομένως θα εισφέρουν προς αποθήκευση εκτός από την ποσότητα Δ και τις ποσότητες Α+Β δηλαδή με την μέθοδο του μπαλαντέρ θα εχουμε συλλογή Δ+Δ+Α+Β. Εικόνα 12α. Δύο μελίσσια εργαζόμενα με την απλή μέθοδο Μπαλαντέρ Για να γίνει πιο κατανοητό, εάν σε μια τοποθεσία τα μελίσσια εργαζόμενα ως ανεξάρτητες μονάδες συλλέξουν 20 κιλά μέλι το καθένα, δηλαδή Δ=20 κιλά και η κατανάλωση μελιού για τροφοδοσία του γόνου ή των εσωτερικών μελισσών είναι ισόποση αυτής που παίρνει ο μελισσοκόμος, θα εχουμε από αυτά τα δύο μελίσσια 20+20=40 κιλά. Εάν όμως συλλέξουν ως συνεργαζόμενα με την μέθοδο του μπαλαντέρ

15 θα συλλεχτεί Δ+Δ+Α+Β => 20+20+20+20=80 κιλά μέλι δηλαδή διπλάσια ποσότητα. Εάν τώρα χρησιμοποιήσουμε βασιλικό διάφραγμα και οι μέλισσες εργάζονται διά μέσου του μελιτοθαλάμου (βλ. εικόνα 10), τότε θα εχουμε μια επιπλέον ποσότητα έως 40% λόγω της παρεμβολής του ΒΔ που παρεμποδίζει τις μέλισσες να κατεβάσουν μεγάλες ποσότητες μελιού στον ισόγειο εμβρυοθάλαμο όπως εξηγείται αναλυτικά στην σχετική ομιλία μου (συγκρότηση παραγωγικού μελισσιού μελισσοκομείου). Εικόνα 12β. Η μέθοδος Μπαλαντέρ όπως εξηγείται στην μέθοδο εφαρμογής της Στην πράξη δεν συμβαίνουν ακριβώς έτσι διότι η συλλογή είναι συνισταμένη πολλών επί μέρους συντελεστών όπως η σύνθεση του μελισσιού από απόψεως ανοιχτού γόνου εσωτερικών μελισσών εξωτερικών μελισσών, μπλοκάρισμα της γέννας ώστε να μην υπάρχει ανοιχτός γόνος, συνεχής ενίσχυση του συλλεκτικού συγκροτήματος με συλλέκτριες ή σφραγισμένο γόνο με την τράπεζα βασιλισσών ΑΝΠΑ ειδικά σε ανθοφορίες μακράς διάρκειας κλπ. Εδώ επεμβαίνουμε εμείς με όσα χρησιμοποιουμε και σας προτείνουμε ώστε να αυξήσουμε ακόμα περισσότερο τις συλλέξιμες ποσότητες. Πήρατε όμως μια πρώτη αμυδρή ιδέα για να μπείτε στην φιλοσοφία των αρχηγικών μεθόδων που χρησιμοποιουμε που και εσείς οι νεότεροι

16 μπορείτε να σκεφτείτε και να βελτιώσετε ή να αντικαταστήσετε τις σημερινές υπάρχουσες, με νέες, πιο βελτιωμένες, εάν υπάρξουν. Περνώντας τώρα στις βελτιώσεις αυτής της πολύ απλής και κατανοητής μεθόδου, η πρώτη μας ενέργεια όπως προανέφερα είναι την άνοιξη να πολλαπλασιάσουμε όσο μπορούμε περισσότερο τα μελίσσια μας με τις πρότυπες και πρωτότυπες μεθοδους και εξοπλισμό που χρησιμοποιουμε και προτείνουμε, διαθέσιμες δωρεάν στους ενδιαφερόμενους μελισσοκόμους με ηλεκτρονικό ή επισκέψιμο τρόπο. Την εποχή της συλλέξιμης ανθοφορίας ενώνουμε τα μελίσσια ανάλογα με το πόσο δυνατά και με ποια σύνθεση ανοιχτού κλειστού γόνου και εσωτερικών εξωτερικών μελισσών επιθυμούμε. Με το πόση εργασία επιθυμούμε να διαθέσουμε και με το ποιες είναι οι σωματικές, μεταφορικές, εξοπλιστικές δυνατότητες μας και τέλος από το ποια θα είναι η διάρκεια ή η εντονότητα της νεκταροέκκρισης ή μελιτοματοέκκρισης καθόσον έχουμε την τεχνολογία και τεχνογνωσία να συγκροτήσουμε τα παραγωγικά συλλεκτικά μελίσσια μας με όποια δύναμη ή σύνθεση επιθυμούμε ανεξάρτητα από την δυναμικότητα τους την εποχή της ένωσης τους (βλ. εικόνα 9 κ 14). Αλλά και την τεχνολογία και τεχνογνωσία να συλλέξουμε ακόμα και την πιο μικρή προσφερόμενη ποσότητα και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις σε μελικηρήθρες, ως γνωστόν μεγαλύτερης εμπορικής αξίας (βλ. εικόνα 13α, 13β, 14). Εικόνα 13α Εικόνα 13β Εικόνα 13α. Κόντρα πλακέ με εσωτερικό άνοιγμα (το αβγό του Κολόμβου) Εικόνα 13β. Για την συλλογή μελιού ακόμα και στις μικρότερες ανθοφορίες πολλες φορες σε εκλεκτές εμπορεύσιμες μελικηρήθρες.

17 Επίσης η τεχνολογία και τεχνογνωσία μας, μας δίνουν την δυνατότητες πρώτον να διατηρήσουμε όλες τις βασίλισσες μας και δεύτερον να διατηρήσουμε τα μισά μελίσσια μας δυνατά, ετοιμοπόλεμα για να εχουμε την δυνατότητα συνεχούς διαδοχικής μεταφοράς τους από ανθοφορία σε ανθοφορία. Αειφόρος εκμετάλλευσης! Εν αντιθέσει με τις ξεπερασμένες πλέον, παλιές μεθόδους που μετά από κάποια συλλέξιμη ανθοφορία αποσύρουν τα μελίσσια τους κουδούνια, όπως λένε κοινώς, δηλαδή τόσο εξαντλημένα ώστε να χρίζουν ειδικής ανθοφορίας και διαχείρισης για να συνέρθουν και να γίνουν ξανά ετοιμοπόλεμα ή να επιβιώσουν τον χειμώνα. Προτού αναπτύξω τις βασικές μεθόδους μπαλαντέρ και την σύνθετη πολυμορφική μέθοδο (την μέθοδο της ΤΒ θα σας την αναπτύξει ο μαθητής και συνεργάτης μου, γεωπόνος και μελισσοκόμος, Σταμάτης Φουτσιτζής) που μπορούμε να τις αποστείλουμε στα e-mail σας εάν δεν επαρκέσει ο χρόνος ομιλίας μας, θα ήθελα να σας πω δυο λόγια για κάποιες εξειδικευμένες περιπτώσεις. Περίπτωση 1 η Έστω ότι διαχειρίζεται μελίσσια μια λεπτεπίλεπτη γυναίκα ή άνδρας μιας κάποιας ηλικίας που πήρε την σύνταξη του, νοιώθει ζωντανός και δεν θέλει να συχνάζει στα ΚΑΠΗ, να ακούει καθημερινά για θανάτους Εικόνα 14. Εμβρυοθάλαμοι με δύο ή τρεις συνεργαζόμενες βασίλισσες με κοινό μελιτοθάλαμο χαμηλών πλαισίων

18 και μνημόσυνα αποχωρούντων για τον άλλον κόσμο γερόντων, αλλά θέλει να αξιοποιήσει την υπάρχουσα ζωτικότητα του και την μεγάλη εμπειρία του στη ζωή κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα μιας ενασχόλησης μεταξύ ευχάριστου χόμπι και μικροεπιχείρησης μέσα στην φύση. Αυτός μπορεί άνετα να χρησιμοποιήσει τις κυψέλες ΑΝΠΑ βαθέως τύπου, πολλών συνεργαζόμενων βασιλισσών με μεγάλο εμβρυοθάλαμο και χαμηλό μελιτοθάλαμο (βλ. εικόνα 14) ώστε να διαχειρίζεται μόνο πλαίσια. Και εάν δεν διαθέτει μεταφορικό μέσο ή βοηθό, μπορεί να ασκεί περιαστική στατική μελισσοκομία ή να τα έχει στον κήπο κάποιου εξοχικού του, εάν διαθέτει και να ασχολείται περισσότερο με τα ευγενή προϊόντα του μελισσιού και το ακριβότερο μέλι σε μελικερίδια και καλλυντικά (βλ. εικόνα 15 κ 16). Εικόνα 15. Μέλι σε κηρήθρα μεγαλύτερης εμπορικής αξίας από την συνηθισμένη Εικόνα 16. Κρέμα προσώπου σώματος. καλλωπιστική αντιγηραντική - ηπιοφαρμακευτική Περίπτωση 2 η Μια δεύτερη περίπτωση, συμπληρωματική της πιο πάνω είναι, εάν προβλέπεται μικρής διάρκειας ή απόδοσης ανθοφορία, να χρησιμοποιήσουμε έναν μικρό μελιτοθάλαμο πολύ μικρών πλαισίων πάνω από τον εμβρυοθάλαμο (βλ. εικόνα 13β). Πως ενεργούμε: Πάνω στον εμβρυοθάλαμο τοποθετούμε ΒΔ και πάνω από αυτό ένα κόντρα πλακέ με ένα άνοιγμα στο κέντρο του (βλ. εικόνα 13α), διαστάσεων ίσων με τις διαστάσεις του μικρού μελιτοθαλάμου τον

19 οποίο και βάζουμε πάνω από το κόντρα πλακέ (βλ. εικόνα 13β). Κλείνουμε την είσοδο του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες να ανεβαίνουν από το ΒΔ και να εργάζονται μόνο από την είσοδο του μελιτοθαλάμου (βλ. χειρισμούς συγκροτημάτων). Με αυτόν τον τρόπο θα συλλέξουμε και την μικρότερη ποσότητα μελιού και πολλες φορες σε ωραίες κηρήθρες μεγαλύτερης εμπορικής αξίας. Περίπτωση 3 η Για τους πολύ προχωρημένους με υψηλούς στόχους, υπάρχει και η μέθοδος χρησιμοποίησης της επαναστατικής τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ με τις πολλες δυνατότητες της, για την οποία υπάρχει ομιλία σε αυτό το συνέδριο (Σταμάτης Φουτσιτζής, γεωπόνος, μελισσοκόμος Μια επαναστατική τράπεζα βασιλισσών). Δεν συνιστάτε στους αραχτούς των καφετεριών. Ακολουθούν μέθοδοι συλλογής μεγαλύτερων ποσοτήτων μελιού. Α) Μέθοδος του μπαλαντέρ ΑΝΠΑ. Έστω ότι έχουμε δύο μελίσσια και υπολογίζουμε ότι θα μας δώσουν από κάποια ποσότητα μελιού. Εφαρμόζοντας την μέθοδο που εδώ και δεκαετίες έχουμε ονομάσει μέθοδο του μπαλαντέρ, επειδή κάθε εβδομάδα, περίπου μετατοπίζουμε το ένα μελίσσι από την θέση του για να στέλνει τις συλλέκτριες του στο άλλο, τα δύο αυτά μελίσσια θα μας δώσουν οπωσδήποτε μεγαλύτερη ποσότητα μελιού που πολλές φορές είναι διπλάσια έως πολλαπλάσια της συνηθισμένης όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Πως το επιτυγχάνουμε αυτό? Πρώτη φάση των χειρισμών μας. Αρχικά φροντίζουμε να τοποθετήσουμε τα μελίσσια μας ανά ζεύγη το ένα δίπλα στο άλλο ή και πάνω από το άλλο (βλ. εικόνα 17 κ 18). Εικόνα 17. Το ένα δίπλα στο άλλο ανά ζεύγη.

20 Εικόνα 18. Το ένα πάνω στο άλλο ανά ζεύγη. Την ημερομηνία Χ που θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας μελίσσι ξεκινάμε με το πρώτο ζευγάρι. Ορίζουμε ένα από τα δύο μελίσσια ως συλλεκτικό και το άλλο ως μπαλαντέρ (βλ. εικόνα 19). Εικόνα 19 Αφαιρούμε από το συλλεκτικό όλα τα πλαίσια με μέλια και σφραγισμένο γόνο τινάζοντας τις μέλισσες από τα πλαίσια μέσα στην κυψέλη. Εάν τυχαία συναντήσουμε την βασίλισσα σε ένα από αυτά, ή την τοποθετούμε πάνω σε ένα πλαίσιο με ανοιχτό γόνο ή αφήνουμε αυτό το πλαίσιο μέσα στην κυψέλη με τις μέλισσες του.

21 Μετά πάμε στο μπαλαντέρ και του αφαιρούμε όλα τα πλαίσια ασφράγιστου γόνου, τινάζουμε τι μέλισσες που είναι πάνω τους και τα τοποθετούμε στο συλλεκτικό μελίσσι έτσι ώστε να συμπληρωθεί με δέκα πλαίσια ανοιχτού γόνου ή συνδυασμό σφραγισμένου ασφράγιστου γόνου. Σκεπάζουμε το μελίσσι συλλογής με ΒΔ και από πάνω του τοποθετούμε ένα πάτωμα με κτισμένα κατά προτίμηση πλαίσια, ή αν δεν μας επαρκούν εναλλάξ κτισμένα άχτιστα και ένα πλαίσιο σφραγισμένου γόνου (βλ. εικόνα 20). Βάζουμε το καπάκι και κλείνουμε την πόρτα εισόδου και την τρύπα του εμβρυοθαλάμου για να εξαναγκάσουμε τις συλλέκτριες μέλισσες να ανέβουν στο δεύτερο πάτωμα και να εργάζονται από την είσοδο του μελιτοθαλάμου. Εικόνα 20 Εδώ πλεονεκτούν οι κυψέλες ΑΝΠΑ των οποίων όλα τα σώματα ή πατώματα όπως συνηθίζουμε να τα λέμε, έχουν είσοδο. Σε ένα τέταρτο της ώρας οι συλλέκτριες έχουν ανέβει στο επάνω πάτωμα μελιτοθάλαμο και προσανατολίζονται να εργάζονται δια μέσω αυτού. Πάμε στο μελίσσι μπαλαντέρ, τοποθετούμε στο ισόγειο πάτωμα τα πλαίσια σφραγισμένου γόνου που πήραμε από το συλλεκτικό μελίσσι και συμπληρώνουμε με πλαίσια κτισμένα ή άχτιστα. Τοποθετούμε ΒΔ

για να εξασφαλίσουμε καθαρή γονοφωλιά, όπως συνήθως ονομάζεται και από πάνω βάζουμε ένα πάτωμα με τα πλαίσια μελιού του συλλεκτικού και του μπαλαντέρ και εναλλάξ κτισμένα άχτιστα εάν δεν έχει συμπληρωθεί. Κλείνουμε και σε αυτό την πόρτα εισόδου και την τρύπα του ισόγειου πατώματος για να συνηθίσουν οι μέλισσες να εργάζονται από το δεύτερο πάτωμα, του μελιτοθαλάμου, τροφοδοτούμε με ζαχαροζύμαρο ή βανίλια (βλ. εικόνα 5) και το σκεπάζουμε. Μετά το κλείσιμο των εισόδων και των τρυπών των εμβρυοθαλάμων για να εξαναγκάσουμε τις μέλισσες να εργάζονται από τους μελιτοθαλάμους αφήνουμε να περάσουν 2 3 ημέρες για να συνηθίσουν να δουλεύουν οι μέλισσες από τον μελιτοθάλαμο και ανοίγουμε στους εμβρυοθάλαμους μόνο τις τρύπες προκειμένου να βγαίνουν οι κηφήνες. Αν δεν τις ανοίξουμε, οι κηφήνες θα σφηνώσουν στο ΒΔ και θα πεθάνουν. Μαζί με τους κηφήνες θα χρησιμοποιούν την τρύπα και λίγες εργάτριες οι οποίες κάθε μέρα θα αυξάνουν. Αν αυξηθούν πολύ κλείνουμε αυτήν την τρύπα και ανοίγουμε την πίσω κοκ, για αυτό υπάρχουν δυο τρύπες στις κυψέλες ΑΝΠΑ, μια στο εμπρός και μια στο πίσω μέρος της κυψέλης. Η εργασία λίγων εργατριών από τις τρύπες είναι επιθυμητή διότι τροφοδοτούν τον εμβρυοθάλαμο με περισσότερη γύρη, μέλι ή μελίτωμα, από αυτά που θα μετέφεραν συνήθως δια μέσω των ΒΔ. Ποια είναι αυτή η ημερομηνία? Αυτό εξαρτάται από πότε προβλέπεται να ξεκινήσει η συλλέξιμη ανθοφορία και ποιας διάρκειας θα είναι. Εάν προσδοκούμε συλλογή από μια μικρής διάρκειας ανθοφορία, περίπου έως δέκα ημερών, από τις λεγόμενες αρπαχτές, σαν της ακακίας, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας τουλάχιστον δέκα ημέρες νωρίτερα από την έναρξη της ανθοφορίας έτσι ώστε όλος ο γόνος της συλλεκτικής κυψέλης να είναι σφραγισμένος και να μην δεσμεύει μέλισσες τροφούς κατά την έναρξη της ανθοφορίας και επικουρικώς χρησιμοποιουμε την μέθοδο της εικόνας 13β. Εάν όμως η ανθοφορία αναμένεται να έχει μεγαλύτερη διάρκεια, 2-3-4 εβδομάδες όπως του θυμαριού, του έλατου, του πεύκου κλπ, τότε συγκροτούμε τα μελίσσια μας σε μικρότερο χρονικό διάστημα πριν την 22

23 έναρξη της συλλογής διότι θέλουμε να τροφοδοτείται ο μελιτοθάλαμος για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα με νεαρές μέλισσες από τον συνεχώς εκκολαπτόμενο γόνο του ισόγειου ορόφου (γονοφωλιά), δεδομένου ότι όλες οι εσωτερικές εργάτριες του μελισσιού της ημερομηνίας Χ, της ημέρας συγκρότησης του συλλεκτικού μελισσιού δηλαδή, έχουν μετατραπεί σε συλλέκτριες εργάτριες. Προσθέτει συλλογή η ενίσχυση τους με γόνο και μέλισσες από την ΤΒ. Δεύτερη φάση των ενεργειών μας. Με την έναρξη της συλλογής μετατοπίζουμε την κυψέλη μπαλαντέρ από την δεξιά (αν την έχουμε δεξιά) θέση της κυψέλης συλλογής στα αριστερά (βλ. εικόνα 21). Όλες οι εξωτερικές μέλισσες του μπαλαντέρ, επιστρέφοντας από την συλλογή και μην βρίσκοντας την κυψέλη τους, θα πάνε στην πλησιέστερη που είναι η συλλεκτική κυψέλη και θα γίνουν δεκτές ενισχύοντας τον συλλεκτικό πληθυσμό της κυψέλης και αναπληρώνοντας τις απώλειες του. Εικόνα 21 Αν η συλλογή είναι αρπαχτή επαρκεί μια μετατόπιση του μπαλαντέρ, σπανίως και δεύτερη. Εάν όμως είναι μεγαλύτερης διάρκειας, κάθε εβδομάδα περίπου, χρειάζεται νέα μετατόπιση για νέα ενίσχυση του μελισσιού συλλογής με συλλέκτριες μιας και έχουμε μετατρέψει το τροφοδοτούμενο μελίσσι μπαλαντέρ σε βιομηχανία κτισίματος

24 κηρηθρών, παραγωγής και παροχής μελισσών και συλλέξεως μελιού για την χειμερινή μας τροφοδοσία. Επικουρικώς ενισχύουμε το συγκρότημα με την μέθοδο της τράπεζας βασιλισσών ΑΝΠΑ δίνοντας γόνο στον μπαλαντέρ και μέλισσες στο συλλεκτικό. Πέραν τούτων με το τέλος της ανθοφορίας έχουμε την δυνατότητα να μεταφέρουμε τα μελίσσια μας σε άλλη κολλητή ανθοφορία (πχ θυμάρι πρώιμο και όψιμο ή πρώτο δεύτερο βάρεμα εργάτη) και να χρησιμοποιήσουμε την κυψέλη μπαλαντέρ ως συλλογής και την συλλογής ως μπαλαντέρ που ίσως έχει μετατραπεί (στο πεύκο ή στο έλατο) σε κουδούνι όπως λένε οι μελάδες. Β) Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδος ΑΝΠΑ. Για επιπλέον συλλογή μελιού, χρησιμοποιούμε μια πλέον βελτιωμένη μέθοδο που είναι συνδυασμός της μεθόδου του μπαλαντέρ με άλλες επιτυχημένες μεθόδους. Την ονομάζουμε Σύνθετη Πολυμορφική Μέθοδο ΑΝΠΑ, μπορούμε να την εφαρμόσουμε όταν πρόκειται να θέσουμε σε συνεργασία τρία τουλάχιστον μελίσσια, ή όσα περισσότερα επιθυμούμε, ειδικά όταν τα μελίσσια μας είναι μικρά και η οποία μας επιτρέπει να συλλέξουμε μέλι ακόμα και από παραφυάδες (βλ. εικόνα 14 κ 23), πράγμα που είναι ακατόρθωτο με μικρά μελίσσια χωρίς την δική μας μέθοδο. Έστω ότι έχουμε στην διάθεση μας τέσσερα μελίσσια, το μητρικό και τρία θυγατρικά ή το μητρικό και πέντε παραφυάδες και θέλουμε να συγκροτήσουμε το συλλεκτικό μας πολυδύναμο μελίσσι, εκεί που βρίσκονται τα μελίσσια μας στατική μελισσοκομία. Εικόνα 22