ΓΕΝΙΚΟ ΠΡΟΞΕΝΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ 866 2nd Ave (11 th Floor), New York, NY 10017 Tel.: 1-212-751-2404, Fax: 1-212-593-2278, E-mail: ecocom-newyork@mfa.gr ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΜΑΡΜΑΡΟΥ ΗΠΑ ( Ιούνιος 2014) Συντάκτης: Σαμουήλ Ζήσης, Γραμματέας ΟΕΥ Β 1
Η αγορά δομικών λίθων των ΗΠΑ εκτιμάται περί τα 6,3 δις δολάρια ΗΠΑ ετησίως, σε τρέχουσες τιμές. Η σχετική αγορά ανακάμπτει σταδιακά από το 2011 και εντεύθεν, με την ανάκαμψη να ενισχύεται και κατά τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους. Η αύξηση στην κατασκευή νέων κατοικιών (28,2% στις ενάρξεις κατοικιών το 2012 και 31,6% το 2013) οδηγεί την άνοδο των συνολικών πωλήσεων, επηρεάζοντας παράλληλα θετικά τον ρυθμό ανάπλασης υφιστάμενων οικιών. Η άνοδος των τιμών πώλησης λειτουργεί ως κίνητρο επένδυσης για τους ιδιοκτήτες κατοικιών, οδηγώντας τους στην απόφαση να αναβαθμίσουν αισθητικά τα σπίτια τους, σε τομείς όπως οι πάγκοι κουζίνας και τα δάπεδα. Δεδομένου ότι η αγορά κατοικίας αυξάνεται σε σημασία, οι προμηθευτές μαρμάρων έχουν αυξήσει την εξάρτησή τους από το σχετικό κανάλι πωλήσεων. Επί του παρόντος, ωστόσο, το κανάλι των εμπορικών/επαγγελματικών κτιρίων υστερεί σε ανάπτυξη, κυρίως λόγω μείωσης των κρατικών δαπανών για σχετικές κατασκευές. Μερικά σημαντικά, κατά την άποψη μας, στοιχεία είναι: Η ανάκαμψη στις πωλήσεις κατοικιών έχει ωφελήσει σημαντικά την ζήτηση για πάγκους κουζίνας (countertops). Ο σχετικός ρυθμός αύξησης πωλήσεων υπερβαίνει τους αντίστοιχους ρυθμούς των φυσικών και μεταποιημένων πετρωμάτων. Πολύ δυναμική άνοδο σημειώνουν οι πωλήσεις πάγκων από χαλαζία (quartz stone). Γρανίτης και μάρμαρο είναι τα πιο σημαντικά φυσικά υλικά πετρωμάτων, με τις σχετικές πωλήσεις να αυξάνονται με αλματώδη ρυθμό. Προϊόντα από μεταποιημένα πετρώματα (πλάκες τσιμέντου) καθώς και προϊόντα μεταποιημένου χαλαζία, επίσης σημειώνουν αύξηση πωλήσεων με ρυθμό ταχύτερο από τον μέσο όρο. Καθόλη την διάρκεια της κρίσης, οι τιμές των πρώτων υλών παρέμειναν σε χαμηλά επίπεδα, βελτιώνοντας την ανταγωνιστική θέση των προϊόντων πέτρας. Η εξέλιξη των τιμών διαφέρει σημαντικά, ανάλογα με την ποιότητα και το είδος. 2
Οι ανταγωνιστικές πιέσεις αυξάνονται επί του παρόντος από τις εισαγωγές, καθώς τα αλλοδαπής προέλευσης προϊόντα ανακτούν το χαμένο έδαφος, επανακάμπτοντας στις προτιμήσεις των αγοραστών. Οι πωλήσεις κατοικιών αναμένεται να τροφοδοτήσουν κατά κύριο λόγο την αύξηση των πωλήσεων της αγοράς δομικών λίθων τα προσεχή πέντε έτη, καθώς οι κατασκευαστές κατασκευάζουν νέες οικιστικές μονάδες για την κάλυψη της υπερβάλλουσας ζήτησης, η οποία συσσωρεύτηκε κατά την περίοδο της κρίσης. Το πλέον διαδεδομένο ελληνικό μάρμαρο στην αμερικανική αγορά παραμένει το Thassos White Ως μέλος του ΠΟΕ, οι ΗΠΑ δεν θέτουν ποσοστώσεις στις εισαγωγές, ενώ οι εισαγωγικοί δασμοί είναι χαμηλοί: αναφέρουμε ενδεικτικά ότι, υπό φυσιολογικές εμπορικές σχέσεις, ανέρχονται στο 2,5% ad valorem για πλάκες μαρμάρου (κωδικός HTS: 6802.910.500), στο 4,9% για μάρμαρο άλλο εκτός από πλάκες (κωδικός 6802.911.500) και στο 3,7% για κατεργασμένο γρανίτη (κωδικός 6802.930.000). Οι μεγαλύτεροι προμηθευτές δομικών λίθων των ΗΠΑ σε αξία το 2013 ήταν κατά σειρά η Κίνα (1,187 δις. δολάρια ), ο Καναδάς (841,2 εκ. δολάρια), η Βραζιλία (819,6 εκ. δολλάρια), η Ιταλία (534,8 εκ. δολάρια), το Μεξικό (310,7 εκ. δολλάρια και μερίδιο αγοράς 9,87%), η Ισπανία (150 εκ. δολλάρια και μερίδιο αγοράς 4,77%), και το Μεξικό (449 εκ. δολάρια. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 36η θέση μεταξύ των προμηθευτών της αμερικανικής αγοράς με εξαγωγές αξίας 22,2 εκ. δολαρίων το 2013 έναντι 14,3 εκ. το 2012 (+ 55,1%). 3
ΧΩΡΑ 2012 2013 Ποσοστιαία Σε χιλ. δολ. Μεταβολή 2012-2013 ΚΙΝΑ 1.050.214 1.187.301 13,1% ΚΑΝΑΔΑΣ 807.295 841.221 4,2% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 642.868 819.662 27,5% ΙΤΑΛΙΑ 419.256 534.894 27,6% ΜΕΞΙΚΟ 397.064 449.074 13,1% ΙΑΠΩΝΙΑ 363.201 343.11-5,5% ΤΟΥΡΚΙΑ 287.966 334.543 16,2% ΙΝΔΙΑ 297.599 329.860 10,8% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 209.822 221.717 5,7% ΙΣΠΑΝΙΑ 164.732 187.745 14% ΚΟΡΕΑ 100.359 119.111 18,7% ΑΓΓΛΙΑ 107.886 100.959-6,4% ΓΑΛΛΙΑ 79.928 95.609 19,6% ΙΣΡΑΗΛ 76.079 79.962 5,1% ΤΑΪΒΑΝ 48.668 41.380-15% ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ : 5.052.939 5.686.148 12,5% ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ: 461.428 525.393 13,9% ΣΥΝΟΛΟ 5.514.367 6.211.540 12,6% Πηγή: USITC Οι πλάκες μαρμάρου, αποτελούν την πιο σημαντική κατηγορία εξαγώγιμων ελληνικών λίθων στις ΗΠΑ, με τη χώρα μας να καταλαμβάνει την πέμπτη θέση επί συνόλου αγοράς. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ραγδαία άνοδος των σχετικών εξαγωγών μας κατά τους πρώτους μήνες του τρέχοντος έτους, με το σχετικό ποσοστό να αγγίζει το 40,6 %. 4
ΠΛΑΚΕΣ ΜΑΡΜΑΡΟΥ ΧΩΡΑ 2012 2013 2013 YTD 2014 YTD ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ YTD2013 - YTD2014 Σε χιλ. δολάρια ΙΤΑΛΙΑ 128.124 171.069 30.018 37.880 26,2% ΚΙΝΑ 37.185 47.079 10.001 10.452 4,5% ΤΟΥΡΚΙΑ 21.48 32.606 6.572 8.350 27,1% ΙΣΠΑΝΙΑ 22.086 24.340 4.886 5.040 3,1% ΕΛΛΑΔΑ 7.289 10.577 2.071 2.911 40,6% ΒΡΑΖΙΛΙΑ 4.116 8.307 1.164 3.371 189,5% ΙΝΔΙΑ 4.903 3.896 643 1.292 100,9% ΙΣΡΑΗΛ 2.090 2.292 446 195-56,3% ΠΟΡΤΟΓΑΛΛΙΑ 1.784 2.093 225 470 108,7% ΠΑΚΙΣΤΑΝ 2.000 2.072 583 245-58% ΜΕΞΙΚΟ 1.569 1.365 283 258-8,8% ΑΙΓΥΠΤΟΣ 965 1.238 330 251-23,9% ΒΙΕΤΝΑΜ 527 1.135 268 249-7,1% ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 1.032 835 304 128-58% ΓΑΛΛΙΑ 481 735 140 130-7,8% ΜΕΡΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ 235.632 309.638 57.935 71.221 22,9% ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ 3.056 3.726 885 1.055 19,3% ΣΥΝΟΛΟ 238.688 313.365 58.82 72.276 22,9% Πηγή: USITC Η δεύτερη πιο σημαντική από πλευράς αξίας εξαγωγών- κατηγορία για τη χώρα μας, είναι οι εξαγωγές μαρμάρου σε άλλη μορφή εκτός πλακών. Και σε αυτή την κατηγορία καταλαμβάνουμε την 5η θέση, σημειώνοντας αύξηση κατά τους πρώτους μήνες του 2014 κατά 52,5%. Όπως είναι αναμενόμενο, οι βασικοί ανταγωνιστές είναι ίδιοι με την περίπτωση των πλακών μαρμάρου, ήτοι οι Κίνα, Τουρκία, Ιταλία και Ισπανία. 5
ΜΑΡΜΑΡΟ ΣΕ ΑΛΛΗ ΜΟΡΦΗ ΕΚΤΟΣ ΠΛΑΚΩΝ ΧΩΡΑ 2012 2013 2013 YTD 2014 YTD Ποσοστιαία Μεταβολή Σε χιλ. δολ. YTD2013 - YTD2014 KINA 59.326 81.385 18.135 20.948 15.5% ΤΟΥΡΚΙΑ 57.204 77.382 15.723 19.189 22% ΙΤΑΛΙΑ 42.040 65.277 13.756 17.830 29.6% ΙΣΠΑΝΙΑ 11.028 10.711 3.023 2.851-5.7% ΕΛΛΑΔΑ 4.538 7.838 1.602 2.443 52.5% ΙΝΔΟΝΗΣΙΑ 4.141 3.945 913 947 3.8% ΜΕΞΙΚΟ 2.871 3.492 644 740 14.8% ΤΑΪΒΑΝ 2.789 3.370 602 658 9.3% lνδια 3.299 3.184 481 817 69.9% ΑΙΓΥΠΤΟΣ 1.954 2.128 568 399-29.9% ΚΑΝΑΔΑΣ 2.082 1.689 415 969 133.2% ΙΣΡΑΗΛ 1.254 1.430 427 116-72.9% ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ 1.539 1.369 210 356 69.6% ΠΑΚΙΣΤΑΝ 1,496 1,256 325 374 15.1% ΓΕΡΜΑΝΙΑ 107 1,116 56 145 160.4% ΥΠΟΣΥΝΟΛΟ : 195,67 265,573 56,879 68,782 20.9% ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ: 4,551 5,782 1,463 1,456-0.5% ΣΥΝΟΛΟ 200,221 271,355 58,342 70,238 20.4% Πηγή: USITC Αναλυτικά, οι συνολικές εξαγωγές δομικών λίθων της χώρας μας στην αμερικανική αγορά, αποτυπώνονται στον ακόλουθο πίνακα: 6
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΔΟΜΙΚΩΝ ΛΙΘΩΝ Πηγή: USITC ΔΑΣΜΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ 2012 2013 2013 YTD Σε χιλ. δολ. 2014 YTD ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ YTD2013 - YTD2014 6802910500 7.289 10.577 2.071 2.911 40.6% ΠΛΑΚΕΣ ΜΑΡΜΑΡΟΥ 6802911500 4.538 7.838 1.602 2.443 52.5% ΜΑΡΜΑΡΟ, ΕΚΤΟΣ ΠΛΑΚΩΝ 6802215000 1.373 1.440 138 405 193.6% ΜΑΡΜΑΡΟ, ΤΡΑΒΕΡΤΙΝΗ ΚΑΙ ΑΛΑΒΑΣΤΡΟ, ΚΟΜΜΕΝΟ, ΓΙΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ 6802920000 394 1.149 98 283 188.8% ΑΛΛΕΣ ΑΣΒΕΣΤΟΥΧΕΣ ΠΕΤΡΕΣ 6802100000 224 544 34 62 81.5% ΠΛΑΚΕΣ, ΚΥΒΟΙ, ΨΗΦΙΔΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΔΗ 6815100000 276 404 127 124-2.6% ΤΕΧΝΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΓΡΑΦΙΤΗ Η ΑΝΘΡΑΚΑ 6802913000 5 21 0 104 N/A ΑΛΑΒΑΣΤΡΟΣ 6802930025 0 19 3 2-34.8% ΓΡΑΝΙΤΗΣ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΜΕΝΟΣ ΜΕ ΠΑΧΟΣ ΜΕΤΑΞΥ 1,5CM ΚΑΙ 7,5CM ΣΥΝΟΛΟ 14.366 22.277 4.114 6.390 55.3% 7
Αποφασιστικό ρόλο στην επιλογή των υλικών τα οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στο υπό ανέγερση -ή υπό ανακαίνιση- κτίριο, διαδραματίζουν οι αρχιτέκτονες και οι σχεδιαστέςδιακοσμητές με τους οποίους συνεργάζεται η αρμόδια κατασκευαστική εταιρεία. Στη συνέχεια, εμπλέκονται οι υπεργολάβοι (subcontractors-installers) οι οποίοι, είτε με απευθείας ανάθεση από την κατασκευαστική εταιρεία είτε κατόπιν διαγωνισμού, θα αναλάβουν να το τοποθετήσουν. Ειδικά στο Μανχάτταν της Ν.Υόρκης, αυτοί είναι περί τις 7-8 μεγάλες εταιρείες (και πολλές ακόμη μικρότερες), ιταλοαμερικανικής συνήθως προέλευσης. Οι υπεργολάβοι είναι εκείνοι που θα αγοράσουν το μάρμαρο, είτε από κάποιους εξειδικευμένους εισαγωγείς δομικών λίθων (οι οποίοι έχουν το πλεονέκτημα ότι διατηρούν και ετοιμοπαράδοτα αποθέματα, επαρκή για τα μικρού μεγέθους κτίρια) είτε απευθείας από τους ξένους εξαγωγείς. Το περιθώριο κέρδους των εισαγωγέων είναι μεν πολύ μεγάλο (ενίοτε έως και 60%), αλλά, από την άλλη, η τυχόν παράκαμψή τους εγκυμονεί κάποιους κινδύνους, όπως έχουν ήδη διαπιστώσει πολλοί εξαγωγείς. Ο τρόπος πληρωμής των εξαγωγέων από τους εισαγωγείς παλαιότερα ήταν συνήθως η ενέγγυος πίστωση (letter of credit), αλλά σήμερα τείνει να αντικατασταθεί πλήρως από τον ανοικτό λογαριασμό του εισαγωγέα, και μάλιστα με πληρωμές σε αραιά χρονικά διαστήματα, ένα γεγονός που δυσκολεύει ιδιαίτερα τους εξαγωγείς. O σημαντικότερος φορέας στις ΗΠΑ από όσους δραστηριοποιούνται στον κλάδο του μαρμάρου είναι το Marble Institute of America-Αμερικανικό Ινστιτούτο Μαρμάρου, με έδρα το Κλήβελαντ (η ιστοσελίδα του είναι η: www.marble-insitute.com). Τα μέλη του ΜΙΑ είναι πάνω από 2.000 επιχειρήσεις του κλάδου (παραγωγοί, εισαγωγείς, έμποροι, τοποθέτες κλπ). Παρά το όνομά του, το Ινστιτούτο δεν περιορίζεται πλέον μόνο στο μάρμαρο, αλλά καλύπτει επίσης το γρανίτη, τον ασβεστόλιθο, τον ψαμμίτη, το σχιστόλιθο και τους λοιπούς δομικούς λίθους. Αποσκοπεί τόσο στην προώθηση της χρήσης τους, όσο και στην ασφαλή επεξεργασίατοποθέτησή τους. Η μεγαλύτερη κλαδική έκθεση στις ΗΠΑ είναι η Stone Expo (ιστοσελίδα: www.stonexpo.com), που γίνεται στο Λας Βέγκας της Νεβάδα και απευθύνεται σε εμπόρους. 8