EΥΓΟΝΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΒΡΕΦΩΝ Η αναβίωση μιας αρχαίας βαρβαρότητας στη σύγχρονη "πολιτισμένη" κοινωνία Κάπνηνο ίζσο ηξνκάμεη, ίζσο ζνθαξηζηεί, δηαβάδνληαο ηνλ ηίηιν ηνπ άξζξν απηνύ. Δίλαη δπλαηόλ λα γίλεηαη θάηη ηέηνην ζηηο κέξεο καο, θαη ηδηαίηεξα ζηε ρώξα καο; Καη όκσο λαη! Αλ θάπνηνο είλαη ελήκεξνο κε ηα θνηλσληθά δξώκελα ζηελ Ακεξηθή θαη Γπηηθή Δπξώπε, δελ κπνξεί λα κελ έρεη αθνύζεη γηα ηηο ζπδεηήζεηο, άξζξα, βηβιία, γύξσ από απηό ην ζέκα, πνπ εληάζζεηαη βέβαηα κέζα ζην γεληθόηεξν πιαίζην "Δπζαλαζία". Ζ Δπζαλαζία έρεη ηξεηο όςεηο: ηνπο ππεξήιηθεο, ηνπο αλίαηα αζζελείο, θαη ηα αλάπεξα βξέθε. Δδώ ζα αζρνιεζνύκε κε ηελ ηξαγηθόηεξε, θαη βαλαπζόηεξε όςε ηεο Δπζαλαζίαο, ηελ Εσγονική Βρεθοκηονία (γλσζηή ζηε δηεζλή ηαηξηθή νξνινγία σο Εugenic Ιnfanticide). Ο όξνο εσγονική βρεθοκηονία ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα δειώζεη ην επγελέο θίλεηξν ηέηνηνπ είδνπο βξεθνθηνληώλ: όηη δελ πξόθεηηαη γηα κία ζπλήζε ζαλάησζε βξέθνπο (ε νπνία κπνξεί λα γίλεηαη π.ρ. γηα ιόγνπο ζπκθεξνληνινγηθνύο), θαη ε νπνία ζεσξείηαη από όινπο δνινθνλία αιιά γηα κία ζαλάησζε αλάπεξνπ βξέθνπο (ζσκαηηθά ή θαη δηαλνεηηθά), ην νπνίν δελ επηδέρεηαη ζεξαπεία ή βειηίσζε. Ζ επγνληθή βξεθνθηνλία έρεη έλα δήζελ "αλζξσπηζηηθό" θίλεηξν: λα απαιιάμεη ηελ θνηλσλία, ηνπο γνλείο, θαη ην ίδην ην αλάπεξν βξέθνο από κία κειινληηθή κόληκε ηαιαηπσξία, από έλα δπζβάζηαρην βάξνο θαη από νηθνλνκηθή θαη από ςπρνινγηθή θαη από πξαθηηθή άπνςε. Παξαθάησ ζα εμεηάζνπκε ηα επηρεηξήκαηα ησλ νπαδώλ απηήο ηεο απάλζξσπεο ινγηθήο. Αλ θαη ζην εμσηεξηθό γίλνληαη επίζεκα ζπδεηήζεηο γηα έλα ηέηνην ζνβαξό ζέκα, θπξηνιεθηηθά έλα ζέκα δσήο θαη ζαλάηνπ, ζηε ρώξα καο, εθηόο από θάπνηα άξζξα, όια γίλνληαη "ζηα κνπινρηά", ζηα θξπθά, θάησ από ην πέπιν ηεο ππνθξηζίαο. πσο θαη ζην ζέκα ησλ εθηξώζεσλ, από παιηά, θαη πξηλ απνπνηληθνπνηεζνύλ, ρηιηάδεο ζαλαηώζεηο εκβξύσλ ιάκβαλαλ ρώξα θάζε ρξόλν, θαη θαλείο δελ 1
έιεγε ηίπνηα, ελώ όινη ην γλώξηδαλ, θαη θπζηθά θακία πεξίπησζε δελ έθηαλε ζηα δηθαζηήξηα. Πώο είλαη δπλαηόλ όκσο λα ζαλαηώλνληαη λενγέλλεηα βξέθε ζε καηεπηήξηα (δεκόζηα θαη ηδησηηθά) θαη λα κε γίλεηαη γλσζηό; πσο έρνπλ αλαθέξεη δεκνζηεύκαηα ηνπ εκεξήζηνπ ηύπνπ (ηα νπνία θαη απνηέιεζαλ αθνξκή γηα πξνβιεκαηηζκό ζηνλ γξάθνληα) όηαλ γελληνύληαη αλάπεξα βξέθε, ηα νπνία νη γηαηξνί δηαπηζηώλνπλ όηη πάζρνπλ από αλίαηεο ή ζρεδόλ αλίαηεο, βιάβεο (ζσκαηηθέο ή/θαη δηαλνεηηθέο), πνιινί γνλείο δειώλνπλ όηη δελ κπνξνύλ θαη δελ ζέινπλ λα θξαηήζνπλ έλα ηέηνην παηδί. Καη θάπνηνη γηαηξνί, εθηόο από ηε ιύζε ηνπ λα δνζεί ζε έλα ίδξπκα, ηνπο πξνζθέξνπλ θαη κία άιιε ελαιιαθηηθή ιύζε: λα θάλνπλ κία έλεζε ηλζνπιίλεο ζην βξέθνο, ώζηε λα αλέβεη απόηνκα ην δάραξό ηνπ, θαη λα πεζάλεη! Καη απηόο ν ηξόπνο είλαη αζθαιήο από άπνςε επζπλώλ, γηαηί θαλείο δελ κπνξεί λα ελνρνπνηήζεη θαλέλαλ: θαηλνκεληθά ην λενγέλλεην είρε πνιύ πςειό δάραξν θαη δελ άληεμε λα δήζεη. Παιηόηεξα εθαξκνδόηαλ ε ζαλάησζε ηνπ βξέθνπο "δη' αζηηίαο", δει. άθελαλ ην λενγέλλεην ρσξίο γάια, θαη απηό κεηά από κεξηθέο κέξεο πέζαηλε από αζηηία! Ζ κέζνδνο όκσο απηή ήηαλ επηθίλδπλε γηα ηνπο γηαηξνύο θαη ηδηαίηεξα γηα ηηο λνζνθόκεο, γηαηί θαζέλαο κπνξνύζε λα απνδείμεη ηελ αηηία ζαλάηνπ, όηη δελ πξνεξρόηαλ από αζζέλεηα. ια απηά ηα ηξαγηθά θαη απίζηεπηεο ζθιεξόηεηαο θαηλόκελα ζπλέβαηλαλ θαη ζπκβαίλνπλ ζηα καηεπηήξηά καο; Φπζηθά ηέηνηνπ είδνπο βξεθνθηνλίεο δελ είλαη έλα θαζεκεξηλό θαηλόκελν, γηαηί έλα ειάρηζην πνζνζηό παηδηώλ γελληνύληαη κε αλίαηεο αλαπεξίεο, θαη δελ είλαη όινη νη γνλείο πάιη πνπ ζα δερόληνπζαλ κία ηέηνηα θξηθηή ιύζε θάπνηνη γνλείο-ήξσεο αλαιακβάλνπλ λα ζεθώζνπλ ηνλ βαξύ ζηαπξό ηνύ λα κεγαιώζνπλ έλα ηέηνην παηδί θάπνηνη άιινη εηιηθξηλείο γηα ηελ αδπλακία ηνπο, ην δίλνπλ ζε θάπνην ίδξπκα. Σα ηειεπηαία ρξόληα βέβαηα ην θαηλόκελν ηεο βξεθνθηνλίαο, όιν θαη ειαηηώλεηαη, όρη βέβαηα γηαηί νη άλζξσπνη έγηλαλ πην επαίζζεηνη, αιιά γηαηί ε πξόνδνο ζηελ ηαηξηθή ηερλνινγία (ππεξερνγξαθήκαηα θιπ) έρεη θαηαζηήζεη ηηο πξν-γελλεηηθέο εμεηάζεηο ηνπ εκβξύνπ ηόζν αλαιπηηθέο θαη αθξηβείο, ώζηε κπνξνύλ 2
νη γνλείο κήλεο πξηλ από ηε γέλλα λα γλσξίδνπλ αλ ην παηδί ηνπο ζα πάζρεη από θάπνηα αζζέλεηα. Έηζη είλαη ηόζν ζπλεζηζκέλν πιένλ ν γηαηξόο πνπ αλαθαιύπηεη όηη ην έκβξπν ζα γελλεζεί κε αλίαηεο βιάβεο θαη αλαπεξίεο λα ξσηάεη ηνπο γνλείο (κάιινλ λα πξνηείλεη, ζα ιέγακε): "Κάησ από απηά ηα δεδνκέλα, ζέιεηε λα πξνρσξήζνπκε ζε διακοπή ηης κύηζης"; (σξαηνπνηεκέλε ηαηξηθή νξνινγία αληί ηεο άμβλωζης ή έκηρωζης, γηα λα κελ ελνρινύληαη ηα απηηά θαη νη ζπλεηδήζεηο...) Καλέλα πξόβιεκα ινηπόλ! Γηαθόπηνπκε ηελ θύεζε, θαη "νύηε γάηα νύηε δεκηά"! Αθόκα θαη ζε πεξηπηώζεηο πνπ δελ είλαη ζίγνπξν 100% όηη ην παηδί πνπ ζα γελλεζεί ζα πάζρεη από αλίαηε αλαπεξία, αθόκα θαη γηα ην πηζαλό ελδερόκελν, πνιινί γηαηξνί πξνηείλνπλ έθηξσζε, θαη δπζηπρώο, πνιινί γνλείο ην απνδέρνληαη κε ειαθξηά ηελ θαξδηά, αλαινγηδόκελνη πσο "δελ πεηξάδεη, ζα μαλαθάλνπκε πξνζπάζεηα, ην επόκελν παηδί αο ειπίζνπκε όηη ζα είλαη πγηέο!" Σί λα πνύκε γη' απηήλ ηελ πεξίθεκε "επγνληθή δηαθνπή θύεζεο"; Πξόθεηηαη γηα Δπγνληθή Δπηζηήκε ζηελ θαιύηεξε εθαξκνγή ηεο ή απνζέσζε ηεο ππνθξηζίαο ηνπ ζύγρξνλνπ Γπηηθνύ "πνιηηηζκέλνπ αλζξώπνπ"; Γηαηί όπσο μέξνπκε από ηελ Ηζηνξία, νη αξραίνη ιανί πνπ δελ είραλ ηέηνηα ηαηξηθά ηερλνινγηθά κέζα, ζθόησλαλ πην σκά αιιά θαη πην εηιηθξηλά ηα αλάπεξα βξέθε ηνπο: νη παξηηάηεο ηα έξηρλαλ ζηνλ Καηάδα, νη Ρσκαίνη ηα άθελαλ έμσ από ηε Ρώκε όπνπ ηα έηξσγαλ νη ιύθνη, άιινη "βάξβαξνη ιανί" ηα πεηνύζαλ ζηα ζθπιηά, θ.ν.θ. ηελ Ακεξηθή θαη Δπξώπε γίλνληαη ζπδεηήζεηο θαη ζπλέδξηα ηαηξώλ, θνηλσληνιόγσλ, ςπρνιόγσλ, θαη λνκηθώλ/πνηληθνιόγσλ, γηα έλα ηόζν βαξύ δήηεκα, όπνπ εμεηάδνληαη ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα κίαο ηέηνηαο πξαθηηθήο, από αηνκηθή θαη θνηλσληθή άπνςε αιιά ζηελ Διιάδα δελ ππάξρεη θαλέλα πξόβιεκα! Ζ πεξίθεκε θνηλσληθή ππνθξηζία ηεο λενειιεληθήο θνηλσλίαο όια ηα θαιύπηεη, όια ηα δηθαηνινγεί, θαη, δπζηπρώο ην ρεηξόηεξν όια ηα αγλνεί, ή θάλεη πσο ηα αγλνεί! Βέβαηα απηή ε ζπγθάιπςε θαη ε εζεινηπθιία βνιεύεη... βνιεύεη ηνπο πάληεο: βνιεύεη θαη ηνπο γνλείο θαη ηελ θνηλσλία θαη ην Κξάηνο. Οη γνλείο απαιιάζζνληαη από έλα δπζβάζηαρην βάξνο 3
πνπ ζα έπξεπε λα ην θνπβαιάλε ζ' όιε ηνπο ηε δσή, είηε κέζα ζην ζπίηη ηνπο, είηε έμσ από ην ζπίηη ηνπο ζ' έλα ίδξπκα ζηελ πξώηε πεξίπησζε ζα ήηαλ βάξνο γηα ηελ πιηθή δσή ηνπο, ζηε δεύηεξε βάξνο γηα ηε ζπλείδεζή ηνπο. Σν Κξάηνο βέβαηα απαιιάζζεηαη από έλα κεγάιν έμνδν, ηεο ζπληήξεζεο θαη εθπαίδεπζεο ηέηνησλ αλζξώπσλ πνπ δελ κπνξνύλ λα πξνζθέξνπλ ηίπνηα (ηνπιάρηζηνλ από άπνςε νηθνλνκηθήο παξαγσγηθόηεηαο) ζ' απηό. Ζ θνηλσλία, ε ζύγρξνλε Γπηηθή, θαη ηδηαίηεξα ε λενειιεληθή, ζέιεη λα πξνζθέξεη κία επράξηζηε δσή ζηα κέιε ηεο ρσξίο "ελνριεηηθέο εηθόλεο", θαη γη' απηό μνξθίδεη ηε δπζηπρία θαη ηνλ πόλν ησλ αλάπεξσλ ζε απνκνλσκέλα ηδξύκαηα, θαη αλ είλαη δπλαηόλ λα κελ ππάξρνπλ θαζόινπ ηέηνηνπ είδνπο άηνκα, αθόκα θαιύηεξα. Βέβαηα όζνη πγηείο θαη αξηηκειείο άλζξσπνη θάπνηα ζηηγκή πάζνπλ θάπνηα αλαπεξία (ιόγσ αηπρήκαηνο ή αξξώζηεηαο) ραίξνπλ ηδηαίηεξεο θξνληίδαο θαη εθηίκεζεο: γίλνληαη ηα πεξίθεκα θαη πξνλνκηνύρα "άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο" θαη δελ είλαη θαθή ε ζηάζε απηή, αιιά είλαη πνιύ θαθό, ζθιεξό, θαη ππνθξηηηθό λα αγλνννύληαη θαη λα ζαλαηώλνληαη εθείλα ηα αζώα πιάζκαηα πνπ από ηελ εκβξπηθή ηνπο ειηθία είλαη "έκβξπα κε εηδηθέο αλάγθεο", θαη ηα νπνία γελληνύληαη σο "βξέθε κε εηδηθέο αλάγθεο", θαη δελ πξνιαβαίλνπλ λα ελειηθσζνύλ θαη λα δήζνπλ ζηελ θνηλσλία. Αθνύ δελ γίλεηαη πνηέ ιόγνο γηα ηα πξνβιήκαηα πνπ δεκηνπξγνύλ ηα ελήιηθα "άηνκα κε εηδηθέο αλάγθεο" ηνπιάρηζηνλ κέρξη ηώξα δελ έρεη γίλεη, εθηόο από ηε Ναδηζηηθή Γεξκαλία γηαηί λα απαζρνιεί ηελ θνηλσλία καο ε επζαλαζία ησλ "βξεθώλ/εκβξύσλ κε εηδηθέο αλάγθεο"; Μήπσο γηαηί ηνπο πξώηνπο δελ κπνξεί λα ηνπο μεθνξησζεί ηόζν εύθνια, αλ θαη βαζύηεξα απηό επηζπκεί, ελώ ηνπο ηειεπηαίνπο ηνπο μεθνξηώλεηαη αθόκα θαη κε ηελ έγθξηζε ησλ γνλέσλ ηνπο; Eδώ ζα πξέπεη λα ζξελήζνπκε, αιιά δελ μέξνπκε γηα πνηό πξάγκα λα ζξελήζνπκε πεξηζζόηεξν: γηα ηα βξέθε θαη ηα έκβξπα πνπ ζηεξνύληαη ην ζηνηρεηώδεο θαη αλαθαίξεην δηθαίσκά ηνπο ζηε δσή; Γηα ηελ απίζηεπηε ζθιεξόηεηα πνπ δηαθξίλεη θάπνηνπο γνλείο ησλ νπνίσλ ν πόζνο γηα θαινπέξαζε θαη άλεηε δσή θαηαπλίγεη ηελ αγάπε ηεο κεηξόηεηαο θαη ηεο παηξόηεηαο; Ή κήπσο γηα ηελ 4
απίζηεπηε ππνθξηζία ηεο λενιιεληθήο θνηλσλίαο πνπ δελ ζέιεη νύηε θαλ λα αλαθέξεηαη ζε έλα ηέηνην ζέκα; Γπζηπρώο, δελ είλαη κόλνλ ε εμέηαζε ησλ εγθύσλ γηα ηπρόλ ειαηησκαηηθά έκβξπα πνπ έγηλε ξνπηίλα, αιιά είλαη θαη ν θόλνο ησλ αλάπεξσλ εκβξύσλ πνπ έγηλε θη απηόο ξνπηίλα! Πάλησο πέξα από όιεο απηέο ηηο "δπζάξεζηεο", θαη ίζσο ελνριεηηθέο γηα ηελ ζπλείδεζε θάπνησλ, ζθέςεηο, νη Γελεηηζηέο, νη ζύγρξνλνη ζενί-επηζηήκνλεο, ζα ζπεύζνπλ λα καο παξεγνξήζνπλ: κελ αλεζπρείηε, ε Δπηζηήκε θξνληίδεη γηα όια ζην κέιινλ δελ ζα ρξεηάδεηαη λα ζαλαηώλνληαη νύηε ηα λενγέλλεηα βξέθε, νύηε ηα έκβξπα πνπ έρνπλ αλαπεξίεο, γηαηί απινύζηαηα δελ ζα ππάξρνπλ ηέηνηα έκβξπα ζα κπνξνύκε λα εληνπίδνπκε ηηο αζζέλεηεο από ηα γνλίδηα, θαη έηζη ζα θάλνπκε εξγαζηεξηαθέο ελώζεηο ζπέξκαηνο θαη σαξίνπ πνπ ζα θέξνπλ κόλν πγηή γνλίδηα. Απηόο βέβαηα είλαη θαη ν ζθνπόο ηεο Δπηζηήκεο πνπ θέξεη ην όλνκα "Δπγνληθή", ε δεκηνπξγία θαιώλ, πγηώλ ζην ζώκα θαη ζην λνπ, απνγόλσλ. Παξαπέξα, ππάξρεη θαη ν δεισκέλνο ζθνπόο ηεο Δπγνληθήο γηα δεκηνπξγία όρη κόλνλ θαιύηεξσλ απνγόλσλ ζε νηθνγελεηαθό επίπεδν, αιιά θαη ζε ζπλνιηθό επίπεδν, δει. βειηίσζε ηνπ αλζξώπηλνπ γέλνπο! ζν γηα ηα "παξαπξντόληα" απηήο ηεο βειηίσζεο ηα ειαηησκαηηθά έκβξπα πνπ ζα πξνθύπηνπλ από ην εξγαζηήξην, ή από ηελ θπνθνξία νύηε ιόγνο! Από ηώξα ζθέθηνληαη νη "εηδηθνί" πσο ζα ηα αμηνπνηήζνπλ! ρη, δελ ζα πεηάγνληαη ζηα ζθνππίδηα! Θα είλαη "αλαθπθιώζηκν πιηθό"! Θα παίξλνπλ ηζηνύο ή θύηηαξα (αλ είλαη κόλνλ ιίγσλ εκεξώλ) θαη ζα παξάγνπλ όξγαλα πξνο κεηακόζρεπζε... Φξηθηαζηηθά ζελάξηα "Δπγνληθήο" πνπ παιηόηεξα απνηεινύζαλ ζέκα επηζηεκνληθήο θαληαζίαο ηώξα αξρίδνπλ λα παίξλνπλ ζάξθα θαη νζηά... Ο "Τπεξάλζξσπνο" πνπ νξακαηηδόηαλ ν Νίηζε, θαη πξνζπάζεζε λα θηηάμεη ν Υίηιεξ, γίλεηαη πξαγκαηηθόηεηα από Ακεξηθαλνύο θαη Δπξσπαίνπο (θαη δπζηπρώο θαη Έιιελεο) Γεκνθξάηεο, πνπ δελ βιέπνπλ ηνλ άλζξσπν σο έλα πλεπκαηηθό νλ, πιαζκέλν "θαη' εηθόλα Θενύ", αιιά ζαλ έλα αληηθείκελν πξνο πεηξακαηηζκό, ζαλ έλα αληαιιαθηηθό αλαιώζηκν κέζα ζηνλ κεραληζκό ηεο θνηλσλίαο θαη ηνπ πνιηηηζκνύ... Μία ηερλνινγηθή δνύγθια πξνεγκέλσλ άγξησλ 5
ζεξίσλ, πνπ ηξώγνληαη κεηαμύ ηνπο γηα λα θαηαζθεπάζνπλ ην πην δπλαηό δών, θαη κέζα ζηνλ αγώλα ηνπο απηό πνδνπαηνύλ ή θαη θαηαηξώγνπλ ηα αζζελέζηεξα θαη κηθξόηεξα δώα. Μήπσο ε ζεσξία ηνπ Γαξβίλνπ γηα ηελ εμέιημε πξνο ην ηζρπξόηεξν είδνο πξαγκαηνπνηείηαη όρη από ηε Φύζε, αιιά από ηνλ ίδην ηνλ άλζξσπν; Πώο έθηαζε σο εδώ ν ζύγρξνλνο πνιηηηζκέλνο Γπηηθόο άλζξσπνο; Πώο έθηαζε σο εδώ ν νπκαληζηηθόο πνιηηηζκόο πνπ είρε ηεζεί από ηελ αξρή ζηελ ππεξεζία ηνπ αλζξώπνπ, λα δηθαηνινγεί κε λνκηθά επηρεηξήκαηα θαη θηινζνθηθέο απνδείμεηο ηελ αλαγθαηόηεηα ηεο βξεθνθηνλίαο θαη ησλ εθηξώζεσλ ράξηλ ηεο Δπγνληθήο; Μήπσο ην ζεκέιην ηνπ Γπηηθνύ Πνιηηηζκνύ, ν Οπκαληζκόο πνπ μεθίλεζε κε ηελ Αλαγέλλεζε θαη νινθιεξώζεθε κε ηνλ Γηαθσηηζκό, είρε ιάζνο ζεκέιηα; Καη θπζηθά δελ είλαη κόλνλ ζ' απηόλ ηνλ ηνκέα, ηεο Δπγνληθήο, πνπ θαίλνληαη ηα ηεξαηώδε απνηειέζκαηα ηνπ Οπκαληζκνύ είλαη θαη ζε άιινπο, όπσο ε θαηαζηξνθή ησλ δώσλ θαη ηνπ θπζηθνύ πεξηβάιινληνο ράξηλ ηνπ ζπκθέξνληνο ηνπ αλζξώπνπ αιιά εδώ είλαη πνπ ε αληίθαζή ηνπ είλαη ηόζν θξαπγαιέα: ε θηινζνθία πνπ ζθνπό ηεο έρεη ην λα ππεξεηεί ηνλ άλζξσπν, ζθνηώλεη ηνλ άλζξσπν, θαη κάιηζηα ζηελ πην αδύλαηε θαη αλππεξάζπηζηε κνξθή ηνπ, ζηε κνξθή πνπ ζάπξεπε λα εγείξεη αηζζήκαηα ειένπο, ηξπθεξόηεηαο, αγάπεο, ζηνξγήο. Βέβαηα ζήκεξα πιένλ γλσξίδνπκε όηη ηα πνιηηηθά/θνηλσληθά ζπζηήκαηα πνπ βαζίζηεθαλ πάλσ ζηηο αξρέο ηνπ Οπκαληζκνύ (ηόζν ν Ναδηζκόο/Φαζηζκόο, όζν θαη ν Κνκκνπληζκόο) ήηαλ πνιύ πην απάλζξσπα από ηα ηζηνξηθά ζπζηήκαηα πνπ ζηεξίρηεθαλ πάλσ ζε παξαδνζηαθέο/ζξεζθεπηηθέο αξρέο, αιιά απηό δελ έθακςε ηνπο ζηαζώηεο ηνπ Οπκαληζκνύ πνπ έζεζαλ όιεο ηηο ειπίδεο ηνπο ζην Γεκνθξαηηθό/Καπηηαιηζηηθό ζύζηεκα (κεηαπνιεκηθό Δπξσπατθό θαη Ακεξηθαληθό κνληέιν). Απηό ην ζύζηεκα δελ θαίλεηαη λα εμνληώλεη ηνπο αλζξώπνπο ηόζν αλειεώο όπσο έθαλαλ ηα άιια, κε ζηξαηόπεδα ζπγθεληξώζεσο, καδηθέο εθηειέζεηο θιπ. Αιιά είλαη όκσο έηζη; Δίλαη ε ζύγρξνλε Γπηηθή Γεκνθξαηία ηόζν αλζξσπηζηηθή, όζν ηε ζέινπλ νη Οπκαληζηέο ππνζηεξηθηέο ηεο; Αλ 6
θξίλνπκε από ην πόζν εύθνια ζαλαηώλνληαη ηα έκβξπα θαη ηα βξέθε θαη ηώξα πιένλ αξρίδεη λα λνκνζεηείηαη θαη επίζεκα ε βξεθνθηνλία ηόηε ε απάληεζή καο δελ κπνξεί παξά λα είλαη αξλεηηθή. Σί είλαη όκσο απηό πνπ θαζηζηά ηε Γπηηθή Γεκνθξαηηθή θνηλσλία, κία θνηλσλία ηόζν απάλζξσπε; Ζ θνηλσλία δελ είλαη θάηη ην αθεξεκέλν, νύηε έλα ζύλνιν ζεζκώλ, λνκνζεζίαο θαη κεραληζκώλ κόλνλ είλαη πάλσ απ' όια έλα ζύλνιν αλζξώπσλ, απαξηίδεηαη από κεκνλσκέλα άηνκα. Καη εδώ βξίζθεηαη ε απάληεζε ζην πξόβιεκα ηεο απνηπρίαο ηνπ Οπκαληζκνύ ηεο Γπηηθήο θνηλσλίαο: ν Οπκαληζκόο ηεο Φηιειεύζεξεο/Γεκνθξαηηθήο θνηλσλίαο θαιιηεξγεί ηνλ άλζξσπν-άηνκν, δει. ηνλ Ατομισμό, ζε όιεο ηηο εθθάλζεηο ηνπ. Ο Γπηηθόο άλζξσπνο έρεη γίλεη ηόζν αηνκηζηήο πνπ πξνζπαζεί λα εθαξκόζεη ηελ αξρή "ν ζάλαηόο ζνπ δσή κνπ", όρη κόλνλ ζηελ νηθνλνκία ηεο αγνξάο θαη ηνπ αληαγσληζκνύ, αιιά θαη ζηελ νηθνγέλεηά ηνπ: είλαη πξνηηκόηεξν λα πεζάλεη έλαο ειαηησκαηηθόο άλζξσπνο, έλαο άρξεζηνο άλζξσπνο πνπ κόλν ζηελνρώξηα, επζύλεο, νηθνλνκηθά βάξε ζα ηνπ πξνζζέζεη παξά απηόο λα ράζεη ην ρξόλν ηνπ, ηε δηαζθέδαζή ηνπ, ηελ μεθνύξαζή ηνπ, ην ρξήκα ηνπ, ηελ άλεζή ηνπ, ηνλ εαπηό ηνπ, ην Δγώ ηνπ, ην άηνκό ηνπ... Δίλαη ν αηνκηζκόο ε βάζε ηνπ πξνβιήκαηόο καο: από αηνκηζκό θηλείηαη ν παηέξαο θαη ε κεηέξα θαη νη ζπγγελείο ελόο αλάπεξνπ βξέθνπο, από αηνκηζκό θηλείηαη θαη ν επηζηήκνλαο πνπ πεηξακαηίδεηαη πάλσ ζε έκβξπα γηα ηε "βειηίσζε ηνπ αλζξώπηλνπ είδνπο", από αηνκηζκό θηλείηαη θαη ν λνκνζέηεο, ν θνηλσληνιόγνο, ν πνιηηηθόο πνπ αγσλίδεηαη γηα ηελ απνπνηληθνπνίεζε ησλ εθηξώζεσλ θαη ηεο βξεθνθηνλίαο. Μπνξεί έλαο παηέξαο ελόο λενγέλλεηνπ αλάπεξνπ βξέθνπο, λα κελ έρεη δηαβάζεη πνηέ νπκαληζηηθέο θηινζνθίεο, νύηε λα έρεη αθνύζεη ηα επηρεηξήκαηα ησλ γελεηηζηώλ, θνηλσληνιόγσλ θιπ, αιιά ιεηηνπξγεί όπσο θη εθείλνη ην ίδην αηνκηζηηθά, επεηδή έρεη αλαπηπρζεί κέζα ζε κία αηνκηζηηθή θνηλσλία θαη έρεη δήζεη κε ην παξάδεηγκα όρη ηεο "ζπζίαο ηνπ εγώ ππέξ ηνπ άιινπ", αιιά ηεο "ζπζίαο ηνπ άιινπ ππέξ εκνύ". Ο άλζξσπνο πνπ δελ βιέπεη πέξα από ηνλ εαπηό ηνπ θαη δελ δεη παξά 7
κόλν γηα ηνλ εαπηό ηνπ, είλαη ην κνληέιιν ηνπ ζύγρξνλνπ Γπηηθνύ, ηδηαίηεξα ηνπ Νενέιιελα. Ίζσο όκσο ιείπεη θη έλα βαζύηεξν θίλεηξν γηα λα ζθεθηνύκε ηνλ άιιν, γηα λα αγαπήζνπκε ηνλ πιεζίνλ καο: ην ζξεζθεπηηθό θίλεηξν πνπ είραλ ζε κεγαιύηεξνη βαζκό νη παιηόηεξεο γεληέο, θαη ην νπνίν αθάληζε κε επηκέιεηα ν Οπκαληζηηθόο πνιηηηζκόο, ζαλαηώλνληαο ζηνλ Γπηηθό άλζξσπν ηε ζξεζθεπηηθή ζπλείδεζε, ην ππεξβαηηθό ζπλαίζζεκα θαη ηε δίςα γηα ηνλ Θεό. Αλ δελ κπνξνύκε λα ζεβαζηνύκε θαη λα αγαπήζνπκε ηνλ Θεό, ηνλ Γεκηνπξγό ηεο δσήο, δελ κπνξνύκε νύηε θαη ηνλ πιεζίνλ ζπλάλζξσπό καο, νύηε αθόκα πνιιέο θνξέο θαη ην λενγέλλεην αλάπεξν παηδί καο! Δίλαη ώξα ινηπόλ, θαη κάιινλ έρνπκε θαζπζηεξήζεη πνιύ, λα αξρίζνπκε λα βιέπνπκε όρη κόλνλ ηνλ άλζξσπν, αιιά ηνλ άλζξσπν θάησ από ηηο Θετθέο αξρέο ηνπ Γεκηνπξγνύ καο, ηνλ άλζξσπν κέζα ζην ζύκπαλ πνπ δηέπεηαη από βαζύηεξεο αξρέο θαη λόκνπο, όπσο ηελ αξρή ηεο αγάπεο, ην λόκν ηεο ζπζίαο ππέξ ηνπ άιινπ λόκνπο θαη αξρέο πνπ ηηο βιέπνπκε ηόζν κέζα ζηνλ Λόγν ηνπ Θενύ, όζν θαη κέζα ζηε θύζε, όπνπ θαη ηα δώα αθόκα ηνπο εθθξάδνπλ θαλέλα δών δελ ζθνηώλεη ηα κηθξά ηνπ αλ ηα δεη λα γελλεζνύλ ηπθιά, θνπηζά, αλάπεξα, θιπ. νύηε θαη θακία αγέιε ζθνηώλεη ηπρόλ αλάπεξα λενγλά ηεο. Δίλαη ώξα λα δνύκε κε ζεβαζκό θαη λα αληηκεησπίζνπκε κε ηεξόηεηα ην κπζηήξην ηεο Εσήο, ζε όιεο ηνπ ηηο εθθάλζεηο, θαη πξώηα απ' όια ζηελ θπνθνξία θαη γέλλεζε, ην κπζηήξην ηεο δεκηνπξγίαο ελόο λένπ αλζξώπνπ έλα κπζηήξην πνπ ηεξνπξγείηαη κέζα ζηα άδπηα ηεο γπλαηθείαο κήηξαο, θαη απνθαιύπηεηαη κεηά από ελλέα κήλεο ηεξνπξγίαο. Πνηνο άλζξσπνο έζεζε πνηέ ηνπο λόκνπο ηεο Γεκηνπξγίαο; Πνηνο δεκηνύξγεζε ηνπο κεραληζκνύο ηεο ζύιιεςεο, ηεο θπνθνξίαο, ηεο γέλλεζεο κεραληζκνύο πνπ αληηθαηνπηξίδνπλ νπξάληεο αξρέο θαη λόκνπο; Πνηνο κπνξεί λα είλαη ηόζν θνληόθζαικνο, ηόζν αλόεηνο, θαη ηόζν ππεξήθαλνο, όζν ν ζύγρξνλνο Γπηηθόο άλζξσπνο πνπ ζθνηώλεη ηα παηδηά ηνπ θαη θηινζνθεί πάλσ ζ' απηό; Ενύκε ζε κία επνρή νξηαθήο κεηάβαζεο: ή ζα αιιάμνπκε σο άηνκα θαη σο θνηλσλία, ή ζα αθαληζηνύκε. 8
Απηή ε επνρή είλαη επνρή πνπ πξέπεη λα αηζζαλζνύκε ηε ζέζε καο κέζα ζηνλ θόζκν, ηηο επζύλεο καο απέλαληη ζηε Γεκηνπξγία θαη ζηνλ Γεκηνπξγό ηεο, λα κεηαλνήζνπκε θαη λα επαλνξζώζνπκε γηα ηα εγθιήκαηά καο. Δίλαη θαηξόο λα αξρίζνπκε λα δνύκε ππεύζπλα, παξαδεηγκαηηθά γηα ηνπο γύξσ καο θαη γηα ηνπο επόκελνπο. Δίλαη θαηξόο λα αγαπήζνπκε ηε Εσή, θαη όρη ην άηνκό καο. Δίλαη θαηξόο λα ζπζηαζηνύκε ππέξ ησλ Αδπλάησλ θαη όρη λα ζπζηάζνπκε ηνπο Αδύλαηνπο. Δίλαη θαηξόο λα κάζνπκε πσο ζα πξνζηαηεύνπκε ηε Εσή, θαη όρη πσο ζα ηελ ζαλαηώλνπκε... 9