ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2004 Επιτροπή Ανάπτυξης 2009 ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2004/2209(INI) 4.1.2005 ΣΧΕ ΙΟ ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗΣ της Επιτροπής Ανάπτυξης προς την προσωρινή επιτροπή για τις πολιτικές προκλήσεις και τα δηµοσιονοµικά µέσα της διευρυµένης Ένωσης 2007-2013 σχετικά µε τις πολιτικές προκλήσεις και τα δηµοσιονοµικά µέσα της διευρυµένης Ένωσης 2007-2013 (2004/2209(INI)) Συντάκτρια γνωµοδότησης: Marie-Arlette Carlotti PA\551860.doc

PA_NonLeg PA\551860.doc

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Η Επιτροπή Ανάπτυξης καλεί την προσωρινή επιτροπή για τις πολιτικές προκλήσεις και τα δηµοσιονοµικά µέσα της διευρυµένης Ένωσης 2007-2013, που είναι αρµόδια επί της ουσίας, να συµπεριλάβει στην πρόταση ψηφίσµατός της τις ακόλουθες προτάσεις: 1. επισηµαίνει ότι οι δηµοσιονοµικές προοπτικές και τα συναφή µε αυτές µέσα πρέπει να συµβάλλουν στην καλύτερη επίτευξη του γενικού στόχου της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ, δηλαδή στην εξάλειψη της φτώχειας και στην υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας σε όλες τις αναπτυσσόµενες χώρες που περιλαµβάνονται στον κατάλογο της ΕΑΒ µέσω βιώσιµης κοινωνικής, οικονοµικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης Μελλοντικό δηµοσιονοµικό πλαίσιο της αναπτυξιακής πολιτικής και της πολιτικής παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας 2. εκφράζει την ικανοποίησή της για τις διατάξεις του σχεδίου συνθήκης για τη θέσπιση Συντάγµατος της Ευρώπης (άρθρα III-316 έως 321) µε τις οποίες κατοχυρώνονται οι στόχοι της αναπτυξιακής πολιτικής και της πολιτικής παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ και προσφέρεται σαφής και οικειοθελής νοµική βάση για την ανάληψη κοινοτικών δράσεων στον εν λόγω τοµέα 3. υπενθυµίζει ότι το δηµοσιονοµικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται οι πολιτικές ανάπτυξης και παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ πρέπει να εγγυάται την εφαρµογή συνεκτικών και ισχυρών πολιτικών, να διασφαλίζει την προβολή της αναπτυξιακής και ανθρωπιστικής βοήθειας που διαθέτει η Ένωση και να διευκολύνει τον έλεγχο των χρηµατοδοτικών συνδροµών και της αξιοποίησής τους τονίζει ιδιαίτερα ότι το πλαίσιο αυτό πρέπει να επιτρέπει: - την αναγνώριση της ιδιαιτερότητας και την ενίσχυση της προβολής της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ, - την πολιτική κατοχύρωση των συναφών στόχων και δράσεων, - την αποτελεσµατική διασφάλιση των κονδυλίων. 4. εκτιµά ότι, - όσον αφορά την αναπτυξιακή πολιτική, οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν πλήρως µόνο στο πλαίσιο: - είτε ειδικού τίτλου αφιερωµένου στην πολιτική αναπτυξιακής συνεργασίας την οποία εφαρµόζει η ΕΕ σε όλες τις αναπτυσσόµενες χώρες που περιλαµβάνονται στον κατάλογο της ΕΑΒ. - είτε δύο σαφών και διακριτών «υποκατηγοριών» στους κόλπους της κατηγορίας 4: 1. η πρώτη θα αφορά τις δαπάνες για την ανάπτυξη των αναπτυσσόµενων χωρών που περιλαµβάνονται στον κατάλογο της ΕΑΒ, οι οποίες χρηµατοδοτούνται επί του παρόντος από τον προϋπολογισµό (γεωγραφικά και θεµατικά κονδύλια του προϋπολογισµού), 2. η δεύτερη θα αφορά τη συνεργασία µε τους εταίρους ΑΚΕ στο πλαίσιο της Συµφωνίας του Κοτονού, που αντιστοιχεί στις πιστώσεις του ΕΤΑ, εάν η εγγραφή του στον προϋπολογισµό αρχίσει από το 2008 όπως προτείνει η Επιτροπή PA\551860.doc

- όσον αφορά την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, εκφράζει την ικανοποίησή της για την πρόταση της Επιτροπής περί ενσωµάτωσης όλων των δραστηριοτήτων ανθρωπιστικής φύσης στο µέσο ανθρωπιστικής βοήθειας 5. εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι οι προτάσεις κανονισµού της Επιτροπής για τις εξωτερικές δράσεις της ΕΕ στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικών προοπτικών 2007-2013 δεν ανταποκρίνονται σε αυτά τα αιτήµατα εκτιµά ότι το εν λόγω πλαίσιο δεν είναι συµβατό µε τους στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής, όπως αυτοί ορίζονται στη νοµική της βάση (Ευρωπαϊκό Σύνταγµα, Συνθήκη ΕΚ και δήλωση για την αναπτυξιακή πολιτική του Νοεµβρίου 2000) και επισηµαίνει έλλειψη συνοχής ως προς το ότι τα µέσα που προορίζονται για την υλοποίηση της αναπτυξιακής πολιτικής της ΕΕ έχουν ήδη προταθεί ενώ η δήλωση του Νοεµβρίου 2000 για την αναπτυξιακή πολιτική βρίσκεται ακόµη υπό αναθεώρηση 6. ανησυχεί σοβαρά για το γεγονός ότι στο µέσο συνεργασίας για την ανάπτυξη περιλαµβάνονται πολιτικές οι οποίες δεν αφορούν τις αναπτυσσόµενες χώρες, όπως η οικονοµική συνεργασία µε τις χώρες του ΟΟΣΑ, καθώς και για τις επικαλύψεις που έχουν διαπιστωθεί µεταξύ των δραστηριοτήτων και των στόχων του κανονισµού µε θέµα τη συνεργασία για την ανάπτυξη και την οικονοµική συνεργασία και του κανονισµού για το µέσο σταθερότητας, του οποίου ορισµένες δαπάνες ενδέχεται να είναι επιλέξιµες για τη διάθεση κρατικών ενισχύσεων για την ανάπτυξη 7. εκφράζει τη λύπη της για το γεγονός ότι δεν δίδεται προσοχή στα διατοµεακά ζητήµατα που άπτονται της ευρωπαϊκής πολιτικής συνεργασίας για την ανάπτυξη, όπως τα ανθρώπινα δικαιώµατα, το περιβάλλον, η ενίσχυση των δυνατοτήτων δράσης των γυναικών, η καταπολέµηση του AIDS και των κύριων µεταδοτικών ασθενειών 8. απευθύνει έκκληση για τη συµπερίληψη ρητής, συνεκτικής και συγκεκριµένης αναφοράς στη δέσµευση της ΕΕ για την προαγωγή των δικαιωµάτων του ανθρώπου ως θεµελιώδους και πρωταρχικού στόχου των µέσων παροχής εξωτερικής βοήθειας στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικών προοπτικών ζητεί τη θέσπιση ειδικού χρηµατοδοτικού µέσου για την ευρωπαϊκή πολιτική στήριξης της προαγωγής των ανθρωπίνων δικαιωµάτων προκειµένου να διασφαλιστεί η συνοχή, η αποτελεσµατικότητα, η ανεξαρτησία και η προβολή της εν λόγω πολιτικής 9. υπενθυµίζει ότι οι αποφάσεις περί υλοποίησης οριζόντιων προγραµµάτων λαµβάνονται µέσω της διαδικασίας της συναπόφασης και ζητεί να γίνεται απολύτως σεβαστή η δικαιοδοσία του Κοινοβουλίου στο θέµα αυτό Ύψος των κονδυλίων που διατίθενται για την αναπτυξιακή πολιτική και την πολιτική παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στο πλαίσιο των δηµοσιονοµικών προοπτικών 2007/20013 10. απευθύνει έκκληση για αύξηση των κονδυλίων που διατίθενται για την ανάπτυξη ώστε να επιβεβαιωθεί η βούληση της Ευρώπης να καταστεί δύναµη η οποία θα διαδραµατίζει σταθεροποιητικό ρόλο σε παγκόσµιο επίπεδο µε ταυτόχρονη τήρηση των δεσµεύσεων που έχει αναλάβει η ΕΕ σε διεθνή κλίµακα στον τοµέα της ανάπτυξης PA\551860.doc

11. επισηµαίνει ότι οι πιστώσεις που διατίθενται για την αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια της ΕΕ πρέπει να αυξηθούν όχι µόνο σε απόλυτες τιµές, αλλά και σε σχετικές τιµές στο πλαίσιο των µελλοντικών δηµοσιονοµικών προοπτικών 12. προτείνει, κατά την περίοδο των προσεχών δηµοσιονοµικών προοπτικών, να διατεθεί το 35% των δαπανών στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη για την υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας, και το 20% για τη βασική εκπαίδευση και την υγεία στις αναπτυσσόµενες χώρες εκφράζει επίσης την επιθυµία να διατεθεί κατά την ίδια αυτή περίοδο ποσό ύψους 1 δισεκατοµµυρίου ευρώ για τη διαγραφή του χρέους των χωρών αυτών καθώς και ποσό ύψους 1 δισεκατοµµυρίου ευρώ στο Παγκόσµιο Ταµείο για την καταπολέµηση των άµεσα συνδεδεµένων µε τη φτώχεια ασθενειών 13. επισηµαίνει ότι η Επιτροπή προβλέπει αύξηση σε σχετικές τιµές της επίσηµης αναπτυξιακής βοήθειας (Official Development Aid - ODA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θα ανέλθει από το 8,84% στο 9,44% του προϋπολογισµού κατά την περίοδο 2007/2013 (υψηλή εκτίµηση) εκφράζει την ικανοποίησή της για αυτή τη γενική τάση αλλά επιµένει ότι η εν λόγω προσπάθεια πρέπει να επικεντρωθεί ακόµη περισσότερο στις χώρες και στις πολιτικές που ανταποκρίνονται στον στόχο της αναπτυξιακής πολιτικής της Ένωσης, όπως αυτός διατυπώνεται στην παράγραφο 1 14. εκτιµά στο πλαίσιο αυτό ως λογικό και ευανάγνωστο πολιτικό στόχο την επίτευξη του 10% το 2013, σε συνέχεια της κινητοποίησης των κρατών µελών προκειµένου να κατορθώσουν να διαθέσουν το 0,7% του ΑΕγχΠ τους σε δράσεις βοήθειας 15. φρονεί ότι ο στόχος αυτός πρέπει να ενταχθεί στο πλαίσιο γενικής αύξησης των προβλεπόµενων στον ευρωπαϊκό προϋπολογισµό κονδυλίων, η οποία πρέπει να τείνει προς το ανώτατο όριο του 1,24% του ΑΕΕ (πιστώσεις αναλήψεων υποχρεώσεων) καλεί την Επιτροπή να υποβάλει προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση και καταγγέλλει τις απόπειρες τεχνητού περιορισµού των εν λόγω κονδυλίων στο 1% του ΑΕΕ 16. απευθύνει έκκληση προκειµένου οι µη προβλεπόµενες στον προϋπολογισµό εξωτερικές δράσεις να χρηµατοδοτούνται αποκλειστικά από το µέσο σταθερότητας, και σε καµία περίπτωση από το µέσο ανάπτυξης, και προκειµένου να προβλεφθεί επαρκές περιθώριο ευελιξίας όσον αφορά τα κονδύλια που διατίθενται για τις εξωτερικές δράσεις προκειµένου να αποτραπεί στο µέλλον το ενδεχόµενο χρηµατοδότησης της αντιµετώπισης µη προβλεπόµενων πολιτικών κρίσεων, όπως η κρίση στο Ιράκ, από πιστώσεις που προορίζονται για την ανάπτυξη ή την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας 17. τονίζει ότι οι νέες απαιτήσεις της ΕΕ σε θέµατα εξωτερικών σχέσεων, όσον αφορά τις γειτονικές χώρες, την ΚΕΠΠΑ, την ΕΠΑΑ, την καταπολέµηση της τροµοκρατίας, τη µετανάστευση ή την πυρηνική ασφάλεια, δεν πρέπει να οδηγούν σε µείωση των κονδυλίων τα οποία διατίθενται για τους µακροπρόθεσµους στόχους των πολιτικών ανάπτυξης και συνεργασίας εκφράζει την ανησυχία της για τα ποσοτικά στοιχεία των προτάσεων της Επιτροπής για την περίοδο 2007/2013 από τα οποία προκύπτει σηµαντική σχετική µείωση των πιστώσεων για την ανάπτυξη, την οικονοµική συνεργασία και την ανθρωπιστική βοήθεια σε σχέση µε τις πιστώσεις για την προενταξιακή βοήθεια, την πολιτική γειτνίασης και το µέσο σταθερότητας PA\551860.doc

18. θεωρεί ως ελάχιστη βάση διαπραγµάτευσης τα προτεινόµενα από την Επιτροπή ποσά των 39,016 δισεκατοµµυρίων ευρώ για τις δαπάνες στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη και των 6,351 για την ανθρωπιστική βοήθεια κατά την περίοδο 2007/2013 υπογραµµίζει ότι τα ποσά αυτά δεν αρκούν για να ανταποκριθεί πλήρως η ΕΕ στους στόχους της αναπτυξιακής πολιτικής της και της πολιτικής της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας κατά την περίοδο αυτή και απορρίπτει σε κάθε περίπτωση κάθε πρόταση για µείωση των εν λόγω ποσών 19. υπενθυµίζει την πάγια τακτική της αρµόδιας για τον προϋπολογισµό αρχής να µην προγραµµατίζει εκ των προτέρων τη διάθεση του 15% των πιστώσεων για την ανθρωπιστική βοήθεια και εµµένει στη διατήρηση του αποθέµατος για έκτακτες ανάγκες, στο ελάχιστο δυνατό επίπεδο σήµερα, ώστε να εξασφαλίζεται η ταχεία ανταπόκριση σε έκτακτες περιπτώσεις παροχής βοήθειας προς τρίτες χώρες, οι οποίες δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν κατά την κατάρτιση του προϋπολογισµού, µε προτεραιότητα στις δράσεις ανθρωπιστικού χαρακτήρα Εγγραφή του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό 20. τάσσεται υπέρ της εγγραφής του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό, γεγονός που ανταποκρίνεται στο δίκαιο αίτηµα για δηµοκρατικό έλεγχο εκ µέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στον στόχο της αποτελεσµατικότητας και της προβολής της κοινοτικής βοήθειας συµµερίζεται ωστόσο την ανησυχία των εταίρων ΑΚΕ ως προς το θέµα αυτό και τονίζει ότι η συµπερίληψη του ΕΤΑ στον προϋπολογισµό της ΕΕ πρέπει να σεβαστεί τις ακόλουθες προϋποθέσεις: - ανάλογη αύξηση του ανώτατου ορίου του τίτλου «εξωτερικές σχέσεις», - περιφρούρηση και διασφάλιση του ύψους των κονδυλίων που προορίζονται για τις χώρες ΑΚΕ, µε ειδικό υπότιτλο, ή τουλάχιστον µε ξεχωριστή υποκατηγορία, και µε νοµική βάση επίσης ειδική, - επικέντρωση των κριτηρίων διάθεσης των κονδυλίων στα δικαιώµατα και τις ανάγκες των πληθυσµών, ακολουθώντας προσέγγιση ανά χώρα, καθώς και στην υλοποίηση των αναπτυξιακών στόχων της χιλιετίας και των λοιπών διεθνών δεσµεύσεων, - σεβασµός των βασικών αρχών εταιρικής σχέσης, οικειοποίησης των προγραµµάτων από τις χώρες εταίρους και συµµετοχής της κοινωνίας πολιτών, - ενίσχυση του πολιτικού ρόλου των θεσµικών οργάνων ΕΕ/ΑΚΕ (Κοινοβουλευτική Συνέλευση Ίσης Εκπροσώπησης ΑΚΕ/ΕΕ, Συµβούλιο Υπουργών ΑΚΕ/ΕΕ και γραµµατεία ΑΚΕ). 21. παρατηρεί ότι το ανώτατο όριο των ιδίων πόρων, το οποίο ανέρχεται επί του παρόντος στο 1,24% του ΑΕΠ, δεν περιλαµβάνει το 0,03% του ΑΕΠ το οποίο αντιστοιχεί στο ετήσιο ποσοστό του ΕΤΑ ζητεί επιµόνως από το Συµβούλιο και την Επιτροπή να λάβουν υπόψη, στο πλαίσιο των προσεχών δηµοσιονοµικών προοπτικών, το ποσοστό του ΕΤΑ κατά τον καθορισµό των ανώτατων ορίων των ιδίων πόρων και των εξωτερικών δράσεων 22. ζητεί από τα ευρωπαϊκά θεσµικά όργανα, κατά τη διαπραγµάτευση των νέων δηµοσιονοµικών προοπτικών, να συµπεριλάβουν στη διοργανική συµφωνία που θα διέπει τις δηµοσιονοµικές προοπτικές την προσεχή περίοδο δέσµευση ώστε να διασφαλιστεί η διάθεση των κονδυλίων που προορίζονται για τις χώρες ΑΚΕ καθ όλη τη διάρκεια της εν PA\551860.doc

λόγω δηµοσιονοµικής προοπτικής επιµένει ότι είναι σηµαντικό να µην µειωθούν σε πραγµατικούς όρους τα κονδύλια που προορίζονται για τις χώρες ΑΚΕ 23. εκφράζει την πρόθεσή της να συµπεριλάβει σε κάθε µελλοντικό κανονισµό για το ΕΤΑ ένα σταθερό δηµοσιονοµικό πλαίσιο το οποίο θα ισχύει για όλη τη διάρκεια των δηµοσιονοµικών προοπτικών, όπως συµβαίνει επί του παρόντος για την Νότια Αφρική. Στο τέλος αυτής της περιόδου, θα υπάρχει νοµική υποχρέωση περί επεξεργασίας νέου κανονισµού ο οποίος θα περιέχει νέες δηµοσιονοµικές διατάξεις για την περίοδο που θα καλύπτουν οι επόµενες δηµοσιονοµικές προοπτικές γνωστοποιεί την πρόθεσή της να ελέγχει την εφαρµογή όλων αυτών των διατάξεων σύµφωνα µε το σηµείο 33 της διοργανικής συµφωνίας της 6ης Μαΐου 1999 µεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής για τη δηµοσιονοµική πειθαρχία και τη βελτίωση της δηµοσιονοµικής διαδικασίας 1 24. υποστηρίζει την πρόθεση της Επιτροπής να διαθέσει στη συνεργασία µε τις χώρες ΑΚΕ οικονοµικούς πόρους οι οποίοι να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες αυτής της εταιρικής σχέσης και εκτιµά ως λογική βάση διαπραγµάτευσης το προτεινόµενο ποσό των 23,572 δισεκατοµµυρίων ευρώ για όλη τη διάρκεια των δηµοσιονοµικών προοπτικών Ευθύνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και σεβασµός των αρχών οικειοποίησης και συµµετοχής 25. τονίζει ότι η ευθύνη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όσον αφορά τα κονδύλια που διατίθενται για την ανάπτυξη ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις δηµοκρατικής ευθύνης και διαφάνειας και επαναλαµβάνει την προσκόλλησή της στις θεµελιώδεις αρχές εταιρικής σχέσης, οικειοποίησης και συµµετοχής που αποτελούν την πεµπτουσία της δήλωσης για την αναπτυξιακή πολιτική της ΕΕ, όπως και της Συµφωνίας του Κοτονού 26. δεν δύναται να δεχθεί την πρόταση της Επιτροπής που στόχο έχει να αποκλείσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από τη διαδικασία διαβούλευσης για τον καθορισµό των γεωγραφικών και θεµατικών προγραµµάτων στο πλαίσιο του κανονισµού µε θέµα τη συνεργασία για την ανάπτυξη και την οικονοµική συνεργασία και εκτιµά ότι πρέπει να καταστεί υποχρεωτική η διαβούλευση µε τις κυβερνήσεις εταίρους και µε την κοινωνία πολιτών στο πλαίσιο της διαδικασίας προγραµµατισµού 27. επαναλαµβάνει το αίτηµά της για συζήτηση του θέµατος µία φορά τον χρόνο στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου µε την ευκαιρία της παρουσίασης της ετήσιας έκθεσης της Επιτροπής µε θέµα τη συνεργασία για την ανάπτυξη Θέση της συνεργασίας για την ανάπτυξη και της ανθρωπιστικής δράσης στις πολιτικές της ΕΕ 28. επιµένει ότι οι δηµοσιονοµικές προοπτικές πρέπει να ενσωµατώνουν περισσότερο το κριτήριο «χρηστής διακυβέρνησης» κατά την υλοποίηση της κοινοτικής πολιτικής συνεργασίας για την ανάπτυξη, και ότι πρέπει να συµβάλλουν στην ενίσχυση της συνοχής των πολιτικών της ΕΕ, τηρώντας τις διατάξεις του σχεδίου συνθήκης για τη θέσπιση 1 ΕΕ L 322 της 10.1.1999, σελ. 8. PA\551860.doc

Συντάγµατος της Ευρώπης σύµφωνα µε τις οποίες «η Ένωση λαµβάνει υπόψη της τους στόχους της συνεργασίας για την ανάπτυξη κατά την εφαρµογή πολιτικών που ενδέχεται να επηρεάσουν τις αναπτυσσόµενες χώρες». 29. επαναλαµβάνει την πεποίθησή της ότι η αναπτυξιακή πολιτική και η πολιτική παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας της ΕΕ καθώς και η ορθή αξιοποίηση των διαθέσιµων για τους σκοπούς αυτούς πιστώσεων πρέπει να ανήκουν στην πλήρη και ολοκληρωτική ευθύνη ενός Επιτρόπου, ο οποίος θα αντιπροσωπεύει σε πολιτικό επίπεδο τη δράση της ΕΕ στο συγκεκριµένο θέµα και θα γνωστοποιεί τις δεσµεύσεις της ενώπιον της διεθνούς κοινότητας PA\551860.doc