ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ / ΜΥΤΙΛΗΝΗ Ετήσιο Πρόγραμμα Παιδαγωγικής Κατάρτισης / Ε.Π.ΠΑΙ.Κ.
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΓΕ. Λ. ΜΥΤΙΛΗΝΗΣ ΤΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ Διδάσκων στην ΑΣΠΑΙΤΕ Παράρτημα Β. Αιγαίου Θεολόγος Καθηγητής / DEA Εκκλησιαστικής Ιστορίας ΑΠΘ / Δρ. Θεολογίας ΑΠΘ E-mail: gzee11@otenet.gr akalamatas@sch.gr
«Διακατέχομαι από ένα όνειρο για την αγωγή του ανθρώπου, για την αγωγή των φτωχών [ ]. Αλλά αφήνομαι στο όνειρό μου και το όνειρό μου με εμπνέει [ ] Η αγωγή του εσωτερικού ανθρώπου [ ] Δεν είναι η γνωσιολογική κατάρτιση η αρχή της αγωγής. Η αγάπη είναι η αρχή». Ο J. Pestalozzi στη Stans ελαιογραφία του k. Grob (1879)
Δ Α Σ Κ Α Λ Ο Ι Μ Ε Τ Α Υ Τ Ο Τ Η Τ Α Κ Α Ι Δ Α Σ Κ Α Λ Ο Ι Χ Ω Ρ Ι Σ Τ Α Υ Τ Ο Τ Η Τ Α Ο κ. Γρηγόρης Μεθοδίου Ο κ. Περικλής Ανασυγκροτόπουλος Η δις Ευθυμία Αναπτυξοπούλου Η κα Επιστήμη Ελευθεροπούλου Η κα. «Δουλίτσα» - Ο κ. Άκης Χαλαρόπουλος Ρουτινίδης Ο κ. συνάδελφος Στοχαστής, ο Κρητικός
Τ Α Χ Υ Ρ Ρ Υ Θ Μ Α Σ Ε Μ Ι Ν Α Ρ Ι Α Γ Ι Α Ε Μ Α Σ
ΔΥΟ ΒΑΣΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ Ποιος είναι ο σκοπός της εκπαίδευσης; Ποιος ο κύριος ρόλος του δασκάλου και ποια η επιστημονική εξειδίκευση του; Φτάνει να σκεφτούμε ότι: Η εκπαίδευση σχετίζεται άμεσα με την αγωγή, διότι την συμπληρώνει και την προεκτείνει.
Η ευρύτητα της εκπαίδευσης Ως όρος η εκπαίδευση θεωρείται ευρύτερος από την αγωγή και χρησιμοποιείται για να δηλώσει τέσσερα τουλάχιστον διαφορετικά πράγματα: 1. Τον κοινωνικό θεσμό με τις δομές και τους κανόνες εντός του οποίου λειτουργεί το σχολείο. 2. Τη διαδικασία που ακολουθούν οι επιφορτισμένοι φορείς (σχολείο). 3. Το περιεχόμενο της σκόπιμης και μεθοδευμένης παρέμβασης των εκπαιδευτικών φορέων. 4. Το αποτέλεσμα της μεθοδευμένης παρέμβασης.
Ε Κ Π Α Ι Δ Ε Υ Σ Η Δυσκολίες στη διάκρισή της από την αγωγή, τη μόρφωση, την παιδεία, τη μάθηση. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ Πλησιάζει την αγωγή και τη μόρφωση. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Μια μητέρα ανατρέφει το παιδί της, ένας τεχνίτης (μάστορας) εξασκεί ένα μαθητευόμενο Δεν κάνουν όμως εκπαίδευση γιατί η αγωγή που προσφέρουν είναι περιορισμένη σε έκταση και βάθος. Δηλαδή, δεν διακρίνεται από μια συστηματικότητα και οργάνωση. Βασίζεται κυρίως στο ένστικτο ή στη διδασκαλία. Συνεπώς, για να προσδιορίσουμε την έννοια της εκπαίδευσης, συνδυάζοντας τις παραπάνω θέσεις θα λέγαμε ότι: Εκπαίδευση είναι η οργανωμένη, συστηματική διαδικασία αγωγής και μάθησης που παρέχεται από μέρους ενός θεσμού, όπως λόγου χάριν είναι το σχολείο.
Ο κ. Γρηγόρης Μεθοδίου, του Ευταξία Διευθυντής του σχολείου, με μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό. Παρακολουθεί την εξέλιξη της παιδαγωγικής επιστήμης διαβάζει παιδαγωγικά επιστημονικά περιοδικά. Η τάξη του δουλεύει «ρολόι» οι μαθητές του ξέρουν τους κανόνες και τους ρόλους τους. Αναλαμβάνει πάντα μεγάλες τάξεις για να τις προετοιμάσει καλά για το Γυμνάσιο. Συνεχώς διαβάζει και όσα σπούδασε τα κάμει πράξη. Εφαρμόζει στρατηγικές ανάδειξης της κριτικής σκέψης. Δεν μένει πίσω στα μαθήματα, φροντίζει να τελειώνει την διδακτέα ύλη. Είναι και επιμορφωτής στα ΠΕΚ.
Ο κ. Περικλής Ανασυγκροτόπουλος, του Αριστείδη Ο «παλαιός» του σχολείου, πρόκειται για τη «σιωπηρή αντιπολίτευση» του κ. Διευθυντή. Η μόνιμη επωδός του: «κοινωνία παρά τάξη». «Στόχος του σχολείου» λέει «πρέπει να είναι να αλλάξει την κοινωνία, να την κάνει πιο δίκαιη, πιο δημοκρατική, πιο ανοιχτή στη διαφοροποίηση, χωρίς αποκλεισμούς και εκμετάλλευση». Στοχεύει στο ότι οι μαθητές του πρέπει να βγουν από σχολείο ολοκληρωμένα πρόσωπα, κι αυτό δεν μπορεί να γίνει ερήμην του κοινωνικού περιβάλλοντος. Ο κ. Περικλής είναι έντονα πολιτικοποιημένος. Και τους προβληματισμούς του τούς κάνει διδακτική πράξη. Δουλεύει πάντα ομοδοσυνεργατικά.
Η δις Ευθυμία Αναπτυξοπούλου ή το «Πρόσωπο» Χαλαρή με τη διδακτέα ύλη. Το σχολείο είναι πρώτα για τα παιδιά, γι αυτό πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τα ενδιαφέροντά τους, τις συναισθηματικές τους ανάγκες και τις δυνατότητές τους. Το σχολείο οφείλει να φροντίζει να αναπτυχθεί κάθε παιδί με το δικό του ρυθμό και τρόπο σε ολοκληρωμένη, ψυχολογικά ισορροπημένη και αυτόνομη προσωπικότητα, να κάνει δηλαδή το άτομο πρόσωπο. Εφαρμόζει κατά γράμμα όσο έλεγε ο J. Pestalozzi και ο C. Rogers. Αν και δεν αγχώνεται να τελειώσει την διδακτέα ύλη δεν αδιαφορεί για τα μαθήματα, απλά κάνει τη διδασκαλία της με βιωματικό τρόπο.
Η κα Επιστήμη Ελευθεροπούλου Φιλόλογος, κι όταν γεράσει τα παιδιά θέλει να την φωνάζουν «γιαγιά Σοφία». Το σχολείο γι αυτήν είναι συνώνυμο με τη διδασκαλία, τη μάθηση και τη γνώση που προσφέρουν οι επιστήμες. Πρώτα η γνώση και μετά τα ΑΠ και η σχολική νομοθεσία. Παίρνει πάντα την Δ τάξη γιατί σ αυτήν την ηλικία, κατά τον Bruner, οι μαθητές από την αφηγηματική σκέψη περνούν στη λογικο-μαθηματική σκέψη και επιστήμη. «Διδάσκω» λέει «την επιστημονική γνώση σημαίνει ότι μαζί με το «τι» των γνώσεων διδάσκω και το «πώς» του τρόπου με τον οποίο σκέφτεται και εργάζεται μεθοδολογικά ο επιστήμονας». Υπέρμαχη της διαθεματικότητας.
Η κα «Δουλίτσα» «Έχω τη δουλίτσα μου». «Κάνω τη δουλίτσα μου». Τυπικότατη στις υποχρεώσεις της. «Άλλωστε εμείς τι είμαστε; Απλώς δάσκαλοι. Δεν είμαστε ούτε ψυχολόγοι, ούτε πολιτικοί, ούτε πυρηνικοί φυσικοί». Προχωράει κανονικά στα μαθήματα. Δεν θέλει τα κάτι παραπάνω και τα εναλλακτικά. Παρακολούθησε και την εξομοίωση. Σχολείο και σπίτι. Το όνομά της: Σία Τυπικίδου.
Ο κ. Άκης Χαλαρόπουλος - Ρουτινίδης Διαφωνεί με όλους τους κουλτουριάρηδες και ψαγμένους γύρω από την εκπαίδευση. Έχει τη δική του φιλοσοφία δηλώνει ευθαρσώς ότι «είμαστε σε ηλικία που κυκλοφορούν πολλά εγκεφαλικά. Δεν χρειάζεται ζόρι. Όσοι είναι να μάθουν γράμματα θα μάθουν, όπως μάθαμε κι εμείς. Άλλωστε, ας μας πληρώσουν καλύτερα και τότε βλέπουμε». Αναφέρεται στον «εξουθενωμένο δάσκαλο» (burn out teacher). Προσωποποιεί την τυποποίηση και τη ρουτίνα με την συνεπακόλουθη πλήξη.
Ο συνάδελφος Στοχαστίδης, ο Κρητ(ι)κός Φέρνει ότι πιο νεωτερικό στο σχολείο. Έμμονη ιδέα του τα διλήμματα, οι αντιφάσεις και οι συγκρούσεις της εκπαίδευσης. Αν δεν το κουβεντιάσεις θα τον παρεξηγήσεις. Επικρίνει τους μονοδιάστατους προσανατολισμούς της εκπαίδευσης, όπως ο γνωσιο-κεντρικός ή κοινωνιοκεντρικός και θεωρεί ότι υπάρχουν κι άλλες εναλλακτικές αναγνώσεις, οι οποίες κατά την μετανεωτερική εποχή που διανύουμε έχουν ισχυρή παρουσία στον εκπαιδευτικό χώρο. Στοχασμός και κριτική ανάλυση οφείλουν να αλληλοεξαρτώνται.
Στρογγυλή Τράπεζα Σ Υ Ζ Η Τ Η Σ Η
Τελικά, αυτό που προσδίδει στο δάσκαλο επιστημονική ταυτότητα είναι η γνώση των μαθημάτων, η καλή γνώση των μαθητών ή ο τρόπος που διδάσκει και διαπαιδαγωγεί;