ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ «Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ ΜΟΥ» Ο Σελεστέν Φρενέ, ένας από τους οπαδούς της μαθητοκεντρικής παιδαγωγικής, έλεγε πως ο μόνος λόγος να γράψει το παιδί είναι για να φτάσει η σκέψη του εκεί που δε φτάνει η φωνή του. ΣΚΟΠΟΙ ΚΑΙ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Να έρθουν σε επαφή με την πραγματική ζωή μέσω της εφημερίδας Να μάθουν πληροφορίες για την ιστορία του τύπου Να κατανοήσουν τη δομή των εφημερίδων Να ενημερωθούν για τα διαφορετικά είδη του γραπτού και του δημοσιογραφικού λόγου Να καλλιεργήσουν το γραπτό λόγο και να αναπτύξουν την κριτική τους ικανότητα Να πλουτίσουν το λεξιλόγιό τους Να εξοικειωθούν με τη μελέτη και παρατήρηση κειμένων των εφημερίδων Να καλλιεργήσουν δεξιότητες αναζήτησης και άντλησης πληροφοριών καθώς και ενσωμάτωσής τους σε άλλα κείμενα Να γνωρίσουν επίκαιρα, τοπικά αλλά και παγκόσμια γεγονότα Να αξιοποιήσουν τη φυσική τους περιέργεια και να απελευθερώσουν τη φαντασία και τη δημιουργικότητά τους Υιοθετώντας ρόλους να σχεδιάσουν, να ζωγραφίσουν, να δημιουργήσουν ιστορίες, παραμύθια, να γράψουν σκέψεις, άρθρα, κείμενα Να αυτενεργήσουν και να αυτοσχεδιάσουν Να αναπτύξουν πνεύμα συνεργασίας και ομαδικής δουλειάς Να μετατραπούν από παθητικούς δέκτες σε κριτικούς αναγνώστες και ενεργούς κατασκευαστέςδημιουργούς Να μάθουν να εκφράζονται με σαφήνεια και αμεσότητα Να δημιουργήσουν τη δική τους εφημερίδα
ΣΤΟΧΟΙ: Μαθαίνω να διαβάζω ευχάριστα (ανάγνωση) Διαβάζω ευχάριστα κείμενα γιατί έχω ως στόχο τη συγγραφή και μετά την ανακοίνωση της δουλειάς μου στους φίλους μου, στους γονείς μου, στον οικογενειακό και φιλικό μου περίγυρο. Επίσης με ενδιαφέρουν αυτά που συγγράφουν οι συμμαθητές μου. Γράφω για να επικοινωνήσω (γραφή) Γίνομαι ρεπόρτερ, βγαίνω από την τάξη, παρατηρώ, δρω, κρίνω, επιλέγω ό,τι με ενδιαφέρει, συγγράφω κείμενα για να ενημερώσω τον περίγυρό μου, εξωτερικεύω τις ευαισθησίες, τις ανησυχίες και τους προβληματισμούς μου. Ζω μια πραγματική επικοινωνιακή κατάσταση κι όχι μια υποθετική. Μαθαίνω με διαφορετικό τρόπο (γνώση) Μέσα από την έρευνα σε εφημερίδες, βιβλία, περιοδικά, διαδίκτυο και μέσα από συνεντεύξεις οδηγούμαι σε κρίσεις και συμπεράσματα. Κατακτώ τη γνώση μόνη μου και τη μοιράζομαι με τους συμμαθητές μου. Καταλαβαίνω τη σχέση μου με τα ΜΜΕ και την κοινωνία (κριτική σκέψη) Μέσα από συνεντεύξεις και έρευνες γνωρίζω κοινωνικά προβλήματα, τα καταγράφω, τα επεξεργάζομαι καλλιεργώντας την κριτική μου ικανότητα απέναντι στις πληροφορίες που παίρνω από τα ΜΜΕ. Μαθαίνω να συνεργάζομαι (συνεργασία) Μέσα από την ομαδική εργασία εντάσσομαι σε ένα σύνολο και μαθαίνω να πειθαρχώ και να συνεργάζομαι. Υποθέτουμε, σχεδιάζουμε, συζητούμε, συμφωνούμε, διαφωνούμε για να επιλύσουμε ένα πρόβλημα και να καταλήξουμε σε ένα τελικό αποτέλεσμα. Παίζω και δημιουργώ (φαντασία-δημιουργικότητα) Όλα μοιάζουν με ένα παιχνίδι. Δουλεύουμε σε ένα ελεύθερο και δημιουργικό περιβάλλον και αυτενεργώντας αναπτύσσεται η δημιουργική μας φαντασία. Νιώθω χαρά και ικανοποίηση (αυτοαντίληψη) Έμαθα να πιστεύω στον εαυτό μου και χαίρομαι που με αποδέχονται και οι άλλοι. Οι σχέσεις μου με τους συμμαθητές μου άλλαξαν προς το καλύτερο και τώρα πλέον εκτιμάμε και δεχόμαστε ο ένας τον άλλον όπως είναι.
ΑΡΑΧΝΟΓΡΑΜΜΑ Ή ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΜΕ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΓΛΩΣΣΑ Λεξιλόγιο εφημερίδας Παραγωγή προφορικού λόγου ( συνεντεύξεις, παρουσιάσεις, απόψεις, αφηγήσεις, συζητήσεις, ασκήσεις αναγνωστικής ικανότητας και κατανόησης κειμένων) Παραγωγή γραπτού λόγου (άρθρα, σχόλια, περιγραφικά κείμενα,αφηγηματικά κείμενα, κείμενα κατευθυντικού λόγου, χρονογραφήματα, χιουμοριστικά κείμενα, συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, έρευνες, γελειογραφίες, λεζάντες, σταυρόλεξα, κρυπτόλεξα, ακροστιχίδες) Ορθογραφία ΜΑΘΗΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Συγκέντρωση αποτελεσμάτων από τις έρευνες Κατανομή στηλών Ποσοστά Διαχείριση οικονομικών της εφημερίδας Επίλυση προβλημάτων Μέτρηση λέξεων Εξαγωγή συμπερασμάτων ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Περιβάλλον WINDOWS Επεξεργασία κειμένου Εισαγωγή εικόνας Εισαγωγή πίνακα Στήλες ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ Σχεδιασμός λογότυπων Γελοιογραφίες Δημιουργία λευκώματος από λογότυπα εφημερίδων κατά κατηγορίες Επεξεργασία φωτογραφιών και εικόνων ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η εφημερίδα ως μέσον ενημέρωσης Ιστορία του παιδικού έντυπου Εφημερίδα της κυβέρνησης Παιδικός τύπος
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ 1) ΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΕ ΟΜΑΔΕΣ 5-7 ΑΤΟΜΩΝ 2) ΣΥΣΤΑΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ Ή ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΑΞΗΣ Ορίζεται ο δ/ντής σύνταξης ή αρχισυντάκτης που εποπτεύει και διορθώνει τα κείμενα και δυο βοηθοί για τη συλλογή και επεξεργασία κειμένων και φωτογραφιών-εικόνων. Τα ονόματα της συντακτικής ομάδας μπαίνουν σε ένα κουτάκι στη δεύτερη σελίδα. 3) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ορίζεται ο τίτλος: 1-5 λέξεις, σε 2 σειρές όταν ο αριθμός των γραμμάτων είναι ίδιος πάνω και κάτω Γίνεται καταμερισμός αρμοδιοτήτων στις ομάδες Αποφασίζεται το περιεχόμενο Καταγράφονται προτάσεις με σχέδια τίτλων Ορίζεται ανάλογα με τη σπουδαιότητα και το ενδιαφέρον των άρθρων πόσες λέξεις ή στήλες θα γράψει ο καθένας 4) ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΠΙ ΧΑΡΤΟΥ Φτιάχνουμε το πλάνο (ή οδηγό) μας. Παίρνουμε χαρτί Α4 και το διπλώνουμε ανάλογα με τον αριθμό των σελίδων. Ο αριθμός των σελίδων είναι πολλαπλάσιο του 4. ( Οι μεγάλες εφημερίδες έχουν συνήθως 48, 56 ή 64 σελίδες εκτός από τα ένθετα). Σε ένα οχτασέλιδο έντυπο οι σελ. 4-5 είναι οι κύριες, δηλαδή το σαλόνι της εφημερίδας, ενώ οι 6-7 ονομάζονται ψευτοσάλονο. Αριθμούμε και βάζουμε τα θέματα. Κάθε σελίδα έχει ένα κύριο θέμα. Ο σχεδιασμός της πρώτης σελίδας έχει ως εξής: ΤΙΤΛΟΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΒΙΝΙΕΤΑ: σχολείο, αριθμός τεύχους, τιμή ΤΙΤΛΟΣ ΚΡΑΧΤΗΣ ΚΥΡΙΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ ΧΤΥΠΗΜΑΤΑ: Προαναγγελίες θεμάτων των εσωτερικών σελίδων ΑΡΘΡΟ 1 ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ- ΕΙΚΟΝΑ ΜΕ ΛΕΖΑΝΤΑ ΑΡΘΡΟ 2 Ακολουθεί η σελιδοποίηση, η τοποθέτηση φωτογραφιών με λεζάντες, η συλλογή διαφημίσεων και η απόφαση για τον τρόπο διανομής.
5) ΑΡΧΕΣ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ Κάθε σελίδα έχει ένα κύριο θέμα τουλάχιστον 3 στηλών. Τα κύρια θέματα ( ρεπορτάζ, έρευνες, άρθρα) συνοδεύονται πάντα από φωτογραφίες ή σκίτσα στο μέγεθος ενός κόμπου γραβάτας (δε βάζουμε ποτέ φωτογραφίες τη μια δίπλα στην άλλη). Δε βάζουμε ποτέ ισομεγέθη θέματα δίπλα δίπλα. Φροντίζουμε κάθε σελίδα να έχει ποικιλία. Προγράμματα που χρησιμοποιούμε στον ΗΥ για σελιδοποίηση είναι το Quark Express, το Illustrator, και το Correl σε συνεργασία με το Photo shop. Μέγεθος γραμμάτων που χρησιμοποιούμε: συνήθως 7, στα κείμενα 8,9,10, στις λεζάντες 9,10 Bold, στους τίτλους 30, στους μεσότιτλους και στους πλαγιότιτλους 14-16 (όχι Bold) 6) ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ Είδηση: σκέτη παροχή πληροφοριών Σχόλιο: άσκηση κριτικής Άρθρο: ανάλυση, επιχειρηματολογία, τεκμηρίωση ενός θέματος (έως 100 λέξεις) Ρεπορτάζ: σύνθεση πληροφοριών Συνέντευξη Έρευνα: π.χ. ενός κοινωνικού προβλήματος Χρονογράφημα: ελεύθερη γραφή, λογοτεχνική, τρυφερή, όπου συνήθως σφάζουμε με το βαμβάκι Η γλώσσα που χρησιμοποιείται σε όλες τις κατηγορίες πρέπει να διακρίνεται από σαφήνεια, ακρίβεια και απλότητα. 7) ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΕΝΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ Σπουδαιότητα Σπανιότητα Γειτνίαση Ανθρώπινο ενδιαφέρον)συγκίνηση) Συνέπειες Εκρηκτικότητα ( η ένταση που δημιουργεί)
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ Συλλογή εφημερίδων έντυπης και ηλεκτρονικής μορφής Μελέτη περιεχομένου και δομής Επίσκεψη σε εφημερίδα Συνέντευξη δημοσιογράφου Εντοπισμός και επισήμανση των χαρακτηριστικών των διαφορετικών κατηγοριών του δημοσιογραφικού λόγου, δημιουργία αρχείου με αποκόμματα εφημερίδων Σύγκριση δημοσιευμάτων της ίδιας ημέρας σε διαφορετικές εφημερίδες (είδος κειμένου, τρόπος παρουσίασης, σελίδα, χώρος, γραμματοσειρά) Δημιουργία κολάζ με τίτλους εφημερίδων Επίσκεψη στους δικτυακούς τόπους των εφημερίδων Χωρισμός σε ομάδες και συγκρότηση συντακτικής ομάδας Καθορισμός των κανόνων λειτουργίας, των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων Αποφασίζεται το πρώτο σχέδιο της εφημερίδας και το χρονοδιάγραμμα Σύνταξη ερωτηματολογίων για τη διερεύνηση των απόψεων των μαθητών του σχολείου για τη θεματολογία και τη μορφή του περιεχομένου Επιλογή θεματολογίας Συγγραφή κειμένων Ταξινόμηση υλικού Επιλογή φωτογραφιών και εικόνων Στήσιμο εφημερίδας - σελιδοποίηση Διερεύνηση τρόπων έκδοσης Παραγωγή ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Ερωτηματολόγια, ενδιαφέρον των παιδιών, συνεντεύξεις, έκδοση εφημερίδας