Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Νοεμβρίου 2015 (OR. en) 14261/15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες αριθ. προηγ. εγγρ.: 13701/15 Θέμα: FSTR 78 FC 78 REGIO 93 SOC 673 AGRISTR 78 PECHE 433 CADREFIN 73 ENV 704 CLIMA 131 Μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: η συμβολή της πολιτικής συνοχής και, γενικότερα, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων - Συμπεράσματα του Συμβουλίου (18 Νοεμβρίου 2015) Επισυνάπτονται, για τις αντιπροσωπίες, τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη «Μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: η συμβολή της πολιτικής συνοχής και, γενικότερα, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων», που εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο κατά την 3427η σύνοδό του στις 18 Νοεμβρίου 2015. 14261/15 ΙΑ/γπ 1 DGG 2B EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα: η συμβολή της πολιτικής συνοχής και, γενικότερα, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών και Επενδυτικών Ταμείων ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ: (1) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με την έκτη έκθεση για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή: επένδυση για την απασχόληση και την ανάπτυξη 1, (2) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου, της 23ης Ιουνίου 2015, σχετικά με τα προβλήματα υλοποίησης της πολιτικής συνοχής 2014-2020 2, (3) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την προετοιμασία της 21ης συνόδου της Διάσκεψης των Μερών (COP 21) της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για τις κλιματικές μεταβολές (UNFCCC) και της 11ης συνόδου της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών του Πρωτοκόλλου του Κιότο (CMP 11) (Παρίσι, 30 Νοεμβρίου - 11 Δεκεμβρίου 2015) της 18ης Σεπτεμβρίου 2015, στα οποία υπογραμμίζεται η κρίσιμη σημασία της Διάσκεψης του Παρισιού του 2015, ως ιστορικού οροσήμου για την ενίσχυση της διεθνούς συλλογικής δράσης και την επιτάχυνση της παγκόσμιας μετάβασης σε μια κοινωνία με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτική στην κλιματική αλλαγή, και στα οποία εξετάζονται λεπτομερώς τα κύρια στοιχεία της θέσης της ΕΕ ενόψει της διάσκεψης του Παρισιού 3, (4) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ την ανάγκη να επιδιωχθεί μετασχηματιστική πορεία προς ένα μακροπρόθεσμο όραμα για συνολική και βιώσιμη κλιματική ουδετερότητα και ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή κατά το δεύτερο ήμισυ του αιώνα που διανύουμε, 1 2 3 Έγγρ. 15802/14, 19 Νοεμβρίου 2014. Έγγρ. 9622/1/15, 23 Ιουνίου 2015. Έγγρ. 11926/15. 14261/15 ΙΑ/γπ 2
(5) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΟΝΤΑΣ, σε σχέση με την ολοκλήρωση της προπαρασκευής της COP 21, ότι η πολιτική συνοχής και, γενικότερα, τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔΕΤ) 4 συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των στόχων της ΕΕ όσον αφορά την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και την υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μέσω των στοχευμένων επενδύσεων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, (6) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τη χρηματοδότηση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, της 10ης Νοεμβρίου 2015 5, (7) ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟ ΣΗΜΕΙΩΣΗ την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με το Πρωτόκολλο του Παρισιού Ένα σχέδιο στρατηγικής για την αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής αλλαγής μετά το 2020 6, (8) ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΥΠΟ ΣΗΜΕΙΩΣΗ το ανεπίσημο έγγραφο της Επιτροπής για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την υποστήριξη των ΕΔΕΤ 2014-2020 για τη μετάβαση προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα 7, (9) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ότι η πολιτική συνοχής αποτελεί την κύρια επενδυτική πολιτική σε επίπεδο ΕΕ για την επιδίωξη οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής και μία από τις κύριες επενδυτικές πολιτικές για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για μια έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, 4 5 6 7 Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ). Η πολιτική συνοχής περιλαμβάνει το ΕΤΠΑ, το ΕΚΤ και το ΤΣ. Έγγρ. 13478/15. COM(2015) 81 final, 25.2.2015. Ανεπίσημο έγγραφο της Επιτροπής για τα Ευρωπαϊκά διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία για την περίοδο 2014-2020: υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Όλα τα δεδομένα που παρέσχε η Επιτροπή και χρησιμοποιήθηκαν στα παρόντα συμπεράσματα του Συμβουλίου βασίζονται σε εγκριθέντα επιχειρησιακά προγράμματα ή σε σχέδια επιχειρησιακών προγραμμάτων από τον Οκτώβριο του 2015. 14261/15 ΙΑ/γπ 3
(10) ΤΟΝΙΖΕΙ ότι, στο πλαίσιο της αυξανόμενης συνειδητοποίησης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής και της απαιτούμενης μετάβασης προς βιώσιμες οικονομίες με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτικές στην αλλαγή του κλίματος, η ΕΕ δεσμεύτηκε να μειώσει τις εγχώριες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40% έως το 2030 σε σύγκριση με το 1990, καθώς και να αυξήσει την ενεργειακή απόδοση και το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τουλάχιστον 27% έως το 2030 8 και επιβεβαίωσε το στόχο, στο πλαίσιο των αναγκαίων μειώσεων σύμφωνα με τη Διακυβερνητική επιτροπή για την αλλαγή του κλίματος, να μειώσουν οι αναπτυγμένες χώρες ως ομάδα τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 80-95% έως το 2050 σε σύγκριση με το 1990 9, (11) ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ το γεγονός ότι η μακρόπνοη πολιτική της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια συνδυάζεται πλέον με περαιτέρω αυξημένες και στοχευμένες επενδύσεις των ΕΔΕΤ προκειμένου να επιταχυνθεί η μετάβαση της Ευρώπης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Στο ίδιο πνεύμα, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ ότι το πλαίσιο ΕΔΕΤ, με την ισχυρή έμφαση που δίνει στα αποτελέσματα, εισάγει επίσης νομική υποχρέωση για την οριζόντια ενσωμάτωση της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης κατά την προετοιμασία και υλοποίηση όλων των προγραμμάτων για τα ΕΔΕΤ και ότι η ενσωμάτωση των πτυχών της κλιματικής αλλαγής καθίσταται ένα από τα σημαντικά μέσα για την προώθηση των επενδύσεων, (12) ΕΚΦΡΑΖΕΙ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ για το γεγονός ότι ο φιλόδοξος πολιτικός στόχος να αντιπροσωπεύουν οι σχετικές με την αλλαγή του κλίματος δράσεις τουλάχιστον το 20% του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 υποστηρίζεται σθεναρά από τα ΕΔΕΤ, για τα οποία το σύνολο των δαπανών που σχετίζονται με το κλίμα σε επίπεδο ΕΕ θα ανέλθει σε 25%, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Επιτροπής. ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ επιπλέον ότι η μεθοδολογία για τον καθορισμό της στήριξης των ΕΔΕΤ προς τους στόχους σχετικά με την κλιματική αλλαγή επέτρεψε την απλούστευση της διαδικασίας συλλογής δεδομένων, αποφεύγοντας συγχρόνως τον πρόσθετο διοικητικό φόρτο, 8 9 έγγρ. EUCO 169/14. έγγρ. EUCO 2/1/11REV 1. 14261/15 ΙΑ/γπ 4
(13) ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ, ως εκ τούτου, ότι τα ΕΔΕΤ για την περίοδο 2014-2020 προσφέρουν ουσιαστική χρηματοδότηση ύψους 45 δισ. ευρώ για την υποστήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (θεματικός στόχος αριθ. 4), και γενικότερα, όπως εκτιμάται με βάση τις τελευταίες προκαταρκτικές πληροφορίες από την Επιτροπή, ύψους άνω των 110 δισ. ευρώ για τη λήψη μέτρων σχετικά με το κλίμα στην ΕΕ (για το μετριασμό και την προσαρμογή) σε όλους τους θεματικούς στόχους, και ότι αυτή η δαπάνη συμπληρώνεται επίσης από σημαντικές εθνικές δημόσιες ή/και ιδιωτικές συγχρηματοδοτήσεις και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι τα ΕΔΕΤ αποτελούν το μεγαλύτερο κονδύλιο του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020 προκειμένου να στηριχθούν οι επενδύσεις χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, (14) ΤΟΝΙΖΕΙ ότι οι κανόνες που διέπουν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) για την περίοδο 2014-2020 απαιτούν ένα ελάχιστο υποχρεωτικό όριο δαπανών για τη στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλους τους τομείς, (15) ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ το γεγονός ότι τα κράτη μέλη ανέλαβαν δεσμεύσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ τις ελάχιστες νομικές απαιτήσεις, επιβεβαιώνοντας τη σημασία που αποδίδουν στις επενδύσεις στον εν λόγω τομέα, με ποσόν περίπου 40 δισ. ευρώ για αυτόν το στόχο από το ΕΤΠΑ και το Ταμείο Συνοχής (ΤΣ), όπως εκτιμάται βάσει των τελευταίων στοιχείων της Επιτροπής, και ΕΠΙΣΗΜΑΙΝΕΙ ότι αυτό ισοδυναμεί με υπερδιπλασιασμό της χρηματοδότησης στην οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε όλη την ΕΕ, σε σύγκριση με παρόμοιες πιστώσεις κατά την περίοδο 2007-2013. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ, ωστόσο, τις δυσκολίες που εντοπίστηκαν σε ορισμένες περιφέρειες, όπως στις εξόχως απόκεντρες περιοχές και τα νησιά, προκειμένου να προσδιοριστούν επενδύσεις στον τομέα αυτό, (16) ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τα οφέλη της χρήσης των χρηματοδοτικών μέσων, κατά περίπτωση σε συνδυασμό με επιχορηγήσεις, στο πλαίσιο του θεματικού στόχου 4, προκειμένου να αυξηθεί η μόχλευση και ο αντίκτυπος των ΕΔΕΤ και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ τις ευκαιρίες που προσφέρονται για τα κράτη μέλη από το βελτιωμένο νομικό πλαίσιο για την περίοδο 2014-2020 και το επενδυτικό σχέδιο για την Ευρώπη, 14261/15 ΙΑ/γπ 5
(17) ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η συμβολή των ΕΔΕΤ δεν περιορίζεται στις δυνατότητες χρηματοδότησης αλλά παρέχει και ένα πλαίσιο πολιτικής για ολοκληρωμένη εδαφική και αστική ανάπτυξη καθώς και μια σειρά ευνοϊκών συνθηκών, όπως η ανάπτυξη ικανοτήτων, η τεχνική συνδρομή, η διασυνοριακή συνεργασία και η στήριξη των αγροτικών, νησιωτικών και παράκτιων κοινοτήτων. ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ, συνεπώς, ότι τα ΕΔΕΤ, και ειδικότερα η πολιτική συνοχής, χάρις σε αυτή την εδαφική προσέγγιση και τους μηχανισμούς υλοποίησης, βοηθούν τις περιφέρειες και τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σύμφωνα με τις εσωτερικές τους δυνατότητες και βάσει αυτών, (18) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ, συνεπώς, ότι, εκτός από τις πιστώσεις που προορίζονται για επενδύσεις στο πλαίσιο του θεματικού στόχου 4, τα ΕΔΕΤ συμβάλλουν, άμεσα και έμμεσα, στη στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και στη βιώσιμη ανάπτυξη των οικονομιών της ΕΕ μέσω άλλων θεματικών στόχων σε ένα ευρύ φάσμα τομέων (π.χ. έρευνα και καινοτομία, ΤΠΕ, ΜΜΕ, περιβάλλον, δημιουργία και στήριξη πράσινων θέσεων εργασίας και απόκτηση των προσόντων για αυτές τις θέσεις εργασίας, βιώσιμες μεταφορές και έξυπνες ενεργειακές υποδομές) και μέσω ολοκληρωμένης αστικής ανάπτυξης, με αποτέλεσμα την αύξηση της μόχλευσης της πολιτικής στην πορεία προς την επίτευξη των κλιματικών στόχων, (19) ΤΟΝΙΖΕΙ ότι τα νέα στοιχεία του συστήματος εφαρμογής των ΕΔΕΤ με τα οποία ενισχύεται ο προσανατολισμός με γνώμονα την επίτευξη αποτελεσμάτων θα επιτρέπουν την καλύτερη παρακολούθηση των αποτελεσμάτων των έργων στο πλαίσιο του θεματικού στόχου 4 και θα διευκολύνουν την διαδικασία εφαρμογής δημιουργώντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την αποτελεσματική και αποδοτική χρησιμοποίηση της χρηματοδότησης της ΕΕ, (20) ΤΟΝΙΖΕΙ την ισχυρή δέσμευση των κρατών μελών να επιδιώξουν αποτελεσματική και ταχεία εφαρμογή των σχεδίων δράσης τους που συνδέονται με τους εκ των προτέρων όρους και προϋποθέσεις στον τομέα της οικονομίας χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με τα οριζόμενα στον κανονισμό για τις κοινές διατάξεις 10. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι είναι ανάγκη η Επιτροπή να συνεργάζεται στενά με τα κράτη μέλη κατά τη διαδικασία παρακολούθησης των ανωτέρω εκ των προτέρων όρων και προϋποθέσεων και της πορείας εκπλήρωσής τους, 10 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 1303/13 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Δεκεμβρίου 2013 περί καθορισμού κοινών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής, το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και περί καθορισμού γενικών διατάξεων για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το Ταμείο Συνοχής και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1083/2006 (ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 320). 14261/15 ΙΑ/γπ 6
(21) ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι η ανάπτυξη και υλοποίηση υψηλής ποιότητας έργων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία και ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η συνεχής συμμετοχή τοπικών, περιφερειακών και εθνικών αρχών και ενδιαφερόμενων φορέων είναι σημαντική όσον αφορά τα ΕΔΕΤ, καθώς και άλλα ενωσιακά και εθνικά προγράμματα και σχέδια, (22) ΤΟΝΙΖΕΙ ότι είναι σημαντικό τα κράτη μέλη να διασφαλίζουν συνεχή συντονισμό μεταξύ όλων των ΕΔΕΤ και να επιδιώκουν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες συμπληρωματικότητας και συνεργειών με άλλα ενωσιακά και εθνικά προγράμματα και σχέδια που συμβάλλουν σε επενδύσεις χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. ΚΑΛΕΙ τα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν πλήρως την στήριξη της εφαρμογής που προσφέρει η Επιτροπή. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να εξακολουθήσει να στηρίζει τα κράτη μέλη και να τους παρέχει καθοδήγηση για την μεγιστοποίηση αυτών των δυνητικών συνεργειών και συμπληρωματικοτήτων, (23) ΑΝΑΜΕΝΕΙ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ να εξετάσει τα αποτελέσματα της 21ης συνόδου της Διάσκεψης των Μερών (COP 21) της Σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την αλλαγή του κλίματος (UNFCCC) στο πλαίσιο της υλοποίησης από τα ΕΔΕΤ της μετάβασης προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. 14261/15 ΙΑ/γπ 7