Δευτερογενισ Ανακφκλωςθ Πλαςτικά απορρίμματα νοικοκυριϊν Πρόβλημα: δε διατίκενται ςε κακαρι μορφι. υνικωσ αναμεμιγμζνα με άλλα υλικά και με ακακαρςίεσ Κλειδί για την επιλογή του τρόπου διαχείριςησ των πλαςτικών απορριμμάτων: θ επιηθτοφμενθ ποιότθτα των τελικϊν προϊόντων. Δφο λφςεισ: 1. ωςτι διαλογι, καλόσ κακαριςμόσ των πλαςτικϊν απορριμμάτων 2. ανακφκλωςθ ανάμικτων πλαςτικϊν απορριμμάτων, δίνοντασ προϊόντα χαμθλισ ποιότθτασ
Δευτερογενισ Ανακφκλωςθ Πλαςτικά απορρίμματα που προζρχονται από άλλουσ χϊρουσ κατανάλωςθσ: βιομθχανίεσ παραγωγισ αυτοκινιτων βιομθχανίεσ παραγωγισ θλεκτρικϊν και θλεκτρονικϊν ειδϊν βιομθχανίεσ παραγωγισ επίπλων εταιρείεσ οικοδομικϊν εφαρμογϊν, καταςκευϊν και μεταφορϊν (μθχανικά και πλαςτικά)
Δευτερογενισ Ανακφκλωςθ Οικιακϊν Πλαςτικϊν Απορριμμάτων Α. ΤΛΛΟΓΗ / ΔΙΑΛΟΓΗ ΣΗΝ ΠΗΓΗ Β. ΔΙΑΥΩΡΙΜΟ / ΚΑΘΑΡΙΜΟ Γ. ΚΑΣΓΡΓΑΙΑ Δ. ΓΦΑΡΜΟΓΓ / ΑΓΟΡΓ δθμιουργία ρεφματοσ 1 θσ φλθσ, που κα τροφοδοτιςει διεργαςίεσ δευτερογενοφσ και τριτογενοφσ ανακφκλωςθσ μεγαλφτερθ ποςότθτα κακαροφ πλαςτικοφ καλφτερθ ποιότθτα ςτο τελικό προϊόν ανταγωνιςτικζσ τιμζσ πϊλθςθσ ςτισ βιομθχανίεσ ανακφκλωςθσ προςπάκεια διατιρθςθσ των φυςικϊν και χθμικϊν ιδιοτιτων του τελικοφ προϊόντοσ εξαςφάλιςθ εφαρμογϊν / αγορϊν
Κωδικοί Ανακφκλωςθσ Ζχουν προτακεί από τον International Standarization Organization (ISO), από τθν American Society for Testing and Materials (ASTM) και τθν Society of Plastics Industry (SPI) Οι κωδικοί του SPI χρθςιμοποιοφνται ευρφτατα για μπουκάλια και άλλα υλικά ςυςκευαςίασ ςτισ ΗΠΑ
υλλογι/διαλογι ςτθν πθγι Σα ςυςτιματα ςυλλογισ μποροφν να διακρικοφν ςε δφο κατθγορίεσ, όπου: 1. Σα πλαςτικά αντικείμενα διαχωρίηονται από τον καταναλωτι ςτα είδθ τουσ ι απλϊσ από τα άλλα ανακυκλϊςιμα απορρίμματα. 2. Σα πλαςτικά αντικείμενα διαχωρίηονται από τα άλλα ανακυκλϊςιμα απορρίμματα ζπειτα από τθ ςυλλογι από τον καταναλωτι ςε χϊρουσ ανάκτθςθσ υλικϊν. Ο εξοπλιςμόσ ενόσ ςυςτιματοσ ςυλλογισ και μεταφοράσ αςτικϊν πλαςτικϊν απορριμμάτων περιλαμβάνει: κατάλλθλο εξοπλιςμό για τθν προςωρινι αποκικευςθ των απορριμμάτων τα οχιματα ςυλλογισ και μεταφοράσ τουσ
υλλογι/διαλογι ςτθν πθγι Σα προγράμματα ςυλλογισ με επιςτροφι ζχουν επικεντρϊςει το ενδιαφζρον τουσ ςτθ ςυλλογι πλαςτικϊν μπουκαλιϊν διότι Ανακυκλϊνονται ευκολότερα από τα άλλα πλαςτικά απορρίμματα Είναι ςχετικϊσ μεγάλα ςε μζγεκοσ Μποροφν να διατεκοφν ςε αρκετά κακαρι κατάςταςθ Αναγνωρίηονται ευκολότερα απ όλα τα υπόλοιπα πλαςτικά απορρίμματα λόγω των κωδικϊν που αναγράφονται ςτθν εξωτερικι τουσ επιφάνεια
υλλογι/διαλογι ςτθν πθγι υςτιματα περιςυλλογισ ςτο δρόμο: Χρθςιμοποιοφνται δφο κάδοι, ζνασ για ανακυκλϊςιμα και ζνασ για μθ ανακυκλϊςιμα υλικά. Απαιτείται από τα νοικοκυριά να χωρίςουν τα ανακυκλϊςιμα από τα μθ ανακυκλϊςιμα υλικά, τοποκετϊντασ τα πρϊτα ςε ανακυκλϊςιμεσ τςάντεσ, ενϊ τα δεφτερα ςε τςάντεσ διαφορετικοφ τφπου.
υλλογι/διαλογι ςτθν πθγι Οδθγίεσ απόρριψθσ: Απαγορεφεται θ ριψθ άλλων πλαςτικϊν, εκτόσ από μπουκάλια. Δεν πρζπει να ρίχνονται μπουκάλια που περιζχουν φυτοφάρμακα, εντομοκτόνα και άλλα επικίνδυνα χθμικά. Μπουκάλια που περιζχουν οικιακά χθμικά, όπωσ λευκαντικά και απορρυπαντικά μποροφν να απορριφκοφν αφοφ ξεπλυκοφν. Αποκλείονται ζγχρωμα μπουκάλια. Σα μπουκάλια πρζπει να ςυνκλίβονται πριν τθν απόρριψθ. Πρζπει να αφαιροφνται τα καπάκια, διότι είναι από διαφορετικό πλαςτικό.
Διαχωριςμόσ/Κακαριςμόσ Απαραίτθτθ θ ταξινόμθςθ των ανακυκλϊςιμων πλαςτικϊν ςκουπιδιϊν λόγω τθσ ποικιλίασ τουσ ςτθν χρθςιμότθτά τουσ. Ποικιλία μεκόδων ταξινόμθςθσ (με τα χζρια, βφκιςθ-επίπλευςθ μζχρι και αυτοματοποιθμζνθ τεχνολογία «αναγνϊριςθσ/ταξινόμθςθσ».) Μζκοδοι ταξινόμθςθσ πρζπει να είναι γριγορεσ, αξιόπιςτεσ, οικονομικζσ και ευζλικτεσ. o Πλαςτικά προερχόμενα από ςυςτιματα ςυλλογισ με επιςτροφι οδθγοφνται ςε χϊρουσ όπου πραγματοποιείται διαχωριςμόσ των πλαςτικϊν ςτα είδθ τουσ o Εάν το υλικό ζχει ςυλλεχκεί με μια μζκοδο περιςυλλογισ από το δρόμο πρζπει πρϊτα να γίνει διαχωριςμόσ των ανακυκλϊςιμων υλικϊν μεταξφ τουσ
Διαχωριςμόσ/Κακαριςμόσ αφαιροφνται χειρονακτικά οι μθ ανακυκλϊςιμεσ πλαςτικζσ φλεσ ςυμπιζηεται και δεματιάηεται ςε μπάλεσ οι μπάλεσ οδθγοφνται ςε εγκαταςτάςεισ κακαριςμοφ και αλζκονται απομάκρυνςθ των πλαςτικϊν και μθ πλαςτικϊν προςμίξεων (καπάκια, ετικζτεσ, βάςεισ) πλφςιμο των τεμαχιδίων τα τεμαχίδια οδθγοφνται προσ ανακφκλωςθ αφοφ γίνει ζλεγχοσ για τα επίπεδα των επιμολφνςεων
Διαχωριςμόσ/Κακαριςμόσ
Διαχωριςμόσ/Κακαριςμόσ
Σεχνικζσ ταξινόμθςθσ και διαχωριςμοφ Με τα χζρια Με βάςθ τθν πυκνότθτα Οπτικά Με βάςθ τθ φαςματοςκοπία Φκοριςμόσ με ακτίνεσ Χ για PVC Ηλεκτροςτατικζσ τεχνικζσ Μζςω διαφορικισ κερμοκραςίασ τιξθσ Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Μείωςθ μεγζκουσ Διαχωριςμόσ μεταλλικϊν επιμολφνςεων με δινορεφματα
Με τα χζρια Αναγνϊριςθ των διαφόρων χαρακτθριςτικϊν των δοχείων που μπορεί να διευκολυνκεί με τθ χριςθ διαφόρων ςυνκθκϊν φωτιςμοφ. το PET είναι ςυνικωσ διαφανζσ, το HDPE αδιαφανζσ, το PVC που είναι ςυνικωσ διαφανζσ διαχωρίηεται από το PET με τθν εφαρμογι άλλων μεκόδων ο διαχωριςμόσ διευκολφνεται με τθν ανάγνωςθ κωδικϊν διαδικαςία που απαιτεί χρόνο και κατάλλθλθ εκπαίδευςθ Προτιμάται ςε χαμθλισ αξίασ και κλίμακασ προϊόντα λόγω τθσ πικανότθτασ ανκρϊπινου λάκουσ κατά τθ διαδικαςία
Με βάςθ τθν πυκνότθτα Ενδείκνυται για το διαχωριςμό πλαςτικϊν με διαφορζσ ςτθν πυκνότθτα. Γνωςτι και με τθν ονομαςία «μζκοδοσ επίπλευςθσ» (flotation) ι και «βφκιςθσ/επίπλευςθσ» (sink/float). Όταν ωσ μζςο επίπλευςθσ/καταβφκιςθσ χρθςιμοποιείται το νερό, τα βαρφτερα προσ αυτό πολυμερι (π.χ. PVC, PS και PET με πυκνότθτεσ> 1gr/cm3) κακιηάνουν ενϊ τα ελαφρφτερα (πολυολεφίνεσ με πυκνότθτεσ < 1gr/cm3) επιπλζουν. Διαχωριςμόσ με υδροκυκλϊνα: δθμιουργία φυγοκεντρικοφ πεδίου, που παραςφρει τα ελαφρφτερα τεμαχίδια προσ το πάνω, ενϊ τα βαρφτερα ςωματίδια πζφτουν Βαςικόσ περιοριςμόσ των μεκόδων αυτϊν είναι οι παρόμοιεσ πυκνότθτεσ διαφόρων πολυμερϊν.
Με υδροκυκλϊνα
Με αζρα Αντίκετα ρεφματα αζροσ χρθςιμοποιοφνται για τθν απομάκρυνςθ ελαφρϊν τεμαχιδίων, πλαςτικϊν ετικετϊν και ινϊν που ζχουν προκφψει κατά τθν άλεςθ του υλικοφ. Η απόδοςθ αυτϊν των διατάξεων είναι ςυνάρτθςθ τθσ κατανομισ μεγζκουσ των ςωματιδίων, και τθσ πυκνότθτάσ τουσ. Οπτικόσ διαχωριςμόσ Οι αυτόματοι οπτικοί διαχωριςτζσ μποροφν να χρθςιμοποιθκοφν για να διαχωρίςουν ανακυκλωμζνουσ πολυμερικοφσ κόκκουσ με βάςθ το χρϊμα ι τθ διαφγεια. Είναι αδφνατο όμωσ, να μασ παρζχει χθμικι αναγνϊριςθ των πολυμερϊν.
Ηλεκτρομαγνθτικόσ διαχωριςμόσ Εξειδικευμζνθ μζκοδοσ διαχωριςμοφ που βαςίηεται ςτον εντοπιςμό του ατόμου χλωρίου του PVC με ακτίνεσ Χ. Ζνασ ανιχνευτισ εντοπίηει τα άτομα χλωρίου μζςω φκοριςμοφ τουσ, όταν ςε αυτά επιδράςουν ακτίνεσ Χ. Όταν μία ακτίνα Χ «χτυπάει» ζνα θλεκτρόνιο τθσ εξωτερικισ ςτοιβάδασ του ατόμου του χλωρίου του PVC μεταπθδά ςε χαμθλότερθ ςτοιβάδα και, κατά τθν επιςτροφι του ςτθν κατάςταςθ ιςορροπίασ, εκπζμπει ποςό ενζργειασ υπό τθν μορφι ακτινοβολίασ Χ με μικοσ κφματοσ χαρακτθριςτικό αυτό του χλωρίου. Ο ανιχνευτισ μετρά τα εκλυόμενα ποςά ενζργειασ και κζτει ςε λειτουργία το ςφςτθμα διαχωριςμοφ των μπουκαλιϊν PVC ςτον μεταφορζα. Η μζκοδοσ αυτι μπορεί να ςυνδυαςτεί και με τθ μζκοδο διαχωριςμοφ με βάςθ τθν πυκνότθτα, ϊςτε να διαχωριςτοφν ςτθ ςυνζχεια το PET από το PE και το PP.
Με βάςθ τθ φαςματοςκοπία Φαςματοςκοπία μζςου υπερφκρου (προτιμάται για τθν αναγνϊριςθ βιομθχανικϊν πλαςτικϊν), near-ir (ιδανικι για τθν αναγνϊριςθ και ταξινόμθςθ πλαςτικϊν μπουκαλιϊν - μποροφν να διαχωριςτοφν και πλαςτικά του τφπου PC και ABS) Φαςματοςκοπία RAMAN Ανάλυςθ φάςματοσ που προκαλείται από LASER χρωματιςμζνα, μολυςμζνα ι πλαςτικά μπουκάλια με περιεχόμενο, χρθςιμοποιϊντασ ακτίνεσ λζιηερ που κερμαίνουν το δείγμα ι και ανιχνεφουν κάποιο barcode
Ηλεκτροςτατικόσ διαχωριςμόσ Οι θλεκτροςτατικζσ τεχνικζσ ταξινόμθςθσ βαςίηονται ςτο γεγονόσ ότι όταν δφο ανόμοια υλικά ζρχονται ςε επαφι μεταξφ τουσ, υπάρχει μια ανταλλαγι φορτίου ςτθν επιφάνειά τουσ. Εάν το ζνα από αυτά είναι μονωτισ, αυτό τα φορτίο κα παραμείνει όταν αποχωριςτοφν. Οι τεχνικζσ αυτζσ είναι οι εξισ: - Σριβοθλεκτρικό ςτυλό - Ηλζκτριςθ με τριβι - Σφμπανο διαχωριςμοφ μζςω θλεκτροςτατικϊν δυνάμεων - Ιμάντασ διαχωριςμοφ με φόρτιςθ
Με βάςθ τθ κερμοκραςία τιξθσ Βαςίηεται ςε διαχωριςμό πολυμερϊν με ςθμαντικι διαφορά ςτο ςθμείο τιξθσ, κυρίωσ αφορά το PVC-ςθμείο τιξθσ 200 C και το PET-ςθμείο τιξθσ 260 C Με δινορεφματα Οι επιμολφνςεισ με μθ ςιδθροφχα μζταλλα μποροφν να απομακρυνκοφν από κόκκουσ ανακυκλϊςιμων πλαςτικϊν χρθςιμοποιϊντασ δινορεφματα
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Η βαςικι παραδοχι είναι ότι υπάρχουν ζξι βαςικά πολυμερι ςτο ρεφμα των μετακαταναλωτικϊν απορριμμάτων. Σο PS, το LDPE, το HDPE, το PP, το PVC και το PET. Παραδοςιακζσ διεργαςίεσ διαχωριςμοφ όπωσ θ χειρωνακτικι διαλογι, ο διαχωριςμόσ με χριςθ υδροκυκλϊνα, ο διαχωριςμόσ με επίπλευςθ πραγματοποιοφνται δφςκολα και δεν είναι 100% αποτελεςματικζσ. Η εκλεκτικι διαλυτοποίθςθ βαςίηεται ςτο γεγονόσ ότι κάκε πολυμερζσ διαλφεται ςε διαφορετικι κερμοκραςία εντόσ δεδομζνου διαλφτθ. Εξετάηοντασ μία ποικιλία διαλυτϊν υπό διάφορεσ κερμοκραςίεσ είναι δυνατόσ ο προςδιοριςμόσ ενόσ εμπορικά εκμεταλλεφςιμου ςυςτιματοσ διαχωριςμοφ.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Σα πλεονεκτιματα τθσ διαδικαςίασ αυτισ είναι: Μπορεί να διαχωρίςει μόνο ζνα πλαςτικό από μίγμα διαφόρων ακόμθ και πολυςτρωματικϊν προϊόντων. Τπολείμματα δεν προκαλοφν διαταραχζσ ςτθν διαδικαςία. Μπορεί να διαχωριςτοφν παραπλιςια πολυμερι Σα πλαςτικά που ανακτϊνται είναι χθμικά και λειτουργικά ιςοδφναμα με τα αρχικά Χειριςμόσ πλαςτικϊν που περιζχουν χρϊμα ι κόλλεσ Οι απαιτιςεισ ςε εργατικό δυναμικό είναι ελάχιςτεσ.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Σζςςερα από τα προαναφερμζνα πολυμερι, δθλαδι τα PS, LDPE, HDPE, και PP, μποροφν να διαχωριςτοφν αποτελεςματικά από μίγμα με χριςθ του φκθνοφ διαλφτθ ξυλενίου, ςε τζςςερεσ διαφορετικζσ κερμοκραςίεσ. Η απόδοςθ του διαχωριςμοφ ςε εργαςτθριακι κλίμακα φτάνει μζχρι και 99%. Τπάρχουν και αρκετοί διαλφτεσ που μποροφν να διαχωρίςουν και το PVC και το PET. ε αυτιν τθν περιοχι υπάρχει ακόμα δρόμοσ για τθν ανάδειξθ του βζλτιςτου διαλφτθ από άποψθ κόςτουσ, πτθτικότθτασ, ικανότθτα διαχωριςμοφ κα. Η διεργαςία διαχωριςμοφ περιλαμβάνει το ακόλουκο διάγραμμα ροισ:
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Σεμαχιςμόσ ςε μεγζκθ από ¾-1in., ξζπλυμα με νερό για να απομακρυνκοφν ςκόνεσ, ετικζτεσ ι άλλοι επιμολυντζσ και ξιρανςθ. Φόρτωςθ του PS ςτθ δεξαμενι διαχωριςμοφ και προςκικθ διαλφτθ ςε κερμοκραςία δωματίου. Αποχζτευςθ, φιλτράριςμα και αποκικευςθ ςε δεξαμενι. Όλα τα υπόλοιπα πλαςτικά παραμζνουν εντόσ τθσ δεξαμενισ. Η διαδικαςία επαναλαμβάνονται μζχρι να ολοκλθρωκεί ο διαχωριςμόσ του PS. Η ποςότθτα του διαλφτθ αποχετεφεται και οδθγείται ςε δεξαμενι παραμονισ ϊςτε να χρθςιμοποιθκεί ωσ το αρχικό φορτίο διαλφτθ για τθν επόμενθ παρτίδα ανάμικτων πλαςτικϊν.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Με ξυλενίου ςε κερμοκραςία 75 degc προκαλείται διάλυςθ των LDPE και LLDPE. Ακολουκεί ξζπλυμα με φρζςκο διαλφτθ, που οδθγείται ςτθ ςυνζχεια ςτθν δεξαμενι παραμονισ, όπου και πάλι χρθςιμοποιείται ωσ αρχικόσ διαλφτθσ ςτθν επόμενθ παρτίδα. Διαχωριςμόσ HDPE και PP με αυξανόμενεσ κερμοκραςίεσ 105 και 125 degc του ίδιου διαλφτθ. το τζλοσ απομζνουν μόνον τα PVC και PET τα οποία μεταφζρονται ςε μικρότερο δοχείο διαχωριςμοφ για καλφτερθ ανάμιξθ.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Με κζρμανςθ του δεφτερου διαλφτθ επιτυγχάνεται διάλυςθ του PVC. Σο εναπομζνων PVC πλζνεται και επιτελείται διάλυςθ του PET ςε υψθλότερθ κερμοκραςία. το τζλοσ απομζνει ςτθ δεφτερθ δεξαμενι διαχωριςμοφ, αδιάλυτθ ποςότθτα πλαςτικϊν ίςθ με 2% κβ, περίπου του αρχικοφ φορτίου. Αυτό το υπόλοιπο αποτελείται κυρίωσ από ελαςτικό ςταυροειδοφσ δομισ, νάυλον και κάποια αδιάλυτα μθχανικά πολυμερι. Χωρίσ να επθρεάηει τα άλλα ςτάδια τθσ διεργαςίασ, θ αδιάλυτθ αυτι ποςότθτα μπορεί να παραμείνει ςτθ δεφτερθ δεξαμενι διαχωριςμοφ για αρκετζσ παρτίδεσ, μζχρι θ ςυςςωρευμζνθ ποςότθτα απομακρυνκεί.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Σα ζξι πολυμερικά διαλφματα παραμζνουν ςτισ δεξαμενζσ αποκικευςθσ, όπου οι κερμοκραςίεσ τουσ διατθροφνται πάνω από τισ αντίςτοιχεσ κερμοκραςίεσ διάλυςθσ των πολυμερϊν. Αρκετζσ παρτίδεσ διαλυμάτων κα προςτεκοφν ςτισ δεξαμενζσ μζχρι να επιτελεςτεί περαιτζρω επεξεργαςία. Είναι δυνατόν να προςτεκοφν ςτα διαλφματα πρόςκετα και τροποποιθτζσ. Αφοφ ςυςςωρευτεί αρκετά μεγάλθ ποςότθτα διαλφματοσ ακολουκεί θ ακαριαία εξάτμιςθ. Σο κάκε διάλυμα απαιτεί 12-24 ϊρεσ εξάτμιςθσ. Σα αραιά πολυμερικά διαλφματα τροφοδοτοφνται υπό υψθλι πίεςθ ςε ζνα εναλλάκτθ κερμότθτασ και θ κερμοκραςία τουσ ανζρχεται ςτουσ 250-280 degc για ακαριαία εξάτμιςθ του διαλφτθ. Σο διάλυμα κα ζχει ςυγκζντρωςθ 85% κβ ςε πλαςτικό και 15% ςε διαλφτθ.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Οι ακακαρςίεσ ζχουν ςυγκζντρωςθ μικρότερθ του 1% κ.β. Η διαδικαςία απομάκρυνςθσ του διαλφτθ λαμβάνει χϊρα ςε τζτοιο βακμό ϊςτε να μθν επθρεάηονται οι χριςεισ του τελικοφ προϊόντοσ. Οι περιςςότεροι από τουσ ςτακεροποιθτζσ αρχικοφ πολυμεροφσ ζχουν απομακρυνκεί μαηί με τθ φάςθ του διαλφτθ. ε αυτό το ςθμείο τα πλαςτικά ζχουν διαχωριςτεί, κατεργαςτεί και ανακυκλωκεί. Σο επόμενο ςτάδιο είναι θ πελλετοποίθςθ και θ ςυςκευαςία. Πραγματοποιείται ανακφκλωςθ ςτουσ διαλφτεσ. Πολλά από τα πρόςκετα και τα ολιγομερι των αρχικϊν πλαςτικϊν απομακρφνονται με τθν πρϊτθ και τθν δεφτερθ εξάτμιςθ του διαλφτθ. Γι αυτό και ο διαλφτθσ πρζπει να κακαρίηεται πριν επαναχρθςιμοποιθκεί. Οι χαμθλοφ μοριακοφ βάρουσ ατμοί που απελευκερϊνονται (εξάνιο, εξζνιο) καίγονται για τθν παραγωγι ενζργειασ κλειςτοφ βρόγχου.
Μζςω εκλεκτικισ διάλυςθσ Σα πλεονεκτιματα τθσ διεργαςία εκλεκτικισ διαλυτοποίθςθσ και ακαριαίασ εξάτμιςθσ είναι τα ακόλουκα: Με μόνον μία διεργαςία διαχωρίηονται 6 πολυμερι με απόδοςθ πάνω από 98%. Επιπλζον θ διεργαςία εξαςφαλίηει διαχωριςμό του PET/PVC ο οποίοσ είναι αρκετά δφςκολοσ αν ακολουκθκοφν άλλεσ μζκοδοι. Είναι κατάλλθλθ για ανακφκλωςθ πολυμεμβρανϊδουσ ςυςκευαςίασ τροφίμων. Παρζχεται θ δυνατότθτα προςκικθσ προςκζτων κατά τθν διεργαςία. Η διεργαςία ςε αντίκεςθ με τισ μθχανικζσ διεργαςίεσ, μπορεί να αυτοματοποιθκεί με μία χθμικι εγκατάςταςθ, προςφζροντασ ζτςι όλα τα οφζλθ μίασ αυτοματοποιθμζνθσ διεργαςίασ.
Μείωςθ μεγζκουσ Διευκολφνει τθ μεταφορά και το ηφγιςμα ςτουσ χϊρουσ ανάκτθςθσ και εξαςφαλίηει τθν ομοιογζνεια τθσ τροφοδοςίασ. Αποτελεί αναπόςπαςτο κομμάτι τθσ πλειοψθφίασ των διεργαςιϊν ανακφκλωςθσ. Επιηθτείται όχι μόνο ςε διεργαςίεσ δευτερογενοφσ ανακφκλωςθσ αλλά και ςε διεργαςίεσ τριτογενοφσ / τεταρτογενοφσ ανακφκλωςθσ. Συπικζσ τεχνικζσ μείωςθσ μεγζκουσ πλαςτικϊν είναι ο τεμαχιςμόσ, θ κοκκοποίθςθ, θ κονιορτοποίθςθ, θ ςυςςωμάτωςθ/ αφξθςθ πυκνότθτασ, θ ςφνκλιψθ κλπ. Εφαρμόηεται ςυχνά για να απαλλάξει το προσ ανακφκλωςθ πλαςτικό από άλλα υλικά (π.χ. ςφνκετα προϊόντα όπωσ χαλιά, ταμπλό αυτοκινιτων). ε ςυνδυαςμό με κατάλλθλθ διάταξθ ρεφματοσ αζρα μπορεί να διευκολφνει τθν κατάταξθ και το διαχωριςμό των πολυμεμβρανϊδων πλαςτικϊν προϊόντων.
Σεχνικζσ τεμαχιςμοφ Σεμαχιςτζσ Κόφτεσ με περιςτρεφόμενα δόντια Κόφτεσ με περιςτρεφόμενα μαχαίρια (κοκκοποιθτζσ) Τγρι μείωςθ μεγζκουσ Μείωςθ μεγζκουσ μζςω αποφυλλοποίθςθσ Σεμαχιςτισ και ςυμπιεςτισ με κοχλιωτό εξωκθτι
Σεχνικζσ τεμαχιςμοφ
Διαδικαςίεσ κονιορτοποίθςθσ Για τθ μετατροπι κακαροφ πλαςτικοφ ςκάρτου ςε λεπτι, ρζουςα, ςκόνθ χρθςιμοποιοφνται οι τεχνικζσ κονιορτοποίηςησ. Σα κονιορτοποιθμζνα προϊόντα χαρακτθρίηονται από άριςτα χαρακτθριςτικά ροισ, υψθλι πυκνότθτα, ςτενό εφροσ κατανομισ μεγζκουσ ςωματιδίων και ομοιογενι ςφςταςθ. Κφριο μειονζκτθμα των τεχνικϊν κονιορτοποίθςθσ: οι υψθλζσ κερμοκραςίεσ που αναπτφςςονται ςτισ άκρεσ των προεξοχϊν, είναι ικανζσ να προκαλζςουν μερικι, ανεπικφμθτθ τιξθ του πολυμεροφσ και το κόλλθμά του ς αυτζσ.
Διαδικαςίεσ κονιορτοποίθςθσ Κονιορτοποίθςθ με δίςκουσ/ με ρότορα τουρμπίνασ φυρόμυλοι Κρυογενικι ψακυροποίθςθ Εφαρμόηεται ςε δφςκολα ςτθν άλεςθ πολυμερι που όμωσ είναι και κερμοευαίςκθτα (π.χ. τα πλαςτικοποιθμζνα φφλλα PVC). Σο προσ άλεςθ ςκάρτο πλαςτικό μεταφζρεται με μεταφορικι ηϊνθ ςτο χϊρο ψφξθσ, όπου και ραντίηεται με υγρό άηωτο (-196οC). Σο παγωμζνο και εφκραυςτο πολυμερζσ ειςζρχεται ςτο μφλο άλεςθσ όπου και ραντίηεται με επιπλζον άηωτο αν οι αιςκθτιρεσ καταγράψουν αφξθςθ τθσ κερμοκραςίασ κατά τθν άλεςθ. Σο υγρό άηωτο ανακυκλϊνεται μζςω κατάλλθλθσ διάταξθσ, λόγω υψθλοφ κόςτουσ. Διάτμθςθ εξϊκθςθσ ςε ςτερει φάςθ
Κρυογενικι Κονιορτοποίθςθ
Σεχνικζσ υςςωμάτωςθσ Λφνεται το ςθμαντικό πρόβλθμα μεταφοράσ, μζτρθςθσ και διοχζτευςθσ των μεγάλου όγκου τροφοδοςιϊν προσ τισ εγκαταςτάςεισ ανακφκλωςθσ. Δεν αποςκοποφν ςτο να λιϊςουν το ςκάρτο πολυμερζσ αλλά ςτο να το μαλακϊςουν μζςω αυτοπαραγϊμενθσ και φιλικισ για το πλαςτικό κερμότθτασ. Η ςυμπίεςθ πραγματοποιείται ςυνικωσ μεταξφ 135 και 140 C. Η άνοδοσ τθσ κερμοκραςίασ προκφπτει από τθν παραγόμενθ κερμότθτα τριβισ του πολυμεροφσ. Είναι ςθμαντικό να μθν προςεγγιςκεί θ κερμοκραςία τιξθσ του πολυμεροφσ, διότι θ διαδικαςία ςφνκλιψθσ που ακολουκεί κα χαρακτθρίηεται από κερμικι αςτάκεια.
Σεχνικζσ υςςωμάτωςθσ Σα πλεονεκτιματα που απορρζουν είναι: θ μείωςθ του αποκθκευτικοφ χϊρου οικονομικι μεταφορά μεγάλου όγκου πλαςτικϊν βελτιωμζνεσ ιδιότθτεσ ροισ αποτελεςματικότερθ μζτρθςθ τθσ ποςότθτασ τροφοδοςίασ απουςία δθμιουργίασ, επιβλαβοφσ για τθν υγεία, ςκόνθσ κατά τθ διεργαςία. Τπάρχουν 3 κυρίωσ τρόποι με βάςθ τουσ οποίουσ μπορεί να επιτευχκεί θ ςυςςωμάτωςθ του πλαςτικοφ ςκάρτου: με δίςκουσ ςυςςωμάτωςθσ, με ανάδευςθ, με ςυμπίεςθ
Κοχλιωτόσ εξωκθτισ
Κοχλιωτόσ εξωκθτισ Αποτελείται από : Σο χωνί τροφοδοςίασ (hopper) Σον κοχλία (screw) Σον ςωλινα (barrel) Σθ μιτρα (die) Σο παχφρευςτο τιγμα πλαςτικοφ εξαναγκάηεται να διζλκει από τθ νθματοειδι μιτρα τθ ςυνζχεια ψφχεται ςε λουτρό νεροφ για να οδθγθκεί τελικά, υπό ςτερεά μορφι, ςτον πελλετοποιθτι.
Κοχλιωτόσ εξωκθτισ Σο πλαςτικό ςκάρτο τροφοδοτείται ςε κοκκοποιθτι που το ομογενοποιεί ςε μεγζκθ του 1,5mm (0,06ϋϋ). Σο ςκάρτο πλαςτικό υπό αυτι τθ μορφι τροφοδοτείται ςε κοχλιωτό εξωκθτι ανάκτθςθσ και επαναπλαςτικοποιείται. Γίνεται προςκικθ πλαςτικοποιθτϊν και ςτακεροποιθτϊν. Η προςκικθ ςτακεροποιθτϊν εξαςφαλίηει αντοχι ςτο πλαςτικό που δζχεται τθν κατεργαςία, τόςο κατά τθ διάρκεια τθσ διεργαςίασ ανακφκλωςθσ, όςο και κατά τθ διάρκεια τθσ νζασ ηωισ του. Οι ςτακεροποιθτζσ που χρθςιμοποιοφνται, ςυνικωσ υπό χαμθλζσ ςυγκεντρϊςεισ, είναι Σταθεροποιητζσ διεργαςίασ: πρόκειται για τριςκενι φωςφορικά μίγματα και φαινολικά αντιοξειδωτικά που εξαςφαλίηουν ςτακερότθτα τιγματοσ Σταθεροποιητζσ προςταςίασ κατά τη χρήςη: περιλαμβάνουν ςτακεροποιθτζσ φωτόσ μαηί με ςτακεροποιθτζσ διεργαςίασ, που χρθςιμοποιοφνται για να εξαςφαλίςουν ςτακερότθτα χρϊματοσ και ςυνοχι τθσ πολυμερικισ μάηασ.
Φιλτράριςμα Ο πλευρικόσ εναλλάκτθσ κυκλικϊν φίλτρων ελαχιςτοποιεί τθν ανάγκθ να ςταματιςει θ λειτουργία του εξωκθτι και χειροκίνθτα να αλλαχκεί το φίλτρο. Μόλισ το φίλτρο γεμίςει με τισ επιμολφνςεισ μπορεί πολφ εφκολα και γριγορα να βγει από τθ ροι από τα πλάγια, να πεταχτεί και ςτθ κζςθ του να τοποκετθκεί ζνα καινοφργιο. Πλεονζκτθμα είναι ότι ζχει ςυγκριτικά πολφ χαμθλι τιμι, μειονζκτθμα ότι μπορεί να προκαλζςει ςυχνι διακοπι ςτθ γραμμι παραγωγισ. Άλλο πρόβλθμα είναι ότι θ κερμικι υποβάκμιςθ του τιγματοσ κατά τθν διάρκεια των αλλαγϊν μπορεί να οδθγιςει ςε υποβάκμιςθ των ιδιοτιτων αλλά και ςε αλλαγζσ ςτθν μορφι του τελικοφ προϊόντοσ.
Φιλτράριςμα θμαντικζσ απαιτιςεισ για το φιλτράριςμα πολυμερϊν με μεγάλο ιξϊδεσ και κερμικι ευαιςκθςία είναι: μικρι διαφοροποίθςθ ςτθν πίεςθ ςε όλο το φίλτρο και κατά τθν διάρκεια των αλλαγϊν του μικρόσ χρόνοσ παραμονισ του τιγματοσ πρόλθψθ κολλιματοσ του τιγματοσ ςτα τοιχϊματα ρεολογικι βελτιςτοποίθςθ ςτθ πορεία τθσ ροισ
Ζλεγχοσ ποιότθτασ Ελζγχεται θ παρουςία επιμολυντϊν: πλαςτικά διαφορετικά του πολυμεροφσ που μασ ενδιαφζρει χρωματιςμζνα πλαςτικά τεμαχίδια του πολυμεροφσ που μασ ενδιαφζρει ίνεσ χαρτιοφ, αλουμίνιο, ξφλο και γυαλί, παρουςία μικροβίων και τοξικϊν ουςιϊν παρουςία κολλϊν και ποςοςτά υγραςίασ. υνικωσ τα ποςοςτά επιμολυντϊν μετά από ζνα ςωςτό κακαριςμό, κυμαίνονται ςε επίπεδα μικρότερα του 1%. Είναι ςθμαντικό να υιοκετθκοφν μζκοδοι ανάκτθςθσ, που κα επιφζρουν παράλλθλα και κακαριςμό τθσ ανακτϊμενθσ ποςότθτασ πλαςτικϊν.
Ζλεγχοσ ποιότθτασ Οι πιο ςθμαντικζσ ιδιότθτεσ που εξετάηονται είναι: Εφελκυςτικι αντοχι (Tensile strength, N/m 2 ) Επιμικυνςθ ςτθ κραφςθ(elongation, %). Καμπτικό μζτρο ελαςτικότθτασ (flexural modulus, N/m 2 ) Κρουςτικι αντοχι ςε δοκίμιο με ρωγμι (Notched Izod impact strength, N/m 2 ). Θερμοκραςία κάμψθσ από κερμότθτα (heat deflection temperature, o C). Δείκτθσ ιξϊδουσ (Melt index)
Ρφκμιςθ ποιότθτασ Ιδιότθτεσ που μποροφν να ρυκμιςτοφν είναι: Η αντοχι ςε κροφςθ με χριςθ τροποποιθτϊν Σο ιξϊδεσ με ανάμιξθ πολυμερϊν του ίδιου είδουσ, αλλά διαφορετικϊν μοριακϊν βαρϊν ι με προςκικθ πλαςτικοποιθτι. Η ςκλθρότθτα ελαττϊνεται με προςκικθ πλαςτικοποιθτι και αυξάνεται με τθν προςκικθ μθ πλαςτικοποιθμζνου πολυμεροφσ.