Numerische Methoden für Eigenwertprobleme in der Beschreibung von Drift-Instabilitäten in der Plasma Randzone

Σχετικά έγγραφα
Preiswerte Energiegewinnung - Polynomiale Eigenwertprobleme

Rationales Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren für Eigenwertgleichungen in der Plasma Physik

Übung 7 - Verfahren zur Lösung linearer Systeme, Gittereigenschaften

1 Potentialströmungen

Optionsbewertung mit FFT

Klausur Strömungsmechanik II Dichte des Fluids ρ F. Viskosität des Fluids η F. Sinkgeschwindigkeit v s. Erdbeschleunigung g

MATERIALIEN ZUR VORBEREITUNG AUF DIE KLAUSUR INFORMATIK II FÜR VERKEHRSINGENIEURWESEN ANTEIL VON PROF. VOGLER IM WINTERSEMESTER 2011/12

Niveau A1 & A2 PHASE 3 ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

α + ω 0 2 = 0, Lösung: α 1,2

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

α + ω 0 2 = 0, Lösung: α 1,2

Dozent: Alexander Shnirman Institut für Theorie der Kondensierten Materie

3 Lösungen zu Kapitel 3

6. Klein-Gordon-Gleichung und Elektrodynamik

ΚΡΑΤΙΚΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΓΛΩΣΣΟΜΑΘΕΙΑΣ HÖRVERSTEHEN. Mai 2012

Intersection Types. Matthias Putz. Sommersemester 2011

Dr. Christiane Döll Leiterin Luft & Lärm im Umweltamt

Harmonischer Oszillator: Bewegungsgleichung. Physik für Mechatroniker WiSe 2008/2009

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Higgs-Mechanismus in der Festkörperphysik

Jörg Gayler, Lubov Vassilevskaya

Computerlinguistik. Lehreinheit 10 : Computerlinguistik Hausarbeit - Aufgaben

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Griechisches Staatszertifikat - Deutsch

Wenn ihr nicht werdet wie die Kinder...

Geometrische Methoden zur Analyse dynamischer Systeme

Aspekte der speziellen Relativitätstheorie

Κεφάλαιο 2 H επικοινωνία στην οικονομία

λ + ω 0 2 = 0, Lösung: λ 1,2

ἀξιόω! στερέω! ψεύδομαι! συγγιγνώσκω!

DEUTSCHE SCHULE ATHEN ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΑΘΗΝΩΝ

Strukturgleichungsmodellierung

Lebenslauf, Dr. Lambis Tassakos

Auswandern Studieren Studieren - Universität Griechisch Θα ήθελα να εγγραφώ σε πανεπιστήμιο. Angeben, dass man sich einschreiben will Japanisch Θα ήθε

English PDFsharp is a.net library for creating and processing PDF documents 'on the fly'. The library is completely written in C# and based

Rotationen und Translationen

English PDFsharp is a.net library for creating and processing PDF documents 'on the fly'. The library is completely written in C# and based

Δωρικές και Ολυμπιακές Μελέτες

18. Normale Endomorphismen

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Στοιχεία του/της συζύγου ή του/ της συντρόφου του προσώπου που υποβάλλει την αίτηση

Planheizkörper Carat 5.5. Planheizkörper Typ 11, 20, 21, 22, 33 und Typ 10, 11, 20 und 21 Vertikal /2013

Griechische und römische Rechtsgeschichte

Weitere Tests bei Normalverteilung

ΤΟ HISTORISCHES WÖRTERBUCH DER PHILOSOPHIE * THEO KOBUSCH Ruhr Universität Bochum

Präpositionen ΠΡΟΣ (Ερώτηση με wohin?) nach προς (χώρα χωρίς άρθρο, πόλη, ήπειρο) προς (τοπικό επίρρημα)

Preisliste AB JUNI 2019

STAATLICHE BEIHILFEN ZYPERN

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 13 Βοήθεια εκ Θεού

Baryonspektroskopie 2-Körper-Endzustände

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Bildung älterer Arbeitnehmer


Η προβληματική της Protention στη φαινομενολογία του χρόνου του Husserl

4K HDMI Splitter 1x4. User s Guide / Bedienungsanleitung / Εγχειρίδιο Χρήστη

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΒΕΡΝΗΣ Bern

B.A.-Eingangstest Neugriechisch (Niveau TELC B1) MUSTERTEST Seite 1 von 6

Übungen zu Teilchenphysik 2 SS Fierz Identität. Handout. Datum: von Christoph Saulder

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΛΟΡΕΛΑΪ DIE LORELEY FABEL

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ ΕΙΔΙΚΟ ΜΑΘΗΜΑ

4.4 Kreiszylinderschale und Kugelschale

Hauptseminar Mathematische Logik Pcf Theorie (S2A2) Das Galvin-Hajnal Theorem

PREPARING TEACHERS TO TEACH WITH ICT

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ:

táäâü~üå mëóåüáëåüé=_éä~ëíìåöéå=áå=çéê=déñ ÜêÇìåÖëÄÉìêíÉáäìåÖ rãëéíòìåö=ìåç=_é~êäéáíìåöëëí~åç=äéá=çéê J pfc^=q~öìåö=l=iéåöñìêí NMKMVKOMNR

Ρ Η Μ Α Τ Ι Κ Η Δ Ι Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Auswandern Wohnen. Wohnen - Mieten. Θα ήθελα να ενοικιάσω ένα. Äußern dass man etwas mieten möchte. δωμάτιο Art der Unterbringung

ΟΔΟΘ ΔΘΖΗΣΘΟΣ Θ,28-32

*1 +3*1 - +3*1. - Ideen zu einer reinen Phänomenologie und Phänomenologischen Philosophie. Zweites Buch., Husserliana

Kapitel 6 Schweißverbindungen

Bohrbild im Längsholz. Einstellbereich

Morphologie. Übersicht 2: Wortbildungstrategien. Dr. Chris4na Alexandris Na4onale Universität Athen Deutsche Sprache und Literatur

Persönliche Korrespondenz Brief

Technische Mechanik III Aufgabensammlung 1. Aufgabensammlung 1

ibemo Kazakhstan Republic of Kazakhstan, West Kazakhstan Oblast, Aksai, Pramzone, BKKS office complex Phone: ; Fax:

Mission Berlin. Deutsch lernen und unterrichten Arbeitsmaterialien. Mission Berlin 14 Στο παρελθόν για το µέλλον

Το σύστημα των αξιών της ελληνικής κοινωνίας μέσα στα σχολικά εγχειρίδια της Λογοτεχνίας του Δημοτικού Σχολείου

Tafeln für Erddruck- und Erdwiderstandsbeiwerte für ebene Gleitflächen

(Leriva. Ως αποκλειστικοί αντιπρόσωποι Του οίκου FRESENIUS KABI, σας καταθέτουμε τις

EL Ενωµένη στην πολυµορφία EL A7-0109/298. Τροπολογία. Renate Sommer εξ ονόµατος της Οµάδας PPE

Solutions - Chapter 4

Hessisches Kultusministerium. Schulbücherkatalog. für den Unterricht in Herkunftssprachen in Verantwortung des Landes Hessen.

Klausur Strömungslehre

A1 A2 B2 C1. Ολοκληρωμένες προτάσεις για αποτελεσματική διδασκαλία για όλες τις ηλικίες και όλα τα επίπεδα

Griechische und roemische Rechtsgeschichte

22 είκοσι δύο. Κύπρος. Ελλάδα. Ελβετία. Αυστρία. Γερμανία. Από πού είσαι; Είμαι από τη Γερμανία. Εσύ; Από την Κύπρο. Από πού είσαι; Είμαι από

GOETHE-ZERTIFIKAT B2 DURCHFÜHRUNGSBESTIMMUNGEN ΟΡΟΙ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ. Stand: 1. Oktober 2014 Τελευταία ενημέρωση: 1 Οκτωβρίου 2014

Bewerbung Zeugnis. Zeugnis - Einleitung. Formell, männlicher Empfänger, Name unbekannt. Formell, weibliche Empfängerin, Name unbekannt

Simon Schiffel Implizite Ausfallwahrscheinlichkeiten von Unternehmensanleihen

Kulturgeschichte II. Thematische Einheit Nr.9: Das geeinte Deutschland

Gasfilter PS 1 PS 6. Φίλτρο αερίου PS1 - PS 6. Heinz Marchel GmbH & Co. KG Gasarmaturen

Herzlich Willkommen zu unserem 1. Elternabend für Kindergarten und Vorschule

Aufgabe 1 Dreierkette Legt mit den Bild- und Wortkarten eine Dreierkette. Τρεις στη σειρά. Σχηματίστε τριάδες με εικόνες και λέξεις που ταιριάζουν.

Griechische und roemische Rechtsgeschichte


PUBLIC 5587/18 ADD 1 1 DG G LIMITE EL. Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Βρυξέλλες, 7 Φεβρουαρίου 2018 (OR. en)

I. Münzen der Livia unter Augustus. RPC 2359 (Pergamon/Mysien)

Transcript:

Numerische Methoden für Eigenwertprobleme in der Beschreibung von Drift-Instabilitäten in der Plasma Randzone Dominik Löchel Betreuer: M. Hochbruck und M. Tokar Graduiertenkolleg Dynamik heißer Plasmen Mathematisches Institut Heinrich-Heine-Universität Düsseldorf März 2009

Gliederung Physikalischer Hintergrund Numerische Methoden

Energiegewinnung durch Kernfusion Fusion von Deuterium und Tritium zu Helium Überwindung der Coulomb Barriere hohe Temperatur und hohe Dichte ausreichend lange Zeit Plasma magnetischer Einschluss

Tokamak toroidale Magnetfeldspulen

Tokamak toroidale Magnetfeldspulen magnetische Feldlinien in der Flussoberfläche

Tokamak toroidale Magnetfeldspulen magnetische Feldlinien in der Flussoberfläche

Tokamak toroidale Magnetfeldspulen magnetische Feldlinien in der Flussoberfläche Primärspule Transformator-Eisenkern

Drift-Instabilitäten

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r + ik y iωt), I(ω) maximal

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ikr r +ik y iωt) 1 φ 2 0.5 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ikr r +ik y iωt) 1 φ 2 0.5 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 0.5 φ 2 R(φ) I(φ) 0 innen θ außen Störungswelle φ anomaler Transport Γ

Drift-Instabilitäten φ(θ, t) = φ(θ) exp(ik r r +ik y iωt) 1 φ 2 T / ev 25 20 15 10 5 T n p = T (θ) n(θ) 20 15 10 5 n / 10 19 m 3 0.5 0 R(φ) I(φ) innen θ außen Störungswelle φ 0 innen θ außen 0 anomaler Transport Γ

Eigenwert Gleichung 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3 generische Form: [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 a j, b j, φ: [0, 2π[ C, 2π-periodische glatte Funktionen in θ gesucht: Eigenpaar (ω, φ) mit maximaler Anwachsrate I(ω)

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 Diskretisiere die Gleichung auf einem N-Punkt Gitter:

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 Diskretisiere die Gleichung auf einem N-Punkt Gitter: [0, 2π[ θ

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 Diskretisiere die Gleichung auf einem N-Punkt Gitter: [0, 2π[ θ a(θ) Diag(a( θ))

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 Diskretisiere die Gleichung auf einem N-Punkt Gitter: [0, 2π[ θ a(θ) Diag(a( θ)) 2 D θ 2 2 finite Differenzen oder Pseudo-Spektral- Methode

Diskretisierung [ ω 3 a 3 + ω 2 a 2 + ω (a 2 ) 2 ] 1 + b 1 θ 2 + a 0 + b 0 θ 2 φ = 0 Diskretisiere die Gleichung auf einem N-Punkt Gitter: [0, 2π[ θ a(θ) Diag(a( θ)) 2 D θ 2 2 finite Differenzen oder Pseudo-Spektral- Methode P(ω) φ := ( ω 3 M 3 + ω 2 M 2 + ωm 1 + M 0 ) φ = 0

Polynomiale Eigenwertprobleme ( ω 3 M 3 + ω 2 M 2 + ωm 1 + M 0 ) φ = 0 3 ω M I M 2 M 1 M 0 + I ω2 φ ω φ = 0. I I φ ωbx = Ax, (generalisiertes Eigenwertproblem)

Polynomiale Eigenwertprobleme ( ω 3 M 3 + ω 2 M 2 + ωm 1 + M 0 ) φ = 0 3 ω M I M 2 M 1 M 0 + I ω2 φ ω φ = 0. I I φ ωbx = Ax, (generalisiertes Eigenwertproblem) N = 1024. QZ -Algorithmus: 1 Stunde.

Polynomiale Eigenwertprobleme ( ω 3 M 3 + ω 2 M 2 + ωm 1 + M 0 ) φ = 0 3 ω M I M 2 M 1 M 0 + I ω2 φ ω φ = 0. I I φ ωbx = Ax, (generalisiertes Eigenwertproblem) N = 1024. QZ -Algorithmus: 1 Stunde. Simulationen mit 100 000 Eigenwertgleichungen: 10 Jahre

Polynomiale Eigenwertprobleme ( ω 3 M 3 + ω 2 M 2 + ωm 1 + M 0 ) φ = 0 3 ω M I M 2 M 1 M 0 + I ω2 φ ω φ = 0. I I φ ωbx = Ax, (generalisiertes Eigenwertproblem) N = 1024. QZ -Algorithmus: 1 Stunde. Simulationen mit 100 000 Eigenwertgleichungen: 10 Jahre nur ein Eigenpaar gesucht iterativer Löser, speziell Jacobi-Davidson-Verfahren

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y).

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u. if r klein genug do Stopp end if

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u. if r klein genug do Stopp end if (5.) Löse (näherungsweise) (z.b. mit GMRES) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u, w := P (ν) u. (6.) Erweitere den Suchraum zu [V, t]. end loop

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u. if r klein genug do Stopp end if (5.) Löse (näherungsweise) (z.b. mit GMRES) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u, w := P (ν) u. (6.) Erweitere den Suchraum zu [V, t]. end loop

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u. if r klein genug do Stopp end if (5.) Löse (näherungsweise) (z.b. mit GMRES) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u, w := P (ν) u. (6.) Erweitere den Suchraum zu [V, t]. end loop

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N loop (1.) Orthonormalisiere V (2.) Berechne Eigenpaare (ν, y) von V H P(ν)V y = 0 (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). (4.) Berechne Residuum r := P(ν) u. if r klein genug do Stopp end if (5.) Löse (näherungsweise) (z.b. mit GMRES) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u, w := P (ν) u. (6.) Erweitere den Suchraum zu [V, t]. end loop

Jacobi-Davidson Verfahren (5.) Berechne (näherungsweise) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u andere Auflösung: Ein-Schritt-Approximation [Sleijpen 1998] t = u H Q(ν) r u H Q(ν)P (ν) u Q(ν)P (ν) u Q(ν) r, Q(ν)P (ν) = I Q(ν) r = z P (ν) z = r, Q(ν)P (ν) u = s P (ν) s = P (ν) u P (ν) = =

Jacobi-Davidson Verfahren (5.) Berechne (näherungsweise) (I w u H u H w ) P(ν)(I u u H ) t = r, t u andere Auflösung: Ein-Schritt-Approximation [Sleijpen 1998] t = u H Q(ν) r u H Q(ν)P (ν) u Q(ν)P (ν) u Q(ν) r, Q(ν)P f (ν) = I Q(ν) r = z P f (ν) z = r, Q(ν)P (ν) u = s P f (ν) s = P (ν) u P f (ν) = =

Jacobi-Davidson Verfahren (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). Physik: Anwachsrate I(ω) maximal. V = [ v 1 ], v 1 Zufallsvektor

Jacobi-Davidson Verfahren (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). Physik: Anwachsrate I(ω) maximal. V = [ v 1 ], v 1 Zufallsvektor

Jacobi-Davidson Verfahren (3.) Wähle Ritz Paar (ν, u := V y). Physik: Anwachsrate I(ω) maximal. V = [ v 1 ], v 1 Zufallsvektor gesuchtes Eigenpaar wird i.a. nicht gefunden.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ijθ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ijθ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ij θ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen. Umsetzung: Rechnung auf gröberem Gitter

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ij θ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen. Umsetzung: Rechnung auf gröberem Gitter Vorteil: gröbstes Gitter (z.b. N = 8) QZ, Eigenpaar auswählen.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ij θ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen. Umsetzung: Rechnung auf gröberem Gitter Vorteil: gröbstes Gitter (z.b. N = 8) QZ, Eigenpaar auswählen. hohe Genauigkeit durch Pseudo-Spektral-Methode oder optimierte Gitterpositionen.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ij θ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen. Umsetzung: Rechnung auf gröberem Gitter Vorteil: gröbstes Gitter (z.b. N = 8) QZ, Eigenpaar auswählen. hohe Genauigkeit durch Pseudo-Spektral-Methode oder optimierte Gitterpositionen. Eigenpaar auf nächst feinerem Gitter mit Jacobi-Davidson verbessern.

Jacobi-Davidson Verfahren (0.) Wähle Suchraum V C N k, k N Möglichkeiten: Zufallsvektor Wahl des richtigen Ritzpaares fraglich V = ( exp(ij θ) ) j= m,...,m solange φ entsprechend glatt Idee: Approximation an φ verschaffen. Umsetzung: Rechnung auf gröberem Gitter Vorteil: gröbstes Gitter (z.b. N = 8) QZ, Eigenpaar auswählen. hohe Genauigkeit durch Pseudo-Spektral-Methode oder optimierte Gitterpositionen. Eigenpaar auf nächst feinerem Gitter mit Jacobi-Davidson verbessern. Wahl des Ritzpaares anhand der Ähnlichkeit zur Approximation.

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 8 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 16 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 32 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 64 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 128 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 256 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 512 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 1024 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 2048 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: 1 φ 2 N = 4096 0 außen θ innen

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: ω ω 10 2 10 4 10 6 10 8 8 16 32 64 256 1024 4096 N dimv Zeit/s 8 10 3 16 2 0.01 32 3 0.01 64 3 0.01 128 3 0.01 256 3 0.03 512 3 0.10 1024 3 0.59 2048 3 3.50 4096 3 11.75

Multilevel Jacobi-Davidson Verfahren Beispiel: ω ω 10 2 10 4 10 6 10 8 8 16 32 64 256 1024 4096 N dimv Zeit/s 8 10 3 16 2 1 0.01 0.01 32 3 1 0.01 0.01 64 3 1 0.01 0.01 128 3 1 0.01 0.01 256 3 1 0.03 0.01 512 3 1 0.10 0.01 1024 3 1 0.59 0.01 2048 3 1 3.50 0.05 4096 3 2 11.75 0.14

Wellenzahl Wellenzahl K 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3

Wellenzahl Wellenzahl K 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3 Γ = I C(T, p, K ) I(ω(K )) 3 ω(k ) 2 φ(k ) 2 dk

Wellenzahl Wellenzahl K 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3 Γ = I C(T, p, K ) I(ω(K )) 3 ω(k ) 2 φ(k ) 2 dk Diskrete Repräsentation des Wellenzahl-Intervalls.

Wellenzahl Wellenzahl K 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3 Γ = I C(T, p, K ) I(ω(K )) 3 ω(k ) 2 φ(k ) 2 dk Diskrete Repräsentation des Wellenzahl-Intervalls. Definiere Moden (ω(k ), φ(k ))

Wellenzahl Wellenzahl K 2 φ θ 2 = ω( β + zγ 3 µk 2) (1 + λ) βk + izγ 3 ĈK 2 γ1 (K 3z ω ( ) ) 1 + zγ 3 (1 + α)k 2 ( (1 + α) γ ) 2 L B (1 zγ 3 ωk ) + zω(ω + αk ) φ γ 3 Γ = I C(T, p, K ) I(ω(K )) 3 ω(k ) 2 φ(k ) 2 dk Diskrete Repräsentation des Wellenzahl-Intervalls. Definiere Moden (ω(k ), φ(k )) Verfolgen der Moden und Auffinden der maximalen Anwachsrate

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen sim(ω, ω) = exp( ω ω ) sim( φ, φ) = φ H φ

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen sim(ω, ω) = exp( ω ω ) sim( φ, φ) = φ H φ sim ( (ω, φ), (ω, φ) ) := sim(ω, ω) sim( φ, φ)

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen sim(ω, ω) = exp( ω ω ) sim( φ, φ) = φ H φ sim ( (ω, φ), (ω, φ) ) := sim(ω, ω) sim( φ, φ) 0.99 0.99 1.00 0.47 0.87 0.99 sim(ω, ω)= 0.97 1.00 1.00, sim( φ, φ)= 0.28 0.99 0.87 1.00 0.96 0.98 1.00 0.34 0.45

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen sim(ω, ω) = exp( ω ω ) sim( φ, φ) = φ H φ sim ( (ω, φ), (ω, φ) ) := sim(ω, ω) sim( φ, φ) 0.99 0.99 1.00 0.47 0.87 0.99 sim(ω, ω)= 0.97 1.00 1.00, sim( φ, φ)= 0.28 0.99 0.87 1.00 0.96 0.98 1.00 0.34 0.45

Wellenzahl K = 0.4, K = 0.5 1 0 1 R(φ) innen θ außen sim(ω, ω) = exp( ω ω ) sim( φ, φ) = φ H φ sim ( (ω, φ), (ω, φ) ) := sim(ω, ω) sim( φ, φ) 0.99 0.99 1.00 0.47 0.87 0.99 sim(ω, ω)= 0.97 1.00 1.00, sim( φ, φ)= 0.28 0.99 0.87 1.00 0.96 0.98 1.00 0.34 0.45

0.08 Wellenzahl 0.06 0.04 0.02 0.2 0.1 0 0.1 0.2

0.08 Wellenzahl 0.06 0.04 0.02 0.2 0.1 0 0.1 0.2 0.08 0.06 I(ω) 0.04 0.02 0.2 0.4 0.6 K

0.08 Wellenzahl 0.06 0.04 0.02 0.08 0.06 I(ω) 0.04 0.02 0.2 0.1 0 0.1 0.2 1 0.8 φ 2 0.6 0.4 0.2 0 innen θ außen 0.2 0.4 0.6 K

Neue Möglichkeiten Eigenwertgleichung: 0.2 I(ω) 0.1 früher: Mathieu-Gleichung mit T, n jetzt: inhomogene Profile 0 0 0.5 1 K Γ = C(T, p, K ) I(ω)3 ω 2 φ 2 T / ev Γ / 10 23 m 2 s 1 25 20 15 10 5 0 4 3 2 1 0 innen θ außen innen θ außen

Neue Möglichkeiten Eigenwertgleichung: 0.2 I(ω) 0.1 früher: Mathieu-Gleichung mit T, n jetzt: inhomogene Profile 0 0 0.5 1 K Γ = C(T, p, K ) I(ω)3 ω 2 φ 2 T / ev Γ / 10 23 m 2 s 1 25 20 15 10 5 0 4 3 2 1 0 innen θ außen innen θ außen

Neue Möglichkeiten Eigenwertgleichung: 0.2 I(ω) 0.1 früher: Mathieu-Gleichung mit T, n jetzt: inhomogene Profile 0 0 0.5 1 K Γ = C(T, p, K ) I(ω)3 ω 2 φ 2 T / ev Γ / 10 23 m 2 s 1 25 20 15 10 5 0 4 3 2 1 0 innen θ außen innen θ außen

Selbstkonsistente Rechnung

Selbstkonsistente Rechnung

Selbstkonsistente Rechnung

Selbstkonsistente Rechnung

Selbstkonsistente Rechnung

Selbstkonsistente Rechnung Dämpfung in der Fixpunktiteration dynamische Dämpfung Trust region (T, p), exponentielle Terme (L n, E i )

Simulation Selbstkonsistente Rechnung n /10 19 m 3 3 4 5 6 7 Temperaturprofil Iterationen 220 282 36 97 549 Iterationen mit Eigenwertberechnung 19 20 8 17 38 Eigenwertgleichungen 1881 1980 792 1683 3762 dimv N = 32 1.62 2.00 2.00 2.84 3.00 N = 64 1.25 1.81 2.00 2.00 3.00 N = 128 1.00 1.04 1.44 2.00 3.00 N = 256 1.00 1.00 1.00 1.00 3.00 N = 512 1.00 1.00 1.00 1.00 3.00 N = 1024 1.00 1.00 1.00 1.00 3.00 Dauer / Minuten 2:42 3:10 1:16 2:55 16:58

Zusammenfassung multilevel Jacobi-Davidson Eigenwertlöser Approximation des Suchraumes auf grobem Gitter Korrekturgleichung über preiswerte LR-Zerlegung Verfolgen der Eigenmoden (Wellenzahl) selbstkonsistente Rechnung: Fixpunktiteration mit problemangepasster Dämpfung physikalisches Modell bedarf der Erweiterung