ΣΥΣΤHΜΑΤΑΔΙΑΧΕIΡΙΣΗΣ ΠΟΙOΤΗΤΑΣ Ενότητα 8: Πρότυπο OEKOTEX ιδάσκων: Βασίλειος Ισµυρλής Τηλ:6979948174, e-mail:vasismir@gmail.com Τµήµα Σχεδιασµού και Τεχνολογίας Ένδυσης-Κιλκίς
Σκοπός Παρουσίασητουπροτύπου Standard 100 τηςοεκοτεχ.. Web page: https://www.oekotex.com/gr/business/business_home/busin ess_home.xhtml 2
ΟΕΚΟΤΕΧ 100 Το STANDARD 100 της OEKO-TEX είναι ένα παγκοσμίως ενιαίο, ανεξάρτητο σύστημα ελέγχου και πιστοποίησης για υφάνσιμα ακατέργαστα, ενδιάμεσα και τελικά προϊόντα όλων των επιπέδων επεξεργασίας, καθώς και χρησιμοποιούμενων υλικών αξεσουάρ. Παραδείγματα πιστοποιήσιμων προϊόντων: : ακατέργαστες και χρωματισμένες/εξευγενισμένες κλωστές, υφάσματα και πλεκτά, αξεσουάρ όπως κουμπιά, φερμουάρ, κλωστές ραψίματος ή ετικέτες, ραμμένα προϊόντα διαφόρων ειδών (ρουχισμός παντός τύπου, υφάσματα για το σπίτι, σεντόνια, προϊόντα σπογγώδους υφής, κτλ.). 3
ΟΕΚΟΤΕΧ 100 Κριτήρια Κεντρική αξίωση του συστήματος STANDARD 100 της OEKO-TEX, από την εισαγωγή του το 1992, είναι η ανάπτυξη κριτηρίων ελέγχου, οριακών τιμών και δοκιμαστικών μεθόδων με επιστημονική βάση. Συνεπώς μια έκδοση πιστοποιητικού είναι δυνατή για: πρώτες ύλες,ίνες, νήματα κλωστές, ακατέργαστες καικατεργασμένες σταθερά υφάσματα, ακατέργαστα και κατεργασμένα (βαμμένα,εκτυπωμένα, φινιρισμένα) προϊόντα ένδυσης κλωστοϋφαντουργικά και μη κλωστοϋφαντουργικά αξεσουάρ 4
ΟΕΚΟΤΕΧ 100 Με την πολυετή εμπειρία του, το σύστημα STANDARD 100 by OEKO- TEX συμβάλλει, έτσι, από πλευράς καταναλωτή, σε μία υψηλή και αποτελεσματική ασφάλεια προϊόντων. Κριτήρια ελέγχουκαι οριακές τιμές υπερβαίνουν πολλές φορές τις εθνικές και διεθνείς προδιαγραφές. Πολυάριθμοι έλεγχοι προϊόντων και τακτικοί εταιρικοί έλεγχοι φροντίζουν,, επίσης, για μία παγκοσμίως συνεχή ευαισθητοποίηση της βιομηχανίας σχετικά με τον υπεύθυνο χειρισμό των χημικών. Χάρη σε αυτό το σχέδιο, το σύστημα STANDARD 100 by OEKO-TEX έχει εδώ και πολλά χρόνια έναν πρωτοπόρο ρόλο. 5
Εργαστηριακές δοκιμές Εργαστηριακές δοκιμές και κατηγορίες προϊόντων Οι έλεγχοι βλαβερών ουσιών OEKO-TEX βασίζονται, ουσιαστικά, στον εκάστοτε σκοπό χρήσης των υφασμάτων και υλικών. Όσο εντονότερη η επαφή του δέρματος ενός προϊόντος και όσο πιο ευαίσθητο το δέρμα, τόσο αυστηρότερες πρέπει να είναι οι ανθρωπο-οικολογικές αξιώσεις. Αναλόγως, γίνεται διαχωρισμός μεταξύ τεσσάρων κατηγοριών προϊόντων: Κατηγορία προϊόντων I: Προϊόντα για μωρά και μικρά παιδιά έως και 3 ετών (εσώρουχα, φορμάκια, ρουχισμός, σεντόνια, προϊόντα σπογγώδους υφής, κτλ.) Κατηγορία προϊόντων IΙ: Προϊόντα χρησιμοποιούμενα κοντά στο δέρμα (εσώρουχα, σεντόνια, T- Shirts, κάλτσες, κτλ.) Κατηγορία προϊόντων IΙΙ: Προϊόντα χρησιμοποιούμενα μακριά από το δέρμα (μπουφάν, πανωφόρια, κτλ.) Κατηγορία προϊόντων IV: Υλικά εξοπλισμού (κουρτίνες, τραπεζομάντιλα, καλύμματα επίπλων, κτλ.) 6
Πιστοποίηση Πιστοποίηση Προϋπόθεση για την πιστοποίηση προϊόντων σύμφωνα με το σύστημα STANDARD 100 by OEKO-TEX είναι όλα τα συστατικά μέρη ενός προϊόντος να πληρούν τα απαιτούμενα κριτήρια -εκτός του εξωτερικού υλικού και οι κλωστές ραψίματος, τα επιθέματα, τα τυπώματα, κτλ., καθώς και μη υφάνσιμα αξεσουάρ, όπως κουμπιά, φερμουάρ, πριτσίνια, κτλ. Περαιτέρω προϋποθέσεις είναι η ύπαρξη και η χρήση λειτουργικών μέτρων ασφάλειας ποιότητας, καθώς και η νομοθετικά δεσμευτική υπογραφή δηλώσεων υποχρεώσεων και συμμόρφωσης από τον αιτούντα. 7
Στόχοι προτύπου Σχέδιο Η κλωστοϋφαντουργία χαρακτηρίζεται από μία ιδιαίτερη μορφή επιχειρησιακών συνεργιών, στην οποία τα ενδιάμεσα στάδια παραγωγής από την πρώτη ακατέργαστη ύλη έως και το τελικό κλωστοϋφαντουργικό προϊόν μεταφέρονται συχνά σε διάφορα σημεία του κόσμου. Αυτή η κατάσταση αντικατοπτρίζεται στις πολυσύνθετες εμπορικές σχέσεις των διαφόρων επιχειρήσεων, οι οποίες συμμετέχουν στην προαναφερόμενη παραγωγική αλυσίδα της κλωστοϋφαντουργίας. Επιπλέον επί του προκειμένου λαμβάνονται υπ όψη οι διαφορετικές περιβαλλοντικές απαιτήσεις, που ισχύουν στον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας στις διάφορες χώρες. Στα προαναφερόμενα δεδομένα βασίζεται η βασική ιδέα του προτύπου STANDARD 100 by OEKO-TEX : Σκοπός του καταλόγου κριτηρίων είναι η εξισορρόπηση των διαφορών, οι οποίες υφίστανται σε όλο τον κόσμο, κατά την αξιολόγηση επιβλαβών ουσιών. Το σύστημα OEKO-TEX διαπιστώνει και εξουδετερώνει πιθανές πηγές επικίνδυνων ουσιών σε κάθε βαθμίδα επεξεργασίας. Μετά κάθε νέα σύνθεση του κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος ή κάθε χημική του μετατροπή, αναγκαίος είναι ένας επακόλουθος έλεγχος. 8
Στόχοι προτύπου Για τις επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών ένδυσης, με τον κατάλογο κριτηρίων της OEKO-TEX υπάρχει για πρώτη φορά ένα ενιαίο και επιστημονικά αιτιολογημένο πρότυπο για την αξιολόγηση πιθανών προβληματικών υλικών στα κλωστοϋφαντουργικά είδη εν όψει της παγκόσμιας οργανωμένης κλωστοϋφαντουργικής παραγωγής που διαθέτει εξαιρετικό καταμερισμό εργασίας. Το σήμα OEKO-TEX υποδεικνύει επιπλέον στους ενδιαφερόμενους καταναλωτές τα πλεονεκτήματα της ελεγμένης ασφάλειας των φιλικών προς το δέρμα κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών ένδυσης. Με τον τρόπο αυτό, η ετικέτα ελέγχου προσφέρει στον καταναλωτή μία σημαντική βοήθεια κατά την αγορά ενός κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος. 9
Βασικά στοιχεία Για την επίτευξη των στόχων μίας αξιόπιστης σήμανσης προϊόντων καθώς και μίας ενιαίας κλίμακας ασφαλείας για την αξιολόγηση των επιβλαβών ουσιών εκ μέρους των παραγωγών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων και ειδών ένδυσης, το OEKO-TEX προβλέπει τα εξής συστατικά στοιχεία: Ενιαία σε παγκόσμια κλίμακα και επιστημονικά τεκμηριωμένα (σε σχέση με την κλωστοϋφαντουργική και ανθρώπινη οικολογία)κριτήρια ελέγχου Σε ετήσιο ρυθμό επαναλαμβανόμενη αξιολόγηση και περαιτέρω εξέλιξη των προκαθορισμένων οριακών τιμών και κριτηρίων Έλεγχος και πιστοποίησητων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντωνεκ μέρους ανεξάρτητων Ινστιτούτων Ελέγχου με εξειδικευμένη αρμοδιότητα Έλεγχος των ακατέργαστων, ενδιάμεσων και τελικών κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σε όλες τις βαθμίδες των κατεργασιών (μέθοδος ανά φάσεις εργασίας) Η χρήση πρώτων υλών, οι οποίες διαθέτουν πιστοποίηση OEKO-TEX οδηγεί σε συνεργικές επιδράσεις στους ελέγχους, μεταξύ των άλλων και μείωση των δαπανών ελέγχου Συμμόρφωση των προϊόντωνμέσω επιχειρησιακού μάνατζμεντ ποιότηταςεντός των επιχειρήσεων Έλεγχοι εταιρειώνγια την εξασφάλιση μίας ιδανικήςεξέλιξης της διαδικασίας πιστοποίησης και μίας σκόπιμης υποστήριξης της ποιότητας παραγωγής Επιτήρηση των προϊόντων μέσω τακτικώνελέγχωνστην αγορά καιεργοστασιακών 10 ελέγχων εκ μέρους ανεξάρτητων ελεγκτών τηςένωσης OEKO-TEX
Εισαγωγή και Ορισμοί Σύστημα κατά φάσεις εργασίας Σύστημα κατά φάσεις εργασίας Η πιστοποίηση προϊόντων σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX είναι ένα αρθρωτό σύστημα, δηλαδή τα κλωστοϋφαντουργικά είδη μπορούν να ελέγχονται και πιστοποιούνται σε κάθε βαθμίδα της επεξεργασίας (συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής αξεσουάρ). Συνεπώς μια έκδοση πιστοποιητικού είναι δυνατή για: πρώτες ύλες, ίνες, νήματα κλωστές, ακατέργαστες και κατεργασμένες σταθερά υφάσματα, ακατέργαστα και κατεργασμένα (βαμμένα, εκτυπωμένα, φινιρισμένα) προϊόντα ένδυσης κλωστοϋφαντουργικά και μη κλωστοϋφαντουργικά αξεσουάρ 11
Τι πιστοποιείται Στοιχεία ενός τελικού προϊόντος που έχουν πιστοποιηθεί μια φορά αναγνωρίζονται στα πλαίσια διαδικασιών πιστοποίησης στις ακόλουθες βαθμίδες διαδικασίας μέσω παρουσίασης ενός έγκυρου πιστοποιητικού και αντιπροσωπευτικών υλικών δειγμάτων και δεν πρέπει να ελέγχονται στο έτοιμο προϊόν εκ νέου. Μέσω αυτής της αρχής συστήματος κατά φάσεις μπορούν κατά βάση να αποφεύγονται διπλοί έλεγχοι και η οικονομική δαπάνη για την πιστοποίηση κατανέμεται σε όλες τις εμπλεκόμενες βαθμίδες παραγωγής. Με αυτό τον τρόπο η πιστοποίηση OEKO-TEX είναι επίσης ενδιαφέρουσα και για επιχειρήσεις παραγωγής προϊόντων ένδυσης με τα προϊόντα με πολύπλοκη δομή. Την ευθύνη για την ανθρώπινη οικολογική ποιότητα ενός έτοιμου τελικού προϊόντος φέρει ο κατασκευαστής, ο οποίος με βάση την εκάστοτε βαθμίδα διαδικασίας, επηρεάζει τη χημική σύνθεση μέσω της επιλογής των συστατικών. Το πιστοποιητικό OEKO-TEX αντιπροσωπεύει αυτή την ευθύνη για έναν χρόνο της σύμμορφης παραγωγής OEKO-TEX, η οποία προϋποθέτει μια δεσμευτική με συμβόλαιο υποχρέωση της επιχείρησης στο σύστημα OEKO-TEX. 12
Έτοιμα είδη Έτοιμα είδη Για την τήρηση ενός λογικού χρονικού πλαισίου κατά την πιστοποίηση OEKO-TEX και εκ μέρους επιχειρήσεων παραγωγής προϊόντων ένδυσης, το σύστημα OEKO-TEX επιτρέπει τη χρήση αρχικών πρώτων υλικών, τα οποία έχουν ήδη πιστοποιηθεί με το OEKO-TEX. Ωστόσο τα τελικά είδη χρειάζονται κατά κανόνα έναν ειδικό αριθμό ελέγχου, ακόμα και στην περίπτωση που όλα τα συστατικά έχουν ήδη ελεγχθεί και πιστοποιηθεί επιτυχώς με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX. Κάθε επιχείρηση παραγωγής προϊόντων ένδυσης οφείλει λοιπόν να συμμετέχει ενεργά στη βαθμίδα της κατεργασίας στο σύστημα πιστοποίησης OEKO-TEX, για να δικαιούται να απονέμει το σήμα στα εμπορεύματά της με δικό της αριθμό αδείας. Το τελικό προϊόν δεν επιτρέπεται να διαφημίζεται με περισσότερα από ένα σήματα OEKO-TEX, ούτε και με ένα ήδη υφιστάμενο αριθμό πιστοποίησης, ο οποίος εκδόθηκε μόνο για συγκεκριμένα πιστοποιημένα συστατικά του προϊόντος. Με τη συμβατική αυτή δέσμευση εξασφαλίζεται ότι μία επιχείρηση παραγωγής προϊόντων ένδυσης δεν θα εκπληρώνει μόνο τις απαιτήσεις του καταλόγου κριτηρίων OEKO-TEX για προϊόντα της σε μεμονωμένες περιπτώσεις συγκεκριμένων παραγγελιών, αλλά και θα αποδεικνύει έτσι την αναγκαία συστηματική ενσωμάτωση όλων των εμπορευμάτων της στο επιχειρησιακό της σύστημα Διασφάλισης ποιότητας. 13
Κριτήρια ελέγχου Κριτήρια ελέγχου Κεντρική αξίωση του συστήματος STANDARD 100 by OEKO-TEX, από την εισαγωγή του το 1992, είναι η ανάπτυξη κριτηρίων ελέγχου, οριακών τιμών και δοκιμαστικών μεθόδων με επιστημονική βάση. Βασιζόμενο στον ευρύ και αυστηρό κατάλογο μέτρων του με αρκετές εκατοντάδες νομοθετικά κατοχυρωμένες μεμονωμένες ουσίες, το σύστημα STANDARD 100 by OEKO-TEX συνυπολογίζει τα εξής: Σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις, όπως απαγορευμένα μέσα αζωχρωστικών ουσιών, φορμαλδεΰδη, πενταχλωροφαινόλη, κάδμιο, νικέλιο, κτλ.. Πολυάριθμα κρίσιμα για την υγεία χημικά, ακόμη και εάν δεν έχουν ακόμη ρυθμιστεί νομοθετικά. Αξιώσεις των Παραρτημάτων XVII και XIV του Ευρωπαϊκού Κανονισμού περί Χημικών REACh, καθώς και του καταλόγου υποψηφίων ECHA SVHC, εφόσον είναι σχετικές, κατά την εκτίμηση των ειδικών ομάδων της κοινότητας OEKO-TEX, για υφάσματα, ρουχισμό ή εξαρτήματα. Ως σχετικά διαβαθμισμένες συζητήσεις και εξελίξεις, στις ενημερώσεις του STANDARD 100 by OEKO-TEX συνυπολογίζονται αξιώσεις το συντομότερο δυνατόν και κατά τον καλύτερο τρόπο. Αξιώσεις των αμερικανικών CPSIA (Consumer Product Safety Improvement Acts) για το μόλυβδο. Πολυάριθμες και σχετικές με το περιβάλλον κατηγορίες ουσιών 14
Μέθοδοι ελέγχου Οι μέθοδοι ελέγχου που πρέπει να εφαρμοστούν στα πλαίσια των ελέγχων επιβλαβών ουσιών της OEKO-TEX από τα εξουσιοδοτημένα μέλη - ινστιτούτα περιλαμβάνονται στο έγγραφο του προτύπου STANDARD 100 by OEKO-TEX Διαδικασία ελέγχου". Οι εργαστηριακοί έλεγχου περιλαμβάνουν επί του παρόντος περίπου 100 παραμέτρους ελέγχου και βασίζονται σε διεθνή πρότυπα ελέγχων καθώς και σε περαιτέρω αναγνωρισμένες διαδικασίες ελέγχων. Σε αυτούς ανήκουν για παράδειγμα και τεστ προσομοιώσεων, τα οποία λαμβάνουν υπόψη όλους τους πιθανούς τρόπους πρόσληψης επιβλαβών ουσιών για το ανθρώπινο σώμα (δια στόματος, μέσω του δέρματος, μέσω της αναπνοής). Η δαπάνη ελέγχου ενός κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος σε κάθε βαθμίδα επεξεργασίας εξαρτάται από τα εκάστοτε χρησιμοποιούμενα χημικά, τα οποία τροποποιούν ποιοτικά τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα. Το μέγεθος των απαιτήσεων στον οικολογικό τομέα του ανθρώπου προσανατολίζεται στην προβλεπόμενη χρήση του κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος. Κατά κανόνα ισχύει: Όσο πιο άμεση είναι η επαφή ενός κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος με το δέρμα, τόσο πιο αυστηρές οριακές τιμές πρέπει να πληρούνται. 15
Κατηγορίες προϊόντων Κατηγορίες προϊόντων Οι έλεγχοι επιβλαβών ουσιών σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX προσανατολίζονται πάντοτε στην εκάστοτε προβλεπόμενη χρήση των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων. Ένεκα τούτου ισχύει ο εξής βασικός κανόνας: Όσο πιο άμεση είναι η επαφή ενός κλωστοϋφαντουργικού προϊόντος με το δέρμα (και όσο πιο ευαίσθητο είναι το δέρμα), τόσο μεγαλύτερες απαιτήσεις πρέπει να πληρούνται στον τομέα της ανθρώπινης οικολογίας. Κατ αντιστοιχία με τον προαναφερόμενο κανόνα κατανέμονται τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, τα οποία έχουν υποστεί ένα επιτυχή έλεγχο, σε τέσσερις διαφορετικές κατηγορίες προϊόντων: Κατηγορία προϊόντος I: Υφάσματα και υφασμάτινα μωρουδιακά και παιδικά παιχνίδια για ηλικίες μέχρι το συμπληρωμένο τρίτο έτος, π.χ. εσώρουχα, μωρουδιακά ρούχα, σεντόνια, κλινοσκεπάσματα, υφασμάτινα ζώα κ.λ.π. Κατηγορία προϊόντος II: Υφάσματα, τα οποία σύμφωνα με την προβλεπόμενη χρήση τους έρχονται σε μεγάλο βαθμό σε άμεση επαφή με το δέρμα, π.χ. εσώρουχα, κλινοσκεπάσματα, υφάσματα φροτέ, πουκάμισα, μπλούζες κ.λ.π. Κατηγορία προϊόντος III: Υφάσματα, τα οποία σύμφωνα με την προβλεπόμενη χρήση τους δεν έρχονται σε επαφή ή έρχονται σε επαφή σε μικρό βαθμό με το δέρμα, π.χ. σακάκια, παλτά, φόδρες κ.λ.π. Κατηγορία προϊόντος IV: Διακοσμητικά υφάσματα, π.χ. τραπεζομάντιλα και κουρτίνες, αλλά και υφαντουργικές επικαλύψεις τοίχων και δαπέδων κ.λ.π. 16
Πιστοποίηση Πιστοποίηση Η πιστοποίηση προϊόντος σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX προσφέρει στην επιχείρηση σε όλες τις βαθμίδες της κλωστοϋφαντουργικής αλυσίδας ένα βέλτιστο όργανο και μια σαφή προστιθέμενη αξία για τη διασφάλιση ποιότητας της επιχείρησης. Το εκδιδόμενο από το εξουσιοδοτημένο ινστιτούτο ή την υπεύθυνη υπηρεσία πιστοποίησης πιστοποιητικό OEKO-TEX έχει μια διάρκεια ισχύος 12 μηνών. Τεκμηριώνει ότι τα αναφερόμενα είδη έχουν ελεγχθεί επιτυχώς σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX και πληρούν τις απαιτήσεις μιας κοινής κατηγορίας προϊόντων. 17
Πλεονεκτήματα Πλεονεκτήματα Βασιζόμενη σε παγκόσμια κλίμακα στην εφαρμογή των κριτηρίων ελέγχου OEKO-TEX μια πιστοποίηση σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX παρέχει στις επιχειρήσεις κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης μεγαλύτερη διαφάνεια κατά τις εμπορικές τους σχέσεις και διευκολύνει τη ροή πληροφοριών, όσον αφορά την ύπαρξη πιθανών προβληματικών ουσιών. Το γεγονός αυτό συμβάλλει στη δημιουργία μίας μεγαλύτερης παραγωγικής ασφάλειας και επαυξάνει συγχρόνως την εμπορική επιτυχία των προϊόντων, επειδή πολυάριθμοι παραγγελιοδότες εντός της κλωστοϋφαντουργικής αλυσίδας απαιτούν από τους προμηθευτές τους την εκπλήρωση των κριτηρίων OEKO-TEX ως βασικό συστατικό στοιχείο των όρων παράδοσης εμπορευμάτων. Ένα περαιτέρω πλεονέκτημα του συστήματος OEKO-TEX αποτελεί η ομοιόμορφη κατανομή των εξόδων πιστοποίησης μεταξύ των επιχειρήσεων, οι οποίες συμμετέχουν σε μία κλωστοϋφαντουργική παραγωγική αλυσίδα. Την ευθύνη για την ασφάλεια της ανθρώπινης υγείας κατά την επίδραση των παραγόμενων προϊόντων την αναλαμβάνει εκείνος, ο οποίος, λόγω του είδους της παραγωγής του, είναι σε θέση να μετατρέπει τις εφαρμοζόμενες χημικές ουσίες στα βοηθητικά υλικά και στα φινιρίσματα. Με τη χρήση ήδη πιστοποιημένων πρώτων υλών μπορεί εκτός τούτου να αποφευχθούν τα έξοδα για διπλούς ελέγχους. Στα διάφορα στάδια παραγωγής ελέγχονται κατά κανόνα μόνο τα προϊόντα, τα οποία προστίθενται επιπλέον στην παραγωγική αλυσίδα. 18
Πλεονεκτήματα Κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα επιτρέπεται να πιστοποιούνται σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX μόνο εφόσον όλα τα επιμέρους υλικά πληρούν ανεξαιρέτως τα απαιτούμενα κριτήρια. Μια πιστοποίηση γίνεται με γραπτή αίτηση του κατασκευαστή σε ένα από τα εξουσιοδοτημένα Ινστιτούτα ελέγχων ή στις αναγνωρισμένες Υπηρεσίες επαφής σε όλο τον κόσμο. Γίνεται έλεγχος των απεσταλμένων δειγμάτων αποκλειστικά στα μέλη - ινστιτούτα στην Ευρώπη και την Ιαπωνία ώστε να εξασφαλίζεται ένα σταθερό υψηλό επίπεδο ελέγχων. Προϋπόθεση για την έκδοση πιστοποιητικού μέσω του εξουσιοδοτημένου ινστιτούτου ελέγχου ή της υπεύθυνης υπηρεσίας πιστοποίησης αποτελεί μια δήλωση συμμόρφωσης του κατασκευαστή,, σχετικά με το ότι τα επιτυχώς ελεγμένα κλωστοϋφαντουργικά δείγματα θα συμφωνούν με την ποιότητα του προϊόντος το οποίο παράγεται και διανέμεται κατά τη δωδεκάμηνη διάρκεια ισχύος του πιστοποιητικού. Μια περαιτέρω προϋπόθεση της πιστοποίησης προϊόντος OEKO-TEX αποτελούν οι έλεγχοι εταιρειών, στα πλαίσια των οποίων οι Ελεγκτές των ινστιτούτων ελέγχου OEKO-TEX μαζί με τις επιχειρήσεις που κάνουν αίτηση, θα εξετάζουν την επιχειρησιακή διασφάλιση ποιότητας και τις παραγωγικές διαδικασίες, ώστε να παρέχονται βέλτιστες συνθήκες πιστοποίησης και να εξασφαλίζεται μόνιμα η ανθρώπινη οικολογική ποιότητα προϊόντος για όλη τη διάρκεια της πιστοποίησης. Βασικό συστατικό στοιχείο μιας πιστοποίησης OEKO-TEX είναι επίσης οι τακτικοί έλεγχοι προϊόντος στην αγορά, οι οποίοι διεξάγονται από τα ινστιτούτα OEKO-TEX με στόχο την τήρηση των απαιτούμενων κριτηρίων. 19
Δαπάνες Δαπάνες Η οικονομική δαπάνη για την πιστοποίηση OEKO-TEX αποτελείται από τα τέλη αδειοδότησης, τις δαπάνες για τους ελέγχους εταιρειών μέσω του εξουσιοδοτημένου ινστιτούτου καθώς και από τις δαπάνες εργαστηρίων (ανάλογα με το μέγεθος των ελέγχων). Ένας αντίστοιχος προϋπολογισμός μπορεί ανά πάσα στιγμή να ζητηθεί από το αρμόδιο Ινστιτούτο. Η επέκταση μιας πιστοποίησης εκτελείται έναντι καταβολής τελών επεξεργασίας. Τα έξοδα για τους ελέγχους, εξαρτώνται από το μέγεθος των απαιτούμενων εργαστηριακών δοκιμών των νέων προϊόντων. Οι απαιτούμενοι έλεγχοι εταιρειών εκ μέρους του εντεταλμένου Ελεγκτικού Ινστιτούτου διενεργούνται σε ρυθμό τριετίας, και η εξόφληση των σχετικών εξόδων διενεργείται μετά την έκδοση αντίστοιχου τιμολογίου, από κοινού με τα τέλη αδειοδότησης. 20
Αρχική πιστοποίηση Αρχική πιστοποίηση- σχήμα 21
Διαχείριση ποιότητας Διαχείριση ποιότητας Διασφάλιση ποιότητας στην εταιρεία Το προαιρετικό σύστημα ελέγχων και πιστοποιήσεων σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX βασίζεται στην ίδια ευθύνη των παραγωγικών επιχειρήσεων κατά μήκος της κλωστοϋφαντουργικής αλυσίδας. Με τη Δήλωση συμμόρφωσης οι πιστοποιημένες επιχειρήσεις αναλαμβάνουν την υποχρέωση με νομική δέσμευση, να φροντίσουν ώστε τα αντιπροσωπευτικά δείγματα των εμπορευμάτων τους, τα οποία ελέγχθηκαν από ένα αρμόδιο Ινστιτούτο και για όλη τη διάρκεια ισχύος του πιστοποιητικού OEKO-TEX, να συμφωνούν ποιοτικά με τα προϊόντα της τρέχουσας παραγωγής τους. Προϋπόθεση για την έκδοση μίας Πιστοποίησης είναι η επιτυχής απόδειξη της εφαρμογής ενός επιχειρησιακού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας, το οποίο θα εγγυάται τη συνεχή τήρηση των τεχνικών μεθόδων της παραγωγικής διαδικασίας, των χρωστικών ουσιών και των βοηθητικών υλικών καθώς και των παραγωγικών συνταγών και της σύνθεσης των υλικών, όπως όλα αυτά τα δεδομένα καθορίστηκαν στην Αίτηση Πιστοποίησης. Σε περίπτωση, κατά την οποία ένας κάτοχος μίας πιστοποίησης συνεργάζεται με άλλες επιχειρήσεις ή εισαγωγείς, μπορεί να μεταβιβάσει τμήματα της ίδιας της διαχείρισης ποιότητας σε συνεργαζόμενες εταιρείες. Στις περιπτώσεις αυτές οφείλουν εντούτοις να αποδείξουν και αυτές οι εταιρείες ότι έλαβαν με τη σειρά τους τα αναγκαία μέτρα για την εξασφάλιση της ανθρώπινης οικολογικής ποιότητας των προϊόντων τους. Εάν ένα πιστοποιημένο προϊόν μέσω αλλαγής των τεχνικών μεθόδων παραγωγής, ή εφαρμογής νέων συνταγών ή χρήσης άλλων χρωστικών ουσιών και βοηθητικών μέσων, τροποποιηθεί ποιοτικά, πρέπει το κλωστοϋφαντουργικό είδος να ελεγχθεί εκ νέου από το υπεύθυνο Ινστιτούτο ελέγχου και να τεκμηριωθούν οι ιδιότητες του σε ένα συμπληρωματικό πιστοποιητικό. 22
Διαχείριση ποιότητας Διαχείριση ποιότητας της ένωσης OEKO-TEX Η διεθνής ένωση OEKO-TEX συμβάλλει με τα πολυάριθμα μέτρα στην ασφάλεια των προϊόντων, στην εξασφάλιση του επιπέδου ελέγχου και στην προστασία του κατατεθέντος σήματος ελέγχου OEKO-TEX. Στα μέτρα αυτά ανήκουν: Ένα σε παγκόσμια κλίμακα ενιαίο σύστημα ελέγχου, όπως αυτό ορίζεται στο πρότυπο πιστοποίησης STANDARD 100 by OEKO-TEX (Διαδικασία ελέγχου) και στον εσωτερικό οδηγό Εκπαιδευτικά μέτρα και ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών στα πλαίσια τακτικών τεχνικών συνεδρίων και κύκλων ειδημόνων με εκπροσώπους όλων των εξουσιοδοτημένων Ελεγκτικών Ινστιτούτων Έρευνα και εξέλιξη κριτηρίων Διεργαστηριακά τεστ μεταξύ των Ινστιτούτων Ελέγχου Επιθεώρηση των Ινστιτούτων Ελέγχου για τον έλεγχο και την εκπαίδευση στον τομέα της ποιότητας ελέγχου εκ μέρους εκπροσώπων της Διεθνούς Ένωσης OEKO-TEX Έλεγχοι εταιρειών για την εξασφάλιση μίας ιδανικής εξέλιξης της διαδικασίας Πιστοποίησης και μίας σκόπιμης υποστήριξης της ποιότητας της παραγωγής 23
Διαχείριση ποιότητας Διαχείριση ποιότητας της ένωσης OEKO-TEX Η διεθνής ένωση OEKO-TEX συμβάλλει με τα πολυάριθμα μέτρα στην ασφάλεια των προϊόντων, στην εξασφάλιση του επιπέδου ελέγχου και στην προστασία του κατατεθέντος σήματος ελέγχου OEKO-TEX. Στα μέτρα αυτά ανήκουν: Ένα σε παγκόσμια κλίμακα ενιαίο σύστημα ελέγχου, όπως αυτό ορίζεται στο πρότυπο πιστοποίησης STANDARD 100 by OEKO-TEX (Διαδικασία ελέγχου) και στον εσωτερικό οδηγό Εκπαιδευτικά μέτρα και ανταλλαγή γνώσεων και εμπειριών στα πλαίσια τακτικών τεχνικών συνεδρίων και κύκλων ειδημόνων με εκπροσώπους όλων των εξουσιοδοτημένων Ελεγκτικών Ινστιτούτων Έρευνα και εξέλιξη κριτηρίων Διεργαστηριακά τεστ μεταξύ των Ινστιτούτων Ελέγχου Επιθεώρηση των Ινστιτούτων Ελέγχου για τον έλεγχο και την εκπαίδευση στον τομέα της ποιότητας ελέγχου εκ μέρους εκπροσώπων της Διεθνούς Ένωσης OEKO- TEX Έλεγχοι εταιρειών για την εξασφάλιση μίας ιδανικής εξέλιξης της διαδικασίας Πιστοποίησης και μίας σκόπιμης υποστήριξης της ποιότητας της παραγωγής 24
Έλεγχοι εταιρειών Έλεγχοι εταιρειών Για τη στοχευμένη υποστήριξη και βελτιστοποίηση της λειτουργικής διασφάλισης ποιότητας των συμμετεχόντων επιχειρήσεων στο σύστημα OEKO-TEX, τα ινστιτούτα μέλη της OEKO- TEX διεξάγουν ως υποχρεωτικό τμήμα πιστοποίησης έναν έλεγχο στην αιτούσα επιχείρηση. Οι επισκέψεις στην εταιρεία επί τόπου παρέχουν στους ελεγκτές τη δυνατότητα απόκτησης μιας γενικής άποψης σχετικά με την επιχειρησιακή κατάσταση ώστε με αυτό τον τρόπο να μπορούν συστηματικά να παρέχουν συμβουλές στις επιχειρήσεις αναφορικά με συχνές ερωτήσεις και προβλήματα. Εδώ ανήκουν για παράδειγμα υποδείξεις για την επιλογή κατάλληλων υλικών δοκιμών, υποστήριξη κατά τη συγκέντρωση περιγραφών ομάδων προϊόντων στο πιστοποιητικό καθώς και υποστήριξη αναφορικά με τη σωστή και πλήρη δήλωση των χρησιμοποιούμενων χρωστικών ουσιών, βοηθητικών μέσων και χημικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένων των πρώτων υλών και των συστατικών. Επιπρόσθετα στην εκπαίδευση των αντιπροσώπων διασφάλισης ποιότητας, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την υλοποίηση των ζητούμενων κριτηρίων OEKO-TEX, οι επιχειρήσεις λαμβάνουν λεπτομερείς συμβουλές, εφόσον υπάρχει ανάγκη, από τους Ελεγκτές και αναφορικά με τη σωστή και νομικά σύμμορφη χρήση της ετικέτας OEKO-TEX για τη σηματοδότηση προϊόντος και άλλους σκοπούς μάρκετινγκ και πωλήσεων. Η παρακολούθηση της εταιρείας λαμβάνει χώρα λίγο πριν ή λίγο μετά την έκδοση του πιστοποιητικού και επαναλαμβάνεται κάθε τρία χρόνια. 25
Έλεγχοι Έλεγχοι Η διεθνής ένωση OEKO-TEX χρηματοδοτεί κάθε έτος ελέγχους προϊόντων σε μέγεθος τουλάχιστον 20% όλων των εκδιδόμενων πιστοποιήσεων Τα εξουσιοδοτημένα μέλη - ινστιτούτα αγοράζουν ελεύθερα στην αγορά εμπορεύματα με την ετικέτα OEKO-TEX και ελέγχουν εάν οι ιδιότητες των προϊόντων αυτών σχετικά με την ανθρώπινη οικολογία και ανάλογα με τη Δήλωση συμμόρφωσης συμφωνούν με την ποιότητα των αρχικά ελεγμένων δειγμάτων. Ο έλεγχος των προϊόντων κατά τις αρχικές τους παραγωγικές βαθμίδες διενεργείται με βάση τα εκ μέρους των παραγωγών υποβαλλόμενα δείγματα υλικών. Σε μη τήρηση των αναγκαίων κριτηρίων, το αρμόδιο Ινστιτούτο OEKO-TEX απαιτεί αμέσως από τον υπεύθυνο κάτοχο της πιστοποίησης να διορθώσει το συντομότερο δυνατόν τις διαπιστωθείσες ατέλειες και να υποβάλει εκ νέου δείγματα της βελτιωμένης παραγωγής για νέο έλεγχο. Αν διαπιστωθούν και τότε ατέλειες, μπορεί να επακολουθήσει και η Ανάκληση της υφιστάμενης Πιστοποίησης OEKO-TEX. 26
Έλεγχοι εταιρειών Έλεγχοι εταιρειών Εκτός από τους ελέγχους των προϊόντων η διεθνής ένωση OEKO-TEX απασχολεί δύο ανεξάρτητους ελεγκτές, οι οποίοι εκτελούν ανά την υφήλιο ξαφνικές επιθεωρήσεις στις εγκαταστάσεις των επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν πιστοποιηθεί με το πρότυπο OEKO-TEX. Αυτοί οι ελεγκτές ελέγχουν επί τόπου, αν οι παραγωγικές συνθήκες των ελεγχόμενων επιχειρήσεων εκπληρούν τις απαιτήσεις του προτύπου STANDARD 100 by OEKO-TEX και, όπου είναι αναγκαίο, κάνουν υποδείξεις για την βελτιστοποίηση του υφιστάμενου συστήματος διασφάλισης της ποιότητας. 27
Υποδείξεις για τη χρήση της ετικέτας Υποδείξεις για τη χρήση της ετικέτας Η ετικέτα "Ύφασμα εμπιστοσύνης -Ελεγμένο για βλαβερές ουσίες σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO-TEX " είναι ένα διεθνές νομικά προστατευμένο σήμα. Αντίστοιχα πρέπει κατά το χαρακτηρισμό προϊόντος και σε άλλες χρήσεις προώθησης του σήματος επικύρωσης να τηρείτε οπωσδήποτε τις επίσημες οδηγίες του προτύπου STANDARD 100 by OEKO-TEX, προς αποφυγή καταχρηστικών χρήσεων. Υποδείξεις για τη χρήση της ετικέτας Για να αποκτήσουν τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα το δικαίωμα να διαθέτουν ετικέτα πιστοποίησης OEKO-TEX και να διαφημίζονται με αυτήν, πρέπει όλα ανεξαιρέτως τα συστατικά τους υλικά, συμπεριλαμβανομένων και των αξεσουάρ τους, να εκπληρούν τις απαιτήσεις του καταλόγου κριτηρίων. Η απόδειξη για αυτό είναι το εκδιδόμενο πιστοποιητικό OEKO-TEX. Μία ετικέτα OEKO-TEX είναι τότε μόνο έγκυρη, όταν αναφέρει ένα πραγματικά αποδοθέντα αριθμό ελέγχου και το αρμόδιο Ελεγκτικό Ινστιτούτο. Οι προαναφερόμενες ενδείξεις πρέπει εκτός τούτου να είναι οπωσδήποτε ταυτόσημες με τις αντίστοιχες ενδείξεις επί του σχετικού Πιστοποιητικού, το οποίο διαθέτει η πιστοποιημένη επιχείρηση. Τελικά προϊόντα ένδυσης χρειάζονται κατά κανόνα έναν ειδικό αριθμό ελέγχου, ακόμα και στην περίπτωση, κατά την οποία όλα τα συστατικά τους έχουν ήδη υποβληθεί σε έναν επιτυχή έλεγχο και είναι ήδη πιστοποιημένα σύμφωνα με το πρότυπο STANDARD 100 by OEKO- TEX. 28
Χρήση ετικέτας OEKO-TEX επιτρέπεται να εφαρμοστεί τότε μόνο στην εξωτερική πλευρά των καλυμμάτων, όταν τόσο το εξωτερικό κάλυμμα, όσο και το υλικό πλήρωσης έχουν υποβληθεί σε επιτυχή έλεγχο σύμφωνα με το πρότυπο πιστοποίησης STANDARD 100 by OEKO-TEX. Μια ειδική περίπτωση αποτελούν προϊόντα, τα οποία στο σύνολο τους δεν μπορούν να συμπεριληφθούν στον κατάλογο κριτηρίων OEKO-TEX. Αυτά στο σύνολο τους δεν επιτρέπεται να έχουν ορατό χαρακτηρισμό της ετικέτας OEKO-TEX, προς αποφυγή παραπλάνησης των καταναλωτών. Παραδείγματα για τέτοιου είδους μεμονωμένα συστατικά στοιχεία, τα οποία έχουν τη δυνατότητα πιστοποίησης σύμφωνα με το σύστημα OEKO-TEX, είναι μεταξύ άλλων: Υφάσματα επένδυσης επίπλων για ολόκληρα σετ Ζώνες ασφαλείας για αυτοκίνητα Γαρνιτούρες περιπάτου για μωρουδιακά καροτσάκια Στρώματα για ξαπλώστρες ηλιοθεραπείας και έπιπλα κήπου Μαξιλαράκια καθισμάτων, που προσφέρονται ξεχωριστά στο εμπόριο 29
Γραφική διαμόρφωση 30
Σαφής αναφορά σε προϊόν Σαφής αναφορά σε προϊόν Σε όλες τις περιπτώσεις διαφημιστικής χρήσης μίας ετικέτας OEKO-TEX (ονομασία προϊόντος, μάρκετινγκ, πωλήσεις) πρέπει να είναι σαφές, σε ποιο προϊόν αναφέρεται το σήμα OEKO-TEX. Ο κανόνας αυτός ισχύει τόσο σχετικά με το σημείο της εφαρμογής της ετικέτας OEKO-TEX, όσο και σχετικά με τον τίτλο τού προϊόντος υπό μορφή κειμένου, όπου με σωστή αναφορά του αριθμού ελέγχου και του Ελεγκτικού Ινστιτούτου, γίνεται υπόδειξη για μια υπάρχουσα πιστοποίηση OEKO-TEX. Συμπληρωματικές φράσεις, οι οποίες υπερβαίνουν το εγκεκριμένο κείμενο του ελεγκτικού σήματος, πρέπει να βρίσκονται εκτός της ετικέτας. 31
Προστατευμένο σήμα Προστατευμένο σήμα Μία ετικέτα OEKO-TEX είναι ένα σήμα κατατεθέν με διεθνή κατοχύρωση δικαιωμάτων και νομική προστασία σύμφωνα με τη σχετική ισχύουσα Συνθήκη της Μαδρίτης. Παραχαράξεις της ετικέτας και σχετικές καταχρήσεις διώκονται στα ποινικά και πολιτικά δικαστήρια. Μία ετικέτα OEKO-TEX είναι τότε μόνο έγκυρη, όταν αναφέρει ένα πραγματικά αποδοθέντα αριθμό ελέγχου και το αρμόδιο Ελεγκτικό Ινστιτούτο. Οι προαναφερόμενες ενδείξεις πρέπει εκτός τούτου να είναι οπωσδήποτε ταυτόσημες με τις αντίστοιχες ενδείξεις επί του σχετικού Πιστοποιητικού, το οποίο διαθέτει η πιστοποιημένη επιχείρηση. Με τον τρόπο αυτό η Διεθνής Κοινότητα OEKO-TEX δύναται να ελέγξει ανά πάσα στιγμή, εάν σε μία συγκεκριμένη περίπτωση υπάρχει δικαιοδοσία χρήσης της ετικέτας OEKO-TEX. Αυτός ο κανόνας της σαφούς δυνατότητας ελέγχου ανήκει στις βασικές αρχές του συστήματος πιστοποίησης και αποτελεί εγγύηση για την εμπιστοσύνη των καταναλωτών προς το σήμα OEKO-TEX. 32
ΤΕΛΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ