ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Θα αναλυθεί η οικονοµία και τα αγαθά της Οι βασικοί κλάδοι της οικονοµικής επιστήµης Η συνεισφορά του αθλητισµού στην οικονοµική δραστηριότητα και η ανάπτυξη της αθλητικής βιοµηχανίας ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΑΓΑΘΑ Τα οικονοµικά αποτελούν µια από τις βασικές επιστήµες υποδοµής της οργάνωσης/διοίκησης Ελεύθερα αγαθά Οικονοµικά αγαθά ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ είναι οι ενέργειες που κάνει ο άνθρωπος επιδιώκοντας να καλύψει τις οικονοµικές του ανάγκες κατά τον πληρέστερο τρόπο Οι οικονοµικές ανάγκες του ανθρώπου αποτελούν την κινητήρια δύναµη της οικονοµικής δραστηριότητας ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΟΡΙΣΜΟΣ Ηοικονοµική επιστήµη µελετά το πώς τα άτοµα και η κοινωνία επιλέγουν να χρησιµοποιήσουν σπάνιους πόρους, οι οποίοι έχουν εναλλακτικές χρήσεις, για να παράγουν διάφορα αγαθά και να τα διανέµουν για κατανάλωση, τρέχουσα ή µελλοντική, µεταξύ ατόµων ή κοινωνικών οµάδων (Samuelson, 1985) Η µελέτη της χρήσης σπάνιων πόρων για την ικανοποίηση ανθρώπινων αναγκών (Lipsey, Purvis, & Steiner, 1988) 1
ΒΑΣΙΚΟΙ ΚΛΑ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Μικροοικονοµία, η οποία ασχολείται µε τις ατοµικές οικονοµικές µονάδες ή µε τη λειτουργία συγκεκριµένης αγοράς (π.χ., ποδοσφαιρική αγορά) Μακροοικονοµία, η οποία ασχολείται µε το σύνολο µιας οικονοµίας (π.χ., επιπτώσεις της διοργάνωσης των Ολυµπιακών Αγώνων 2004 στο σύνολο της οικονοµίας της χώρας) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ Ηοικονοµική επιστήµη έχει ως αντικείµενο µελέτης τη συµπεριφορά του ανθρώπου στην παραγωγή και κατανάλωση των υλικών αγαθών και υπηρεσιών, τα οποία είναι απαραίτητα για τη βελτίωση του επιπέδου τη υλικής ευηµερίας (McConnel) Οι οικονοµική επιστήµη ανήκει στις κοινωνικές επιστήµες διότι εξετάζει την ανθρώπινη συµπεριφορά, όπως αυτή εκδηλώνεται µέσα σε µια οργανωµένη κοινωνία ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Νέος κλάδος που αναπτύσσεται τα τελευταία 20 χρόνια Οι πρώτες µελέτες των οικονοµολόγων γύρω από τον αθλητισµό έγιναν τη δεκαετία του 50 Το αποτέλεσµα ήταν η δηµιουργία ενός γνωστικού αντικειµένου που ονοµάστηκε οικονοµία του αθλητισµού ή αθλητική οικονοµία ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σχέσεις µεταξύ οικονοµίας και αθλητισµού Οικονοµικές σχέσεις µέσα στον αθλητισµό ιείσδυση του αθλητισµού στα οικονοµικά φαινόµενα (Scully, 1974; Dobscheck, 1975; Viadandreff, 1980) ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Οαθλητισµός έχει σηµαντική επιρροή στη σηµερινή κοινωνία Η προβολή αθλητικών γεγονότων αποτελεί κυρίαρχο θέµα στα ΜΜΕ Η διασκέδαση έγινε επιχείρηση ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ Οπιο κατανοητός τρόπος για τον υπολογισµό της συνολικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών ενός κράτους είναι το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν (Gross National Product, GNP) Ο υπολογισµός αυτός γίνεται µε δύο τρόπους: α) υπολογίζοντας τις δαπάνες, β) υπολογίζοντας τα έσοδα. 2
Υπολογίζοντας τις δαπάνες Πρόσθεση όλων των δαπανών των αγαθών και υπηρεσιών που παρήχθησαν Περιλαµβάνει δαπάνες για κατανάλωση ατόµων ή µη κερδοσκοπικών οργανισµών; Επενδύσεις επιχειρήσεων σε εγκαταστάσεις, µηχανήµατα, κατασκευές, κλπ; Έξοδα από επενδύσεις της κεντρικής κυβέρνησης ή της τοπικής αυτοδιοίκησης σε αγαθά και υπηρεσίες; Εξαγωγές αγαθών ή υπηρεσιών στο εξωτερικό, κλπ. Υπολογίζοντας τα έσοδα Πρόσθεση όλων των κερδών (εισοδηµάτων) που προέρχονται από την παραγωγή αγαθών ή υπηρεσιών Ένα άλλος τρόπος υπολογισµού του εθνικού προϊόντος είναι το (Gross Domestic Product, GDP), το οποίο διαφέρει ελαφρώς από το GNP. Το GDP δεν λαµβάνει υπόψη του το εισόδηµα που προέρχεται από τις ξένες επενδύσεις Gross National Sports Product (GNSP) Ησυµβολή της βιοµηχανίας του αθλητισµού και της αναψυχής στο GNP σε πολλές χώρες του κόσµου είναι ιδιαίτερα σηµαντική Εξάγεται µε τρόπο όµοιο µε το GNP Είτε αθροίζοντας τις δαπάνες που σχετίζονται µε αθλητισµό, αναψυχή (αγαθά ή υπηρεσίες) Είτε αθροίζοντας τα συνολικά έσοδα που προέρχονται από την παραγωγή αγαθών ή υπηρεσιών στον αθλητισµό και την αναψυχή (ΗΠΑ) GSNP, $ 63.1 δις (1988) GSNP, $ 121.1 δις (2000) Συγκρινόµενη µε τις άλλες Αµερικάνικες βιοµηχανίες, είναι µεγαλύτερη από την αυτοκινητοβιοµηχανία, καύσιµα, αεροµεταφορές, ξυλεία, κλπ. Το 1988 το GNSP αποτέλεσε το 1.3% του GNP στις ΗΠΑ Από τα $63.1δις, τα $22.8 δις ξοδεύτηκαν σε δραστηριότητες αναψυχής και ελεύθερου χρόνου (αύξηση 5.5% από το 1987), ενώ $19 δις ξοδεύτηκαν σε αθλητικά αγαθά (αύξηση 5.2 % από το 1987) (Comte & Stogel, 1990) Μ. Βρετανία GNSP, Μ. Βρετανία, 1984-1985, 4δις BP 1.4% του GNSP (Henley Centre for Forecasting, 1986) GNSP, Μ. Βρετανία, 1990, 8.3 δις BP 1.7% του GSNP (Sports Council, 1992) 3
Καναδάς Το 1989 ξοδεύτηκαν $4.5 δις σε αθλητικά αγαθά Επίσης $3.7 δις για τη χρήση αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως γήπεδα γκολφ, γυµναστήρια, µπόουλινγκ, παγοδρόµια, κλπ. (Fennell & Jenish, 1990) (Ε.Ε., 1993) Μ. Βρετανία- 6η θέση στην κατανάλωση των νοικοκυριών Γερµανία- Το 2% της απασχόλησης του ενεργού πληθυσµού ανία- Το 36% είναι µέλη σε αθλητικά σωµατεία Ιταλία- Το ποδόσφαιρο έχει 10 εκ. φιλάθλους ετησίως Ιρλανδία- Ο µισός πληθυσµός τουλάχιστον παρακολουθεί ποδόσφαιρο και χόκεϊ κάθε Σάββατο (1993) Αντιπροσωπεύει το 2.6% του διεθνούς εµπορίου. Αντιπροσωπεύει το 1.5% του ακαθάριστου προϊόντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σε πολλές περιπτώσεις σηµαντικά κεφάλαια (ή άλλοι σπάνιοι πόροι) επενδύονται στον αθλητισµό Οι πόροι αυτοί θα µπορούσαν να είχαν επενδυθεί αλλού για την ικανοποίηση άλλων αναγκών, π.χ., εκπαίδευση, υγεία, κλπ Η οικονοµική επιστήµη µας βοηθά να κατανοήσουµε τον τρόπο που ελήφθησαν οι αποφάσεις έτσι ώστε να κατανεµηθούν οι πόροι µε συγκεκριµένο τρόπο Ηοικονοµική ανάλυση µας βοηθά να κατανοήσουµε τον τρόπο µε τον οποίο διάφορα επίπεδα εξουσίας (κεντρική κυβέρνηση, περιφέρεια, νοµαρχιακή, τοπική αυτοδιοίκηση) επενδύει δηµόσιο χρήµα για εγκαταστάσεις και αθλητικά προγράµµατα. Σε επίπεδο βιοµηχανίας, η οικονοµική επιστήµη µας δίνει τη βάση για να εξετάσουµε τους παράγοντες που κάνουν κάποιες αθλητικές επιχειρήσεις πιο κερδοφόρες από κάποιες άλλες Ηοικονοµική θεωρία µπορεί να χρησιµοποιηθεί για να αναλύσουµε το θέµα της εξάπλωσης των επαγγελµατικών σπορ (πρωταθληµάτων) Ο ανταγωνισµός επιχειρήσεων αθλητικού υλικού µπορεί να εξηγηθεί χρησιµοποιώντας τις αρχές της οικονοµικής επιστήµης Η οικονοµική επιστήµη µπορεί να χρησιµοποιηθεί για να εξηγήσει τις αµοιβές των επαγγελµατιών αθλητών Οικονοµολόγοι ανέπτυξαν θεωρίες για να εξηγήσουν το τρόπο που διαχειρίζονται οι άνθρωποι τον ελεύθερο χρόνο τους µε στόχο την προσωπική τους ευχαρίστηση, λαµβάνοντας υπόψη οικονοµικά θέµατα 4
Ηεπίδραση του αθλητισµού στην συνολική οικονοµική δραστηριότητα Τα επαγγελµατικά σπορ έχουν µεγάλη οικονοµική επίδραση στην οικονοµία (τηλεοπτικά δικαιώµατα, χορηγίες, κλπ) Το ίδιο συµβαίνει και στα ερασιτεχνικά σπορ ΟΕ Ακόµακαι οι αθλούµενοι στον ελεύθερο χρόνο, επηρεάζονται από την επίδραση της οικονοµίας στον αθλητισµό Ένα ζευγάρι αθλητικά κοστίζει µέχρι και 200 Ευρώ Συνδροµή στα γυµναστήρια ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ώστε παράδειγµα των βασικών κλάδων της οικονοµικής επιστήµης στον αθλητισµό ΘΕΜΑΤΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ Είναι σηµαντική η συµβολή της βιοµηχανίας του αθλητισµού και της αναψυχής στην οικονοµική δραστηριότητα και γιατί? Πως παρουσιάζεται η συνεισφορά του αθλητισµού στην γενικότερη οικονοµική δραστηριότητα? ΕΠΙΛΟΓΟΣ Η οικονοµική επιστήµη ασχολείται µε την κατανοµή περιορισµένων πόρων σε διάφορά άτοµα ή φορείς. Σχεδόν κάθε πλευρά του αθλητισµού, από τον επαγγελµατικό ως τον αναψυχικό είναι ευαίσθητη σε οικονοµικές αναλύσεις Οι οικονοµικές θεωρίες µπορούν να χρησιµοποιηθούν για να αναλύσουν διάφορα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν καθηµερινά τα διοικητικά στελέχη του αθλητισµού ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Berret, T. (1996). Economics and Sport management. In (Ed) B. Parkhouse, The Management of Sport. (pp. 327-342). Mosby. Fried, G., Shapiro, S., & Deschriver, L. (2003). Sport finance. Human Kinetics. Howard, D., & Crompton, J. (1995). Financing sport. Fitness Information Tecnology Leeds, M., & von Allmen, R. (2002). The economics of sport. Addison-Wesley. Κ.Ε.Π.Ε. (1996). Οικονοµία & Αθλητισµός. 5