Θέµατα διάλεξης. Τεχνική Καθορισµού Στόχων Αθλητών και Αθλητριών. Τι είναι οι στόχοι; Τα παρακάτω είναι στόχοι; Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ (Martens, 1987)

Transcript

1 Θέµατα διάλεξης Τεχνική Καθορισµού Στόχων Αθλητών και Αθλητριών Στυλιανή Ανή Χρόνη, Ph.D. Λέκτορας ΤΕΦΑΑ, ΠΘ, Τρίκαλα Τι είναι οι στόχοι; Σηµαντικότητα στόχων Αρχές καθορισµού στόχων Πρακτικές οδηγίες για τον καθορισµό στόχων υσκολίες στον καθορισµό στόχων ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ ΠΘ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Τα παρακάτω είναι στόχοι; Θέλω να πετύχω 20 πόντους στον αγώνα θέλω να χάσω 10 κιλά το καλοκαίρι θέλω να γίνω πολύ καλός προπονητής θέλω να βελτιωθώ στο σέρβις στο volley θέλω να βάζω πολλά γκολ στον αγώνα Τι είναι οι στόχοι; Είναι αυτό που προσπαθεί να επιτύχει ο αθλητής είναι το αντικείµενο ή ο στόχος µιας ενέργειας (Locke, Shaw, Saari, & Latham, 1981) Περιέχει 2 συστατικά (Locke & Latham, 1990) Κατεύθυνση επιλογή κατεύθυνσης ή εστίασης συµπεριφοράς Ποσότητα ή ποιότητα προϊόντος Κατώτερο επίπεδο απόδοσης που πρέπει να επιτευχθεί Η ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΣΤΟΧΩΝ (Martens, 1987) Βελτιώνουν την απόδοση Βελτιώνουν ποιοτικά τις προπονήσεις Σαφείς και ξεκάθαρες προσδοκίες Αποφυγή ρουτίνας-προκλητική εξάσκηση Αύξηση εσωτερικής παρακίνησης Λιγότερο άγχος, περισσότερο αυτοπεποίθηση, συγκέντρωση, ικανοποίηση από συµµετοχή ΟΙ 10 ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟΧΩΝ (Gould, 1993) 1

2 1η Αρχή 2η Αρχή Στόχοι Απόδοσης και όχι Στόχοι για το Αποτέλεσµα ύσκολοι & Προκλητικοί Στόχοι όχι Εύκολοι 3η Αρχή 4η Αρχή Εφικτοί Στόχοι όχι Στόχοι Ακατόρθωτοι Στόχοι Συγκεκριµένοι όχι Γενικοί Στόχοι 5η Αρχή 6η Αρχή Στόχοι Βραχυπρόθεσµοι όχι µόνον µακροπρόθεσµοι Ατοµικοί Στόχοι και στα πλαίσια οµάδας! 2

3 7η Αρχή 8η Αρχή Προσωπικοί Στόχοι όχι Στόχοι των Άλλων Ανατροφοδότηση (Feedback) 9η Αρχή 10η Αρχή Όχι πολλοί Στόχοι µαζί Αναπτύξτε συγκεκριµένη Στρατηγική επίτευξης στόχου Σηµεία Έµφασης της Στρατηγικής Επιλογή του κριτηρίου αξιολόγησης (π.χ. τεστ) Οριοθέτηση στόχων προπόνησης-αγώνα ιαβάθµιση των στόχων Τρόπος εξάσκησης για την επίτευξη των στόχων έσµευση των αθλητών 11η Αρχή εσµευτείτε στο στόχο σας 3

4 Βάλτε προτεραιότητες! Μαζί µε τον αθλητή, οργανώστε τους στόχους του κατά προτεραιότητα Οι καθηµερινοί στόχοι προπόνησης δεν χρειάζεται να αφορούν µεγαλεπήβολα σχέδια! Σε δύσκολες µέρες, π.χ. κούραση µετά από αγώνα, δύσκολο πρόγραµµα, έναρξη µετά από τραυµατισµό, ο στόχος µπορεί να είναι πολύ απλός: «Να ολοκληρώσω την προπόνηση όπως αυτή σχεδιάστηκε από τον προπονητή!» Η έµφαση στην ατοµική απόδοση βοηθάει τον αθλητή σαν συγκεντρωθεί! Αντίθετα, η έµφαση στη νίκη αποπροσανατολίζει τον αθλητή γιατί έτσι προτρέχει στο αποτέλεσµα Το αποτέλεσµα δεν εξαρτάται µόνο από τον ίδιο, αλλά και από την απόδοση των αντιπάλων του Να καθορίσει στόχους για την επίδοση και απόδοση που θέλει να επιτύχει ο αθλητής! Οι στόχοι να αφορούν την τεχνική, τακτική, δύναµη, φυσική κατάσταση, συγκέντρωση, αυτοπεποίθηση, ηρεµία του αθλητή. Η επίδοση-απόδοση είναι αυτή που µε τη σειρά της θα επηρεάσει το αποτέλεσµα (θέση, κατάταξη, πρόκριση) Οι στόχοι να είναι συγκεκριµένοι και µετρήσιµοι! Παράδειγµα: «Ο στόχος σου για τους επόµενους 3 µήνες είναι να βελτιωθείς κατά 1 sec στην εκκίνηση» αντί, «Ο στόχος σου είναι να βελτιώσεις την εκκίνηση» Στους 3 επόµενους, ο προπονητής να δίνει συχνά ανατροφοδότηση σχετικά µε την πρόοδό του αθλητή Γραπτοί στόχοι, για: συγκεκριµένες ώρες προπόνησης, συγκεκριµένα τεστ αξιολόγησης, ψυχολογικές τεχνικές που θα εκτελεί και πότε, διατροφή που θα ακολουθεί, αγώνες που θα λάβει µέρος και επιδόσεις που προσδοκεί να πετύχει 4

5 Carl Lewis ποτέ δε σκέφτοµαι τη νίκη ή την ήττα. Εκείνο που σκέφτοµαι είναι να κάνω το καλύτερο που εγώ µπορώ και αυτό µου αρκεί! υσκολίες στον καθορισµό στόχων Πολλοί στόχοι σε µικρό χρονικό διάστηµα Αποτυχία αναγνώρισης ατοµικών διαφορών Στόχοι πολλοί γενικοί Αποτυχία τροποποίησης µη-ρεαλιστικών στόχων Αποτυχία καθορισµού στόχων διαδικασίας και απόδοσης Αποτυχία δηµιουργίας κλίµατος υποστήριξης (Gould, 2001) Κάρτα καθορισµού στόχων Στόχος Όνειρο Ρεαλιστικοί Στόχοι Εφικτοί Στόχοι Χρονιάς Στόχοι για το Μήνα Στόχοι Προπονητικών Μονάδων Ηπερίπτωση αθλητή canoe (C1) «Τελευταία, τα πράγµατα δεν πάνε τόσο καλά. εν είµαι καλά, παρόλο που οι χρόνοι από την προπόνηση είναι καλοί, καλύτεροι από κάθε άλλη χρονιά, η τεχνικήµου θέλει δουλειά ακόµη αλλά ο προπονητής µου λέει ότι πάει πάρα πολύ καλά και δεν µε βάζεινατηνδουλεύωπολύ, επίσης, αν χάσω µια προπόνηση, νιώθω τύψεις και φοβάµαι ότι αυτό θα επηρεάσει πολύ την απόδοσή µουστουςαγώνεςκαιγενικάείµαι χάλια. Πέρσι δεν έτρεξα σε κανένα αγώνα, καθώς συνερχόµουν από ένα δεύτερο σύνδροµο υπερπροπόνησης. Είναι ένας άλλος αθλητής που τα τελευταία χρόνια µε περνάει, ενώ στις µετρήσεις που γίνονται είµαι πάντα πολύ µπροστά του. Όταν πάω σε αγώνες αποπροσανατολίζοµαι, αγχώνοµαι και αυτό επηρεάζει την απόδοσή µου. εν ξέρω τι µπορώνακάνωγιαναβελτιώσω την κατάσταση για αυτό αποφάσισα να έρθω σε εσάς. Ο προπονητήςµου πιστεύει ότι µπαίνω άνετα στην δεκάδα του παγκόσµιου και µετά είναι στο χέρι µουηθέσηπουθαπάρω!!» Σε οµάδες 3 ατόµων Βιβλιογραφία 1. Τι προβλήµατα-δυσκολίες αντιµετωπίζει ο αθλητής; 2. Μπορείτε να βάλετε σε κάποια σειρά προτεραιότητας τα προβλήµατα; 3. Τι στόχους θα θέτατε στα πλαίσια συνεργασίας του αθλητή µε τον ψυχολόγο και γιατί; 4. Κάντε ένα πλάνο στόχων για την φετινή χρονιά του αθλητή (προκρίσεις εθνικής θα γίνουν τον Ιανουάριο ή Φεβρουάριο, οι αγώνες παγκοσµίου κυπέλλου ξεκινούν τον Μάιο). Οι στόχοι θα πρέπει να αφορούν την φυσική κατάσταση, τεχνική, τακτική αγώνα, και ψυχολογία του αθλητή. Θεοδωράκης, Γ., Γούδας, Μ., & Παπαϊωάννου, Α. (2001). Καθορισµός στόχων. Στο Ψυχολογική υπεροχή στον αθλητισµό (2 η εκδ.) (σελ ). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις Χριστοδουλίδη. Weinberg, R.S., & Gould, D. (2001). Goal setting. In Foundations of sport and exercise psychology (2nd ed.) (pp ). Champaign, IL: Human Kinetics Gould, D. (2001). Goal setting for peak performance. In J.M. Williams (Ed.) Applied sport psychology: Personal growth to peak performance, (4 th ed.) (pp ). Mountain View, CA: Mayfield Publishing Company 5

6 στόχοι προσωπικοί Παρακολούθησε τους άλλους αθλητές Χρειάζεσαι προπονητή θετικό και υποστηρικτικό στόχοι δηµόσιοι Ανατροφοδότηση 6