ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 213-214 ΟΜΙΛΟΣ ΘΕΑΤΡΟΥ «ΦΟΝΙΣΣΑ: Μια άλλη ανάγνωση» Υπεύθυνοι καθηγητές: Καννά Ελένη Δημητροπούλου Βασιλική Κυριακουλόπουλος Ευάγγελος
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Αγραπίδη Ελίνα Β1 Αρβανιτοπούλου Μαριάννα Β1 Βουρλούμη Μαρία Α1 Βουτσινά Δανάη Β1 Βώσου Γεωργία Β1 Γιαννοπούλου Δανάη Β1 Καμινάρη Ευαγγελία Α2 Κοκλώνη Νεέλη Β2 Κούτουλα Κωνσταντίνα Α2 Λιάνα Λυδία Α2 Λυκοθανάση Α2 Μαγιάκη Άννα Α2 Μάλτη Γεωργία Α2 Μίντζα Ευγενία Α2 Περιστεροπούλου Φωτεινή Α3 Πολυχρονόπουλος Αλκίνοος Α3 Ρέλλου Ειρήνη Β3 Σταμούλη Ευγενία Β3 Στόλλας Βενέδικτος Α3 Τσαφαλοπούλου Χριστίνα Α3 Τσερώνη Καλλιόπη Β3 Τσιγγέλη Βικτώρια Α3 Χάχαλη Θεοδώρα Α3 Χλιάπα Λύδα Α3
ΟΜΙΛΟΣ ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 213-14 ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΔΙΟΥ «Διερεύνηση στερεοτύπων για τη θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία»
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Διερεύνηση στερεοτύπων αστικών και επαρχιακών περιοχών Η έρευνα διεξήχθη με τη χρήση ερωτηματολογίων τα οποία διανεμήθηκαν σε τρεις περιοχές: 1. Πάτρα (διερεύνηση του θέματος σε μια αστική περιοχή) 2. Καλάβρυτα 3. Λουσικά (διερεύνηση του θέματος σε δύο επαρχιακές περιοχές) Επίσης Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν από τρεις κατηγορίες: 1. Αγόρια (διερεύνηση του θέματος στον αντρικό πληθυσμό) 2. Κορίτσια (διερεύνηση του θέματος στον γυναικείο πληθυσμό) 3. Γονείς μαθητών (διερεύνηση του θέματος στους ενήλικες)
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ (απαντήθηκε από τους μαθητές των Σχολείων) Ηλικία: Φύλο:.. Θεωρείτε ότι υπάρχει ψηφιακό χάσμα ( διαφορά στη Θεωρείς ότι η γυναίκα έχει κατακτήσει ίσα δικαιώματα με τον άντρα; Υπάρχουν γυναικείες και αντρικές δουλειές του σπιτιού; Τα παιδιά πρέπει να παίρνουν μόνο το επώνυμο του πατέρα; Οι άντρες είναι αρμόδιοι για τις σημαντικές οικογενειακές αγορές (π.χ αγορά σπιτιού, αυτοκινήτου); Η διαχείριση του οικογενειακού προϋπολογισμού αφορά μόνο το σύζυγο; Οι γυναίκες πρέπει να αμείβονται για τις οικιακές εργασίες; Ποιος από τους γονείς πρέπει να αφιερώνει περισσότερο δυνατότητα χρήσης των ΤΠΕ ) ανάμεσα στους άντρες και τις γυναίκες; Υπάρχει διαφοροποίηση στην ενδοοικογενειακή αγωγή για τα δύο φύλα; Ταξινόμησε τα επαγγέλματα κατά φύλο (Πιλότος, γεωργός, επιχειρηματίας, γραμματέας, έμπορος, δημοσιογράφος, νοσοκόμος, αισθητικός, παιδίατρος, ηλεκτρολόγος, αρχιτέκτονας, μηχανικός αυτοκινήτων, συγγραφέας) Είναι καλό να είσαι: Αγόρι ή Κορίτσι χρόνο στην ανατροφή του παιδιού; Ποια επίθετα θεωρείτε ότι ταιριάζουν καλύτερα στο φύλο σας; (Δραστήριος, θαρραλέος, ευαίσθητος, κουτσομπόλης, ικανός, ανεξάρτητος, λογικός, εκδηλωτικός, επιμελής, έξυπνος, φρόνιμος)
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ( Απαντήθηκε από ανιόντες συγγενείς των μαθητών) Ηλικία: Φύλο: Θεωρείς ότι η γυναίκα έχει κατακτήσει ίσα δικαιώματα με τον άντρα; Υπάρχουν γυναικείες και αντρικές δουλειές του σπιτιού; Τα παιδιά πρέπει να παίρνουν μόνο το επώνυμο του πατέρα; Οι άντρες είναι αρμόδιοι για τις σημαντικές οικογενειακές αγορές (π.χ αγορά σπιτιού, αυτοκινήτου); Η διαχείριση του οικογενειακού προϋπολογισμού αφορά μόνο το σύζυγο; Οι γυναίκες πρέπει να αμείβονται για τις οικιακές εργασίες; Ποιος από τους γονείς πρέπει να αφιερώνει περισσότερο χρόνο Υπάρχει διαφοροποίηση στην ενδοοικογενειακή αγωγή για τα δύο φύλα; Συμφωνείτε με την άποψη «Η καλή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά»; Υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης της θέσης της γυναίκας; Ταξινόμησε τα επαγγέλματα κατά φύλο (Πιλότος, γεωργός, επιχειρηματίας, γραμματέας, έμπορος, δημοσιογράφος, νοσοκόμος, αισθητικός, παιδίατρος, ηλεκτρολόγος, αρχιτέκτονας, μηχανικός αυτοκινήτων, συγγραφέας) στην ανατροφή του παιδιού; Αν βλέπατε την κόρη σας να παίζει με ένα επιτραπέζιο ποδοσφαιράκι, θα ανησυχούσατε;
Συγκριτικά αποτελέσματα των επιμέρους ερευνών Παρουσιάζουμε τα ευρήματα της έρευνας κάνοντας παράλληλη σύγκριση μεταξύ των ομόλογων ομάδων καθεμιάς εκ των τριών εξεταζόμενων γεωγραφικών κατηγοριών. Από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων προκύπτουν συμπεράσματα σχετικά με το ερευνώμενο ζήτημα. Τα συμπεράσματα επιδέχονται πολλές ερμηνείες και σας παραθέτουμε τη δική μας
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΑΝΤΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΥΚΕΙΕΣ ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ; Οι νεώτεροι, αλλά κυρίως οι ενήλικες, διαφοροποιούν τις οικιακές εργασίες σε αντρικές και γυναικείες.,7 ΑΓΟΡΙΑ,6,5,3,2 61% 56% 39% 44%,6,5,3,2 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 57% 55% 45% 43%,8,7,6,5,3 67% 68% 38% 33%,2,1,1,1 NAI OXI NAI OXI NAI OXI
ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΙΡΝΟΥΝ ΜΟΝΟ ΤΟ ΕΠΩΝΥΜΟ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ; Στο θέμα του επωνύμου των παιδιών η -κατά κανόνα βραδυκίνητη πολιτεία αφήνει στην κρίση του ζευγαριού το επώνυμο του παιδιού, οι πολίτες όμως, ακόμα και οι νέοι, φαίνονται συντηρητικότεροι και παραδοσιακότεροι και εμμένουν στο στερεότυπο της προτίμησης του επωνύμου του πατέρα.,7,6 64% ΑΓΟΡΙΑ,9,8 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 81%,8,7 68%,5 53% 47% 36%,7,6,5 66%,6,5 56% 44%,3,2,3,2 19% 34%,3,2 32%,1,1,1
ΟΙ ΑΝΤΡΕΣ ΕΙ OI ΚΑΤΕΞΟΧΗΝ ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ; Στο θέμα της διαχείρισης των οικονομικών της οικογένειας ( βλέπε και το επόμενο ερώτημα)φαίνεται πως το στερεότυπο υποχωρεί, ίσως και λόγω της εξωοικιακής εργασίας της γυναίκας και των συνακόλουθων δικαιωμάτων που αυτή έχει κατακτήσει.,7 ΑΓΟΡΙΑ,8 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 74% 73%,9 83%,6 61%,7,8,5 51% 49%,6,5,7,6 57%,3 39%,3 26% 27%,5,3 43%,2,2,2 17%,1,1,1
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΦΟΡΑ ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΑΝΤΡΑ; 1,9,8 ΑΓΟΡΙΑ 92% 89% 1,2 1 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 1% 95% 1,2 1 1%,7,6,5,3,8,6,8,6 81%,2,1 11% 8%,2 5% %,2 % 19%
ΟΙ ΓΥΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΜΕΙΒΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΙΣ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ; Οι απόψεις όλων συγκλίνουν στην πεποίθηση ότι η γυναίκα δεν πρέπει να αμείβεται για τις οικιακές εργασίες.,9 ΑΓΟΡΙΑ,9 ΚΟΡΙΤΣΙΑ,8 73%,8 78%,8 79% 76%,7 64%,7 64%,7,6,6,6,5,5,5 36%,3,2 36% 22%,3,2 24% 21%,3,2 27%,1,1,1
,9,8,7 ΠΟΙΟΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΔΥΟ ΓΟΝΕΙΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΦΙΕΡΩΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ ΧΡΟΝΟ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ; Όλοι οι ερωτώμενοι θεωρούν πως η μητέρα κυρίως ή -ιδανικά- και οι δύο γονείς θα πρέπει να ασχολούνται με την ανατροφή των παιδιών, σε καμιά περίπτωση πάντως μόνο ο πατέρας. ΑΓΟΡΙΑ 78% 75%,8,7 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 76% 66%,8,7 73%,6,6,6 56%,5,3,2 25% 22%,5,3,2 23% 32%,5,3,2 44% 27%,1 % % ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ,1 2% 2% ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ,1 % % ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΗΤΕΡΑ ΚΑΙ ΟΙ ΔΥΟ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΝΔΟΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΥΟ ΦΥΛΑ; Χαρακτηριστικά παρατηρήθηκε ότι και η νέα γενιά, αγόρια και κορίτσια, των αστικών, ημιαστικών ή αγροτικών περιοχών έχουν γίνει αποδέκτες διαφοροποιημένης οικογενειακής αγωγής ανάλογα με το φύλο τους, στοιχείο που δε φαίνεται να παραδέχονται οι ενήλικες, ίσως από απροθυμία να κάνουν την αυτοκριτική τους (βλέπε και το επόμενο ερώτημα),8,7 69% ΑΓΟΡΙΑ,7,6 63% 57% ΚΟΡΙΤΣΙΑ,8,7 75%,6,5,3 6% 31% 4%,5,3,2 43% 37%,6,5,3,2 25% 57% 43%,2,1,1,1
ΑΝ ΒΛΕΠΑΤΕ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΣΑΣ ΝΑ ΠΑΙΖΕΙ ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΑΚΙ, ΘΑ ΑΝΗΣΥΧΟΥΣΑΤΕ;,6,5,3,2 47% 44% ΑΓΟΡΙΑ 56% 53%,8,7,6,5,3 ΚΟΡΙΤΣΙΑ 68% 66% 34% 32% 1,9,8,7,6,5,3 92% 65% 35%,2,2,1,1,1 8%
ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΕ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ «Η ΚΑΛΗ ΝΟΙΚΟΚΥΡΑ ΕΙ ΔΟΥΛΑ ΚΑΙ ΚΥΡΑ»; Εκείνο το οποίο εμφαντικά καταδείχθηκε είναι πως τα φυλετικά στερεότυπα «καλά κρατούν» στην ελληνική κοινωνία, των αστικών κέντρων ή της επαρχίας αδιάφορο.,56,54 54%,52,5 5% 5% 8 6 46% 4 2
Επιλέξτε κατά προτεραιότητα τι ταιριάζει στο φύλο σας ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΣ ΘΑΡΡΑΛΕΟΣ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΗΣ ΙΚΑΝΟΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΛΟΓΙΚΟΣ ΕΚΔΗΛΩΤΙΚΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΣ ΕΞΥΠΝΟΣ ΦΡΟΝΙΜΟΣ Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τελευταίο ερώτημα που δόθηκε στους μαθητές, στο οποίο οι ίδιοι αποδίδουν στο φύλο τους κάποια επίθετα χαρακτηριστικά. Τα αγόρια θεωρούν ότι την αντρική εικόνα συμπληρώνουν κυρίως οι χαρακτηρισμοί: δραστήριος, θαρραλέος, ικανός και έξυπνος. Συνάμα τα κορίτσια επιλέγουν για το φύλο τους ως ταιριαστά χαρακτηριστικά : ευαίσθητη, δραστήρια, κουτσομπόλα και έξυπνη. Φαίνεται πως εδώ έχει γίνει αναπαραγωγή των στερεοτύπων. Είναι βέβαιο ότι και αν το ερώτημα αυτό ετίθετο σε ενήλικες, η απάντηση δε θα παρουσίαζε σημαντικές αποκλίσεις με αυτή των παιδιών. Η γενίκευση, η ταξινόμηση, η απλούστευση και η αξιωματική ισχύς των στερεοτύπων δρουν καταλυτικά στις νεανικές ψυχές και εγχαράσσουν άκριτα προκατασκευασμένες απόψεις.
ΘΕΩΡΕΙΣ ΟΤΙ Η ΓΥΚΑ ΕΧΕΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙ ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΡΑ; Εν τέλει φαίνεται πως η πλειοψηφία των ερωτώμενων θεωρεί πως η γυναίκα έχει κατακτήσει ίσα δικαιώματα με τον άντρα. Στο ερώτημα διαφοροποιούνται παραδόξως τα κορίτσια των αστικών περιοχών, που δε φαίνονται ικανοποιημένα από την πρόοδο του γυναικείου ζητήματος.,8,7,6 69% 73% ΑΓΟΡΙΑ,8,7,6 75% ΚΟΡΙΤΣΙΑ 65%,7,6,5 62% 53% 47%,5,3 31% 27%,5,3 35% 25%,3,2 38%,2,2,1,1,1 NAI OXI NAI OXI NAI OXI
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΘΕΣΗΣ ΤΗΣ ΓΥΚΑΣ; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό συνάδει με τα ευρήματα του προηγούμενου ερωτήματος, καθώς οι περισσότεροι συμφωνούν πως υπάρχουν ακόμα περιθώρια βελτίωσης της θέσης της γυναίκας. 1,2 1 1% 86%,8,6,2 14% %
Καταληκτικά.. H έρευνα που διενεργήθηκε κατέληξε σε συμπεράσματα αξιοσημείωτα στην πλειοψηφία τους. Αν και η νομοθετική κατοχύρωση της ισότητας των δύο φύλων άνοιξε το δρόμο για την αποδυνάμωση των ερεισμάτων της ανδροκρατίας, φαίνεται πως η γυναικεία ισότητα έχει ακόμα να διανύσει αρκετό δρόμο, γεμάτο από τα προσκόμματα που η ανδροκρατική ιδεοληψία έχει ορθώσει σε αρκετούς τομείς. Άξιο παρατήρησης είναι ότι πολλές γυναίκες ακόμα και σήμερα συμβιβάζονται με τη μειονεκτική θέση τους σε κάποιους τομείς και-ακόμα χειρότερα την αναπαράγουν. Επομένως για να εδραιωθούν στην καθημερινή πρακτική και στις συνειδήσεις όλων οι επιτεύξεις του γυναικείου κινήματος απαιτείται συλλογική και ατομική προσπάθεια. Με την πρώτη, τη συλλογική προσπάθεια, θα επέλθουν οι κοινωνικές αλλαγές. Όμως με τη βοήθεια της δεύτερης θα ξεριζωθεί ό,τι άσχημο αφήνει ανέπαφο η πρώτη.