ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΓΕΝΟΥΣ ΘΗΛΥΚΟΥ; Ιστορική Εξέλιξη & Κοινωνική Ανάλυση

Transcript

1 ΕΙΝΑΙ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΓΕΝΟΥΣ ΘΗΛΥΚΟΥ; Ιστορική Εξέλιξη & Κοινωνική Ανάλυση

2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ & ΦΥΛΟ Μυστήριο αποτελεί τα τελευταία 20 χρόνια η συνεχής µείωση της συµµετοχής του γυναικείου φύλου στην επιστήµη των υπολογιστών σε αντίθεση µε τη σταθερή αύξηση της συµµετοχής του σε όλους σχεδόν τους άλλους συγγενικούς επιστηµονικούς τοµείς (όπωςπ.χ. τεχνολογία, µηχανική, µαθηµατικά). Κανείςδεγνωρίζειαρκετάγιατοπώς, πότεκαιγιατί ανέκυψαν θέµατα φυλετικού χαρακτήρα στο χώρο της πληροφορικής.

3 ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Στα µέσα του 60 το γυναικείο φύλο άρχισε να εισχωρεί δυναµικά στο νέο τότε επαγγελµατικό χώρο της πληροφορικής. Οι γυναίκες έπαιξαν κρίσιµο ρόλο στην έναρξη της επιστήµης των υπολογιστών, συγκεκριµένα στη συγγραφή προγραµµάτων που ήταν, σε αντίθεση µετουςάλλουςτότετεχνολογικούςτοµείς, ιδιαίτεραανοιχτόςστογυναικείοφύλο.

4 ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Κυβερνητικές στατιστικές αρχές των ΗΠΑ υπολόγισαν ότι το 1970 το 22.5% των προγραµµατιστών ήταν γυναίκες οι οποίες στα µέσα του 80 αποτέλεσαν επίσηµα το 37% των αποφοίτων σχολών πληροφορικής

5 ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Παρόλα αυτά, στα τέλη της δεκαετίας του 80 το οσοστό των γυναικών στο χώρο της ληροφορικής άρχισε να διαγράφει µια αισθητά καθοδική ορεία, η ο οία συνεχίζεται σταθερά µέχρι και σήµερα. Κατάληξη: masculinization of computing Σε κανένα άλλο εδίο δεν έχει αρατηρηθεί οτέ µια τέτοια µείωση του γυναικείου οσοστού συµµετοχής!

6 ΙΣΤΟΡΙΚΗΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Ερευνητές επισηµαίνουν πως αφού απορρίψουµε κάθε ενδεχόµενο κατωτερότητας των γυναικείων ικανοτήτων στην πληροφορική θα πρέπει να εξετάσουµε: τη διαδικασία ανάπτυξης των ιδεών που οδήγησαν στη διαµόρφωσητουθέµατοςφύλοκαιπληροφορική (gender and computing) και της σύγχρονης εικόνας που τείνει να αναπαριστά το γυναικείο φύλο αδιάφορο κι αποστασιοποιηµένο από τους υπολογιστές.

7 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Τα προβαλλόµενα σηµερινά πρότυπα κατευθύνουν τις επιστήµες και την τεχνική στους άνδρες, ήδη από την παιδική ηλικία (µέσα από τα σχολικά εγχειρίδια, τις κινηµατογραφικές ταινίες, τα κόµικς και άλλες αναπαραστάσεις της καθηµερινότητας). H επιλογή συγκεκριµένου προσανατολισµού καθορίζεται από την ικανότητα του ατόµου να φανταστεί την εικόνα του εαυτού του στο µέλλον. ( λδ δεν ταυτιζόµαστε προβολικά µε κάποιο επάγγελµα για το οποίο δεν αισθανόµαστε ότι µας αφορά και που ασκείται από ανθρώπους που δεν µας µοιάζουν) Παρ ότι τα κορίτσια, όπως και τα αγόρια, είναι χρήστες του υπολογιστή σε µεγάλο βαθµό, δεν φαίνεται να επιθυµούν να τον κατακτήσουν.

8 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Η πολυετής αρχική επιµονή στη χρήση αποκλειστικά ποδοσφαιρικών παραδειγµάτων υπολογισµού σκορ κατά τη διδασκαλία µαθηµάτων προγραµµατισµού εξάλειψη κινήτρων για παρακολούθηση των µαθηµάτων από το γυναικείο φύλο.

9 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Τα παιχνίδια υπολογιστών (computer games) τα οποία παρά τη αρχική τους ουδετερότητα ως προς τα φυλετικά χαρακτηριστικά κατέληξαν να είναι πλέον προσανατολισµένα κυρίως στο αντρικό φύλο

10 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Κίνηµα girl gamers ( 90): εγγραφή λογισµικού αιχνιδιών α ό γυναίκες ένταξη των γυναικών στην ληροφορική.

11 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Πρόσφατες στατιστικές δείχνουν ότι το 38% των game players στις ΗΠΑ είναι γυναίκες, οιο οίεςξοδεύουν αίζονταςκατάµέσοόρο 7.4 ώρες την εβδοµάδα (δηλαδή µόλις 0.2 ώρες λιγότερο α ό τους άντρες).

12 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ why did the public image of computing become so male? ΜΜΕ: ο σηµαντικότερος παράγοντας! : οιπερισσότερεςεφηµερίδες: τόνιζαν τις εξαιρετικές ικανότητες των αντρών στη πληροφορική και την έλλειψή τους από τις γυναίκες. παρέβλεπαν τον αριθµό γυναικών που ήταν ικανοί επαγγελµατίες των υπολογιστών και εκθείαζαν τη µεγάλη πλειοψηφία τεχνικά µέτριων και µη επαγγελµατιών αντρών.

13 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ Στα ελληνικά δεδοµένα: αναλύοντας 1500 παραδείγµατα διαφηµίσεων σε γνωστό ελληνικό περιοδικό πληροφορικής, οι ερευνητές διακρίνουν το διαχωρισµό που επέβαλαν οι διαφηµίσεις ανάµεσα σε αντρικές και γυναικείες εργασίες πληροφορικής, παρουσιάζοντας τις τελευταίες κυρίως ως απλές -γραµµατειακές.

14 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ ΕικόνατωνΜΜΕ Γυναίκες = Φοβικές (Computer-Phobic) Άντρες = Ικανοί (Computer-Skilled) Έτσι δεν προβάλλονται όλοι αυτοί που δεν ταιριάζουν στο στερεότυπο: οι computer-skilled γυναίκες και ο µεγάλος αριθµός των computer-phobic αντρών.

15 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ προκατασκευασµένη εικόνα των προγραµµατιστών αποτέλεσµα: να προσλαµβάνονται µόνο αυτοί που πληρούν τις προδιαγραφές, δηµιουργώντας µε τον τρόπο αυτό µια νέα γενιά προγραµµατιστών οι οποίοι όντως διακρίνονται από τα συγκεκριµένα αυτά χαρακτηριστικά (αντίληψη που θέλει τους προγραµµατιστές να µοιράζονται κοινά χαρακτηριστικά)

16 ΠΙΘΑΝΕΣΑΙΤΙΕΣ ηλαδή: διδάσκονταικαιµετέπειτααπαιτούνταιοιίδιεςτεχνικές, αφήνοντας έξω από το χώρο κάποιους που πιθανώς θα είχαν νααναδείξουννέες, ανόχικαλύτερες. αλυσίδα µεταβίβασης δεξιοτήτων. Τα περισσότερα προγράµµατα υπολογιστών είναι προσανατολισµένα στη αντρική αντίληψη (male s mental) αφού τελικά δεν δόθηκαν οι απαραίτητες ευκαιρίες και δεν προωθήθηκαν αρκετά οι γυναίκες προγραµµατιστές.

17 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τις δύο τελευταίες δεκαετίες δηµιουργήθηκαν κοινωνικά πρότυπα και µοντέλα του προγραµµατισµού στα οποία άλλοτε ακούσια κι άλλοτε εκούσια, δεν περιλαµβάνεται το γυναικείοφύλο, µενέεςπροκαταλήψειςκαιστερεότυπα. Όµως παρά τον σηµερινό κοινωνικό εκσυγχρονισµό γύρω από το θέµα, η καθοδική τάση του ποσοστού συµµετοχής γυναικώνστηνπληροφορικήπαραµένεισταθερή.

18 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Γιατί? Ίσως απλά ο εκσυγχρονισµός αυτός να µη βρίσκεται ακόµα σε ικανοποιητικά επίπεδα, ίσως όµως και η λύση να κρύβεται στην ανακάλυψη νέων (ή συµπερίληψη άλλων) αιτιών. Π.χ. η άγνοια των φυλετικών θεµάτων πάνω στην εκπαίδευση και την εργασία ήταν (σύµφωνα µε έρευνες) αυτή που δηµιούργησε το χαµηλό ποσοστό των γυναικών στους κλάδους της πληροφορικής.

19 Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΟΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Μελέτη της ΕΕ

20 ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝΤΑΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΣΤΟΝΤΟΜΕΑΤΗΣΕΡΕΥΝΑΣΣΤΗΝΕΕ Παρόλο που η αναλογία των γυναικών που ασχολούνται µε την έρευνα στην Ευρώπη έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν µόνο: το 33% των ερευνητών στην Ευρώπη, το 20% των τακτικών καθηγητών πανεπιστηµίου, το 15,5 % των επικεφαλής ιδρυµάτων ανώτερης εκπαίδευσης.

21 ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝΤΑΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΣΤΟΝΤΟΜΕΑΤΗΣΕΡΕΥΝΑΣΣΤΗΝΕΕ έτος 2010: η αναλογία των γυναικών σπουδαστών (55%) και πτυχιούχων (59%) υπερέβη τα αντίστοιχα ποσοστά των ανδρών, αλλά ο αριθµός των ανδρών ήταν µεγαλύτερος αναφορικά µε τους διδακτορικούς φοιτητές και τους κατόχους διδακτορικού τίτλου στα υψηλότερα κλιµάκια της πανεπιστηµιακής σταδιοδροµίας, οι γυναίκες αντιπροσώπευαν το 44% των διδακτόρων ερευνητών στην πρώτη βαθµίδα, αλλά µόνο το 20% των ερευνητών στην αντίστοιχη ανώτατη βαθµίδα.

22 ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΜΗΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΥΝΤΑΙ ΕΠΑΡΚΩΣ ΣΤΟΝΤΟΜΕΑΤΗΣΕΡΕΥΝΑΣΣΤΗΝΕΕ Σήµερα: οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 40% του συνόλου τωνερευνητώνστοντοµέατηςανώτερηςεκπαίδευσης, το 40% στοντοµέατηςδηµόσιαςδιοίκησηςκαιτο 19% στον τοµέα των επιχειρήσεων σεκάθεδύοάνδρεςαντιστοιχείµίαγυναίκαστα επιστηµονικά και διοικητικά συµβούλια ανά την ΕΕ.

23 ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ.