ΣΟ ΦΤΙΚΟ ΚΑΙ ΑΓΡΟΣΟ-ΠΟΛΙΣΙΜΙΚΟ ΣΟΠΙΟ ΣΗΝ ΙΚΑΡΙΑ, ΣΟ ΑΙΓΑΙΟ ΚΑΙ ΣΗΝ ΤΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ: Ομοιότθτεσ, Διαφορζσ και Προςπάκειεσ Διάςωςθσ και Αποκατάςταςισ του ΜΑΡΙΑ-ΣΕΛΛΑ ΑΛΟΤΠΗ ΓΤΜΝΑΙΟ ΕΤΔΗΛΟΤ ΙΚΑΡΙΑ 2014-2015
Σο πρόγραμμα αυτό εξελίςςεται ςε πολλά επίπεδα, επάνω ςτουσ ίδιουσ άξονεσ, εδϊ και χρόνια. Φζτοσ, κυρίωσ λόγω του καιροφ (ςυνεχείσ βροχοπτϊςεισ επί μινεσ), αλλά και άλλων, ςυνικωσ ευχάριςτων δραςτθριοτιτων δεν είχαμε τθν ευκαιρία να αςχολθκοφμε από τόπο ςε τόπο ςε υπαίκριεσ δραςτθριότθτεσ, όπωσ είχαμε κάνει τθν προθγοφμενθ χρονιά. Εκτόσ των πολλαπλϊν και πολυδιάςτατων αναφορϊν ςτο πρόγραμμα με κάκε ευκαιρία, βαρφτθτα δόκθκε φζτοσ ςτισ καταςκευζσ που ζκαναν τα παιδιά με φυςικά υλικά. Αφορμζσ για ςυηιτθςθ δόκθκαν ςε όλεσ τισ εκπαιδευτικζσ επιςκζψεισ: άμοσ (ΑϋΣάξθ), φροσ (ΒϋΣάξθ), φροσ (ΓϋΣάξθ), και ενόσ Ικαρίασ ςτο Χριςτό Ραχϊν (αναπαλαιωμζνοσ ανεμόμυλοσ). Με τισ καταςκευζσ αςχολικθκε κυρίωσ θ ΒϋΣάξθ, ενϊ πολλά παιδιά ςυνειςζφεραν φωτογραφίεσ, και κάποια ζγραψαν κείμενα. Σο Πρόγραμμα παρουςιάςτθκε ςτο εμινάριο Δικτφου του ΚΠΕ Ομθροφπολθσ Χίου και κα παρουςιαςτεί και ςε εκδιλωςθ του Γυμναςίου Ευδιλου Ικαρίασ (20-6-15).
ΜΕΡΙΚΑ ΕΡΓΑ ΣΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ:
ΑΘΑΝΑΙΑ ΡΑΛΛΗ - Καραβόςταμο
ΑΝΝΑ ΣΙΓΚΟΤ - Δάφνθ Τν θπξηόηεξν ζεκείν ηεο Ιθαξηαθήο αξρηηεθηνληθήο είλαη νη ηθαξηώηηθεο πιάθεο. Ο ηξόπνο πνπ ηηο ηνπνζεηνύζαλ ήηαλ ηδηαίηεξνο θαη κνλαδηθόο, πνπ ν πην ηαιαληνύρνο ηερλίηεο δε κπνξεί λα ην ζπιιάβεη θαη λα ην απνηππώζεη κε νπνηαδήπνηε κνξθή. Οη άλζξσπνη ζηηο άιιεο πεξηνρέο θαη νη θάηνηθνη ηνπ λεζηνύ γλώξηδαλ γηα ηηο πιάθεο, όκσο ηνλ ηειεπηαίν θαηξό νη πιάθεο ζπλδπάδνληαη κε ηε ζύγρξνλε αξρηηεθηνληθή, θαη δεκηνπξγνύλ έλα απνηέιεζκα ηδηαίηεξν. Δπζηπρώο όκσο, νινέλα θαη πεξηζζόηεξα παιαηά, κηζνγθξεκηζκέλα ζπίηηα, γθξεκίδνληαη, αθνύ: «Εκπνδίδνπλ», ή, «ηη λα ηα θάλνπκε ηα εξείπηα», ή, «λα ηα αλαπαιαηώζσ; ράζηκν ρξόλνπ, πεηακέλα ιεθηά».
ΣΑ ΠΑΛΙΑ ΙΚΑΡΙΩΣΙΚΑ ΠΙΣΙΑ «Η ΠΑΛΑΙΑ ΑΡΧΙΣΕΚΣΟΝΙΚΗ» Άλλα Σζίγθνπ Δάθλε, Σζηγθάην Θα αλαθεξζώ ζπγθεθξηκέλα ζην παηξηθό ζπίηη ηεο ζείαο κνπ, Σηακαηνύιαο Καξλαβά Τζίγθνπ, ζύκθσλα κε ηηο αθεγήζεηο ηεο. Πξηλ αθόκα κπνύκε ζηελ θνπδίλα, ην πξώην πξάγκα πνπ ηξαβά ηελ πξνζνρή καο είλαη ε πόξηα. Απνηειείηαη από ην παλσπόξηη θαη ην θαησπόξηη. Γηα λα αλνίμεηο, άλνηγεο πξώηα ην παλσπόξηη, πνπ άλνηγε κε πεηνύγηα θαη πάλσ ηνπ ζηεξηδόηαλ έλα μύιν ή ζηίγθα, πνπ ζηήξηδε ηελ πόξηα. Έπεηηα, άλνηγεο ην θαησπόξηη, ην νπνίν άλνηγε πνιύ ζπάληα, δηόηη ιεηηνπξγνύζε σο θξάρηεο γηα ηηο θόηεο πνπ βξίζθνληαλ ζηελ απιή. Πξνρσξώληαο κέζα ζην ζπίηη, ζα δνύκε ην θνπξλάξη, ην ηδάθη θαη ηνλ λεξνρύηε. Σπλήζσο ν θνύξλνο ζηα παιηά Ιθαξηώηηθα ζπίηηα βξίζθεηαη έμσ, ζε κεξηθά ζπίηηα όκσο βξίζθεηαη ζην εζσηεξηθό θαη ρξεζηκνπνηείηαη γηα ην θνύξληζκα ησλ ςσκηώλ. Τν ηδάθη ήηαλ ην κνλαδηθό κέζν ζέξκαλζεο. Πάλσ ηνπ ππήξρε έλα ξάθη, όπνπ ηνπνζεηνύληαλ ν θαθέο, ε δάραξε θη άιια ηέηνηα. Σην πιάη ηνπ ξαθηνύ ππήξρε ε πηαηνζήθε, κηαο θαη δελ ππήξραλ ληνπιάπηα. Εθεί θνληά ππήξραλ δύν ζπξίδεο γηα ηε θύιαμε ηνπ θαγεηνύ, αθνύ δελ ππήξρε θάπνην ςπγείν. Γηα ηελ ίδηα δνπιεηά ρξεζηκνπνηνύληαλ ην θαλάξη, ηνπ νπνίνπ ν ζθειεηόο ήηαλ ηελεθεδέληνο. Πεξηβαιιόηαλ από κία ζίηα, θαη ήηαλ θξεκαζηό. Ο λεξνρύηεο πάιη βξηζθόηαλ ζηελ πξνέθηαζε ηνπ παξαζύξνπ, θαη ηα απόλεξα νδεγνύληαλ ζηνλ θήπν. Τν παξάζπξν είρε ηέζζεξα ηδάκηα πάλσ θη άιια ηόζα θάησ. Τα θάησ ηέζζεξα ηδάκηα άλνηγαλ πξνο ηα πάλσ. Όια απηά βξίζθνληαη ζηελ θνπδίλα, όπνπ ήηαλ θαη ην δσκάηην ησλ γνλέσλ. Κάησ από ηελ θνπδίλα ήηαλ έλα ππόγεην πνπ νλνκαδόηαλ αγθιαβαλή. Τξία ζθαιηά ζε νδεγνύζαλ από ηελ θνπδίλα ζηελ αγθιαβαλή. Κάησ από ην πιαηύζθαιν, ππήξρε κία ηξύπα από όπνπ έκπαηλε ν αέξαο θαη νη γάηεο, γηα λα θάλε ηα πνληίθηα. Η ηξύπα απηή νλνκαδόηαλ θαηόηξππα (θάηη = γάηα). Εθεί αθνπκπνύζαλ θαη ηα μύια γηα ηε θσηηά. Τα παηδηά έκελαλ ζην ππξγάξη. Τα ζθαιηά γηα λα αλεβείο ην ππξγάξη, μεθηλνύζαλ εθεί πνπ ηειείσλαλ ηα ζθαιηά ηεο θνπδίλαο. Είρε δύν παξάζπξα, ην έλα κηθξόηεξν θαη ην άιιν κεγαιύηεξν. Τν κεγάιν είρε δύν θύια, ελώ ην κηθξό έλα. Υπήξραλ δύν ζπξίδεο. Σηε κία θπιάζζνληαλ εηθόλεο Αγίσλ, θαληειάθη θαη ν Αγηαζκόο. Σηελ άιιε, βηβιία. Υπήξρε κία αθόκα ζπξίδα, ε Μεγάιε ζπξίδα, πνπ ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ήηαλ κία ζηξσκαηνζήθε, πνπ πάληα ήηαλ θαιπκκέλε κε κία θνπξηίλα γηα λα κε ζθνληζηνύλ. Τα έπηπια ηνπ δσκαηίνπ ήηαλ ηα εμήο: Έλαο θαλαπέο, έλα δηπιό θξεβάηη, ζηδεξέλην, κε κπξνύηδηλν θεθαιάξη θαη πόδηα, έλα ηξαπέδη, δύν κπανύια θαη κηα κηθξή ληνπιαπίηζα. Όζν αθνξά ζηε δηαθόζκεζε, ε ζθάια ήηαλ γεκάηε πινπκηζηά
κπξσδάηα ινπινύδηα, θαη νη ηνίρνη ηνπ ππξγαξηνύ ήηαλ γεκάηνη κε θσηνγξαθίεο ησλ πξνγόλσλ ηνπο. Η ζθεπή είρε θαιάκηα από θάησ θαη θαιππηόηαλ από Ιθαξηώηηθεο πιάθεο, νη νπνίεο θάζε ρξόλν, πξίλ ηα πξσηνβξόρηα, ζθίγγνληαλ, ώζηε λα κελ πεξάζεη κέζα ζηα δσκάηηα ην λεξό. Κάησ από ην ππξγάξη ήηαλ ην θειάξη. Τν θειάξη ήηαλ ε απνζήθε ηνπ ζπηηηνύ θαηά θάπνηνλ ηξόπν. Φπιάζζνληαλ νη πιεμνύδεο ησλ θξεκκπδηώλ, νη βηηίλεο, ή αιιηώο θηνύπηα, πνπ πεξηείραλ γηα παξάδεηγκα ιάδη, θξαζί, απνμεξακέλα θξνύηα, θαη νη θνύκλεο, δειαδή πνιύ κηθξέο βηηίλεο, όπνπ γηα παξάδεηγκα πεξηείραλ πξντόληα όπσο ειηέο, ηπξί, κα θαη αιάηη. Σην θειάξη δηαηεξνύζαλ θαη ην ςσκί. Άπισλαλ θάησ θαζαξά θιαδηά, ηα ζθέπαδαλ κε παλί θαη ηνπνζεηνύζαλ ηα ςσκηά. Τέινο ην κέξνο όπνπ ηα παηδηά πεξλνύζαλ ηνλ πεξηζζόηεξν ρξόλν ηνπο, ήηαλ ε απιή. Καιππηόηαλ κε πιάθεο, κε έλα κηθξό θελό αλάκεζά ηνπο, θη όηαλ αλάκεζά ηνπο θύηξσλαλ ηα ινπινύδηα, ε απιή έπαηξλε ηελ όςε θάπνηνπ πίλαθα δσγξαθηθήο, πνπ ν πην επθάληαζηνο θαη πεξίηερλνο θαιιηηέρλεο δε ζα κπνξνύζε λα θαληαζηεί θαη λα απαζαλαηίζεη ζηνλ θακβά ηνπ.
ΑΡΓΤΡΩ ΕΤΣΡΑΣΟΤΔΑΚΗ Καραβόςταμο
ΒΑΙΛΙΚΗ ΠΕΗ Εξοχι Η ανκρϊπινθ διάςταςθ ςτο τοπίο
ΓΙΩΡΓΙΑ ΣΕΦΑΝΑΔΗ τελλί ΑΡΗ ΡΟΤΣΑ ΓΙΩΡΓΟ ΦΟΤΚΑ
Δροφτςουλασ
ΕΛΛΗ ΚΑΡΝΑΒΑ, ΟΦΙΑ ΚΟΣΟΓΙΑΝΝΗ
ΣΑΜΑΣΗ ΚΟΤΒΑΡΗ, ΑΡΓΤΡΗ ΠΑΝΣΕΛΙΑΔΗ, ΟΦΙΑ ΜΑΤΡΟΓΕΩΡΓΗ Ακαμάτρα, Κάμποσ
ΕΛΙΑ ΓΕΜΙΝΗ: Θρανιογραφία! ΗΛΕΚΣΡΑ ΑΡΓΤΡΙΔΗ
ΕΤΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΤΡΟΓΕΩΡΓΗ - Εφδθλοσ
ΕΦΗ ΜΟΤΛΑ Σα παλιά Ικαριϊτικα ςπίτια ΣΑ ΠΑΛΙΑ ΙΚΑΡΙΩΣΙΚΑ ΠΙΣΙΑ Έθε Μνπιά Σα παιηά Ιθαξηώηηθα ζπίηηα ήηαλ ζπλήζσο κνλόρσξα θαη ρπηά ή., όπσο ηα νλνκάδνπλ νη ληόπηνη. Παξαηεξώληαο ηε ζηέγε ελόο ηέηνηνπ ζπηηηνύ, δεκηνπξγείηαη ε αίζζεζε όηη ρύλεηαη πξνο ηα θάησ. Είλαη νξζνγώληα κε ηε καθξηά πιεπξά ηνπο παξάιιειε πξνο ηηο γξακκέο ηνπ εδάθνπο πνπ βξίζθνληαλ ζην ίδην ύςνο. Δηέζεηαλ έλα δσκάηην θαη κνλόξηρηε ζηέγε, κε θιίζε πξνο ηελ θαησθέξεηα. πρλά ην ύςνο ηεο πξόζνςεο δελ μεπεξλνύζε ην έλα κέηξν, θη εθεί βξηζθόηαλ ην κνλαδηθό ζπλήζσο άλνηγκα ηνπ θηίζκαηνο, ε πόξηα, ε νπνία έθιεηλε κε θαξθσηό θύιιν. Μπξνζηά ηεο, θαη ζε κηθξή απόζηαζε, ρηίδεηαη ζπρλά απιόηνηρνο από μεξνιηζηά.
Θενράξεο Σζηκπίδεο ΘΕΟΧΑΡΗ ΣΙΜΠΙΔΗ Οξζ
ΛΕΤΚΗ ΦΟΤΚΑ Καραβόςταμο - Καρκινάγρι Σο Παλιό και το Καινοφριο
ΜΑΡΙΑ-ΕΛΕΝΗ ΜΑΛΣΕΖΟΤ Αυλάκι, Θεοκτίςτθ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΣΟΤΡΒΑ
ΝΙΚΟ ΦΑΚΑΡΟ - Καραβόςταμο
ΦΩΣΕΙΝΗ ΟΤΣΚΑΝ Μθλιωπό
ΧΡΤΑ ΜΑΜΜΑΣΑ Εφδθλοσ
ΚΟΜΑ ΚΟΤΒΑΡΗ
ΦΙΛΙΠΠΟ ΡΑΠΣΗ
Ασ περάςουμε όμωσ μζςα
Θεζκνζέηεζε γηα ηε Γηαηήξεζε ηνπ Σνπίνπ ΔΦΗΜΔΡΙ ΣΗ ΚΤΒΔΡΝΗΔΩ ΣΗ ΔΛΛΗΝΙΚΗ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΔΤΥΟ ΠΡΩΣΟ Αξ.Φύιινπ 30, 25 Φεβρουαρίου 2010 NOMO ΤΠ ΑΡΙΘ. 3827 Κύξσζε ηεο Δπξσπατθήο ύκβαζεο ηνπ Σνπίνπ Δθδίδνκε ηνλ αθόινπζν λ όκν πνπ ςήθηζε ε Βνπιή: Άξζξν πξώην: Κπξώλ εηαη θαη έρεη ηελ ηζρύ, πνπ νξίδεη ην άξζξν 28 παξ. 1 ηνπ πλ ηάγκαηνο, ε Δπξσπατθή ύκβαζε ηνπ Σνπίνπ, πνπ ππεγξάθε ζηε Φισξελ ηία, ζηηο 20 Οθησ βξίνπ 2000, ην θείκελ ν ηεο νπνίαο ζε πξσηόηππν ζηελ αγγιηθή γιώζζα θαη ζε κεηάθξαζε ζηελ ειιεληθή, έρεη σο εμήο: EUROPEAN LANDSCAPE CONVENTION CONVENTION EYROPEENNE DU PAYSAGE http://www.unesco.org/culture/natlaws/media/pdf/greece/gre_law3827_10_eurlandscapeconv_greorof Η Ειιάδα έρεη ππνγξάςεη (αξγά) ηελ Επξσπατθή ύκβαζε γηα ηε Δηαηήξεζε ηνπ Σνπίνπ, πνπ απνηειεί κηα πξναηξεηηθή δέζκεπζε ησλ ρσξώλ πνπ ζπκκεηέρνπλ. Οη πεξηζζόηεξνη δελ έρνπκε θαλ αθνύζεη γη απηή θαη δηαξθήο ζθνπόο απηήο ηεο πξνζπάζεηαο είλαη θαη ε αθύπληζε ηνπ θνηλνύ ζε απηά ηα δεηήκαηα.