اقتصاد خرد 2
ویژگی های بازار رقابت کامل 1 -یکسان بودن وهمگن بودن کاالهای تمام فروشندگان در بازار 2 -زیاد بودن تعداد فروشندگان وخریداران به نحوی که هیچکدام روی قیمت تاثیر گذار نیستند 3 -نبود محدودیتهای مصنوعی در مورد تقاضا عرضه وقیمت کاال 4 -آزادی ورود وخروج به بازار وصنعت 5 -شفاف بودن بازار )همه خریداران وفروشندگان اطالع کاملی از جریان بازار داشته باشند(
انواع تعادل در بازار رقابتی 1 -تعادل در زمان خیلی کوتاه مدت)دوره بازار( 2 -تعادل در زمان کوتاه مدت 3 تعادل در بلند مدت بازار یا صنعت: مکانی که در آن کاالهای همگن و مشابه هم تولید می شود در کوتاه مدت برخی عوامل تولید ثابت و برخی متغییرند اما در بلند مدت همه عوامل متغیرند
هزینه و سود π=tr-tc TR=P.Q TC=TFC+TVC سود کل =درآمد کل هزینه کل کل تولید x درآمد کل = قیمت هر واحد کاال هزینه کل کوتاه مدت = هزینه ثابت کل + هزینه متغیر کل AR =درآمد =TR/Q=P.Q/Q=P متوسط MR=dTR/dQ=d =درآمد (P.Q)/dQ=P نهایی AR=MR=P =در بازار رقابتی
منحنی فروش یا منحنی تقاضا در کوتاه مدت در بازار رقابتی هر تولید کننده گیرنده قیمت است منحنی تقاضا به صورت یک خط افقی و دارای کشش بی نهایت است
P=MC شرط حداکثر شدن سود در بازار رقابتی P= f (q) تابع معکوس تقاضا TR=p.q=q.f(q) TC=TFC+TVC=A+g(q) π = TR TC = q. f q A = g(q) dπ=p-g (q)=0 dq P=g (q) P=MC dtvc/dq=mc شرط اول حداکثر شدن سود در بازار رقابتی: g q < یا g q > 0 شرط دوم حداکثر شدن سود در بازار رقابتی
شرط حداکثر شدن سود در کوتاه مدت در بازار رقابتی الف( نظریه درآمد کل و هزینه کل
ب( نظریه نهایی: P=MC TR=P.q=OPAq₁ TC=OCBq₁ Π=CPAB
منحنی عرضه کوتاه مدت یک بنگاه اقتصادی منحنی عرضه یک واحد تولیدی همان منحنی هزینه نهایی آن است آن قسمت از منحنی هزینه نهایی که بعد ازحداقل منحنی قرار دارد همان منحنی عرضه واحد تولیدی است AVC
نقطه تعطیل بنگاه تولیدی در بازار رقابت کامل نقطه تعطیل بنگاه= AVC P=min
تعادل یک بنگاه تولیدی در بلند مدت در بازار رقابت کامل LTC=TR q* A TFC در بلند مدت وجود ندارد
شرط تعادل بلند مدت برای یک بنگاه تولیدی یا صنعت در بازار رقابت کامل ) 1 سود نرمال یا صفر وجود داشته باشد ) 2 انگیزه ی برای ورود یا خروج بنگاه تولیدی در صنعت وجود نداشته باشد P=min LAC)3 A P= min LAC= LMC= min SAC= SMC در نقطه
شرط حداکثر شدن سود در بلند مدت در بازار رقابت کامل P=LMC مطلوب ترین حالت تعادل بلند مدت بازار رقابت کامل
تعدیل تعادل در بلند مدت در یک صنعت در بازار رقابت کامل
صنعت در حالت کاهش هزینه ها
صنعت در حالت افزایش هزینه ها
صنعت در حالت ثابت بودن هزینه ها
انحصار کامل ویژگی ها : 1( انحصار گر کامل فقط یک کاال را در بازار تولید می کند و کاالی مشابه یا جانشین آن وجود ندارد 2 (انحصارگر کامل تعیین کننده قیمت در بازار است هزینه های تولید در بازار انحصار کامل و رقابت کامل یکسان است اما درآمد انحصار گر کامل * و رقابت کامل متفاوت است * هر چه تقاضای یک کاال کم کشش تر باشد قدرت انحصاری آن بازار بیشتر است * هر چه کشش متقاطع تقاضای یک کاال پایین تر باشد قدرت انحصاری افزایش می یابد
معادله خطی تقاضا در بازار انحصار کامل P P=a-bx D X
P P=AR T=P.X TR=(a-bx)x=ax-bx² MR=dTR/dX=a-2bx MR=a-2bx D=MR TR=p.x AR=TR/x=p.x/x=p o α B MR c X tgα = oa OB tgb=oa/oc oc=2ob tgα = 2tgB
p=a.x رقابتی انحصاری TR=p.x TR=(a-bx)x=ax-bx²
شرط حداکثر شدن سود در بازار انحصار کامل در کوتاه مدت π=tr-tc π=p.x TC π=p.x-g(x)+ā π=(a-bx)x-g(x)+a d π/dx=ax-bx²-g(x)+a=a-2bx-g (x)=0 MR=MC F.O.C d² π/dx²<0 S.O.C
تابع دریافتی نهایی MR=P(1-1/E) E=1 MR=0 E<1 MR<0 P E>1 E=1 P E= E>1 MR<0 MR=P(1-1/ )=MR=P E<1 X X
شرط حداکثر شدن سود در بازار انحصار کامل در کوتاه مدت انحصارگر منحنی عرضه ندارد
تعادل بلند مدت انحصار گر برای حفظ سود کل موانع زیر را برای ورود رقبای خود به بازار انحصاری ایجاد می کند: 1 (تحت کنترل قرار دادن موانع اولیه برای آن صنعت 2 (داشتن حق امتیاز و حق ثبت تولید کاال ) 3 انحصار گر سطح تولید خود را متناسب با بازار طوری تنظیم می کند که به تنهایی از تولید کاال سود می برد و هر گاه یک بنگاه تولیدی جدید وارد بازار شود دچار زیان شود
تولید در بلند مدت در بازار انحصاری مطلوب ترین تشکیالت تولید LAC MR=min AR=min LAC=LMC=minSAC=SMC
استفاده انحصارگر از تشکیالت تولیدی کوچکتر از مطلوب ترین تشکیالت تولید در این حالت منحنیMR در سمت چپLAC Min قرار می گیرد
استفاده از تشکیالت تولیدی بزرگتر از مطلوب ترین تشکیالت تولیدی در این حالت منحنیMR در سمت راست Min LAC قرار دارد
شاخص لرنر شاخص لرنر قیمت انحصاری را از قیمت بازار رقابتی اندازه گیری می کند هر چه شاخص لرنر بیشتر باشد سود انحصار گر بیشتر و قدرت انحصار گر در بازار بیشتر است 1 L 0 (کشش قیمت انحصاری) 1/E =(انحصاری) p / MC (انحصاری) L=P E/1 =درآمد / سود=قدرت بازار
کنترل قیمت انحصار گر توسط دولت کنترل بازار انحصاری )1 کنترل مستقیم قیمت در بازار انحصاری ) 2 کنترل بازار انحصاری از طریق اعمال مالیات الف ) مالیات غیر مستقیم مالیات بر فروش ب ) مایات مستقیم مالیات بر سود
MR=MC کنترل مستقیم قیمت در بازار انحصاری
کنترل بازار انحصاری از طریق اعمال مالیات مالیات غیر مستقیم مالیات بر هر واحد فروش روی هزینه های تولید کننده تاثیر می گذارد
1 (کاهش تولید و باال رفتن قیمت کاال نتایج مالیات بر هر واحد فروش کاهش سود انحصار گر باال رفتن هزینه متغیر انحصار گر )2 )3 4( با باال رفتن قیمت مصرف کاهش می یابد π = TR TC + αq α نرخ مالیات بر هر واحد فروش
مالیات مستقیم مالیات بر سود MR=MC
) 1 افزایش هزینه تولید کننده نتایج مالیات بر سود ) 2 ثابت بودن قیمت کاال و مقدار تولید انحصار گر ) 3 افزایش هزینه ثابت انحصار گر
انواع تبعیض قیمت ) 1 تبعیض قیمت درجه اول : انحصارگر افراد را ازهم جدا می کند ) 2 تبعیض قیمت درجه دوم : انحصارگر گروه های مختلف افراد را از هم جدا می کند ) 3 تبعیض قیمت درجه سوم : انحصارگر بازارها را از هم جدا می کند
بازار رقابتی Cf=AFC Apᶜ C +pᶜ بازار انحصاری ABPᵐ+PᵐBHF=ABHF زیان تولید کننده + زیان مصرف کننده (BCH) زیان مصرف کننده BCG زیان تولید کننده GCH
PᵐBGPᶜ مازاد )سود( انحصار گر در نتیجه ی افزایش قیمت PᵐBGPC >GCH زیان < سود
بازار رقابتی ناقص ویژگی های بازار رقابت ناقص 1 (تعداد فروشنگان آن زیاد است به گونه که هیچ یک از آنها به تنهایی اثری بر روی (1 دیگران ندارند 2( هر تولید کننده می تواند تابع تقاضایی را برای تولید خود داشته باشد یعنی تولید آنها از یکدیگر متمایز است 3( خریداران براساس رجحان خود به این فروشنده یا فروشنده دیگر مراجعه می کنند 4( ورود و خروج به این بازار آزاد است اما تعداد بنگاه های فعال کم می باشد 5( شیب منحنی تقاضا در این بیشتر از شیب منحنی تقاضا در بازار رقابت کامل می باشد
انحصار دو قطبی زمانی که بازار توسط دو فروشنده یا دو تولید کننده کنترل می شود بازار را انحصار دوقطبی می گویند در این حالت کل عرضه بازار عبارت است از مجموعه فروش های دو تولید کننده i.g وضمنا فرض می شود که در بازار دو جانبه دو تولید کننده کاالی همگنی را تولید می کنند
حالت های مختلف انحصار دو قطبی حالت اول هر دو فروشنده به صورت شبه رقابتی عمل می کنند حالت دوم دو فروشنده g وi باهم تبانی کرده و سود مشترک خود را به حداکثر می رسانند حالت سوم دو فروشنده g وi یکدیگر را تعقیب می کنند در مورد حالت سوم سه حالت مختلف کورنو اشتاکلبرگ و مدل رهبر-رهبر وجود دارد
بازار نهاده های متغیر حاصل درآمد نهایی :(MRP) میزانی که یک واحد اضافی از نهاده به کل درآمد می افزاید MRP= TR/ L= x.p/ L=MP.P MRP =VMP =MP
هزینه عامل نهایی نهاده (MFC): تغیر در هزینه کل به ازای به کار گیری یک واحد اضافی نهاده تولید را گویند MFC= TC/ L=w تولید کننده به استخدام کارگر ادامه می دهد MRP >w نیروی کار استخدام نمی کند MRP <w تعداد کارگران بهینه است MRP =w
یک نهاده متغیردر بازار رقابت کامل
به کار گیری یک نهاده ی متغیر در بازار انحصاری MRPι =MR.MPι در حالت انحصاری حاصل درآمد نهایی
نتایج حاصل درآمد نهایی زمانی که فقط یک نهاده متغیر به کار گرفته می شود: منحنی تقاضای انحصارگربرای یک نهاده ی متغیر است
فرآیند تولید با بیش از یک نهاده متغیر منحنی ارزش تولید نهاده برابر منحنی تقاضای آن می باشد زیرا در فرایند تولید نهاده های مختلف با یکدیگر وابستگی متقابل دارند منحنی تولید نهایی نهاده ایی که در ابتدا قیمتش تغیر کرده است جابه جا می شود
منحنی تقاضای انفرادی نهاده موقعی که چندین نهاده متغیر به کار گرفته می شود W₁ Wₑ Sι¹ Sι² MPL MRPι¹ MRPι²
عرضه یک نهاده تولید متغیر نهاده های متغیر را به سه نوع تقسیم می کنند : ) 1 منابع طبیعی ) 2 کاالهای واسطه ای ) 3 نیروی کار
منحنی عرضه نیروی کار
شبه اجاره شبه اجاره: بازده ی خالص عوامل ثابت تولید در کوتاه مدت می باشد شبه اجاره فقط در کوتاه مدت وجود دارد در بلند مدت که تمامی عوامل تولید متغیر هستند شبه اجاره وجود ندارد = TR-TVC شبه اجاره
شبه اجاره TR=OPAX TVC=OCBX شبه اجاره = OPAX-OCBX=CPAB
انحصار در خرید در بازار نهاده تولید هزینه عامل نهایی :(MFC) افزایشی که به واحد های قبال استخدام شده + قیمت پرداختنی به واحد نهایی w₂ w₁ W s MFC w MFC s L₁ L₂ L MFC= TC/ L=w L
MFC MRP w E L* ( TR/ L=(MRP حاصل درامد نهایی افزایش درآمد کل به ازای یک واحد اضافی استخدام نیروی کار شرط تعادل در بازار انحصارگر MFC=MRP MFC S MRP =P L
اقتصاد رفاه اقتصاد رفاه به مساله بهترین تخصیص عوامل تولید بین تولید کنندگان و بهترین توزیع کاال بین مصرف کنندگان می پردازد آشنایی با جعبه اج-ورث الف ) برای مساله مصرف ب ) برای مساله تولید
جعبه اج-ورث جعبه اج ورث: تکنیکی هندسی برای نشان دادن عمل متقابل بین دو فعالیت اقتصادی است وقتی که مقدار نهاده های آنها ثابت باشد جعبه اج- ورث برای مساله مصرف: ب( الف ) اقتصادی که فقط مبادله کاال وجود دارد) تولید وجود ندارد( دراین اقتصاد فقط دو نفر و دو کاال وجود دارد ج( فرد اول تمام موجودی یکی از کاالها را در اختیار دارد و فرد دوم مالک تمام کاالی دیگر است د( دو فرد به اندازه ی با یکدیگر مبادله می کنند که هر دو بتوانند حداکثر مطلوبیت را بدست آورند و در تعادل قرار بگیرند
فردA مالک کاالی X فردB مالک کاالی Y
A B نمودار فرد را 180 درجه به سمت چپ می چرخانیم و با نمودار فرد ادغام می کنیم در نتیجه جعبه اج-ورث بدست می آید X=Xᵃ+Xᵇ Y=Yᵃ+Yᵇ
تعادل عمومی مبادله مصرف U₃ᴬ>U₂ᴬU₁ᴬ A U₃ᴮ>U₂ᴮ>U₁ᴮ MRSᴬᵪᵧ MRSᴮᵪᵧ نقطهH نقطه بهینه مبادله مصرف بین دو فرد AوB نیست
جعبه اج-ورث برای تولید در اینجا دو کاالیXY به وسیله دو نهادهLK تولید می شود و مقدار کل دو نهاده ثابت است
تعادل عمومی تولید MRTSᵧ=MRTsᵪ تعادل عمومی تولید X₃>X₂>X₁ Y₃>Y₂>Y₁
منحنی تبدیل منحنی تبدیل یا منحنی امکانات تولید با انتقال منحنی قرار داد تولید از فضای نهاده ها به فضای ستاده ها بدست می آید XوY منحنی تبدیل نشان دهنده ی ترکیبات مختلف دو کاالی است که اقتصاد می تواند با استفاده کامل از تمامی نهاده های ثابت و با بهترین تکنولوژی موجود تولید کند شیب منحنی تبدیل نشان می دهد که اقتصاد چه مقدار باید از تولید کاالی تا باK وLآزاد شده بتواند از یک واحد بیشتر تولید کند y X خود بکاهد
منحنی تبدیل شیب منحنی تبدیل MRTᵪᵧ= Y/ X
شرط تعادل عمومی تولید و مبادله تعادل عمومی تولید و مبادله MRTᵪᵧ=MRSᴬᵪᵧ=MRSᵪᵧᴮ نقطهD نقطه بهینه مبادله و تولید
منحنی امکانات مطلوبیت منحنی امکانات مطلوبیت : با انتقال منحنی قرار داد مصرف از فضای تولید به فضای مطلوبیت بدست می اید این منحنی نشان دهنده ترکیبات مختلف مطلوبیت بدست آمده بوسیله فرد AوB است که اقتصاد را در تعادل عمومی مبادله قرار میدهد. منحنی امکانات مطلوبیت
بزرگ منحنی امکانات مطلوبیت بزرگ منحنی امکانات مطلوبیت مکان هندسی منحنی های قرارداد مصرف در فضای تولید است
تابع رفاه جامعه تابع رفاه جامعه : نشان دهنده ترکیبات مختلف مطلوبیت فردB وA که سطح رضایت ویا رفاه یکسانی به جامعه میدهد. w₃>w₂>w₁
نقطه بهینه رفاه جامعه نقطه بهینه رفاه جامعه : جایی که بزرگ منحنی امکانات مطلوبیت جامعه مماس با تابع رفاه جامعه باشد هر نقطه بهینه پارتو نقطه سعادت مقید می گویند که هر سازماندهی مجدد سبب می شود که ارزش یک متغیر افزایش یابد و ارزش متغیر دیگر کاهش یابد