ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ 11646/13 (OR. en) ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ 3248η σύνοδος του Συμβουλίου PRESSE 300 PR CO 38 Οικονομικά και Δημοσιονομικά Θέματα (continuation) Βρυξέλλες, 26 και 27 Ιουνίου 2013 President κ. Michael Noonan Υπουργός Οικονομικών της Ιρλανδίας ΤΥΠΟΣ Rue de la Loi, 175 B 1048 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Τηλ.: +32 (0)2 281 9442 / 6319 Φαξ: +32 (0)2 281 8026 press.office@consilium.europa.eu http://www.consilium.europa.eu/press 11646/13 1
Κυριότερα αποτελέσματα της συνόδου του Συμβουλίου Το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του σχετικά με σχέδιο πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των τραπεζών, προσβλέποντας σε διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η οδηγία θα παρέχει στις εθνικές αρχές εξουσίες ώστε να προλαμβάνουν τις τραπεζικές κρίσεις και να εξυγιαίνουν ευτάκτως τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα σε περίπτωση πτώχευσης, διασφαλίζοντας παράλληλα τις ουσιώδεις τραπεζικές λειτουργίες και ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογουμένων σε ζημίες. Θεσπίζει σειρά μέσων για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων τραπεζικών κρίσεων σε τρία στάδια: προετοιμασία και πρόληψη, έγκαιρη παρέμβαση και εξυγίανση. Σκοπός είναι να εγκριθεί η οδηγία έως τα τέλη του τρέχοντος έτους. Το Συμβούλιο ενέκρινε επίσης το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 1 για το 2013, παρέχοντας στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2013 τους απαραίτητους πόρους για την προσχώρηση της Κροατίας στην ΕΕ την 1η Ιουλίου. 11646/13 2
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ... 4 ΔΙΑΦΟΡΑ... 8 Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες... 8 ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Προσχώρηση Κροατίας... 9 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ Έκθεση προόδου για τη δέσμη της πολιτικής συνοχής 2014-2020... 9 ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΣΕ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ Διορισμός δικαστών στο Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο... 10 1 Όταν δηλώσεις, συμπεράσματα ή ψηφίσματα έχουν εγκριθεί τυπικά από το Συμβούλιο, αυτό επισημαίνεται στον τίτλο του σχετικού σημείου και το κείμενο τίθεται εντός εισαγωγικών. Τα έγγραφα των οποίων τα στοιχεία δίδονται μέσα στο κείμενο είναι διαθέσιμα στις ιστοσελίδες του Συμβουλίου: http://www.consilium.europa.eu. Οι πράξεις οι οποίες θεσπίζονται με δημοσιοποιήσιμες δηλώσεις στα πρακτικά του Συμβουλίου σημειώνονται με αστερίσκο. Οι δηλώσεις αυτές είναι διαθέσιμες στις προαναφερόμενες ιστοσελίδες του Συμβουλίου ή μπορούν να ληφθούν από την Υπηρεσία Τύπου. 11646/13 3
ΣΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΞΗΧΘΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΝΑΚΑΜΨΗ ΚΑΙ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Το Συμβούλιο συμφώνησε επί γενικής προσέγγισης σχετικά με σχέδιο οδηγίας για τη θέσπιση πλαισίου για την ανάκαμψη και την εξυγίανση πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων (11148/1/13 REV 1). Η Προεδρία εκλήθη να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την έκδοση της οδηγίας σε πρώτη ανάγνωση πριν από το τέλος του έτους. Η προτεινόμενη οδηγία έχει στόχο να παράσχει στις εθνικές αρχές κοινές εξουσίες και μέσα ώστε να προλαμβάνουν τις τραπεζικές κρίσεις και να εξυγιαίνουν ευτάκτως οποιοδήποτε ίδρυμα στην περίπτωση πτώχευσης, διασφαλίζοντας παράλληλα τις ουσιώδεις τραπεζικές λειτουργίες και ελαχιστοποιώντας την έκθεση των φορολογουμένων σε ζημίες. Με την οδηγία θεσπίζεται μια σειρά μέσων για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων τραπεζικών κρίσεων σε τρία στάδια: προετοιμασία και πρόληψη, έγκαιρη παρέμβαση και εξυγίανση. Τα ιδρύματα θα πρέπει να καταρτίζουν σχέδια ανάκαμψης, και εν συνεχεία να τα ενημερώνουν κάθε χρόνο, στα οποία περιγράφονται τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνουν για την αποκατάσταση της χρηματοπιστωτικής τους θέσης μετά από σημαντική επιδείνωση. Η αρχή εξυγίανσης θα προετοιμάζει σχέδια εξυγίανσης για κάθε ίδρυμα, με τις ενέργειες που πρέπει να αναλάβει, σε περίπτωση που το ίδρυμα πληροί τις προϋποθέσεις για εξυγίανση. Η αρχή έχει επίσης εξουσία να ορίζει ειδικό επίτροπο στο ίδρυμα, σε περίπτωση που η χρηματοπιστωτική του κατάσταση επιδεινωθεί σημαντικά ή εφόσον σημειωθούν σοβαρές παραβιάσεις του νόμου. Στα κυριότερα μέτρα εξυγίανσης περιλαμβάνονται: πώληση (μέρους των) δραστηριοτήτων, καθιέρωση μεταβατικού ιδρύματος (προσωρινή μεταβίβαση των καλών τραπεζικών περιουσιακών στοιχείων σε οντότητα υπό κρατικό έλεγχο), διαχωρισμός περιουσιακών στοιχείων (μεταβίβαση απομειωμένων περιουσιακών στοιχείων σε φορέα διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων), μέτρα διάσωσης με ίδια μέσα (επιβολή ζημιών, με σειρά προτεραιότητας, στους μετόχους και τους ανασφάλιστους πιστωτές). 11646/13 4
Διάσωση με ίδια μέσα Το εργαλείο της διάσωσης με ίδια μέσα παρέχει τη δυνατότητα στις αρχές εξυγίανσης να απομειώσουν ή να μετατρέψουν σε ίδιο κεφάλαιο τις απαιτήσεις των μετόχων και των πιστωτών των ιδρυμάτων που τελούν υπό πτώχευση ή ενδέχεται να πτωχεύσουν. Σύμφωνα με τη συμφωνηθείσα γενική προσέγγιση του Συμβουλίου, οι επιλέξιμες καταθέσεις φυσικών προσώπων και πολύ μικρών, μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, καθώς και οι υποχρεώσεις προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, έχουν υψηλότερη σειρά κατάταξης από τις απαιτήσεις κοινών, μη εξασφαλισμένων, μη προνομιούχων πιστωτών και καταθετών από μεγάλες εταιρείες. Το σύστημα εγγύησης των καταθέσεων, το οποίο μπορεί πάντα να παρέμβει για τις καλυπτόμενες καταθέσεις (δηλ. τις καταθέσεις κάτω των 100 000 ευρώ), έχει υψηλότερη σειρά κατάταξης από τις επιλέξιμες καταθέσεις. Αποκλεισμός Ορισμένες υποχρεώσεις αποκλείονται μονίμως από τη διάσωση με ίδια μέσα: καλυπτόμενες καταθέσεις, εξασφαλισμένες υποχρεώσεις, περιλαμβανομένων των καλυμμένων ομολόγων, οι υποχρεώσεις προς τους εργαζομένους των υπό πτώχευση ιδρυμάτων, όπως οι σταθεροί μισθοί και τα συνταξιοδοτικά οφέλη, οι εμπορικές απαιτήσεις που σχετίζονται με αγαθά και υπηρεσίες απαραίτητα για την καθημερινή λειτουργία του ιδρύματος, υποχρεώσεις που προκύπτουν από τη συμμετοχή σε συστήματα πληρωμών με εναπομένουσα διάρκεια μικρότερη των επτά ημερών, διατραπεζικές υποχρεώσεις με αρχική διάρκεια μικρότερη των επτά ημερών. 11646/13 5
Η εθνική αρχή εξυγίανσης θα έχει, επίσης, τη διακριτική ευχέρεια να αποκλείει, ή να αποκλείει μερικώς, υποχρεώσεις για τους κατωτέρω λόγους: 1) εάν δεν μπορούν να διασωθούν εντός ευλόγου χρόνου, 2) προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια των κρίσιμων λειτουργιών, 3) να αποφευχθεί η εξάπλωση των επιπτώσεων, 4) να αποφευχθεί η απώλεια της αξίας που θα αυξήσει τη ζημία που υφίστανται άλλοι πιστωτές. Η αρχή εξυγίανσης θα πρέπει να έχει τη δυνατότητα να αντισταθμίζει τον διακριτικό αποκλεισμό ορισμένων υποχρεώσεων με τη μεταβίβαση αυτών των απωλειών σε άλλους πιστωτές, αρκεί κανείς πιστωτής να μην βαρύνεται με ζημίες μεγαλύτερες από όσες είχε με τη συνήθη διαδικασία αφερεγγυότητας, ή με συνεισφορά από το ταμείο εξυγίανσης (βλέπε παρακάτω). Ταμείο εξυγίανσης Η οδηγία απαιτεί επίσης από τα κράτη μέλη, κατά γενικό κανόνα, να συγκεντρώνουν εκ των προτέρων πόρους εξυγίανσης ώστε να εξασφαλίσουν ότι τα εργαλεία εξυγίανσης μπορούν να εφαρμοστούν αποτελεσματικά. Τα εθνικά ταμεία θα πρέπει εντός δεκαετίας να επιτύχουν στόχο ύψους τουλάχιστον στο 0,8% του ποσού των καλυπτόμενων καταθέσεων όλων των πιστωτικών ιδρυμάτων με άδεια λειτουργίας στη χώρα τους. Προκειμένου να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, τα ιδρύματα θα πρέπει να κάνουν ετήσιες συνεισφορές βάσει των υποχρεώσεών τους, εκτός των ιδίων κεφαλαίων, και ανάλογα με τον κίνδυνο. Η εξαίρεση από αυτόν τον κανόνα επιτρέπει στα κράτη μέλη να καταρτίσουν εθνική χρηματοοικονομική ρύθμιση μέσω υποχρεωτικών συνεισφορών χωρίς σύσταση ξεχωριστού ταμείου. Ωστόσο, τα κράτη μέλη οφείλουν να συγκεντρώσουν το ίδιο τουλάχιστον ποσό χρηματοδότησης και να το διαθέσουν στην οικεία αρχή εξυγίανσης αμέσως μόλις ζητηθεί. Τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να επιλέξουν κατά πόσον θα συγχωνεύσουν ή θα διατηρήσουν ξεχωριστά τα ταμεία εξυγίανσης και τα συστήματα εγγύησης των καταθέσεων. Και στις δύο περιπτώσεις, ο συνδυασμένος στόχος είναι ο ίδιος. Η γενική προσέγγιση του Συμβουλίου για την προτεινόμενη οδηγία περί συστημάτων εγγύησης των καταθέσεων, που συμφωνήθηκε τον Ιούνιο του 2011 (11359/11) ορίζει τον στόχο στο 0,5% των καλυπτόμενων καταθέσεων. Ο δανεισμός μεταξύ εθνικών ταμείων εξυγίανσης είναι δυνατός σε εθελοντική βάση. 11646/13 6
Τα ταμεία εξυγίανσης είναι διαθέσιμα για παροχή προσωρινής στήριξης σε υπό πτώχευση ιδρύματα μέσω δανείων, εγγυήσεων, αγοράς περιουσιακών στοιχείων ή κεφαλαίου για μεταβατικά ιδρύματα. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για αποζημίωση των μετόχων ή των πιστωτών εάν και εφόσον οι ζημίες που υφίστανται με τη διάσωση με ίδια μέσα υπερβαίνουν τις ζημίες που θα υφίσταντο με τη συνήθη διαδικασία αφερεγγυότητας, σύμφωνα με την αρχή «κανένας πιστωτής να μη βρίσκεται σε χειρότερη θέση». Η συμβιβαστική προσέγγιση του Συμβουλίου παρέχει στις εθνικές αρχές εξυγίανσης, με αυστηρά κριτήρια και σε εξαιρετικές περιπτώσεις μόνον, την ευελιξία να αποκλείουν υποχρεώσεις και να χρησιμοποιούν το ταμείο εξυγίανσης για την απορρόφηση των απωλειών ή την ανακεφαλαιοποίηση ενός ιδρύματος. Ωστόσο, η ευελιξία αυτή παρέχεται μόνον αφού ένα ελάχιστο ύψος απωλειών ίσο με το 8% των συνολικών υποχρεώσεων, περιλαμβανομένων των ιδίων κεφαλαίων, έχει επιβληθεί στους μετόχους και πιστωτές του ιδρύματος, ή το 20% του σταθμισμένου ως προς τον κίνδυνο ενεργητικού του ιδρύματος, και εφόσον η ρύθμιση χρηματοδοτικής εξυγίανσης διαθέτει εκ των προτέρων εισφορές που ανέρχονται τουλάχιστον στο 3% των καλυπτόμενων καταθέσεων. Η συνεισφορά στο ταμείο εξυγίανσης έχει ανώτατο όριο το 5% των συνολικών υποχρεώσεων του ιδρύματος. Σε εξαιρετικές περιστάσεις, εφόσον έχει επιτευχθεί αυτό το όριο, και όταν έχουν διασωθεί με ίδια μέσα όλες οι μη εξασφαλισμένες, μη προνομιούχες υποχρεώσεις, εκτός από τις επιλέξιμες καταθέσεις, η αρχή εξυγίανσης μπορεί να αναζητήσει χρηματοδότηση από εναλλακτικές χρηματοδοτικές πηγές. Ελάχιστη ικανότητα απορρόφησης της απώλειας Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα ιδρύματα έχουν πάντα ικανότητα απορρόφησης της απώλειας, η γενική προσέγγιση του Συμβουλίου προβλέπει ότι οι εθνικές αρχές εξυγίανσης θα πρέπει να θέσουν ελάχιστες απαιτήσεις για τα ίδια κεφάλαια και τις επιλέξιμες υποχρεώσεις (MR) για κάθε ίδρυμα, βάσει του μεγέθους του, του κινδύνου και του επιχειρηματικού μοντέλου. Η επανεξέταση που προβλέπεται για το 2016 θα δώσει τη δυνατότητα στην Επιτροπή, βάσει συστάσεων της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών, να εισαγάγει εναρμονισμένες MR που θα ισχύουν για όλες τις τράπεζες. ~ ~ ~ Η πρόταση οδηγίας έχει στόχο να μεταφερθούν στο ενωσιακό δίκαιο οι δεσμεύσεις που ανέλαβαν στην Σύνοδο Κορυφής της G20 της Ουάσιγκτον DC τον Νοέμβριο του 2008, όταν οι ηγέτες ζήτησαν να επανεξετασθούν τα καθεστώτα εξυγίανσης και η πτωχευτική νομοθεσία, «προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα συντεταγμένης εκκαθάρισης μεγάλων και πολύπλοκων διασυνοριακών ιδρυμάτων». Βάσει του άρθρου 114 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οδηγία απαιτεί τη συγκέντρωση ειδικής πλειοψηφίας για την έγκριση του Συμβουλίου, σε συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 11646/13 7
ΔΙΑΦΟΡΑ Χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες Το Συμβούλιο ενημερώθηκε από την Προεδρία σχετικά με την κατάσταση προόδου ορισμένων νομοθετικών φακέλων, συγκεκριμένα: Το σχέδιο οδηγίας για τα συστήματα εγγύησης καταθέσεων, ένα από τα νομικά κείμενα που στηρίζουν την επιδιωκόμενη τραπεζική ένωση. Το σχέδιο κανονισμού με το οποίο θεσπίζονται κανόνες διαφάνειας για τις Δέσμες Επενδυτικών Προϊόντων για Ιδιώτες (PRIPs). Βλέπε δελτίο Τύπου 11634/13. Το σχέδιο κανονισμού και το σχέδιο οδηγίας σχετικά με τις αγορές των χρηματοπιστωτικών μέσων. Βλέπε δελτίο Τύπου (MIFIR/MIFID) 11067/13. Το σχέδιο κανονισμού για την αντιμετώπιση πράξεων από κατόχους εμπιστευτικών πληροφοριών και για την αντιμετώπιση της χειραγώγησης των αγορών χρεογράφων (MAR). Βλέπε δελτίο Τύπου 11635/13. 11646/13 8
ΑΛΛΑ ΕΓΚΡΙΘΕΝΤΑ ΣΗΜΕΙΑ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ Προσχώρηση Κροατίας Το Συμβούλιο ενέκρινε το σχέδιο διορθωτικού προϋπολογισμού αριθ. 1 για το 2013, παρέχοντας στον προϋπολογισμό της ΕΕ για το 2013 τους απαραίτητους πόρους για την προσχώρηση της Κροατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση την 1η Ιουλίου. Συμφώνησε να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του 2013 κατά συνολικό ποσό ύψους 655.1 εκατομμυρίων ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων και 374 εκατομμυρίων ευρώ σε πληρωμές, προκειμένου να καλυφθούν οι δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν κατά τη διάσκεψη προσχώρησης την 30ή Ιουνίου 2011. Επίσης, το Συμβούλιο συμφώνησε στην αναθεώρηση του ισχύοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου που καλύπτει την περίοδο 2007-2013, σύμφωνα με τη διοργανική συμφωνία για τη δημοσιονομική πειθαρχία και τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση. Για περισσότερες λεπτομέρειες, βλέπε ανακοινωθέν τύπου 11647/13. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΝΟΧΗΣ Έκθεση προόδου για τη δέσμη της πολιτικής συνοχής 2014-2020 Το Συμβούλιο ενέκρινε την έκθεση προόδου της Προεδρίας σχετικά με τη νομοθετική δέσμη για την πολιτική συνοχής για την περίοδο 2014-2020 (11003/13). Έως τις 17 Ιουνίου, η ιρλανδική Προεδρία είχε διεξάγει 85 άτυπες τριμερείς συζητήσεις με αντιπροσώπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Επιτροπής σχετικά με τη δέσμη για την πολιτική συνοχής. Προκαταρκτική συμφωνία με το Κοινοβούλιο επετεύχθη σε ορισμένες θεματικές ενότητες: εδαφική ανάπτυξη, πληροφορίες και επικοινωνία, επιλεξιμότητα, παρακολούθηση και αξιολόγηση. Άλλες ενότητες (για παράδειγμα η μακροοικονομική προϋποθετότητα και το αποθεματικό επίδοσης) θα πρέπει να αντιμετωπιστούν από την επερχόμενη λιθουανική Προεδρία. 11646/13 9
ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΣΕ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΗ Διορισμός δικαστών στο Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο Στις 26 Ιουνίου, οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών διόρισαν τα κατωτέρω πρόσωπα ως δικαστές στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το εναπομένον διάστημα των θητειών που λήγουν στις 6 Οκτωβρίου 2015: κα Küllike JÜRIMÄE (Εσθονία) κ. François BILTGEN (Λουξεμβούργο) Οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών διόρισαν τα κατωτέρω πρόσωπα ως δικαστές στο Γενικό Δικαστήριο (πρώην Πρωτοδικείο) για διάστημα έξι ετών, με έναρξη από την 1η Σεπτεμβρίου 2013: κ. Stéphane GERVASON (Γαλλία) κ. Anthony COLLINS (Ιρλανδία) κ. Ignacio ULLOA RUBIO (Ισπανία). Οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών διόρισαν εκ νέου τα κατωτέρω πρόσωπα ως δικαστές στο Γενικό Δικαστήριο για νέο διάστημα έξι ετών, με έναρξη από την 1η Σεπτεμβρίου 2013: κ. Guido BERARDIS (Ιταλία) κ. Eugène BUTTIGIEG (Μάλτα) κ. Carl WETTER (Σουηδία). Οι αντιπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών διόρισαν επίσης τον κ. Viktor KREUSCHITZ (Αυστρία) ως δικαστή στο Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ για το εναπομένον διάστημα της θητείας που λήγει στις 31 Αυγούστου 2016. 11646/13 10
Το Δικαστήριο απαρτίζεται από 27 δικαστές που διορίζονται με κοινή συμφωνία από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών. Οι δικαστές διορίζονται για εξαετή ανανεώσιμη θητεία. Οι δικαστές εκλέγουν ως Πρόεδρο του Δικαστηρίου έναν εξ αυτών για θητεία τριών ετών, η οποία είναι ανανεώσιμη. Το Γενικό Δικαστήριο απαρτίζεται από έναν τουλάχιστον δικαστή από κάθε κράτος μέλος. Οι δικαστές διορίζονται για εξαετή θητεία, η οποία είναι ανανεώσιμη. Επιλέγουν ως Πρόεδρό τους έναν εξ αυτών για περίοδο τριών ετών. 11646/13 11