Περίληψη Η διαδικασία ανάδειξης προμηθευτών για την προμήθεια, μεταξύ άλλων, φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού για την κάλυψη των αναγκών των Δήμων και όλων των νομικών τους προσώπων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι Σχολικές Επιτροπές(βλ. άρθρο 243 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα-ν. 3463/2006, Α, 114), ανήκει στην αρμοδιότητα των Δήμων. Η εν λόγω προμήθεια αρμοδίως διενεργήθηκε από τον αιτούντα Δήμο, ενώ περαιτέρω νομίμως συμβάλλεται ο ίδιος με τους ανωτέρω αναδόχους προμηθευτές για λογαριασμό των Σχολικών Επιτροπών της εδαφικής του περιφέρειας, αφού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η δαπάνη της προμήθειας των ανωτέρω ειδών βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του και θα καλυφθεί από αντίστοιχη παρακράτηση των επιχορηγήσεων που οι Σχολικές Επιτροπές λαμβάνουν σε ετήσια βάση από αυτόν (Δήμο) για την κάλυψη των αναγκών τους. Δείτε το πλήρες κείμενο ΕΛΕΓΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΜΗΜΑ VΙ ΑΠΟΦΑΣΗ 260/2017 Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 13 Ιανουαρίου 2017 με την ακόλουθη σύνθεση: Γεωργία Μαραγκού, Αντιπρόεδρος, Πρόεδρος του VI Τμήματος, Γεώργιος Βοϊλης και Ευαγγελία-Ελισάβετ Κουλουμπίνη, Σύμβουλοι, Γρηγόριος Βαλληνδράς και Ευαγγελία Πασπάτη, Πάρεδροι με συμβουλευτική ψήφο. Γενικός Επίτροπος της Επικρατείας: ο Αντεπίτροπος της Επικρατείας Κωνσταντίνος Τόλης που αναπληρώνει νόμιμα τον Γενικό Επίτροπο της Επικρατείας, ο οποίος κωλύεται. Γραμματέας: Πελαγία Κρητικού, Προϊσταμένη VI Τμήματος. Για να αποφασίσει σχετικά με την από 5.12.2016 (Α.Β.Δ. 2573/5.12.2016) αίτηση του Δήμου Αθηναίων, που εδρεύει στην Αθήνα (οδός Λιοσίων 22), εκπροσωπείται νομίμως και παραστάθηκε δια του πληρεξούσιου δικηγόρου Γεωργίου Γαλάνη ( ΑΜ/ΔΣΑ 24131). Με την αίτηση αυτή επιδιώκεται η μερική ανάκληση της 12/2016 πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Αθηναίων. Κατά τη συνεδρίαση το Δικαστήριο άκουσε: Τον πληρεξούσιο δικηγόρο του αιτούντος, ο οποίος ζήτησε την παραδοχή της αίτησης. Τον Αντεπίτροπο της Επικρατείας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, ο οποίος πρότεινε την παραδοχή της αίτησης.
Μετά τη δημόσια συνεδρίαση το Δικαστήριο συνήλθε σε διάσκεψη με την παρουσία όλων των ανωτέρω μελών του. Άκουσε την εισηγήτρια Πάρεδρο Ευαγγελία Πασπάτη Μελέτησε τα σχετικά έγγραφα Σκέφθηκε κατά το Νόμο και Αποφάσισε τα ακόλουθα: Ι. Με την υπό κρίση αίτηση, για την άσκηση της οποίας δεν απαιτείται η καταβολή παραβόλου, ζητείται η ανάκληση της 12/2016 πράξης της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Αθηναίων, κατά το μέρος αυτής με το οποίο κρίθηκε ότι κωλύεται η υπογραφή δύο (2) σχεδίων σύμβασης, μεταξύ αφενός του Δήμου Αθηναίων και αφετέρου των αναδόχων εταιρειών α) «Ε.Ε.» για την προμήθεια 768 φιαλών υγρού αλκοολούχου διαλύματος για την απολύμανση των χεριών, ταχέως στεγνώματος για τις ανάγκες της Διεύθυνσης Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης του Δήμου Αθηναίων β) «ΑΕΒΕ» για την προμήθεια των ειδών των άρθρων 2.1, 2.6, 2.8, 2.10, 2.29, 2.30, 3.4, 3.10, 3.19, 3.23 του Παραρτήματος Γ της διακήρυξης κατά το μέρος που αφορούν τις ανάγκες της ίδιας ως άνω Διεύθυνσης του Δήμου. Η υπό κρίση αίτηση είναι τυπικά δεκτή και πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω ως προς τη νομική και ουσιαστική βασιμότητά της. ΙΙ. Το άρθρο 4 της Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) της 12ης Δεκεμβρίου 2012 (Α, 240) «Ρύθμιση ζητημάτων κατεπείγοντος χαρακτήρα του Υπουργείου Εσωτερικών - Προμήθειες Ο.Τ.Α. α` και β` βαθμού», που κυρώθηκε με το άρθρο 48 του ν. 4111/2013 (Α, 18) ορίζει ότι «1. Η διαδικασία ανάδειξης προμηθευτών - χορηγητών, για προμήθειες α. τροφίμων, β. λοιπών αναλώσιμων ειδών παντοπωλείου καθώς και παροχών των σχετικών υπηρεσιών, γ. πετρελαιοειδών και δ. φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού για τις ανάγκες των Δήμων, των Ιδρυμάτων και όλων των νομικών τους προσώπων, πραγματοποιείται εφεξής από τους οικείους Δήμους. Κάθε γενική ή ειδική διάταξη που αντιτίθεται στο παρόν, καταργείται. 2. ( ) 3.( ) 4.( ) 5. ( ).». Από τις ανωτέρω διατάξεις συνάγεται ότι η διαδικασία ανάδειξης προμηθευτών για την προμήθεια, μεταξύ άλλων, φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού για την κάλυψη των αναγκών των Δήμων και όλων των νομικών τους προσώπων, στα οποία περιλαμβάνονται και οι Σχολικές Επιτροπές(βλ. άρθρο 243 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα-ν. 3463/2006, Α, 114), ανήκει στην αρμοδιότητα των Δήμων. Οι Δήμοι ως κεντρικές αναθέτουσες αρχές, αφού καταγράψουν τις επί μέρους ανάγκες των νομικών τους προσώπων, οι οποίες προσδιορίζονται με απόφαση των τελευταίων, εγκρίνουν με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τη διενέργεια της προμήθειας, συντάσσουν τη διακήρυξη εγκρίνοντας τους σχετικούς όρους αυτής και τις τεχνικές προδιαγραφές των προς προμήθεια ειδών, διεξάγουν τη διαγωνιστική διαδικασία, και κατακυρώνουν (με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής) το αποτέλεσμα αυτής. Στις περιπτώσεις προμηθειών για την κάλυψη αναγκών των Σχολικών Επιτροπών και δεδομένου ότι όλες οι δαπάνες των τελευταίων καλύπτονται από τον προϋπολογισμό του Δήμου μέσω επιχορηγήσεων, τις οποίες διαχειρίζονται κατ απόκλιση από τους σχετικούς κανόνες που διέπουν τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (στα οποία αυτές περιλαμβάνονται βλ. άρθρο 243 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα) και από το λογιστικό των Ο.Τ.Α., αφού δεν συντάσσουν προϋπολογισμό (άρθρα 75 και 243 Δημοτικού και Κοινοτικού Κώδικα, 5 ν. 1894/1990, Α, 110, 103 ν. 3852/2010, Α, 87, και 3 της
8440/24.2.2011 Απόφασης του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης «Καθορισμός λειτουργίας των Σχολικών Επιτροπών και ρύθμιση οικονομικών θεμάτων αυτών» Β,318), και δεν εκδίδουν αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης, οι Δήμοι είναι εκείνοι που συνάπτουν για λογαριασμό των Σχολικών Επιτροπών τις οικείες συμβάσεις προμήθειας.. Μειοψήφησε η Πάρεδρος Ευαγγελία Πασπάτη, η οποία διατύπωσε τη γνώμη ότι η ρύθμιση του άρθρου 4 παρ. 1 της προαναφερθείσας Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Π.Ν.Π.) της 12.12.2012, που κυρώθηκε με το άρθρο 48 του ν. 4111/2013, αναφέρεται αποκλειστικά στο φορέα διεξαγωγής της εκάστοτε διαγωνιστικής διαδικασίας για την προμήθεια των ειδών που αναφέρονται σ αυτήν σε κάθε ΟΤΑ και όχι στον φορέα ανάληψης της υποχρέωσης για τη διενέργεια της προμήθειας, συνεπώς η διενέργεια δαπανών για την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών των σχολείων, περιλαμβανομένων και των δαπανών προμήθειας φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού, ανήκει στις αρμοδιότητες των σχολικών επιτροπών και προϋποθέτει σχετική απόφασή τους, αποκλειομένης της παράλληλης άσκησης της αρμοδιότητας αυτής από τους οικείους ΟΤΑ α βαθμού (Αποφ. VI Τμ. Ε.Σ. 1536/2015). Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε. ΙΙΙ. Στην προκειμένη περίπτωση από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτουν τα ακόλουθα: Το Δημοτικό Συμβούλιο Αθηναίων με την 429/14.05.2015 απόφασή του, ενέκρινε τη διενέργεια διεθνή δημόσιου ανοικτού ενιαίου μειοδοτικού ηλεκτρονικού διαγωνισμού για την ανάδειξη χορηγητών προμηθευτών για την προμήθεια φαρμάκων και αναλώσιμου υγειονομικού υλικού προς κάλυψη των αναγκών του Δήμου, του Δημοτικού Βρεφοκομείου και του ΟΠΑΝΔΑ, για το χρονικό διάστημα από την υπογραφή της σύμβασης έως την 31-12-2016, προϋπολογιζόμενης δαπάνης 331.379,66 συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.. Ακολούθως, με την 1579/30.09.2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής εγκρίθηκαν οι τεχνικές προδιαγραφές, καταρτίστηκαν οι όροι της οικείας διακήρυξης. Το αποτέλεσμα του διαγωνισμού κατακυρώθηκε με την 578/25.05.2016 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου 1) στην εταιρεία «ΑΕΒΕ», για τις ποσότητες του 2016, τα είδη του πίνακα σύμφωνα με τις προσφερόμενες τιμές της εταιρείας για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης, τη Δ/νση Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου Αθηναίων και το Δημοτικό Βρεφοκομείο Αθηνών, συνολικής αξίας 15.900,27 άνευ ΦΠΑ και 2) στη εταιρεία «ΕΕ» για τις ποσότητες του 2016, τα είδη του πίνακα σύμφωνα με τις προσφερόμενες τιμές της εταιρείας, για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης και τη Δ/νση Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Υγείας του Δήμου Αθηναίων, συνολικής αξίας 10.291,56 άνευ ΦΠΑ, ενώ για τα άρθρα της διακήρυξης που δεν υπήρξε κατακύρωση όρισε την επανάληψη του διαγωνισμού. ΙV. Με την προσβαλλόμενη πράξη της Επιτρόπου της Υπηρεσίας Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Αθηναίων κρίθηκε, πλην άλλων, ότι κωλύεται η υπογραφή των δύο σχεδίων σύμβασης, στα οποία συμβάλλεται ο Δήμος Αθηναίων αφενός με την εταιρεία «ΕΕ» κατά το μέρος που αφορά στην προμήθεια 768 φιαλών υγρού αλκοολούχου διαλύματος για την απολύμανση των χεριών, ταχέως στεγνώματος 500 ml(άρθρο 2.25 του Παραρτήματος Γ της Διακήρυξης) για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης του Δήμου, και αφετέρου με την εταιρεία «ΑΕΒΕ» κατά το μέρος που αφορά στην προμήθεια των ειδών των άρθρων 2.1, 2.6, 2.8, 2.10, 2.29, 2.30, 3.4, 3.10, 3.19, 3.23 του Παραρτήματος Γ της Διακήρυξης για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης του Δήμου, διότι με τις ελεγχόμενες προμήθειες καλύπτονται ανάγκες των Σχολικών Επιτροπών του Δήμου και επομένως τις οικείες συμβάσεις έπρεπε να υπογράψουν αυτές και όχι ο Δήμος. V. Με την κρινόμενη αίτηση προβάλλεται, ότι ορθά ο αιτών ενήργησε, αφού είναι αρμόδιος για τη διενέργεια της διαγωνιστικής διαδικασίας ανάδειξης αναδόχου προμηθευτή για την κάλυψη
των αναγκών σε φάρμακα και αναλώσιμο υγειονομικό υλικό τόσο των δικών του όσο και εκείνων των 14 σχολικών επιτροπών της εδαφικής του περιφέρειας, δοθέντος ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση η δαπάνη της προμήθεια αυτής κατά το μέρος που αφορά στις σχολικές επιτροπές βαρύνει τον προϋπολογισμό του (Κ.Α. 6631.011 Φ.15/23, βλ. τις 3419/31.12.2014 και 317/9.3.2016 πράξεις της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου Αθηναίων περί έγκρισης διάθεσης πίστωσης για το έτος 2015 και 2016 σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού του καθώς και τις αντίστοιχες Π00120/2015 και Π00430/2016 αποφάσεις ανάληψης υποχρέωσης) για τα επίμαχα έτη 2015 και 2016, το ποσό δε που αναλογεί στο ύψος της διενεργηθείσας προμήθειας θα το παρακρατήσει από την επιχορήγηση προς τα νομικά αυτά πρόσωπα. Τούτο δε γίνεται σύμφωνα με το 30106/10.10.2013 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο παρείχε περαιτέρω διευκρινίσεις για την εφαρμογή της ως άνω κυρωθείσας με νόμο Π.Ν.Π. προς άρση των δυσχερειών που εμφανίζονται στην ένταξη των σχολικών επιτροπών στις ενιαίες διαδικασίες διαγωνισμών προμηθειών που διεξάγει ο Δήμος, λόγω του ιδιότυπου καθεστώτος, στο οποίο αυτές υπάγονται και κατ απόκλιση προς το Λογιστικό των Ο.Τ.Α. δεν εκδίδουν αποφάσεις ανάληψης δαπάνης, προϋπόθεση απαράβατη για την έναρξη των διαγωνιστικών διαδικασιών. VΙ. Mε τα δεδομένα αυτά και σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά ανωτέρω το Τμήμα κρίνει ότι η εν λόγω προμήθεια αρμοδίως διενεργήθηκε από τον αιτούντα Δήμο, ενώ περαιτέρω νομίμως συμβάλλεται ο ίδιος με τους ανωτέρω αναδόχους προμηθευτές για λογαριασμό των Σχολικών Επιτροπών της εδαφικής του περιφέρειας, αφού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, η δαπάνη της προμήθειας των ανωτέρω ειδών βαρύνει τις πιστώσεις του προϋπολογισμού του και θα καλυφθεί από αντίστοιχη παρακράτηση των επιχορηγήσεων που οι Σχολικές Επιτροπές λαμβάνουν σε ετήσια βάση από αυτόν (Δήμο) για την κάλυψη των αναγκών τους. Εξάλλου, ούτε από το άρθρο 16 της διακήρυξης του ελεγχόμενου διαγωνισμού προβλέπεται υποχρέωση των αναδόχων να υπογράψουν επιμέρους συμβάσεις με τις σχολικές επιτροπές, ενώ τέτοια πρόβλεψη υπάρχει για τα άλλα δημοτικά νομικά πρόσωπα. Κατά τη γνώμη όμως, της Παρέδρου Ευαγγελίας Πασπάτη ο αιτών Δήμος μη νομίμως συμβάλλεται με τους ανωτέρω προμηθευτές, διότι η προμήθεια αυτή προοριζόμενη να καλύψει τις ανάγκες των σχολικών επιτροπών με αναλώσιμο υγειονομικό υλικό δεν εμπίπτει την αρμοδιότητά του, αλλά σε αυτήν των σχολικών επιτροπών, οι οποίες έπρεπε να υπογράψουν τις σχετικές συμβάσεις. Πλην όμως η γνώμη αυτή δεν εκράτησε. ΙV. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με όσα προηγουμένως κρίθηκαν και έγιναν δεκτά, η κρινόμενη αίτηση πρέπει να γίνει δεκτή. Για τους λόγους αυτούς Δέχεται την κρινόμενη αίτηση ανάκλησης. Ανακαλεί εν μέρει την 12/2016 πράξη της Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου στο Δήμο Αθηναίων. Αποφαίνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή των υποβληθέντων για έλεγχο δύο σχεδίων σύμβασης προμήθειας αναλώσιμου υγειονομικού υλικού μεταξύ αφενός του Δήμου Αθηναίων και αφετέρου α) της εταιρείας «ΕΕ» κατά το μέρος που αφορά στην προμήθεια 768 φιαλών υγρού αλκοολούχου διαλύματος για την απολύμανση των χεριών, ταχέως στεγνώματος 500 ml(άρθρο 2.25 του Παραρτήματος Γ της Διακήρυξης) για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης και β) της εταιρείας «ΑΕΒΕ» κατά το μέρος που αφορά
στην προμήθεια των ειδών των άρθρων 2.1, 2.6, 2.8, 2.10, 2.29, 2.30, 3.4, 3.10, 3.19, 3.23 του Παραρτήματος Γ της Διακήρυξης για τη Δ/νση Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης. Αντίγραφο δε, των σχεδίων συμβάσεων φυλάσσεται στη Γραμματεία του Δικαστηρίου. Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 27 Ιανουαρίου 2017. Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΠΑΡΕΔΡΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΠΑΣΠΑΤΗ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΠΕΛΑΓΙΑ ΚΡΗΤΙΚΟΥ Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση, στο ακροατήριο του Δικαστηρίου στις 10 Φεβρουαρίου 2017.