10. Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 - Ολυμπιακή Παιδεία. Θεματική Ενότητα 1: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 10. Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 - Ολυμπιακή Παιδεία Θεματική Ενότητα 1: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες 10.1 Εισαγωγή Στα πλαίσια του προγράμματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2003-2004, το Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου στη Λεμεσό και το Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου σχεδίασαν και υλοποίησαν συνεργατικές δραστηριότητες διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση μέσω τηλεδιάσκεψης στη Θεματική Ενότητα 1: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες. 10.2 Εφαρμογή μεθοδολογίας υλοποίησης Με βάση τη μεθοδολογία που εκπονήθηκε (Anastasiades, 2003) πραγματοποιήθηκαν τέσσερις τηλεδιασκέψεις. Τα στάδια υλοποίησης των μαθησιακών δραστηριοτήτων που σχεδιάστηκαν έχουν ως εξής: 10.2.1 Καθορισμός στόχων Ο βασικός στόχος αυτής της προσπάθειας είναι οι εμπλεκόμενοι να εξοικειωθούν σταδιακά με το νέο υβριδικό περιβάλλον μάθησης. Μαθητές και δάσκαλοι των δύο σχολείων, εφαρμόζοντας την προτεινόμενη μεθοδολογία, και με αφορμή την επιστροφή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα, σχεδίασαν και ανέπτυξαν συνεργατικές δραστηριότητες μάθησης διαθεματικού χαρακτήρα από απόσταση, συνδυάζοντας με βέλτιστο τρόπο τη χρήση των συμβατικών εκπαιδευτικών μέσων και των τεχνολογικών δυνατοτήτων σύγχρονης μετάδοσης. 10.2.2 Καθορισμός χρονοδιαγράμματος Σε αυτό το στάδιο σχεδιάζονται οι δράσεις οι οποίες εντάσσονται στα πλαίσια ενός δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος υλοποίησης (Πίνακας 1 ). Ενότητα 2004 δράσης* 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Α Β Γ Δ Ε Πίνακας 10.1: Το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης *Ενότητα Α: Προπαρασκευαστική περίοδος Σχεδιασμός δράσεων. Ενότητα Β: Υλοποίηση δράσεων. Ενότητα Γ: Επεξεργασία δεδομένων αξιολόγησης. Ενότητα Δ: Δημιουργία οπτικοακουστικού υλικού παρουσιάσεων κτλ. Ενότητα Ε: Ενέργειες διάδοσης και ευαισθητοποίησης 10.2.3 Μοντέλο οργανωτικής, διοικητικής και τεχνικής υποστήριξης Με βάση τη μεθοδολογία του ΟΔΥΣΣΕΑ και το μνημόνιο συνεργασίας συγκροτούνται οι εξής ομάδες: Ομάδα σχεδιασμού και υλοποίησης έργου: Έργο της ομάδας αποτελεί η εκπόνηση των σχεδίων διδασκαλίας, ο χρονοπρογραμματισμός των έργων και η υλοποίηση των ενεργειών. ( Αναστασιάδης Π., Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου, Τερέζα Λαμπριανού - Ιωάννου, Δέσπω Αριστοδήμου - Ξαντρή, Άντρη Παπαμιχαήλ - Κοντού, Έλενα Παναγιώτου, δάσκαλοι των δύο σχολείων που συμμετείχαν στο πρόγραμμα). Ομάδα παρακολούθησης: Το έργο της ομάδας επικεντρώνεται στην παρακολούθηση των ενεργειών του τομέα υλοποίησης έχοντας την εποπτεία του συνολικού σχεδιασμού. Τα μέλη της ομάδας συμμετέχουν με τις θεσμικές τους ιδιότητες: Υπουργείο Παιδείας, Διευθυντής Δημοτικής Εκπαίδευσης, Επιθεωρητές 251

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Σχολείων, Διευθυντές Σχολείων, Πανεπιστήμιο Κύπρου Τμήμα Πληροφορικής, Πρόεδρος Τμήματος Πληροφορικής, Τράπεζα Κύπρου. Η τεχνική υποστήριξη προσφέρεται από την Τράπεζα Κύπρου. 10.2.4 Οι Διδακτικές ενότητες Καταρτίστηκαν οι κάτωθι διδακτικές ενότητες: Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες, Διαθεματική προσέγγιση Δραστηριότητες με θέμα τους Πανελλήνιους Αγώνες στην Αρχαιότητα, τη Μυθολογία Γένεσης των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία και Γεωγραφία Υποενότητες: -Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου και -Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες. -Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη της γενικής Θεματικής Ενότητας Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες 10.2.5 Καθορισμός διδακτικού μοντέλου Οι μαθητές ήλθαν σε επαφή με το νέο σύστημα διδασκαλίας σταδιακά, προκειμένου να ενταχθούν με τον πλέον ομαλό τρόπο στο νέο μαθησιακό περιβάλλον. Αυτό επιτυγχάνεται με την υλοποίηση των φάσεων της εικονικής τάξης και της τηλεσυνεργασίας (Anastasiades, 2003). Τηλεσυνεργασία Τέταρτο μάθημα Τηλεσυνεργασία Τρίτο μάθημα Τηλεσυνεργασία Δεύτερο μάθημα Τηλεσυνεργασία 28/4/2004 5η & 6η Διδακτική ώρα 30.3.2004 5η & 6η Διδακτική ώρα 2.3.2004 5η & 6η Διδακτική ώρα ---Οι μαθητές των υπόλοιπων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους. -Παρουσίαση των υποενοτήτων Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη της γενικής θεματικής ενότητας Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μέσα από τις εργασίες των παιδιών. ---Οι μαθητές των δύο πρώτων ομάδων εργασίας παρουσίασαν με διάλογους και θεατρικά τα αποτελέσματα των εργασιών τους. -α ομάδα: Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου και - β ομάδα: Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες. --- Σε κάθε ομάδα μαθητών δόθηκαν 20 προκειμένου να συνεργαστούν με τους μαθητές της απομακρυσμένης τάξης. - Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. - Τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. - Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εικονική τάξη Πρώτο μάθημα: Δημιουργία εικονικής τάξης 18.2.2004 5 η & 6 η Διδακτικήώρα -Γνωριμία μαθητών και δασκάλων των δύο τάξεων -Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες - Συζήτηση, επιλογή υποενοτήων -Καθορισμός ομάδων ανά ποενότητα Τηλεδιδασκαλία --- --- ----- Σχήμα 10.1 : Η διδασκαλία της Θεματικής Ενότητας 1. Το διδακτικό μοντέλο. 252

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 10.2.6 Το μοντέλο επικοινωνίας Σύμφωνα με τη μεθοδολογία μας εφαρμόζουμε το μοντέλο «Μοντέλου Α» του Πανεπιστημίου του Maryland των Η.Π.Α.. (IDE, 1996). Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού, Ελενα Παναγιώτου 32 Μαθητές 3 ISDN Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου, Δέσπω Αριστοδήμου Ξαντρή 26 Μαθητές Πάφος Πισσούρι Σχήμα 10.2: Το μοντέλο επικοινωνίας 10.2.7 Μοντέλο χωροταξικού σχεδιασμού αιθουσών Προκειμένου όλα τα παιδιά των τάξεων που θα επιλεγούν να πάρουν μέρος στην προτεινόμενη διαδικασία, εφαρμόζεται η μεθοδολογία διαχωρισμού του ακροατηρίου σε ενεργητικό και παθητικό. Το ενεργητικό ακροατήριο αποτελείται από 8 μαθητές που κάθονται σε παράλληλο σχηματισμό, στην κορυφή του οποίου βρίσκεται ο δάσκαλος και ο πίνακας. Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια των διδακτικών κύκλων, προκειμένου να βιώσουν την εμπειρία του πιλοτικού προγράμματος όλα τα παιδιά κάθε τάξης. Σχήμα 10.3: Σχηματική απεικόνιση της κατάτμησης των μαθητών σε ενεργητικό και παθητικό ακροατήριο Η τάξη του Θ Δημοτικού Σχολείου Πάφου 253

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Σχήμα 10.4: Από τη θεωρία στην πράξη 2 η Φάση: Η εικονική τάξη των μαθητών του ΟΔΥΣΣΕΑ. Τα βέλη αποτυπώνουν τις ροές της επικοινωνίας Σχήμα 10.5 : Από τη θεωρία στην πράξη Οι μαθητές του ενεργητικού ακροατηρίου συνεργάζονται από απόσταση στη φάση της τηλεσυνεργασίας. Την ίδια στιγμή οι μαθητές του παθητικού ακροατηρίου είτε συνεργάζονται μεταξύ τους ανά ομάδες (με τον παραδοσιακό τρόπο) είτε παρακολουθούν τη συνεργασία του ενεργητικού ακροατηρίου και παρεμβαίνουν με τη σύμφωνη γνώμη του δασκάλου 10.2.8 Χαρακτηριστικά τεχνολογικού εξοπλισμού Το τεχνολογικό μοντέλο ανά σχολική μονάδα υποστηρίζεται από 3 ISDN γραμμές, 1 γραμμή διαδικτύου, 1 τηλεόραση, 1 κάμερα τηλεδιάσκεψης, 1 βίντεο, 1 ηλεκτρονικό υπολογιστή και 1 τηλεφωνική συσκευή. Η τεχνική υποστήριξη παρέχεται από τεχνικούς με τους οποίους έχει κλείσει συμβόλαιο συνεργασίας η Τράπεζα Κύπρου και οι οποίοι θα πρέπει είναι σε θέση να εξυπηρετούν τις ανάγκες του προγράμματος ανά πάσα στιγμή. Σχήμα 10.6 : Τα συστατικά στοιχεία του συστήματος τηλεδιάσκεψης των δύο σχολείων 254

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 10.3 Υλοποίηση διδασκαλίας 1η Τηλεδιάσκεψη Εικονική τάξη 1. Αρχικά έγινε προσπάθεια να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους. Μίλησαν για τον εαυτό τους και τα ενδιαφέροντά τους. Για το λόγο αυτό το κάθε παιδί φορούσε ένα καρτελάκι με το όνομά του. 2. Αφού τα παιδιά γνωρίστηκαν μεταξύ τους έγινε μια μικρή εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δείξαμε στα παιδιά την εικόνα που παρουσιάζει τον κότινο, τους πέντε κύκλους και την επιγραφή ΑΘΗΝΑ 2004. Υποβάλαμε τις πιο κάτω ερωτήσεις: Τι δείχνει η εικόνα; Γιατί ονομάζονται Ολυμπιακοί; Τι σημαίνει αυτό το στεφάνι; Μοιάζει με τα βραβεία που δίνονται στις μέρες μας; Τι σημαίνουν οι κύκλοι; Οι Ολυμπιακοί Αγώνες γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα; Ώστε γίνονται σε διάφορες χώρες, ενώ φέτος θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Γιατί; Αναμέναμε να πάρουμε τις πιο κάτω απαντήσεις : Η εικόνα δείχνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνουν στην Αθήνα και ονομάζονται έτσι διότι ξεκίνησαν από την αρχαία Ολυμπία στην Ελλάδα. Το στεφάνι είναι το βραβείο που έπαιρναν οι νικητές και είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που δίνεται στις μέρες μας κι αυτό δείχνει ότι δεν αγωνίζονταν για τα χρήματα, αλλά για την ίδια τη νίκη, δηλαδή βασίζονταν στα ιδανικά της αγωνιστικότητας, της συμμετοχής και της προσπάθειας, κι όχι για τον πλούτο αλλά για τη δόξα. Οι κύκλοι σημαίνουν τις πέντε ηπείρους, τα χρώματα των σημαιών όλων των χωρών. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες δε γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα αλλά σε διάφορες χώρες. Φέτος όμως θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο διότι θα διεξαχθούν στον τόπο που τους γέννησε. Τα Ολυμπιακά Ιδανικά όπως η ειρήνη, τιμιότητα, ενότητα κι άλλα επιστρέφουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν, στην Αθήνα, την πόλη που γέννησε τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, που καλλιέργησε την επιστήμη, την τέχνη, τον πολιτισμό. Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα, διότι εκατοντάδες άνθρωποι από όλα τα μέρη του κόσμου θα επισκεφθούν την Ελλάδα, αλλά και για μας είναι πολύ σπουδαίο, γιατί άνθρωποι από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς θα μας γνωρίσουν σε αυτό το μεγάλο πανηγύρι της χαράς και του πολιτισμού. 3. Δείξαμε στα παιδιά το χάρτη της Ελλάδας με τα σπουδαιότερα κέντρα διεξαγωγής των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων και δυο μαθητές μίλησαν πολύ σύντομα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναφέροντας μερικά ιστορικά στοιχεία. 4. Έπειτα ρωτήσαμε τα παιδιά τι θα ήθελαν να μάθουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και καταγράψαμε τις απαντήσεις τους στον πίνακα, π.χ. αρχαίοι, σύγχρονοι, παραολυμπιακοί, ολυμπιακοί 2004 κ.ά. Επίσης ρωτήθηκαν ποιο θέμα από όλα όσα έχουν πει είναι το πιο σημαντικό για να ξεκινήσουν τη μελέτη τους. 5. Όταν οι μαθητές κατάληξαν ότι θα μελετήσουν τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους δώσαμε ένα φυλλάδιο εργασίας με μερικές δραστηριότητες που βασίζονταν στο ψηφιακό πρόγραμμα <Ο Διαγόρας στην Ολυμπία>. Αφού παρακολούθησαν το πρόγραμμα, συμπλήρωσαν το φυλλάδιο και υπόδειξαν μέσα από συζήτηση τις πιο κάτω υποενότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να μελετήσουν καλύτερα την ενότητα Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Υποενότητες Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες) Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και η συμμετοχή των γυναικών σε αυτά. Τα Ολυμπιακά Ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, ευ αγωνίζεσθαι - εντιμότητα, ειρήνη, συνύπαρξη λαών) 255

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας 6. Στο τέλος τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες με ισάριθμα μέλη και από τα δυο εμπλεκόμενα σχολεία και αποφάσισαν ποια από τις πιο πάνω υποενότητες θα μελετούσαν. 2η Τηλεδιάσκεψη Τηλεσυνεργασία Η β φάση του προγράμματος, η τηλεσυνεργασία πραγματοποιήθηκε στη β τηλεδιάσκεψη. Οι μαθητές είχαν ήδη ερευνήσει, μελετήσει και προετοιμαστεί για την υποενότητα που είχαν αναλάβει να εξετάσουν. Τα παιδιά στο Θ Κουπάτειο Πάφου χωρίστηκαν σε 6 ομάδες-2 εξαμελείς που αποτελούσαν το παθητικό ακροατήριο και 4 πενταμελείς που αποτελούσαν το ενεργητικό ακροατήριο. Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου Πισσουρίου χωρίστηκαν σε 4 ομάδες, 2 εξαμελείς και 2 επταμελείς. Τα παιδιά κάθε ομάδας και των δύο σχολείων είχαν από πριν συγκεντρώσει και ανταλλάξει πληροφοριακό υλικό για το θέμα που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Έφεραν στην ομάδα τους πληροφοριακό υλικό από το διαδίκτυο, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες. Τα παιδιά τηλεσυνεργάστηκαν με την υπόλοιπη ομάδα τους από το άλλο σχολείο, συζήτησαν το υλικό που είχαν συγκεντρώσει και προβληματίστηκαν για το θέμα που είχαν αναλάβει. Από όλες τις πληροφορίες που είχαν βρει επέλεξαν τις πιο σημαντικές και άρχισαν να τις συζητούν μεταξύ τους. Συνεργάζονταν χαμηλόφωνα στην ομάδα τους και η κάθε ομάδα είχε στη διάθεση της 20 λεπτά για να τηλε-συνεργαστεί με τα παιδιά του άλλου σχολείου που αποτελούσαν την υπόλοιπη ομάδα. Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. Στο τέλος κάθε ομαδικής τηλεσυνεργασίας τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους. Στη συνέχεια άρχισαν να αναζητούν πιθανούς τρόπους παρουσίασης των πληροφοριών αυτών στους συμμαθητές τους. Οι ομάδες συζητούν και συναποφασίζουν για τους διάφορους τρόπους παρουσίασης της εργασίας τους. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης τα παιδιά αποφάσισαν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους με τους εξής τρόπους: με θεατρικά, με διαλόγους, με χρήση υπολογιστή, με έργα τέχνης, με κατασκευές και χειροτεχνίες και με λευκώματα. 3η Τηλεδιάσκεψη Παρουσίαση αποτελεσμάτων Δύο ομάδες των παιδιών και των δύο σχολείων παρουσίασαν τα αποτελέσματα της εργασίας τους με διάλογους και θεατρικά. Συγκεκριμένα παρουσίασαν τους μύθους και τους Πανελλήνιους αγώνες : Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) : «ΜΥΘΟΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ» Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες): «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ» 4η Τηλεδιάσκεψη Παρουσίαση αποτελεσμάτων Η τηλεδιάσκεψη αυτή άρχισε με παρουσίαση των Ολυμπιακών Αγωνισμάτων από την ομάδα «Ολυμπιονίκες». Τα παιδιά του Θ Πάφου παρουσίασαν το Πένταθλο (δρόμος, άλμα, ακόντιο, δίσκο και πάλη) χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα PowerPoint. Τα παιδιά, αφού εξοικειώθηκαν με το λογισμικό πρόγραμμα PowerPoint επέλεξαν τον τρόπο αυτό για να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εργάστηκαν και ετοίμασαν διαφάνειες για να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους τα αγωνίσματα του πεντάθλου. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα υπόλοιπα 4 αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα (πυγμαχία, ιπποδρομίες, αρματοδρομίες, παγκράτιο) χρησιμοποιώντας δικά τους έργα τέχνης που έφτιαξαν στο μάθημα της τέχνης με διάφορα υλικά. Εργάστηκαν με μεγάλη χαρά και δημιούργησαν πολλά έργα. Έφτιαξαν αγγεία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων, μακέτα της αρχαίας Ολυμπίας, υφασματογραφία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων. Στη συνέχεια η τελευταία ομάδα, «Ευ αγωνίζεσθαι», παρουσίασε στους συμμαθητές της τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Τα παιδιά του Θ Πάφου παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό που τα ίδια έγραψαν καθώς και ένα πολύ όμορφο τραγούδι τους στίχους του οποίου έγραψαν και πάλι τα ίδια. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα Ολυμπιακά Ιδεώδη με μουσικοχορευτικό τρόπο. Στο τέλος όλα τα παιδιά 256

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 τραγούδησαν τον Ολυμπιακό Ύμνο και απάγγειλαν το ποίημα του Τάκη Δόξα «Το φως της Ολυμπίας» ντυμένοι μαύροι, λευκοί, κινέζοι. Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα. 10.4 Υποστηρικτικό υλικό διδασκαλίας 10.4.1 Τα σχέδια μαθήματος ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Ολυμπιακή Παιδεία Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Διαθεματική προσέγγιση ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ Θεματική Ενότητα : ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Τερέζα Λαμπριανού-Ιωάννου Δέσπω Αριστοδήμου- Ξαντρή Άντρη Παπαμιχαήλ- Κοντού Έλενα Παναγιώτου 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική Τάξη/ Αριθμός ώρα Τμήμα μαθητών Δημοτικό Πισσουρίου 18.2.2004 5 η -6 η Ε - Στ 26 Θ Πάφου 18.2.2004 5 η -6 η Ε 32 Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος μαθήματος: Α τηλεδιάσκεψη Εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet: Ο ΔΙΑΓΟΡΑΣ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΟΜΟΓΕΝΩΝ, Ε.Π.Ε.Α.Κ. Έργο 1.1.Ζ.(δ) Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία και Γεωγραφία Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές μας: Να γνωρίσουν τα παιδιά του άλλου σχολείου καθώς και τις δασκάλες. Να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με την ανάγκη συνεργασίας τους με τα άλλα παιδιά ως προς την μελέτη των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων Να υποδείξουν θέματα υποενότητες που θα μελετήσουν 257

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Να χωριστούν σε ομάδες για να αναλάβει η καθεμιά την υποενότητα στην οποία θα εργαστεί να παρουσιάσει. Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Ενεργητική μάθηση, επικοινωνιακή προσέγγιση, βιωματική μάθηση, διαθεματική προσέγγιση, ιδεοθύελλα και συνεργατική μάθηση. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Να γνωρίσουν τα παιδιά του άλλου σχολείου καθώς και τις δασκάλες και να συνεργαστούν μαζί τους μελετώντας και ερευνώντας την ενότητα των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων. Ακολούθως να υποδείξουν θέματα υποενότητες που θα μελετήσουν και να συζητήσουν τρόπους με τους οποίους θα συλλέξουν το υλικό που θα χρειαστούν για το σκοπό αυτό. Δομή μαθήματος - Δραστηριότητες μαθητών: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας 1. Αρχικά έγινε προσπάθεια να γνωριστούν τα παιδιά μεταξύ τους. Μίλησαν για τον εαυτό τους και τα ενδιαφέροντά τους. Για το λόγο αυτό το κάθε παιδί φορούσε ένα καρτελάκι με το όνομά του. 2. Αφού τα παιδιά γνωρίστηκαν μεταξύ τους έγινε μια μικρή εισαγωγή στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Δείξαμε στα παιδιά την εικόνα που παρουσιάζει τον κότινο, τους πέντε κύκλους και την επιγραφή ΑΘΗΝΑ 2004. Υποβάλαμε τις πιο κάτω ερωτήσεις Τι δείχνει η εικόνα; Γιατί ονομάζονται Ολυμπιακοί; Τι σημαίνει αυτό το στεφάνι; Μοιάζει με τα βραβεία που δίνονται στις μέρες μας; Τι σημαίνουν οι κύκλοι; Οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα; Ώστε γίνονται σε διάφορες χώρες, ενώ φέτος θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο. Γιατί; Αναμέναμε να πάρουμε τις πιο κάτω απαντήσεις Η εικόνα δείχνει τους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα γίνουν στην Αθήνα και ονομάζονται έτσι διότι ξεκίνησαν από την αρχαία Ολυμπία στην Ελλάδα. Το στεφάνι είναι το βραβείο που έπαιρναν οι νικητές και είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που δίνεται στις μέρες μας κι αυτό δείχνει ότι δεν αγωνίζονταν για τα χρήματα αλλά για την ίδια τη νίκη, δηλαδή βασίζονταν στα ιδανικά της αγωνιστικότητας, της συμμετοχής και της προσπάθειας κι όχι για τον πλούτ,ο αλλά για τη δόξα. Οι κύκλοι σημαίνουν τις πέντε ηπείρους, τα χρώματα των σημαιών όλων των χωρών. Οι ολυμπιακοί αγώνες δε γίνονται κάθε φορά στην Αθήνα, αλλά σε διάφορες χώρες. Φέτος όμως θα διεξαχθούν στην Αθήνα. Το γεγονός αυτό είναι πολύ σπουδαίο διότι θα διεξαχθούν στον τόπο που τους γέννησε. Τα ολυμπιακά ιδανικά όπως η ειρήνη, τιμιότητα, ενότητα κι άλλα επιστρέφουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν, στην Αθήνα, την πόλη που γέννησε τη δημοκρατία, τη φιλοσοφία, που καλλιέργησε την επιστήμη, την τέχνη, τον πολιτισμό. Είναι πολύ σημαντικό για την Ελλάδα διότι εκατοντάδες άνθρωποι από όλα τα μέρη του κόσμου θα επισκεφθούν την Ελλάδα αλλά και για μας είναι πολύ σπουδαίο, γιατί άνθρωποι από διαφορετικές χώρες και πολιτισμούς θα μας γνωρίσουν σε αυτό το μεγάλο πανηγύρι της χαράς και του πολιτισμού. 3. Δείξαμε στα παιδιά το χάρτη της Ελλάδας με τα σπουδαιότερα κέντρα διεξαγωγής των αρχαίων Ολυμπιακών αγώνων και δυο μαθητές μίλησαν πολύ σύντομα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες αναφέροντας μερικά ιστορικά στοιχεία. 4. Έπειτα ρωτήσαμε τα παιδιά τι θα ήθελαν να μάθουν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και καταγράψαμε τις απαντήσεις τους στον πίνακα, π.χ. αρχαίοι, σύγχρονοι, παραολυμπιακοί, Ολυμπιακοί 2004 κ.ά. Επίσης ρωτήθηκαν ποιο θέμα από όλα όσα έχουν πει είναι το πιο σημαντικό για να ξεκινήσουν τη μελέτη τους. 258

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 5. Όταν οι μαθητές κατάληξαν ότι θα μελετήσουν τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες, τους δώσαμε ένα φυλλάδιο εργασίας με μερικές δραστηριότητες που βασίζονταν στο ψηφιακό πρόγραμμα «Ο Διαγόρας στην Ολυμπία». Αφού παρακολούθησαν το πρόγραμμα, συμπλήρωσαν το φυλλάδιο και υπέδειξαν μέσα από συζήτηση τις παρακάτω υποενότητες, έτσι ώστε να μπορέσουν να μελετήσουν καλύτερα την ενότητα αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες. Υποενότητες Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου) Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες) Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και η συμμετοχή των γυναικών σε αυτά Τα Ολυμπιακά Ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, ευ αγωνίζεσθαι - εντιμότητα, ειρήνη, συνύπαρξη λαών) 6. Στο τέλος τα παιδιά χωρίστηκαν σε ομάδες με ισάριθμα μέλη και από τα δυο εμπλεκόμενα σχολεία και αποφάσισαν ποια από τις πιο πάνω υποενότητες θα μελετούσαν. Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου, εργασίες μαθητών, κτλ.) Επισυνάπτουμε το φύλλο εργασίας βασισμένο στο ψηφιακό πρόγραμμα «Ο Διαγόρας στην Ολυμπία». Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης, Α. Παπαμιχαήλ Κοντού Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή ΟΔΥΣΣΕΑΣ Πιλοτικό πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ (ΚΟΥΠΑΤΕΙΟ) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ Θεματική Ενότητα : ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού Έλενα Παναγιώτου Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου Δέσπω Αριστοδήμου Ξαντρή ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 2 (συμπληρώνεται από τους δασκάλους) 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος 259

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα Τάξη/Τμήμα Αριθμός μαθητών Θ Πάφου Κουπάτειο 2/3/2004 5 η 6 η Ε 32 Πισσούρι 2/3/2004 5 η 6 η Ε και Στ 26 Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος μαθήματος: Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet: http://www.olympiceducation.gr http://www.flame.gr http://www.sport.gov.gr Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Τάξη: Ε και Στ Γνωστικό αντικείμενο: Διαθεματική προσέγγιση Δραστηριότητες με θέμα τους Πανελλήνιους αγώνες στην Αρχαιότητα, τη Μυθολογία Γένεσης των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Διδακτική Ενότητα: Ολυμπιακή Παιδεία Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές σε συνεργασία και αλληλοϋποστήριξη: 1. Να διερευνούν, να συζητούν και να εντοπίζουν τις σημαντικές πληροφορίες για τους Πανελλήνιους αγώνες στην αρχαιότητα, τη μυθολογία γένεσης των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, τα αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. 2. Να αντιληφθούν την σπουδαιότητα της αθλητικής αυτής διοργάνωσης στη ζωή των αρχαίων Ελλήνων. 3. Να προβληματιστούν, να επιλέξουν και να σχεδιάσουν τρόπους παρουσίασης της ομαδικής εργασίας τους προς στους συμμαθητές τους. Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε ήταν η διαθεματική προσέγγιση, η επικοινωνιακή προσέγγιση, η συνεργατική μάθηση και η ομαδική εργασία. Επίσης χρησιμοποιήθηκε και η διερευνητική μέθοδος για την επίλυση διαφόρων προβληματικών καταστάσεων. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Στο τέλος του μαθήματος και αφού επιτευχθούν οι στόχοι του μαθήματος αναμένεται η κάθε ομάδα να είναι σε θέση να εισηγηθεί δραστηριότητες /τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαν να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους το θέμα το οποίο έχουν αναλάβει, έτσι ώστε να προκαλέσουν το ενδιαφέρον τους. Σύντομη περιγραφή: Η β φάση του προγράμματος, η τηλεσυνεργασία, πραγματοποιήθηκε στη β τηλεδιάσκεψη. Οι μαθητές είχαν ήδη ερευνήσει, μελετήσει και προετοιμαστεί για την υποενότητα που είχαν αναλάβει να εξετάσουν. Έφεραν στην ομάδα τους πληροφοριακό υλικό από το διαδίκτυο, βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες. Τα παιδιά τηλεσυνεργάστηκαν με την υπόλοιπη ομάδα τους από το άλλο σχολείο, συζήτησαν το υλικό που είχαν βρει και προβληματίστηκαν για το θέμα που είχαν αναλάβει. Από όλες τις πληροφορίες που είχαν βρει επέλεξαν τις πιο σημαντικές και άρχισαν να συζητούν τρόπους ανταλλαγής αυτών των πληροφοριών. Αποφάσισαν να ανταλλάξουν τις πληροφορίες τους κυρίως μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Στη συνέχεια άρχισαν να αναζητούν πιθανούς τρόπους παρουσίασης των πληροφοριών αυτών στους συμμαθητές τους. Οι ομάδες συζητούν και συναποφασίζουν τους διάφορους τρόπους παρουσίασης της εργασίας τους. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης τα παιδιά αποφάσισαν να παρουσιάσουν τις εργασίες τους με τους εξής τρόπους: με θεατρικά, με διαλόγους, με χρήση υπολογιστή, με έργα τέχνης, με κατασκευές και χειροτεχνίες και με λευκώματα. 260

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Δομή μαθήματος: Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Τα παιδιά στο Θ Πάφου Κουπάτειο χωρίστηκαν σε 6 ομάδες-2 εξαμελείς που αποτελούσαν το παθητικό ακροατήριο και 4 πενταμελείς που αποτελούσαν το ενεργητικό ακροατήριο. Τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείο Πισσουρίου χωρίστηκαν σε 4 ομάδες 2 εξαμελείς και 2 επταμελείς. Τα παιδιά κάθε ομάδας και των δύο σχολείων είχαν από πριν συγκεντρώσει και ανταλλάξει πληροφοριακό υλικό για το θέμα που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Συνεργάζονταν χαμηλόφωνα στην ομάδα τους και η κάθε ομάδα είχε στη διάθεση της 20 λεπτά για να τηλεσυνεργαστεί με τα παιδιά του άλλου σχολείου που αποτελούσαν την υπόλοιπη ομάδα. Η κάθε ομάδα είχε μπροστά της κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης φύλλο εργασίας. Στο τέλος κάθε ομαδικής τηλεσυνεργασίας τα παιδιά προβληματίστηκαν, συζήτησαν και συμφώνησαν για τον τρόπο παρουσίασης του θέματος που είχαν αναλάβει να μελετήσουν. Στο τέλος της τηλεδιάσκεψης και οι τέσσερις ομάδες ανακοίνωσαν στους συμμαθητές τους τον τρόπο με τον οποίο επέλεξαν να παρουσιάσουν την εργασία τους. Δραστηριότητες μαθητών: - Συνεργάζονται - Αλληλοβοηθούνται - Διερευνούν - Εντοπίζουν πληροφορίες - Αξιολογούν πληροφορίες - Λύνουν φύλλα εργασίας - Ανακοινώνουν την ομαδική εργασία τους. Συνδυασμός με άλλα μέσα διδασκαλίας Απαιτούμενοι πόροι Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α.Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε.Παναγιώτου, Τ.Λαμπριανού Ιωάννου, Δ.Αριστοδήμου Ξαντρή ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Ολυμπιακή Παιδεία Πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Διαθεματική προσέγγιση ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ Θεματική Ενότητα : ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Τερέζα Λαμπριανού-Ιωάννου ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 (συμπληρώνεται από τους Δασκάλους) 261

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Δέσπω Αριστοδήμου- Ξαντρή Άντρη Παπαμιχαήλ- Κοντού Έλενα Παναγιώτου 3. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος Διδακτική Τάξη/ Αριθμός Σχολείο Ημερομηνία ώρα Τμήμα μαθητών Δημοτικό Πισσουρίου 30.3.2004 5 η -6 η Ε - Στ 26 Θ Πάφου 30.3.2004 5 η -6 η Ε 32 Β) Περιγραφή μαθήματος Τίτλος Μαθήματος: Γ τηλεδιάσκεψη Τηλεπαρουσίαση αποτελεσμάτων των δύο πρώτων ομάδων εργασίας (α ομάδα: Μυθολογία: γέννηση Πεντάθλου, θεοί του Ολύμπου και β ομάδα: Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα: Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες). Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες διευθύνσεις Internet: Ένταξη μαθήματος στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελληνικά, Ιστορία Γεωγραφία, Τέχνη, Σχεδιασμός και Τεχνολογία,Μουσική. Διδακτικοί στόχοι: Οι μαθητές μας: Να παρουσιάσουν την υποενότητα που έχουν ετοιμάσει στα άλλα παιδιά σε μορφή θεατρικών διαλόγων. Να συζητήσουν με τους δασκάλους και τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης τους. Να παρουσιάσουν τα έργα που δημιούργησαν στα προαναφερόμενα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος. Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Ενεργητική μάθηση, επικοινωνιακή προσέγγιση, βιωματική μάθηση, διαθεματική προσέγγιση, ιδεοθύελλα, συνεργατική μάθηση, χρήση διαδικτύου και Η/Υ, συλλογή και ταξινόμηση πληροφοριών από διάφορα έντυπα, δημιουργία θεατρικών διαλόγων και παρουσίασή τους. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Να παρουσιάσουν την υποενότητα που έχουν ετοιμάσει στα άλλα παιδιά σε μορφή θεατρικών διαλόγων, τους οποίους έχουν ετοιμάσει μετά από έρευνα και μελέτη του σχετικού υλικού που συγκέντρωσαν. Να συζητήσουν με τους δασκάλους και τα υπόλοιπα παιδιά της τάξης τους και να παρουσιάσουν τα έργα που δημιούργησαν στα προαναφερόμενα μαθήματα του Αναλυτικού Προγράμματος. Δομή μαθήματος - Δραστηριότητες μαθητών Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Δύο ομάδες των παιδιών και των δύο σχολείων είχαν αποφασίσει να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα της εργασίας τους με διαλόγους και θεατρικά. Συγκεκριμένα παρουσίασαν τους μύθους και τους Πανελλήνιους αγώνες όπως παρουσιάζονται στο παράρτημα. Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) Μυθολογία (γέννηση Πεντάθλου, Θεοί του Ολύμπου): «ΜΥΘΟΙ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝ ΟΛΥΜΠΙΑΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ» Οι Πανελλήνιοι αγώνες και έπαθλα στην αρχαιότητα (Πύθια, Νέμεα, Ίσθμια και Ολυμπιακοί Αγώνες): «ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ» Επισυνάπτουμε ακόμη και το υλικό της Δ τηλεδιάσκεψης Αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα : «ΑΡΧΑΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ» Τα Ολυμπιακά ιδεώδη (φιλία, ισότιμη συμμετοχή, «ευ αγωνίζεσθαι»- εντιμότητα, ειρήνη, συνύπαρξη λαών) : «ΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΙΔΕΩΔΗ» 262

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α. Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή ΟΔΥΣΣΕΑΣ Πιλοτικό πρόγραμμα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης Θ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΦΟΥ (ΚΟΥΠΑΤΕΙΟ) ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ Α) Γενικά Στοιχεία 1. Δάσκαλοι(ες): Άντρη Παπαμιχαήλ Κοντού Ελενα Παναγιώτου, Τερέζα Λαμπριανού Ιωάννου, Δέσπω Αριστοδήμου Ξαντρή ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 4 (συμπληρώνεται από τους δασκάλους) 2. Τόπος, χρόνος, αριθμός μαθητών πιλοτικού προγράμματος Σχολείο Ημερομηνία Διδακτική ώρα Τάξη/ Τμήμα Αριθμός μαθητών Θ Πάφου Κουπάτειο 28/4/2004 5 η 6 η Ε 32 Πισσούρι 28/4/2004 5 η 6 η Ε και Στ 26 Β) Περιγραφή μαθήματος 1. Τίτλος Μαθήματος: Παρουσίαση των υποενοτήτων Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη της γενικής Θεματικής Ενότητας :Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες μέσα από τις εργασίες των παιδιών. 2. Εκπαιδευτικό Λογισμικό Χρησιμοποιούμενες ιευθύνσεις Internet: Χρήση εκπαιδευτικού λογισμικού PowerPoint για παρουσίαση διαφανειών 3. Ένταξη μαθήματος στο αναλυτικό πρόγραμμα: Τάξη: Ε και Στ Γνωστικό αντικείμενο: Διαθεματική προσέγγιση Δραστηριότητες με θέμα τους τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα και τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Διδακτική ενότητα: Ολυμπιακή Παιδεία Διδακτικοί στόχοι. Οι μαθητές να: 1. Παρουσιάζουν πληροφορίες για τα Ολυμπιακά Αγωνίσματα που γίνονταν στην αρχαιότητα στους συμμαθητές τους με τη χρήση της τεχνολογίας (PowerPoint), εποπτικού υλικού (έργα τέχνης)και θεατρικών κειμένων που έχουν ετοιμάσει τα ίδια τα παιδιά. 2. Να ενσαρκώνουν τα Ολυμπιακά Ιδεώδη που απορρέουν από τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες και να τα παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους μέσα από θεατρικά, ποιήματα, τραγούδια και μουσικοχορευτικά. 263

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Μεθοδολογία διδακτικής προσέγγισης: Η μεθοδολογία που εφαρμόστηκε ήταν η διαθεματική προσέγγιση, η επικοινωνιακή προσέγγιση, η συνεργατική μάθηση και η ομαδική εργασία. Αναμενόμενα αποτελέσματα: Στο τέλος του μαθήματος αναμένεται οι δύο ομάδες(ολυμπιονίκες Ευ αγωνίζεσθαι) να παρουσιάσουν τις δραστηριότητες που είχαν ετοιμάσει στους συμμαθητές τους. Όλα τα παιδιά αποκτούν με ευχάριστο τρόπο γνώσεις που σχετίζονται με τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Σύντομη περιγραφή: Οι δύο ομάδες παρουσίασαν το θέμα που είχαν αναλάβει ( Ολυμπιακά Αγωνίσματα και Ολυμπιακά Ιδεώδη) στους συμμαθητές τους εναλλάξ. Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα. Δομή μαθήματος Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας: Η τηλεδιάσκεψη αυτή άρχισε με παρουσίαση των Ολυμπιακών Αγωνισμάτων από την ομάδα «Ολυμπιονίκες». Τα παιδιά του Θ Πάφου παρουσίασαν το πένταθλο (δρόμος, άλμα, ακόντιο, δίσκος και πάλη) χρησιμοποιώντας το εκπαιδευτικό πρόγραμμα PowerPoint. Τα παιδιά αφού εξοικειώθηκαν με το λογισμικό πρόγραμμα PowerPoint επέλεξαν τον τρόπο αυτό για να παρουσιάσουν την εργασία τους. Εργάστηκαν και ετοίμασαν διαφάνειες για να παρουσιάσουν στους συμμαθητές τους τα αγωνίσματα του πεντάθλου. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα υπόλοιπα 4 αρχαία Ολυμπιακά Αγωνίσματα (πυγμαχία, ιπποδρομίες, αρματοδρομίες, παγκράτιο) χρησιμοποιώντας δικά τους έργα τέχνης που έφτιαξαν στο μάθημα της τέχνης με διάφορα υλικά. Εργάστηκαν με μεγάλη χαρά και δημιούργησαν πολλά έργα. Έφτιαξαν αγγεία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων, μακέτα της αρχαίας Ολυμπίας, υφασματογραφία με τις παραστάσεις των αρχαίων Ολυμπιακών Αγωνισμάτων. Στη συνέχεια η τελευταία ομάδα, «Ευ αγωνίζεσθαι», παρουσίασε στους συμμαθητές της τα Ολυμπιακά Ιδεώδη. Τα παιδιά του Θ Πάφου παρουσίασαν ένα μικρό θεατρικό που έγραψαν τα ίδια καθώς και ένα πολύ όμορφο τραγούδι του οποίου τους στίχους έγραψαν και πάλι τα ίδια. Η υπόλοιπη ομάδα τους από το Πισσούρι παρουσίασε τα Ολυμπιακά Ιδεώδη με μουσικοχορευτικό τρόπο. Στο τέλος όλα τα παιδιά τραγούδησαν τον Ολυμπιακό Ύμνο και απάγγειλαν το ποίημα του Τάκη Δόξα «Το φως της Ολυμπίας» ντυμένοι μαύροι, λευκοί, κινέζοι. Ακολούθως τα παιδιά και των δύο σχολείων αντάλλαξαν τις απόψεις και τις εμπειρίες τους για τις παρουσιάσεις που έγιναν καθώς και για το όλο πρόγραμμα. Δραστηριότητες μαθητών: - Συνεργάζονται - Αλληλοβοηθούνται - Διερευνούν - Αξιολογούν πληροφορίες - Υποδύονται ρόλους - Τραγουδούν - Απαγγέλλουν Συνδυασμός με άλλα μέσα διδασκαλίας Απαιτούμενοι πόροι Γ) Παράρτημα (επισυναπτόμενο υλικό: σημειώσεις του δασκάλου εργασίες μαθητών, κτλ.) Η Ομάδα υλοποίησης Π. Αναστασιάδης, Κ. Χαμπιαούρης Α. Παπαμιχαήλ Κοντού, Ε. Παναγιώτου, Τ. Λαμπριανού Ιωάννου, Δ. Αριστοδήμου Ξαντρή 264

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 10.4.2 Τα Φύλλα εργασίας Φύλλο εργασίας 1 Τόπος τέλεσης των αγώνων ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΠΥΘΙΑ ΙΣΘΜΙΑ ΝΕΜΕΑ Χρονολογία έναρξης των αγώνων Θεός στον οποίο αφιερώνονταν οι αγώνες Μήνας τέλεσης των αγώνων Κάθε πόσα χρόνια τελούνταν οι αγώνες. Διοργανωτής των αγώνων Είδη αγώνων που διεξάγονταναγωνίσματα Έπαθλο που έπαιρνε ο νικητής Μύθος για τη γένεση των αγώνων Μπράβο, τα καταφέρατε!!! Τι θα λέγατε να παρουσιάζετε ό,τι έχετε μάθει και στους συμμαθητές σας; Με ποιο τρόπο όμως; 265

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Φύλλο εργασίας 2 Φύλλο εργασίας Θέμα: Μυθολογία γένεσης Ολυμπιακών Αγώνων Από τα πανάρχαια χρόνια οι άνθρωποι προσπαθούσαν να αιτιολογήσουν διάφορες καταστάσεις της ζωής τους. Πολλές φορές δυσκολεύονταν γι αυτό κατέφευγαν στη δημιουργία φανταστικών ιστοριών, μύθων. Αυτό ακριβώς βλέπουμε να συμβαίνει και στην προσπάθειά τους να αιτιολογήσουν την απαρχή, τη γένεση των Ολυμπιακών Αγώνων. Έτσι δημιούργησαν διάφορους μύθους σχετικά με την ίδρυση των Ολυμπιακών Αγώνων. Γεια σας. Με θυμάστε; Είμαι ο Διαγόρας ο γνωστός ολυμπιονίκης. Εγώ ως ολυμπιονίκης γνωρίζω πολύ καλά τους μύθους που αναφέρονται στη γένεση των ολυμπιακών αγώνων. Θα ήθελες και συ να τους μάθεις; Το υλικό και οι εικόνες που έχεις μπροστά σου θα σε βοηθήσουν. Ελάτε ας ξεκινήσουμε όλοι μαζί, ας μην καθυστερούμε!!!!! ΜΥΘΟΣ Α ΜΥΘΟΣ Β 266

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 ΜΥΘΟΣ Γ ΜΥΘΟΣ Δ ΜΥΘΟΣ Ε Είστε πράγματι σπουδαίοι. Τα καταφέρατε!!!! Είμαι σίγουρος ότι και οι συμμαθητές σας θα τα έβρισκαν όλα αυτά πολύ ενδιαφέροντα. Τι θα λέγατε αν τους μιλούσατε για όλα αυτά; Αποφασίστε όλοι μαζί τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να το κάνετε. Φεύγω τώρα. Γεια και χαρά σας. 267

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας H ομάδα μου αποφασίζει. 10.5 Αποτελέσματα αξιολόγησης ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 Θεματική Ενότητα Δημοτικό Σχολείο Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου Κουπάτειο Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης Ερώτηση 1 Άριστα 9 2 Άριστα 8 3 Άριστα 7 4 Άριστα 2 Πολύ καλά 13 Πολύ καλά 14 Πολύ καλά 13 Πολύ καλά 9 Καλά 8 Μέτρια 2 Καλά 8 Μέτρια 2 Καλά 6 Μέτρια 4 Καθόλου 0 Καθόλου 0 Καθόλου 2 Καλά 11 Μέτρια 4 Καθόλου 6 5 Ναι 24 Οχι 8 6 Κάθε μέρα 11 Περισ. από 11 1 φορά την εβδομ. Μια φορά 2 την εβδομάδα Καθόλου 8 7 Ναι 0 Οχι 32 8 Ναι 25 Οχι 7 9 Ναι 12 Οχι 20 10 Ναι 0 Οχι 32 11 7 6 άποψη 8 7 4 12 12 4 άποψη 7 2 7 13 3 4 άποψη 12 7 4 14 5 6 άποψη 6 6 7 268

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Ερώτηση 15 16 17 18 19 20 0 2 1 15 19 0 3 1 2 14 8 2 άποψη 5 άποψη 4 άποψη 3 άποψη 0 άποψη 3 άποψη 4 12 14 12 3 2 5 12 11 14 0 0 21 ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ : Ερώτηση 13:2 Ερώτηση 14:2 ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ: 32 Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης Ερώτηση 1 2 3 4 5 6 7 8 12 4 6 4 3 2 3 2 3 7 6 4 4 άποψη 8 άποψη 9 άποψη 11 άποψη 6 άποψη 5 άποψη 1 άποψη 3 4 2 9 4 3 13 11 9 7 5 9 14 10 12 8 9 10 16 19 0 9 8 0 άποψη 5 άποψη 3 άποψη 2 1 2 23 0 0 7 ΔΕΝ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ: Ερώτηση 6:1 Ερώτηση 8:1 ΣΥΝΟΛΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ: 32 269

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Θεματική Ενότητα Δημοτικό Σχολείο ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2004 ΑΡΧΑΙΟΙ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΠΙΣΣΟΥΡΙΟΥ Αποτελέσματα αρχικής αξιολόγησης 26 μαθητές (Ε και Στ τάξης) Ερώτηση 1 Άριστα 11 Πολύ καλά 3 Καλά 11 Μέτρια 0 Καθόλου 1 2 Άριστα 9 Πολύ καλά 10 Καλά 6 Μέτρια 0 Καθόλου 1 3 Άριστα 6 Πολύ καλά 4 Καλά Μέτρια 5 Καθόλου 5 4 Άριστα 4 Πολύ καλά 1 Καλά 1 Μέτρια 6 Καθόλου 14 5 Ναι 2 0 Οχι 6 6 Κάθε μέρα 8 Περισ. από 8 1 φορά την εβδομ. Μια φορά 6 την εβδομάδα Καθόλου 4 7 Ναι 23 Οχι 3 8 Ναι 12 Οχι 14 9 Ναι 15 Οχι 11 10 Ναι 14 Οχι 12 11 12 0 9 10 3 3 άποψη 2 άποψη 6 7 2 5 5 13 14 15 16 17 18 19 20 0 5 9 2 1 3 18 14 0 5 2 5 1 1 0 5 5 1 άποψη 1 άποψη 4 άποψη 1 άποψη 2 άποψη 1 άποψη 1 άποψη 0 άποψη 1 6 6 4 6 12 2 3 12 12 2 18 16 10 0 4 7 270

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Αποτελέσματα Expost αξιολόγησης Ερώτηση 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 15 12 12 14 2 0 2 19 15 3 3 8 6 10 0 1 2 3 6 0 άποψη 7 άποψη 6 άποψη 1 άποψη 2 άποψη 6 άποψη 5 άποψη 4 άποψη 0 άποψη 0 άποψη 2 0 0 0 0 8 9 6 4 2 18 1 0 7 0 10 11 10 0 3 3 10.6 Συντελεστές Επιστημονικός Υπεύθυνος Επιτροπή σχεδιασμού και υλοποίησης Επιτροπή παρακολούθησης Παναγιώτης Αναστασιάδης, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστήμιο Κρήτης, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Πανεπιστήμιο Κύπρου, Τμήμα Πληροφορικής. Άντρη Παπαμιχαήλ - Κοντού: Δασκάλα, Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Έλενα Παναγιώτου: Βοηθός Διευθύντρια, Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Τερέζα Λαμπριανού: Βοηθός Διευθύντρια, Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου Δέσπω Αριστοδήμου - Ξαντρή: Δασκάλα, Δημοτικό Σχολείο Πισσουρίου Θεόδωρος Χατζηθεορής: Επιθεωρητής Δημοτικής Εκπαίδευσης Τασούλα Παπανικολάου: Επιθεωρήτρια Δημοτικής Εκπαίδευσης Σοφοκλής Χαραλάμπους: Διευθυντής, Θ Δημοτικό Σχολείο Πάφου (Κουπάτειο) Στέλλα Βασιλείου: Διευθύντρια, Δημοτικό Σχολείου Πισσουρίου 271

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας 10.7 Φωτογραφικά στιγμιότυπα 272

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 273

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Παράρτημα: εργασίες μαθητών Πρόσωπα: Αφηγητές Ηρακλής Κρόνος Ρέα Κουρήτες Αφηγητής: Ο Ιδαίος Ηρακλής και οι Ολυμπιακοί Αγώνες Στου Ολύμπου την κορφή ζούσαν κάποτε μαζί οι δώδεκα θεοί. Κατοικούσαν σε φαράγγια αναπαύονταν πολύ κι έπιναν άφθονο κρασί. Όμως έγνοια είχαν μεγάλη ποιος θα είναι ο αρχηγός ο ένας, ο σπουδαίος και τρανός. Ετσι ας πάμε χρόνια πριν για να δούμε όλοι μαζί τι συνέβαινε εκεί όταν στο θρόνο το ψηλό καθόταν ο Κρόνος ο σκληρός κι είχε για γυναίκα του τη Ρέα τη σεμνή που ήταν κι όμορφη πολύ. Κρόνος: Σε λίγο καιρό η Ρέα πρόκειται να γεννήσει το παιδί μου, όμως αυτό δεν πρόκειται να ζήσει για πολύ. Πρέπει να βρίσκομαι συνέχεια κοντά της για να αρπάξω το παιδί μόλις το γεννήσει και να το καταβροχθίσω αμέσως. Δεν πρόκειται να αφήσω κανένα να μου πάρει το θρόνο μου. Η προφητεία σου, πατέρα μου Ουρανέ, δε θα πραγματοποιηθεί ποτέ της, γιατί εγώ θα είμαι για πάντα ο παντοδύναμος θεός του Ολύμπου. Χα, χα, χα! (Μπαίνει η Ρέα) Ρέα: Σε άκουσα να γελάς δυνατά. Τι συμβαίνει; Κρόνος: Να μη σε νοιάζει εσένα. Αυτά είναι δικές μου δουλειές. Αλλά για πες μου τώρα τι είναι αυτό που κρατάς στα χέρια σου; Ρέα: Είναι το παιδί μας. Να, μόλις τώρα το γέννησα. Κρόνος: Για δώσ μου το δω. Τώρα αμέσως! Αφηγητής: Ο Κρόνος παίρνει το παιδί και το καταβροχθίζει στη στιγμή. Η Ρέα η καλή δεν έβγαλε φωνή γιατί γνώριζε καλά πως εκείνο που είχε καταπιεί ήταν μια πέτρα τυλιγμένη σε πανί. Ναι, καταλάβατε καλά τον ξεγέλασε αυτή με σχέδιο πονηρό Για να γλιτώσει το παιδί από βέβαιο θάνατο. Μόλις φεύγει ο Κρόνος λοιπόν 274

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 δε χάνει ούτε λεπτό και τρέχει μακριά ψάχνοντας τόπο για φωλιά. Και φτάνει στης Κρήτης τα βουνά τα ψηλά και απόκρημνα. Πάνω στο βουνό εκεί γεννάει το μικρό παιδί. Δεν μπορεί όμως να μείνει εκεί Είν επικίνδυνο πολύ Έτσι επιστρέφει πίσω στου Ολύμπου την κορφή. Εκεί στη Ίδης τα βουνά τα ξωτικά του δάσους τα μικρά, οι Κουρήτες οι καλοί, αναλαμβάνουν να φροντίσουν το μικρό παιδί. Ο μικρούλης Δίας εκεί μεγάλωσε πολύ με της Αμάλθειας της κατσίκας το γάλα για τροφή. Οι πέντε μικροί Κουρήτες τον φρόντιζαν πολύ. Tους καθοδηγούσε ο Ηρακλής που ήταν έξυπνος πολύ. Όμως κάποια μέρα ξαφνικά φεύγουν απ της Ίδης τα βουνά και με βήματα γοργά φθάνουν στης Ολυμπίας τη στεριά. Εκεί και τα πέντε τα παιδιά μαζί Τρέχουν, παίζουν και γελούν. Τότε σε μια στιγμή ο Ηρακλής σκέφτηκε κατιτίς. Ηρακλής: Αδέλφια μου, έχω βαρεθεί πια τα ίδια και τα ίδια παιχνίδια. Α! Μου ήρθε μια ιδέα. Τι θα λέγατε να τρέξετε και οι τέσσερις μαζί εκεί πέρα στο δάσος για να διασκεδάσουμε όλοι; Κουρήτες: Πολύ ωραία η ιδέα σου αδελφάκι μας. Ας μη χάνουμε λοιπόν καιρό. Ηρακλής: Ωραία. Σταθείτε λοιπόν όλοι μαζί σε μια γραμμή και εγώ θα σας δώσω το σύνθημα για να ξεκινήσετε. Είστε έτοιμοι; Κουρήτες: Ναιαιαι! Ηρακλής: Ενα, δύο, τρία Φύγατε! Αφηγητής: Ενώ τρέχουν τα παιδιά ο Ηρακλής σκέφτεται καλά με τι να ανταμείψει το παιδί που θα βγει νικητής. Αφού σκέφτηκε καλά γύρισε δεξιά και είδε μια ελιά. Αποφάσισε στη στιγμή ότι ένα κλαδί ήταν το καλύτερο βραβείο για το νικητή. 275

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Τερματίζουν οι μικροί και φωνάζει το νικητή. Ηρακλής: Μπράβο σου, αδελφάκι μου. Είσαι ο νικητής και σου αξίζει ένα βραβείο. Σκέφτηκα πολύ και αποφάσισα να δώσω στο νικητή ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς. (Στεφανώνει το νικητή) Μου άρεσε πολύ αυτό το παιχνίδι αδέλφια μου και καλό θα ήταν να μάθουν και άλλοι νέοι της περιοχής να παίζουν το παιχνίδι αυτό. Μου ήρθε μια καταπληκτική ιδέα. Θα διοργανώνω τους αγώνες αυτούς για όλους τους νέους της περιοχής μας και για να μη βαριούνται δε θα γίνονται κάθε χρόνο, αλλά κάθε πέντε όσοι είστε κι εσείς. Κουρήτες: Ζήτω, η ιδέα σου είναι σπουδαία! Ηρακλής: Ο νικητής θα στεφανώνεται κάθε φορά με ένα στεφάνι από κλαδί αγριελιάς. Αφηγητής: Ετσι αποφάσισαν εκεί στης Ολυμπίας την περιοχή για ένα στεφάνι ελιάς να τρέχουν όλα τα παιδιά. Πρόσωπα: Δίας Κρόνος Αφηγητής Αφηγητής: Ο Δίας και ο Κρόνος Ενα βράδυ που ήταν σκοτεινιά στου Ολύμπου τα βουνά ο Δίας με τον Κρόνο συζητούσαν φωναχτά. Επιναν νέκταρ κι αμβροσία όμως δεν υπήρχε εκεί φιλία. Και οι δυο ήταν θυμωμένοι και εξαγριωμένοι. Συζητούσαν για το θρόνο ένα θέμα για τον Όλυμπο μεγάλο. Ποιος θα καθόταν δηλαδή στου θρόνου το ψηλό σκαμνί. Δίας: Πατέρα, γέρασες πια, δε σου έχει μείνει δύναμη να εξουσιάζεις όλους του θεούς και γι αυτό σε παρακαλώ να καταλάβεις ότι πρέπει να παραχωρήσεις το θρόνο σου σε εμένα που είμαι παιδί σου. Κρόνος: Αυτό να μην το ξαναπείς ποτέ. Το άκουσες, ποτέ1 Εγώ θα είμαι για πάντα ο αρχηγός όλων των θεών. Δίας: Μα γιατί δεν μπορείς να καταλάβεις ότι γέρασες πια; Εγώ μπορώ να κυβερνήσω καλύτερα,γιατί είμαι νέος και δυνατός. Κρόνος: Αυτό δε θα γίνει ποτέ, αχάριστο παιδ!. Δίας: Είσαι ένας εγωίσταρος και τίποτα άλλο. Πρέπει να ντρέπεσαι για τη συμπεριφορά σου. Κρόνος: Αν δε σταματήσεις αχρείε αυτή τη συζήτηση, θα σε διώξω από τον Όλυμπο για πάντα. Δίας: Δοκίμασε αν μπορείς. Μην ξεχνάς ότι και εσύ πήρες με το ζόρι το θρόνο αυτό που κάθεσαι από τον πατέρα σου τον Ουρανό. Κρόνος: Α χά! Ώστε αυτό προσπαθείς και εσύ τώρα να κάνεις! Δίας: Με πρόσβαλες πολλές φορές, γι' αυτό θα σε διώξω μια για πάντα. 276

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Αφηγητής: Ο Κρόνος και ο Δίας παλεύουν άγρια πάνω στον Όλυμπο και ο Δίας καταφέρνει να νικήσει τον πατέρα του. Χαρούμενος πια ο Δίας τρέχει πέρα δώθε και γελά. Δίας: Αυτή είναι η πιο σημαντική νίκη της ζωής μου, γι αυτό πρέπει να την πανηγυρίσω. Τι να κάνω άραγε; (σκέφτεται) Το βρήκα, θα κάνω αγώνες στον ωραιότερο τόπο της Ελλάδας. Ποιος είναι αυτός άραγε;(σκέφτεται) Το βρήκα! Στην Ολυμπία. Και πρώτα- πρώτα θα βάλω όλους τους θεούς του Ολύμπου να αγωνιστούν μεταξύ τους. Αυτό είναι μια λαμπρή ιδέα. Τρέχω να το ανακοινώσω στους θεούς. Συνέντευξη με ένα Ισθμιονίκη Τζίνι: Γεια σας παιδιά. Οι περισσότεροι από εσάς είμαι σίγουρος ότι με γνωρίζετε καλά. Για όσους δε με γνωρίζουν είμαι το Τζίνι γνωστός από το παραμύθι του Αλαντίν. Σήμερα είμαι κοντά σας και μπορώ να εκπληρώσω για σας μόνο μία επιθυμία. Τι θα θέλατε λοιπόν; Πού θα θέλατε να σας ταξιδεύσω; Είμαι στις διαταγές σας. Παιδί: Φίλοι μου, μου ήρθε μια ιδέα. Θυμάστε όταν μιλούσαμε για τους Πανελλήνιους αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα. Πόσο θα ήθελα να μπορούσα να ταξιδέψω στην αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα στην αρχαία Κόρινθο και να μιλήσω από κοντά με ένα Ισθμιονίκη, δηλαδή με ένα από τους νικητές των αγώνων των Ισθμίων! Παιδί: Γιούπιιιι! Πολύ ωραία η ιδέα σου, Γιώργο! Τι καθόμαστε λοιπόν. Ετοιμοι να φύγουμε! Τζίνι, που είσαι; Αποφασίσαμε ότι θα θέλαμε πολύ να πάμε να επισκεφθούμε την Αρχαία Κόρινθο. Τζίνι: Στις διαταγές σας! Κρατηθείτε πάνω μου και φύγαμε στη στιγμή. Φθάσαμε. Να, εδώ βρίσκεται η Αρχαία Κόρινθος. Θα σας πάω στο σπίτι ενός γνωστού, γέροντα πια,ισθμιονίκη. (χτυπούν την πόρτα) Παιδιά: Γεια σας. Ισθμιονίκης: Γεια σας. Μα ποιοι είστε εσείς και πώς είστε έτσι ντυμένοι; Από πού ήρθατε παιδιά; Φύγετε γρήγορα! Παιδιά: Μη μας διώχνετε. Ερχόμαστε από την Κύπρο και εκεί ζούμε το έτος 2004. Ταξιδεύσαμε πίσω στο χρόνο για να σας επισκεφθούμε. Σας παρακαλούμε, δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο! Ισθμιονίκης: Ωραία. Τι θέλετε τώρα από εμένα. Παιδιά: Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερες πληροφορίες για τη διοργάνωση των αγώνων των Ισθμίων. Ισθμιονίκης: Αφού είναι έτσι, περάστε μέσα. Σας ακούω λοιπόν. Παιδιά: Καταρχήν θα θέλαμε να μάθουμε πώς γεννήθηκαν αυτοί οι αγώνες. Ισθμιονίκης: Zούσε κάποτε στη Βοιωτία ένας σκληρός βασιλιάς, ο Αθάμας. Μια μέρα εξαγριώθηκε με τη σύζυγό του Ινώ και το παιδί τους, τον Παλαίμονο-Μελικέρτη και άρχισε να τους κυνηγά. Αυτοί, ψάχνοντας τρόπο για να σωθούν, βρέθηκαν μπροστά στη θάλασσα, έπεσαν μέσα και πνίγηκαν. Ένα δελφίνι που περνούσε από εκεί πήρε το σώμα του παιδιού και το μετέφερε στην ακτή της Ισθμίας, όπου το βρήκε ο βασιλιάς της Κορίνθου Σίσυφος. Στεναχωρέθηκε πολύ όταν κατάλαβε τι έγινε και αποφάσισε να ιδρύσει στην μνήμη του νεκρού παιδιού τα Ίσθμια. Παιδιά: Πότε διεξήχθησαν τα Ίσθμια για πρώτη φορά; Ισθμιονίκης: Η πρώτη διοργάνωση των Ισθμίων έγινε το 581 π.χ. Παιδιά: Ποια πόλη είναι υπεύθυνη για τη διοργάνωση των αγώνων αυτών; Ισθμιονίκης: Η πόλη μας εδώ, η Κόρινθος, οργανώνει πάντοτε τα Ίσθμια. Παιδιά: Κάθε πόσα χρόνια διεξάγονται οι αγώνες αυτοί; Ισθμιονίκης: Κάθε δύο χρόνια, την άνοιξη, μαζευόμαστε όλοι οι ελεύθεροι Έλληνες στην περιοχή του Ισθμού. Παιδιά: Τα Ίσθμια περιλαμβάνουν μόνο αθλητικούς αγώνες; Ισθμιονίκης: Οχι, όχι. Στα Ίσθμια δε διεξάγονται μόνο αθλητικοί αγώνες αλλά και μουσικοί, απαγγελίας και ζωγραφικής. 277

Το Δημοτικό Σχολείο στην Κοινωνία της Πληροφορίας Παιδιά: Τι περιλαμβάνει το πρόγραμμα των αθλητικών αγώνων; Ισθμιονίκης: Περιλαμβάνει γυμνικούς και ιππικούς αγώνες καθώς και άμιλλα νέων, δηλαδή ένα είδος κωπηλασίας. Παιδιά: Ποιο είναι το έπαθλο για το νικητή; Ισθμιονίκης: Δίπλα από το ναό του Ποσειδώνα, στον οποίο είναι αφιερωμένοι οι αγώνες, η περιοχή είναι γεμάτη από πεύκα, γι αυτό και το έπαθλο για το νικητή είναι ένα στεφάνι πεύκου από τον ιερό αυτό πεύκο. Τζίνι: Άντε παιδιά, ήρθε η ώρα να φύγουμε, να επιστρέψουμε πίσω. Παιδιά: Κιόλας; Σ ευχαριστούμε πολύ, καλέ μας γέροντα. Γεια σου! Ισθμιονίκης: Στο καλό παιδιά μου! Μύθος του Πέλοπα Αφηγητής: Μια φορά κι έναν καιρό ένας μύθος διηγείται πως της Πίσας αρχηγός ήταν ο Οινόμαος ο ξακουστός. Το μαντείο των Δελφών, το καμάρι των θνητών είχε επισκεφθεί μια μέρα για να λάβει το χρησμό. Πυθία: Ένδοξε βασιλιά, Οινόμαε. Οι θεοί επιθυμούν να παραμείνεις στο θρόνο της Πίσας, με τον όρο να μην παντρέψεις ποτέ τη μονάκριβή σου θυγατέρα, την Ιπποδάμεια. Αν ποτέ παρακούσεις το χρησμό αυτό, οι θεοί θα σε τιμωρήσουν με το να σου πάρουν την ίδια σου τη ζωή. (Η Πυθία φεύγει) Οινόμαος: Αυτό δε θα γίνει ποτέ! Κανείς δε θα να μου πάρει την αγαπημένη μου Ιπποδάμεια. Όμως πώς θα μπορέσω να εμποδίσω όλους αυτούς που προσπαθούν να την κερδίσουν και να μου πάρουν το θρόνο; Ω θεοί, βοηθήστε με! (Εμφανίζεται ο θεός Άρης κρατώντας ένα σπαθί) Άρης: Μη στενοχωριέσαι Οινόμαε! Εγώ θα σε βοηθήσω. Θα κηρύξεις σ όλη τη χώρα πως θα κάνεις γαμπρό σου όποιον καταφέρει να σε νικήσει στις αρματοδρομίες. Όλοι ξέρουν πόσο καλός είσαι σ αυτές. Οινόμαος: Μα πώς θα καταφέρω να κερδίσω όλα τα παλικάρια που θ αγωνιστούν μαζί μου; Σίγουρα κάποιος θα βρεθεί να είναι δυνατότερος από εμένα. Άρης: Οινόμαε, αύριο Θα βρεις στους στάβλους σου δύο φτερωτά άλογα. Μ αυτά θα μπορείς να τρέχεις σαν άνεμος και κανείς δε θα μπορεί να σε κερδίσει στις αρματοδρομίες. Έτσι ο θρόνος θα παραμείνει στα χέρια σου. Οινόμαος: Σ ευχαριστώ καλέ μου θεέ, σ ευχαριστώ πολύ! Αφηγητής: Έτσι ο Οινόμαος θέσπισε αγώνες αρματοδρομίας τα παλικάρια νίκησε με δίχως δυσκολία. Στο θρόνο του παρέμεινε για χρόνια τώρα τόσα ώσπου ο γενναίος Πέλοπας απ τη Μικρά Ασία ήρθε στην Πίσα με θεούς και τα βαλε με πολλούς θνητούς την Ιπποδάμεια να πάρει που ταν του πατέρα της καμάρι. 278

Από τη θεωρία στην πράξη: ΟΔΥΣΣΕΑΣ 2000-2004 Οινόμαος: Άκουσα πως την κόρη μου θέλεις να κάνεις γυναίκα σου. Ξέρεις τι πρέπει να κάνεις για να την κερδίσεις; Πέλοπας: Σε προσκυνώ μεγάλε βασιλιά. Ξέρω ποιοι είναι οι όροι που θέτεις για να δώσεις την όμορφη θυγατέρα σου. Όμως εγώ αγαπώ την Ιπποδάμεια και θέλω να την κάνω γυναίκα μου. Οινόμαος: Άκουσα πως είσαι γενναίο παλικάρι. Όμως φαίνεται πως δεν έχεις ακούσει ότι απ όσους προσπάθησαν να με νικήσουν στις αρματοδρομίες, κανείς δεν τα κατάφερε. Πέλοπας: Όλα τα ξέρω, βασιλιά μου. Ξέρω όμως πως όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, μπορείς να το καταφέρεις! Οινόμαος: Χα, χα, χα! Αυτό θα το δούμε! Αφηγητής: Ο Πέλοπας γεμάτος θάρρος πήγε ν αγωνιστεί με δυο άλογα φτερωτά που ο Ποσειδώνας με χαρά σ αυτόν τώρα δωρίζει τον Οινόμαο να νικήσει. Ο ιπποκόμος Μυρτίλος τον Πέλοπα βοηθά κι ευθύς εκείνος στην αρματοδρομία νικά. Του Οινόμαου ήρθε το τέλος και βρέθηκε σκοτωμένος. Ο Πέλοπας που κέρδισε με τους θεούς κοντά του στην Πίσα εβασίλεψε κι είχε χαρά μεγάλη. Την Ιπποδάμεια έκανε βασίλισσα της χώρας και στους θεούς εχάρισε πολύ μεγάλα δώρα. Στο Δία που βοήθησε χρωστά μεγάλη χάρη, έτσι αγώνες έστησε με δρόμο και με πάλη. Συνέντευξη μ έναν Περιοδονίκη μετά τη νίκη του στα Νέμεα Δημοσιογράφος: Είναι πολύ μεγάλη η χαρά μας που ο μεγαλύτερος αθλητής της χρονιάς, μας κάνει την τιμή να μοιραστεί μαζί μας κάποιες συγκλονιστικές στιγμές που έχει ζήσει στους σημερινούς αγώνες, που έχουν διεξαχθεί στη Νεμέα. Αγαπητέ Περιοδονίκη, θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για τον εαυτό σας; Διαγόρας: Γεια σας, φίλοι μου! Είμαι ο Διαγόρας ο Ρόδιος. Όπως καταλαβαίνετε, κατάγομαι από το όμορφο νησί, τη Ρόδο. Δημοσιογράφος: Μπορείτε να μας εξηγήσετε τι σημαίνει ο τίτλος «Περιοδονίκης»; Διαγόρας: Ο τίτλος «Περιοδονίκης» δίνεται σ έναν αθλητή που ανακηρύσσεται νικητής και στους τέσσερις Πανελλήνιους αγώνες: τους Ολυμπιακούς αγώνες, τα Πύθια, τα Ίσθμια και τα Νέμεα, κι είναι η μεγαλύτερη τιμή για έναν αθλητή. Δημοσιογράφος: Όπως έχουμε αναφέρει, τα Νέμεα γίνονται στη Νεμέα. Με ποια αφορμή διεξάγονται στο μέρος τούτο οι αθλητικοί αυτοί αγώνες; Διαγόρας: Τα Νέμεα, αγαπητέ δημοσιογράφε, έχουν όπως όλοι οι Πανελλήνιοι αγώνες θρησκευτικό χαρακτήρα και γίνονται προς τιμή του πατέρα των θεών, Δία. Πώς γεννήθηκαν αυτοί οι αγώνες; Ο μύθος 279