ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 2012-2013 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα Ενότητα 15 Α. Κείμενο Η Αθήνα προπύργιο της Ευρώπης 1 ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: φρονῶ, καταλείπω, καταστρέφομαι, ῥαδίως. Γ1. Γραμματική 3 Από την ενότητα 11 Προστακτική ενεστώτα και αορίστου ε.φ. των βαρύτονων φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων. Κατανόηση των σημασιών της προστακτικής με βάση τα παραδείγματα. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, 3 / στο σπίτι: 1, 4 Από την ενότητα 12 Προστακτική ενεστώτα ρ. εἰμί και παρακειμένου ε.φ. των βαρύτονων φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων. Υπόδειξη του πίνακα κλίσης του λύω (Προστακτική) στο εγχειρίδιο της Γραμματικής, 277, σελ. 165-167. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, 3 / στο σπίτι: 1, 4 Από την ενότητα 13 Υποτακτική μ.φ. των βαρύτονων φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων. Επανάληψη της υποτακτικής της ενεργητικής φωνής και της οριστικής ενεστώτα και αορίστου. Υπόδειξη του πίνακα κλίσης του λύομαι (Υποτακτική) στο εγχειρίδιο της Γραμματικής, 278, σελ. 168. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, 4 / στο σπίτι: 2, 5 Ευκτική μ.φ. των βαρύτονων φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων. Ευκτική μέλλοντα ρ. εἰμί. Επανάληψη της κλίσης της ευκτικής στην ενεργητική φωνή και του σχηματισμού των ιστορικών χρόνων στην οριστική της μέσης φωνής. Υπόδειξη του πίνακα κλίσης του λύομαι (Ευκτική) στο εγχειρίδιο της Γραμματικής, 278, σελ. 169. Ασκήσεις: στην τάξη: 3 / στο σπίτι: 2, 4 Ενότητα 17 Α. Κείμενο Το πάθημα των ερωδιών 1 ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: φίλος, χειμών, ἀποκτείνω, ἐρίζω, δύναμαι 1 / 7
Γ1. Γραμματική 1 Από την ενότητα 16 Προστακτική μ.φ. των βαρύτονων φωνηεντόληκτων και αφωνόληκτων ρημάτων. Υπόδειξη του πίνακα κλίσης του λύομαι (Προστακτική) στο εγχειρίδιο της Γραμματικής, 278, σελ. 169. Ασκήσεις: στην τάξη: 2 / στο σπίτι: 3 Οι κτητικές αντωνυμίες Απλή αναφορά των κτητικών αντωνυμιών ώστε οι μαθητές να αναγνωρίζουν τους τύπους στα κείμενα. Γ2. Σύνταξη 3 Από την ενότητα 14 Τα είδη των προσδιορισμών Επανάληψη των κύριων όρων της πρότασης και των ειδών των προτάσεων ως προς τους όρους τους. Σύνδεση με τους αντίστοιχους προσδιορισμούς στη νέα ελληνική. Ασκήσεις: στην τάξη: 2 / στο σπίτι: 3 Από την ενότητα 15 Ομοιόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί Παραλληλισμός με τους ονοματικούς προσδιορισμούς της νέας ελληνικής. Κατανόηση των επιμέρους σημασιών τους. Εκμάθηση της πλήρους σύνταξής τους. Παραπομπή στο εγχειρίδιο του Συντακτικού, 22-29, σελ. 26-30 (όχι αναφορά στις λεπτομέρειες). Ασκήσεις: στην τάξη: 5 / στο σπίτι: 6 Από την ενότητα 16 Ετερόπτωτοι ονοματικοί προσδιορισμοί Παρουσίαση των σημασιών χωρίς εξαντλητική εξέτασή τους. Μεγαλύτερη έμφαση στους προσδιορισμούς σε γενική. Εκμάθηση της πλήρους σύνταξής τους. Ασκήσεις: στην τάξη: 6, 8 / στο σπίτι: 7, 9 Από την ενότητα 17 Επιρρηματικοί προσδιορισμοί Εκμάθηση των μορφών των επιρρηματικών προσδιορισμών στην αρχαία ελληνική. Εκμάθηση των βασικών σημασιών των εμπρόθετων προσδιορισμών. Εκμάθηση της πλήρους σύνταξής τους. Ασκήσεις: στην τάξη: 2 / στο σπίτι: 3, 4 Από την ενότητα 2 (Γ Γυμνασίου) Οι επιρρηματικοί προσδιορισμοί Χρήσεις των πλάγιων πτώσεων Έμφαση στις συνηθέστερες σημασίες των επιρρηματικών σημασιών. Ασκήσεις: στην τάξη: 4 / στο σπίτι: 5 Από το εγχειρίδιο της Γ Γυμνασίου Ενότητα 2 Α. Κείμενο Θυσία για την πατρίδα 1 ½ 2 / 7
Εκμάθηση λεξιλογίου: εὐδαίμων, τελευτῶ, ῥώμη, μακαρίζω. Λεξιλογικά-Ετυμολογικά: ασκήσεις: στο σπίτι: 3, 4 Γ1. Γραμματική 2 Παραθετικά επιθέτων (ομαλά και ανώμαλα) Εκμάθηση της πρώτης από τις Παρατηρήσεις σχηματισμού των ομαλών παραθετικών. Εκμάθηση των ανωμάλων παραθετικών του πίνακα. Εκμάθηση της κλίσης του συγκριτικού των επιθέτων. Παραθετικά επιρρημάτων (ομαλά και ανώμαλα) Εκμάθηση των καταλήξεων των παραθετικών των επιρρημάτων. Εκμάθηση των ανώμαλων παραθετικών Συσχετισμός με τα αντίστοιχα επίθετα. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, / στο σπίτι: 1, 3 Ενότητα 3 Α. Κείμενο Η κατοχή της εξουσίας δεν εγγυάται την ευτυχία 1 ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: οἴομαι, ἰδιώτης, πένης, ἱκανός, ἐλλείπω. Γ. Γραμματική 2 Α τάξη συνηρημένων ρημάτων (-άω, -ῶ), ε.φ., μ.φ. Επισήμανση των παρατηρήσεων που αφορούν στο σχηματισμό και τον τονισμό των συνηρημένων ρημάτων. Εκμάθηση των συναιρέσεων. Μελέτη των πινάκων κλίσης από το εγχειρίδιο της Γραμματικής, 323 α, σελ. 200-202. Εκμάθηση του σχηματισμού των υπολοίπων χρόνων και αναφορά στην κλίση των σε ήω από τις Παρατηρήσεις. Ασκήσεις: στην τάξη: 2 / στο σπίτι: 3, 4 Ενότητα 4 Α. Κείμενο Τα πλεονεκτήματα της ειρήνης 1 ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: εὐδοκιμῶ, διαβάλλω, ἤν, ἐκλείπω, πρόσοδος, βιάζομαι. Λεξιλογικά Ετυμολογικά: άσκηση: στο σπίτι:3 Γ. Γραμματική 2 Β τάξη συνηρημένων ρημάτων (-έω, -ῶ), ε.φ. και μ.φ. Εκμάθηση των συναιρέσεων. Μελέτη των πινάκων κλίσης από το εγχειρίδιο της Γραμματικής, 323 β, σελ. 202-205. Εκμάθηση του σχηματισμού των υπολοίπων χρόνων και αναφορά στην κλίση του ρ. πλέω από τις Παρατηρήσεις. Ασκήσεις: στην τάξη: 3 / στο σπίτι: 2, 4 Ενότητα 5 3 / 7
Γ. Γραμματική 1 Γ τάξη συνηρημένων ρημάτων (-όω, -ῶ), ε.φ. και μ.φ. Η διδασκαλία των σε όω συνηρημένων ρημάτων να γίνει με στόχο την αναγνώριση και όχι τον σχηματισμό των τύπων. Ανάγνωση των πινάκων κλίσης από το εγχειρίδιο της Γραμματικής, 323 γ, σελ. 206-208. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, 3 / στο σπίτι: 4 Ενότητα 6 Α. Κείμενο Η μουσική εξημερώνει 1 ½ Εκμάθηση λεξιλογίου: πάτριος, φιλοτιμία, ἐνιαυτός, γιγνώσκω, πάλαι, θεωρῶ. Λεξιλογικά Ετυμολογικά: άσκηση: στο σπίτι: 3 Γ. Γραμματική 2 Αόριστος β ε.φ. και μ.φ. Επανάληψη της κλίσης του ενεστώτα και του παρατατικού και επισήμανση των διαφορών. Μελέτη των πινάκων κλίσης από το εγχειρίδιο της Γραμματικής, 311, σελ. 194-195. Εκμάθηση των συνηθέστερων ρημάτων με αόριστο β. Συσχετισμός ορισμένων από αυτά με τη λανθασμένη χρήση τους στη νέα ελληνική (πχ. ἔχω, βάλλω, ἄγω κ.ά.) Ασκήσεις: στην τάξη: 1 / στο σπίτι: 3 Η οριστική αντωνυμία αὐτός, αὐτή, αὐτό Επισήμανση της σημασιολογικής διαφοράς μεταξύ της οριστικής και της επαναληπτικής αντωνυμίας. Αναφορά και στη έναρθρη χρήση της. Άσκηση: στην τάξη: 4 Αρχικοί χρόνοι: μανθάνω, ἄγω Ενότητα 8 Γ1. Γραμματική 2 Παθητικοί χρόνοι φωνηεντολήκτων και αφωνολήκτων ρημάτων 1. Α παθητικός μέλλοντας 2. Α παθητικός αόριστος 3. Β παθητικός μέλλοντας και αόριστος Επανάληψη της υποτακτικής και ευκτικής του εἰμί, για την ευκολότερη εκμάθηση των αντίστοιχων εγκλίσεων του παθητικού αορίστου. Μελέτη από το εγχειρίδιο της Γραμματικής των πινάκων κλίσης του λύομαι, 279, σελ. 170-173 και του γράφομαι, 315, σελ. 196-197. Ασκήσεις: στην τάξη: 1, 3 / στο σπίτι: 2, 4 Γ2. Σύνταξη 1 Ποιητικό αίτιο και παθητική σύνταξη Συσχετισμός με τη νέα ελληνική. Εκμάθηση των μορφών του ποιητικού αιτίου. Εξάσκηση στη μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική και το αντίστροφο. Ασκήσεις: στην τάξη: 5, 6 / στο σπίτι: 7 4 / 7
Ενότητα 9 Α. Κείμενο Οι νόμοι επισκέπτονται τον Σωκράτη στη 1 ½ φυλακή Αξιοποίηση των γλωσσικών και ερμηνευτικών σχολίων. Εκμάθηση λεξιλογίου: ἀποδιδράσκω, ἀπόλλυμι, οἷόν ἐστι, διαφθείρομαι, ἔχω+απαρ. Λεξιλογικά Ετυμολογικά: άσκηση: στο σπίτι:3 Γ. Γραμματική Αρχικοί χρόνοι: γίγνομαι, λέγω Γ. Σύνταξη 2 Τα είδη του μορίου ἄν Διδασκαλία των ειδών του αν και των δυνητικών εγκλίσεων, κυρίως όσον αφορά την απόδοσή τους στη νέα ελληνική με βάση τα παραδείγματα. Άσκηση: στην τάξη: 2 Οι δευτερεύουσες προτάσεις της α.ε. Από την ενότητα 3 (του εγχειριδίου της Β Γυμνασίου) Σύνδεση προτάσεων Εκμάθηση των παρατακτικών συνδέσμων. Εξοικείωση με την ορολογία που αφορά στον πλήρη χαρακτηρισμό των δευτερευουσών προτάσεων. Κατανόηση του συντακτικού ρόλου των ονοματικών προτάσεων σε διάκριση με τις επιρρηματικές. Είδη ονοματικών προτάσεων Εκμάθηση των συνδέσμων, αντωνυμιών και επιρρημάτων με τα οποία εισάγονται οι ονοματικές προτάσεις. Όχι έμφαση στη σχέση εξάρτησης και εκφοράς των προτάσεων. Συσχετισμός με τις ονοματικές προτάσεις της νέας ελληνικής: επισήμανση των ομοιοτήτων και των διαφορών με την αρχαία γλώσσα. (Σύντομη αναφορά στο ρόλο του απαρεμφάτου). Ασκήσεις: στην τάξη: 3, μέρος των 5, 6, 7 / στο σπίτι: 4, το υπόλοιπο των 5, 6, 7 Ενότητα 10 Γ. Σύνταξη 2 Οι επιρρηματικές δευτερεύουσες προτάσεις (α ) Εκμάθηση των συνδέσμων με τους οποίους εισάγονται οι επιρρηματικές προτάσεις. Όχι έμφαση στη σχέση εξάρτησης και εκφοράς των προτάσεων. Συσχετισμός με τις αντίστοιχες προτάσεις της νέας ελληνικής. (Σύντομη αναφορά στο ρόλο των μετοχών στην αρχαία ελληνική). Έμφαση στο συντακτικό ρόλο των προτάσεων. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, μέρος των 3, 4, 5, 6 / στο σπίτι: το υπόλοιπο των 3, 4, 5, 6 Ενότητα 11 Α. Κείμενο Επικίνδυνες συμμαχίες 1 ½ Αξιοποίηση των γλωσσικών και ερμηνευτικών σχολίων. Εκμάθηση λεξιλογίου: πώποτε, διάκειμαι, εὐφραίνομαι, διδάσκω, ἐπίσταμαι. 5 / 7
Λεξιλογικά Ετυμολογικά: άσκηση: στο σπίτι: 2 Γ. Γραμματική Αρχικοί χρόνοι: ἔχω, ὁρῶ Γ. Σύνταξη 2 Οι επιρρηματικές δευτερεύουσες προτάσεις (β ) Εκμάθηση των συνδέσμων με τους οποίους εισάγονται οι επιρρηματικές προτάσεις. Όχι έμφαση στη σχέση εξάρτησης και εκφοράς των προτάσεων. Συσχετισμός με τις αντίστοιχες προτάσεις της νέας ελληνικής (Σύντομη αναφορά στο ρόλο των μετοχών στην αρχαία ελληνική). Έμφαση στο συντακτικό ρόλο των προτάσεων. Ασκήσεις: στην τάξη: 2, μέρος των 3, 4, 5 / στο σπίτι: το υπόλοιπο των 3, 4, 5 Ενότητα 12 Γ. Γραμματική 2 Σύνταξη Επαναληπτικές ασκήσεις Μέρος των παραδειγμάτων των ασκήσεων να γίνει στην τάξη και τα υπόλοιπα να ανατεθούν ως εργασία στο σπίτι. Σύνολο 39 6 / 7
ΚΕΙΜΕΝΟ : Αρριανού Αλεξάνδρου ανάβασις: Από το βιβλίο «Αρριανού Αλεξάνδρου ανάβαση» για τη Γ Γυμνασίου, των Ν. Μπούρα, Κ. Ναστούλη, Α. Σακελλαρίου, έκδοση 2012. Ι. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κεφάλαια Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, V, VIII 2 ΙΙ. ΚΕΙΜΕΝΟ Βιβλίο Α Κεφάλαιο 13, 3-7 4 Κεφάλαιο 15, 3-8 4 Κεφάλαιο 16, 4-7 4 Βιβλίο Β Κεφάλαιο 4, 9-11 3 Βιβλίο Ε Κεφάλαιο 19, 1-3 3 Βιβλίο Ζ Κεφάλαιο 28-30 3 Σύνολο 23 7 / 7