Α ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ

Α ΕΝΟΤΗΤΑ: Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΝΟΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΒΑΣΗ Η Κοινωνική Πρόνοια σε μετάβαση: Από την κρίση της Πρόνοιας, στην κοινωνική Πρόνοια αντιμετώπισης της κρίσης. Βαρδακαστάνης Ιωάννης, Πρόεδρος Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.), του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (Ε.D.F.) της Παγκόσμιας Οργάνωσης για την Αναπηρία και μέλος του Προεδρείου της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (Ε.Ο.Κ.Ε.). Ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης κατέχει τα τελευταία 20 χρόνια τη θέση του προέδρου της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.μεΑ.). Από το 1999 είναι επίσης πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία (European Disability Forum - EDF). Από το Σεπτέμβριο του 2010 είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, εκπροσωπώντας την Ε.Σ.Α.μεΑ. στην Ομάδα III. Ο κ. Βαρδακαστάνης έχει την τιμή από την 1 η Ιουλίου 2012 μέχρι την 30 η Ιουνίου 2014 να προεδρεύει της Διεθνούς Συμμαχίας για την Αναπηρία (International Disability Alliance - IDA), που αποτελεί την πιο αντιπροσωπευτική οργάνωση των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους σε παγκόσμιο επίπεδο, εκπροσωπώντας περίπου ένα δισεκατομμύριο άτομα με αναπηρία σ ολόκληρο τον κόσμο. Σε όλη του τη ζωή αγωνίζεται για την προώθηση των ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία και των οικογενειών τους. Έχει πραγματοποιήσει εισηγήσεις και ομιλίες για θέματα αναπηρίας στη Βουλή των Ελλήνων, στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στον OHE και σε άλλους πολιτικούς φορείς και Fora της Ελλάδας, της Ευρώπης και του Κόσμου και έχει λάβει τιμητικές διακρίσεις από οργανώσεις της Ελλάδας και του εξωτερικού. Η πρόνοια, η κοινωνική φροντίδα και γενικότερα η κοινωνική προστασία όπως τη γνωρίζαμε στο παρελθόν και όπως εξελίχθηκε ουσιαστικά, αδυνατεί σήμερα να δώσει αποτελεσματικές, χρήσιμες και δόκιμες απαντήσεις στις κοινωνικές ανάγκες των πολιτών και σήμερα και στο μέλλον. Η κρίση που ζήσαμε και ζούμε ως χώρα και ως κοινωνία ανέδειξε και τη βαθιά διαρθρωτική αναντιστοιχία των υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας και πρόνοιας με τις ανάγκες που καλούνται να υπηρετήσουν αυτή την περίοδο. Αντικειμενικά, ο τομέας της πρόνοιας και της κοινωνικής φροντίδας βρίσκεται σε μετάβαση. Ισχυριζόμαστε ότι ο τομέας της πρόνοιας και της κοινωνικής φροντίδας όπως αναπτύχθηκε από τη μεταπολίτευση και μετά έχει ολοκληρώσει τον ιστορικό του κύκλο. Η γνώμη μας είναι ότι αυτός ο τομέας ήταν σε κρίση και πριν την κρίση. Απλά η οικονομική κρίση έβγαλε στο ξέφωτο όλα τα προβλήματα, τις αδυναμίες και τις αντιθέσεις που διαπνέουν και διατρέχουν θεσμικά, δομικά και πολιτικά αυτό τον τομέα. Η κρίση της πρόνοιας πρέπει να αναδείξει την πρόνοια της κρίσης. Πρέπει να κάνουμε την κρίση ευκαιρία. Οφείλουμε να αποτυπώσουμε με σαφήνεια και καθαρότητα τη σημερινή κατάσταση, να την αξιολογήσουμε αντικειμενικά και να οδηγηθούμε στην ανασυγκρότηση αυτού του κρίσιμου τομέα δημόσιων πολιτικών. Οφείλουμε με ευθύτητα να αναδείξουμε τις παραμέτρους, τις συνιστώσες, τους πυλώνες ενός νέου μοντέλου κοινωνικής πρόνοιας, κοινωνικής 1

φροντίδας, κοινωνικής υποστήριξης. Βασική αρχή που πρέπει να διέπει αυτό το νέο μοντέλο, πρέπει να είναι ο πολίτης, τα δικαιώματά του και οι ανάγκες του. Ασφαλώς αναφερόμαστε στους πολίτες που έχουν ανάγκη την κοινωνική πρόνοια και την κοινωνική φροντίδα, στους ευπαθείς πολίτες αυτής της χώρας. Ο δημόσιος τομέας, από κοινού με τον κοινωνικό τομέα μπορεί και πρέπει να είναι βασικοί πυλώνες αυτού του νέου μοντέλου. Ιδιαίτερο ρόλο εδώ έχει η Α/βάθμια και η Β/βάθμια Αυτοδιοίκηση. Ο πολίτης στην κοινωνία, στην οικογένειά του, στη γειτονιά του. Η στήριξή του να παραμείνει εκεί. Η οριστική διακοπή της ιδρυματοποίησης. Η θέσπιση ενός αποτελεσματικού προγράμματος αποϊδρυματοποίησης και κοινωνικής ένταξης αυτών που διαβιούν στα σημερινά δημόσια και άλλα ιδρύματα. Η μετατροπή τους σε κέντρα στήριξης, η διασφάλιση της οικονομικής και λειτουργικής βιωσιμότητας των υπηρεσιών πρόνοιας και κοινωνικής φροντίδας. Το Κοινωνικό Κράτος σε Κρίσιμη Καμπή. Πετμεζίδου Mαρία, Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δ.Π. Θράκης. Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και συνεργάτης του επιστημονικού φορέα CROP/UNESCO/International Social Science Council για τη μελέτη της παγκόσμιας φτώχειας όπου και διετέλεσε και αντιπρόεδρος της επιστημονικής επιτροπής επί σειρά ετών. Διετέλεσε επίσης μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας και του Τομεακού Συμβουλίου Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών (Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας), πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του ΔΠΘ καθώς και πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει εκπονήσει μεγάλο αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων χρηματοδοτούμενων από εθνικούς φορείς, από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους φορείς του εξωτερικού. Τα τελευταία χρόνια συμμετέχει στο δίκτυο εμπειρογνωμόνων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις μεταρρυθμίσεις στο πεδίο των συντάξεων, της υγειονομικής περίθαλψης και της μακροχρόνιας φροντίδας. Συντονίζει επίσης δύο ερευνητικά προγράμματα στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής χρηματοδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Παρατηρητήριο Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ). Η εισήγηση επικεντρώνεται σε κρίσιμα ζητήματα κοινωνικής μεταρρύθμισης στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας υπό τις συνθήκες της οικονομικής κρίσης. Η θεματική αρθρώνεται γύρω από ορισμένα καίρια ερωτήματα. Πρώτον, αποτελεί το κοινωνικό κράτος δημοσιονομικό φορτίο που συνέτεινε στην τρέχουσα κρίση; Δεύτερον, ποιο είναι το μέλλον του (Ευρωπαϊκού) κοινωνικού κράτους υπό συνθήκες (βίαιης) ανατροπής της ισορροπίας δυνάμεων που ευνόησε την ανάπτυξή του, και ειδικότερα, ποιες είναι οι επιπτώσεις της προϊούσας αποδόμησης των εργασιακών σχέσεων, της εντεινόμενης επισφάλειας της εργασίας, και της αυξανόμενης κοινωνικο-οικονομικής πόλωσης(που επέρχεται με τη «συμπίεση των μεσαίων στρωμάτων»);τρίτον, σηματοδοτεί η κρίση την 2

ενίσχυση πολιτικών επιλογών για την κοινωνική μεταρρύθμιση που ωθούν στην «Αμερικανοποίηση» του Ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους; Τι δείχνουν τα εμπειρικά στοιχεία για την Ελλάδα και τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής περιφέρειας, και κατά πόσο είναι πιθανό ένα σενάριο μόνιμης λιτότητας («ανάπτυξης με εξαθλίωση») εάν και όποτε ξεπεραστεί η κρίση; Τέλος, τίθεται το ερώτημα αν, σε αντίθεση προς ένα τέτοιο ζοφερό σενάριο, μπορεί η αναζωογόνηση του κοινωνικού κράτους να προσφέρει διέξοδο από την κρίση. Κοινωνική Η Μακροχρόνια Φροντίδα στην Ελλάδα: Ουτοπία ή Ευκαιρία για Μεταρρύθμιση; Μία Συγκριτική Μελέτη. Μωυσίδου Αγγελική, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δ.Π. Θράκης. Υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης (Δ.Π.Θ.). Αποφοίτησε από το τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.) και εν συνεχεία πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές, με άριστα, στο τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του Δ.Π.Θ. (κατεύθυνση: Κοινωνική Πολιτική-Διαχείριση κοινωνικών προγραμμάτων). Έχει συμμετάσχει σε ερευνητικά προγράμματα στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής υπό την αιγίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ("Health Behaviour in School-aged Children") και του Παρατηρητηρίου Οικονομικών και Κοινωνικών Εξελίξεων του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ ("Υγειονομική περίθαλψη και ανισότητα στην Ελλάδα: Η διανεμητική επίδραση του συστήματος υγείας", "Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην παροχή υπηρεσιών υγείας στην Ελλάδα", "Κλαδική έρευνα στο πεδίο της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας"). Το δεύτερο μέρος της εισήγησης εξετάζει τα συστήματα μακροχρόνιας φροντίδας σε χώρες της Ευρώπης, οι οποίες έχουν επιλεγεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελούν αντιπροσωπευτικό παραδειγμάτων διαφορετικών τύπων Κοινωνικού Κράτους (Φιλελεύθερο, Συντηρητικό/Κορπορατιστικό, Σοσιαλδημοκρατικό, Νοτιο-Ευρωπαϊκό). Υπό το πρίσμα της εκτεταμένης δημογραφικής γήρανσης, των αυξανόμενων αναγκών για παροχή φροντίδας στα άτομα της τρίτης ηλικίας και της επιτακτικής ανάγκης για περιστολή των δημόσιων δαπανών παρουσιάζονται συνοπτικά οι τάσεις και προοπτικές ανάπτυξης καινοτόμων πολιτικών στο πεδίο αυτό. Επίσης αναλύονται δείκτες κοινωνικοοικονομικής ανισότητας σε συνδυασμό με δείκτες που αποτυπώνουν την ανισότητα ως προς την πρόσβαση σε δομές φροντίδας, την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, την επάρκεια στην κάλυψη των αναγκών και την αυτοαναφερόμενη κατάσταση υγείας των ατόμων της τρίτης ηλικίας. Η δυνατότητα σύστασης και λειτουργίας της μακροχρόνιας φροντίδας ως διακριτού τομέα πολιτικής συνιστά κεντρικό θέμα διερεύνησης. Όμως πόσο εφικτή είναι η προοπτική αυτή, σε ένα περιβάλλον αυστηρών μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής, περιστολής των πόρων και κατακερματισμού των υφιστάμενων προνοιακών δομών; Μήπως 3

η απουσία θεσμοθετημένης μακροχρόνιας φροντίδας αναπόφευκτα οδηγεί σε σημαντική αύξηση της νοσηρότητας με επιδεινούμενες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Αξιοπρέπειας; Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα: Δίχτυ Προστασίας και Μουρατίδου Σαββούλα, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Πολιτικής Επιστήμης, Δ.Π. Θράκης. Σαββίνα Μουρατίδου γεννημένη στην Καβάλα, την 05/12/1967 Προπτυχιακές Σπουδές Πολιτικές Επιστήμες και Δημόσια Διοίκηση, Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών Γλώσσα, Φιλολογία και Πολιτισμός Παρευξείνιων Χωρών, Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης Μεταπτυχιακές Σπουδές Κοινωνική Πολιτική και Διαχείριση Κοινωνικών Προγραμμάτων, τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης, Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης Υποψήφια Διδάκτωρ του τμήματος Κοινωνικής Διοίκησης του Δ.Π.Θ. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα της γράφουσας εστιάζονται σε θέματα παραβατικότητας στην κοινωνική ασφάλιση, ανισοτήτων στο χώρο της υγείας, συμβολής του κοινωνικού μάρκετινγκ στην αγωγή και προαγωγή της υγείας, μείωσης της φτώχειας Γνώση της αγγλικής, γερμανικής και τουρκικής γλώσσας Συμμετοχή με εισήγηση σε επιστημονικά συνέδρια στην Ελλάδα Παρακολούθηση σεμιναρίων και επιμορφωτικών προγραμμάτων. Μποζατζίδης Βασίλειος, Δ/ντής ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Ξάνθης. Προσωπικά στοιχεία: Όνομα: Βασίλειος Επώνυμο: Μποζατζίδης Ημερ. Γέννησης: 13/02/1961 Οικογενειακή κατάσταση: Έγγαμος, πατέρας ενός παιδιού Τίτλοι σπουδών Βασικοί τίτλοι σπουδών Τίτλος: Πτυχίο Νομικής Σχολής 4

Εκπ. Ίδρυμα: Δημοκρίτειο Παν/μιο Θράκης Γνώση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή MS Word 2003, MS Excel 2003, MS Power Point 2003, MS Internet Explorer 6.0 Υπηρεσιακή κατάσταση Ημερομηνία και ΦΕΚ διορισμού: 45 /15-03-1984 Κατηγορία /Κλάδος: ΠΕ Διοικητικού-Οικονομικού Προϋπηρεσία: 27 έτη στο ΙΚΑ Κομοτηνής Προϊστάμενος: Παροχών Συντάξεων (1993 και εφεξής) Αναπληρωτής Δ/ντής Περ/κού Υποκ/τος ΙΚΑ Κομοτηνής (2008 και εφεξής) Συντονιστής 1 ης Διοικητικής Περιφέρειας Αν. Μακεδονίας και Θράκης (2011-2013) Δ/ντής ΙΚΑ ΕΤΑΜ Ξάνθης (2013 και εφεξής) Επιμόρφωση Συμμετοχή σε προγράμματα επιμόρφωσης και μετεκπαίδευσης «Δημόσιο Management με αντικείμενο ΑΜΚΑ-ΕΜΑΕΣ» Από 27/04/1999 έως 28/04/1999 Διοργανωτής: ΕΚΔΔ. «Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων H.R.M.» Από 27/10/2008 έως 03/08/2009 Διοργανωτής: Εθνικό και Καποδιστριακό Παν/μιο Αθηνών. «Κανόνες Νομιμότητας Διοικητικής Δράσης» Από 15/03/2010 έως 19/03/2010 Διοργανωτής: ΕΚΔΔ Το κοινωνικό δίχτυ προστασίας στην Ελλάδα εμφανίζει σημαντικά κενά, οι επιπτώσεις των οποίων είναι ιδιαίτερα εμφανείς την εποχή της δημοσιονομικής κρίσης και ιδιαίτερα επαχθείς για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού. Η απουσία ενός ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος συντελεί στην αύξηση των επιπέδων της νοσηρότητας και της παραβατικότητας καθώς και τη μείωση των επιπέδων ευεξίας του πληθυσμού. Σε μια προσπάθεια να διερευνηθούν οι στάσεις της κοινής γνώμης στην Ελλάδα, διενεργήθηκε έρευνα γνώμης σε τυχαίο δείγμα στους νομούς της Θράκης σε μια περίοδο κορύφωσης της κρίσης χρέους (Ιούνιος- Αύγουστος 2011). Η παρούσα ανάλυση εξετάζει με την αξιοποίηση τεχνικών πολυμεταβλητής και διατάξιμης παλινδρόμησης, τις επιπτώσεις της έλλειψης/συρρίκνωσης εισοδήματος των ερωτωμένων διαφόρων κοινωνικό-οικονομικών χαρακτηριστικών στην κατάσταση υγείας, ευεξίας και αξιοπρέπειας. Στόχος η εξαγωγή συμπερασμάτων για το πώς η κοινή γνώμη βιώνει την αβεβαιότητα της καθημερινότητας, τη στέρηση βασικών αγαθών και την υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου της. Συμπερασματικά, η εφαρμογή λοιπόν του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος στην Ελλάδα ενδέχεται να έχει ευεργετικές συνέπειες για τον πληθυσμό που έχει πληγεί σημαντικά από τη μνημονιακή πολιτική των τελευταίων ετών, τόσο στην κατάσταση υγείας και ευεξίας, όσο και στη μείωση της παραβατικότητας στην κοινωνική ασφάλιση. 5

Β ΕΝΟΤΗΤΑ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΤΥΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Ζώντας σε συνθήκες επισφάλειας σε μια κοινωνία κρίσης: Κοινωνική και αλληλέγγυα οικονομία και εναλλακτικές μορφές κοινωνικής προστασίας. Ζαϊμάκης Γιάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής στην Κοινωνιολογία των Τοπικών Κοινωνιών και του Πολιτισμού, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Παν/μιο Κρήτης. O Γιάννης Ζαϊμάκης είναι αναπληρωτής καθηγητής της Κοινωνιολογίας του Πολιτισμού και των Τοπικών Κοινωνιών στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει διδάξει στο Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο και στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης. Εργάστηκε στην κρατική ραδιοφωνία και στις Διευθύνσεις Πολιτισμού και Προγραμματισμού/ Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ηρακλείου. Είναι συγγραφέας τεσσάρων επιστημονικών βιβλίων και εχει επιμεληθεί με συναδέλφους του δύο συλλογικούς τόμους και. Άρθρα του έχουν δημοσιευτεί σε συλλογικούς τόμους, καθώς επίσης σε ελληνικά και ξένα περιοδικά. Η δυστοπία της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα και των πολιτικών της παρατεταμένης λιτότητας συνοδεύτηκε από τη μαζική ανεργία, τη φτωχοποίηση των μεσαίων στρωμάτων και την ανάδυση ενός νέου τύπου ευέλικτου ανθρώπου που σε συνθήκες επισφάλειας, αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Πρόκειται για ένα κοινωνικό σώμα αποκλήρων, ένα νέο πρεκαριάτ (precariat) που ζει σε συνθήκες ανασφάλειας και αντιμετωπίσει το φάσμα των επισφαλών εργασιακών σχέσεων και της συρρίκνωσης των κοινωνικών δικαιωμάτων αποκλεισμένο από τις επίσημες στατιστικές και τις παροχές κοινωνικών υπηρεσιών. Η εισήγηση εξετάζει τις επιδράσεις της οικονομικής κρίσης και την αδυναμία του κράτους πρόνοιας να αντιμετωπίσει τις ανάγκες των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και εστιάζεται στην ανάδυση των νέων δικτύων κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας που αναπτύχθηκαν στο περιβάλλον της κρίσης από τα κάτω σε μια προσπάθεια να απαντήσουν στις διευρυμένες κοινωνικές ανάγκες που γέννησε η συγκυρία. Η ανάλυση αναδεικνύει τις προκλήσεις, τις προοπτικές αλλά και τα όρια αυτών των πρωτοβουλιών και το δυνητικό ρόλο που μπορούν να έχουν σε ένα αναδιοργανωμένο κοινωνικό κράτος που είναι στραμμένο στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών. 6

Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου: Μια μελέτη περίπτωσης. Καλησπεράτη Μαρία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας, Παν/μιο Κρήτης. Φοιτήτρια του τμήματος ψυχολογίας Ρεθύμνου με εξάμηνες σπουδές στο πανεπιστήμιο ISCTE της Λισσαβώνα μέσω του προγράμματος Erasmus. Πρώην εθελόντρια στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Ρεθύμνου και το Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου, και μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα. Παρά τον σημαντικό ρόλο του Ε.Ι.Κ.Α.Ρ στην κοινότητα, μέσα από την ερευνητική διαδικασία εντοπίστηκαν κάποια προβλήματα, που παρακωλύουν την επίτευξη των πολιτικών του στόχων. Για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων προτείνεται η πλέον χρησιμοποιούμενη μορφή της έρευνας δράσης σε ζητήματα υγείας, που ονομάζεται η Κοινοτική Συμμετοχική Έρευνα (Community-Based Participatory Research). Κατσάνου Μαρία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας, Παν/μιο Κρήτης. ΣΠΟΥΔΕΣ Φεβρ. 2011- Σήμερα Τομέας Κοινωνικών Σπουδών, Τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης 2007-2008 MSc Foundations of Clinical Psychology Bangor University, Gwynedd, Wales, UK Dissertation Title: Mood repair Study. 2001-2005 Tομέας Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής Ψυχολογίας Κατεύθυνση Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 7

Κολοκυθά Ευθυμία, Φοιτήτρια Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας, Παν/μιο Κρήτης. Η Ευθυμία (Φαίη) Κολοκυθά είναι φοιτήτρια του Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης. Πρώην εθελόντρια στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου, και μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα. Μυλωνάς Νικόλαος, Φοιτητής Σχολής Κοινωνικών Επιστημών, Τμήμα Ψυχολογίας, Παν/μιο Κρήτης. Ο Νικόλαος Μυλωνάς είναι φοιτητής του Τμήματος Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης. Πρώην εθελοντής στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου και μέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού κριτικής ψυχολογίας Radicalμα. Ηλ. Διεύθυνση: nik.a.mylonas@gmail.com Η παγκόσμια οικονομική ύφεση του 2008 έκανε εμφανείς τις επιπτώσεις της στην Ελλάδα το 2010 με την εφαρμογή μιας σειράς αυστηρών μέτρων λιτότητας, που έχουν επιφέρει κρίση και στο υγειονομικό σύστημα, με συνεχείς αλλαγές σε κοινωνικές υπηρεσίες και υπηρεσίες υγείας και με την άρση βασικών δικαιωμάτων. Το υγειονομικό πρόβλημα που δημιουργήθηκε κινητοποίησε πολλούς επαγγελματίες υγείας προς την κατεύθυνση της δημιουργίας εθελοντικών ιατρείων κοινωνικής αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα, τα οποία παρέχουν υγειονομική περίθαλψη στον ανασφάλιστο πληθυσμό. Το πρώτο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης ιδρύθηκε στο Ρέθυμνο το 2008 με στόχους που άλλαξαν σημαντικά λόγω της κρίσης. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο Εθελοντικό Ιατρείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ρεθύμνου (Ε.Ι.Κ.Α.Ρ.) και είχε δύο ερευνητικά ερωτήματα. Το πρώτο αφορούσε τη διευκρίνιση των μεταβολών που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση στη λειτουργία και τους στόχους της συγκεκριμένης δομής ενώ το δεύτερο σχετιζόταν με το κατά πόσο τέτοιες εθελοντικές δομές, όπως το Ε.Ι.Κ.Α.Ρ., αποτελούν ρεαλιστική λύση στο υγειονομικό πρόβλημα, που έχει 8

προκύψει στην Ελλάδα λόγω αυτής της κρίσης ή αν αντίθετα τέτοιες δομές και η επέκτασή τους υποκαθιστούν έστω και αν δεν είναι αυτός ο σκοπός τους τον ρόλο και τις υποχρεώσεις του κράτους. Η έρευνα βασίστηκε στη συμμετοχική παρατήρηση και εθελοντική δράση στο ιατρείο, στην ποσοτική δημογραφική ανάλυση δεδομένων, στη λήψη έξι ημι-δομημένων συνεντεύξεων και στη μελέτη της «Χάρτας» Αλληλεγγύης Κοινωνικών Ιατρείων-Φαρμακείων. Τα δεδομένα που συλλέχθηκαν αναλύθηκαν με την ποιοτική μέθοδο της Θεματικής Ανάλυσης. Το σημαντικότερο εύρημα αφορά μια κοινή θέση όλων των συνεντευξιαζόμενων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι δομές όπως το Ε.Ι.Κ.Α.Ρ δεν μπορούν αλλά και δεν πρέπει να αποτελούν λύση στο υγειονομικό πρόβλημα, αφού η επίλυσή του πρέπει να ανατεθεί στο κράτος. Στο πλαίσιο αυτής της λογικής, οι εθελοντές στοχεύουν στην αυτοκατάργηση του Ε.Ι.Κ.Α.Ρ που θα επέλθει μέσω της ανατροπή της υφιστάμενης κατάστασης και της παροχής δωρεάν δημόσιας υγειονομικής περίθαλψης σε όλους. Μετασχηματισμός και Ίδρυση Νέων Δομών και Πρακτικών Κοινωνικής Προστασίας στον Έβρο μετά την Οικ. Κρίση: Εξέλιξη ή Φτωχοποίηση του Νομού; Καδόγλου Μαρία, Κοινωνική Λειτουργός, Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας Π.Ε. Έβρου. Ημ/νία γέννησης: 20/08/1979 Ταχ. δ/νση: Πατρ. Κυρίλλου 71-73, 68100, Αλεξανδρούπολη Τηλ.: 6948048564, 25513 55335 Email: marykdl@gmail.com Εργάζομαι ως Κλινική Κοινωνική Λειτουργός από το 2001. Είμαι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος στην «Κοινωνική Ψυχιατρική» της Ιατρικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμια Θράκης. Η γνώση και η εμπειρία μου αντλείται κυρίως από τον χώρο της Ψυχικής Υγείας & της Κοινωνικής Μέριμνας. Εργάζομαι πλήρως στην Δ/νση Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας Π.Ε. Έβρου εδώ και 10 χρόνια, ενώ ταυτόχρονα απασχολούμαι μερικώς στην Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγείας στην Αλεξανδρούπολη από το 2001. Συγκεκριμένα, έχω υπάρξει για πολλά χρόνια μέλος της Κινητής Μονάδας Ψυχιατρικής και συνεχίζω να δραστηριοποιούμαι σε τομείς όπως η αγωγή κοινότητας, η εκπαίδευση προσωπικού-φοιτητών-εθελοντών, οι υιοθεσίες-αναδοχές, η ψυχοκοινωνική στήριξη, η ενδοοικογενειακή βία, η επιστημονική στήριξη συλλόγων οικογενειών ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας κτλ. Έχω πραγματοποιήσει μια πληθώρα παρουσιάσεων για θέματα ψυχικής υγείας και φροντίζω να συμμετέχω σε εκπαιδευτικά δρώμενα (σεμινάρια, συνέδρια κτλ) του χώρου της Ψυχικής Υγείας και της Πρόνοιας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συγκεντρώνω εμπειρία από ευρωπαϊκά προγράμματα, εκπαίδευση και έρευνα. Έχω μια πολυδιάστατη κοινωνική εθελοντική δράση σε Συλλόγους κοινωνικού, αθλητικού και οικολογικού χαρακτήρα, ενώ τα τελευταία χρόνια επιδίδομαι στην συγγραφή άρθρων. 9

Οι αρνητικές επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης έπληξαν περισσότερο τις οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερες ομάδες. Το υφιστάμενο μίγμα υποδομών και αρμοδιοτήτων της κοινωνικής πολιτικής της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που καλείται σήμερα να αντιμετωπίσει την κρίση και οι μειωμένοι πόροι (υλικοί και ανθρώπινοι) που είναι απαραίτητοι για την ενίσχυση του τοπικού δικτύου προστασίας διαμόρφωσαν σήμερα μια εικόνα των τοπικών κοινωνιών του Έβρου με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά: α) το αυξημένο αίσθημα αλληλεγγύης και διάθεσης αρωγής εκ μέρους των πολιτών, των επιχειρήσεων και κοινωφελών οργανισμών και β) τη δημιουργία προγραμμάτων και πολιτικών που αποσκοπούν στην ενίσχυση του τοπικού δικτύου κοινωνικής προστασίας από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με βάση αυτά, ασκούνται πολιτικές στον κοινωνικό τομέα που βασίζονται στον συγκερασμό και στην συνεργασία μεταξύ διαφορετικών φορέων και οργανισμών, με τους Δήμους να έχουν ολοένα και πιο καταλυτικό ρόλο, ενώ η περιφερειακή ενότητα αναλαμβάνει κυρίως υποστηρικτικό και εποπτικό ρόλο. Επιπλέον, η ενεργή συμμετοχή όλων, η συνεργασία και η αλληλεγγύη, η ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και η ενίσχυση του κοινωνικού διαλόγου δείχνουν ότι μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Σημαντικοί νέοι κοινωνικοί δείκτες δημιουργήθηκαν εξαιτίας των αναγκών που προέκυψαν ή διογκώθηκαν λόγω της κρίσης. Οι δείκτες αυτοί παρουσιάζουν την νέα πραγματικότητα των πολιτών του Νομού Έβρου που σχετίζεται με την κοινωνική φτώχεια. Προνοιακός Εθελοντισμός και νέα Δίκτυα Κοινωνικής Αλληλεγγύης στην περίοδο της Οικονομικής Κρίσης. Κουκούλη Σοφία, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής, Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας, ΤΕΙ Κρήτης. Η Σοφία Κουκούλη, Προϊσταμένη του Τμήματος Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης, είναι κοινωνιολόγος και πολιτικός επιστήμονας. Σπούδασε Κοινωνιολογία και Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Nanterre (ParisX). Συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης (NYU) και ολοκλήρωσε τη διδακτορική της διατριβή στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Eργαστήριο Προγραμματισμού Υπηρεσιών Υγείας της Ιατρικής Σχολής. Από το 2009 είναι μόνιμη Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Πολιτικής στο Τμήμα Κοινωνικής Εργασίας του ΤΕΙ Κρήτης. Διδάσκει σε προπτυχιακό επίπεδο μαθήματα κοινωνικής πολιτικής (όπως: κοινωνική πολιτική, οικογενειακή πολιτική, πολιτική υγείας και κοινωνικής φροντίδας), ενώ παράλληλα είναι συνεργάτης του μεταπτυχιακού προγράμματος Δημόσια Υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Έχει συμμετάσχει σε διάφορα ερευνητικά προγράμματα στο αντικείμενό της είτε ως κύριος ερευνητής, είτε ως μέλος, ενώ από το 2009 και μετά έχει συντονίσει/συντονίζει ως επιστημονικός υπεύθυνος δυο ερευνητικά χρηματοδοτούμενα προγράμματα (Leonardo-TransferofInnovation και Αρχιμήδης ΙΙΙ). Έχει δημοσιεύσει σε ελληνικά και διεθνή επιστημονικά περιοδικά και έχει 10

παρουσιάσει τις εργασίες της σε πολλά συνέδρια. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται σε θέματα κοινωνικής πολιτικής για ευάλωτες ομάδες με έμφαση στην εκτίμηση αναγκών για κοινωνικές υπηρεσίες και ιδιαίτερα για υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας, καθώς και σε θέματα συγκριτικής κοινωνικής πολιτικής. Η χώρα μας διανύει ήδη τον έκτο χρόνο της οικονομικής κρίσης με σοβαρές επιπτώσεις στις ζωές όλο και μεγαλύτερου αριθμού ατόμων και οικογενειών. Η αύξηση της ανεργίας, της σχετικής φτώχειας αλλά και της αποστέρησης βασικών αγαθών και υπηρεσιών είναι ορισμένοι μόνο από τους κοινωνικο-οικονομικούς δείκτες που αποτυπώνουν τις κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης. Επίσης πρόσφατα εμπειρικά στοιχεία που προέρχονται από διαφορετικές πηγές δείχνουν ότι στις κοινωνικές ομάδες που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική δυσπραγία ανήκουν οι μετανάστες, τα άτομα με αναπηρία και οι οικογένειές τους, τα νοικοκυριά με μικρά παιδιά (κυρίως τα μονογονεϊκά) και οι συνταξιούχοι. Αυτές οι νέες συνθήκες συνέβαλαν σημαντικά αφενός στην ανάδυση, ανάπτυξη και συνεχή εξέλιξη νέων δικτύων κοινωνικής αλληλεγγύης, και αφετέρου στην κινητοποίηση ενός ήδη υπάρχοντος αποθέματος προνοιακού εθελοντισμού με σκοπό την κάλυψη άμεσων κοινωνικών αναγκών και την παροχή κοινωνικής φροντίδας. Οι νέες πρωτοβουλίες κοινωνικής αλληλεγγύης λαμβάνουν χώρα τόσο στο πλαίσιο της τυπικής, όσο και της άτυπης κοινωνίας πολιτών. Αν και ανέκαθεν ο εθελοντικός τομέας συμμετείχε στην κάλυψη κοινωνικών αναγκών, είναι κυρίαρχη η άποψη στους μελετητές του ότι η κοινωνία πολιτών στην χώρα μας παρέμεινε για χρόνια αδύναμη και ατροφική, συμπιεζόμενη μεταξύ ενός υπερτροφικού κράτους και των προνομιακών συνομιλητών του (κόμματα, συνδικάτα), ενώ ποτέ δεν καλλιεργήθηκε μια κουλτούρα συμμετοχής σε δραστηριότητες κοινωνικής προσφοράς από τις μικρές ηλικίες όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες. Στο πλαίσιο της παρούσας εισήγησης θα γίνει απόπειρα μιας θεωρητικής προσέγγισης του φαινομένου αυτού και προσπάθεια ποσοτικής και ποιοτικής ανάλυσής του. Παράλληλα, και με δεδομένη πλέον τη συνεχή συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας, θα διερευνηθεί κατά πόσον υπάρχει η δυνατότητα σχεδιασμού ενός πλέγματος δράσεων με σκοπό την αξιοποίηση της δυναμικής του εθελοντισμού, καθώς και το σχεδιασμό παρεμβάσεων που θα δημιουργήσουν το κατάλληλο περιβάλλον για την περαιτέρω ανάπτυξή του στην Ελλάδα. Γ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Το Δένδρο της Αντίληψης. Παπαδημητρίου Ειρήνη, Παιδίατρος Αναπτυξιολόγος. ΕΠΩΝΥΜΟ: Παπαδημητρίου ΟΝΟΜΑ: Ειρήνη ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: 16 Μαρτίου 1968 ΤΟΠΟΣ ΓΕΝΝΗΣΗΣ: Αθήνα ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ: Έγγαμος ΥΠΗΚΟΟΤΗΤΑ: Ελληνική ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: Παιδίατρος, μετεκπαιδευθείσα στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική παιδιατρική 11

Φυσικοθεραπεύτρια Παίδων (NDT) ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: Δαμβέργηδων 52 και Σοφοκλέους Βενιζέλου 71202, Ηράκλειο, Κρήτη ΤΗΛ./FAX: 2810 721102 6989202722 E-mail: eirini.papadim@gmail.com H Ειρήνη Παπαδημητρίου ξεκίνησε τις σπουδές της από τα ΤΕΙ Φυσικοθεραπείας Αθηνών το 1986 και αποφοίτησε το1990. Δούλεψε ως φυσικοθεραπεύτρια παίδων, κυρίως με παιδιά με εγκεφαλική παράλυση (NDT), στο παιδικό κέντρο φυσικοθεραπείας Αθηνών, στην ΕΛΕΠΑΠ Χανίων και ως ιδιώτης. Συνέχισε τις σπουδές της στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποφοίτησε το 1996 και το 1997 έγινε μέλος του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών. Ξεκίνησε την ειδικότητα της Παιδιατρικής στο Γενικό Νομαρχιακό Νοσοκομείο Χανίων Κρήτης το 1999, μετά από 15 μήνες Αγροτικού Ιατρείου. Συνέχισε και ολοκλήρωσε την ειδικότητα της Παιδιατρικής στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου Κρήτης στις 17 Ιουνίου 2005. Το Φεβρουάριο του 2006, αφού συμμετείχε με επιτυχία στις εξετάσεις Ειδικότητας Παιδιατρικής, πήρε τον επίσημο τίτλο της παιδιάτρου. Από την έναρξη των σπουδών της ως φυσικοθεραπεύτρια το ενδιαφέρον της ήταν στραμμένο στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική Παιδιατρική. Το Σεπτέμβριο του 2006 μετακόμισε με την οικογένεια της στη Μελβούρνη της Αυστραλίας με σκοπό την μετεκπαίδευση της στην Αναπτυξιακή και Συμπεριφορική Παιδιατρική. Τον Ιανουάριο του 2007 άρχισε να παρακολουθεί τα Ιατρεία της Αναπτυξιολογικής Κλινικής του Royal Childrens Hospital της Μελβούρνης. Συγκεκριμένα, την κλινική διάγνωσης και παρακολούθησης Διάχυτων Αναπτυξιακών Διαταραχών, Δισχιδούς Ράχης επιβλέπουσα: Dr Cathy Marraffa. και Εγκεφαλικής Παράλυσης, επιβλέπουσα Dr Dinah Reddihough. Από το Μάιο του 2007 παρακολούθησε την αναπτυξιολογική ομάδα και το Ιατρείο νευρολογικής παρακολούθησης προώρων της Μονάδας Νεογνών του Royal Womens Hospital, επιβλέπουσα: Dr Jeanie Chong (διάρκεια παρακολούθησης ένα έτος), καθώς και τις αξιολογήσεις της ερευνητικής ομάδας της αναπτυξιολογικής παρακολούθησης των προώρων, του Royal Womens Hospital, επιβλέπων: Dr Lex Doyle, (διάρκεια παρακολούθησης δεκαοκτώ μήνες). Τον Απρίλιο του 2008 άρχισε να παρακολουθεί τις κλινικές του Clinics for Community and Child Health του Royal Childrens Hospital, κυρίως την κλινική αξιολόγησης διάγνωσης και παρακολούθησης παιδιών με υπερκινητικότητα και ελλειμματική προσοχή και την κλινική σχολικής λειτουργικότητας (μαθησιακών δυσκολιών), επιβλέπων Dr Gehan Roberts (διάρκεια παρακολούθησης δέκα μήνες). Τον Ιανουάριο του 2008 άρχισε να παρακολουθεί την κλινική αξιολόγησης διάγνωσης του κλινικού φάσματος του αυτισμού στο Eastern Health CAMHS, όπου διδάχτηκε την χρήση του ADOS, επιβλέπoυσα Dr Shian Huege (διάρκεια παρακολούθησης ένα έτος). Από το Νοέμβριο του 2009 δουλεύει ως αναπτυξιολόγος στο ιδιωτικό ιατρείο της στο Ηράκλειο της Κρήτης. Τον Δεκέμβριο του 2011 έγινε επιστημονικός συνεργάτης του Ιατροπαιδαγωγικού Κέντρου Ηρακλείου. Δίδαξε το μάθημα του Αυτισμού στο Πανεπιστήμιο του Ρεθύμνου, Διδασκαλείο προσχολικής ηλικίας το εαρινό εξάμηνο του έτους 2011-2012. Από τον Φεβρουάριο του 2013 είναι εξωτερικός συνεργάτης της παιδιατρικής κλινικής του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Ηρακλείου. Εξέλιξη όλων των τομέων της ανάπτυξης είναι μια διαδικασία που ξεκινάει από την ενδομήτρια ζωή. Το αναπτυξιακό προφίλ κάθε παιδιού αποτελείται από ένα σύνολο επιμέρους τομέων που εξελίσσονται σταδιακά ο καθένας μόνος αλλά και σε συνδυασμό μεταξύ τους. 12

Τα πρώτα χρόνια της ζωής από τη βρεφική και μέχρι την παιδική ηλικία χαρακτηρίζονται από μια ταχεία ανάπτυξη και εξέλιξη των επιμέρους δεξιοτήτων που χαρακτηρίζεται από μια αρμονική αλληλεπίδραση. Τα χρόνια αυτά είναι καθοριστικά γιατί εδραιώνονται τα βασικά αναπτυξιακά ορόσημα που αποτελούν τη βάση της τυπικής ανάπτυξης. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο τις δεξιότητες που πρέπει να έχουν κατακτηθεί στις πρώτες αυτές ηλικίες αλλά και τους τρόπους που μπορούμε να ενθαρρύνουμε την κατάκτηση τους προκειμένου να βοηθήσουμε το παιδί να αναπτυχθεί σωστά, αλλά και να διακρίνουμε πιθανές ελλείψεις και αποκλίσεις. Στην παρουσίαση αυτή θα εστιάσουμε στα χρόνια της προσχολικής ηλικίας (δύο έως πέντε ετών). Ηλικία που αποτελεί τον κορμό του δέντρου της αντίληψης. Το Σύνδρομο Asperger. Κατζόλη Κυριακή, Ψυχολόγος, Παράρτημα Αποθεραπείας & Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Ηρακλείου -Κ.Κ.Π.Π.Κ. Η Κατζόλη Κυριακή, γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1972. Απέκτησε το Πτυχίο Βρεφονηπιοκόμου από το Τεχνολογικό Ίδρυμα Αθήνας το έτος 1992 και το 2012, το πτυχίο Ψυχολογίας από το Πανεπιστήμιο Κρήτης της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών. Η γνώση και η εμπειρία της αντλείται από το χώρο της Ειδικής Αγωγής και Αποκατάστασης. Εργάζεται από το 1996 στο Παράρτημα Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Κρήτης του Κ.Κ.Π.Π.Κ (πρώην Παιδικό Αναπτυξιακό Κέντρο, του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας) με την ιδιότητα της ΤΕ Βρεφονηπιοκόμου και από το 2013 με την ιδιότητα της ως ΠΕ Ψυχολόγου. Έχει παρακολουθήσει Επιμορφωτικά προγράμματα, Επιστημονικά Συνέδρια, Σεμινάρια και Ημερίδες τα οποία σχετίζονται με την Εκπαίδευση και Αποκατάσταση ατόμων με Ειδικές Ανάγκες (μεταξύ άλλων: Το πρόγραμμα Επαγγελματικής Κατάρτισης με Θέμα: «Προώθηση λειτουργικών δεξιοτήτων κατά ευρείς ομάδες ηλικιών των εξυπηρετούμενων της Κοινωνικής Πρόνοιας. Αντιμετώπιση κινητικών και Αισθητηριακών Αναπηριών», Εκπαιδευτικά σεμινάρια με θέματα που σχετίζονται με τον Αυτισμό, ΔΕΠ-Υ, Μαθησιακές Δυσκολίες και Νοητική Υστέρηση, τις Εκπαιδευτικές ενότητες 1,2.3,4 της Προσέγγισης ΜΑΚΑΤΟΝ, παρακολούθηση επί τρία έτη των κύκλων μαθημάτων Νοηματικής γλώσσας ). Το 2006 συμμετείχε στο Διεθνές Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα ανταλλαγής εργαζομένων Κοινωνικών Υπηρεσιών το οποίο διεξήχθη στη Φινλανδία και αφορούσε στην Δομή, Οργάνωση και Εκπαιδευτικές μεθόδους που ακολουθούνται στην ανωτέρω Χώρα. Ενταχθεί στο Εισαγωγικό Μητρώο Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών το Ε.ΚΕ.ΠΙΣ με τίτλο σπουδών πτυχίο Α.Τ.Ε.Ι. Βρεφονηπιοκομίας στους τομείς: α) Υπομητρώο Στελεχών Βασικών Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών και β) Υπομητρώο Στελεχών Συμπληρωματικών Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών. Επαγγελματική ή/και διδακτική εμπειρία σε Κοινωνικά Ευάλωτες ομάδες: Άτομα με Αναπηρίες Άτομα με Ψυχικές Ασθένειες που διαβιούν εκτός Ιδρυμάτων 13

Λοιπές κατηγορίες ατόμων που απειλούνται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας (Αριθμός Μητρώου ΣΑ709 28/9/2007) Εντάχθει στο Εισαγωγικό Μητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων το Ε.ΚΕ.ΠΙΣ, με τίτλο σπουδών πτυχίο Α.Τ.Ε.Ι. Βρεφονηπιοκομίας στους τομείς: α) Γενικό Υπομητρώο Εκπαιδευτών Ενηλίκων και β) Υπομητρώο Εκπαιδευτών Επαγγελματικής Κατάρτισης Α.Ε. (ΙΕΚ-ΚΕΚ). Εθνικό Κέντρο Πιστοποίησης Συνεχιζόμενης Επαγελματικής Κατάρτισης (ΕΚΕΠΙΣ). Επαγγελματική ή/και διδακτική εμπειρία σε Κοινωνικά Ευάλωτες ομάδες: Άτομα με Αναπηρίες Άτομα με Ψυχικές Ασθένειες που διαβιούν εκτός Ιδρυμάτων Λοιπές κατηγορίες ατόμων που απειλούνται με αποκλεισμό από την αγορά εργασίας (Αριθμός Μητρώου ΕΑ20152 30/11/2007) Έχει πάρα πολύ καλή γνώση της Αγγλικής γλώσσας ( First Certificate in English) και Πιστοποιημένη γνώση χρήσης Ηλεκτρονικών Υπολογιστών. Από το Σεπτέμβριο 2012 εκπαιδεύεται στην Συστημική Ατομική και Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία από Πιστοποιημένο κέντρο εκπαίδευσης στη Συστημική Θεραπεία από το Επιμελητήριο Κέντρων Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Οικογενειακής Θεραπείας και Associate Member του European Family Therapy Association Training Institutes Chamber (EFTA TIC). Το Ιούνιο 2013, στην Ημερίδα του Κέντρου Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Ηρακλείου Κρήτης, παρουσίασε το θέμα «Ψυχοκινητική Αγωγή στα πλαίσια του Κέντρου Αποκατάστασης Παιδιών με Αναπηρία Ηρακλείου Κρήτης». Το Σύνδρομο Asperger, είναι μια χρόνια Νευροαναπτυξιακή Διαταραχή η οποία δεν συνδέεται με διανοητική αναπηρία, αλλά με ελλείμματα στην Κοινωνική αλληλεπίδραση, την Επικοινωνία και ένα περιορισμένο φάσμα συμπεριφορών ή ενδιαφερόντων Τα κοινωνικά ελλείμματα και σε πολλές περιπτώσεις, τα συνοδά ψυχικά και τα άλλα Ιατρικά προβλήματα, μπορεί να οδηγήσουν το άτομο με Σύνδρομο Asperger σε μόνιμη αναπηρία ( ΑΡΑ, 1994; ΑΡΑ, 2000; Woodbury- Smith &Volkmar, 2009). «Το παιδί με Σύνδρομο Asperger, είναι έξυπνο, ευφράδες, αδέξιο στις κινήσεις, με συγκεκριμένα ενδιαφέροντα και αποκομμένο από τους άλλους με μια διάχυτη ιδιορρυθμία που φαίνεται σε κάθε κοινωνική κατάσταση» ( Tantam, 1988) Το σύνδρομο Asperser μοιάζει με την Αυτιστική Διαταραχή και την Διάχυτη Αναπτυξιακή Διαταραχή μη Καθοριζόμενη Αλλιώς οι οποίες ονομάζονται Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος ή Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές( Wing, 1981; APA, 1994; APA, 2000; Asley, 2006) Η εισήγηση για το Σύνδρομο Asperger, θα είναι ένας συνδυασμός βιβλιογραφικής ανασκόπησης και επαγγελματικής εμπειρίας, μέσα από την οποία θα αναπτυχθούν θέματα όπως : Tα Κλινικά χαρακτηριστικά και τη διαφορική διάγνωση του Συνδρόμου Τα προβλήματα των παιδιών με Σύνδρομο Asperger στο Σχολικό πλαίσιο Την θεραπεία, τη παρέμβαση, την εξέλιξη και τις προοπτικές των παιδιών με Σύνδρομο Asperger. Παραπομπές American Psychiatric Association. (1994). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4 th ed.) Washington, DC: American Psychiatric Association. American Psychiatric Association. (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Text Revision (4 th ed.) Washington DC: American Psychiatric Association. Ashley, S. (2006). 275 απαντήσεις για το σύνδρομο Άσπεργκερ (Νικολάεφ, Β., μτφ.). Αθήνα: Πατάκης. 14

Tantam, D. (1988). Annotation. Asperger s syndrome. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 29 (3), 245-255. Wing, L. (1981). Asperger s syndrome: Α Clinical account. Psychological Medicine, 11, 115-129. Woodbury- Smith, R. M., & Volkmar, R. F. (2009). Asperger syndrome. European Child and Adolescent Psychiatry,18, 2-3. Doi:10.1007/s00787-008-0701-0. Η Κατανόηση και η Έκφραση της Αγάπης. Παπαγεωργίου Βάγια, Παιδοψυχίατρος, τ. Επίκουρη καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής. Η παιδοψυχίατρος Βάγια Παπαγεωργίου είναι Δρ. του Α.Π.Θ. Μετεκπαιδεύτηκε στην Παιδοψυχιατρική στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του Πανεπ. του Λονδίνου, εξειδικεύθηκε στις αναπτυξιακές διαταραχές και στις διαταραχές του αυτιστικού φάσματος στις ΗΠΑ και στη Μ. Βρετανία. Υπηρέτησε ως γιατρός στο ΕΣΥ, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, οργάνωσε και διηύθυνε το Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο Β. Ελλάδας. Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής και μαθήματα στο Τμήμα Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Εξειδικεύθηκε στο πρόγραμμα TEACCH και στη Δομημένη Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο Chapel Hill της Β. Καρολίνα-ΗΠΑ.Βιβλία της: Παιδιά και Έφηβοι - Προβλήματα Ψυχικής Υγείας (2001),Ψυχιατρική Παιδιών και Εφήβων (2005), ενώ συμμετείχε στη συγγραφή των βιβλίων: Handbook of Autism and Developmental Disorders (Willey2006), Vulnerable Children (Jessica Kingsley Publishers 2007) και Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (Εκδ.Τυπωθήτω).Επιμελήθηκε βιβλία της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων και των εκδόσεων Ελληνικά Γράμματα, Πεδίο, Ροτόντα και University Studio Press. Τα άτομα με διαταραχές του αυτιστικού φάσματος (ΔΑΦ) ή/και σύνδρομο Asperger παρουσιάζουν δυσκολίες στην έκφραση και διαχείριση των συναισθημάτων, κυρίως του άγχους, του θυμού και της θλίψης, αλλά και θετικών συναισθημάτων, όπως η έκφραση και η εκδήλωση της αγάπης. Η αντιμετώπιση νωρίς στη ζωή των παραπάνω δυσκολιών είναι κεντρικής σημασίας για την πρόληψη συναισθηματικών ψυχιατρικών διαταραχών αργότερα και απαιτεί έγκαιρη εξειδικευμένη παρέμβαση, ενώ η κατανόηση και η έκφραση θετικών συναισθημάτων είναι ιδιαίτερα σημαντική για τη σωματική και ψυχική υγεία, αλλά και για την έναρξη και διατήρηση φιλικών και στενών διαπροσωπικών σχέσεων. Παρουσιάζεται πρόγραμμα εκπαίδευσης στην κατανόηση και έκφραση θετικών συναισθημάτων για παιδιά 5-13 ετών που στηρίζεται στις αρχές της γνωστικήςσυμπεριφορικής θεραπείας. Το πρόγραμμα εστιάζεται στην κατανόηση των θετικών επιδράσεων των εκδηλώσεων αγάπης στις διαπροσωπικές σχέσεις, στην ανακούφιση που προκαλεί η εκδήλωση θετικών συναισθημάτων σε όλους τους εμπλεκόμενους και στη βελτίωση του εύρους των εκφράσεων-εκδηλώσεων αγάπης. Επιπλέον, εξηγεί σε γονείς και φίλους τις δυσκολίες του παιδιού στην αναγνώριση των ενδείξεων όταν κάποιος έχει ανάγκη από εκδηλώσεις αγάπης. 15

WORKSHOP Κοινωνικές Ιστορίες Ομάδα Εργασίας Η μέθοδος των Κοινωνικών Ιστοριών χρησιμοποιείται επί σειρά ετών από επαγγελματίες υγείας και εκπαίδευσης και από γονείς για την προώθηση της επικοινωνίας και τη μετάδοση κοινωνικών πληροφοριών σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες με ΔΑΦ/σύνδρομο Asperger, που έχουν δεξιότητες ανάγνωσης και κατανοούν εύκολα το λόγο. Στηρίζεται στην αναγνώριση των δυσκολιών κοινωνικής κατανόησης και στην κατανόηση του ιδιαίτερου τρόπου μάθησης των ατόμων με ΔΑΦ. Η ομάδα εργασίας εστιάζεται στην έρευνα που υποστηρίζει τη μέθοδο των Κοινωνικών Ιστοριών, στα 10 χαρακτηριστικά που ορίζουν την Κοινωνική Ιστορία και σε πρακτικές στρατηγικές για την εφαρμογή της μεθόδου στο σπίτι και στο σχολείο. Οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία για πρακτική εξάσκηση. Λειτουργική Ανάλυση και Παρέμβαση στα Προβλήματα Συμπεριφοράς Ατόμων με Άνοια. Ντίνας Κωνσταντίνος, Ειδικός Παιδαγωγός. Κωνσταντίνος Μ. Ντίνας PhD, Διευθυντής Ειδικού Δημοτικού Σχολείου Γιάννουλης ntinask@windtools.gr Απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Λάρισας και του Πανεπιστημίου της Ουαλίας (Δίπλωμα ανωτάτων σπουδών στην εκπαίδευση στις σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες, Μεταπτυχιακό στην διαχείριση της ειδικής αγωγής, Διδακτορικό στην αυτο-τραυματική συμπεριφορά). Το κύριο ερευνητικό του ενδιαφέρον εστιάζεται στα προβλήματα συμπεριφοράς προσώπων με αναπτυξιακές διαταραχές και στην έρευνα των αναγκών του πεδίου της πράξης για την ανάπτυξη εμφανών προγραμμάτων επιμόρφωσης και διαχειριστικής υποστήριξης. Προσέφερε τις υπηρεσίες του στην μετεκπαίδευση των δασκάλων στο Διδασκαλείο Δ. Γληνός (2001-2012) του Α.Π.Θ., όπου δίδαξε τη θεματική της υποστήριξης της θετικής συμπεριφοράς, και στο Π.Τ.Ε.Α του Π.Θ.(2007-2012), όπου δίδαξε τις θεματικές της εφαρμοσμένης ανάλυσης συμπεριφοράς στον αυτισμό και της ανάπτυξης ικανοτήτων αυτοεξυπηρέτησης και αυτόνομης διαβίωσης. Συνεργάζεται ως επιβλέπων καθηγητής με το Κ.Ε.Μ.Ε. New York College στο πρόγραμμα MPhil του Πανεπιστημίου του Bolton ενώ συμμετέχει ενεργά στην έρευνα είτε με δημοσιεύσεις σε έγκριτες διεθνείς επιθεωρήσεις, είτε ως κριτής ερευνητικών εργασιών. 16

Η εισήγηση αναφέρεται στην ανάλυση της λειτουργίας των προβλημάτων συμπεριφοράς ατόμων με άνοια και στις επιπτώσεις της για την ανάπτυξη λειτουργικά εμφανών παρεμβάσεων. Yπολογίζεται ότι ένα στα δέκα άτομα ηλικίας 65 ετών έχει διαγνωστεί με άνοια (Trahan, Kahng, Fisher, &Hausman, (2011). Ό όρος άνοια αναφέρεται στον προοδευτικό εκφυλισμό των γνωστικών ικανοτήτων του ατόμου, λόγω βλάβης (π.χ. εγκεφαλικό) ή ασθενείας (π.χ. σύνδρομο Alzheimer), ο οποίος επηρεάζει τη λειτουργικότητά του τόσο στο κοινωνικό όσο και στο εργασιακό επίπεδο (American Psychiatric Association, 2000). Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν προβλήματα στη μνήμη, δυσκολίες στην εκφραστική και δεκτική γλώσσα και αλλαγές διάθεσης. Η συμπεριφοροαναλυτική έρευνα κατέδειξε την επίδραση περιβαλλοντικών παραγόντων στην συχνότητα και την ένταση των συμπτωμάτων της άνοιας (Baltewrs, Brurgerss&Stewart, 1980). Συνεπακόλουθα η συμπεριοφοραναλυτική προσέγγιση εστιάζεται στην ανάλυση των παραγόντων που προσδιορίζουν τα ελλείμματα ή τις υπερβολές συμπεριφοράς για την ανάπτυξη λειτουργικά εμφανούς παρέμβασης και προσωποκεντρικά σχεδιασμένης υποστήριξης. Η έρευνα (π.χ. Baker, Hanley, &Mathews, 2006' Beaton, Peeler, &Harvey,2006' Buchanan&Fisher, 2002' Dwyer-Moore&Dixon, 2007) καταδεικνύει την αποτελεσματικότητα της συμπεριφοροαναλυτικής προσέγγισης, ιδιαίτερα στα χαρακτηριστικά προβλήματα συμπεριφοράς της άνοιας που είναι η επιθετικότητα και η διασπαστική λεκτική συμπεριφορά (Trahan, κ.α., 2011). Παραπομπές American Psychiatric Association.(2000). Diagnostic andstatistical manual of mental disorders (4th ed., textrev.). Washington, DC: Author. Baker, Hanley, & Mathews (2006).Staff-administered functional analysisand treatment of aggression by an elder with dementia.journal of AppliedBehavior Analysis, 39(4), 469-474. Baltes, M., Burgess, R., & Stewart, R. (1980). Independenceand dependence in selfcare behavior in nursinghome residents: An operant-observational study.international Journal of Behavioral Development, 3, 489 500. Beaton, Peeler, & Harvey (2006).A functional analysis and treatment ofthe irrational and rational statements of an elderly woman with Alzheimer sdisease.behavioral Interventions, 21, 1-12. Buchanan&Fisher (2002).Functional assessment and non-contingentreinforcement in the treatment of disruptive vocalization in elderlydementia patients. Journal of Applied Behavior Analysis, 35(1), 99-103. Dwyer-Moore & Dixon (2007).Functional analysis and treatment ofproblem behavior of elderly adults in long-term care.journal of AppliedBehavior Analysis.40(4), 267-283. Trahan M. A., Kahng, S.W., Fisher, A.B., &Hausman, N. L. (2011).Behavior-analytic research on dementia in order adults.journal of AppliedBehavior Analysis, 44,687-691. 17

WORKSHOP Υποστήριξη θετικής συμπεριφοράς και αντιμετώπιση συμπεριφορών πρόβλημα ατόμων με αναπτυξιακές διαταραχές. Η συμπεριφορά πρόβλημα είναι η κύρια αιτία επαγγελματικής εξουθένωσης του προσωπικού (Hastings, 2005' Ntinas 2014) και της μη παρέμβασης η οποία μαστίζει το πεδίο της πράξης (Oliver κ.α.,1987). Οι περιορισμένες ικανότητες ανάλυσης συμπεριφοράς και η αδυναμία αντιμετώπισης των αρνητικών συναισθημάτων που η θέαση μιας συμπεριφοράς πρόβλημα προκαλεί, οδηγεί στην μη παρέμβαση και στην ενδυνάμωση των προβλημάτων συμπεριφοράς. Παράλληλα ενυπάρχει ο κίνδυνος αποπροσωποποίησης του μαθητή, αποστασιοποίησης, χαμηλής αυτοεκτίμησης και απάθειας των εργαζομένων στο σύστημα παροχής ανθρωπίνων υπηρεσιών. Η Υποστήριξη Θετικής Συμπεριφοράς είναι διακριτός κλάδος της εφαρμοσμένης ανάλυσης της συμπεριφοράς (Carr, 1997) που έχει ως πρώτη προτεραιότητα την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής τόσο του προσώπου με αναπτυξιακές διαταραχές όσο και όλων όσων εμπλέκονται σε αυτή (Carr., κ.α., 2002) και όχι απλά τη μείωση της συμπεριφοράς πρόβλημα (Horner, 1997). Αυτή η προτεραιότητα αντανακλάται στην μείωση της δυσλειτουργικότητας του περιβάλλοντος διαβίωσης (Carr, Levin, McConnachie, Carlson, Kemp, Smith, & Magito- McLaughlin, 1999) μέσω του εμπλουτισμού του με δραστηριότητες που αναφέρονται στις προσωπικές προτιμήσεις και ενδιαφέροντα του ατόμου (Turnbull & Ruef, 1997) και την εφαρμογή εμφανών παρεμβάσεων (Horner & Carr, 1997). Στόχοι Να καταστούν οι εκπαιδευόμενοι ικανοί να αναγνωρίζουν την λειτουργία της συμπεριφοράς πρόβλημα. Κατανοώντας την λειτουργία της κατανοούν τις ανάγκες του ατόμου και η αποπροσωποποίηση μειώνεται. Να συνδυάζουν τη λειτουργία της συμπεριφοράς με εμφανή παρέμβαση που θα αλλάζει τη μορφή της συμπεριφοράς αλλά θα διατηρεί την πολύτιμη λειτουργία της για το άτομο. Να προλαμβάνουν την εκδήλωση της συμπεριφοράς μέσω του ελέγχου των πρότερων συμβάντων και την προώθηση αλλαγών στο σύστημα Να εκπονούν ένα σχέδιο υποστήριξης της θετικής συμπεριφοράς Να αντιμετωπίζουν και να προλαμβάνουν τα αρνητικά συναισθήματα που τους προκαλεί η θέαση μιας συμπεριφοράς πρόβλημα Να οργανώνουν δίκτυα στήριξης του ατόμου με προβλήματα συμπεριφοράς Να οργανώνουν δίκτυα στήριξης συναδέλφων τους σε υψηλό κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης. Παραπομπές Carr, 1997 Carr, E. G. (1997). The evolution of applied behavior analysis into positive behavior support. JASH, 22, 4, 208-209. Carr, E. G., Levin, L., McConnachie, G., Carlson, J. I., Kemp, D. C., Smith, C. E., & Magito-McLaughlin, D. (1999). Comprehensive multisituational intervention for problem behavior in the community: Long-term maintenance and social validation. Journal of Positive Behavior Interventions, 1, 5 25. Carr, E. G., Dunlap, G., Horner, R.H., Koegel, R.L., Turnbull, A.P., Sailor, W., Anderson, J., Albin, R.W., Koegel, L.K., & Fox, L. (2002). Positive behavior support: Evolution of an applied science. Journal of Positive Behavior Interventions, 4,1, 4-16. 18

Horner, R.H. (1997). Encouraging a new applied science: A commentary on two papers addressing parent-professional partnerships in behavioral support. JASH, 22, 4, 210-212. Horner, R. H., & Carr, E.G. (1997). Behavioral support for students with severe disabilities: Functional assessment and comprehensive intervention. Journal of Special Education, 31,84-104. Hastings, R. P. (2005). Staff in special education settings and behaviour problems: Towards a framework for research and practice. Educational Psychology, 25, 2-3, 205-219. Ntinas, K. M. (2014). Self-injurious behaviour, non-interventionism and Practitioners needs. Implications for training and managerial support. Journal of Intellectual Disabilities (in press). Oliver, C., Murphy, G.H., & Corbett, J.A. (1987). Selfinjurious behaviour in people with mental handicap: A total population study. Journal of Mental Deficiency Research, 31, 147-162. Turnbull, A. P., & Ruef, 1997). Family perspectives on inclusive lifestyle issues for people with problem behavior. Exceptional Children, 63, 211-227. Οι Αισθήσεις μου κι Εγώ - Τι είναι η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση. Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον... Μυλωνάδης Δημήτριος, Εργοθεραπευτής, Καθηγητής Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης. Ο Δημήτριος Μυλωνάδης είναι πιστοποιημένος θεραπευτής στον τομέα της αισθητηριακής ολοκλήρωσης (S.I.) και καταξιωμένος ειδικός στην αξιολόγηση και θεραπεία διαταραχών Αισθητηριακής Ρύθμισης σε παιδιά και εφήβους στους ιατρικούς και θεραπευτικούς κύκλους του Ηνωμένου Βασιλείου. Πήρε το πτυχίο του από το Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθηνών: Σχολή Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας και την άδεια Ασκήσεως Επαγγέλματος το 2001. Το 2002 μετέβη στο Λονδίνο για τη μεταπτυχιακή του εκπαίδευση στο πανεπιστήμιο του East London όπου και απέκτησε το μεταπτυχιακό του (MSc) στην παιδιατρική Εργοθεραπεία έπειτα από μια πολύ μεγάλη μελέτη κλινικής συλλογιστικής. Ο κ. Μυλωνάδης είναι πιστοποιημένος καθηγητής SI (paediatrics) από το Sensory Integration Network UK & Ireland (www.sensoryintegration.org.uk) στην θεωρία και κλινική πράξη της αισθητηριακής ολοκλήρωσης και ασχολείται ενεργά με την εκπαίδευση, την κλινική πρακτική και την έρευνα. Επιπλέον, έχει παρουσιάσει πολλά εργαστηριακά σεμινάρια και εκπαιδευτικά μαθήματα σχετικά με την Αισθητηριακή Ολοκλήρωση τόσο στην Αγγλία όσο και την Ιρλανδία. Ασχολείται κυρίως με παιδιά που έχουν διάσπαση προσοχής, και μαθησιακές, συμπεριφορικές διαταραχές καθώς και διαταραχές αυτισμού. Από τον Σεπτέμβριο του 2005 μέχρι το Μάρτιο του 2009 ο κ. Μυλωνάδης τέλεσε μέλος της διοίκησης του SI Network με την αρμοδιότητατης εκπαίδευσης και της έρευνας. Από τον Οκτώβριο του 2005 ως τον Ιούλιο του 2006 εργάστηκε ως λέκτορας μερικής απασχόλησης στο Brunel University του δυτικού Λονδίνου. Τον Αύγουστο του 2009 ολοκλήρωσε μεταπτυχιακές σπουδές στην Ανθρωπολογία του παιδιού στο πανεπιστήμιο του Brunel και το 2010 έγινε μέλος της Βασιλικής Ιατρικής Κοινότητας της Αγγλίας (Royal Society of Medicine) Ο κ. Μυλωνάδης είναι ιδιοκτήτης ιδιωτικής κλινικής, του Hopscotch Children s Therapy Centre (www.hopscotchtherapy.co.uk), που εδρεύει στη φημισμένη Harley Street στο κέντρο του Λονδίνου και του Starjumpz Children s Centre στο Kent, που εξειδικεύονται 19

στη διαγνωστική αξιολόγηση και τη θεραπεία των Sensory Processing Disorders. Επιπρόσθετα ο κ. Μυλωνάδης είναι διοικητικό στέλεχος/ μέτοχος στο The Child and Family Practice στο κέντρο του Λονδίνου, ιδιωτική κλινική που ειδικεύεται στην πολύπλευρη αξιολόγηση και θεραπεία αναπτυξιακών και ψυχιατρικών διαταραχών σε παιδιά και εφήβους. Από το Σεπτέμβριο του 2012 ο κ. Μυλωνάδης παρακολουθεί σπουδές στις Νευροεπιστήμες στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής του φημισμένου King s College London. Παρελθόν, Παρόν και Μέλλον... Οι αισθητηριακές εμπειρίες περιλαμβάνουν την αφή, την κίνηση, την θέση του σώματος, την όραση, την όσφρηση, τη γεύση, τον ήχο και την αίσθηση της βαρύτητας. Η διαδικασία με την οποία ο εγκέφαλος οργανώνει και ερμηνεύει τις διάφορες πληροφορίες/ερεθίσματα ονομάζεται Αισθητηριακή Ολοκλήρωση. Η αισθητηριακή ολοκλήρωση είναι η ουσιώδης βάση για την περαιτέρω ανάπτυξη των λειτουργιών της μάθησης και της φυσιολογικής συμπεριφοράς. Για τα περισσότερα παιδιά η αισθητηριακή ολοκλήρωση αναπτύσσεται κατά τη διαδικασία συνηθισμένων παιδικών δραστηριοτήτων. Σε μερικά παιδιά, η αισθητηριακή ολοκλήρωση δεν εξελίσσεται τόσο αποτελεσματικά όσο θα έπρεπε. Αυτό είναι γνωστό ως Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας (Sensory Processing Disorder - SPD). Όταν η διαδικασία αυτή διαταράσσεται τότε μπορεί να εμφανιστούν μαθησιακά προβλήματα, προβλήματα κινητικών ικανοτήτων και συμπεριφοράς. Η ιδέα και η θεωρία της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης προέρχεται από την Dr A. Jean Ayres, PhD, OTR, (βλ. http://www.siglobalnetwork.org/about.htm), μια Εργοθεραπεύτρια από την Καλιφόρνια των Η.Π.Α. Σαν εργοθεραπεύτρια, η Dr. Ayres έδειξε ενδιαφέρον για τον τρόπο με τον οποίο η αισθητηριακή επεξεργασία και οι διαταραχές του κινητικού σχεδιασμού εμπλέκονται στις μαθησιακές και καθημερινές δραστηριότητες. Αυτή η θεωρία αναπτύχθηκε και διασαφηνίστηκε από τις έρευνες της Dr. Ayres, καθώς και από άλλους ειδικούς. Επιπρόσθετα, η βιβλιογραφία από τα πεδία της νευρο-ψυχολογίας, της νευρολογίας, της φυσιολογίας, της παιδικής ανάπτυξης, της ψυχολογίας, και από τη διεξαγωγή βασικών και εφαρμοσμένων ερευνητικών μελετών, έχει συμβάλει στην ανάπτυξη της θεωρίας και της θεραπείας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης. Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση σήμερα αποτελεί ένα από τα πλέον διαδεδομένα και μελετημένα πλαίσια αναφοράς με εφαρμογές σε παιδιά με νευρο-αναπτυξιακές διαταραχές, αυτισμό, δυσπραξία και υπερκινητικότητα. Η παρουσίαση αυτή προσφέρει μία εκτεταμένη ανασκόπηση της θεωρίας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης με έναν τρόπο που στοχεύει να εμπλουτίσει και να βοηθήσει τον κλινικό συλλογισμό των συμμετοχόντων. Η παρουσίαση θα καλύψει τις νευροβιολογικές βάσεις της θεωρίας, τους τύπους διαταραχών και συνοσηρότητα με άλλες διαταραχές. Σύγχρονες έρευνες θα εκτιμηθούν για την αποτελεσματικότητά τους και η παρουσίαση θα ολοκληρωθεί με κατευθύνσεις για το μέλλον της θεραπείας και της έρευνας. WORKSHOP Εργαστήριο: Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση στην Πράξη κλινικές εφαρμογές. Το εργαστήριο αυτό έχει χτιστεί πάνω στις βάσεις της θεωρίας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης και θα προσφέρει στους συμμετέχοντες μία μοναδική ευκαιρία να κατανοήσουν το πλαίσιο αναφοράς σύμφωνα με τις αρχές αξιολόγησης και θεραπείας μέσω της χρήσης κλινικής συλλογιστικής. Σύγχρονα μοντέλα αξιολόγησης και θεραπείας θα 20