ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Πρεβελάκη & Γρεβενών 712 02 Ηράκλειο Κρήτης : (2810) 284.431 341.455 286.854 FAX 281.128 E-mail: teetak@tee.gr δικτυακός τόπος: www/teetak.gr Ηράκλειο, Δεκέμβριος 2002 «Μελέτη επιπτώσεων των έργων που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Ολυμπιακά έργα) στον πολεοδομικό σχεδιασμό του πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου και η αναγκαιότητα συνέργειας αυτών με έργα που χρηματοδοτούνται από το Ε.Π. Κρήτης 2000 2006» στο πλαίσιο των Μέτρων 4.1 και 4.2 του Π.Ε.Π. Κρήτης 2000 2006».
2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τα Ολυμπιακά έργα στο πολεοδομικό συγκρότημα Ηρακλείου και το περιεχόμενο της μελέτης. Εισαγωγή. Κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά και προβλήματα του Ηρακλείου. 1. «Πεταλοειδής» και η συμβολή της με τη λεωφόρο Κνωσού και την Εθν. Αντιστάσεως. 2. Ανισόπεδος κόμβος στην περιοχή που συμβάλλουν οι οδοί Δημοκρατίας, Πεταλοειδούς και Εθνικής Αντιστάσεως και ανάπλαση της λεωφόρου Κνωσού μέχρι το Βενιζέλειο νοσοκομείο. 3. Δυτική περιμετρική οδός του Παγκρητίου σταδίου Ηρακλείου και σύνδεση με Παλιά Εθνική Οδό (Π.Ε.Ο.). 4. Δυτική παραλιακή λεωφόρος πόλεως Ηρακλείου. 5. Ανισόπεδος κόμβος Γιόφυρου και συνδέσεις (με το οδικό δίκτυο). 6. Ανάπλαση βελτίωση δυτικής εισόδου πόλεως Ηρακλείου και συνδέσεις με το οδικό δίκτυο. 7. Περίφραξη λιμένος (συμπεριλαμβανομένων των έργων ηλεκτροφωτισμού και δενδροφύτευσης). 8. Ανάπλαση ανατολικής εισόδου του Ηρακλείου και σύνδεση του αεροδρομίου με την παραλιακή λεωφόρο μέσω των οδών Ικάρου και Σταδίου. 9. Παγκρήτιο στάδιο Ηρακλείου. 10. Αντιπλημμυρικό έργο στην περιοχή του Παγκρητίου σταδίου και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του. 11. Νέο κλειστό γυμναστήριο Ηρακλείου στην θέση «Δύο Αοράκια» Δημου Νέας Αλικαρνασσού. 12. Αποπεράτωση του έργου «Αθλητικό και Πνευματικό Κέντρο Ηρακλείου» (Κλειστό Στάδιο Πατελών). 13. Συσχέτιση με το ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) Ηρακλείου και τις εγκεκριμένες ή εκπονούμενες πολεοδομικές μελέτες. 14. Συσχέτιση με την προτεινόμενη τροποποίηση του Γ.Π.Σ. Ηρακλείου. 15. Προγραμματισμένα οδικά έργα στον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). 16. Προτάσεις νέων έργων συμπληρωματικών στα ολυμπιακά έργα.
3 Τα Ολυμπιακά έργα στο πολεοδομικό συγκρότημα Ηρακλείου και το περιεχόμενο της μελέτης. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟ Με την υπ αριθ. 3424/1.10.2002 απόφαση της Προϊσταμένης Διαχείρησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης (ΠΕΠ Κρήτης), ανατέθηκε στο Τεχνικό Επιμελητήριο Τμήμα Ανατολικής Κρήτης (ΤΕΕ/ΤΑΚ) η σύνταξη μελέτης με τίτλο «Μελέτη επιπτώσεων των έργων που χρηματοδοτούνται από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων (Ολυμπιακά έργα) στον πολεοδομικό σχεδιασμό του πολεοδομικού συγκροτήματος του Ηρακλείου και η αναγκαιότητα συνέργειας αυτών με έργα που χρηματοδοτούνται από το Ε.Π. Κρήτης 2000 2006» στο πλαίσιο των Μέτρων 4.1 και 4.2 του Π.Ε.Π. Κρήτης 2000 2006». Οι προδιαγραφές για την εκπόνηση της εργασίας περιλαμβάνουν τα παρακάτω θέματα: 1. Ενημέρωση για τα προγραμματισμένα έργα από τους αντίστοιχους φορείς (Υπουργείο Πολιτισμού, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., Γ.Γ. Περιφέρειας Κρήτης, Δήμος Ηρακλείου κλπ.). 2. Καταγραφή, σχεδιαστική απεικόνιση των παραπάνω έργων. 3. Εντοπισμός προβλημάτων που τυχόν υπάρχουν κατά τον σχεδιασμό και των συντονισμό των έργων. 4. Συσχετισμό των έργων με τον πολεοδομικό σχεδιασμό και ιδιαίτερα με την εκπονούμενη μελέτη τροποποίησης του Γ.Π.Σ. Πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου. Να δοθεί προσοχή στο συσχετισμό των προτεινόμενων χρήσεων γης και ιδιαίτερα των πολεοδομικών κέντρων με τα υπάρχοντα και τα προγραμματιζόμενα οδικά έργα. Θα εξεταστούν και οι προτάσεις για την χωροθέτηση νέων διοικητικών κέντρων. 5. Εξέταση της κυκλοφοριακής εξυπηρέτησης των χρήσεων γης από τα οδικά έργα και την επίδραση των χρήσεων γης στην κυκλοφορία του πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου (συσχέτιση με την κυκλοφοριακή μελέτη Ηρακλείου). 6. Αξιολόγηση των επιπτώσεων, θετικών και αρνητικών, και της δυνατότητας προσαρμογής του σχεδιασμού των έργων στον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό ή αντίστροφα. Τα Ολυμπιακά έργα και παρεμβάσεις στο Πολεοδομικό Συγκρότημα Ηρακλείου είναι τα εξής: Α) Στο Νόμο 2947 με τίτλο «Θέματα Ολυμπιακής Φιλοξενίας, Εργων Ολυμπιακής Υποδομής και άλλες διατάξεις» (Φ.Ε.Κ. 228 Α της 9/10/2001) και στο άρθρο 4 (Χωροθέτηση οδικών αξόνων στις Ολυμπιακές Πόλεις) αναφέρονται τα εξής οδικά έργα στο πολεοδομικό συγκρότημα Ηρακλείου: 1. «Πεταλοειδής» και η συμβολή της με τη λεωφόρο Κνωσού και την Εθν. Αντιστάσεως.
4 2. Ανισόπεδος κόμβος στη συμβολή των οδών Δημοκρατίας, Πεταλοειδούς και Εθνικής Αντιστάσεως και ανάπλαση της λεωφόρου Κνωσού μέχρι το Βενιζέλειο νοσοκομείο. 3. Δυτική περιμετρική οδός του Παγκρητίου σταδίου Ηρακλείου και σύνδεση με Παλιά Εθνική Οδό (Π.Ε.Ο.). 4. Δυτική παραλιακή λεωφόρος πόλεως Ηρακλείου. 5. Ανισόπεδος κόμβος Γιόφυρου και συνδέσεις (με το οδικό δίκτυο). 6. Ανάπλαση βελτίωση δυτικής εισόδου πόλεως Ηρακλείου και συνδέσεις με το οδικό δίκτυο. (Β) Στα Ολυμπιακά έργα υποδομής και αναπλάσεων προστίθενται και τα εξής: 7. Περίφραξη λιμένος (συμπεριλαμβανομένων των έργων ηλεκτροφωτισμού και δενδροφύτευσης). 8. Ανάπλαση ανατολικής εισόδου του Ηρακλείου και σύνδεση του αεροδρομίου με την παραλιακή λεωφόρο μέσω των οδών Ικάρου και Σταδίου. 9. Παγκρήτιο στάδιο Ηρακλείου. 10. Αντιπλημμυρικό έργο στην περιοχή του Παγκρητίου σταδίου και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του. 11. Νέο κλειστό γυμναστήριο Ηρακλείου στην θέση «Δύο Αοράκια» Δημου Νέας Αλικαρνασσού. 12. Αποπεράτωση του έργου «Αθλητικό και Πνευματικό Κέντρο Ηρακλείου» (Κλειστό Στάδιο Πατελών). Για κάθε έργο εξετάζεται η σχέση του με τον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό, τα τυχόν προβλήματα στον σχεδιασμό του και οι πολεοδομικές και κυκλοφοριακές επιπτώσεις και η δυνατότητα προσαρμογής του σχεδιασμού του έργου στον υφιστάμενο πολεοδομικό σχεδιασμό ή αντίστροφα.
5 Εισαγωγή Κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά και προβλήματα. Τα κύρια κυκλοφοριακά προβλήματα του Ηρακλείου εντοπίζονται στην πλήρη απουσία ενός οργανωμένου οδικού δικτύου και στην έλλειψη επαρκών χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων, οφείλονται δε, στην ύπαρξη μη υλοποιήσιμων σχεδίων και στη μη έγκαιρη θεσμοθέτηση και εφαρμογή των πολεοδομικών σχεδίων (εκκρεμούν πράξεις εφαρμογής επί 15-20 χρόνια). Εξ αιτίας της έλλειψης διανοιγμένων οδών, ο κυκλοφοριακός φόρτος από τις τοπικές οδούς (μερικώς διανοιγμένοι οδοί, παλαιές ατραποί), διοχετεύεται άμεσα στις δύο κύριες αρτηρίες που διασχίζουν το πολεοδομικό συγκρότημα από το Γάζι (δύση) προς αερολιμένα (ανατολή) (62 Μαρτύρων-Ικάρου) και από το λιμένα (βορράς) προς την ενδοχώρα (νότο) (Εθν. Αντιστάσεως- Κνωσού). Η προβλεπόμενη από το 1958, περιφερειακή οδός (πεταλοειδής), που θα παραλάμβανε τον κυκλοφοριακό φόρτο από και προς στα (τότε) προάστια και θα διέτρεχε την πόλη παράλληλα και σε απόσταση με τα τείχη, δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Με το νέο Γ. Π. Σ. Συγκροτήματος Ηρακλείου η πεταλοειδής αντιμετωπίζεται ως αρτηρία που θα παραλαμβάνει τις μετακινήσεις ώστε το οδικό δίκτυο του Ιστορικού Κέντρου να λειτουργεί με ήπιας και μη διαμπερούς μορφής κυκλοφορία.
6 Με τη ραγδαία ανάπτυξη της πόλης το ρόλο της περιφερειακής οδού διαδραματίζει πλέον η εθνική οδός, η οποία ουσιαστικά λειτουργεί ως κλειστός αστικός αυτοκινητόδρομος και ως προς τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά και ως προς τον εξοπλισμό της. Για τον λόγο αυτό ίσως είναι σκόπιμο να αποχαρακτηρισθεί από εθνική οδό και να διερευνηθεί η δυνατότητα νέας χάραξης παρακαμπτηρίου οδού νοτίως του πολεοδομικού συγκροτήματος η οποία θα συνδεθεί άμεσα με την νέα οδό Σκαλανίου- ΒΙΠΕ Λιμένας. Με τη λύση αυτή, ένα μεγάλο τμήμα της κυκλοφοριακής ροής (προς λιμένα και ενδοχώρα) δεν θα επιβαρύνει πλέον τον άξονα Λεωφ. Κνωσού - Εθν. Αντιστάσεως που διεκπεραιώνει σήμερα αυτές τις διαδρομές. Με την ένταξη του Ηρακλείου στις Ολυμπιακές πόλεις, προβλέπεται μεταξύ άλλων, η βελτίωση των οδικών προσβάσεων στο πολεοδομικό συγκρότημα. Παρακάμπτοντας τις κατευθύνσεις του πολεοδομικού σχεδιασμού, αλλά και την διεθνή πρακτική σε μελέτες αστικού οδικού δικτύου, πρόκειται να κατασκευασθούν ανισόπεδοι κόμβοι σε διάφορα σημεία του αστικού ιστού, αποκόπτοντας πλήρως την επικοινωνία πεζών και οχημάτων μεταξύ των αστικών περιοχών που βρίσκονται εκατέρωθεν των κόμβων. Τα έργα αυτά αποτελούν στην πλειοψηφία τους σημειακές παρεμβάσεις, λόγω της αδυναμίας ένταξης τους σε ένα οργανωμένο οδικό δίκτυο εξ αιτίας της απουσίας ολοκληρωμένων κυκλοφοριακών μελετών, της πρακτικής δυσκολίας διάνοιξης των προβλεπομένων από τα εγκεκριμένα σχέδια οδών και της έλλειψης οργανωμένων χώρων στάθμευσης. Oι μελέτες των Ολυμπιακών Έργων πρέπει να εναρμονίζονται με την υπό εκπόνηση μελέτη τροποποίησης του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Ηρακλείου και τη κυκλοφοριακή μελέτη της Παλαιάς Πόλης Ηρακλείου και να ευθυγραμμίζονται με τις αρχές της βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης καθώς και με τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΚΟΜ (90)218, Agenta 21) που έχουν στόχο την προστασία και την αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος.
7 1. «Πεταλοειδής» και η συμβολή της με τη λεωφόρο Κνωσού και την Εθν. Αντιστάσεως. Η πεταλοειδής διατρέχει την εκτός των τειχών περιοχή από την οδό Εθνικής Αντιστάσεως, ανατολικά, έως την παραλία στην περιοχή Καράβολα, στα δυτικά. Έχει πλάτος 16 μ. και προβλέπεται από το εγκεκριμένο σχέδιο πόλεως Ηρακλείου, η διάνοιξή της έχει σχεδόν ολοκληρωθεί και πρόκειται σύντομα να εγκατασταθεί ο εργολάβος της κατασκευής του έργου. Στο ανατολικό τμήμα της η σύνδεση της με τις οδούς λεωφ. Δημοκρατίας και Εθνικής Αντιστάσεως προβλέπεται υπόγεια, εκμεταλλευόμενη την αισθητή υψομετρική διαφορά, κάτω από τη λεωφόρο Κνωσού. Ο ρόλος της αρτηρίας αυτής, είναι εξαιρετικά σημαντικός για την κυκλοφορία των οχημάτων στην πόλη του Ηρακλείου, διότι αποτελεί την μοναδική αρτηρία για την περιοχή περιμετρικά των τειχών από τα Ενετικά τείχη έως την Εθνική Οδό. Από την πρόσφατη μελέτη για την κυκλοφορία της εντός τειχών πόλης (κοινή πρόταση των μελετητών της παλιάς πόλης και του γραφείου Δοκουμετζίδη) προβλέπεται ότι στην περιοχή εντός τειχών και κατά μήκος του αντίστοιχου παραλιακού μετώπου της πόλης δεν θα επιτρέπονται διαμπερείς κινήσεις. Η πρόσβαση οχημάτων θα γίνεται με μονόδρομους σε σχήμα βρόχων. Η πεταλοειδής προβλέπεται να αποτελέσει την κύρια οδό παράκαμψης της
8 παλιάς πόλης και συνεπώς πρέπει να ανταποκρίνεται στον προβλεπόμενο αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο. Η εγκεκριμένη μελέτη διαμόρφωσης του δρόμου αυτού προβλέπει την εξής τυπική διατομή: - πεζοδρόμια πλάτους 1,60 μ. - κατασκευή νησίδας πλάτους 3,20 μ. Μέσα στο πλάτος αυτό, όπου υπάρχουν αριστερές στροφές, διαμορφώνεται λωρίδα αναμονής πλάτους 2 μ. - δύο λωρίδες κυκλοφορίας πλάτους 4,80 μ. Η προτεινόμενη από τη μελέτη τυπική διατομή παρουσιάζει τα παρακάτω προβλήματα: Το πλάτος των λωρίδων κυκλοφορίας (4,80 μ.) δεν επαρκεί για την προσωρινή στάθμευση (τροφοδοσία, πελάτες καταστημάτων κατά μήκος της οδού) και συγχρόνως τη διέλευση των υπολοίπων τροχοφόρων (που θα είναι και μεγάλα οχήματα, λόγω της υποχρεωτικής παράκαμψης της Παλαιάς Πόλης μέσω της πεταλοειδούς). Το αποτέλεσμα θα είναι το συνεχές μπλοκάρισμα της κυκλοφορίας και η αναίρεση στην πράξη του χαρακτήρα της οδού ως παρακαμπτηρίου. ΠΡΟΤΑΣΗ Προτείνεται να μειωθεί το πλάτος της νησίδας σε 0.80-1 μ. και να αυξηθεί το πλάτος των λωρίδων κυκλοφορίας σε 5.90 6.00 μ. Στο πλάτος των 6.00 μ. να προβλέπεται λωρίδα στάθμευσης αυτοκινήτων πλάτους 2.25 μ., οπότε το διαθέσιμο πλάτος της λωρίδας κυκλοφορίας φθάνει τα 3.75 μ. Όπου προβλέπονται αριστερές στροφές θα υπάρχει λωρίδα αναμονής και δεν θα υπάρχει λωρίδα στάθμευσης. Στις διασταυρώσεις να γίνει κατάλληλη διαμόρφωση ώστε η στάθμευση να απέχει τουλάχιστον 5.00 μ. από την κάθετη οδό (σύμφωνα και με τον Κ.Ο.Κ.) (βλέπε σχέδιο επόμενης σελίδας: Πρόταση διαμόρφωσης οδοστρώματος Πεταλοειδούς)
9
10 2. Ανισόπεδος κόμβος στην συμβολή των οδών Δημοκρατίας, Πεταλοειδούς και Εθνικής Αντιστάσεως και ανάπλαση της λεωφόρου Κνωσού μέχρι το Βενιζέλειο νοσοκομείο. Για τον ανισόπεδο κόμβο στην περιοχή που συμβάλλουν οι οδοί Δημοκρατίας, Εθνικής Αντιστάσεως και η Πεταλοειδής, το έργο πρέπι να κατασκευαστεί σύμφωνα με την εγκεκριμένη μελέτη η οποία δίδει απρόσκοπτη κίνηση των οχημάτων προς τη λεωφόρο Δημοκρατίας, αποφορτίζοντας ταυτόχρονα την κίνηση προς τη λεωφόρο Εθνικής Αντιστάσεως που αποτελεί και τον κύριο κλάδο του κόμβου. Πιστεύουμε όμως ότι πρέπει να μελετηθεί καλύτερα η κυκλοφοριακή τεχνική του ιδόπεδου τμήματος του κόμβου που καλύπτει τις κινήσεις από λεωφόρο Δημοκρατίας προς Κηπούπολη και από Ατσαλένιο προς Κηπούπολη, ώστε να καταστούν απλούστερες και ασφαλέστερες. Α Ν Α Π Λ Α Σ Η Λ Ε Ω Φ. Κ Ν Ω Σ Ο Υ Η ανάπλαση της λεωφόρου Κνωσού μέχρι το Βενιζέλειο Νοσοκομείο που αναφέρεται στον τίτλο του έργου δεν περιλαμβάνεται στην εργολαβία κατασκευής των ολυμπιακών έργων. Ο δρόμος αυτός αποτελεί την συνέχεια του ιστορικού άξονα Μουσείου Λ. Δημοκρατίας Κνωσού, και συγχρόνως έχει και μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο. Η διαμόρφωσή του θα πρέπει να προβλέπει πεζοδρόμια ικανού πλάτους, νησίδα μικρού πλάτους για τον διαχωρισμό των ρευμάτων κυκλοφορίας, λωρίδες στάθμευσης όπου είναι δυνατόν, λωρίδες αναμονής και εφόσον υπάρχει χώρος και ποδηλατόδρομο. Οι πεζόδρομοι είναι δυνατόν να διαπλατυνθούν με την απόδοση σε κοινή χρήση μέρους της πρασιάς των παρόδιων ιδιοκτησιών.
11 3. Δυτική περιμετρική οδός του Παγκρητίου σταδίου Ηρακλείου και σύνδεση με Παλιά Εθνική Οδό (Π.Ε.Ο.). Η μελέτη αφορά στη διαμόρφωση και διαπλάτυνση της περιφερειακής οδού, που βρίσκεται περιμετρικά του Παγκρητίου Σταδίου, με στόχο τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε αυτό. Ειδικότερα το έργο της διαπλάτυνσης του δρόμου που θα διαμορφωθεί σε δύο λωρίδες κυκλοφορίας, θα ξεκινήσει από την Σπύρο Μουστακλή και συγκεκριμένα από το σημείο που είναι η συμβολή της οδού με την παραλιακή λεωφόρο, και θα συνεχιστεί σε όλο το οδικό δίκτυο, το οποίο περνά νοτίως του Παγκρητίου Σταδίου και του Κολυμβητηρίου. ΠΡΟΤΑΣΗ Προτείνεται να μην υλοποιηθεί η παράκαμψη νοτίως του Αθλητικού Γυμνασίου που φαίνεται στην μελέτη. Οι ρυμοτομούμενες αίθουσες διδασκαλίας είναι ελαφρές κατασκευές μικρής αξίας και μπορούν να αντικατασταθούν με νέες αίθουσες στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου. Υλοποιώντας την πρόταση αυτή, σε συνδυασμό με τον κόμβο που προτείνει η υπό έγκριση πολεοδομική μελέτη του Δυτικού Πολεοδομικού Κέντρου στη διασταύρωση της λεωφόρου 62 Μαρτύρων με τον δρόμο προς Αγία Μαρίνα, γίνεται ευκολότερη η σύνδεση της Παραλιακής λεωφόρου με την λεωφόρο 62 Μαρτύρων μέσω της οδού που προβλέπεται από την εκπονούμενη πολεοδομική μελέτη ανατολικά του σημερινού πολυκαταστήματος CARREFOUR.
12 4. Δυτική παραλιακή λεωφόρος πόλεως Ηρακλείου. Η νέα χάραξη της δυτικής παραλιακής λεωφόρου, που είναι σύμφωνη με τις προβλέψεις του ισχύοντος Γ.Π.Σ., εκτείνεται από το Παγκρήτιο Στάδιο έως την οδό Εφόδου. Σήμερα η κυκλοφοριακή σύνδεση των δύο χώρων, γίνεται μέσω οδού πλάτους 7-8 μέτρων, μη παραλιακή κατά το μεγαλύτερο τμήμα της, ακολουθώντας τον υφιστάμενο πολεοδομικό ιστό, αντιμετωπίζοντας έντονο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η χάραξ η που προτεί νεται από το ΠΕ.Χ Ω.Δ.Ε. και βρίσκ εται στο στάδι ο της οριστικής μελέτης, έχει μήκος περίπου 1200 μέτρα, πλάτος 21 μέτρα, έχει διαχωριστική τετράμετρη νησίδα και 1.5 μέτρο πεζοδρόμιο εκατέρωθεν. Από τεχνικής πλευράς, το έργο δεν αντιμετωπίζει ιδιαίτερα προβλήματα και το κόστος κατασκευής του υπολογίζεται περί το 1 δις δρχ., προκαλεί όμως οξύ κοινωνικό πρόβλημα και αναστάτωση που δημιουργεί στις απαλλοτριωμένες εκτάσεις των γειτονικών οικιστικών ενοτήτων «Τετράγωνο Εφόδου», Καράβολα και Ταμπακαριά. Το «Τετράγωνο της Εφόδου», οι γειτονιές Καράβολα και Ταμπακαριά προήλθαν από καταπατήσεις Δημόσιας έκτασης αμέσως μετά τον πόλεμο και σήμερα έχουν καταλήξει σε δαιδαλώδεις οικισμούς με πολύ μικρά οικόπεδα και με την πλειοψηφία των οικοδομών ακατάλληλες για στέγαση ή πολύ μικρές. Καθένας οικισμός υπολογίζεται ότι περιλαμβάνει 50 60 κτίσματα τα περισσότερα χωρίς νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, γεγονός το οποίο δυσχεραίνει τις διαδικασίες απαλλοτρίωσης τόσο για τη ζώνη μεταξύ αιγιαλού και παραλίας όσο και για τη διαπλάτυνση της παραλιακής στα πλαίσια των έργων για τους αγώνες του 2004. Οι κάτοικοι των γειτονιών διεκδικούν τίτλους ιδιοκτησίας, όπως έχει γίνει σε ανάλογες περιπτώσεις (οδός Γεωργιάδου, εξωτερικά οχυρωματικά έργα νοτίως προμαχώνα Μαρτινέγκο). Για το μείζον θέμα των απαλλοτριώσεων και την επιβεβλημένη ανάγκη μεταστέγασης των κατοίκων των παραπάνω περιοχών ανατέθηκε στην ΔΕΠΟΣ Α.Ε. από το Δήμο Ηρακλείου, στα πλαίσια του θεσμού των «Κοινωνικών Στεγαστικών Έργων Ανάπλασης» (ΚΣΕΑ), η εκπόνηση μελέτης για τη μεταστέγαση των δύο γειτονιών Εφόδου και Καράβολα. Η παραπάνω εταιρία λαμβάνοντας υπ όψιν ότι, η περιοχή απαλλοτρίωσης χωρίζετε σε τρία κτηματολόγια: α) το εντός σχεδίου που είναι μικρό και έχει πληρωθεί, β) το μεταξύ αιγιαλού και παραλίας το οποίο είναι στην αρμοδιότητα του Δήμου Ηρακλείου, και γ) το εκτός σχεδίου
13 στο οποίο έχει κηρυχθεί η απαλλοτρίωση, τον αριθμό των νοικοκυριών, τον αριθμό των κατοίκων, την έκταση της περιοχής, και την αξία γης και κτίσματος της περιοχής, κατέληξε σε εναλλακτικά σενάρια. Λαμβάνοντας υπ όψιν τα προτεινόμενα από τη ΔΕΠΟΣ σενάρια και μετά από αλλεπάλληλες διαπραγματεύσεις μεταξύ αρμοδίων υπηρεσιών και κατοίκων συμφωνήθηκε να δοθούν χρηματικές αποζημίωσης. ΠΡΟΤΑΣΗ Προκειμένου να προχωρήσει η υλοποίηση του έργου, με δεδομένο ότι στο τμήμα της λεωφόρου από το Παγκρήτιο Στάδιο έως την ΒΡ δεν υπάρχουν εκκρεμότητες, επείγει άμεσα η στεγαστική αποκατάσταση των κατοίκων των αναφερομένων περιοχών. Υπάρχει η πληροφορία ότι εάν δεν ολοκληρωθούν έγκαιρα οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις στο τέλος της οδού Μάχης Κρήτης είναι πιθανό για την υλοποίηση της παραλιακής λεωφόρου να ακολουθήθεί η χάραξη η παλαιάς εγκεκριμένης μελέτης στο σημείο αυτό (δηλαδή βορειότερα, μπαζώνοντας μέρος της παραλίας). Η λύση αυτή θα είναι καταστροφική για το παραλιακό μέτωπο (ανατολικά της εκβολής του Γιόφυρου) διότι θα αποκόψει την επαφή της πόλης με την θάλασσα, στο τμήμα αυτό και την συνέχεια του παραλιακού μετώπου από τα Ενετικά τείχη μέχρι τον Γιόφυρο. Συνεπώς θα πρέπει να αποκλειστεί η λύση αυτή. Προτείνεται επίσης να μειωθεί το πλάτος της νησίδας σε 1 μ. και να αυξηθεί το πλάτος των λωρίδων κυκλοφορίας σε 8.50 μ. ανά κατεύθυνση. Στο πλάτος των 8.50 μ. να προβλέπεται λωρίδα στάθμευσης αυτοκινήτων πλάτους 2.00 μ. και δύο λωρίδες κυκλοφορίας πλάτους 3.25 μ. έκαστη. Όπου προβλέπονται αριστερές στροφές θα υπάρχει λωρίδα αναμονής και δεν θα υπάρχει λωρίδα στάθμευσης. Στις διασταυρώσεις να γίνει κατάλληλη διαμόρφωση ώστε η στάθμευση να απέχει τουλάχιστον 5.00 μ. από την κάθετη οδό (σύμφωνα και με τον Κ.Ο.Κ.).
14 5. Ανισόπεδος κόμβος Γιόφυρου και συνδέσεις (με το οδικό δίκτυο). Στα πλαίσια του έργου αυτού ο υφιστάμενος ισόπεδος κόμβος αναμορφώνεται σε ανισόπεδο. Ειδικότερα η λεωφόρος 62 Μαρτύρων ανυψώνεται με γέφυρα μήκους 310μ. και πλάτους 12.50μ. (που ξεκινάει 150μ. μετά το κατάστημα παιχνιδιών JUMBO) ώστε να αποκτήσει ανεξάρτητη και απευθείας κίνηση προς το Γάζι και αντιστρόφως. Κάτω από τη γέφυρα διαμορφώνεται ένας ισόπεδος κόμβος ώστε να γίνεται κανονικά η κίνηση των οχημάτων από και προς την ενδοχώρα.
15 6. Ανάπλαση βελτίωση δυτικής εισόδου πόλεως Ηρακλείου και συνδέσεις με το οδικό δίκτυο. Η μελέτη αφορά την διαμόρφωση της λεωφόρου 62 Μαρτύρων από τον ανισόπεδο κόμβο Γιόφυρου έως τον κόμβο Ξεροπόταμου σε δρόμο με 2 λωρίδες κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, νησίδα και πεζοδρόμια. Δεν προβλέπονται από τη μελέτη οι χαράξεις των παράπλευρων δρόμων της λεωφόρου 62 Μαρτύρων που θα δώσουν πρόσβαση στα καταστήματα. Ο κόμβος Ξεροπόταμου παραμένει όπως είναι σήμερα. Οι εκπονούμενες πολεοδομικές μελέτες των περιοχών Δυτικό Πολεοδομικό Κέντρο, Εσταυρωμένου και Αγίας Μαρίνας προβλέπουν την λεωφόρο 62 Μαρτύρων με συνολικό πλάτος 40 μ. στο οποίο περιλαμβάνονται και οι παράπλευροι οδοί τοπικής κυκλοφορίας (σύμφωνα με τις οδηγίες της Περιφερειακής Δ/νσης του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.). Στην μελέτη του ολυμπιακού έργου δεν περιλαμβάνονται οι παράπλευροι οδοί (πιθανώς για λόγους κόστους απαλλοτριώσεων), και αυτό θεωρούμε ότι αποτελεί σοβαρή έλλειψη. Επιπλέον το ισχύον Γ.Π.Σ. Ηρακλείου και η πολεοδομική μελέτη του Δυτικού Πολεοδομικού Κέντρου προβλέπουν την κατάργηση του σημερινού κόμβου Ξεροπόταμου και την μεταφορά του δυτικότερα στην συμβολή της λεωφόρου 62 Μαρτύρων και του δρόμου προς Αγία Μαρίνα (Τσαλικάκι). Η ίδια πολεοδομική μελέτη προβλέπει την διάνοιξη δρόμου ανατολικά από το σημερινό πολυκατάστημα CARREFOUR, από τον χώρο του σημερινού Αθλητικού Γυμνασίου στην παραλία (από όπου περνά η δυτική παραλιακή λεωφόρος, που είναι ολυμπιακό έργο), μέχρι την συμβολή του δρόμου αυτού με την λεωφόρο 62 Μαρτύρων και την διαμόρφωση νέου κόμβου στο σημείο αυτό. Ο κόμβος αυτός θα εξυπηρετεί και την κίνηση προς Αγία Μαρίνα. ΠΡΟΤΑΣΗ Να επεκταθεί η μελέτη της λεωφόρου 62 Μαρτύρων προς τα δυτικά (100 μ. περίπου) και να προβλεφθεί η κατάργηση του σημερινού κόμβου Ξεροπόταμου και η δημιουργία του νέου κόμβου όπως περιγράφεται παραπάνω. (βλέπε και στην παράγραφο 14 για την πρόταση νέου δρόμου από τον κόμβο αυτό κατά μήκος της δυτικής όχθης του Ξεροπόταμου μέχρι τον δρόμο προς το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο).
16 7. Περίφραξη λιμένος (συμπεριλαμβανομένων των έργων ηλεκτροφωτισμού και δενδροφύτευσης). Το έργο περιλαμβάνει και την διαμόρφωση του παραλιακού δρόμου από τον κόμβο με την οδό Μποφώρ μέχρι τον κόμβο με τον χείμαρρο Κατσαμπά, με πρόβλεψη δρόμου 2 λωρίδων κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, νησίδας και λωρίδων στάθμευσης όπου υπάρχει αρκετός χώρος. Η διαμόρφωση της στάθμευσης αυτής είναι σημαντική για την εξυπηρέτηση και των αναγκών των επισκεπτών του κέντρου του Ηρακλείου (δυνατότητα πρόσβασης με τα πόδια ή με το αστικό λεωφορείο) και μελλοντικά για την εξυπηρέτηση της κίνησης του δικαστικού μεγάρου που προγραμματίζεται στην περιοχή αυτή. Ο δρόμος αυτός αποτελεί την κύρια πρόσβαση προς και από το λιμάνι. Η κυκλοφορία του λιμανιού και ιδιαίτερα των μεγάλων οχημάτων προβλέπεται από το Γ.Π.Σ. και τις κυκλοφοριακές μελέτες (Ηρακλείου και παλιάς πόλης) να διοχετεύεται μέσω του δρόμου πάνω στον χείμαρρο Κατσαμπά και του κόμβου Κατσαμπά στην Νέα Εθνική Οδό και στον νέο δρόμο προς Σκαλάνι Βιάννο. Επίσης από το ισχύον Γ.Π.Σ. προβλέπεται να μην επιτρέπεται η κίνηση των μεγάλων οχημάτων κατά μήκος της παραλίας εντός τειχών. Η σημασία του παραλιακού δρόμου στο τμήμα αυτό μεγαλώνει σε συνδυασμό με την πρόταση της κυκλοφοριακής μελέτης της παλιάς πόλης για τον αποκλεισμό των διαμπερών κινήσεων σε όλη την έκταση της εντός τειχών πόλης και του αντίστοιχου παραλιακού μετώπου. 8. Ανάπλαση ανατολικής εισόδου του Ηρακλείου και σύνδεση του αεροδρομίου με την παραλιακή λεωφόρο μέσω των οδών Ικάρου και Σταδίου. Θεωρούμε ότι ο δρόμος αυτός εξυπηρετεί κυρίως την ανάγκη διάνοιξης δρόμου στο παραλιακό τμήμα της Νέας Αλικαρνασσού και την σύνδεσή του με την λεωφόρο Ικάρου. Μπορεί να αποτελέσει δευτερεύουσα σύνδεση μεταξύ λιμανιού και αεροδρομίου (η κύρια σύνδεση θα είναι μέσω του Κατσαμπά και της Νέας Εθνικής Οδού). Θα πρέπει να δοθεί προσοχή στον σχεδιασμό του δρόμου αυτού ώστε να μην αποκόπτει την πόλη από το παραλιακό μέτωπο (χαμηλότερες ταχύτητες κυκλοφορίας, ύπαρξη πεζοδρόμων, ποδηλατοδρόμων, λωρίδων στάθμευσης, μελλοντικής λωρίδας τράμ κλπ.).
17 9. Παγκρήτιο στάδιο Ηρακλείου. Με βάση το πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, στο Παγκρήτιο Στάδιο Ηρακλείου θα διεξαχθούν 16 προκριματικοί αγώνες ποδοσφαίρου και το Στάδιο ήδη ανακατασκευάζεται. Θα έχει συνολική χωρητικότητα 33.000 θεατών και θα περιλαμβάνει τα εξής: - Γήπεδο ποδοσφαίρου με χλοοτάπητα. - Στίβο 400 μ. με ελαστικό τάπητα 8 διαδρομών. - Στέγαστρο θεατών. - Ηλεκτροφωτισμό / ηλεκτρονικούς πίνακες. - Βοηθητικό γήπεδο ποδοσφαίρου - Χώροι στάθμευσης. - Γενικό Ιατρείο. - Κολυμβητική δεξαμενή και δεξαμενή εκμαθήσεως. - Κλειστό στίβο (ευθεία στίβου). - Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. - Αίθουσα ενόργανης γυμναστικής. - Χώροι εξυπηρετήσεων κάτω από τις κερκίδες. Στην αρχική μελέτη δεν προβλεπόταν αρκετοί χώροι στάθμευσης. Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην εξασφάλιση μεγάλου αριθμού θέσεων στάθμευσης για το στάδιο, του οποίου η χωρητικότητα είναι πολύ μεγάλη (33.000 θεατές). Οι χώροι αυτοί μπορούν να τοποθετηθούν στις εκτάσεις που προβλέπεται να απαλλοτριωθούν γύρω από το στάδιο, ώστε να μην παρουσιάζεται το φαινόμενο της κατάληψης των επιφανειών κυκλοφορίας και της κυκλοφοριακής συμφόρησης στις περιπτώσεις που υπάρχει μεγάλος αριθμός θεατών. 10. Αντιπλημμυρικό έργο στην περιοχή του Παγκρητίου σταδίου και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου του. Το ΤΕΕ ΤΑΚ είχε αναθέσει σε Ομάδα Εργασίας το έτος 1999 να διαμορφώσει προτάσεις για το Δυτικό Παραλιακό Μέτωπο Ηρακλείου. Μεταξύ των προτάσεων αυτών σε πρώτη προτεραιότητα ήταν η αντιπλημμυρική προστασία της περιοχής του Παγκρητίου Σταδίου ώστε να εξασφαλίζεται η απορροή των ομβρίων που εμποδίζεται σήμερα από την περίφραξη και την κατασκευή του σταδίου. Το έργο «Αντιπλημμυρική προστασία Γιόφυρου» έχει ενταχθεί στην ΣΑΕ (Συλλογική Απόφαση Έργων) σύμφωνα με δημοσίευμα της 26/11/02. Το έργο περιλαμβάνει α) την ολοκλήρωση της αντιπλημμυρικής προστασίας Γιόφυρου β) την αντιπλημμυρική προστασία του Παγκρητίου Σταδίου και γ) την διευθέτηση έργων προστασίας στον Ξεροπόταμο.
18 11. Νέο κλειστό γυμναστήριο Ηρακλείου στην θέση «Δύο Αοράκια» Δήμου Νέας Αλικαρνασσού. Πρόκειται για ένα σύγχρονο γυμναστήριο, με δυνατότητα να φιλοξενεί αθλητικές οργανώσεις στα αγωνίσματα: Χάντμπολ, Μπάσκετ, Βόλεϊ, Γυμναστική, Άρση Βαρών και γενικά Βαρέων Αθλημάτων. Θα έχει συνολική χωρητικότητα 6.722 θεατών και θα περιλαμβάνει τα εξής: - Το κυρίως γυμναστήριο (το οποίο με κεντρικό διαχωριστικό έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης προπόνησης σε δύο γήπεδα μπάσκετ και δύο γήπεδα βόλεϊ). - Την αίθουσα προπόνησης - Τους βοηθητικούς χώρους ( 8 αποδυτήρια, 2 σάουνες, φουαγιέ αθλητών, αίθουσα αθλητών, ιατρικό κέντρο, φουαγιέ, αίθουσα συνεντεύξεων και πυρήνες υγιεινής). Από τη μακέτα παρατηρείται ότι οι χώροι στάθμευσης είναι ελάχιστοι και θα πρέπει να επανεξεταστούν. 12. Αποπεράτωση του έργου «Αθλητικό και Πνευματικό Κέντρο Ηρακλείου» (Κλειστό Στάδιο Πατελών). Το έργο είναι ημιτελές από το 1988. Μετά την αποπεράτωσή του θα περιλαμβάνει: - Στο ισόγειο, αίθουσα αθλητικού χώρου και άλλων δραστηριοτήτων για άτομα με ειδικές ανάγκες. - Στον πρώτο όροφο, γραφεία - Στον δεύτερο όροφο, χώρος για άθληση και πολιτιστικές εκδηλώσεις με κερκίδα για 100 θεατές. Θα πρέπει να επανεξεταστούν οι χώροι στάθμευσης.
19 13. Συσχέτιση με το ισχύον Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) Ηρακλείου και τις εγκεκριμένες ή εκπονούμενες πολεοδομικές μελέτες. Σε γενικές γραμμές τα ολυμπιακά έργα συμφωνούν με τις χρήσεις γης και το κυκλοφοριακό δίκτυο που προβλέπει το ισχύον Γ.Π.Σ. Ασυμφωνίες παρατηρούνται στα εξής σημεία: Α) Από το Γ.Π.Σ. προβλέπεται η κατάργηση του σημερινού κόμβου Ξεροπόταμου και η μετατόπισή του, δυτικότερα, στην σημερινή διασταύρωση προς Αγία Μαρίνα., και η σύνδεση με δρόμο προς την παραλία (στον χώρο του σημερινού Αθλητικού Γυμνασίου). Το ίδιο προβλέπει και η εκπονούμενη πολεοδομική μελέτη του «Δυτικού Πολεοδομικού Κέντρου». Β) Η χάραξη της δυτικής παραλιακής λεωφόρου όπως φαίνεται στα σημερινά σχέδια είναι σύμφωνη με τις προβλέψεις του ισχύοντος Γ.Π.Σ. Όμως, όπως αναφέρεται στην παρ. 4 για την Δυτική παραλιακή λεωφόρο, υπάρχει η πληροφορία ότι εάν δεν ολοκληρωθούν έγκαιρα οι αναγκαίες απαλλοτριώσεις στο τέλος της οδού Μάχης Κρήτης είναι πιθανό η χάραξη της παραλιακής λεωφόρου να ακολουθήσει την χάραξη της παλαιάς εγκεκριμένης μελέτης στο σημείο αυτό (δηλαδή βορειότερα, επιχωματώνοντας μέρος της παραλίας). Η λύση αυτή θα είναι καταστροφική για το παραλιακό μέτωπο στην ζώνη αυτή (ανατολικά της εκβολής του Γιόφυρου) διότι θα αποκόψει την επαφή της πόλης με την θάλασσα και την συνέχεια του παραλιακού μετώπου από τα τείχη μέχρι τον Γιόφυρο. Συνεπώς θα πρέπει να αποκλειστεί η λύση αυτή. Γ) Η κυκλοφορία κατά μήκος του παραλιακού μετώπου εντός τειχών προβλέπεται να είναι ήπια και να μην επιτρέπονται μεγάλα οχήματα. Από την πρόσφατη μελέτη για την κυκλοφορία της εντός τειχών πόλης (κοινή πρόταση των μελετητών της παλιάς πόλης και του γραφείου Δοκουμετζίδη) προβλέπεται ότι στην περιοχή εντός τειχών και κατά μήκος του αντίστοιχου παραλιακού μετώπου της πόλης δεν θα επιτρέπονται διαμπερείς κινήσεις. Η πρόσβαση οχημάτων θα γίνεται με μονόδρομους σε σχήμα βρόχων. Η πρόταση αυτή σημαίνει ότι από την δυτική παραλιακή λεωφόρο τα οχήματα θα ακολουθούν υποχρεωτικά τις οδούς Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, Εφόδου και Μίνωος για να παρακάμψουν την παλιά πόλη. Επειδή οι δρόμοι αυτοί δεν προτείνονται να είναι ταχείας κυκλοφορίας, δεν συντρέχει λόγος η δυτική παραλιακή λεωφόρος να είναι ταχείας κυκλοφορίας (όπως είναι τώρα σχεδιασμένη, με 4 λωρίδες κυκλοφορίας πλάτους 3,50 μ. και νησίδα 4 μ.). Συνεπώς πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα και η διατομή της δυτικής παραλιακής λεωφόρου με στενότερες λωρίδες (3.25 μ., όπως στην οδό Εθνικής Αντίστασης και νησίδα πλάτους 1 μ. αντί 4 μ.) και πρόβλεψη χώρων παρόδιας στάθμευσης, ώστε να διατηρούνται ελεύθερες χωρίς στάθμευση οι 4 λωρίδες κυκλοφορίας. Κοντά στα τείχη (μεταξύ Μίνωος και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου) θα πρέπει να γίνει διαφορετική διαμόρφωση παραχωρώντας περισσότερο χώρο για τους πεζούς. Πεζόδρομος μεγαλύτερου πλάτους, ποδηλατόδρομος, πράσινο και πιθανώς λωρίδα για κίνηση τραμ μπορεί να γίνει κατά μήκος του παραλιακού μετώπου εφόσον είναι ελεύθερο (μεταξύ γραμμών αιγιαλού και παραλίας) ή με ανάλογη αύξηση του συνολικού πλάτους της δυτικής παραλιακής λεωφόρου.
20 14. Συσχέτιση με την εκπονούμενη μελέτη τροποποίησης του Γ.Π.Σ. Ηρακλείου. Η Β φάση της μελέτης τροποποίησης του Γ.Π.Σ. Ηρακλείου έχει ολοκληρωθεί και έχουν δοθεί και οι γνωμοδοτήσεις των φορέων προς το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Η επόμενη φάση που επίκειται είναι η οριστικοποίηση των προτάσεων της μελέτης από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. Στην πρόταση της Β φάσης της μελέτης παρατηρούμε τις εξής ασυμφωνίες με τα προγραμματιζόμενα Ολυμπιακά έργα: 1. Δεν χαρακτηρίζεται ως βασική αρτηρία ολόκληρη η πεταλοειδής οδός. Συγκεκριμένα το τμήμα της οδού Εθνικής Αντίστασης από την διασταύρωση με την Γ. Παπανδρέου μέχρι την συμβολή της με την οδό Δημοκρατίας και το τμήμα από την διασταύρωση με την οδό Δημοκρατίας μέχρι την οδό Εθνικής Αντίστασης δεν έχουν χαρακτηρισμό ως αρτηρία ή συλλεκτήρια. Επίσης το τμήμα της πεταλοειδούς (οδός Ε.Ο.Κ. -Σμπώκου) από την οδό Ακαδημίας μέχρι την Δημοκρατίας χαρακτηρίζεται ως συλλεκτήρια οδός, ενώ θα πρέπει να χαρακτηριστεί ως αρτηρία, όπως το υπόλοιπο τμήμα (Ε.Ο.Κ. Μίνωος) από την οδό Ακαδημίας μέχρι την θάλασσα. 2. Στον κόμβο Ξηροπόταμου ακολουθεί τις προβλέψεις της εκπονούμενης πολεοδομικής μελέτης (ορθώς) και καταργεί τον σημερινό κόμβο Ξηροπόταμου, Στον κόμβο αυτό προτείνεται διόρθωση του εκπονούμενου Ολυμπιακού έργου (βλέπε αρ. 6. Ανάπλαση βελτίωση δυτικής εισόδου πόλεως Ηρακλείου και συνδέσεις με το οδικό δίκτυο). 3. Ο δρόμος κατά μήκος του παραλιακού μετώπου εντός τειχών χαρακτηρίζεται ως αρτηρία, ενώ από το ισχύον Γ.Π.Σ. χαρακτηρίζεται ως συλλεκτήριος μικρότερης σημασίας και η κυκλοφοριακή πρόταση για την παλιά πόλη προτείνει την απαγόρευση των διαμπερών κινήσεων μέσα από την παλιά πόλη (βλέπε και παρ. 13 Γ). 4. Δεν προβλέπεται συλλεκτήριος ή αρτηρία για το έργο με αρ. 8., Ανάπλαση Aνατολικής εισόδου του Ηρακλείου και σύνδεση του αεροδρομίου με την παραλιακή λεωφόρο μέσω των οδών Ικάρου και Σταδίου. Οι ασυμφωνίες πρέπει να ληφθούν υπ όψη και να διορθωθούν σύμφωνα με τα παραπάνω, κατά την εκπόνηση της τρίτης φάσης της μελέτης τροποποίησης του Γ.Π.Σ. Ηρακλείου. 15. Προγραμματισμένα οδικά έργα στο Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ). Α) Ανισόπεδος κόμβος Νέας Εθνικής οδού Κνωσου - Παπαναστασίου Προτείνεται να εφαρμοστεί η λύση του γραφείου Μελετών Βαρδουλάκη & συνεργάτες ΕΠΕ με τις παρακάτω προτάσεις βελτίωσης: 1. Πρόσβαση στην Εθνική Οδό από τη οδό Παπαναστασίου. 2. Δημιουργία πρόσθετης λωρίδας αναμονής στην λεωφόρο Κνωσού στον κόμβο προς τον Άγιο Νικόλαο. Β) Κατασκευάζεται ο δεύτερος κλάδος του Β.Ο.Α.Κ. βόρεια από τον σημερινό κλάδο μεταξύ των κόμβων Γιόφυρου και Κατσαμπά, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται ο δεύτερος κλάδος της γέφυρας Μπεντεβή. Το Νοέμβριο του 2002 παραδόθηκε στην κυκλοφορία το τμήμα του δεύτερου κλάδου (2 λωρίδες, λωρίδα για στάθμευση ανάγκης και διαχωριστικό τοιχείο μεταξύ των κλάδων) από τον κόμβο Γιόφυρου μέχρι λίγο πρίν τον σημερινό ισόπεδο κόμβο με την οδό Παπαναστασίου).
21 16. Προτάσεις νέων έργων συμπληρωματικών στα ολυμπιακά έργα. Α. ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΔΡΟΜΟΥ ΚΑΤΑ ΜΗΚΟΣ ΤΟΥ ΞΕΡΟΠΟΤΑΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΛΕΩΦΟΡΟ 62 ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΣΤΑ ΟΛΥΜΠΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΧΑΡΑΞΗ Προτείνεται η κατασκευή νέου δρόμου κατά μήκος του Ξεροπόταμου στο πρανές της δυτικής όχθης του. Ο δρόμος αυτός θα ξεκινά από την λεωφόρο 62 Μαρτύρων, θα χρησιμοποιεί την υφιστάμενη χάραξη δρόμου προς το εγκαταλελειμμένο λατομείο στο δυτικό πρανές του Ξεροπόταμου, θα περνά από την υφιστάμενη διάβαση κάτω από την Νέα Εθνική Οδό δίπλα στον Ξεροπόταμο και θα συνδέεται με τον υπάρχοντα δρόμο πρόσβασης προς το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο με την υπάρχουσα ισόπεδη σύνδεση απέναντι από το πολυκατάστημα MAKRO νότια της Νέας Εθνικής οδού. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Α) Η ικανοποιητική σύνδεση του Παγκρήτιου Σταδίου (υπό κατασκευή) με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο (βασικός λόγος ένταξης στα Ολυμπιακά έργα). Β) Η οδική σύνδεση των περιοχών των Δήμων Γαζίου και Ηρακλείου [Λίντο, Ξεροπόταμος, Δυτικό Πολεοδομικό Κέντρο (περιοχή όπου εκπονείται πολεοδομική μελέτη), Αμμουδάρα, Αγάκου μετόχι, Αγία Μαρίνα (περιοχή όπου εκπονείται πολεοδομική μελέτη), Αγιος Δημήτριος, Πανεπιστήμιο, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο] νότια και βόρεια από την νέα εθνική οδό, που σήμερα διαχωρίζονται από την νέα εθνική οδό και δεν συνδέονται ικανοποιητικά μεταξύ τους. Γ) Η αποφόρτιση του κυκλοφοριακού φόρτου του κόμβου Γιόφυρου και ιδιαίτερα του τμήματος του δρόμου προς Μεσσαρά από την λεωφόρο 62 Μαρτύρων μέχρι την διακλάδωση προς ΤΕΙ, όπου παρατηρούνται μεγάλοι φόρτοι, κυκλοφοριακή συμφόρηση και καθυστερήσεις. Τα προβλήματα αυτά αναμένεται να ενταθούν με την απόδοση στην κυκλοφορία της νέας λεωφόρου από τον κόμβο Γιόφυρου προς την παραλία και το Παγκρήτιο Στάδιο (ολυμπιακό έργο) και την συνεχή αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου. Δ) Επιτυγχάνεται ο σωστός σχεδιασμός του κόμβου της λεωφόρου 62 Μαρτύρων στον Ξεροπόταμο με τις κινήσεις προς την Αμμουδάρα και τα Λινοπεράματα,, την Αγία Μαρίνα, το Παγκρήτιο Στάδιο, και την αναμενόμενη σημαντική κίνηση προς το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο. Επισημαίνεται ότι η σημερινή μορφή του κόμβου (όπως προβλέπεται στα Ολυμπιακά έργα του Ηρακλείου) εξυπηρετεί μόνο την κίνηση προς και από την Αμμουδάρα και τα Λινοπεράματα και αγνοεί τις άλλες κινήσεις. Ε) Διευκολύνεται η κυκλοφοριακή σύνδεση με το νέο πολυκατάστημα που προβλέπεται να κατασκευαστεί δίπλα στον Ξεροπόταμο και νότια της λεωφόρου 62 Μαρτύρων. ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ Η ΥΠΟ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΜΕΛΕΤΕΣ Α) Το εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Γ.Π.Σ.) του πολεοδομικού συγκροτήματος Ηρακλείου προτείνει την κατασκευή του δρόμου αυτού, όπως επίσης και την κατάργηση του σημερινού κόμβου (από το 1988, βλέπε συνημμένο φωτοαντίγραφο).
22 Β) Η μελέτη τροποποίησης του εγκεκριμένου Γ.Π.Σ. που εκπονείται τώρα προτείνει την ένταξη στο σχέδιο πόλεως της περιοχής μεταξύ Ξεροπόταμου και Αγίας Μαρίνας με χρήση Γενικής Κατοικίας και Πολεοδομικού Κέντρου. Ο δρόμος αυτός θα εξυπηρετήσει τις χρήσεις αυτές. Γ) Η υπό έγκριση πολεοδομική μελέτη του Δυτικού Πολεοδομικού Κέντρου, προβλέπει την κατάργηση του σημερινού κόμβου και την αντικατάστασή του με κόμβο στην διασταύρωση της Λεωφόρου 62 Μαρτύρων με τον δρόμο προς Αγία Μαρίνα. Η κυκλοφορία προς Αμμουδάρα και Λινοπεράματα θα γίνεται από τον κόμβο αυτό με δρόμο κάθετο προς την 62 Μαρτύρων ανατολικά του υπάρχοντος ξενοδοχείου. Για την σωστή λειτουργία του κόμβου κρίνεται απαραίτητη η κατά προτεραιότητα διάνοιξη του δρόμου αυτού. Η ίδια μελέτη προβλέπει δρόμο του σχεδίου πόλεως ικανού πλάτους στο τμήμα από την Λ. 62 Μαρτύρων μέχρι την παραλία (δίπλα από το πολυκατάστημα CARREFOUR), που θα εξυπηρετήσει ακόμα καλύτερα την κίνηση μεταξύ Παγκρητίου Σταδίου και Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου. Δ) Στην διαδρομή της προτεινόμενης χάραξης υπάρχει τοπογραφική αποτύπωση που έχει αναθέσει ο Δήμος Γαζίου. ΕΥΚΟΛΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ Α) Στο τμήμα από Λεωφόρο 62 Μαρτύρων μέχρι την διάβαση κάτω από την νέα εθνική οδό χρησιμοποιείται (στο μεγαλύτερο μέρος) η υφιστάμενη χάραξη του υπάρχοντος δρόμου προς το εγκαταλελειμμένο λατομείο. Στο (μικρό) υπόλοιπο τμήμα η χάραξη γίνεται στο πρανές δυτικά του Ξεροπόταμου. Β) Δεν επηρεάζεται το ρέμα του Ξεροπόταμου διότι η χάραξη γίνεται εκτός της κοίτης και των ορίων του ρέματος. Γ) Δεν απαιτούνται δαπανηρά τεχνικά έργα (γέφυρες κλπ.) και αξιοποιείται η υπάρχουσα διάβαση κάτω από την νέα εθνική οδό. Δ) Υπάρχει ο απαιτούμενος χώρος για την κατασκευή ισόπεδου κόμβου επί της Λεωφόρου 62 Μαρτύρων (προτείνεται η μελέτη κόμβου κυκλικής μορφής για την εξυπηρέτηση όλων των κινήσεων). Ε) Ο δρόμος αυτός εξυπηρετεί την πρόσβαση στις αδόμητες ιδιοκτησίες της και η χάραξή του δεν εμποδίζει την μελλοντική πολεοδόμηση της περιοχής, επειδή δίπλα στα ρέματα προβλέπονται χώροι πρασίνου. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Α) Ο δρόμος αυτός είναι αναγκαίος για την ταχύτερη σύνδεση του Παγκρητίου Σταδίου με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και για τον λόγο αυτό προτείνεται να ενταχθεί στα Ολυμπιακά Έργα του Ηρακλείου. Επίσης θα συνδέσει περιοχές που σήμερα διχοτομούνται από την νέα εθνική οδό. Β) Είναι εύκολη η κατασκευή του δρόμου με πολύ χαμηλό κόστος λόγω της αξιοποίησης υφισταμένων χαράξεων και διαβάσεων. Γ) Είναι σύμφωνος με τις προβλέψεις του Γ.Π.Σ, Ηρακλείου και της πολεοδομικής μελέτης του δυτικού πολεοδομικού κέντρου.
23 Δ) Θα εξυπηρετήσει τις κινήσεις προς Αγία Μαρίνα και προς τις μελλοντικές σημαντικές χρήσεις της περιοχής (Πολεοδομικό Κέντρο, πολυκατάστημα) και θα γίνει σωστός σχεδιασμός του κόμβου 62 Μαρτύρων Ξεροπόταμου. Β. ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΝΕΟΥ ΚΟΜΒΟΥ ΣΤΟΝ ΒΟΡΕΙΟ ΟΔΙΚΟ ΑΞΟΝΑ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΩΣΤΟΣ Στη θέση αυτή υπάρχει ανισόπεδη διάβαση (γέφυρα) πάνω από την Νέα Εθνική Οδό που οδηγεί από την συνέχεια της σημερινής οδού Θερίσσου (στην περιοχή Κορώνη Μαγαρά) στις περιοχές Μαλάδων και Φοινικιάς, όπου υπάρχουν οι εγκαταστάσεις του βιολογικού καθαρισμού Ηρακλείου και η μεγάλη βιοτεχνική περιοχή μεταξύ των δρόμων προς Μαλάδες και προς Φοινικιά. Λόγω των χρήσεων αυτών υπάρχει μεγάλη κίνηση οχημάτων μεγάλου μεγέθους (φορτηγά, μεταφορές λυμάτων κλπ.) που χρησιμοποιούν σήμερα τον κόμβο του Γιόφυρου με ακατάλληλους δρόμους και επιβαρύνουν την κυκλοφορία της περιοχής και τον κυκλοφοριακό φόρτο στον κόμβο Γιόφυρου, που είναι ιδιαίτερα επιβαρημένος. Προτείνεται η κατασκευή προσβάσεων από και προς την Νέα Εθνική Οδό (Ν.Ε.Ο.) στην θέση της υπάρχουσας γέφυρας εκατέρωθεν της Ν.Ε.Ο., ώστε να λειτουργήσει συνολικά σαν νέος κόμβος που θα εξυπηρετήσει τις προαναφερόμενες κινήσεις και την πρόσβαση προς την Ν.Ε.Ο. των περιοχών Κορώνη Μαγαρά, Θερίσσου και Αγ. Ιωάννη Χωστού και θα αποσυμφορήσει τον κόμβο Γιόφυρου, όπου παρατηρούνται καθημερινά φαινόμενα κυκλοφοριακής συμφόρησης. Η κατασκευή των προσβάσεων από και προς την Νέα Εθνική Οδό είναι πολύ εύκολη διότι οι παράλληλοι δρόμοι ευρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με το οδόστρωμα της Ν.Ε.Ο.