ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 14 Μαρτίου 2011 (18.03) (OR. en) 7029/11 COMPET 67 IND 33 MI 141 ECO 23 ENV 193 ACIER 8 COMER 55 PROBA 29 ENER 55 SID 8 WTO 98 AGRI 213 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ του: Συμβουλίου «Ανταγωνιστικότητα» της 10ης Μαρτίου 2011 προηγούμενο 6909/11 COMPET 59 IND 20 MI 93 ECO 19 ENV 128 ACIER 7 COMER 45 έγγρ.: PROBA 27 ENER 38 SID 7 WTO 82 AGRI 162 Θέμα: Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις πρώτες ύλες και τις αγορές βασικών εμπορευμάτων Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις πρώτες ύλες και τις αγορές βασικών εμπορευμάτων, όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο «Ανταγωνιστικότητα» στις 10 Μαρτίου 2011. 7029/11 ΔΙ/ακι 1 DG C II EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΙΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την ανακοίνωση της Επιτροπής του Νοεμβρίου 2008 με τίτλο «Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες κάλυψη των ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη» 1, στην οποία προτεινόταν μια αντιμετώπιση του θέματος των πρώτων υλών βασισμένη σε τρεις πυλώνες, ήτοι πρόσβαση στις πρώτες ύλες στις παγκόσμιες αγορές χωρίς στρέβλωση των όρων, προώθηση βιώσιμου εφοδιασμού με πρώτες ύλες από ευρωπαϊκές πηγές και ανάγκη αποδοτικής χρήσης και ανακύκλωσης των πόρων, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Ιουνίου του 2009 με τίτλο «Ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά μια ανταγωνιστική και βιώσιμη βιομηχανική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση» 2, στα οποία το Συμβούλιο χαιρετίζει την ανακοίνωση του Νοεμβρίου του 2008 και τονίζει πόσο σημαντικό είναι να διαθέτει η ΕΕ ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής που να διευκολύνει το εμπόριο και τον εφοδιασμό με πρώτες ύλες, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την ανακοίνωση της Επιτροπής του Νοεμβρίου του 2009 με τίτλο «Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» 3, στην οποία εξετάζονταν οι εξελίξεις στις αγορές βασικών εμπορευμάτων εν γένει και στις τιμές των τροφίμων ειδικότερα, 1 2 3 Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο Πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες Κάλυψη των ουσιωδών αναγκών μας για ανάπτυξη και απασχόληση στην Ευρώπη (έγγρ. 16053/08 + ADD 1 της 20ής Νοεμβρίου 2008). Συμπεράσματα του Συμβουλίου: Ολοκληρωμένη προσέγγιση όσον αφορά μια ανταγωνιστική και βιώσιμη βιομηχανική πολιτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση (έγγρ. 10527/09 της 2ας Ιουνίου 2009). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη (έγγρ. 15330/09 της 3ης Νοεμβρίου 2009). 7029/11 ΔΙ/ακι 2
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ την έκθεση του Ιουνίου του 2010 4 της ειδικής ομάδας εργασίας σχετικά με τον προσδιορισμό των κρίσιμων πρώτων υλών, καθώς και του παραρτήματος V 5, που περιλαμβάνει εκτίμηση, μεταξύ άλλων ζητημάτων, του «κρίσιμου χαρακτήρα», και περιλαμβάνει κατάλογο πρώτων υλών, καθώς και ορισμένες συστάσεις για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με πρώτες ύλες, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τη στρατηγική «ΕΥΡΩΠΗ 2020» για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, η οποία δημοσιοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2010 6 και υιοθετήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2010 7 και η οποία περιλαμβάνει την εμβληματική πρωτοβουλία «Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους» 8, που στόχο έχει τη στήριξη της μετάβασης προς μια οικονομία με αποτελεσματική χρήση των πόρων και χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, την εμβληματική πρωτοβουλία «Μια βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης» 9, που υποστηρίζει την προώθηση τεχνολογιών και μεθόδων παραγωγής που μειώνουν τη χρήση φυσικών πόρων, την εμβληματική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτομίας» 10, που επιδιώκει τη χρήση υποκατάστατων για τις πρώτες ύλες που σπανίζουν όλο και περισσότερο και τον περιορισμό και την ανακύκλωση των αποβλήτων, και την εμβληματική πρωτοβουλία «Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη» 11, που στοχεύει στην αποσύνδεση της ανάπτυξης από τη χρήση ενέργειας και τη μετατροπή της Ευρώπης σε μια οικονομία με αποδοτικότερη χρήση ενέργειας, γεγονός που θα μειώσει επιπροσθέτως την εξάρτησή της από ξένες πηγές όσον αφορά τις πρώτες ύλες και τα βασικά εμπορεύματα, 4 5 6 7 8 9 10 11 Διαθέσιμη στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/rawmaterials/files/docs/report-b_en.pdf. Διαθέσιμο στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/enterprise/policies/rawmaterials/files/docs/annex-v-b_en.pdf. Ανακοίνωση της Επιτροπής: ΕΥΡΩΠΗ 2020 Στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη (έγγρ. 7110/10 της 5ης Μαρτίου 2010). Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, 17 Ιουνίου 2010, Συμπεράσματα (έγγρ. EUCO 13/10 της 17ης Ιουνίου 2010). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Μια Ευρώπη που χρησιμοποιεί αποτελεσματικά τους πόρους Εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» (έγγρ. 5869/11 της 28ης Ιανουαρίου 2011). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ολοκληρωμένη βιομηχανική πολιτική για την εποχή της παγκοσμιοποίησης Η ανταγωνιστικότητα και η βιωσιμότητα τίθενται στο επίκεντρο (έγγρ. 15483/10 της 26ης Οκτωβρίου 2010). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Εμβληματική πρωτοβουλία «Ευρώπη 2020» Ένωση καινοτομίας (έγγρ. 14035/10 της 6ης Οκτωβρίου 2010). Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη (έγγρ. 9981/1/10 REV 1 της 7ης Σεπτεμβρίου 2010). 7029/11 ΔΙ/ακι 3
ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ ότι οι χώρες του G-20 συμφώνησαν κατά τη σύνοδο κορυφής του που πραγματοποιήθηκε στο Pittsburgh τον Σεπτέμβριο του 2009 να βελτιώσουν τη ρύθμιση, τη λειτουργία και τη διαφάνεια των χρηματοπιστωτικών αγορών και των αγορών βασικών εμπορευμάτων, ώστε να αντιμετωπιστεί η υπερβολική αστάθεια των τιμών των βασικών εμπορευμάτων, και ότι η δέσμευση αυτή ενισχύθηκε τον Νοέμβριο του 2010 στη σύνοδο κορυφής του G-20 στη Σεούλ, κατά την οποία οι συμμετέχουσες χώρες δεσμεύθηκαν να αντιμετωπίσουν την αστάθεια των αγορών τροφίμων και την υπερβολική αστάθεια των τιμών των ορυκτών καυσίμων, ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΟΝΤΑΣ τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του Δεκεμβρίου του 2010 με θέμα «Βιώσιμη διαχείριση των υλικών και βιώσιμη παραγωγή και κατανάλωση: ουσιαστική συμβολή σε μια Ευρώπη που θα αξιοποιεί αποδοτικά τους πόρους» 12, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ: 1. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η ασφαλής, ανοικτή και προσιτή πρόσβαση στις πρώτες ύλες, περιλαμβανομένων και των ανανεώσιμων πρώτων υλών, τα βασικά εμπορεύματα και την ενέργεια, χωρίς στρεβλώσεις και σε δίκαιες τιμές, έχει ζωτική σημασία για τη βιώσιμη ανταγωνιστικότητα και μεγέθυνση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, καθώς και των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ΥΠΕΝΘΥΜΙΖΕΙ πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη ανταγωνιστικής μη εξορυκτικής ενεργειακής βιομηχανίας στην ΕΕ, τόσο ως παράγοντα δημιουργίας πρόσθετης αξίας και θέσεων απασχόλησης όσο και ως μέσου για τη μείωση των τρωτών σημείων της ευρωπαϊκής οικονομίας, 2. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ότι, τόσο για πολλές σημαντικές πρώτες ύλες όσο και για βασικά εμπορεύματα, η κατάσταση της αγοράς τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται από αυξημένη αστάθεια τιμών, η οποία συνοδεύεται από ανοδική μακροχρόνια τάση οφειλόμενη κυρίως στη σταθερή αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης πρώτων υλών και βασικών εμπορευμάτων, 3. ΣΥΜΜΕΡΙΖΕΤΑΙ τις παρατηρήσεις της Επιτροπής σχετικά με την εκτίναξη και την αστάθεια των τιμών όσον αφορά μείζονες ομάδες αγορών βασικών εμπορευμάτων, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας, των μετάλλων και των τροφίμων, και σημειώνει ότι αυτές οι διακυμάνσεις των τιμών αποτυπώνονται σε ποικίλους βαθμούς στις τιμές καταναλωτή σημειώνει δε ότι οι διακυμάνσεις των τιμών έχουν οξυνθεί λόγω ποικίλων διαρθρωτικών προβλημάτων που παρατηρούνται στις αλυσίδες εφοδιασμού και διανομής διαφόρων βασικών εμπορευμάτων και πρώτων υλών, 12 Έγγρ. 17495/10 της 13ης Δεκεμβρίου 2010. 7029/11 ΔΙ/ακι 4
4. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ τον ρόλο των χρηματοπιστωτικών αγορών στον μετριασμό της έκθεσης τόσο των παραγωγών όσο και των καταναλωτών πρώτων υλών και βασικών εμπορευμάτων στους κινδύνους που συνδέονται με την υλική παραγωγή και την αβεβαιότητα των τιμών, ενώ παράλληλα ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΟΨΗ την αυξανόμενη επιρροή χρηματοοικονομικών παραγόντων στις αγορές βασικών εμπορευμάτων και ιδίως την απότομη αύξηση, κατά τα τελευταία χρόνια, των χρηματοοικονομικών επενδυτικών ροών προς τις αγορές παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων, και πιστεύει ότι η τάση αυτή θα πρέπει να αναλυθεί από τη σκοπιά της επίδρασης που μπορεί να έχει στην ομαλή λειτουργία των αγορών βασικών εμπορευμάτων, ΣΥΜΦΩΝΕΙ ότι πρέπει να βελτιωθεί η ακεραιότητα και η διαφάνεια των αγορών παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων, 5. ΘΕΩΡΕΙ ότι τα δύο κυριότερα διακυβεύματα είναι αφενός η υπερβολική αστάθεια των τιμών, αφετέρου ο κίνδυνος διακοπών ή μείωσης του εφοδιασμού, 6. ΑΠΕΥΘΥΝΕΙ ΕΚΚΛΗΣΗ για μια συγκροτημένη και βασιζόμενη στην αγορά ενωσιακή δράση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών, που θα βασίζεται σε μια συνεκτική προσέγγιση που θα λαμβάνει υπόψη, κατά περίπτωση, την πρωτοβουλία για τις πρώτες ύλες, τα βασικά εμπορεύματα και την ασφάλεια στις αγορές τροφίμων, τη ρύθμιση των χρηματοπιστωτικών αγορών, την ενεργειακή πολιτική, τις εξωτερικές σχέσεις, τον ανταγωνισμό, το εμπόριο, την ανάπτυξη, τη βιομηχανική και την περιβαλλοντική πολιτική καθώς και τη γεωργική και τη δασική πολιτική, επί τη βάσει στενής συνεργασίας μεταξύ των αντίστοιχων συνθέσεων του Συμβουλίου, 7. ΕΚΤΙΜΑ ότι για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που εξετάζονται στην ανακοίνωση απαιτείται επίσης διεθνής δράση, και ότι το G-20 μαζί με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) και τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) έχει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των ανησυχιών όσον αφορά την παγκόσμια ασφάλεια του εφοδιασμού και την ομαλή λειτουργία των αγορών ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή, με βάση την ανάλυσή της, να συνεισφέρει με τον κατάλληλο τρόπο στις εργασίες που διεξάγονται στο πλαίσιο της διαδικασίας του G-20 για τις τιμές των βασικών εμπορευμάτων, περιλαμβανομένων των γεωργικών βασικών εμπορευμάτων, και να πραγματοποιήσει περαιτέρω αναλύσεις για τη σχέση μεταξύ αγορών βασικών εμπορευμάτων και αγορών παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων, 7029/11 ΔΙ/ακι 5
8. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την ανακοίνωση της Επιτροπής της 2ας Φεβρουαρίου 2011 με τίτλο «Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες» 13, με τα ακόλουθα σχόλια και παρατηρήσεις: 9. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να διερευνήσει κατά πόσο είναι επιθυμητή και εφικτή η υλοποίηση στοχευμένων δράσεων για την εξόρυξη, την αποδοτική χρήση, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των πόρων (βάσει της ιεράρχησης των αποβλήτων που προβλέπεται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα 14 και στην οδηγία 2006/21/ΕΚ σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας 15 ), ώστε η ΕΕ να προσεγγίσει περισσότερο μια «κοινωνία ανακύκλωσης» που θα επιδιώκει τη μετατροπή των αποβλήτων σε πόρους, και ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να αναλύσει κατά προτεραιότητα και σε συνεννόηση με τη βιομηχανία τον βαθμό στον οποίο είναι εφικτές και τον αντίκτυπο που θα είχαν μια οικονομικά αποδοτική αποθήκευση κρίσιμων πρώτων υλών και μια καλύτερη παρακολούθηση της εξέλιξης της προσφοράς και της ζήτησης ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να επικαιροποιεί τακτικά τον κατάλογο των κρίσιμων πρώτων υλών και τουλάχιστον ανά τριετία, Α. Δίκαιο, βιώσιμο και χωρίς στρεβλώσεις εμπόριο πρώτων υλών 10. ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΕΙ την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ για το εμπόριο των πρώτων υλών και ΣΤΗΡΙΖΕΙ ΠΛΗΡΩΣ την πρόθεση της Επιτροπής να την ενισχύσει προκειμένου να διασφαλίσει τον ασφαλή, βιώσιμο και χωρίς στρεβλώσεις εφοδιασμό σε πρώτες ύλες κατά τρόπο που να εξακολουθήσει να ενσωματώνει αναπτυξιακούς στόχους, και συνεπώς να λαμβάνει υπόψη, κατά περίπτωση, το επίπεδο ανάπτυξης εκάστου αναπτυσσόμενου εμπορικού εταίρου, ειδικότερα δε των ΛΑΧ, 13 14 15 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Η αντιμετώπιση των προκλήσεων που αφορούν τις αγορές βασικών εμπορευμάτων και τις πρώτες ύλες (έγγρ. 5992/11 της 3ης Φεβρουαρίου 2011). Οδηγία 2008/98/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 19ης Νοεμβρίου 2008, για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων οδηγιών (ΕΕ L 312 της 22.11.2008, σ. 3). Οδηγία 2006/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαρτίου 2006, σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας και την τροποποίηση της οδηγίας 2004/35/ΕΚ (ΕΕ L 102 της 11.4.2006, σ. 15). 7029/11 ΔΙ/ακι 6
11. ΚΑΛΕΙ ειδικότερα την Επιτροπή, να εξακολουθήσει απαρέγκλιτα να προσθέτει δεσμευτικές ρυθμίσεις στα μέτρα για το εμπόριο και τις επενδύσεις που αφορούν τις πρώτες ύλες, π.χ. όσον αφορά τους εξαγωγικούς δασμούς και τους περιορισμούς, τη διπλή τιμολόγηση, καθώς και τα επενδυτικά ζητήματα, στα αποτελέσματα των διεξαγόμενων όπως και των μελλοντικών πολυμερών, πλειομερών και διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων, να επιταχύνει τη σύσταση μηχανισμού παρακολούθησης των εξαγωγικών περιορισμών, να ενισχύσει τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων εμποδίων που στρεβλώνουν τις αγορές πρώτων υλών, μετερχόμενη όλων των κατάλληλων μέσων, μηχανισμών και πράξεων, περιλαμβανομένης και της στρατηγικής για πρόσβαση στην αγορά και, κατά περίπτωση, μέσω επίλυσης των διαφορών, να αναπτύξει και να ενισχύσει δραστηριότητες ευαισθητοποίησης και τις διπλωματικές ενέργειες, μέσω διμερών, πλειομερών και πολυμερών διαλόγων για τις βασικές ύλες, με όλους τους οικείους εταίρους και στο πλαίσιο όλων των σχετικών διεθνών φόρουμ, 12. ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη διασφάλισης της συνάφειας των διαφόρων μέσων της εμπορικής πολιτικής με στόχο την εμπορική πολιτική της ΕΕ για τις πρώτες ύλες και ΠΡΟΣΔΟΚΑ, στο πλαίσιο αυτό, την περαιτέρω ανάλυση και τις προτάσεις της Επιτροπής, κατά περίπτωση, για τις προσεγγίσεις αναφορικά με τρίτες χώρες μέσω αυτόνομων μέτρων, διμερών και πολυμερών πλαισίων και διαλόγων, Β. Βιώσιμος εφοδιασμός σε πρώτες ύλες συναφείς διάλογοι συμπράξεις αναπτυξιακή πολιτική 13. ΑΠΕΥΘΥΝΕΙ ΕΚΚΛΗΣΗ για τη συνέχιση της παροχής στήριξης στην Πρωτοβουλία για τη Διαφάνεια των Εξορυκτικών Βιομηχανιών 16, την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών με την Παγκόσμια Τράπεζα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και περιφερειακές αναπτυξιακές τράπεζες, καθώς επίσης και την προώθηση της διαφάνειας, της χρηστής διακυβέρνησης και των προτύπων βιωσιμότητας σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού με πρώτες ύλες, μεταξύ άλλων, στο πλαίσιο των αναπτυξιακών μέσων της ΕΕ, 16 Διαθέσιμη στη διεύθυνση: http://eiti.org/eiti. 7029/11 ΔΙ/ακι 7
14. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να προτείνει πρωτοβουλίες, σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς, σχετικά με τη γνωστοποίηση χρηματοοικονομικών στοιχείων από εταιρείες δραστηριοποιούμενες στην εξορυκτική βιομηχανία, περιλαμβανομένης της πιθανής θέσπισης υποχρέωσης για την υποβολή εκθέσεων ανά χώρα, των διεθνών προτύπων χρηματοοικονομικής αναφοράς (ΔΠΧΑ) για την εξορυκτική βιομηχανία και της παρακολούθησης της νομοθεσίας τρίτων χωρών, 15. ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΥΠΟΨΗ την ανάγκη να προωθηθεί η επί ίσοις όροις εφαρμογή υψηλών και βιώσιμων προδιαγραφών τόσο από τις ενωσιακές όσο και από τις μη ενωσιακές εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες και η εφαρμογή των βέλτιστων διαθέσιμων τεχνολογικών απαιτήσεων, καθώς και την ανάγκη να προαχθεί η κοινωνική ευθύνη των εταιρειών και άλλοι σχετικοί κώδικες συμπεριφοράς, λαμβανομένων υπόψη περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων, καθώς και να υποστηριχθεί το έργο του ΟΟΣΑ σχετικά με τη δέουσα επιμέλεια στον τομέα της εξόρυξης και το Πρόγραμμα Γεωεπιστημών της Οργάνωσης των Ηνωμένων Εθνών για την Παιδεία την Επιστήμη και τον Πολιτισμό, 16. ΤΟΝΙΖΕΙ την ανάγκη για μια «διπλωματία των πρώτων υλών», η οποία θα πρέπει να εδράζεται σε ευρύτερες πολιτικές έναντι των τρίτων χωρών και ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ την Επιτροπή και τα κράτη μέλη να αναπτύξουν διάλογο και στρατηγικές εταιρικές σχέσεις με τρίτες χώρες που προμηθεύουν ή χρησιμοποιούν βασικές πρώτες ύλες, να συνεχίσουν να λαμβάνουν υπόψη τους στόχους της αναπτυξιακής συνεργασίας κατά την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για τις πρώτες ύλες, να στηρίξουν την εφαρμογή της κοινής στρατηγικής ΕΕ- Αφρικής 2011-2013 17 στον τομέα των πρώτων υλών και να διαβουλευθούν με τις αναπτυσσόμενες χώρες και τις αναδυόμενες οικονομίες σε άλλες περιοχές του πλανήτη (περιλαμβανομένης της Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής) σχετικά με τη σκοπιμότητα της χάραξης κοινών στρατηγικών εμπνεόμενων από το παράδειγμα της κοινής στρατηγικής ΕΕ-Αφρικής, ΣΤΗΡΙΖΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να κινητοποιήσει το Καταπιστευματικό Ταμείο Υποδομών ΕΕ-Αφρικής 18 και να αξιολογήσει κατά πόσο είναι εφικτή η αύξηση του δανεισμού στη βιομηχανία, μεταξύ άλλων για έργα εξόρυξης και εξευγενισμού σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και άλλα ευρωπαϊκά πιστωτικά ιδρύματα, ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να διερευνήσει τις λεπτομέρειες και τους περιορισμούς των μηχανισμών παροχής χρηματοοικονομικών εγγυήσεων σε συνεργασία με την ΕΤΕπ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάπτυξης και να προωθήσει τους δεσμούς μεταξύ της εξορυκτικής βιομηχανίας και της τοπικής ανάπτυξης, περιλαμβανομένης της αποτελεσματικής χρήσης των εσόδων από την εξορυκτική βιομηχανία για τον σκοπό αυτόν, 17 18 Βλ.: http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/er/118211.pdf. Βλ.: http://www.eib.org/projects/regions/acp/infrastructure_trust_fund/?lang=en. 7029/11 ΔΙ/ακι 8
Γ. Προώθηση του βιώσιμου εφοδιασμού στο εσωτερικό της ΕΕ 17. ΤΟΝΙΖΕΙ τη διαθεσιμότητα φυσικών πόρων εντός της Ευρώπης και ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ την ανάγκη καλύτερου συντονισμού προκειμένου να βελτιωθεί ο τρόπος εξόρυξης, διανομής, επεξεργασίας, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης των ιδίων πόρων και των πρώτων υλών της Ευρώπης, λαμβανομένης υπ' όψιν της ανάγκης για χωρίς στρεβλώσεις και οικονομικά προσιτό εφοδιασμό της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, 18. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ τα προβλήματα εφοδιασμού των δασικών βιομηχανιών με πρώτες ύλες και του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (βιομάζα) και ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ την Επιτροπή να προτείνει κατάλληλα και συγκεκριμένα μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων, όπως αυτά που περιλαμβάνει η ανακοίνωση της Επιτροπής για την καινοτομία και την αειφορία των δασικών βιομηχανιών στην ΕΕ 19, 19 Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την καινοτομία και την αειφορία των δασικών βιομηχανιών στην ΕΕ Συνεισφορά στη στρατηγική της ΕΕ για την ανάπτυξη και την απασχόληση (έγγρ. 7154/08 της 29ης Φεβρουαρίου 2008). 7029/11 ΔΙ/ακι 9
19. ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ την Επιτροπή να ενεργήσει ως παράγοντας διευκόλυνσης της ανταλλαγής βέλτιστων πρακτικών και να συνεχίσει να προσφέρει τη στήριξή της όσον αφορά: α) τον καθορισμό μεταλλευτικής πολιτικής στα κράτη μέλη βασισμένης στις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης, β) τη χάραξη πολιτικής για τον σχεδιασμό των χρήσεων της γης στα κράτη μέλη σε σχέση με τα ορυκτά, γ) τη θέσπιση σαφούς διαδικασίας για την έγκριση της εξερεύνησης και εξόρυξης ορυκτών στα κράτη μέλη, δ) τη χρήση και τη βελτίωση, βάσει κατάλληλης ανάλυσης, της γνωσιακής βάσης που είναι απαραίτητη για μια αποτελεσματική στρατηγική σχετικά με τις πρώτες ύλες, μέσω της χρήσης κατάλληλων υφιστάμενων μέσων και, στο πλαίσιο αυτό, της τόνωσης της συνεργασίας με τα κράτη μέλη και τη βιομηχανία του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου στα μέσα αυτά περιλαμβάνονται εμπορικές κατάντι υπηρεσίες και δεδομένα από το σύστημα Παγκόσμιας Παρακολούθησης του Περιβάλλοντος και της Ασφάλειας (GMES), στενότερη συνεργασία μεταξύ των εθνικών φορέων γεωλογικών ερευνών και σύσταση ευρωπαϊκής δομής πληροφοριών για τις βασικές ύλες, στην οποία θα περιλαμβάνεται, παραδείγματος χάριν, μια ευρωπαϊκή επετηρίδα βασικών υλών, ε) την υποστήριξη του έργου της Οικονομικής Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών (ΟΕΗΕ) για την Ευρώπη όσον αφορά την τυποποίηση και τη γνωστοποίηση των αποθεμάτων και των πόρων, 20. ΣΤΗΡΙΖΕΙ τη βελτίωση των τομεακών δεξιοτήτων μέσω πρωτοβουλιών κατάρτισης σε ευρωπαϊκό επίπεδο δρομολογούμενων από κοινωνικούς εταίρους ή ευρωπαϊκά παρατηρητήρια, 21. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να προωθήσει περαιτέρω την καινοτομία και τις προσπάθειες έρευνας και ανάπτυξης στην αλυσίδα της προστιθέμενης αξίας πρώτων υλών, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης, της εξόρυξης, της επεξεργασίας, της ανακύκλωσης, του οικολογικού σχεδιασμού, της παραγωγής με αποδοτική χρήση των πόρων και της υποκατάστασης, να εκτιμήσει τη σκοπιμότητα δημιουργίας μιας ευρωπαϊκής σύμπραξης καινοτομίας για τις πρώτες ύλες και να παρουσιάσει σχετικές προτάσεις εφόσον κριθεί σκόπιμο, σεβόμενη παράλληλα πλήρως την αρχή της επικουρικότητας 7029/11 ΔΙ/ακι 10
22. ΠΑΡΟΤΡΥΝΕΙ την Επιτροπή να αναζητήσει συνέργιες και να ενισχύσει τις υφιστάμενες πολιτικές της και τα εργαλεία της κατά τρόπο που να συνάδει προς την «έξυπνη νομοθεσία», καθώς επίσης και να αναλάβει συντονισμένη δράση σε διάφορους τομείς πολιτικής ώστε να καταστεί πιο αποδοτική και πιο βιώσιμη αφενός η χρήση των πόρων και των υλικών αφετέρου ο σχεδιασμός και η παραγωγή αγαθών εντός της ΕΕ, καθώς και να βελτιωθεί η σχεδίαση των προϊόντων σύμφωνα με μια ολοκληρωμένη προσέγγιση βασιζόμενη στον κύκλο ζωής τους, ώστε να καλύπτονται η επισκευή, η επαναχρησιμοποίηση και η αποσυναρμολόγησή τους, χωρίς να θίγεται η ελεύθερη κυκλοφορία των αγαθών στην εσωτερική αγορά, 23. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ τις κατευθυντήριες γραμμές που εξέδωσε η Επιτροπή τον Ιούλιο του 2010 20 σχετικά με τις μη ενεργειακές εξορυκτικές δραστηριότητες και τις απαιτήσεις του προγράμματος Natura 2000, και ΑΠΕΥΘΥΝΕΙ ΕΚΚΛΗΣΗ για την εφαρμογή ολοκληρωμένης προσέγγισης και στις μελλοντικές δράσεις, 24. ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΕΙ ότι έχει κομβική σημασία για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας η ύπαρξη ενός συστήματος υποδομών (μεταφορών, επικοινωνιών και αποθήκευσης, μεταξύ άλλων) που να λειτουργεί σωστά και να διασφαλίζει την ασφαλή πρόσβαση σε πρώτες ύλες και τον εφοδιασμό των καταναλωτών με προϊόντα αναγνωρίζει, σε αυτό το πλαίσιο, τη σημασία των διευρωπαϊκών δικτύων, 20 Κατευθυντήριες γραμμές της ΕΚ για την ανάληψη εξορυκτικών δραστηριοτήτων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του προγράμματος Natura 2000. Διαθέσιμες στη διεύθυνση: http://ec.europa.eu/environment/nature/natura2000/management/docs/neei_n2000_guidance.pdf. 7029/11 ΔΙ/ακι 11
Δ. Αποδοτικότερη χρήση των πόρων και προώθηση της ανακύκλωσης 25. ΠΡΟΣΜΕΝΕΙ τον επικείμενο οδικό χάρτη της ΕΕ για μια Ευρώπη με αποδοτική χρήση των πόρων, τον οδικό χάρτη του Απριλίου του 2010 για μια ευρωπαϊκή οικονομία με χαμηλές εκπομπές άνθρακα έως το 2050 21, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ενεργειακής απόδοσης 2020 του Νοεμβρίου του 2010 22, καθώς και άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής για να αρθούν τα κυριότερα εμπόδια στα οποία προσκρούουν η αποτελεσματικότητα και η ανακύκλωση, να αναληφθεί αποτελεσματική δράση κατά της «διαρροής» αποβλήτων προς ανεπαρκή επεξεργασία εντός ή εκτός της ΕΕ, να ενθαρρυνθεί η ανάκτηση (όπως και η ανακύκλωση) πρώτων υλών από απόβλητα εξορύξεως, να προαχθεί η ανάπτυξη της βιομηχανίας ανακύκλωσης σε όλο το εύρος της αλυσίδας προστιθέμενης αξίας, προς όφελος του ευρωπαϊκού βιομηχανικού κλάδου, να τονωθεί η καινοτομία σε ό,τι αφορά την αποδοτικότητα των πόρων και τον σχεδιασμό ανακυκλώσιμων προϊόντων, και να εφαρμοστεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση βασιζόμενη στον κύκλο ζωής όπου θα δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στη δέσμευση των επικίνδυνων ουσιών που προκύπτουν από την ανακύκλωση, 26. ΤΟΝΙΖΕΙ ότι η ανακύκλωση συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση των πόρων, δίνοντας ώθηση στον σχεδιασμό προϊόντων που προσφέρονται για αποσυναρμολόγηση και μετατρέποντας τα απορρίμματα σε προϊόντα και υλικά, εφαρμόζοντας τις διαδικασίες αυτές σε ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών (σύμφωνα με την ιεράρχηση των αποβλήτων που προβλέπεται στην οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα και στην οδηγία 2006/21/ΕΚ σχετικά με τη διαχείριση των αποβλήτων της εξορυκτικής βιομηχανίας), και ιδίως οργανώνοντας την παραγωγή σε πιο βιώσιμη βάση με σκοπό τη διαμόρφωση βιώσιμων μοντέλων κατανάλωσης και παραγωγής, 21 22 Διαθέσιμος στη διεύθυνση: http://www.roadmap2050.eu. Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών Ενέργεια 2020: Μια στρατηγική για ανταγωνιστική, αειφόρο και ασφαλή ενέργεια (έγγρ. 16096/10 της 10ης Νοεμβρίου 2010). 7029/11 ΔΙ/ακι 12
27. ΣΗΜΕΙΩΝΕΙ ΜΕ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ την πρόθεση της Επιτροπής o να δημοσιεύσει εντός του 2011 επισκόπηση της θεματικής στρατηγικής για την πρόληψη της δημιουργίας και την ανακύκλωση των αποβλήτων 23, o να υποστηρίξει την έρευνα και πιλοτικές δράσεις που αφορούν την αποδοτική χρήση των πόρων και τη θέσπιση οικονομικών κινήτρων για συστήματα ανακύκλωσης ή επιστροφής χρημάτων, o να διεξαγάγει εκ των υστέρων αξιολόγηση του ενωσιακού κεκτημένου σχετικά με τα απόβλητα, o να επανεξετάσει εντός του 2012 το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή 24, o να αξιολογήσει την εφαρμογή και τις επιπτώσεις της οδηγίας περί οικολογικού σχεδιασμού 25 και να αναλύσει περαιτέρω την εφικτότητα της ανάπτυξης μηχανισμών οικολογικού σχεδιασμού, o να καταπολεμήσει το περιβαλλοντικό ντάμπινγκ σε σχέση με τα απόβλητα και την παράνομη μεταφορά αποβλήτων σε τρίτες χώρες, o να αναπτύξει εντός του 2011 και σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη ακριβή και εφαρμόσιμα πρότυπα επιθεώρησης για τα απόβλητα, τα οποία θα ισχύουν στο σύνολο της ΕΕ, o να εξετάσει το ενδεχόμενο αξιοποίησης των κονδυλίων της ΕΕ για την έρευνα υπέρ της βελτίωσης των τεχνολογιών που χρησιμεύουν στην ανίχνευση, την ταυτοποίηση, την παρακολούθηση και τον εντοπισμό παράνομων φορτίων, o να εξετάσει κατά πόσο είναι εφικτό να εφαρμοστεί ένα παγκόσμιο καθεστώς πιστοποίησης εγκαταστάσεων ανακύκλωσης για τις ροές αποβλήτων σε παγκόσμιο επίπεδο, o να συνεργαστεί με τα κράτη μέλη προκειμένου να εκτιμηθεί κατά πόσο είναι εφικτή η καθιέρωση επίσημου μηχανισμού σε επίπεδο ΕΕ για την επιβολή του ενωσιακού κεκτημένου βάσει του δικτύου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εφαρμογή και επιβολή του δικαίου του περιβάλλοντος (IMPEL), o να αναπτύξει νέες και καινοτόμες πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανιών ανακύκλωσης της ΕΕ, ιδίως με τη θέσπιση νέων αγορακεντρικών μέσων για την προώθηση της χρήσης δευτερογενών πρώτων υλών, 23 24 25 Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Συμβούλιο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών: Ένα βήμα μπροστά για την αειφόρο χρήση των πόρων: Θεματική στρατηγική για την πρόληψη της δημιουργίας και την ανακύκλωση των αποβλήτων (έγγρ. 5047/10 της 4ης Ιανουαρίου 2006). Ανακοίνωση της Επιτροπής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή των Περιφερειών όσον αφορά το σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη κατανάλωση και παραγωγή και τη βιώσιμη βιομηχανική πολιτική (έγγρ. 12026/08 της 24ης Ιουλίου 2008). Οδηγία 2009/125/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21ης Οκτωβρίου 2009, για τη θέσπιση πλαισίου για τον καθορισμό απαιτήσεων οικολογικού σχεδιασμού όσον αφορά τα συνδεόμενα με την ενέργεια προϊόντα (αναδιατύπωση) (ΕΕ L 285 της 31.10.2009, σ. 10). 7029/11 ΔΙ/ακι 13
o να προτείνει πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ακεραιότητας και της διαφάνειας των αγορών παραγώγων επί βασικών εμπορευμάτων, 28. ΕΝΘΑΡΡΥΝΕΙ την οικοκαινοτομία και προσμένει το επικείμενο σχέδιο οικοκαινοτομίας, την ανάπτυξη του ρόλου των καινοτόμων κλάδων, τη χρήση εκτιμήσεων αντικτύπου και την εσωτερίκευση του περιβαλλοντικού κόστους, καθώς επίσης και την ανάπτυξη κοινών δράσεων για τη διερεύνηση νέων, οικολογικών τεχνολογιών που θα μπορούσαν να ενισχύσουν την αποτελεσματική χρήση πρώτων υλών, και ειδικότερα των κρίσιμων πρώτων υλών, 29. ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να φροντίσει ώστε οι τρέχουσες και οι μελλοντικές πρωτοβουλίες και τα μέσα της να προωθούν προϊόντα που να παράγονται με αποδοτικότερες μεθόδους χρήσης υλικών και να παρουσιάζουν βέλτιστη διάρκεια ζωής και μεγαλύτερες δυνατότητες ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, 30. ΑΠΕΥΘΥΝΕΙ ΕΚΚΛΗΣΗ για στενότερη συνεργασία στον τομέα της εφαρμοσμένης έρευνας με στόχο τον εντοπισμό υποκατάστατων λύσεων, περιλαμβανομένων και των υλικών, που να μειώνουν την εξάρτηση της ΕΕ από πρώτες ύλες, στις οποίες περιλαμβάνονται κρίσιμες πρώτες ύλες, E. Ευαισθητοποίηση του κοινού και συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών 31. ΣΤΗΡΙΖΕΙ τα σχέδια της Επιτροπής για προώθηση ετήσιων δημόσιων συζητήσεων σχετικά με την ασφάλεια του εφοδιασμού σε πρώτες ύλες και βασικά εμπορεύματα μέσω τακτικών θεματικών εκδηλώσεων με στόχο την προώθηση της ευαισθητοποίησης για τις επικείμενες προκλήσεις και τον απολογισμό της προόδου που σημειώνεται στους τομείς αυτούς, 32. ΧΑΙΡΕΤΙΖΕΙ την πρόθεση της Επιτροπής να διοργανώσει εντός του 2011 σεμινάριο υψηλού επιπέδου, σε συνεργασία με την Προεδρία του G-20, 33. ΔΕΣΜΕΥΕΤΑΙ να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη συνέχεια που θα δοθεί στην εν λόγω ανακοίνωση και ΚΑΛΕΙ την Επιτροπή να ενημερώνει το Συμβούλιο ανά τακτά διαστήματα για τις εξελίξεις όσον αφορά την εφαρμογή της συγκεκριμένης στρατηγικής. 7029/11 ΔΙ/ακι 14