ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕΙΟ «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ» Τμήμα Γενικής Αγωγής «Διδακτική της Ιστορίας» Διδάσκουσα: Μαρία Ρεπούση Ακαδημαϊκό έτος: 2008 2009 Δ εξάμηνο Θέμα εργασίας: Η εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤ ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Πομάκης Νίκος Σουρλής Κώστας μετεκπαιδευόμενοι Δάσκαλοι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ - ΜΑΙΟΣ 2009 ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ
Προτείνεται το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο διδασκαλίας, όπου οι μαθητές είναι χωρισμένοι σε ομάδες των 4-5 ατόμων. Τα μέλη κάθε ομάδας συνεργάζονται ασχολούμενοι με τις δραστηριότητες- ερωτήματα, που προσπαθούν να απαντήσουν μέσα από την επεξεργασία των σχετικών πηγών. Κάθε ομάδα καταγράφει τα αποτελέσματα της εργασίας της και τα ανακοινώνει στην τάξη. ΤΑΞΗ ΠΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ : ΣΤ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΟΣ: 2 διδακτικές ώρες ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ -ΠΡΟΣΔΟΚΩΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΑ ΟΦΕΛΗ (Α) Δηλωτικοί Οι μαθητές: Να αντιληφθούν τη στάση των Οθωμανικών αρχών απέναντι στην εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων. Να γνωρίσουν τους παράγοντες που διαμόρφωσαν την εκπαίδευση των Ελλήνων την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Να γνωρίσουν σημαντικά πρόσωπα που πρόσφεραν τα μέγιστα στην παιδεία των υπόδουλων Ελλήνων. Να διακρίνουν τα χαρακτηριστικά μιας σχολικής τάξης εκείνης της εποχής. Να γνωρίσουν τα είδη των σχολείων και τα μέσα διδασκαλίας. Να εντοπίσουν σημαντικά σχολεία εκείνης της εποχής. Να κατανοήσουν την ιδιαιτερότητα του Φιλολογικού Γυμνασίου Σμύρνης. (Β) Μεθοδολογικοί Οι μαθητές να μάθουν να διακρίνουν είδη των πρωτογενών πηγών.
(Γ) Εννοιολογικοί Να κατανοήσουν τις έννοιες: πολιτισμική παράδοση, εκπαίδευση, δάσκαλοι του γένους, λόγιος, αστική τάξη. Αναμενόμενες στάσεις, αντιλήψεις Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σημασία της εκπαίδευσης και να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι σε αυτή. ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ Πώς εκπαιδεύονταν οι Έλληνες στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας; ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΕΩΤΗΜΑΤΑ Οι τουρκικές αρχές εμπόδιζαν την εκπαίδευση των Ελλήνων; Ποιοι παράγοντες επηρέασαν και διαμόρφωσαν την εκπαίδευση την περίοδο αυτή; Με ποιον τρόπο υλοποιούνταν η παρεχόμενη εκπαίδευση στα χρόνια της Τουρκοκρατίας; ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Το εισαγωγικό κείμενο (διαφάνεια 5) διαβάζεται στην τάξη χωρίς να απαιτείται απομνημόνευση από τους μαθητές. Το γλωσσάρι χρησιμοποιείται για την κατανόηση του κειμένου και ακλουθεί το κείμενο. ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΙΚΕΣ ΔΡΑΣΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Πηγές: Οπτική 1 Αισθητοποίηση των περιοχών που περιελάμβανε η Οθωμανική αυτοκρατορία την περίοδο αυτή. Ανάδειξη των «ιδεών» των μαθητών πάνω στο θέμα, οι οποίες θα επιβεβαιωθούν ή θα ανατραπούν με τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες που ακολουθούν. 12, 13 Πηγές: Οπτική 3, 5, 7, 8 Γραπτή 2, 4, 6 Αντίληψη τη στάσης των Οθωμανικών αρχών απέναντι στην εκπαίδευση των υπόδουλων Ελλήνων. Πηγές: Οπτική 7, 11, 14 Γραπτή 6, 9, 10, Γνώση των παραγόντων που διαμόρφωσαν την εκπαίδευση των Ελλήνων την περίοδο της Οθωμανικής κυριαρχίας. Γνωριμία με σημαντικά πρόσωπα που πρόσφεραν τα μέγιστα στην παιδεία των υπόδουλων Ελλήνων.
Πηγές: Οπτική 15 Διάκριση των χαρακτηριστικών μιας σχολικής τάξης εκείνης της εποχής. Πηγές: Οπτική 6, 19, 20 Γραπτή 7, 16, 17, 18, 19 Γνώση των σχολείων που λειτούργησαν την περίοδο αυτή Γνώση των βιβλίων που χρησιμοποιούνταν για την διδασκαλία της ανάγνωσης και της γραφής; Συσχέτιση γραπτών και οπτικών πηγών. Πηγές: Γραπτή 21 Εντοπισμός σημαντικών σχολείων εκείνης της εποχής. Z Πηγές: Γραπτή 22 Κατανόηση της ιδιαιτερότητας του Φιλολογικού Γυμνασίου Σμύρνης. ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΜΜΗ
Με την ιστοριογραμμή γίνεται μια προσπάθεια αναπαράστασης του ιστορικού χρόνου που σχετίζεται με την ενότητα αυτή και χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια ανάπτυξης της ενότητας. ΣΥΝΘΕΣΗ Με τη δραστηριότητα που εμπεριέχεται στη σύνθεση στοχεύουμε στη διαμόρφωση και τη την ενίσχυση της συνθετικής ικανότητας των μαθητών, στην ολική ανασύνθεση της ενότητας και στην πραγμάτευση της ως όλον. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γεδεών, Μ., (1939). Ιστορία των του Χριστού Πενήτων, τχ. 2, Αθήνα Δαμασκηνός,Δ.,άρθρο, Aνακτήθηκε την 23-4-2009 από: http://www.alfavita.gr/sxolikeseortes/25martiou.htm Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, (1975), τ. ΙΑ, Αθήνα: Εκδοτική Αθηνών Μελικέρτης Ιωάννης, άρθρο, Ανακτήθηκε την 23-4-2009 από: http://www.tetraktys.org/subchoises/istorika/arthra/kryfosxolio11.htm Ρεπούση, Μ.,Ανδρεάδου,Χ.,Πουταχίδης,Α., Τσίβας,Α.,(2006).Ιστορία ΣΤ Δημοτικού,Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια,(βιβλίο μαθητή),αθήνα: ΟΕΔΒ Ρεπούση, Μ.,Ανδρεάδου,Χ.,Πουταχίδης,Α., Τσίβας,Α.,(2006).Ιστορία ΣΤ Δημοτικού,Στα νεότερα και σύγχρονα χρόνια,(βιβλίο Δασκάλου),Αθήνα: ΟΕΔΒ Συμεωνίδης Π. Χαράλαμπος,( 1999). Ιστορία της Ελληνικής Γλώσσας, σ. 180-187, Αθήνα :ΕΛ.Ι.Α ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΕΣ http://www.evrytania.gr/history/letters.htm,ανακτήθηκε την 23/4/2009 http://asiaminor.ehw.gr/forms/flemmabodyextended.aspx?lemmaid=6613&boithima ta_state=&kefalaia_state=#chapter_1,ανακτήθηκε την 23/4/2009