ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΗ ΣΟΦΙΑ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ EMBASSY OF GREECE IN SOFIA OFFICE FOR ECONOMIC & COMMERCIAL AFFAIRS Evlogi Georgiev 103, Sofia 1504, Bulgaria, tel.: (00359 2) 9447959, 9447790, fax: (00359 2) 9505375 e-mail: economy@grembassysofia.org, web: http://agora.mfa.gr Σόφια, 19.05.2010 Α.Π. : OEY 2100/37/ΑΣ 1534 ΠΡΟΣ: KOIN: Πίνακας ιανοµής Υ ουργείο Εξωτερικών (χσ., µέσω ΥΠΕΞ) - ι λ. Γραφείο Υφ. κ. Κουβέλη -Γρ. κ. Γ. Γρ. ΟΣ & ΑΣ -Γραφείο κ. Β Γεν. /ντή -Γραφείο ΟΕΥ Β. Ελλάδος ΘΕΜΑ: Α οστολή έρευνας για την αγορά ε ιτρα έζιας ελιάς στη Βουλγαρία Σας α οστέλλουµε έρευνα για την αγορά ε ιτρα έζιας ελιάς στη Βουλγαρία ου εκ όνη η υ άλληλος του Γραφείου µας, κα Θεολογία Βούλγαρη, Γραµµατέας ΟΕΥ Γ. Η Προϊσταµένη Ιωάννα Σωτηράκου-Γιάνναρου Γεν. Σύµβουλος ΟΕΥ Β Συν.: λ. 19
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΑΝΟΜΗΣ 1. Υ ουργείο Εξωτερικών - Β2, Β8 ιευθύνις 2. Υ ουργείο Αγροτικής Ανά τυξης και Τροφίµων (µέσω ΥΠΕΞ) - Γενική Γραµµατεία Αγροτ. Πολιτικής & ιεθνών Σχέων (Fax: 210-5245482) 3. Ε ιµελητήρια Φορείς (µέσω e-mail µας) - Πανελλήνια Ένωση Μετα οιητών-τυ ο οιητών Εξαγωγέων Ε ιτρα έζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) - Πανελλήνια Συνοµοσ ονδία Ενώων Αγροτικών Συνεταιρισµών (ΠΑΣΕΓΕΣ) - Οργανισµός Προώθησης Εξωτερικού Εµ ορίου (OΠΕ) - Κεντρική Ένωση Ε ιµελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΑ) - Πανελλήνιος Σύνδεσµος Εξαγωγέων (ΠΣΕ) - Σύνδεσµος Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ) - Εµ ορικό και Βιοµηχανικό Ε ιµελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ) - Εµ ορικό και Βιοµηχανικό Ε ιµελητήριο Θεσσαλονίκης (ΕΒΕΘ) - Εµ ορικό και Βιοµηχανικό Ε ιµελητήριο Πειραιά (ΕΒΕΠ) - Σύνδεσµος Ε ιχειρήων και Βιοµηχανιών (ΣΕΒ) - Σύνδεσµος Βιοµηχανιών Βορείου Ελλάδος (ΣΒΒΕ) - Σύνδεσµος Βιοµηχανιών Θεσσαλίας και Κεντρικής Ελλάδος (ΣΒΘΚΕ) - Σύνδεσµος Βιοµηχανιών υτικής Μακεδονίας (ΣΒ Μ) - Βιοτεχνικό Ε ιµελητήριο Αθηνών (ΒΕΑ) - Βιοτεχνικό Ε ιµελητήριο Πειραιά (ΒΕΠ) - Βιοτεχνικό Ε ιµελητήριο Θεσσαλονίκης (ΒΕΘ) 2
1. Γενικά για τη χώρα Η Βουλγαρία έχει ληθυσµό 7,6 εκατ. κατοίκους, µε κυριότερες όλεις τη Σόφια µε 1,4 εκατ. κατοίκους, τη Φιλι ού ολη µε 378 χιλ., τη Βάρνα µε 360 χιλ. και το Μ ουργκάς µε 221.484 κατοίκους. Ο κατώτατος µηνιαίος µισθός, είναι διαµορφωµένος στα 240 λέβα ή 123 για κανονικό ωράριο εργασίας (8 ώρες/ηµέρα και 40 ώρες/εβδοµάδα) και 1,42 λέβα ανά ώρα εργασίας. Το 2008, ο µέσος µηνιαίος µισθός έφθα στα 524 λέβα µε µέσο ανώτερο τα 1.240 λέβα στον χρηµατο ιστωτικό τοµέα και µέσο κατώτερο 325 λέβα στον ξενοδοχειακό τοµέα και τον τοµέα εστίασης. Σύµφωνα µε συγκριτικά στοιχεία της EUROSTAT, οι µισθοί στην Βουλγαρία αντιστοιχούν µόλις στο 36% του εθνικού ΑΕΠ (α ό τα χαµηλότερα οσοστά στην Ευρώ η), το δε µέσο µηνιαίο εισόδηµα των βουλγαρικών νοικοκυριών υ ολεί εται κατά 8 φορές του µέσου όρου των κρατών µελών της Ε.Ε. Ε ίσης, σύµφωνα µε στοιχεία της Συνοµοσ ονδίας Ανεξάρτητων Εµ ορικών Ενώων Βουλγαρίας (CITUB), οι µές ετήσιες ακαθάριστες α οδοχές στην βιοµηχανία και τις υ ηρεσίες είναι ερί ου 15 φορές χαµηλότερες του µέσου όρου των κρατών µελών της Ε.Ε. 2. Εγχώρια παραγωγή και καταναλωτικές συνήθειες Λόγω κλιµατολογικών και εδαφολογικών συνθηκών, το ελαιόδενδρο δεν ανα τύσται στη Βουλγαρία και για τούτο το λόγο δεν υφίσταται εγχώρια αραγωγή ε ιτρα έζιας ελιάς και ελαιολάδου. Ωστόσο, αξίζει να αναφερθεί ότι στα λαίσια ροσ άθειας αντικατάστασης των αραδοσιακών καλλιεργειών κα νού στο νότιο τµήµα της χώρας, ό ου οι κλιµατολογικές συνθήκες εµφανίζονται αρκετά ευνοϊκές, έχει ήδη ξεκινήι η εφαρµογή ενός ιλοτικού ρογράµµµατος καλλιέργειες ελιάς µε τα ρώτα 1000 δενδρύλια να έχουν φυτευτεί στην εριοχή του Κάρτζαλι. Η κατανάλωση ε ιτρα έζιας ελιάς και ελαιολάδου στη Βουλγαρία έχει αυξηθεί σηµαντικά τα τελευταία χρόνια λόγω ρώτον, των συχνών ε ισκέψεων των Βούλγαρων ολιτών στην Ελλάδα και της εξοικείωσης τους µε το ελληνικό διατροφικό ρότυ ο ου το αναζητούν και στην ατρίδα τους και δεύτερον, λόγω της βελτίωσης του βιοτικού ε ι έδου. H σταδιακή, τα τελευταία χρόνια, αύξηση της καταναλωτικής δύναµης του βουλγαρικού ληθυσµού, συνδυασµό µε την αργή αλλά υ αρκτή τάση και στην Βουλγαρία, µεταβολής διατροφικών συνηθειών ρος την κατεύθυνση 3
κατανάλωσης οιοτικών και υγιεινών ειδών διατροφής, δηµιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες για την ανά τυξη της αγοράς ε ιτρα έζιας ελιάς και ελαιολάδου. Ε ίσης νέες ευκαιρίες διάθεσης δηµιούργη η κατάργηση δασµολογικών και λοι ών εµ οδίων µε την ένταξη της Βουλγαρίας στην ΕΕ, και την είσοδο της ελιάς στα δίκτυα διανοµής τροφίµων. Η ιο σηµαντική αγορά είναι εκείνη της Σόφιας και γενικότερα των µεγαλύτερων αστικών κέντρων λόγω του υψηλότερου βιοτικού ε ι έδου των κατοίκων, σύγκριση µε την ε αρχία. Η ελληνική σαλάτα µε ελιές εριλαµβάνεται σχεδόν ανελι ώς στα µενού των βουλγαρικών εστιατορίων. υστυχώς, ό ως γίνεται εµφανές α ό τη χαµηλή οιότητα της χρησιµο οιούµενης ελιάς, δεν ρόκειται συνήθως για ελληνική ελιά φυσική µαύρη ή καλαµών, αλλά, κυρίως για ελιά µαυρισµένη µε οξείδωση («βαµµένη»). Ε ίσης,αξίζει να σηµειωθεί ότι ελαιόλαδο ροσφέρεται για τη σαλάτα µόνο στα ανωτέρου ε ι έδου εστιατόρια, ενώ στα φθηνότερα και µεσαίου ε ι έδου βουλγαρικά εστιατόρια ροσφέρεται σ ορέλαιο και ελαιόλαδο κατό ιν αραγγελίας µε ρόσθετη χρέωση. Στη βουλγαρική αγορά αρατηρείται η ευρεία κυκλοφορία ελιών µαυρισµένων µε οξείδωση 1. Οι ελιές confit (конфит) στο µεγαλύτερο µέρος τους είναι τουρκικής ροέλευσης, αλλά ενίοτε και ελληνικές, κατέχουν δε την ρώτη θέση στην κατανάλωση. Ωστόσο σταδιακά οι φυσικές ελιές κερδίζουν έδαφος στην ροτίµηση του καταναλωτικού κοινού, καθώς το βιοτικό ε ί εδο ανεβαίνει. Ένα, τέλος, χαρακτηριστικό αξιόλογης µερίδας του βουλγαρικού καταναλωτικού κοινού είναι η ροτίµηση ρος ελιές µη αλµυρές. 3. ίκτυα διανοµής και τιµές διάθεση επιτραπέζιας ελιάς στη βουλγαρική αγορά Ελιές διατίθενται όλα σχεδόν τα σηµεία ώλησης (µικρά καταστήµατα τροφίµων και σού ερµαρκετ). H είσοδος στην αγορά ε ιτυγχάνεται, κατά ρώτο λόγο, συνεργασία µε εταιρείες εισαγωγής/αντι ροσω είας. Κυριότερες αλυσίδες σού ερµαρκετ ου δραστηριο οιούνται στη Βουλγαρία είναι οι PICADILLY (βουλγαρική), FANTASTICO (βουλγαρική), BILLA (αυστριακή), KAUFLAND (γερµανική), PLUS (γερµανική), ΜΕΤRO (γερµανική), CBA (ουγγρική), ΗΙΤ (γερµανική), CARREFOUR (γαλλική) µε το ρώτο κατάστηµα 1 Οι οποίες προέρχονται από καρπούς που δεν έχουν ωριµάι, ξεπικρίζουν µε διάλυµα αλκάλεως και µαυρίζουν (οξειδώνονται) µε ρεύµα αέρα. Στη συνέχεια οι ελιές ξεπλένονται µε νερό και προστίθεται γλυκονικός σίδηρος για τη σταθεροποίηση του χρώµατος. 4
να ανοίγει στη Σόφια ρόσφατα τον Α ρίλιο 2010. Σύντοµα αναµένεται η ε έκταση του δικτύου της LIDL στη βουλγαρική αγορά. Οι τιµές των ελιών διαφορο οιούνται ανάλογα µε το είδος της ελιάς ( ράσινη ή µαύρη, µε ή χωρίς, µε ή χωρίς γέµιση κόκκινης ι εριάς ή αµυγδάλου), το µέγεθος (µικρή, µεσαία, µεγάλη), τη ( λαστική, γυάλινη, κονσέρβα) και την ροέλευση. Στις συσκευασίες αναγράφονται στη βουλγαρική γλώσσα ( αυτοκόλλητη ταινία) ληροφορίες για το είδος του ροϊόντος, τον αραγωγό, τα συστατικά του, την ροέλευση, την ηµεροµηνία λήξης και τα στοιχεία του εισαγωγέα. Στο αρελθόν τα δίκτυα αγοράς (διανοµών) στην Βουλγαρία ήσαν µικρά, χωρίς βάθος και µε µικρή γεωγραφική κάλυψη. Ωστόσο, λέον έχουν ανα τυχθεί, ενώ στα αστικά κέντρα αρατηρήθηκε µία µεγάλη άνθηση στην ανά τυξη βουλγαρικών και διεθνών αλυσίδων. Στα αραρτήµατα της µελέτης αρατίθενται καταστάις αλυσίδων σου ερµάρκετς, καθώς και εισαγωγέων τροφίµων και ελιών. Η λειονότητα των καταναλωτών αγοράζει το ροϊόν κατά κύριο λόγο χύδην µορφή. Στην αγορά κυκλοφορούν ολλά είδη τυ ο οιηµένων ε ιτρα έζιων ελιών ελληνικής, τουρκικής και ισ ανικής ροέλευσης ου κατακλύζουν τα ράφια των ολλα λασιαζόµενων βουλγαρικών σού ερµάρκετ. Ισχυρός είναι για τα ελληνικά ροϊόντα ο ανταγωνισµός α ό τα τουρκικά ου ροσφέρονται δελεαστικότερη τιµή. Παρατίθενται ίνακες ό ου συνοψίζονται οι κυριότερες συσκευασίες ελιών καθώς και οι λιανικές τιµές αυτών. Οι τιµές ελήφθησαν αντι ροσω ευτικά α ό σού ερµαρκετ των αλυσίδων BILLA και PICADILLY α ό τις κυριότερες στη Βουλγαρία. Πίνακας 1: ΧΥ ΗΝ ΕΛΙΕΣ ΒILLA ΧΩΡΑ ΤΙΜΗ / ΚΙΛΟ ΧΡΩΜΑ/ΕΙ ΟΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (ΣΕ ΛΕΒΑ) Ελλάδα 9,5 Μαύρες ( µεγαλύτερου µεγέθους) Ελλάδα 7,5 Μαύρες Ελλάδα 7,9 Καλαµάτα Ελλάδα 8,4 Πράσινες Ελλάδα 14,5 Πράσινες µε αµύγδαλο Ελλάδα 8,5 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά Τουρκία 9,5 Μαύρες τεµαχισµένες φέτες Τουρκία 6,5 Μαύρες οξειδωµένες 5
Τουρκία 6,9 Μαύρες οξειδωµένες Α ροσδιόριστης 7,9 Πράσινη χωρίς ροέλευσης Α ροσδιόριστης 7,4 Πράσινη ροέλευσης Σηµ.: Ισοτιµία / λέβα - 1:1,95583 Πίνακας: ΧΥ ΗΝ ΕΛΙΕΣ PICCADILLY - Χωρίς αναγραφή χώρας ροέλευσης ΤΙΜΗ / ΚΙΛΟ ΧΡΩΜΑ/ΕΙ ΟΣ (ΣΕ ΛΕΒΑ) 6,59 Καλαµάτα 10,45 Καλαµάτα 9,09 Άµφισσα µαύρες 6,85 Μαύρες οξειδωµένες Όλυµ ος 5,99 Μαύρες οξειδωµένες 8,89 Μαύρες οξειδωµένες «µαµούθ» 9,33 Μαύρες οξειδωµένες «σού ερ µαµούθ» 8,79 Πράσινες 12,15 Πράσινες µε αµύγδαλο 8,79 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 9,5 Μαύρες τεµαχισµένες φέτες 6,5 Μαύρες 6,9 Μαύρες 7,9 Πράσινη χωρίς 7,4 Πράσινη Σηµ.: Ισοτιµία / λέβα - 1:1,95583 Πίνακας 3! Τυ ο οιηµένες ελιές ΒILLA ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group Βάζο 300 gr + 2 µικρά δείγµατα ελαιολάδου δώρο Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group Βάζο 360 gr Ελλάδα EΛΙΑ Axxon Group 500 gr ΤΙΜΗ ΧΡΩΜΑ (ΛΕΒΑ) 4,29 Πράσινες µε αµύγδαλο 3,55 Καλαµών 2,75 Μαύρες Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 2,35 Mαύρες 6
387 gr χωρίς Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 198 gr 3,39 Πράσινες µε αµύγδαλο Ισ ανία CRESPO Euroliva SA 500 gr 4,29 Πράσινες µε Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 907 gr Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 2,29 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 6,49 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά Πράσινες χωρίς Πράσινες µε Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Μαύρες Ισ ανία CRESPO Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Μαύρες ελιές χωρίς Ισ ανία Carbonelli SOS Cuétara SA Γυάλινο βάζο 935 gr Ισ ανία Beldi Euroliva SA 200 gr Ισ ανία Beldi Euroliva SA 200 gr Τουρκία ECE Ienitsak Gida Τουρκία ECE Ienitsak Gida Τουρκία ECE Ienitsak Gida Τουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida Γυάλινο βάζο 690 gr Κονσέρβα 200 gr Κονσέρβα 400 gr 7,19 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 1,49 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 1,45 Πράσινες χωρίς 5,99 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 2,05 Μαύρες 4,29 Μαύρες 2,19 Μαύρες Τουρκία Oriyent Ienitsak Gida 2,19 Μαύρες 7
Τουρκία Sofa Ienitsak Gida 400 gr Τουρκία Eza OGE ZEYTINCILK Gida VE 500 gr ORMAN URUNLERI SAN TIC LTD Τουρκία Deste Antgida 500 gr Τουρκία Fora Antgida Γυάλινο βάζο 345 gr Τουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida Τουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida Τουρκία Oriyent Ienitsak Gida Τουρκία Oriyent Ienitsak Gida Mapa Τουρκία Del Alma International Ltd Mapa Τουρκία Del Alma International Ltd Σηµ.: Ισοτιµία / λέβα - 1:1,95583 500 gr 500 gr 500 gr 3,29 Μαύρες 3,89 Μαύρες Μαύρες Πράσινες ελιές Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες Μαύρες 8
Πίνακας 3! Τυ ο οιηµένες ελιές PICCADILLY ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΤΙΜΗ (ΣΕ ΛΕΒΑ) Σακουλάκι αλουµινίου 500 gr + 100 gr δώρο ΧΡΩΜΑ 7,85 Καλαµών Μαύρες +δώροξιδάτες Αράχωβας µαύρες Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. Σακουλάκι αλουµινίου Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. Σακουλάκι αλουµινίου Ελλάδα Λέλια ΡΟΗ Α.Ε. Σακουλάκι αλουµινίου Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr Ελλάδα Delphi Interfoods SA Γυάλινο βάζο 370 gr LARISSA Ένωση Γυάλινο βάζο Ελλάδα αγροτικών 370 gr συνεταιρισµών Λάρισας,Αγίας Τυρνάβου Ελλάδα Elita DEAS S.A. Γυάλινο βάζο 370 gr Ισ ανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr Ισ ανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 3,79 Μαύρες Μαυρολιές 6,99 Καλαµών 4,99 Χονδρολιές 3,59 Καλαµών 3,09 3,89 Πράσινες χωρίς Πράσινες µε αµύγδαλο Πράσινες µε 3,09 κόκκινη ι εριά 5,49 Καλαµών 6,45 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 2,55 Πράσινες χωρίς 2,45 Πράσινες µε 9
Ισ ανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 354 gr 2,59 Πράσινες µε κόκκινη ι εριά 3,85 Πράσινες µε αµύγδαλο 2,55 Μαύρες ελιές µε 2,65 Μαύρες ελιές χωρίς 4,15 Μαύρες ελιές µε Ισ ανία Crespo Euroliva SA Γυάλινο βάζο 198 gr Ισ ανία Crespo Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Ισ ανία Crespo Euroliva SA Κονσέρβα 397 gr Τουρκία Deste Antgida 500 gr Τουρκία Fora Antgida Βάζο 345 gr 3,45 Πράσινες ελιές Τουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida 2,19 Μαύρες ελιές µε Τουρκία Ispagnyola Ienitsak Gida Τουρκία Oriyent Ienitsak Gida Τουρκία Oriyent Ienitsak Gida Mapa Τουρκία Del Alma International Ltd Mapa Τουρκία Del Alma International Ltd Τουρκία TADAL Hamamcioglu koll Şti Τουρκία TADAL Hamamcioglu koll Şti Σηµ.: Ισοτιµία / λέβα - 1:1,95583 500 gr 500 gr 500 gr Κονσέρβα 800 gr (καθ. 400) Κονσέρβα 800 gr (καθ. 400) 4,29 Μαύρες ελιές µε 2,19 Μαύρες ελιές µε 4,45 Μαύρες ελιές µε 2,19 Μαύρες ελιές µε 4,19 Μαύρες ελιές µε 3,45 Μαύρες ελιές µε µε λίγο αλάτι λίγες θερµίδες 3,85 Μαύρες ελιές χωρίς µε λίγο αλάτι λίγες θερµίδες 10
4. Στατιστικά στοιχεία εισαγωγών ελιάς στη Βουλγαρία Παραθέτουµε αναλυτικά στατιστικά στοιχεία ως ρος τις εισαγωγές ελιάς στη Βουλγαρία ανά κωδικό (κατάταξη κατά συνδυαστική ονοµατολογία NC8 - εναρµονισµένο σύστηµα SH6). Ένα γενικό συµ έρασµα ου εξάγεται α ό τα διαθέσιµα στατιστικά στοιχεία είναι ότι η Τουρκία και η Ελλάδα είναι µακράν κυρίαρχες εξαγωγές ελιάς στη βουλγαρική αγορά, ακολουθούµενες µε διαφορά α ό την Ισ ανία και άλλες χώρες ου ορισµένες ερι τώις φαίνεται να ραγµατο οιούν εξαγωγές εριστασιακή βάση. Υ ενθυµίζεται ότι οι τουρκικές εξαγωγές αφορούν συχνά µαυρισµένες µε οξείδωση ελιές υ οδεέστερης οιότητας. Πίνακας 5: 20057000 - Ελιές ρο αρασκευασµένες ή κονρβαρισµένες, αλλά όχι ξύδι ή οξικό οξύ, µη κατεψυγµένες 2008 2009 Τουρκία 18.948.200 10.111.649 19.686.400 12.570.356 Ελλάδα 6.120.200 8.329.873 5.337.600 7.146.078 Αίγυ τος 2.100.000 691.552 3.165.700 1.318.497 Ισ ανία 165.900 354.066 132.200 213.360 Μαρόκο 20.400 21.375 19.700 20.417 Ιταλία 6.000 21.380 200 3.273 ΠΓ Μ 1.700 6.151 900 908 Συρία 300 257 1.200 555 Σύνολο 27.365.500 19.547.597 31.657.000 21.318.497 Πηγή: Eurostat Ε εξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Στον ανωτέρω ίνακα του κωδικού 20057000 «Ελιές ρο αρασκευασµένες ή κονρβαρισµένες, αλλά όχι ξύδι ή οξικό οξύ, µη κατεψυγµένες», ό ου α οτυ ώνονται οι κυριότερες εισαγωγές ελιάς στη Βουλγαρία, η Τουρκία και η Ελλάδα καταλαµβάνουν την ρώτη και τη δεύτερη θέση αντίστοιχα. Ενώ όµως το 2009 αρατηρήθηκε γενικά αύξηση ε ί του συνόλου των βουλγαρικών εισαγωγών, αξία και οσότητα, οι ελληνικές εξαγωγές ελιάς σηµείωσαν κάµψη, το δε χαµένο µερίδιο τους φαίνεται να κέρδισαν οι τουρκικές ελιές. Σύµφωνα µε τα διαθέσιµα στοιχεία της βουλγαρικής στατιστικής υ ηρεσίας, ου δεν είναι άντα τα λέον ρόσφατα, η εικόνα ου αρουσίασαν οι βουλγαρικές εισαγωγές ελιάς άλλους κωδικούς ήταν η ακόλουθη: 11
Πίνακας 6: 20057010 - Ελιές προπαρασκευασµένες ή κονρβαρισµένες, αλλά όχι ξύδι ή οξικό οξύ, µη κατεψυγµένες συσκευασίες που δεν υπερβαίνουν τα 5 κιλά 2005 2006 2007 κιλά κιλά κιλά Τουρκία 4.539.216 2.049.288 4.926.464 2.092.677 6.461.783 2.951.045 Ελλάδα 2.948.609 2.825.988 4.421.783 4.681.647 3.799.813 5.277.413 Ισπανία 194.524 265.983 169.345 294.114 114.490 254.147 Ιταλία 2.731 11.733 3.792 15.659 4.118 6.846 Συρία 560 513 766 178 Ρουµανία 12.977 6.719 Τχία 7.174 11.718 532 749 Γαλλία 360 170....... Σύνολο 7.723.784 5.183.482 9.534.071 7.102.835 10.381.502 8.490.378 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Α ό τον ανωτέρω ίνακα ροκύ τουν οι ακόλουθες τάις: i) η Ελλάδα α ό λευράς αξίας καταλαµβάνει την ρώτη θέση, καθώς οι τουρκικές ελιές εξάγονται µεν µεγαλύτερες οσότητες, αλλά χαµηλότερες τιµές, ii) αρατηρείται δε διαχρονικά αύξηση της αξίας των βουλγαρικών εισαγωγών ελιών, ενδεικτική της µελλοντικής ανά τυξης της υ ό µελέτη αγοράς. Πίνακας 7: 20057090 - Άλλες ελιές που υπερβαίνει τα 5 κιλά 2005 2006 2007 κιλά κιλά κιλά Ελλάδα 1.976.527 2.171.186 2.236.252 2.125.539 1.504.637 1.217.966 Τουρκία 2.000.713 919.351 2.305.870 988.923 2.423.999 1.049.374 Ουγγαρία 10.776 42.309 Αυστρία 7.612 27.310 Καναδάς 47.916 42.262 ΠΓ Μ 27.240 23.767 Ισπανία 9.544 9.550 Ιταλία 90 189 121 292 4.860 3.047 Λίβανος 1.200 1.026 Συρία 199 109 250 113 Σλοβακία 518 499....... Σύνολο 4.063.429 3.167.440 4.542.243 3.114.754 3.952.652 2.340.618 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Στον κωδικό 20019065 «Ελιές ρο αρασκευασµένες ή κονρβαρισµένες ξύδι ή οξικό οξύ» ( ίνακας 8) ε ιβεβαιώνονται οι ίδιες τάις, µε την Τουρκία 12
να έρχεται ρώτη εξαγόµενες οσότητες ελιών χαµηλότερη τιµή συγκριτικά µε την Ελλάδα και την ίτα των βουλγαρικών εισαγωγών να σηµειώνει αξιοσηµείωτη διεύρυνση. Σηµειωτέον, οι τουρκικές εξαγωγές υ ερτρι λασιάστηκαν εντός του 2009, ενώ οι ελληνικές σηµείωσαν στο αντίστοιχο χρονικό διάστηµα µικρή υ οχώρηση. Πίνακας 8: 20019065 - Ελιές προπαρασκευασµένες ή κονρβαρισµένες ξύδι ή οξικό οξύ 2005 2006 2007 2008 2009 κιλά Τουρκία 683 1.928 556 1.562 177.542 81.904 257.206 146.553 906.152 611.743 Ελλάδα 4.030 10.745 108.421 172.858 245.891 460.903 233.289 441.793 Σλοβακία 112.288 27.980 13.568 22.960 9.946 17.146 Γερµανία 503 3.540 2.396 3.826 Αλβανία 1.218 2.001 Σλοβακία 112.288 27.980 13.568 22.960 9.946 17.146 Ισπανία 18 336 18 328 3.433 11.779 Ιταλία 289 873 234 130 13 393 65 226 50 306 Λίβανος 220 312........... Σύνολο 5.002 13.546 808 2.028 399.439 284.246 520.886 646.273 1.153.051 1.076.815 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Τέλος, αρατίθενται ίνακες µε στατιστικά στοιχεία για σχετικά µικρότερα µεγέθη βουλγαρικών εισαγωγών κωδικούς ου αναφέρονται µεταξύ άλλων ελιές µη βρώσιµες, µε χρήση την αραγωγή ελαιολάδου, κ.ο.κ: Πίνακας 9: 07112010 - Ελιές, προσωρινά διατηρηµένες, π.χ. διαµέσου θειώδους ανυδρίτη ή αλατισµένο νερό, θειούxo ή εµπλουτισµένο µε άλλες ουσίες για την εξασφάλιση προσωρινής διατήρησης, αλλά µη εδώδιµες (εξαιρούνται, αυτές για την παραγωγή ελαιολάδου) 2007 2008 2009 Γερµανία 289.126 558.543 332.261 643.885 Αυστρία 6.873 11.119 1 707 Ρουµανία 91.473 184.314 Ελλάδα 326 222 3.901 2.608 632 465 Ιταλία 48 216 13
....... Σύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Πίνακας 10: 07099031 - Ελιές, νωπές ή διατηρηµένες µε απλή ψύξη, που προορίζονται για χρήις διαφορετικές από την παραγωγή λαδιού 2006 2007 2008 2009 κιλά κιλά Ελλάδα 2.725 9.225 2.997 8.204 211.088 289.314 139.004 196.86 1 Μάλτα 0 0 1.800 5.874 0 0 0 0 Ιταλία 0 0 90 445 510 3.318 241 2.013 Αυστρία 0 0 0 0 284 274 0 0......... Σύνολο 2.725 9.225 4.887 14.523 211.882 292.906 139.245 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Πίνακας 11: 07108010 - Ελιές, βρασµένες νερό ή στον ατµό, κατεψυγµένες 2007 2008 2009 588 96850 2358 245736 6665 932139 Γαλλία 3 1201 11 4108 Ιταλία 6 187 7 1937 Γαλλία 12 3876....... Σύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Eurostat Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας 198.87 4 Πίνακας 12: 07112090 - Ελιές, προσωρινά διατηρηµένες, π.χ. διαµέσου θειώδους ανυδρίτη ή αλατισµένο νερό, θειούxo ή εµπλουτισµένο µε άλλες ουσίες για την εξασφάλιση προσωρινής διατήρησης, άλλα µη εδώδιµο, που προορίζονται για την παραγωγή ελαιολάδου 2005 2006 2007 2008 14
Ελλάδα 58.280 67.097 21.750 10.875 4.906 18.453 3.186 13.691 Ιταλία 24 364 1.870 2.342 Τχία 840 1.092 Κροατία 191 187......... Σύνολο 58.471 67.284 21.750 10.875 5.770 19.909 5.056 16.033 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας Πίνακας 13: 07099039 - Ελιές, φρέσκες ή καταψυγµένες, που προορίζονται για την παραγωγή ελαιολάδου 2007 2008 2009 Γερµανία 289.126 558.543 332.261 643.885 Αυστρία 6.873 11.119 1 707 Ρουµανία 91.473 184.314 Ελλάδα 326 222 3.901 2.608 632 465 Ιταλία 48 216.............. Σύνολο 374 438 299.900 572.270 424.367 829.371 Πηγή: Εθνικό Στατιστικό Ινστιτούτο Βουλγαρίας Επεξεργασία: Γραφείο ΟΕΥ Σόφιας 5. Συµπέρασµα προτάις Α ό τα ανωτέρω ροκύ τει ότι η κατανάλωση ε ιτρα έζιας ελιάς στη βουλγαρική αγορά σηµειώνει σταδιακά αύξηση, ενώ υφίστανται εραιτέρω εριθώρια για αύξηση των ελληνικών εξαγωγών ε ιτρα έζιας ελιάς. Στη διευρυνόµενη, όµως, ίτα των βουλγαρικών εισαγωγών το µερίδιο των ελληνικών ελιών α ειλείται α ό τη διείσδυση των τουρκικών ου, κατά βάση, χαρακτηρίζονται α ό χαµηλότερη τιµή και κατώτερη οιότητα. Πιστεύουµε, ωστόσο, ότι εφόσον αξιο οιηθούν καταλληλότερα οι ευκαιρίες ου ροσφέρει η εγχώρια αγορά και εν γένει η ευνοϊκή τάση του βουλγαρικού καταναλωτικού κοινού έναντι των ελληνικών τροφίµων, θα µ ορέσουµε να βελτιώσουµε το µερίδιο των ελληνικών ε ιτρα έζιων ελιών. Οι Έλληνες εξαγωγείς ροκειµένου να ετύχουν την είσοδό τους στη βουλγαρική αγορά θα ρέ ει, ρώτη φάση, να ε ιδιώξουν την άµεση ενηµέρωσή τους, την α όκτηση ιδίας εµ ειρίας των το ικών συνθηκών αγοράς, 15
και βεβαίως την ροσω ική ε αφή µε αξιό ιστους αντι ροσώ ους. Για την εδραίωση δε της αρουσίας τους µακροχρόνια βάση στη βουλγαρική αγορά θα ρέ ει να εγγυώνται µόνιµη βάση: i) την σταθερά υψηλή οιότητα ου α οτελεί και το ισχυρότερο συγκριτικό λεονέκτηµά του ελληνικού ροϊόντος έναντι του κύριου ανταγωνιστή, της τουρκικής ελιάς - και ii) τη συνέ εια ως ρος την ροµήθεια των ζητούµενων οσοτήτων. Ως ροωθητικές ενέργειες ου θα µ ορούσαν να ραγµατο οιηθούν µε τη συνεργασία των ελληνικών ε ιχειρήων και των εµ λεκόµενων φορέων ροτείνονται οι ακόλουθες: Ανάδειξη και ροβολή µέσω δηµοσιεύων και διαφηµίων: - των λεονεκτηµάτων της µεσογειακής διατροφής και ειδικότερα των ευεργετικών για την υγεία ιδιοτήτων της ελιάς, καθώς και της γευστικής της αξίας, - των βασικών ελαιο αραγωγικών εριοχών της Ελλάδας, και ιδίως - των χαρακτηριστικών της οιοτικής ελιάς (φυσική έναντι οξειδωµένης/«βαµµένης»). Η σωστή ενηµέρωση του Βούλγαρου καταναλωτή ως ρος τα ανωτέρω κρίνεται ότι θα είχε θετικά α οτελέσµατα ως ρος την αύξηση της κατανάλωσης της ελληνικής ελιάς. Προβολή της ελληνικής ελιάς στα λαίσια εβδοµάδων ελληνικών τροφίµων σού ερµαρκετ και εκδηλώων ελληνικής γαστρονοµίας µεγάλα ξενοδοχεία. Συµµετοχή Ελλήνων εξαγωγέων άρτια ροετοιµασµένες και οργανωµένες ε ιχειρηµατικές α οστολές και κλαδικές εκθέις τροφίµων. Σόφια, 19 Μαΐου 2010 Θεολογία Βούλγαρη Γραµµατέας ΟΕΥ Γ 16
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I: Εισαγωγείς ελιών Ε ωνυµία ιεύθυνση Τηλ. Fax e-mail / web site Оlympus- Stefanika (ελληνικών συµφερόντων) Mimo K. Ltd New Industrial Zone ul. Pokrofnishko shose 2700 Blagoevgrad Bul. Slivnitsa 385, 1331 Sofia Dimitra ltd (ελληνικών 5, Deli Radi, Sliven 8800 συµφερόντων) 80 Stoletov blv, Lozanov 1 Ltd 5300 Gabrovo Krali Marko str. Lucky2000 Ltd bl. 8 ent.a fl.4 apt. 12 2700 Blagoevgrad bul. Yanko Sakazov 32, Marketing-V Ltd 1504 Sofia Antonii Ltd. qu. Drujba, 8800 Sliven ul. Tsar Osvoboditel 16, Dima Ltd 6300 Haskovo Krassen Jsc bul. Iliyantsi 12, 1220 Sofia ul. G. Kirkov 16, ap. 11, MakoS Ltd 6300 Haskovo Milena P.M. ul. Slava 3, 4016 Plovdiv (Larissa Coop.) Valery Georgiev-Valery ul. Pirin 3a, 2850 Petrich P.M. + 359 (0)73 88 18 63 Κιν: 359 (0) 89 797 27 10 + 359 (0) 2 491 83 31, Κιν: + 359 (0) 888 26 96 00 + 359 (0) 44/ 625396, 667438 +359 89 6416669 +359 (0) 73 35466 + 359 (0) 2 9439030, 9430153 + 359 (0) 44 667043, 666966 + 359 (0) 38 24149, 088707241 + 359 (0) 2 9311107, 8329081 073 84 07 27 491 83 32 044/ 625396 + 359 (0) 38 624149 661689 + 359 (0) 32 652497, 690650 + 359 (0) 745 29026 www.olympos- 99.com/bg/ office@maslinite.com www.maslinite.bg yove_iva@abv.bg lozanov1979@abv.bg 8468224 info@marketing-v.com www.marketing-v.com antoniy@mbox.digsys.bg 667843 dimaolive@yahoo.com 61689 www.dimaolive.com 9310867 krassen@mtel.net 690222 29926 g_georgiev@dir.bg 17
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IΙ: Supermarkets/Υπεραγορές στη Βουλγαρία Ε ωνυµία ιεύθυνση Τηλ. Fax e-mail / web site Πληροφορίες Billa Bulgaria Ltd 40 supermarkets CBA-Bulgaria Jsc Europa Chain of Supermakets 170 stores Central Hali Jsc Kaufland Bulgaria AD 21 supermarkets METRO Cash and Carry Bulgaria EOOD 11 stores Van Holding Ltd Fantastico Chain of Supermakets 32 stores ELEMAG Gourmet Supermarket 4 supermarkets Familia supermarkets 26 supermarkets Piccadilly EAD 20 stores bul. Bulgaria 55 1404 Sofia ul. Mayor Yuri Gagarin 25A 1113 Sofia bul. Maria Luiza 25 1000 Sofia ul. Kukush 1, fl.6 1309 Sofia bul. Tsarigradsko shosse 7-11 km 1784 Sofia Blvd. Acad. Boris Stefanov No.12 1700 Sofia Sofia, Bulgaria Lozenets, 4 Zlatovrah Street ul. Bitolya 1a 9002 Varna + 359 (0) 2 8188110 + 359 (0) 2 817 00 10 + 359 (0) 2 9176111 + 359 (0) 2 8126182, 8126187, 8126100 + 359 (0) 2 9762201, 700 100 71 + 359 (0) 2 9692500 + 359 (0) 2 963 2237 + 359 (0) 2 8127 407 + 359 (0) 663434, 663433 9174046, 818 81 46 817 00 11 9176127 8126161 9762203 9692531 +359/ 2 /8127 380 663456 t.monov@bg.billa.co. at, info@bg.billa.co.at, info@billa.bg www.billa.bg www.cba.bg office@cba.bg c-hali@bulinfo.net http://hali.big.bg/ www.kaufland.bg/ Katya.Vatashka@kau fland.bg emilian.abadjiev@me tro.bg, Info@Metro.bg www.metro.bg office@ff-bg.net www.ff-bg.net/ www.elemag.bg/ e-mail: velichkova@elemag. bg е-mail: office@familiabg.com www.familia-bg.com headoffice@piccadilly -bg.com, headoffice@piccadilly.bg www.piccadilly.bg info@billa.bg Department Marketing Boryana Kamenova, Alexander Grancharov Borislava Velichkova 00359885/ 232 634, 00359887/ 177 377 18
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙIΙ: Εταιρείες εµπορίας τροφίµων Ε ωνυµία ιεύθυνση Τηλ. Fax e-mail / web site Aetos-targovia Ltd ul. Svoboda 3 + 359 (0)558 8500 Aitos 22770 j.k. Drujba, bl. 86, Agro-industrial-Bojidar + 359 (0) 2 963198 vh. V, ap. 44 Petrakiev P.M. 9632237 4 1592 Sofia Agromach Holding Ltd ul. Klokotnitsa 29 + 359 (0) 2 931120 agropchel@mb.biabg.com 1233 Sofia 8323069 0 Aidatour Plc pl. Svoboda 1 + 359 (0) 38 aidatour@haskovo.net 664844 6300 Haskovo 661440, 624029 Al & Co Plc ul. D-r Tsvetan + 359 (0) 54 Zangov 2 830590 9700 Shoumen 830666 Alem Ltd ul. Haidushka gora + 359 (0) 02 950313 60, 1680 Sofia 9503131 0 Dimitrovgradsko maritsa@haskovo.net Alphacom AD 10 stores shosse; P.O.Box + 359 (0) 38 19 605100, 605111 605151 web: www.maritsa.net 6304 Haskovo Antonii Ltd 4 stores qu. Drujba, bl. 20 + 359 (0) 44 antoniy@merkanto.com 667843 8800 Sliven 667043, 666966 www.merkanto.com Avis Rara Ltd ul. Parensov 16 + 359 (0) 2 980621 avisrara@bgnet.bg 1000 Sofia 9806213 2 Bai Gencho Ltd 4 stores bul. Yanko + 359 (0) 2 gencho@baigencho.com 846540 Sakazov 24 9441419, www.baigencho.com 6 1504 Sofia 9865430 Billa Bulgaria Ltd 16 stores bul. Bulgaria 55 + 359 (0) 2 917404 t.monov@bg.billa.co.at 1404 Sofia 8188110 6 www.billa.bg Boni Holding Jsc 24 stores ul. Stara planina + 359 (0) 2 boni@boniholding.com 846428 25 8462231, web: www.boniholding.co 0 1504 Sofia 8463690 m Boyla Ltd Shopping centre Samokovsko boyla@mail.boyla.net + 359 (0) 2 974503 shosse 1 9175501 1 1138 Sofia Bramchiiski Ltd bul. Hristo Botev + 359 (0) 64 74 5800 Pleven 844975 844975 naskob@intercom.bg Bulmarket DM Ltd ul. Tutrakan 100 + 359 (0) 82 844862 office@bulmarket.bg 7000 Rousse 844861 web: www.bulmarket.bg CBA-Bulgaria Jsc Europa www.cba.bg ul. Atanas Dalchev + 359 (0) 2 870907 Chain of Supermakets 160 93-96, 1113 Sofia 8709026 6 stores Central Hali Jsc Eko-Assorti-Baichev Co bul. Maria Luiza 25 1000 Sofia ul. Dobri Chintulov 5, 8800 Sliven + 359 (0) 2 9176106 + 359 (0) 44 624722, 623803 917612 7 c-hali@bulinfo.net 625379 ekoasorti@boss.bg 19
Finmark Commercial Ltd Hleboproizvodstvo i sladkarstvo Ltd Hranitelni stoki Hranitelni stoki Ltd Hrans Commerce Ltd Imppex P.M. Interservice Uzunovi Plc Kaufland Bulgaria AD Kosmos Cooperative METRO Cash and Carry Bulgaria EOOD 7 stores Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Obshtinski Pazar Ltd Pazar za plodove, zelenchutsi i tsvetya Plc Pernik-commerce Ltd ul. Hadji Dimitar 24 5250 Svishtov ul. Magistralna 5000 Veliko Tarnovo ul. D. Blagoev 19 9700 Shoumen ul. Kichevo 2 5800 Pleven bul. Stamboliiski 142a, 1309 Sofia ul. Chataldja 62 5800 Pleven ul. Devnya 16 9000 Varna ul. Kukush 1 1309 Sofia ul. Al. Stamboliiski 1, 7900 Omurtag bul. Tsarigradsko shosse 7-11 km 1784 Sofia ul. Ilarion Makariopolski 40 4230 Assenovgrad ul. G.S. Rakovski 1 2300 Pernik Tsentralen kooperativen pazar 3700 Vidin bul. Simeon Veliki 9700 Shoumen ul. Otets Paisii 23 5300 Gabrovo bul. Starozagorsko shosse 8800 Sliven ul. Sredets 1a 2300 Pernik + 359 (0) 631 60442, 23886 + 359 (0) 62 622585 60442 623956 + 359 (0) 54 800894, 800882 800894 + 359 (0) 64 892222, 892233 23821 hrstoki@mbox.digsys.bg + 359 (0) 2 9200229 + 359 (0) 64 imppex@el-soft.com 840974 801808, 838113 + 359 (0) 52 office@isu.bg 630730 630100, 687659 + 359 (0) 2 812622 8126182, 8 8126187 + 359 (0) 605 3738, 2381 + 359 (0) 2 9762201 + 359 (0) 331 22635 + 359 (0) 76 21216, 24757 + 359 (0) 94 600727, 600726 (054) 60676; 60776 + 359 (0) 66 806993 976220 3 806693 emilian.abadjiev@metro.b g www.metro.bg ppzc@sl.bia-bg.com + 359 (0) 44 622618, 662081 623877 + 359 (0) 76 647755, 647765 647701 Piccadilly EAD 4 stores headoffice@piccadillybg.com ul. Bitolya 1a + 359 (0) 52 9002 Varna 663434, 663433 663456 www.piccadilly.bg Plodex Ltd ul. Potsdam 1 + 359 (0) 82 7000 Rousse 845513, 845984 841808 Plodove i zelenchutsi Ltd + 359 (0) 361 bul. Bulgaria 95 65316, 6600 Kardjali 0888204441 65313 Ramstore Bulgaria Jsc bul. Alexander + 359 (0) 2 920201 20
Regional cooperative union Regional cooperative union Regional cooperative union Plovdiv-baza Karlovo Regional cooperative union Zagorets Rishar-commerce Ltd Samara 98 Jsc Sarra-Atanasovi & Co Stoyan Kolev Trading P.M. Targovia na edro-sliven Ltd Targovia-99 Jsc Stamboliiski 196 1373 Sofia ul. Kolyo Ganchev 54, 6000 Stara Zagora bul. 25 septemvri 26 9300 Dobrich ul. Dabensko shosse 1 4300 Karlovo ul. Narodni buditeli 34 8900 Nova Zagora Avtogara-Sever 5800 Pleven ul. Kolyo Ganchev 62 6000 Stara Zagora pl. Troikata, office 11, 8000 Burgas ul. Slaveikov 3a 8500 Aitos ul. Deli Radi 5 8800 Sliven ul. Vassil Levski 8 7200 Razgrad 9200550, 9200077 + 359 (0) 42 638328, 626252 638603 + 359 (0) 58 602755, 602560 602376 + 359 (0) 335 96570, 94444 + 359 (0) 457 28078, 22817 + 359 (0) 64 20086 + 359 (0) 42 27045, 38768 7 96570 22817 + 359 (0) 56 800411, 816582 + 359 (0) 558 3137 + 359 (0) 44 625226, 624736 624701 + 359 (0) 84 22451 24488, 24207 kolevi@top.bg 21