Φ. Λεμονίδης, Σ. Μαρκάδας, Ε. Τζακιρίδοσ (2011). Ένα μονηέλο για ηον προζδιοριζμό ηης γονεϊκής εμπλοκής ηων Ελλήνων γονέων ζηην εκπαίδεσζη ηων παιδιών ηοσς ζηα Μαθημαηικά. «Έρευνα ζηη Διδακηική ηων Μαθημαηικών» ΕΝΕΔΙΜ. Τεύτος 6. Νοεμ. 2011 (Υπό δημοζίεσζη). Έλα κνληέιν γηα ηνλ πξνζδηνξηζκό ηεο γνλετθήο εκπινθήο ησλ Διιήλσλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά Λεκνλίδεο Υαξάιακπνο 1, Μαξθάδαο σηήξεο 2, Σζαθηξίδνπ Διέλε 3 Πεξίιεςε Ζ εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ ηνπο αλαγλσξίδεηαη πιένλ σο ζεκαληηθόηαηνο παξάγνληαο γηα ηε βειηίσζε ηεο απνηειεζκαηηθόηεηαο ηνπ ζρνιείνπ. Οη γνλείο κπνξνύλ κε ηηο πξάμεηο θαη ηηο παξαιείςεηο ηνπο, κε ηηο βαζύηεξεο αληηιήςεηο θαη ζηάζεηο ηνπο λα εληζρύζνπλ ή λα απνδπλακώζνπλ ηηο πξνζπάζεηεο πνπ θαηαβάινπλ ηα παηδηά ηνπο λα γλσξίζνπλ, λα κάζνπλ, λα θαηαθηήζνπλ γλώζεηο, δεμηόηεηεο θαη ηθαλόηεηεο. ηελ εξγαζία επηρεηξείηαη ε θαηαγξαθή ησλ επηκέξνπο κνξθώλ πνπ ιακβάλεη ε εκπινθή ησλ γνλέσλ θαη ε ζύλζεζε ηνπο ζε έλα εξκελεπηηθό κνληέιν κε επίθεληξν ηα Μαζεκαηηθά. Μέζα από έλα δείγκα 1306 γνλέσλ πνπ έρνπλ παηδηά ζην Γεκνηηθό ζρνιείν, εμεηάζηεθαλ θαη αλαιύζεθαλ ραξαθηεξηζηηθά ηεο γνλετθήο εκπινθήο ελώ έγηλε πξνζπάζεηα λα αλαδεηρηνύλ νη επηπηώζεηο ηνπο θαη νη ζρέζεηο ζπλάθεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ κε δεκνγξαθηθέο θαη θνηλσληθννηθνλνκηθέο κεηαβιεηέο. Ζ έξεπλα αλέδεημε έλα κνληέιν πνπ δνκείηαη από έμη θαηεγνξίεο γνλετθήο εκπινθήο. Σξεηο κόλν από απηνύο ζπλδένληαη κε ηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Κιεηδηά ζεκαηηθήο ηαμηλόκεζεο 1 Καζεγεηήο ζην Παηδαγσγηθό Σκήκα Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. 2 Γηδάθηνξαο ηνπ Παηδαγσγηθνύ Σκήκαηνο Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο. 3 Δπίθνπξνο θαζεγήηξηα ζην Παηδαγσγηθό Σκήκα Γεκνηηθήο Δθπαίδεπζεο ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Γπηηθήο Μαθεδνλίαο (Φιώξηλα, Διιάδα).
Δμπλοκή γονέων ζηην εκπαίδεσζη ηων παιδιών ηοσς, Μαθημαηικά, Γημοηικό ζτολείο, Στολική επίδοζη
Δηζαγσγή ύγρξνλα πξνγξάκκαηα ζπνπδώλ θαη λέα δηδαθηηθά εγρεηξίδηα αλαδεηθλύνπλ ηε ζεκαζία ηεο ζπκκεηνρήο ησλ γνλέσλ ζε θάζε πξνζπάζεηα αιιαγώλ ζηελ δηδαζθαιία ησλ Μαζεκαηηθώλ (National Council of Teachers of Mathematics, 2000 Λεκνλίδεο, & Κνιιηληάηε, 2007). Οη πξνζπάζεηεο βειηίσζεο ηεο δηδαζθαιίαο ησλ Μαζεκαηηθώλ ζηα ζρνιεία είλαη κεγάιεο θαη ζπλερείο. Αλ θαη νη εξεπλεηέο δίλνπλ ηδηαίηεξε έκθαζε ζηε γνλετθή εκπινθή ζε νπνηαδήπνηε κεηαξξπζκηζηηθή απόπεηξα ηεο Μαζεκαηηθήο εθπαίδεπζεο, πξαθηηθά ε ζπλεξγαζία κεηαμύ ησλ ζρνιείσλ θαη ησλ νηθνγελεηώλ είλαη ζρεηηθά κηθξή (Appelbaum, 1999 Peressini, 1997). Μεξηθνί εθπαηδεπηηθνί παξσζνύλ θαη θαζνδεγνύλ ηνπο γνλείο γηα λα ζπκκεηέρνπλ ζηελ πξνζπάζεηα ησλ παηδηώλ ηνπο λα θαηαθηήζνπλ καζεκαηηθέο έλλνηεο. Απηέο νη πξνζπάζεηεο ππνζηεξίδνληαη από ηα απνηειέζκαηα εξεπλώλ πνπ αλαθέξνπλ ζεηηθή ζπζρέηηζε κεηαμύ ηεο γνλετθήο εκπινθήο θαη ηεο απόδνζεο ησλ παηδηώλ ζην ζρνιείν - πνπ πεξηιακβάλεη θαη ηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά ρσξίο λα πεξηνξίδνληαη κόλν ζ απηά (Van Voorhis, 2001 Cai, Moyer, &. Wang, 1997). ηελ βηβιηνγξαθία ζπλαληάκε πνιιέο έξεπλεο πνπ θαηαιήγνπλ ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα γηα ην ηη ζπληζηά γνλετθή εκπινθή ζηελ εθπαίδεπζε. Αλαθέξνληαη δηαθνξεηηθέο ηππνινγίεο ηεο γνλετθήο εκπινθήο πνπ άιιεο θνξέο έρνπλ νκνηόηεηεο θαη άιιεο θνξέο απνθιίλνπλ (Scott-Jones, 1995 Williams, 1998 Desimone,1999 Izzo, Weissberg, Kasprow, & Fendrich, 1999 Fan, & Chen, 2001 Powell, 2003 Lee, & Bowen, 2006). εκείν αλαθνξάο ζηελ βηβιηνγξαθία είλαη νη κειέηεο θαη έξεπλεο ηεο Joyce Epstein (Epstein, 1995, 1997 Epstein, & Jansorn, 2004 Epstein, & Salinas, 2004). Ζ ηππνινγία ηεο Epstein κε ηηο έμη θαηεγνξίεο "Γνλετθήο εκπινθήο" πηνζεηείηαη ζήκεξα από ηηο πεξηζζόηεξεο έξεπλεο ηνπ ζεκαηηθνύ απηνύ πεδίνπ: 1 ε θαηεγνξία: Γιαμόρθωζη καηάλληλοσ περιβάλλονηος (Parenting). Ζ δεκηνπξγία κέζα ζην ζπίηη ηεο νηθνγέλεηαο ησλ ζπλζεθώλ εθείλσλ
πνπ δηεπθνιύλνπλ ηα παηδηά ζηηο ζρνιηθέο ππνρξεώζεηο ηνπο θαη γεληθόηεξα ελόο θιίκαηνο πνπ επλνεί ηε κάζεζε. 2 ε θαηεγνξία: Δπικοινωνία ζτολείοσ-οικογένειας (Communicating). Οη απνηειεζκαηηθνί ηξόπνη κεηαθνξάο πιεξνθνξηώλ από ην ζρνιείν ζηελ νηθνγέλεηα (θαη αληηζηξόθσο) γηα ηα ζρνιηθά πξνγξάκκαηα, ηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο θαη ηελ πξόνδν ησλ παηδηώλ. 3 ε θαηεγνξία: Προζθορά εθελονηικής εργαζίας (Volunteering). Ζ ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε δξαζηεξηόηεηεο ηνπ ζρνιείνπ θαη ελεξγνπνίεζε ηνπο ζε ππνζηεξηθηηθέο εξγαζίεο πνπ βνεζνύλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ. 4 ε θαηεγνξία: Μάθηζη ζηο ζπίηι (Learning at home). Ζ βνήζεηα πνπ πξνζθέξνπλ νη γνλείο ζηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ζρνιηθώλ εξγαζηώλ θαη γεληθόηεξα ν έιεγρνο θαη ε επίβιεςε ηεο κειέηεο ησλ παηδηώλ. 5 ε θαηεγνξία: Σσμμεηοτή ζε αποθάζεις ποσ αθορούν ηο ζτολείο (Decision Making). Ζ ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε όξγαλα πνπ παίξλνπλ απνθάζεηο γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ζρνιείνπ. 6 ε θαηεγνξία: Σσνεργαζία με ηην κοινόηηηα (Collaborating with the community). Ζ εμεύξεζε θαη αμηνπνίεζε θνηλσληθώλ θαη θνηλνηηθώλ ππεξεζηώλ γηα ηελ ελίζρπζε θαη βειηίσζε ησλ ζρνιηθώλ πξνγξακκάησλ. Ο Peressini (1998), πξνζδηόξηζε ηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηα Μαζεκαηηθά κε βάζε ηελ ηππνινγία ηεο Epstein (1995). Θεσξεί πσο ν 2 νο, 3 νο, 4 νο, 5 νο θαη 6 νο ηύπνο (θαηεγνξία) εκπινθήο ησλ γνλέσλ κπνξνύλ λα απνηειέζνπλ έλα πιαίζην θαζνδήγεζεο ησλ εθπαηδεπηηθώλ γηα λα εληείλνπλ ηελ αλάκεημε ησλ γνλέσλ ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ζηε δηδαζθαιία ησλ Μαζεκαηηθώλ. Ζ Catsambis (2001) ρξεζηκνπνίεζε επίζεο ζαλ βάζε ηελ ηππνινγία ηεο Epstein γηα λα πξνζδηνξίζεη ηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηελ δεπηεξνβάζκηα εθπαίδεπζε. Αλαθέξεη πσο ε ελίζρπζε ησλ επθαηξηώλ κάζεζεο ζην ζπίηη παξνπζηάδεη ηελ πην ηζρπξή επίδξαζε ζηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Οη έξεπλεο γηα ηελ γνλετθή εκπινθή ζηελ εθπαίδεπζε θαη ηα κνληέια πνπ αλαδεηθλύνληαη από απηέο ζπκπεξηιακβάλνπλ ηα Μαζεκαηηθά (ζαλ έλα από ηα
δηδαθηηθά αληηθείκελα ηεο εθπαηδεπηηθήο δηαδηθαζίαο) αιιά δελ επηθεληξώλνληαη ζ απηά. Σα όζα αλαθέξνπλ γηα ηα Μαζεκαηηθά είλαη ζπλήζσο επηκέξνπο δηαπηζηώζεηο θαη ζπκπεξάζκαηα. Παξαδείγκαηνο ράξε, από ηηο έξεπλεο ηεο Epstein, νη ζεκαληηθέο αλαθνξέο γηα ηα Μαζεκαηηθά είλαη ιηγνζηέο: Έξεπλα ηνπ 2005 ζε 10 ζρνιεία Πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη ζε νθηώ Γεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο έδεημε πώο ε αλάζεζε καζεκαηηθώλ εξγαζηώλ γηα ην ζπίηη πνπ απαηηνύλ ηελ αιιειεπίδξαζε γνλέσλ-παηδηώλ θαη ε πξνκήζεηα πιηθώλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηα Μαζεκαηηθά, ζηεξίδνπλ ηε εθκάζεζε ηνπο (Sheldon, & Epstein, 2005). Δπίζεο έξεπλα ηνπ 1987 ζε 1021 γνλείο έδεημε πσο παηδηά Γεκνηηθνύ ζρνιείνπ κε ρακειή βαζκνινγία ζηα Μαζεκαηηθά επηδεηνύλ πεξηζζόηεξν ηε ζπλδξνκή ησλ γνλέσλ ηνπο νη νπνίνη δέρνληαη παξαηλέζεηο από ηνπο δαζθάινπο-εο λα βνεζνύλ ζην ζπίηη (Epstein, 2001, ζει. 236). Οη Ho θαη Willms (1996) αλαθέξνπλ πσο από όινπο ηνπο ηύπνπο γνλετθήο εκπινθήο, κεγαιύηεξε ζεηηθή επίδξαζε ζηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο έρνπλ νη ζπδεηήζεηο γνλέσλ-παηδηώλ γηα ην ζρνιείν. Ζ ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο θαη εθδειώζεηο, έρεη κηθξή αιιά ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή επίδξαζε ζηελ επίδνζε ησλ παηδηώλ ζην γισζζηθό κάζεκα θαη κηθξή αιιά κε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή επίδξαζε ζηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Έξεπλα ησλ Pan, Gauvain, Liu θαη Cheng (2005), θαηαιήγεη ζην ζπκπέξαζκα όηη ε εκπινθή ησλ γνλέσλ βνεζά ηα παηδηά λα κάζνπλ καζεκαηηθέο έλλνηεο θαη ην πώο εθηεινύληαη καζεκαηηθέο πξάμεηο θαη ππνινγηζκνί. Απηό πνπ έρεη ζεκαζία όκσο είλαη ν ηξόπνο εκπινθήο θαη όρη ν ζπλνιηθόο ρξόλνο πνπ νη γνλείο αθηεξώλνπλ γη απηήλ. Μειέηε ησλ Patall, Cooper θαη Robinson (2008) πνπ αλαιύεη 20 έξεπλεο πνπ εμεηάδνπλ ηε ζπζρέηηζε ηεο γνλετθήο εκπινθήο θαη ησλ ζρνιηθώλ επηδόζεσλ εκθαλίδεη ζεηηθή ζρέζε ησλ δύν κεηαβιεηώλ γηα καζεηέο-ηξηεο ηνπ Γεκνηηθνύ ζρνιείνπ αιιά αξλεηηθή ζρέζε ηεο γνλετθήο εκπινθήο κε ηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. ύκθσλα κε ηνπο Tocci θαη Engelhard (1991), ε εκπινθή ησλ γνλέσλ
ζηε καζεκαηηθή εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ ηνπο έρεη ζεκαληηθή επίδξαζε ζηηο ζηάζεηο θαη ζπκπεξηθνξέο ηνπο πνπ ζρεηίδνληαη άκεζα κε ηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά. Αξθεηέο κειέηεο πξνζπαζνύλ λα θαηαγξάςνπλ αλ ζπγθεθξηκέλεο παξεκβάζεηο πνπ εκπιέθνπλ ηνπο γνλείο (όπσο παξαδείγκαηνο ράξε ε κειέηε από θνηλνύ κε ηα παηδηά ηνπο Μαζεκαηηθώλ πξνβιεκάησλ), έρεη ζεηηθή επίδξαζε ζηηο καζεκαηηθέο ηθαλόηεηεο ησλ παηδηώλ ((Topping, & Bamford, 1998, ζει. 5 Mendoza, 1996 Ehnebuske, 1998 Balli, 1998 Civil, Planas, & Quintos, 2005). Έρνπλ δειαδή ζαλ επίθεληξν ηνπο ηα Μαζεκαηηθά ρσξίο όκσο λα εμεηάδνπλ ηε ζρέζε ηνπο κε όιεο ηηο κνξθέο γνλετθήο εκπινθήο. Γελ έρνπκε ελδείμεηο πώο θάπνηα ζπγθεθξηκέλε κνξθή γνλετθήο εκπινθήο επεξεάδεη ζεηηθά ηηο επηδόζεηο ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ζε όια ηα καζήκαηα. Κάζε κνξθή γνλετθήο εκπινθήο νδεγεί ζε δηαθνξεηηθά απνηειέζκαηα (Epstein, 1995). Δάλ ππήξραλ έξεπλεο πνπ εληόπηδαλ ζπγθεθξηκέλα απνηειέζκαηα θάζε κνξθήο γνλετθήο εκπινθήο, ν εθπαηδεπηηθόο θόζκνο ζα ήηαλ ζε ζέζε λα επηιέμεη θαη λα πξαγκαηνπνηήζεη ελέξγεηεο πνπ πηζαλόηαηα ζα βνεζνύζαλ ηελ επίηεπμε ησλ δηδαθηηθώλ ζηόρσλ (Sanders, 1999). Ζ απνπζία εξεπλώλ πνπ εζηηάδνπλ ζηα Μαζεκαηηθά θαη ηε γνλετθή εκπινθή ζηελ εθπαίδεπζε έρεη ζαλ απνηέιεζκα λα γλσξίδνπκε ειάρηζηα γηα απηό ην ζεκαηηθό πεδίν. θνπόο ηεο παξνύζεο έξεπλαο είλαη ε θαηαγξαθή ησλ επηκέξνπο κνξθώλ πνπ ιακβάλεη ε εκπινθή ησλ γνλέσλ θαη ε ζύλζεζε ηνπο ζε έλα εξκελεπηηθό κνληέιν κε επίθεληξν ηα Μαζεκαηηθά. Σν κνληέιν απηό ζα παξνπζηάδεη: 1 νλ ) πνηεο κνξθέο ιακβάλεη ε γνλετθή εκπινθή θαη 2 νλ ) πνηα ε ζρέζε ησλ κνξθώλ απηώλ κε ηελ επίδνζε ησλ καζεηώλ ζηα Μαζεκαηηθά, ηηο ζηάζεηο ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ζηα Μαζεκαηηθά, ηελ ηάμε θνίηεζεο, ην κνξθσηηθό επίπεδν ησλ γνλέσλ θαη ην νηθνλνκηθό επίπεδν ηεο νηθνγέλεηαο. Ο πξνζδηνξηζκόο ηεο ζρέζεο ζπγθεθξηκέλσλ
κνξθώλ γνλετθήο εκπινθήο κε επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά ζα ππνδείθλπε πνηεο δξάζεηο ζα έπξεπε λα αλαιάβνπλ νη ζρνιηθέο κνλάδεο όζνλ αθνξά ηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε έηζη ώζηε λα βειηησζεί ε απόδνζε ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά. Μεζνδνινγία έξεπλαο Υξεζηκνπνηήζεθε εξσηεκαηνιόγην ηνπ νπνίνπ ε θαηαζθεπή βαζίζηεθε ζην "Family Involvement Questionnaire" (Fantuzzo, Tighe, & Childs, 2000 Manz, Fantuzzo, & Power, 2004) ην νπνίν δνκήζεθε κε βάζε ην ζεσξεηηθό πιαίζην ηεο Epstein (1995, 1997). Σν εξσηεκαηνιόγην πνπ δεκηνπξγήζεθε πεξηιακβάλεη 12 εξσηήζεηο πνπ αθνξνύλ ηα ραξαθηεξηζηηθά ησλ γνλέσλ (κνξθσηηθό θαη νηθνλνκηθό επίπεδν) θαη ησλ καζεηώλ (θύιν, ηάμε, επίδνζε ζηα Μαζεκαηηθά θαη θαηά πόζν πξνηηκνύλ/αγαπνύλ ην κάζεκα ησλ Μαζεκαηηθώλ) θαη 28 εξσηήζεηο θιεηζηνύ ηύπνπ ζρεηηθά κε ηε γνλετθή εκπινθή γηα ηηο νπνίεο ρξεζηκνπνηήζεθε πεληαβάζκηα θιίκαθα ηύπνπ Likert. Γόζεθε δνθηκαζηηθά ζε 30 γνλείο θαη δελ δηαπηζηώζεθαλ πξνβιήκαηα θαηαλόεζεο ή παξεξκελείαο ησλ εξσηήζεσλ. Μέζσ ησλ εθπαηδεπηηθώλ ειέγμακε αλ ε ζρνιηθή επίδνζε ζηα Μαζεκαηηθά πνπ δήισζαλ νη γνλείο ήηαλ αθξηβήο. Εεηήζεθε θαηά ηελ παξαιαβή ησλ εξσηεκαηνινγίσλ λα ηζεθάξνπλ ηελ εξώηεζε πνπ αθνξνύζε ηελ αμηνιόγεζε ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά κε κηα παύια ( ) όηαλ ήηαλ εζθαικέλε. Ζ δηαδηθαζία απηή ηνπ ειέγρνπ ήηαλ πάξα πνιύ ζύληνκε ρξνληθά. Σα εξσηεκαηνιόγηα πνπ παξαιάβακε θαη είραλ ηελ έλδεημε από ηνλ εθπαηδεπηηθό ηεο ηάμεο πσο δελ αλέγξαθαλ ηελ ζσζηή αμηνιόγεζε ήηαλ ειάρηζηα (23 ζε ζύλνιν 1.329, πνζνζηό 1,7%) θαη δελ ειήθζεζαλ ππόςε. πλνιηθά δηαθηλήζεθαλ 2.550 εξσηεκαηνιόγηα. Δπηζηξάθεθαλ ζπκπιεξσκέλα όπσο αλαθέξακε 1.329. Αθαηξώληαο ηα 23 κε ιαλζαζκέλε θαηαρώξηζε βαζκνινγίαο έκεηλαλ 1.306 εξσηεκαηνιόγηα.
Ζ αμηνπηζηία ηνπ εξσηεκαηνινγίνπ κεηξήζεθε κε ηε κέζνδν test-retest ζε 30 γνλείο (Spearman s r = 0.915). Ο δείθηεο Cronbach s a βξέζεθε 0.885. Ζ επίδνζε ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ζηα Μαζεκαηηθά αλαθέξεηαη ζηελ ζρνιηθή επίδνζή ηνπο ζην ζπγθεθξηκέλν κάζεκα θαη ε ζηάζε ησλ καζεηώλ-ηξηώλ απέλαληη ζηα Μαζεκαηηθά θαηαγξάθεθε κέζα από απάληεζε ησλ γνλέσλ ηνπο γηα ην αλ ην παηδί ηνπο αγαπάεη ηα Μαζεκαηηθά. Πξόθεηηαη δειαδή γηα ηελ ππνθεηκεληθή άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο όζνλ αθνξά ηε ζηάζε ησλ παηδηώλ ηνπο ρσξίο άκεζε δηεξεύλεζε (κε ηνπο καζεηέοηξηεο). Γηα λα νκαδνπνηεζνύλ ηα δεδνκέλα πνπ αλαδεηθλύνπλ ηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ, ζύκθσλα κε ηπρόλ ζρέζεηο ζπλάθεηαο κεηαμύ ηνπο, εθαξκόζηεθε ε Principal Component Factor Analysis, αλάιπζε πνπ ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλά ζηελ εθπαηδεπηηθή έξεπλα (Pohlmann, 2004). Γηα ηε δηεξεύλεζε πηζαλώλ δηαθνξνπνηήζεσλ ζηηο παξακέηξνπο ηεο γνλετθήο εκπινθήο αλάινγα κε ηα αηνκηθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ γνλέσλ θαη ησλ καζεηώλ ρξεζηκνπνηήζεθαλ νη ηερληθέο ηεο ANOVA θαη ηνπ t-test. Γείγκα Σν δείγκα ηεο έξεπλαο απνηέιεζαλ 1306 γνλείο παηδηώλ ηεο Α, Γ, θαη Δ ηάμεο ηνπ Γεκνηηθνύ από 26 ζρνιεία ηνπ λνκνύ Θεζζαινλίθεο. Ο λνκόο απηόο εκθαλίδεη κηα θαιή αληηπξνζσπεπηηθόηεηα ηνπ γεληθνύ πιεζπζκνύ ηεο ρώξαο αθνύ πεξηιακβάλεη πνιίηεο όισλ ησλ θνηλσληθννηθνλνκηθώλ ηάμεσλ θαη πεξηνρέο αγξνηηθέο, εκηαζηηθέο θαη αζηηθέο. Από ην ζύλνιν ησλ ζπκκεηερόλησλ ζηελ έξεπλα, ην 28,8% είλαη γνλείο καζεηώλ ηεο Α Γεκνηηθνύ, ην 37,6% γνλείο καζεηώλ ηεο Γ Γεκνηηθνύ θαη ην 33,6% γνλείο καζεηώλ ηεο Δ Γεκνηηθνύ. Παξάιιεια, ην 47,1% είλαη γνλείο αγνξηώλ θαη ην 52,9 % γνλείο θνξηηζηώλ. ε όηη αθνξά ην κνξθσηηθό επίπεδν ησλ γνλέσλ, ηόζν νη παηέξεο (55%) όζν θαη νη κεηέξεο (57,6%) ησλ πεξηζζόηεξσλ καζεηώλ είλαη απόθνηηνη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο, ην 29,9% ησλ
παηέξσλ θαη ην 32,1% ησλ κεηέξσλ ησλ καζεηώλ είλαη απόθνηηνη ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη ην 15,1% ησλ παηέξσλ θαη ην 10,3% ησλ κεηέξσλ είλαη απόθνηηνη πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Απνηειέζκαηα Με ηελ Αλάιπζε Παξαγόλησλ ζε Κύξηεο πληζηώζεο (Principal Component Factor Analysis) πξνέθπςαλ 6 αζπζρέηηζηνη παξάγνληεο θαηεγνξηώλ. Οη παξάγνληεο απηνί, εμεγνύλ ην 73% ηεο ζπλνιηθήο δηαθύκαλζεο ηνπ δείγκαηνο (πίλαθαο 1). Ο πξώηνο παξάγνληαο, πεξηιακβάλεη 6 (έμη) εξσηήκαηα πνπ αθνξνύλ επηθνηλσλία γνλέσλ-δαζθάινπ/αο, κε θνξηίζεηο πνπ θπκαίλνληαη από 0,761 σο 0,595. Δξκελεύεη ην 15,57% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο (Cronbach s a = 82,03%). Ζ επικοινωνία γονέων-δαζκάλοσ/ας ζύκθσλα κε ηηο απαληήζεηο ησλ γνλέσλ είλαη κέηξηα (M = 2,95, SD = 0,81, πίλαθαο 2) θαη ραξαθηεξίδεηαη πεξηζζόηεξν ηθαλνπνηεηηθή από ηνπο γνλείο ησλ καζεηώλ ηεο Α ηάμεο, ελώ κεηώλεηαη όζν πξνρσξάκε ζε κεγαιύηεξεο ηάμεηο (F=13,765, p<0,001). Παξάιιεια, ε επηθνηλσλία γνλέσλ δαζθάινπ εκθαλίδεηαη απμεκέλε ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ηα παηδηά έρνπλ ζεηηθή ζηάζε γηα ηα Μαζεκαηηθά ζύκθσλα κε ηελ άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο (t = 2,196, df = 1127, p<0,05). Ο δεύηεξνο παξάγνληαο ζπγθξνηείηαη από 4 (ηέζζεξα) εξσηήκαηα πνπ αθνξνύλ ηελ παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ ή επθαηξηώλ πνπ δηεπθνιύλνπλ ηελ κάζεζε, κε θνξηίζεηο πνπ θπκαίλνληαη από 0,764 σο 0,612 (πίλαθαο 1) θαη εξκελεύεη ην 14,65% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο (Cronbach s a = 72.52%.) Οη γνλείο πξνζπαζνύλ λα παξέρνπλ ζηα παηδηά ηνπο ζπλζήθεο πνπ δηεπθνιύλνπλ ηε κάζεζε (Μ = 3,58, SD = 0,74, πίλαθαο 2). Ζ Ανάλσζη Γιακύμανζης (ANOVA) έδεημε ζεκαληηθέο δηαθνξνπνηήζεηο ζε ζρέζε κε ην κνξθσηηθό επίπεδν ηνπ παηέξα (F=6,023, p<0,005) θαη ην κνξθσηηθό επίπεδν ηεο κεηέξαο (F=9,140, p<0,001), ηεο βαζκνινγηθήο
επίδνζεο ησλ παηδηώλ ζηα Μαζεκαηηθά (F=2,775, p<0,05) θαη ηε ζηάζε ησλ καζεηώλ-ηξηώλ γηα ηα Μαζεκαηηθά ζύκθσλα κε ηελ άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο (t = 4,75, df = 1135, p < 0,001). Πην ζπγθεθξηκέλα, ε παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ ή επθαηξηώλ πνπ δηεπθνιύλνπλ ηελ κάζεζε εκθαλίδεηαη απμεκέλε ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ν παηέξαο ή ε κεηέξα έρνπλ πςειό κνξθσηηθό επίπεδν. Δπίζεο, θαιύηεξεο βαζκνινγηθέο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά παξαηεξνύληαη ζε νηθνγελεηαθά πεξηβάιινληα πινπζηόηεξα ζε επθαηξίεο κάζεζεο. Παξάιιεια, νη καζεηέο πνπ αγαπνύλ ηα Μαζεκαηηθά πξνέξρνληαη από νηθνγέλεηεο πνπ δίλνπλ ηδηαίηεξε βαξύηεηα ζηελ παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ πνπ δηεπθνιύλνπλ ηε δηαδηθαζία ηεο κάζεζεο. Ο ηξίηνο παξάγνληαο ζπγθξνηείηαη από 3 (ηξία) εξσηήκαηα πνπ αθνξνύλ ηε κάζεζε ζην ζπίηη, δειαδή ηε βνήζεηα πνπ παξέρνπλ νη γνλείο ζηελ δηεθπεξαίσζε ησλ ζρνιηθώλ εξγαζηώλ θαη ηελ επίβιεςε/έιεγρν ηεο κειέηεο ησλ παηδηώλ. Δξκελεύεη ην 12,02% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο κε ζπληειεζηή Cronbach s a = 73,27% (πίλαθαο 1). ύκθσλα κε ηηο απαληήζεηο ησλ γνλέσλ, ε εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηε μάθηζη ζηο ζπίηι είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή (Μ = 4,11, SD = 0,78, πίλαθαο 2) θαη εμαξηάηαη από ην επίπεδν κόξθσζεο ηεο κεηέξαο (F=3,199, p<0,05). Πην ζπγθεθξηκέλα ε επίβιεςε/έιεγρνο ηεο κειέηεο ησλ παηδηώλ έρεη ζρεδόλ ηελ ίδηα έληαζε όηαλ ε κεηέξα είλαη απόθνηηνο πξσηνβάζκηαο ή δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη θαίλεηαη λα κεηώλεηαη ζε κεηέξεο ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο. Ο ηέηαξηνο παξάγνληαο, ν νπνίνο αθνξά ηε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε δξαζηεξηόηεηεο θαη εθδειώζεηο ηνπ ζρνιείνπ, εξκελεύεη ην 10,84% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο θαη ζπγθξνηείηαη από 4 (ηέζζεξα) εξσηήκαηα κε θνξηίζεηο πνπ θπκαίλνληαη από 0,703 σο 0,623 θαη Cronbach s a = 67.5% (πίλαθαο 1). ύκθσλα κε ηηο απαληήζεηο ησλ γνλέσλ, ε ζπκκεηνρή ηνπο ζε δξαζηεξηόηεηεο θαη εθδειώζεηο ηνπ ζρνιείνπ δελ είλαη ηδηαίηεξα έληνλε (Μ = 2,49, SD = 0,88, πίλαθαο 2). Ζ ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε δξαζηεξηόηεηεο ηνπ ζρνιείνπ εμαξηάηαη από ηε ζηάζε ησλ παηδηώλ
απέλαληη ζηα Μαζεκαηηθά ζύκθσλα κε ηελ άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο (t = 3,309, df = 1117, p<0,001) θαη ηε βαζκνινγηθή επίδνζε ησλ παηδηώλ ζηα Μαζεκαηηθά (F=8,948, p<0,001). Πην ζπγθεθξηκέλα ε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο εκθαλίδεηαη απμεκέλε ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ηα παηδηά αγαπνύλ ηα Μαζεκαηηθά θαη έρνπλ πςειόηεξεο βαζκνινγηθέο επηδόζεηο ζ απηά. Ο πέκπηνο παξάγνληαο εξκελεύεη ην 10,50% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο θαη ζπγθξνηείηαη από 3 (ηξία) εξσηήκαηα κε θνξηίζεηο πνπ θπκαίλνληαη από 0,773 σο 0,731 (πίλαθαο 1) θαη Cronbach s a = 69,62%. Αθνξνύλ θαλόλεο γηα ηα παηδηά πνπ πηνζεηεί ε νηθνγέλεηα κέζα ζην ζπίηη (π.ρ. γηα ηελ παξαθνινύζεζε ηειεόξαζεο). Οη θαλόλεο γηα ηα παηδηά θαίλεηαη λα ηίζεληαη ζε ζεκαληηθό βαζκό από ηνπο γνλείο (Μ = 4,10, SD = 0,69, πίλαθαο 2). Ο έιεγρνο ANOVA έδεημε ζεκαληηθέο δηαθνξνπνηήζεηο ηνπ 5 νπ παξάγνληα κε ην νηθνγελεηαθό εηζόδεκα (F=18,93, p=0,001), ην κνξθσηηθό επίπεδν ηνπ παηέξα (F=44,938, p<0,001), ην κνξθσηηθό επίπεδν ηεο κεηέξαο (F=43,492, p<0,001), ηελ ηάμε πνπ θνηηά ην παηδί (F=4,222, p<0,05), θαζώο επίζεο θαη ηε ζηάζε ησλ καζεηώλ απέλαληη ζηα Μαζεκαηηθά ζύκθσλα κε ηελ άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο (t = 2,926, df = 1152, p < 0,005). Πην ζπγθεθξηκέλα, εκθαλίδεηαη πην ζπρλή ε πηνζέηεζε θαλόλσλ πνπ πξέπεη λα αθνινπζνύλ ηα παηδηά ζε νηθνγέλεηεο κε πςειά εηζνδήκαηα, ζε νηθνγέλεηεο πςειόηεξνπ κνξθσηηθνύ επίπεδν ηνπ παηέξα θαη ηεο κεηέξαο, ζε παηδηά κηθξόηεξεο ειηθίαο θαζώο θαη ζηνπο καζεηέο-ηξηεο πνπ αγαπνύλ ηα καζεκαηηθά. Ο έθηνο θαη ηειεπηαίνο παξάγνληαο, ν νπνίνο εξκελεύεη ην 9,42% ηεο ζπλνιηθήο δηαζπνξάο, ζπγθξνηείηαη από 4 (ηέζζεξα) εξσηήκαηα πνπ αθνξνύλ ην ελδηαθέξνλ πνπ δείρλνπλ νη γνλείο ζρεηηθά κε ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ, κε θνξηίζεηο πνπ θπκαίλνληαη από 0,678 σο 0,438 (πίλαθαο 1) θαη Cronbach s a = 79,05%. Σν ελδηαθέξνλ ησλ γνλέσλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ ηνπο είλαη έληνλν (M = 4.09, SD = 0.58, πίλαθαο 2) θαη εμαξηάηαη από ην κνξθσηηθό επίπεδν ηνπ
παηέξα (F=6,385 / p<0,005), ηελ ηάμε πνπ θνηηά ην παηδί (F=7,826, p<0,001), ηε ζηάζε ησλ παηδηώλ απέλαληη ζηα Μαζεκαηηθά ζύκθσλα κε ηελ άπνςε ησλ γνλέσλ ηνπο (t = 2,255, df = 1145, p<0,05) θαη ηε βαζκνινγηθή επίδνζε ησλ παηδηώλ ζηα Μαζεκαηηθά (F=6,351, p<0,001). Πην ζπγθεθξηκέλα ην ελδηαθέξνλ ησλ γνλέσλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ εκθαλίδεηαη απμεκέλν ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ν παηέξαο έρεη πςειό κνξθσηηθό επίπεδν, ζηα παηδηά πνπ αγαπνύλ ηα Μαζεκαηηθά θαη έρνπλ πςειέο βαζκνινγηθέο επηδόζεηο ζ απηά. Δπίζεο θαίλεηαη λα κεηώλεηαη όζν πξνρσξάκε ζε κεγαιύηεξεο ηάμεηο. Σπδήηεζε Σα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο αλαδεηθλύνπλ έλα κνληέιν εκπινθήο ησλ γνλέσλ ζηελ καζεκαηηθή εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ ηνπο πνπ δνκείηαη από έμη άμνλεοθαηεγνξίεο (εηθόλα 1). Δηθόλα 1: Μνληέιν Γνλετθήο Δκπινθήο Σν κνληέιν απηό έρεη θνηλά ζεκεία κε ηα επξήκαηα ηεο έξεπλαο ησλ Ho θαη Willms (1996) νη νπνίεο εληνπίδνπλ ηέζζεξηο ηύπνπο γνλετθήο εκπινθήο: 1) ζπδεηήζεηο ζην ζπίηη γηα ηα ζρνιηθά ζπκβάληα θαη ηηο ζρνιηθέο ππνρξεώζεηο, 2) επίβιεςε θαη έιεγρνο ζην ζπίηη, 3) επηθνηλσλία κε ην ζρνιείν, θαη 4) ζπκκεηνρή ζε
ζρνιηθέο εθδειώζεηο. Δπεηδή πεξηιακβάλνπλ ζηε 2 ε θαηεγνξία (επίβιεςε θαη έιεγρνο ζην ζπίηη) θαη ηνπο θαλόλεο πνπ πηνζεηεί ε νηθνγέλεηα θαη ηζρύνπλ ζην νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ έρνπκε κηα ηζρπξή νκνηόηεηα κε ηνπο πέληε από ηνπο έμη άμνλεο ζηνπο νπνίνπο θαηαιήμακε ζηελ έξεπλα καο (πίλαθαο 3). Ο πξώηνο από ηνπο έμη άμνλεο-θαηεγνξίεο γνλετθήο εκπινθήο, η επικοινωνία ποσ έτοσν οι γονείς με ηο ζτολείο ηοσ παιδιού ηοσς και ηο δάζκαλο α ηοσ, δελ θαίλεηαη λα επεξεάδεη ηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά (ζρνιηθή βαζκνινγία) αλ θαη ζα αλακέλακε ην αληίζεην. ε κηα άιιε έξεπλα νη Πλεπκαηηθόο, Παπαθαλάθεο θαη Γάθε (2008), αλαθέξνπλ απηόλ ηνλ ηύπν εκπινθήο σο ηνλ πην ζεκαληηθό γηα ηελ αθαδεκατθή επίδνζε. Γηα ηελ Catsambis (2001) όκσο, έρεη ειάρηζηε επηξξνή ζηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο ησλ παηδηώλ. Σν ίδην αλαθέξεηαη από ηνπο Izzo, et al, (1999). Πην ξηδνζπαζηηθά ζπκπεξάζκαηα βξίζθνπκε ζε έξεπλα ηεο Desimone (1999), όπνπ αλαθέξεηαη αξλεηηθή ζπζρέηηζε επηθνηλσλίαο θαη επηδόζεσλ. Πηζαλή εξκελεία είλαη όηη νη γνλείο επηθνηλσλνύλ κε ην ζρνιείν ησλ παηδηώλ ηνπο όηαλ εκθαλίδνληαη πξνβιήκαηα ζπκπεξηθνξάο ηα νπνία νδεγνύλ ζε κεησκέλε ζρνιηθή απόδνζε. Ζ επηθνηλσλία γνλέσλ-ζρνιείνπ εκθαλίδεηαη απμεκέλε ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ηα παηδηά έρνπλ ζεηηθή ζηάζε γηα ηα Μαζεκαηηθά. Ίζσο γηαηί νη γνλείο πνπ επηθνηλσλνύλ ζπρλά κε ην ζρνιείν δείρλνπλ έκκεζα ζηα παηδηά ηνπο ηε ζεκαληηθόηεηα ηνπ. Έηζη κεηαβηβάδνπλ ζηα παηδηά ηνπο κηα πην ζεηηθή αληίιεςε γηα ην ζρνιείν θαη απηά πνπ πξνζθέξεη ε ιεηηνπξγία ηνπ (κεηαμύ απηώλ θαη ην γλσζηηθό αληηθείκελν ησλ Μαζεκαηηθώλ). Ζ δηαηήξεζε δηαύισλ επηθνηλσλίαο κεηαμύ ηνπ ζρνιείνπ θαη ηεο νηθνγέλεηαο είλαη πεξηζζόηεξν από πνηέ απαξαίηεηε θαζώο ηα αλαιπηηθά πξνγξάκκαηα ζπλερώο ηξνπνπνηνύληαη θαη ηα Μαζεκαηηθά πνπ δηδάζθνληαη ζήκεξα έρνπλ πνιιέο δηαθνξνπνηήζεηο κε ηα Μαζεκαηηθά πνπ δηδάρζεθαλ νη γνλείο. Ζ εμαζθάιηζε από ηνπο γνλείο ελόο πεξηβάιινληνο πνπ δηεπθνιύλεη ηηο πξνζπάζεηεο εθκάζεζεο ησλ παηδηώλ ηνπο, παξέρνληαο εξεζίζκαηα θαη παξαζηάζεηο
(2 νο άμνλαο γνλετθήο εκπινθήο), επηδξά ζεηηθά ζηηο επηδόζεηο ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά. Έλα πινύζην νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ ζε εξεζίζκαηα θαη εθπαηδεπηηθά βνεζήκαηα παίδεη θαηαιπηηθό ξόιν. Αλάινγα ζπκπεξάζκαηα πεξηιακβάλεη έξεπλα ησλ Λεκνλίδε, Υαηδειηακή, & Κπξίδε (2002), πνπ έδεημαλ όηη ηα λήπηα δηαζέηνπλ γλώζεηο θαη δεμηόηεηεο ζρεηηθέο κε καζεκαηηθέο έλλνηεο πνπ έρνπλ πξνέιεπζε θπξίσο θνηλσληθή, δειαδή νη γλώζεηο ηνπο δηαθνξνπνηνύληαη αλάινγα κε ην πεξηβάιινλ όπνπ αλαπηύζζνληαη. Οη γνλείο κε πςειό κνξθσηηθό επίπεδν θαίλεηαη πσο δίλνπλ κεγαιύηεξε βαξύηεηα ζηελ παξνρή επθαηξηώλ κάζεζεο κε επηζθέςεηο ζε κνπζεία, βηβιηνζήθεο, εθζέζεηο θαη ζέαηξα αιιά θαη ζηελ αγνξά εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ (βηβιία, παηρλίδηα θ.η.ι.). Αλάινγα επξήκαηα παξνπζηάδεη έξεπλα ησλ Fantuzzo, Tighe, θαη Childs (2000). Σν πινύζην ζε εξεζίζκαηα νηθνγελεηαθό πεξηβάιινλ θαη ε δηάζεζε ρξόλνπ από ηνπο γνλείο γηα δξαζηεξηόηεηεο - πνπ βαζίδνληαη ζε καζεκαηηθέο δεμηόηεηεο - καδί κε ηα παηδηά ηνπο, πξνθαλώο επεξεάδεη ζεηηθά θαη ηελ ζηάζε ησλ παηδηώλ γηα ηα Μαζεκαηηθά. Ζ βνήζεηα ησλ γνλέσλ ζηηο ζρνιηθέο καζεκαηηθέο εξγαζίεο ησλ παηδηώλ ηνπο (3 νο άμνλαο γνλετθήο εκπινθήο) είλαη ν πην αλακελόκελνο ηξόπνο γνλετθήο ζπκκεηνρήο ζηελ καζεκαηηθή εθπαίδεπζε ηνπο. Οη γνλείο εκπιέθνληαη ζηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο ησλ παηδηώλ ηνπο γηαηί ζεσξνύλ όηη ε αλάκημε ηνπο ζα έρεη ζεηηθά απνηειέζκαηα (Hoover-Dempsey, & Sandler, 1997). Γελ βξήθακε ζεκαληηθή ζρέζε κε ηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. ηελ βηβιηνγξαθία ζπλαληάκε ζεηηθέο ζπζρεηίζεηο κε ηε ζρνιηθή επίδνζε ζηα Μαζεκαηηθά (Cai, 2003 Reynolds, 1992) αιιά θαη αξλεηηθέο (Shumow, & Miller, 2001 Muller, 1995). Ζ Muller (1995) επηζεκαίλεη πώο όηαλ έλα παηδί έρεη θαιέο ζρνιηθέο επηδόζεηο νη γνλείο ηνπ είλαη ιηγόηεξν πηζαλό λα έξρνληαη ζε επαθή κε ην ζρνιείν ή λα ειέγρνπλ ηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο ηνπ ζην ζπίηη γηαηί ζεσξνύλ θάηη ηέηνην παξέκβαζε ε νπνία δελ έρεη ιόγν ύπαξμεο ιόγσ ηεο θαιήο εθπαηδεπηηθήο εηθόλαο πνπ παξνπζηάδεη ην παηδί ηνπο. Μεηέξεο κε κόξθσζε
ηξηηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαίλεηαη λα εκπιέθνληαη ιηγόηεξν από κεηέξεο πξσηνβάζκηαο θαη δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο αληαλαθιώληαο ίζσο ηελ έληνλε επηζπκία αλζξώπσλ πνπ δελ ζπνύδαζαλ λα δνπλ ηα παηδηά ηνπο λα έρνπλ δηαθνξεηηθή εθπαηδεπηηθή πνξεία, θαη δηα απηήο θαιύηεξεο θνηλσληθνεπαγγεικαηηθέο πξννπηηθέο. ε δηαθνξεηηθό ζπκπέξαζκα γηα ηε ζρέζε ηνπ κνξθσηηθνύ επηπέδνπ ηεο κεηέξαο θαη ηεο εκπινθήο ηεο ζηελ εθπαίδεπζε, θαηαιήγεη έξεπλα ησλ Stevenson θαη Baker (1987). Καζώο όκσο ην πεξηερόκελν ηεο καζεκαηηθήο εθπαίδεπζεο αιιάδεη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ, πνιιέο θνξέο νη γνλείο βνεζνύλ ηα παηδηά ηνπο κε ηέηνην ηξόπν, πνπ αθπξώλεη ηηο πξνζπάζεηεο ηνπ δαζθάινπ θαη ηηο δηδαθηηθέο πξνζεγγίζεηο ηνπ. Οη δάζθαινη κπνξνύλ λα απνηξέπνπλ ηέηνηνπ είδνπο "βνήζεηα" θάλνληαο ππνδείμεηο θαη πξνηείλνληαο ηερληθέο πνπ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηνύλ νη γνλείο όηαλ βνεζνύλ ηα παηδηά ηνπο. Λόγσ ηεο δηάξζξσζεο ηνπ Διιεληθνύ εθπαηδεπηηθνύ ζπζηήκαηνο, παξάκεηξνη γνλετθήο εκπινθήο όπσο πξνζθνξά εζεινληηθήο εξγαζίαο ζην ζρνιείν, ζπκκεηνρή ζηε ιήςε απνθάζεσλ γηα ηε δηνίθεζε ηνπ ζρνιείνπ, δηακεζνιάβεζε ηνπ ζρνιείνπ γηα ηελ επαθή ησλ γνλέσλ κε θνηλσληθνύο θνξείο (Epstein, 1997), είλαη θαηλόκελα ζπάληα. Ζ ζπκκεηνρή ησλ Διιήλσλ γνλέσλ ζε δξαζηεξηόηεηεο θαη εθδειώζεηο ηνπ ζρνιείνπ (4 νο άμνλαο γνλετθήο εκπινθήο) ζπλίζηαηαη ζε ζπλαληήζεηο ηνπ ζπιιόγνπ γνλέσλ, ζπκκεηνρή ζε ζρνιηθέο εθδξνκέο θαη ζρνιηθέο γηνξηέο. Ζ απμεκέλε ζπκκεηνρή ζηηο ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο θαίλεηαη πσο ζπλδέεηαη ζεηηθά κε ηελ επίδνζε ζηα Μαζεκαηηθά θαη κε ηε ζηάζε ησλ παηδηώλ γηα απηά. Σα παηδηά πξνζπαζνύλ λα επηηπγράλνπλ ζε θάζε ηνκέα πνπ νη γνλείο δείρλνπλ κε ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο πσο είλαη ζεκαληηθόο. Καη ε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ηνπο ζε δξάζεηο ηνπ ζρνιείνπ εκπεξηέρεη έλα ηζρπξό κήλπκα γηα ηε ζπνπδαηόηεηα ηνπ ζεζκνύ. Οη Ho θαη Willms (1996), θαηαιήγνπλ ζε δηαθνξεηηθά ζπκπεξάζκαηα. Αλαθέξνπλ πσο ε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο έρεη κηθξή
επίδξαζε ζηελ επίδνζε ησλ παηδηώλ ζην γισζζηθό κάζεκα αιιά όρη ζηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Αληίζηνηρα επξήκαηα αλαθέξεη θαη ε Catsambis (2001), ζύκθσλα κε ηελ νπνία ε παξαθνινύζεζε ζρνιηθώλ δξαζηεξηνηήησλ έρεη ειάρηζηε έσο κεδακηλή επίδξαζε ζηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο ησλ παηδηώλ. Οη θαλόλεο γηα ηα παηδηά πνπ πηνζεηεί ε νηθνγέλεηα κέζα ζην ζπίηη (όπσο γηα ηελ παξαθνινύζεζε ηειεόξαζεο θαη ην πξόγξακκα ύπλνπ) θαη ε ζηαζεξόηεηα ζηελ εθαξκνγή ηνπο, είλαη ν 5 νο άμνλαο γνλετθήο εκπινθήο ρσξίο όκσο λα επεξεάδεη ηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Οηθνγέλεηεο κε κεγάιν νηθνγελεηαθό εηζόδεκα θαη γνλείο κε πςειό κνξθσηηθό επίπεδν, δηακνξθώλνπλ θαη αθνινπζνύλ πην πηζηά έλα ζύλνιν νηθνγελεηαθώλ θαλόλσλ πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε ην εκεξήζην πξόγξακκα ηνπ παηδηνύ ηνπο. Θεηηθή ζρέζε ηνπ νηθνλνκηθνύ νηθνγελεηαθνύ επηπέδνπ θαη ηεο γνλετθήο εκπινθήο έρνπλ αλαθεξζεί θαη από ηηο έξεπλεο ησλ Zellman θαη Waterman (1998), Ma (2001), Ζν θαη Willms (1996), Okpala, Okpala θαη Smith (2001). Δξσηήζεηο ζηα παηδηά γηα ην ζρνιείν, ζπλνκηιίεο κε άιινπο γνλείο γηα ηα ζρνιηθά ζπκβάληα, ζπρλέο ζπδεηήζεηο κέζα ζηελ νηθνγέλεηα γηα ηε ζρνιηθή πξόνδν θαη ηπρόλ δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ ηα παηδηά, θαηαδεηθλύνπλ ην ελδηαθέξνλ πνπ δείρλνπλ νη γνλείο γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ ηνπο. Απηόο ν 6 νο θαη ηειεπηαίνο άμνλαο γνλετθήο εκπινθήο παξνπζηάδεηαη πην ηζρπξόο ζε νηθνγέλεηεο όπνπ ν παηέξαο έρεη πςειή κόξθσζε θαη ηα παηδηά αγαπνύλ ηα Μαζεκαηηθά. Δπίζεο θαίλεηαη λα ζπλδέεηαη κε ηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο ησλ παηδηώλ ζηα Μαζεκαηηθά, δειαδή ην έληνλν ελδηαθέξνλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ επελεξγεί ζεηηθά ζηηο βαζκνινγηθέο επηδόζεηο ηνπ. Αλάινγν ζπκπέξαζκα ζπλαληάκε από ηηο Ho θαη Willms (1996), πνπ αλαθέξνπλ πσο ηελ πην ηζρπξή ζπζρέηηζε κε ηηο ζρνιηθέο επηδόζεηο έρνπλ νη ζπδεηήζεηο ζην ζπίηη πνπ αθνξνύλ ην ζρνιείν. Όηαλ ζηελ νηθνγέλεηα επηθξαηεί κηα θνπιηνύξα δσεξνύ ελδηαθέξνληνο γηα ην ζρνιείν, όηαλ νη γνλείο εκθαλίδνληαη λα λνηάδνληαη, απηό επηθέξεη θαιύηεξε αθαδεκατθή απόδνζε.
Ζ εκπινθή ησλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ παηδηνύ ηνπο θαίλεηαη πσο κεηώλεηαη όζν απμάλεηαη ε ειηθία ηνπ. Αλάινγα επξήκαηα έρνπκε θαη ζε άιιεο έξεπλεο (Stevenson, & Baker, 1987 Izzo, Weissberg, Kasprow, & Fendrich, 1999). Απηό ζπκβαίλεη πην έληνλα ζηελ επηθνηλσλία πνπ έρνπλ κε ην ζρνιείν θαη ζην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ ηνπο. Όζν πην κηθξό είλαη ην παηδί ηνπο ηόζν πην ελεξγή είλαη ε αλάκεημε ησλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ. Πξνθαλώο απηό νθείιεηαη ζηνλ πξνζηαηεπηηζκό πνπ επηδεηθλύνπλ νη γνλείο όηαλ ηα παηδηά είλαη πην κηθξά θαη δελ έρνπλ πιήξσο απηνλνκεζεί θαζώο θαη ζηελ αδπλακία ησλ γνλέσλ λα αληαπνθξηζνύλ ζηηο εθπαηδεπηηθέο απαηηήζεηο ησλ κεγαιύηεξσλ ηάμεσλ, αθνύ θαη ην γλσζηηθό επίπεδν αλεβαίλεη θαη ηα δηδαθηηθά αληηθείκελα εμεηδηθεύνληαη. Μαζεηέο-ηξηεο κε γνλείο πνπ εκπιέθνληαη ζηελ εθπαίδεπζε ηνπο είλαη πηζαλόηεξν λα έρνπλ θαιύηεξεο ζρνιηθέο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. Γεληθόηεξα ε γνλετθή εκπινθή εκθαλίδεηαη λα επηδξά ζηελ ζρνιηθή απόδνζε ησλ παηδηώλ ζηα Μαζεκαηηθά. Ζ βαζκνινγία ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά παξνπζηάδεη ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή ζρέζε κε ηξεηο από ηνπο παξάγνληεο γνλετθήο εκπινθήο όπσο αλαδείρηεθαλ από ηελ παξαγνληηθή αλάιπζε (ηελ παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ πνπ δηεπθνιύλνπλ ηε κάζεζε, ηε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο θαη ην ελδηαθέξνλ ησλ γνλέσλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ) αιιά θαη κε ηε ζπλνιηθή γνλετθή εκπινθή, δειαδή ην ζύλνιν ησλ έμη παξαγόλησλ. Ζ αλάκημε ησλ γνλέσλ ζηελ εθπαίδεπζε ηνπ παηδηνύ ηνπο επηθέξεη αλαιόγσο ηεο έληαζεο ηεο ζεηηθά απνηειέζκαηα (Ζenderson, & Berla, 1994 Funkhouser, & Gonzales, 1997 Fantuzo, Tighe, & Childs, 2000 Hoover-Dempsey, & Sandier, 1995). Πξνζθέξεη πξόηππα πξνο κίκεζε, ππνζηεξίδεη θαη ελζαξξύλεη ηα παηδηά. Βνεζάεη ζηελ αλάπηπμε ζηάζεσλ, γλώζεσλ θαη ζπκπεξηθνξώλ πνπ ζπλδένληαη κε ηελ επηηπρή ζρνιηθή απόδνζε.
Οη ζρνιηθέο κνλάδεο κπνξνύλ λα αλαιάβνπλ πξσηνβνπιίεο έηζη ώζηε λα εκπιέμνπλ πεξηζζόηεξν ηνπο γνλείο ζηελ εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ ηνπο. Σν ζρνιείν κπνξεί λα δηαδξακαηίζεη ζεκαληηθό ξόιν εάλ έλαο από ηνπο ζηόρνπο πνπ ζέηεη είλαη ε αύμεζε ηεο γνλετθήο εκπινθήο ζηελ εθπαίδεπζε. Ζ δηνξγάλσζε ζεκηλαξίσλ θαη δξάζεσλ κε απηό ην ζέκα ζα κπνξνύζε λα απμήζεη ζεακαηηθά ηηο δξαζηεξηόηεηεο ησλ γνλέσλ πξνο απηή ηελ θαηεύζπλζε. Αιιά θαη θάζε εθπαηδεπηηθόο ζηα πιαίζηα ησλ επαθώλ πνπ έρεη κε ηνπο γνλείο ησλ καζεηώλ-ηξηώλ ηνπ ζα κπνξνύζε λα επηζεκαίλεη ηε ζεκαληηθόηεηα ηνπ νηθνγελεηαθνύ πεξηβάιινληνο ζηελ ζρνιηθή πνξεία ησλ παηδηώλ ηνπο θαη λα παξνηξύλεη όινπο ηνπο γνλείο λα ζηεξίδνπλ ηε κάζεζε ηνπο κέζσ ηεο εκπινθήο ηνπο. Περιοριζμοί ηης έρεσνας Ζ έξεπλα επηρείξεζε ηνλ εληνπηζκό θαη ηελ θαηαγξαθή ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ ηεο γνλετθήο εκπινθήο ζε ζρέζε κε ηα Μαζεκαηηθά. Καηαγξάθεθαλ όκσο απόςεηο, ζέζεηο, αληηιήςεηο, ζηάζεηο, παξαδνρέο θαη ζπκπεξηθνξέο κόλν ησλ γνλέσλ. Γηαζηαύξσζε ησλ απαληήζεσλ ησλ γνλέσλ κέζσ αηνκηθώλ ζπλεληεύμεσλ ελόο κέξνπο ηνπ δείγκαηνο ή κέζσ ζπλεληεύμεσλ ησλ παηδηώλ ηνπο ήηαλ αδύλαηε ιόγσ αλσλπκίαο ησλ εξσηεκαηνινγίσλ. Θεσξνύκε πώο, ζπλππνινγίδνληαο ηα απνηειέζκαηα ηεο έξεπλαο, κειινληηθέο πξνζπάζεηεο δηεξεύλεζεο πξέπεη λα ζπκπεξηιακβάλνπλ θαη ηνπο ηξεηο θεληξηθνύο παξάγνληεο πνπ παίδνπλ ξόιν ζηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ: ηνπο ίδηνπο ηνπο γνλείο θπζηθά, ηνπο εθπαηδεπηηθνύο θαη ηνπο ηειηθνύο απνδέθηεο θάζε ζεηηθήο ή αξλεηηθήο επίδξαζεο ζην ρώξν ηεο εθπαίδεπζεο θαη ηεο αγσγήο, ηα παηδηά. Δπίζεο κηα παξάκεηξνο ε νπνία δελ εμεηάζηεθε από ηελ έξεπλα θαη πξέπεη λα απνηειέζεη αληηθείκελν κειινληηθώλ εξεπλώλ είλαη νη πξνζδνθίεο ησλ γνλέσλ γηα ηελ αθαδεκατθή πνξεία ησλ παηδηώλ ηνπο θαη νη θηινδνμίεο πνπ επελδύνπλ ζην κέιινλ ηνπ, όζν καθξηλό θαη αλ απηό θαληάδεη. Μειινληηθέο ζύλζεηεο εξεπλεηηθέο αλαδεηήζεηο πξέπεη λα θαηαγξάςνπλ ηηο
πεπνηζήζεηο θαη ''αληηζηάζεηο'' ησλ δαζθάισλ απέλαληη ζηε γνλετθή εκπινθή αιιά θαη ηηο απόςεηο ησλ καζεηώλ-ηξηώλ γηα λα έρνπκε κηα πην μεθάζαξε εηθόλα ησλ αιιαγώλ πνπ νθείιεη λα θάλεη ην ειιεληθό ζρνιείν ώζηε λα πξνζπαζήζεη λα εληζρύζεη ηελ εκπινθή ησλ γνλέσλ. Βηβιηνγξαθία Appelbaum, P. (1999). Heterarchic Interpretations of Family Involvement. Symposium on Parent Involvement in Mathematics Education at the annual meeting of the American Educational Research Association in Montreal. Αλαθηήζεθε ζηηο 5-5-2008 από ην http://gargoyle.arcadia.edu/appelbaum/fam.htm Balli, S. J. (1998). When mom and dad help: Student reflections on parent involvement with homework. Journal of Research and Development in Education, 31 (3), 142-146. Cai, J. (2003). Investigating parental roles in students learning of mathematics from a cross-cultural perspective. Mathematics Education Research Journal, 15 (2), 87 106. Cai, J., Moyer, J., & Wang, N. (March 1997). Parental Roles in Students Learning of Mathematics: An Exploratory Study, Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, Chicago, USA. Catsambis, S. (2001). Expanding knowledge of parental involvement in children s secondary education: connections with high school seniors academic success. Social Psychology of Education, 5, 149 177. Civil, M., Planas, N., & Quintos, B. (2005). Immigrant parents' perspectives on their children's mathematics. Zentralblatt für Didaktik der Mathematik (ZDM), 37 (2), 81-89. Desimone, L. (1999). Linking Parent Involvement with Student Achievement: Do Race and Income Matter? The Journal of Educational Research, 93 (1), 11-30. Ehnebuske, J. (1998). In the Comfort of Their Own Homes: Engaging Families in Mathematics. Teaching Children Mathematics, 4, 338-343. Epstein, J. (1995). School/Family/Community Partnerships: Caring For the Children We Share. Phi Delta Kappan, 76, 701-712.
Epstein, J. (1997). Six types of school-family-community involvement. Harvard Education Letter. Αλαθηήζεθε ζηηο 22-10-2008 από ην http://www.edletter.org/past/issues/1997-so/sixtypes.shtml. Epstein, J. (2001). School, family and Community Partnerships. U.K.: Westview Press. Epstein, J., & Jansorn, N. (2004). School, Family, and Community Partnerships Link the Plan. Education Digest, 69 (6), 19-23. Epstein, J., & Salinas K. (2004). Partnering with Families and Communities. Educational Leadership, 61 (8), 12-18. Fan, X., & Chen, M. (2001). Parental involvement and students academic achievement: A meta-analysis. Educational Psychology Review, 13, 1 22. Fantuzzo, J., Tighe, E., & Childs, S. (2000). Family involment questionnaire: a multivariate assessment of family participation in early childhood education. Journal of education psychology, 92 (2), 367-376. Funkhouser, J., & Gonzales, M. (1997). Family involvement in children s education. U.S.Department of Education. Αλαθηήζεθε ζηηο 4-2-2008 από ην www.ed.gov/pubs/faminvolve. Ζenderson, T., & Berla, N. (Eds.). (1994). A new generation of evidence: The family is critical to student achievement. Washington, DC: National Committee for Citizens in Education. Ho, Δ., & Willms, J. (1996). Effects of Parental Involvement on Eighth-Grade Achievement. Sociology of Education, 69, 126-141. Hoover-Dempsey, K., & Sandler, H. (1995). Parental involvement in children's education: Why does it make a difference? Teachers College Record, 95, 310 331. Hoover-Dempsey, K., & Sandler, H. (1997). Why do parents become involved in their children's education? Review of Educational Research, 67 (1), 3-40. Izzo, C., Weissberg, R., Kasprow, W., & Fendrich, M. (1999). A Longitudinal Assessment of Teacher Perceptions of Parent Involvement in Children's Education and School Performance. American Journal of Community Psychology, 27 (6), 817-839. Lee, J., & Bowen, N. (2006). Parent involvement, cultural capital, and the achievement gap among elementary school children. American Educational Research Journal, 43 (2), 193-218.
Λεκνλίδεο, Υ., Κνιιηληάηε, Β. (2007). Σα Μαζεκαηηθά ηεο θύζεο θαη ηεο δσήο. Αιιαγέο ζην έξγν ηνπ εθπαηδεπηηθνύ ησλ καζεκαηηθώλ. Πρακηικά 9οσ Παγκύπριοσ Σσνεδρίοσ Μαθημαηικής Παιδείας και Δπιζηήμης, Πάθος 2-4 Φεβροσαρίοσ, ζελ. 39-49. Λεκνλίδεο, Υ., Υαηδειηακή, Μ., & Κπξίδεο. Α. (2002). Ζ επίδξαζε ηνπ νηθνγελεηαθνύ πεξηβάιινληνο ζηηο αξηζκεηηθέο γλώζεηο ησλ λεπίσλ. Παηδαγσγηθή Δπηζεώξεζε, 34, 121-139. Αζήλα: Αηξαπόο. Ma, X. (2001). Participation in advanced mathematics: Do expectation and influence of students, peers, teachers, and parents matter? Contemporary Educational Psychology, 26, 132-146. Manz, P., Fantuzzo, J., & Power, T. (2004). Multidimensional assessment of family involvement among urban elementary students. Journal of School Psychology, 42, 461 475. Mendoza, Y. (1996). Developing and implementing a parental awareness program to increase parental involvement and enhance mathematics performance and attitude of at-risk seventh grade students. Masters Final Report. Ft. Lauderdale, FL: Nova Southeastern University. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 400971) Muller, C. (1995). Maternal employment, parent involvement, and mathematics achievement among adolescents. Journal of Marriage and the Family, 57 (1), 85 100. National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: NCTM. Αλαθηήζεθε ζηηο 5-5-2008 από ην http://www.nctm.org/standards. Okpala, C., Okpala, A., & Smith, F. (2001) Parental involvement, instructional expenditures, family socioeconomicattributes, and student achievement. The Journal of Educational Research, 95 (2), 110-115. Pan, Y., Gauvain, M., Liu, Z., & Cheng, L. (2005). American and Chinese parental involvement in young children s mathematics learning. Cognitive Development, 198, 1-19. Patall, Δ., Cooper, Ζ., & and Robinson, J. (2008). Parent Involvement in Homework: A Research Synthesis. Review of Educational Research, 78 (4), 1039 1101. Peressini, D. (1997). Building Bridges between diverse families and the classroom: Involving parents in school mathematics. In J. Trentacosta, & M. Kenny (Eds.),
Multicultural and gender equity in mathematics classroom (pp. 222-229). Reston, Va.: NCTM. Peressini, D. (1998). What's All the Fuss about Involving Parents in Mathematics Education? Teaching Children Mathematics, 4, 320-325. Πλεπκαηηθόο, Γ., Παπαθαλάθεο, Π., & Γάθε, Δ. (2008). Γνλετθή Δκπινθή ζηελ εθπαίδεπζε ησλ παηδηώλ: Γηεξεύλεζε ησλ πεπνηζήζεσλ ησλ γνλέσλ. ην Α. Μπξνύδνο, Π. Μηζαειίδε, Α. Δκβαισηήο, & Α. Δπθιείδε (επηκ.), Στολείο και Οικογένεια. Δπιζηημονική Δπεηηρίδα ηης Ψστολογικής Δηαιρείας Βορείοσ Δλλάδος, ηόκ. 6, (ζει. 193-217). Αζήλα: Διιεληθά Γξάκκαηα. Pohlmann, J. (2004). Use and Interpretation of Factor Analysis in The Journal of Educational Research: 1992-2002, The Journal of Educational Research, 98 (1), 14-22. Powell, N. (2003). Family processes influencing the achievement of elementary school age children in public school in a hierarchical linear model. (Doctoral dissertation, The University of Michigan, 2003). ProQuest Information and Learning Company (UMI Microform 3079398). Reynolds, A. (1992). Comparing measures of parental involvement and their effects on academic achievement. Early Childhood Research Quarterly, 7, 441 462. Sanders, M. (1999). School membership in the National Network of Partnership Schools: Progress, challenges and next steps. The Journal of Educational Research, 92, 220-230. Scott-Jones, D. (1995). Parent-child interaction and school achievement. In B. Ryan et al (Eds), The family-school connection (pp. 75-107). Thousand Oaks: Sage Publications. Sheldon, S., & Epstein, J. (2005). Involvement Counts: Family and Community Partnerships and Mathematics Achievement. Journal of educational research, 98 (4), 196-207. Shumow, L., & Miller, J. (2001). Parents' At-Home and At-School Academic Involvement with Young Adolescents. Journal of Early Adolescence, 21 (1), 68-91. Stevenson, D., & Baker, D. (1987). The Family-School Relation and the Child s School Performance. Child Development, 58, 1348-1357.
Tocci, C., & Engelhard, G. (1991). Achievement, parental support, and gender differences in attitudes towards mathematics. Journal of Educational Research, 84 (5), 280 286. Topping, Κ. & Bamford, J. (1998). The paired Maths Handbook. Parental involvement and peer tutoring in mathematics. London: David Fulton Publishers Van Voorhis, F. (2001). Interactive science homework: An experiment in home and school connections. NASSP Bulletin, 85, 20-32. Williams, D. B. (April, 1998). Parent involvement gender effects on preadolescent student performance. Paper presented at the Annual Meeting of the American Educational Research Association, San Diego, CA. Zellman, G.L., & Waterman, J.M. (1998). Understanding the impact of parent school involvement on children s educational outcome. The Journal of Educational Research, 91 (6), 370-380. Πίλαθεο Πίλαθαο 1 Παξαγνληηθή Αλάιπζε Δξκελεία ηεο δηαζπνξάο - Φνξηίζεηο ησλ κεηαβιεηώλ Παξάγνληαο Φνξηίν Μεηαβιεηέο πνπ πεξηιακβάλνληαη 1. Δπηθνηλσλία γνλέσλ-δαζθάινπ (15,57%) 2. Παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ θαη επθαηξηώλ κάζεζεο (14,65%) 0,761 Μηιάηε κε ην δάζθαιν-α γηα ηηο ζρέζεηο ηνπ παηδηνύ ζαο κε ηνπο ζπκκαζεηέο ηνπ; 0,738 Μηιάηε κε ην δάζθαιν-α γηα ηηο δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδεη ην παηδί ζαο ζην ζρνιείν; 0,708 Μηιάηε κε ην δάζθαιν-α γηα ηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο πνπ έρεη λα θάλεη ην παηδί ζαο ζην ζπίηη; 0,701 Μηιάηε κε ην δάζθαιν-α γηα πξνζσπηθά ζαο δεηήκαηα εάλ έρνπλ ζρέζε κε ην ζρνιείν; 0,688 Μηιάηε κε ην δάζθαιν-α γηα ηνπο ζρνιηθνύο θαλόλεο θαη ζέκαηα πεηζαξρίαο; 0,595 Παίξλεηε ηειέθσλν ην δάζθαιν-α αλ αλεζπρείηε γηα θάηη πνπ είπε ην παηδί ζαο; 0,764 Φέξλεηε ζην ζπίηη αληηθείκελα θαη πιηθά εθκάζεζεο; (π.ρ. βηβιία, παηρλίδηα, ηαηλίεο, θ.ά.) 0,677 Πεγαίλεηε ην παηδί ζαο ζε κέξε όπνπ κπνξεί λα κάζεη ηδηαίηεξα πξάγκαηα; (π.ρ. παηδηθέο βηβιηνζήθεο, κνπζεία, εθζέζεηο, ζέαηξν, θ.ά.) 0,672 Πξαγκαηνπνηείηε δεκηνπξγηθέο δξαζηεξηόηεηεο κε ην παηδί ζαο; 0,612 Αθηεξώλεηε ρξόλν ζε καζεκαηηθέο δεμηόηεηεο όηαλ παξνπζηάδνληαη επθαηξίεο; (π.ρ. δεηάηε από ην παηδί λα κεηξήζεη θάπνηα αληηθείκελα, ξσηάηε ηη ζρήκα έρεη θάπνην αληηθείκελν, δεηάηε λα θάλεη ινγαξηαζκνύο γηα ηα ςώληα ηνπ ζπηηηνύ, θ.ά.)
Πίλαθαο 1 Παξαγνληηθή Αλάιπζε Δξκελεία ηεο δηαζπνξάο - Φνξηίζεηο ησλ κεηαβιεηώλ Παξάγνληαο Φνξηίν Μεηαβιεηέο πνπ πεξηιακβάλνληαη 3. Μάζεζε ζην ζπίηη (12,02%) 4. Σπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε δξαζηεξηόηεηεο ηνπ ζρνιείνπ (10,84%) 5. Καλόλεο γηα ηα παηδηά πνπ πηνζεηεί ε νηθνγέλεηα (10,50%) 6. Δλδηαθέξνλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ (9,42%) 0,839 Γηαβάδεηε καδί κε ην παηδί; 0,832 Βνεζάηε ην παηδί ζαο ζηηο ζρνιηθέο ηνπ εξγαζίεο πνπ γίλνληαη ζην ζπίηη; 0.626 Διέγρεηε ηηο ζρνιηθέο εξγαζίεο; 0,703 Πξνζθέξεζηε γηα εζεινληηθή δνπιεηά ζην ζρνιείν; 0,670 Παξαθνινπζείηε εξγαζηήξηα ή ζρνιέο γνλέσλ ζην ζρνιείν ή ην δήκν; 0,635 πκκεηέρεηε ζηηο ζπλαληήζεηο ηνπ ζπιιόγνπ γνλέσλ ηνπ ζρνιείνπ; 0,623 Πεγαίλεηε ζε εθπαηδεπηηθέο ζρνιηθέο εθδξνκέο; 0,773 Σεξείηε έλα ηαθηηθό πξόγξακκα γηα ηνλ ύπλν ηνπ παηδηνύ; 0,752 Γηαηεξείηε ζηαζεξνύο θαλόλεο ζην ζπίηη; 0,731 Βάδεηε όξηα ζηελ παξαθνινύζεζε ηειεόξαζεο, βίληεν, DVD; 0,678 Μηιάηε ζε άιινπο γνλείο γηα ηηο ζρνιηθέο ζπλαληήζεηο θαη ηα ζρνιηθά ζπκβάληα; 0,660 Δίζηε ζεηηθνί ζην λα έξρνληαη ζπκκαζεηέο ηνπ παηδηνύ ζαο γηα λα παίμνπλ ζην ζπίηη; 0,580 Μηιάηε κέζα ζηελ νηθνγέλεηα ή ζε θίινπο γηα ηε ζρνιηθή πξόνδν ηνπ παηδηνύ ζαο; 0,438 Ρσηάηε ην παηδί ζρεηηθά κε ην πώο πήγε ε κέξα ηνπ ζην ζρνιείν; Πίλαθαο 2: Μέζνη όξνη θαη ηππηθέο απνθιίζεηο αλά παξάγνληα Παξάγνληαο 1 Παξάγνληαο 2 Παξάγνληαο 3 Παξάγνληαο 4 Παξάγνληαο 5 Παξάγνληαο 6 Σάμε M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ 1 ε 3,12 0,81 3,69 0,70 4,53 0,55 2,56 0,90 4,17 0,61 4,18 0,54 3 ε 2,93 0,79 3,58 0,73 4,14 0,72 2,47 0,86 4,15 0,67 4,10 0,58 5 ε 2,82 0,80 3,49 0,77 3,72 0,82 2,45 0,89 3,99 0,76 4,02 0,63 Μνξθσηηθό επίπεδν παηέξα M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ Πξσηνβάζκηα 2,90 0,85 3,21 0,78 4,09 0,82 2,41 0,84 3,90 0,76 3,97 0,68 Γεπηεξνβάζκηα 2,97 0,79 3,56 0,71 4,17 0,76 2,51 0,89 4,11 0,69 4,14 0,56 Σξηηνβάζκηα 2,94 0,81 3,81 0,68 3,98 0,81 2,50 0,85 4,20 0,62 4,06 0,55 Μνξθσηηθό M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ επίπεδν κεηέξαο Πξσηνβάζκηα 2,90 0,80 3,07 0,73 4,15 0,79 2,37 0,90 3,88 0,79 3,97 0,76 Γεπηεξνβάζκηα 2,95 0,83 3,57 0,73 4,17 0,76 2,54 0,87 4,09 0,69 4,14 0,58 Σξηηνβάζκηα 2,94 0,77 3,73 0,67 3,97 0,80 2,43 0,86 4,17 0,65 4,05 0,52 Δηήζην νηθνγελεηαθό εηζόδεκα M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ <20000 2,95 0,82 3,44 0,77 4,15 0,78 2,49 0,93 4,05 0,72 4,08 0,63 20000-30000 2,98 0,83 3,62 0,69 4,06 0,81 2,55 0,86 4,03 0,70 4,14 0,53 >30000 2,88 0,78 3,80 0,64 4,01 0,77 2,49 0,80 4,19 0,63 4,07 0,54
Γείγκα ηεο έξεπλαο Καηεγνξίεο γνλετθήο εκπινθήο πνπ αλαδεηθλύεη Πίλαθαο 2: Μέζνη όξνη θαη ηππηθέο απνθιίζεηο αλά παξάγνληα Δπίδνζε ζηα Μαζεκαηηθά M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ 10 ή Α 2,94 0,82 3,62 0,74 3,98 0,79 2,49 0,86 4,16 0,68 4,10 0,57 9 ή Β 2,87 0,79 3,44 0,76 4,11 0,78 2,53 0,91 3,98 0,73 4,05 0,65 8 ή Γ 2,82 0,78 3,34 0,77 3,84 0,80 2,36 0,86 3,87 0,81 3,96 0,64 7 ή Γ 2,72 0,75 3,29 0,65 3,98 0,87 2,39 0,92 3,87 0,71 3,84 0,67 Σν παηδί κνπ αγαπάεη ηα M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ Μαζεκαηηθά ΝΑΗ 2,97 0,82 3,63 0,73 4,13 0,76 2,53 0,88 4,15 0,67 4,12 0,57 ΟΥΗ 2,81 0,81 3,32 0,77 4,00 0,80 2,26 0,80 3,97 0,76 4,00 0,65 ΤΝΟΛΟ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ M ΣΑ 2,95 0,81 3,58 0,74 4,11 0,78 2,49 0,88 4,10 0,69 4,09 0,59 Πίλαθαο 3 Σύγθξηζε ηεζζάξσλ κνληέισλ γνλετθήο εκπινθήο Τεο παξνύζεο έξεπλαο Epstein (2001, ζει. 43) (Υπάξρεη κηα κεγάιε ζεηξά εξεπλώλ ηεο ίδηαο) Manz, Fantuzzo & Power (2004) Ho & Willms (1996) 1. Δπηθνηλσλία γνλέσλ- 1. Γηακόξθσζε θαηάιιεινπ 1. Δκπινθή πνπ 1. πδεηήζεηο ζην δαζθάινπ πεξηβάιινληνο (Parenting). επηθεληξώλεηαη ζην ζπίηη γηα ηα ζρνιηθά 2. Παξνρή θαηάιιεισλ 2. Δπηθνηλσλία ζρνιείνπ-νηθνγέλεηαο ζρνιείν ζπκβάληα ζπλζεθώλ θαη επθαηξηώλ (Communicating). 2. Δκπινθή πνπ 2. Δπίβιεςε θαη κάζεζεο 3. Δπίβιεςε ηεο κειέηεο ησλ παηδηώλ 4. πκκεηνρή ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο 3. Πξνζθνξά εζεινληηθήο εξγαζίαο (Volunteering). 4. Μάζεζε ζην ζπίηη (Learning at home). 5. πκκεηνρή ζε απνθάζεηο πνπ επηθεληξώλεηαη ζην ζπίηη 3. Δπηθνηλσλία γνλέσλ-δαζθάινπ έιεγρνο ζην ζπίηη (πεξηιακβάλεη ηνπο θαλόλεο πνπ πηνζεηεί ε νηθνγέλεηα) 3. Δπηθνηλσλία κε ην ζρνιείν 5. Τηνζέηεζε θαλόλσλ κέζα ζην ζπίηη αθνξνύλ ην ζρνιείν (Decision Making). 4. πκκεηνρή ζε ζρνιηθέο 6. Δλδηαθέξνλ γηα ηε 6. πλεξγαζία κε ηελ θνηλόηεηα εθδειώζεηο. ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ (Collaborating with the community). ηνπο. 1306 γνλείο καζεηώλ- Σν κνληέιν πξνέθπςε από κηα ζεηξά 444 γνλείο καζεηώλ- Αλάιπζε ζηνηρείσλ ηξηώλ Α, Γ θαη Δ ηάμεο εξεπλώλ ηξηώλ Α, Β, Γ, Γ κηαο εζληθήο κειέηεο Γεκνηηθνύ θαη Δ ηάμεο ησλ H.Π.Α. (NELS) Γεκνηηθνύ κε 25.000 καζεηέοηξηεο Β Γπκλαζίνπ
Τη αλαθέξεη γηα ηα Μαζεκαηηθά Φώξα Διιάδα Ζ.Π.Α. Ζ.Π.Α. Ζ.Π.Α. Οη επηδόζεηο ζηα Έξεπλα ηνπ 2005 ζε 10 ζρνιεία Γελ ππάξρεη αλάιπζε Από όινπο ηνπο ηύπνπο Μαζεκαηηθά παξνπζηάδνπλ Πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο θαη ζε νθηώ ζε ζρέζε κε ηα γνλετθήο εκπινθήο, ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή ζρέζε Γεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο έδεημε πώο Μαζεκαηηθά εθηόο ηεο κεγαιύηεξε ζεηηθή κε ηξεηο από ηηο θαηεγνξίεο αλάζεζε καζεκαηηθώλ εξγαζηώλ γηα ην αλαγξαθήο ελόο επίδξαζε ζηηο ζρνιηθέο γνλετθήο εκπινθήο: ζπίηη πνπ απαηηνύλ λα αιιειεπηδξνύλ νη έκκεζνπ επηδόζεηο έρνπλ νη 2. ηελ παξνρή θαηάιιεισλ ζπλζεθώλ πνπ δηεπθνιύλνπλ ηε κάζεζε, γνλείο κε ηα παηδηά ηνπο θαη λα ζπδεηνύλ γηα ηα Μαζεκαηηθά θαη πξνκήζεηα πιηθώλ πνπ έρνπλ ζρέζε κε ηα Μαζεκαηηθά ζηεξίδνπλ ηε κάζεζε ηνπο (Sheldon & ζπκπεξάζκαηνο πσο ε γνλετθή εκπινθή πνπ επηθεληξώλεηαη ζην ζπίηη επηδξά ζηηο ζπδεηήζεηο γνλέσλπαηδηώλ γηα ην ζρνιείν. Ζ ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο 4. ηε ζπκκεηνρή ησλ γνλέσλ ζε ζρνιηθέο δξαζηεξηόηεηεο, θαη 6. ην ελδηαθέξνλ ησλ γνλέσλ γηα ηε ζρνιηθή δσή ηνπ παηδηνύ. Δπίζεο θαη κε ηε ζπλνιηθή γνλετθή εκπινθή, δειαδή ην ζύλνιν ησλ έμη θαηεγνξηώλ. Epstein, 2005). Έξεπλα ηνπ 1987 ζε 1021 γνλείο έδεημε πσο παηδηά Γεκνηηθνύ ζρνιείνπ κε ρακειή βαζκνινγία ζηα Μαζεκαηηθά επηδεηνύλ πεξηζζόηεξν ηε ζπλδξνκή ησλ γνλέσλ ηνπο νη νπνίνη δέρνληαη παξαηλέζεηο από ηνπο δαζθάινπο-εο λα βνεζνύλ ζην ζπίηη (Epstein, 2001, ζει. 236). Έξεπλα ηνπ 1981 ζε 293 παηδηά Γ θαη Δ ηάμεο έδεημε πσο ην κνξθσηηθό επίπεδν ζρνιηθέο επηδόζεηο (θαη ζηα Μαζεκαηηθά) δξαζηεξηόηεηεο θαη εθδειώζεηο, έρεη κηθξή αιιά ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή επίδξαζε ζηελ επίδνζε ησλ παηδηώλ ζην γισζζηθό κάζεκα θαη κηθξή αιιά κε ζηαηηζηηθά ζεκαληηθή επίδξαζε ζηηο επηδόζεηο ζηα Μαζεκαηηθά. ησλ γνλέσλ δελ επεξεάδεη ηηο επηδόζεηο ηνπο ζηα Μαζεκαηηθά, ηα παηδηά ηεο Γ ηάμεο έρνπλ κεγαιύηεξε βαζκνινγηθή αλέιημε από απηή ησλ παηδηώλ ηεο Δ ηάμεο θαη πσο δάζθαινη-εο κε ιηγόηεξα ρξόληα ππεξεζίαο παξνπζηάδνπλ θαιύηεξα απνηειέζκαηα ζηα Μαζεκαηηθά από δάζθαινπο κε πνιιά ρξόληα ππεξεζίαο (Epstein, 2001, ζει.226-230)