ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Πρόγραμμα Σπουδών: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ και ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ Θεματική Ενότητα: ΔΕΟ-3 Ποσοτικές Μέθοδοι Ακαδημαϊκό Έτος: 0-0 Δεύτερη Γραπτή Εργασία Επιχειρησιακά Μαθηματικά Γενικές οδηγίες για την εργασία Οι απαντήσεις στις ερωτήσεις της εργασίας πρέπει να δίνονται σε δύο αρχεία σύμφωνα με τις αναλυτικές οδηγίες που ακολουθούν. Τα δύο αρχεία θα πρέπει να ανέβουν στο MOODLE. Ημερομηνία αποστολής της γραπτής εργασίας: Παρασκευή 7 Ιανουαρίου 0 Καταληκτική ημερομηνία παραλαβής: Τρίτη 3 Ιανουαρίου 0 Εργασίες που παραλαμβάνονται εκπρόθεσμα (μετά την Τρίτη 3 Ιανουαρίου 0) επισύρουν βαθμολογικές κυρώσεις (0,5 βαθμό για κάθε ημερολογιακή ημέρα καθυστέρησης). Εργασίες που υποβάλλονται με καθυστέρηση μεγαλύτερη από 7 ημέρες δεν γίνονται δεκτές.

Αναλυτικές Οδηγίες Η εργασία περιλαμβάνει 5 υποχρεωτικές ασκήσεις η λύση των οποίων απαιτεί τη δημιουργία των παρακάτω αρχείων:. Αρχείο Wor με τις απαντήσεις στις Ασκήσεις - 5 (Όνομα αρχείου: Eponymo.Onoma-GE.oc). Στο αρχείο αυτό θα πρέπει να δίνονται οι αναλυτικές απαντήσεις των ασκήσεων με τη σειρά που δίνονται στην εκφώνηση, αναγράφοντας και τον αριθμό του αντίστοιχου υποερωτήματος. Επίσης, όλοι οι πίνακες και τα διαγράμματα που περιέχονται στο αρχείο Excel θα πρέπει να μεταφερθούν και σε αυτό το αρχείο και συγκεκριμένα στα σημεία που δίνονται οι απαντήσεις των αντιστοίχων ασκήσεων.. Αρχείο Excel με τις απαντήσεις στις Ασκήσεις όπου σας ζητείται να χρησιμοποιήσετε Excel (Όνομα αρχείου: Eponymo.Onoma-GE.xls). Το αρχείο Excel πρέπει να περιέχει φύλλα εργασίας όσα και τα υποερωτήματα όπου σας ζητείται η χρήση Excel. Τα φύλλα εργασίας πρέπει να έχουν το όνομα του αντίστοιχου υποερωτήματος. π.χ. «Άσκηση 3-ΙΙ», «Άσκηση 4» κλπ. Τα παραπάνω αρχεία Wor και Excel πρέπει να είναι συμβατά με την έκδοση του Office 003. Αν χρησιμοποιήσετε μεταγενέστερη έκδοση του Office (π.χ. 007) φροντίστε να αποθηκεύσετε τα αρχεία σας σε μορφή συμβατή με την έκδοση 003. Επισημαίνεται ότι οι εργασίες πρέπει να είναι επιμελημένες και ότι η αντιγραφή μέρους ή ολόκληρης της εργασίας απαγορεύεται αυστηρά. Ο Συντονιστής και η Επιτροπή Γραπτών Εργασιών της ΔΕΟ 3 διεξάγουν σε όλη τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους δειγματοληπτικούς ελέγχους σε όλα τα τμήματα για τον εντοπισμό και την τιμωρία τέτοιων φαινομένων. Στο αρχείο Excel όλοι οι υπολογισμοί πρέπει να γίνουν αποκλειστικά με τη χρήση τύπων και συναρτήσεων του Excel. Tα διαγράμματα θα πρέπει να μεταφέρονται και στο αρχείο wor. Για τη δημιουργία των μαθηματικών σχέσεων να γίνει χρήση της εφαρμογής «Επεξεργασία Εξισώσεων» (Equation Eitor) του Wor (Από τη γραμμή μενού: Insert Object από Object type επιλέξτε Microsoft Equation 3.0 ή στα Ελληνικά: Εισαγωγή Αντικείμενο από Τύπος Αντικειμένου επιλέξτε Microsoft Equation 3.0). Εάν η εφαρμογή «Επεξεργασία Εξισώσεων» (Equation Eitor) δεν υπάρχει ήδη εγκατεστημένη στον υπολογιστή σας τότε δεν «εμφανίζεται». Στη περίπτωση αυτή θα πρέπει να την εγκαταστήσετε χρησιμοποιώντας το CD εγκατάστασης του Microsoft Office. Περισσότερα στοιχεία για τον Equation Eitor υπάρχουν στο εγχειρίδιο Η/Υ (σελ. 68-7), το οποίο είναι διαθέσιμο στη ιστοσελίδα της ΔΕΟ3 (http://class.eap.gr/eo3) ακολουθώντας διαδοχικά τους συνδέσμους: Εκπαίδευση Συμπληρωματικό Διδακτικό Υλικό στους Ηλεκτρονικούς Υπολογιστές και επιλέγοντας το αρχείο με όνομα Egxeiriio H-Y.pf.

ΑΣΚΗΣΗ [5 μονάδες (6+6+5+4+4)] Το συνολικό κόστος παραγωγής ΤC, ενός προϊόντος είναι δευτεροβάθμια συνάρτηση της ποσότητας παραγωγής του προϊόντος αυτού (δηλαδή της μορφής TC()=a +b +c), ενώ η τιμή πώλησης του προϊόντος είναι γραμμική συνάρτηση της (δηλαδή της μορφής ()=α +β). Η ανάλυση δεδομένων από έρευνα της αγοράς και από τα κοστολογικά στοιχεία της παραγωγής έχει προσδιορίσει τις παρακάτω τιμές για το συνολικό κόστος και την τιμή του προϊόντος, για ποσότητες =, 3 και 5 μονάδων: ΤC 8 6 3 4 0 5 4 I. Προσδιορίστε τις συναρτήσεις του συνολικού κόστους παραγωγής ΤC(), της τιμής πώλησης (), των συνολικών εσόδων ΤR(), και του κέρδους Π() από την παραγωγή και πώληση ποσότητας του προϊόντος, υποθέτοντας ότι η ποσότητα αυτή δεν μπορεί να υπερβεί τις 0 μονάδες. (6 μονάδες) Είναι, επομένως, ή (). Επίσης και με αντικατάσταση από την ( (). Ακόμη, και με αντικατάσταση από την ( (3). Αφαιρώντας τη () από την (3) κατά μέλη έχουμε και, οπότε η () δίνει και η () δίνει c=. Άρα

Με όμοιο τρόπο θέτοντας ()=α +β, και χρησιμοποιώντας τα σημεία (,8) και (3,4) του πίνακα βρίσκουμε ότι. Τέλος έχουμε: και. II. Να υπολογισθεί η ποσότητα παραγωγής του προϊόντος, για την οποία το κέρδος από την πώληση της γίνεται μέγιστο και να βρεθεί το κέρδος αυτό. (6 μονάδες) Κ.Π.Π.: επομένως. Κ.Δ.Π.: και κατά συνέπεια το κέρδος γίνεται μέγιστο για παραγωγή 4,5 μονάδων του προϊόντος. Είναι Π max = Π(4,5)=58,75 χρηματικές μονάδες. III. Να υπολογισθεί η ποσότητα προϊόντος, για την οποία προκύπτει μηδενικό κέρδος από την πώληση της. (5 μονάδες) Η εξίσωση Π() =-3 +7-=0 έχει ρίζες, δηλαδή 0,075 και 8,95. Επομένως το κέρδος μηδενίζεται στα επίπεδα παραγωγής των παραπάνω ποσοτήτων. IV. Να υπολογισθούν το οριακό κόστος παραγωγής MC της ης μονάδας του προϊόντος και η οριακή πρόσοδος (οριακό έσοδο) MR από την πώληση της ης μονάδας του προϊόντος. (4 μονάδες) Το οριακό κόστος είναι, οπότε το οριακό κόστος παραγωγής της πρώτης μονάδας του προϊόντος είναι.

Η οριακή πρόσοδος είναι, οπότε η οριακή πρόσοδος από την πώληση της πρώτης μονάδας του προϊόντος είναι. V. Κατασκευάστε πίνακα στο Excel με τις τιμές των συναρτήσεων ΤC(), ΤR(), ΜC(), ΜR() και Π() για τιμές του από 0 έως 0 με βήμα 0,5. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια του Excel, απεικονίστε σε δύο ξεχωριστά διαγράμματα α) τις συναρτήσεις ΤC(), ΤR(), και Π(), και β) τις συναρτήσεις ΜC(), ΜR() και Π(). (4 μονάδες) Υπόδειξη: Τοποθετείστε στον οριζόντιο άξονα του διαγράμματος το και στον κατακόρυφο τις τιμές των συναρτήσεων ΤC, ΤR, MC, MR και Π. O πίνακας τιμών και το διάγραμμα των συναρτήσεων γίνονται στο Excel με τον κλασσικό τρόπο. Απάντηση στο αρχείο GE_Lyseis.xls ΑΣΚΗΣΗ [5 μονάδες (7+8+4+6)] [Μέρος Α] Έστω οι ακόλουθες πληροφορίες για τις σχέσεις Ζήτησης και Προσφοράς ενός αγαθού: Για την Ζήτηση: και όταν η τιμή είναι =6 η ζητούμενη ποσότητα είναι =7. Για την Προσφορά: =. 3 και όταν η τιμή είναι =3 η προσφερόμενη ποσότητα είναι I. Να προσδιοριστούν οι συναρτήσεις Ζήτησης και Προσφοράς, να καθοριστούν τα πεδία ορισμού και τιμών αυτών και να βρεθεί το σημείο ισορροπίας της αγοράς. (7 μονάδες) II. Αν επιβληθεί ένας φόρος κατανάλωσης t = 5 ανά μονάδα αγαθού και ο φόρος αποδίδεται στην κυβέρνηση από τους παραγωγούς, ποια θα είναι η νέα ισορροπία της αγοράς ; Επίσης υπολογίστε τη Συνολική Επιβάρυνση των Καταναλωτών (ΣΕΚ) και την Συνολική Επιβάρυνση των Παραγωγών (ΣΕΠ) από το φόρο. (8 μονάδες) Υπόδειξη: η Συνολική Επιβάρυνση ορίζεται ως ο φόρος που θα καταβάλλει η κάθε ομάδα ανά μονάδα προϊόντος επί την ποσότητα που καταναλώνει ή παράγει αντίστοιχα. ΑΣΚΗΣΗ - ΛΥΣΗ [Μέρος Α]

I. Προκύπτουν οι συναρτήσεις (είτε με ολοκλήρωση είτε με χρήση του τύπου της ευθείας) Ζήτηση: = 0 / με πεδίο ορισμού [0, 0] και πεδίο τιμών [0, 0]. Προσφορά: = (/3) *( 0) με πεδίο ορισμού [0, ) και πεδίο τιμών [0, ). Ισορροπία της αγοράς είναι στο σημείο =, = 6. ΙΙ. Η συνάρτηση προσφοράς γίνεται = (/3) * [( t) 0] = (/3) *[( 5) 0] εφόσον για κάθε προσφερόμενη ποσότητα οι παραγωγοί θα πρέπει να αποδώσουν το φόρο t = 5 από την τιμή Ρ που εισπράττουν. Εναλλακτικά, λύνοντας ως προς Ρ, έχουμε Ρ = t + 0 + 3, δηλ. για κάθε προσφερόμενη ποσότητα οι παραγωγή ζητούν αυξημένη τιμή κατά το ύψος του φόρου. Η νέα καμπύλη προσφοράς, σε συνδυασμό με την αρχική καμπύλη ζήτησης μας δίνει τη νέα ισορροπία με Ρ = 8, =. Η επιβάρυνση ανά μονάδα αγαθού προσδιορίζεται από τη σύγκριση της τιμής μετά την επιβολή του φόρου με την τιμή που ίσχυε όταν δεν υπήρχε παρέμβαση στην αγορά. Έτσι, οι καταναλωτές πληρώνουν 8 μετά την επιβολή του φόρου, ενώ πριν πλήρωναν 6 (βλ. περίπτωση α). Συνεπώς, η επιβάρυνση που έχουν ανά μονάδα είναι 8-6 = και η συνολική επιβάρυνση θα είναι για τους καταναλωτές: ΣΕΚ = (επιβάρυνση ανά μονάδα) *(ποσότητα) = * =. Οι παραγωγοί εισπράττουν καθαρά αυτό που μένει από τη νέα τιμή όταν αφαιρεθεί ο φόρος, δηλ. 8 5 = 3, ενώ πριν την επιβολή του φόρου εισέπρατταν 6. Συνεπώς, η επιβάρυνση των παραγωγών ανά μονάδα είναι 6 3 = 3 και η συνολική επιβάρυνσή τους είναι: ΣΕΠ = (επιβάρυνση ανά μονάδα) * (ποσότητα) = 3 * = 3.

[Μέρος Β] Έστω οι ακόλουθες συναρτήσεις Ζήτησης: Α) 00 5, Β) 00 00 5, Γ) 50, Δ) 50 III. Να προσδιορίστε τις συναρτήσεις ελαστικότητας ζήτησης για τις παραπάνω περιπτώσεις. (4 μονάδες) IV. Να βρείτε, σε κάθε περίπτωση, για ποιες τιμές η ελαστικότητα είναι ίση με - (μοναδιαία ελαστικότητα) και για ποιες τιμές η ελαστικότητα είναι μικρότερη από -. Επιπροσθέτως να διατυπώσετε την ερμηνεία της ελαστικότητας όταν είναι ίση με - και την επίπτωση στην συνολική δαπάνη του καταναλωτή από αύξηση της τιμής του προϊόντος. (6 μονάδες) ΑΣΚΗΣΗ - ΛΥΣΗ [Μέρος Β] IΙΙ. Η ελαστικότητα ζήτησης ορίζεται ως '( ) ( ) Α) 00 5, ' 5 και άρα 5 (00 5) 00 Β) 00 5, 5 00 ) (00 5 00 ( ' 5 00 και άρα ) Γ) 50, (50 ' 50 και άρα ( 50 ) ) Δ) 50 (50 3 3 ' ( ) 50 και άρα ( 00 ) ) IV. Στην περίπτωση Γ) η ελαστικότητα είναι πάντα (σε όλα τα σημεία (, )) ίση με -. Τούτο σημαίνει ότι αύξηση της τιμής % οδηγεί σε μείωση της ζητούμενης ποσότητας % με αποτέλεσμα η συνολική δαπάνη * να παραμένει σταθερή. [Επιπλέον

σημειώνεται ότι, όταν η ελαστικότητα ζήτησης είναι μικρότερη (μεγαλύτερη) του σε απόλυτη τιμή, αύξηση της τιμής % οδηγεί σε μείωση της ποσότητας λιγότερο (περισσότερο) από % με αποτέλεσμα την αύξηση (μείωση) της συνολικής δαπάνης.] Στην περίπτωση Δ) η ελαστικότητα είναι πάντα (σε όλα τα σημεία (, )) ίση με -. Άρα δεν γίνεται ποτέ ίση με -. Στην περίπτωση Α), για την μοναδιαία ελαστικότητα, έχουμε 5 00 5 0, και τότε 00 5 0 00 Επίσης, στην περίπτωση Α) η εύρεση των τιμών για τις οποίες ισχύει δηλαδή 5 (00 5) προϋποθέτει ότι 00 5 0 5 00 40 () Με την προϋπόθεση () προκύπτει ότι 5 00 5 0. () Από την συναλήθευση των () και () η συνάρτηση ζήτησης είναι ελαστική για τιμές 0 40. Για αυτό το εύρος τιμών αύξηση (μείωση) της τιμής % οδηγεί σε μείωση (αύξηση) της ποσότητας περισσότερο από % με αποτέλεσμα την μείωση (αύξηση) της συνολικής δαπάνης. Στην περίπτωση Β), για την μοναδιαία ελαστικότητα, έχουμε 5 00 00 5 00 0, το οποίο αντιστοιχεί σε ζητούμενη ποσότητα 00 50 000 60 Επίσης, στην περίπτωση Β) η εύρεση των τιμών για τις οποίες ισχύει δηλαδή 5 00 00 5 00 προϋποθέτει ότι ο παρανομαστής είναι θετικός ως συνάρτηση ζητούμενης ποσότητας, δηλ. 00 5 00 0. Με την προϋπόθεση επίσης ότι 0 00 0 00 5 0 00 5 00 0 5( 0,954)( 0,954) 0 Το τελευταίο μπορεί να ισχύει (και να είναι σε συμφωνία με την απαίτηση ότι 0) όταν 0 0, 954. (3)

Με την προϋπόθεση του θετικού παρονομαστή έχουμε ότι 5 00 00 5 00 ( 5 00 ) (00 5 00 (00 5 00 ) ) 0 ( 0 00) 0 0 00 0 0 (00 5 00 ) (4) Από την συναλήθευση των (3) και (4) προκύπτει ότι η συνάρτηση ζήτησης είναι ελαστική για τιμές 0 0, 954. ΑΣΚΗΣΗ 3 [7 μονάδες (0+7)] Αν Υ(t) είναι μία συνάρτηση που δείχνει την εξέλιξη ενός οικονομικού μεγέθους Υ στον χρόνο, τότε η ποσοστιαία μεταβολή του μεγέθους Υ στη μονάδα του χρόνου δίνεται από τη ln( Y( t)) συνάρτηση ( 00) % t. (Σημείωση: Για κάθε συνάρτηση Y (t) η παράγωγος Y( t) Y' ( t) δίνει την στιγμιαία μεταβολή της συνάρτησης, επομένως η αναλογική t μεταβολή δίνεται από την έκφραση Y( t) ln( Y( t)) G( t). Η ποσοστιαία μεταβολή Y( t) t t προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό της αναλογικής μεταβολής επί 00 και το αποτέλεσμα εκφράζεται σε επί τοις %). Οι προβλέψεις για την διαμόρφωση του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ) για τα επόμενα δέκα χρόνια για τρεις χώρες, που έχουν σήμερα (t=0) το ίδιο ΑΕΠ, καθορίζονται από τις ακόλουθες συναρτήσεις (όπου το t μετριέται σε έτη): Χώρα Α: Χώρα Β: Y ( t) 00 9t Y t) 00 t 0, ( t Χώρα Γ: Y3 ( t) 00e 0,0t I. Βρείτε τις συναρτήσεις αναλογικής μεταβολής G (t), G (t), και G 3 (t), του ΑΕΠ για τις τρεις χώρες αντίστοιχα. Ποια από τις τρείς χώρες παρουσιάζει σταθερή ποσοστιαία

αύξηση του ΑΕΠ. Μπορείτε να γενικεύσετε την απάντηση σας για το ποιάς μορφής συναρτήσεις εξέλιξης του ΑΕΠ παρουσιάζουν σταθερή ποσοστιαία μεταβολή; (0 μονάδες) ΑΣΚΗΣΗ 3(Ι) - ΛΥΣΗ Σταθερή αύξηση παρουσιάζει η χώρα Γ στην οποία η ποσοστιαία αύξηση του ΑΕΠ είναι 0,0 ή % όσο δηλαδή ο συντελεστής του t στην εκθετική συνάρτηση. Γενικά σε μία συνάρτηση της μορφής, η ποσοστιαία μεταβολή του Υ σε σχέση με την t είναι σταθερή και ίση με b. II. Προσδιορίστε τις χρονικές στιγμές μέσα στην επόμενη δεκαετία όπου η ποσοστιαία αύξηση του ΑΕΠ στις χώρες Α και Β θα ξεπεράσει την ποσοστιαία αύξηση του ΑΕΠ στη χώρα Γ. (7 μονάδες) ΑΣΚΗΣΗ 3(ΙΙ) - ΛΥΣΗ Σύγκριση Α με Γ: 9 00 9t 0,0 9 4 0,8t t 5 0,8 t 7,7 Το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ στη χώρα Α θα είναι μεγαλύτερο του αντίστοιχου στη χώρα Γ για την επόμενη δεκαετία.

Σύγκριση Β με Γ: Με την προϋπόθεση ότι, ως προϊόν, Y ( t) 00 t 0,t 0 Η διακρίνουσα της δευτεροβάθμιας εξίσωσης είναι : Οι ρίζες της δευτεροβάθμιας εξίσωσης είναι: Επομένως, εφ όσον ο συντελεστής του t είναι θετικός, η τελευταία ανισότητα ικανοποιείται για τιμές του 5,95 < t < 94,05. Άρα το ποσοστό αύξησης του ΑΕΠ στην χώρα B ουδέποτε θα ξεπεράσει το % μέσα στην επόμενη δεκαετία. ΑΣΚΗΣΗ 4 [ μονάδες (6+6+6+3)] 000 [Μέρος Α] Δίνεται η συνάρτηση οριακού κόστους μιας επιχείρησης MC 5, όπου η παραγόμενη ποσότητα. Το ελάχιστο κόστος παραγωγής για την επιχείρηση είναι 50 χρηματικές μονάδες. I. Να προσδιορισθεί η συνάρτηση του συνολικού κόστους παραγωγής. (6 μονάδες) II. Για ποια ποσότητα παραγωγής το μέσο κόστος παραγωγής ελαχιστοποιείται; (6 μονάδες) ΑΣΚΗΣΗ 4 - ΛΥΣΗ [Μέρος Α] I.

TC 000 MC() 5 H ποσότητα που ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος προσδιορίζεται από τη σχέση 000 MC() 0 5 0 400 0 (η αρνητική ρίζα απορρίπτεται) 000 000 TC() (5 ). 5 C 000 TC(0) 50 5(0) C 00 C 50 C 50, και επομένως 0 000 TC() 5 50 400 350 300 50 00 50 00 50 0 0 0 0 30 40 50 II. 000 TC() 5 50 TC() 000 50 AC() 5 ' 4000 50 4000 50 4000 : AC () 0 0 80 3 3 50 " 000 00 " 000 00 000 8000 : AC () AC (80) 0 4 3 4 3 4 80 80 80

0 [Μέρος B] Δίνεται η συνάρτηση ζήτησης: 5. 4 C B A III. Να υπολογιστεί το πλεόνασμα που προκύπτει για τον καταναλωτή όταν η τιμή αγοράς είναι 4. (6 μονάδες) Υπόδειξη: στο παραπάνω σχήμα, που παρουσιάζεται μια υποθετική καμπύλη Ζήτησης (Ποσότητα στον οριζόντιο άξονα και Τιμή στον κάθετο άξονα), το πλεόνασμα του καταναλωτή δίνεται από το εμβαδόν της επιφάνειας που περικλείεται μεταξύ των σημείων ABC (επιφάνεια κάτω από την καμπύλη ζήτησης και πάνω από το οριζόντιο τμήμα ΑΒ). IV. Να προσδιοριστεί το πεδίο ορισμού της συνάρτησης ζήτησης (η συνάρτηση ζήτησης πρέπει να είναι φθίνουσα συνάρτηση). (3 μονάδες) ΑΣΚΗΣΗ 4 - ΛΥΣΗ [Μέρος Β] III. Όταν =0, είναι =0. Άρα πρέπει να υπολογίσουμε το ορισμένο ολοκλήρωμα 0 4 0 ( 5) 0 4 0 0 ln 4 5 0{ln(4) ln(8)} 5(0 4) 4 4

0(3,78,079) 56 0,099 56 3,88 80 5,8 (Σημείωση: για την ακρίβεια το πλεόνασμα είναι ίσο με 5.833475.) IV. Για το πεδίο ορισμού της συνάρτησης θα πρέπει να ισχύουν: 0, 0 γιατί οι αρνητικές τιμές δεν έχουν νόημα και 0 γιατί η συνάρτηση πρέπει να είναι φθίνουσα. 0 0 50ή 0 5 4 4 0 0 5 00 0 5 ή 0 5 0 ή 0 5( 4) 0 ( 4) 0 για κάθε, άρα είναι φθίνουσα συνάρτηση για κάθε. Επομένως το πεδίο ορισμού της συνάρτησης είναι το: 0 0 ΑΣΚΗΣΗ 5 [ μονάδες (4+4+4)] I. Να υπολογιστούν οι παράγωγοι των παρακάτω συναρτήσεων: α) y (6x 3) β) x y ( x 3)(x ) (4 μονάδες) ΛΥΣΗ α) Με χρήση του αλυσιδωτού κανόνα (εναλλακτικά μπορεί να γίνει χρήση του κανόνα παραγώγισης κλάσματος) έχουμε y x ( )(6x 3) (6) 3(6x 3) 3

β) Με χρήση κανόνα παραγώγισης κλάσματος έχουμε y x x( x 3)(x ) x [( x ) ( x 3)()] 7x 6x ( x 3) (x ) ( x 3) (x ) II. y Να βρεθεί (με χρήση του αλυσωτού κανόνα) ο ρυθμός μεταβολής t όταν: α) x ( w) ( w 5), ( x) log( x) y, w( t) t β) y 3 ( x) ( x x ), x ( t) 3t 7t (4 μονάδες) ΛΥΣΗ α) Θεωρούμαι ότι y(x)=log(x) είναι ο φυσικός λογάριθμος που εναλλακτικά συμβολίζεται με ln(x). Από το τυπολόγιο έχουμε ότι η παράγωγος είναι y/x =/x. y t y x w ( w 5) t x w t x ( w 5) t ( w 5) t t ( w 5) 0,5t 5 β) y t y x x t ( x 3 x)( 3x 4 )( 6t 7) ( 3x 7 4x 3 4x)( 6t 7) [ 3( 3t 7t ) 7 4( 3t 7t ) 3 4( 3t 7t )]( 6t 7) III. Να υπολογιστούν τα κάτωθι αόριστα ολοκληρώματα: α) ( x ) x (x ) β) 3 99 6 x ( x ) x (4 μονάδες) ΛΥΣΗ α) Με τη μέθοδο αλλαγής μεταβλητής (υποκατάστασης μεταβλητής) u ( x ), u x μπορούμε να βρούμε το ολοκλήρωμα.

x ) x xx x x ( u) (x ) (x ) u ( x C x u C (x ) β) Με τη μέθοδο αλλαγής μεταβλητής (υποκατάστασης μεταβλητής) μπορούμε να βρούμε το ολοκλήρωμα. Θέτω x 3 u. Τότε u 3x x. Και έχουμε 3 6 x ( x ) 99 x u 99 u 00 u 00 c ( 50 x 3 ) 00 c