Εργαστήριο Μετάδοσης Θερμότητας και Περιβαλλοντικής Μηχανικής Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Πολυτεχνική Σχολή Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ενεργειακή επιθεώρηση των ξενοδοχείων: Ουσιαστικό προαπαιτούμενο για την οικολογική σήμανση Άγις Μ. Παπαδόπουλος Καθηγητής ΑΠΘ agis@eng.auth.gr Περιβαλλοντική Πιστοποίηση και Τουριστικές Εγκαταστάσεις Ποτίδαια, 05.06.12
Κτιριακό απόθεμα Ελλάδος Ξενοδοχειακό δυναμικό Στην Ελλάδα υπάρχουν: 9.732 ξενοδοχεία, που απαρτίζονται από 22.830 κτίρια με δυναμικότητα 726.564 κλίνες. Το 65,8% είναι ξενοδοχεία κλασσικού τύπου. Το 49,5% είναι 2-αστέρων και το 22,6% 3-αστέρων ξενοδοχεία. Το 56% είναι εποχιακής λειτουργίας. Παρατηρείται υπερσυγκέντρωση ξενοδοχειακού δυναμικού στην νησιωτική Ελλάδα, περίπου 46%. Η πλειοψηφία των ξενοδοχειακών μονάδων (45%) έχει κατασκευαστεί κατά τη διάρκεια 1960-1980.
Γιατί ενδιαφέρουν τα ξενοδοχεία. Changes in final energy consumption by sector, between 1990-2007 Industry +32,4% Transport +48,0% Agriculture +5,6% Households +96,7% Services +204,7% Final energy consumption +57,2% Η τελική κατανάλωση ενέργειας στον τομέα των υπηρεσιών ήταν το 2007 3 φορές μεγαλύτερη απ ό,τι το 1990. (Source: National Centre for Sustainable and Development Greece, 2010)
Γιατί ενδιαφέρει η τουριστική οικονομία. Contribution to the GDP 15,3% Contribution to the Employment 17,9% European market share 3,15% World market share 1,60% Position in the World Ranking, 2010 17 Number of Greek hotels 9.732 Number of beds 763.407 Representation to the Greek buildings stock 0.82% (Source: Sete, 2011)
Γιατί ενδιαφέρουν ενεργειακά τα ξενοδοχεία. Participation in the Greek building stock 0,82% Participation in the final energy consumption of the Greek building stock Participation in the electricity consumption of the Greek building stock 6,4% 9,5% (Source: Boemi S.N., Slini Th. and Papadopoulos A.M. (2011), A statistical approach to the prediction of the hotel stock s energy performance, 4th International Scientific Conference on Energy and Climate Change, Athens, Greece, 13-14.10.)
Η γεωγραφική κατανομή των ξενοδοχείων Κλιματική ζώνη κατά ΚΕΝΑΚ N Ποσοστό (%) A 4.766 48.8% B 2.886 29.5% Γ 1.949 19.9% Δ 169 1.7% Σύνολο 9.771 100%
Η εποχικότητα του τουρισμού: Πολλαπλώς δύσκολο σημείο 100,0 90,0 80,0 70,0 68,2 83,0 89,9 73,4 Αιχμή ενεργειακής ζήτησης 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 25,2 28,9 32,5 32,6 49,8 44,3 30,8 31,1 10,0 0,0 (Source: SETE,2011)
Η γεωγραφική κατανομή και η εποχικότητα Κατανομή ανά λειτουργία και κλιματική ζώνη
Μία έρευνα πεδίου με αφορμή (και) τον ΚΕΝΑΚ 2.040 ερωτηματολόγια 192 απαντήσεις 94 επιθεωρήσεις σε όλη την Ελλάδα. Με στοιχεία για: Λειτουργικά χαρακτηριστικά Κτιριολογικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις Κατανάλωση ενέργειας και νερού Μηνιαίες πληρότητες Ποιότητα εσωτερικού περιβάλλοντος Παρεμβάσεις που υλοποιήθηκαν την τελευταία πενταετία ή έχουν προγραμματιστεί
Μία έρευνα πεδίου με αφορμή (και) τον ΚΕΝΑΚ Τα δεδομένα Ζώνη Α Β Γ Δ Ξενοδοχεία 30 (32%) 22(22%) 40 (43%) 3 (3%) - 1980 12 14 16 2 1981-2000 11 7 16 1 Ηλικία 2001 7 0 8 0 1* 4% 0 0 4 0 2** 13% 6 0 5 2 24% Αστέρια 3*** 6 2 14 1 32% 4**** 9 11 9 0 27% 5***** 9 8 8 0 Μικρό 9 1 16 3 Μέγεθος Μεσαίο 7 6 14 0 Μεγάλο 14 14 10 0 Κλίνες 6.323 9.574 9.188 126 Θερμαινόμενη επιφάνεια (m 2 ) 266.674,00 378.871,30 159.268,00 2.936,00
Χαρακτηριστικά Ζώνη Μέση θερμαινόμενη επιφάνεια (m 2 ) Κλίνες Μέση κατανάλωση kwh/m 2 Α 8.889 211 129,03 Β 17.221 435 237,32 Γ 3.982 230 116,85 Δ 979 42 76,00
Η αναγωγή και η σύγκριση Ξενοδοχείο Αστέρια Λειτουργία Τυπολογία Επιφάνεια Κλίνες Κατανάλωση kwh/m 2 kwh/ κλίνη kwh/ διανυκτέρευση Β12 5 Ετήσια Β23 4 Εποχική Γ14 4 Εποχική Γ7 4 Ετήσια Γ9 3 Εποχική Γ2 3 Εποχική Αστικό Ενιαίο Παραθεριστικό Πολλαπλό Παραθεριστικό Πολλαπλό Αστικό Ενιαίο Παραθεριστικό Ενιαίο Παραθεριστικό Ενιαίο 12.800 544 3.235.100 253 5.947 33,9 27.000 506 2.403.308 89 4.750 62,8 8.400 398 1.450.000 173 3.643 33,5 3.150 224 1.068.331 339 4.761 21,ο 3.100 118 278.625 90 2.361 23,8 3.400 171 631.200 186 3.691 32,0 (Source: LHTEE/AUT,2011)
Η ευρύτερη εικόνα London New York Hong Kong Berlin Αθήνα 0 100 200 300 400 500 600 700 800 kwh/m2 a (Source: Papadopoulos A.M., Papageorgiou P.K. and Giama E. (2005), Energy conservation in the hotel sector, Proceedings of the 36th Congress on Heating, Refrigeration and Air Conditioning, Belgrade, Serbia, 30 November-02 December, 167-177)
Ένα παράδειγμα: Ξενοδοχείο 4 αστέρων, αστικό, συνεχούς λειτουργίας (Γ7) Γενικά χαρακτηριστικά ξενοδοχείου Τοποθεσία: Θεσσαλονίκη Αστικό ξενοδοχείο Έτος κατασκευής: 1970 (ανακαίνιση 2007) Συνολική επιφάνεια: 3151.5 m 2 Αριθμός Δωματίων: 118 Αριθμός Κλινών: 224 Ετήσιας Λειτουργίας Συνεχής δόμηση, σε επαφή σε δύο όψεις Περιγραφή ενεργειακών συστημάτων Σύστημα θέρμανσης: Δύο λέβητες αερίου λέβητες συνολικής ισχύος 1160 kw Σύστημα κλιματισμού : Υδρόψυκτη ψυκτική μονάδα συμπίεσης (chiller) με χρήση τερματικών συσκευών τύπου fan coils των Σύστημα παράγωγης Ζ.Ν.Χ : Σύστημα λέβητα-καυστήρα αερίου συνολικής ισχύος 350 kw με βαθμό απόδοσης 0,91.
Ένα παράδειγμα: Ξενοδοχείο 4 αστέρων, αστικό, συνεχούς λειτουργίας (Γ7) Έτος λειτουργίας Πετρέλαιο [kwh ] Φυσικό αέριο [kwh] Υγραέριο [kwh ] Ηλεκτρική ενέργεια [kwh ] Συνολική Κατανάλωση [kwh ] Ανηγμένη κατανάλωση [kwh/m2] 2004 510.386 0 57.220 133.868 701.474 222,6 2005 487.012 0 56.090 155.908 699.010 221,8 2006 585.757 0 57.800 202.754 846.311 268,6 2007 0 609.566 58.030 188.954 856.550 271,8 2008 0 615.333 57.950 395.048 1.068.331 339,0 Τελική χρήση Κτίριο αναφοράς Υπάρχον κτίριο Θέρμανση 68 98 Ψύξη 72 145 ΖΝΧ 41 132 Φωτισμός 32 58 433 ΑΠΕ - ΣΗΘ 0 0 Σύνολο 213 433 Κατάταξη - Ε
Ένα άλλο παράδειγμα: Ξενοδοχείο 4 αστέρων, παραθεριστικό, εποχικό Γενικά χαρακτηριστικά ξενοδοχείου Τοποθεσία: Χαλκιδική Έτος κατασκευής: 1990 Συνολική επιφάνεια: 6.850 m 2 Αριθμός Δωματίων: 240 Αριθμός Κλινών: 680 Εννέα κτιριακές μονάδες, 3 Bars, 2 Pools, 2 Restaurants Δόμηση: Συνεχής, σε επαφή στις δύο όψεις Σύστημα κλιματισμού Κεντρικό σύστημα αέρα-νερού, δισωλήνιο, δύο chillers 600.000 btu/h, 4 κυκλοφορητές Σύστημα ζεστού νερού Δύο λέβητες των 360,000 kcal/h, χρησιμοποιείται ο ένας 4 δεξαμενές αποθήκευσης των 1200 l, 6 κυκλοφορητές
Ένα άλλο παράδειγμα: Ξενοδοχείο 4 αστέρων, παραθεριστικό, εποχικό Τι μπορεί να γίνει; INTERVENTION APPROX. COST ESTIMATED ENERGY CONSERVATION LIGHTING Replace current type T12 (with magnetic ballast) fluorescence bulbs with T8 ones (with electronic ballast) Installation of occupancy controls 52 / room (3 bulbs per room) 45 * / room 40 % 5% Light sensitive control systems for outdoor lighting 100 (total) 12% AIR - CONDITIONING Open door - window sensors Installation of ice storage system supporting the existing central air - conditioning system 35 * / room 27000 25-30% 38 % on costs SPACE - WATER HEATING Replacement one of the existing boilers with smaller capacity (about 200 000 kcal/ h) and higher efficiency Installation of heat Installation of heat exchanger exchanger to the existing to the central AC airconditioning system chillers to provide DHW 9600 18500 4500 12% 45 55% 10 % of DHW
Κι ένα βήμα εμπρός Πιστοποίηση ενεργειακής και περιβαλλοντικής απόδοσης Κτιρίου Λειτουργίας Συνδυασμού Με ποιο σκεπτικό και με ποιες δυνατότητες Certifications BREEAM LEED HQE DGNB UK > 4000 8 Portugal 1 Spain 3 12 Italy 5 5 France 15 1 579 Switzerland 1 Turkey 3 5 Hungary 3 2 CzechRepublic 2 Louxemburg 1 3 5 Germany 6 9 171 Netherlands 8 2 Belgium 9 1 4 Poland 3 4
Thermal comfort Construction site impacts Κι ένα βήμα εμπρός Πιστοποίηση ενεργειακής και περιβαλλοντικής απόδοσης: Παράγοντες που υπεισέρχονται Περιβαλλοντικές πτυχές για νέες κατασκευές κτιρίων Συντελεστής βαρύτητας Διαχείριση 12% Υγεία και ποιότητα ζωής 15% Ενέργεια 19% Μεταφορές 8% Νερό 6% Υλικά 12.5% Απόβλητα 7.5% Χρήση γης και Οικολογία 10% Ρύπανση 10% Σύνολο 100% Νεωτερισμοί (επιπρόσθετα) 10% Energy Reduction of CO 2 emissions Energy monitoring Energy efficient external lighting Low or zero carbon technologies Energy efficient cold storage Energy efficient transportation systems Energy efficient laboratory systems Energy efficient equipment (process) Drying space Transport Public transport accessibility Proximity to amenities Cyclist amenities Maximum car parking capacity Travel plan Land use and ecology Site selection Ecological value of site / protection of ecological features Mitigating ecological impact Enhancing site ecology Long term impact on biodiversity Health and wellbeing Visual comfort Indoor air quality Water Water consumption Water monitoring Water leak detection and prevention Water efficient equipment (process) Waste Construction waste management Recycled aggregate Operational waste Speculative floor and ceiling finishes Materials Life cycle impacts Hard landscaping and boundary protection Responsible sourcing of materials Insulation Designing for robustness Pollution Impact of refrigerants NOx emissions from heating/cooling source Surface water run-off Reduction of night time light pollution Noise attenuation Management Sustainable procurement Responsible construction practices
Εν κατακλείδι: Που βρισκόμαστε; Τα ξενοδοχεία αποτελούν ενεργειακά, και κατά συνέπεια και περιβαλλοντικά, κτίρια ειδικών και υψηλών απαιτήσεων. Δεν υπάρχει το «τυπικό» ξενοδοχείο. Η αντιμετώπιση των απαιτήσεων σε θέρμανση, ψύξη, ζεστό νερό, φωτισμό και άλλα λειτουργικά φορτία πρέπει να γίνεται στη βάση της συγκεκριμένης περίπτωσης με στόχο τη βέλτιστη προσέγγιση. Όπως είναι δομημένος ο ΚΕΝΑΚ, τιμωρούνται αυστηρά: o o o o o Η απουσία κουφωμάτων με θερμομονωτικά χαρακτηριστικά Η απουσία θερμομόνωσης στα συμπαγή δομικά στοιχεία Η χρήση ηλεκτρισμού για ζεστό νερό Η έλλειψη συστημάτων αυτοματισμού και ελέγχου Η χρήση αντλιών θερμότητας και λεβήτων χαμηλής απόδοσης
Εν κατακλείδι: Που πάμε; Η περιβαλλοντική πιστοποίηση των κτιρίων αποτελεί μεσοπρόθεσμα αναπόφευκτη εξέλιξη. Αποτελεί μία δύσκολη και περίπλοκη διαδικασία. Αποτελεί την απόλυτη ανάδειξη της ποιότητας ενός κτιρίου. Προϋποθέτει την ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας των ξενοδοχειακών κτιρίων: o o o Στο σχεδιασμό Στην κατασκευή Στη λειτουργία
Εν κατακλείδι: Πώς πάμε; Με: Καλή κατανόηση του επιστημονικού υπόβαθρου και των κανονισμών και προτύπων. Γνώση των δυνατοτήτων της σύγχρονης τεχνολογίας εξοικονόμησης ενέργειας και αξιοποίησης των ΑΠΕ. Επίγνωση των δυνατοτήτων που παρέχουν τα προηγμένα υπολογιστικά εργαλεία. Υψηλό επίπεδο επιστημονικής και επαγγελματικής επάρκειας. Κι ακόμη, με: Θεώρηση του κόστους των απαραίτητων επενδύσεων στην μεσοπρόθεσμη βάση του. Συνεκτίμηση του συνολικού εταιρικού και κλαδικού οφέλους που απορρέει από την εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης ενεργειακής και περιβαλλοντικής πολιτικής.