3. Κατά Παραγγελία Κοστολόγηση Cost Accounting 1
Σςζηήμαηα Κοζηολόγηζηρ Καηά Παπαγγελία και Σςνεσήρ Παπαγυγήρ Οι επιχειρθματικοί οργανιςμοί ςυνικωσ υιοκετοφν δφο βαςικοφσ τφπουσ κοςτολογικϊν ςυςτθμάτων: Κατά Παραγγελία (Εξατομικευμζνθ) Κοςτολόγθςθ (Job Order Costing) Παραγωγι προϊόντων (παραγγελιϊν) ςφμφωνα με τισ εξειδικευμζνεσ προδιαγραφζσ που κζτει ο πελάτθσ. Σα ςτοιχεία κόςτουσ εξειδικεφονται και ςυνδζονται με ςυγκεκριμζνα προϊόντα, παρτίδεσ ι παραγγελίεσ. Τπηρεςίεσ: Ελεγκτικζσ εταιρίεσ, Διαφθμιςτικζσ εταιρίεσ, κ.λπ. Βιομηχανία: Καταςκευι αεροπλάνων, ναυπθγεία, κ.λπ. Κοςτολόγθςθ υνεχισ Παραγωγισ (Process Costing) Μαηικι παραγωγι τυποποιθμζνων προϊόντων που απευκφνονται ςτο μζςο καταναλωτι/πελάτθ. Τπολογίηονται ζνα μζςο κόςτοσ με τθ χριςθ μζςων όρων που αφοροφν μεγάλο αρικμό, ομοιογενϊν προϊόντων. Τπηρεςίεσ: ςυνικεισ τραπεηικζσ εργαςίεσ, ταχυδρομεία, κ.λπ. Βιομηχανία: διυλιςτιρια, χθμικζσ βιομθχανίεσ, κ.λπ. Λογιστική Κόστοσς 2
Γενικεςμένη Πποζέγγιζη ηηρ Καηά Παπαγγελία Κοζηολόγηζηρ 1 2 3 4 5 Προςδιοριςμόσ τθσ παραγγελίασ που πρζπει να κοςτολογθκεί. Προςδιοριςμόσ των ςτοιχείων κόςτουσ τα οποία είναι άμεςα με τθ υπό κοςτολόγθςθ παραγγελία. Προςδιοριςμόσ των ςτοιχείων κόςτουσ τα οποία είναι ζμμεςα ωσ προσ τθ υπό κοςτολόγθςθ παραγγελία. Επιλογι τθσ κατάλλθλθσ βάςθσ επιμεριςμοφ με τθν οποία κα γίνει θ κατανομι των ζμμεςων ςτοιχείων κόςτουσ ςτισ παραγγελίεσ. Τπολογιςμόσ του ςυντελεςτι καταλογιςμοφ ζμμεςου κόςτουσ (υντελεςτι Καταλογιςμοφ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων). 6 Εφαρμογι του ςυντελεςτι καταλογιςμοφ ζμμεςου κόςτουσ για το προςδιοριςμό του ζμμεςου κόςτουσ που κα αποδοκεί ςτθ κάκε παραγγελία. Λογιστική Κόστοσς 3
Απλή Κοζηολογική Ανηίλητη ζηο Τομέα Υπηπεζιών Ζμμεςο Κόςτοσ υγκζντρωςθ Ζμμεςου Κόςτουσ Καταλογιςμόσ Ζμμεςου Κόςτουσ Φορζασ Κόςτουσ Ζμμεςο Κόςτοσ Άμεςο Κόςτοσ Άμεςο Κόςτοσ Άμεςθ Εργαςία Λογιστική Κόστοσς 4
Απλή Κοζηολογική Ανηίλητη ζηο Βιομησανικό Τομέα Ζμμεςο Κόςτοσ υγκζντρωςθ Ζμμεςου Κόςτουσ Καταλογιςμόσ Ζμμεςου Κόςτουσ Φορζασ Κόςτουσ Ζμμεςο Κόςτοσ Άμεςο Κόςτοσ Άμεςο Κόςτοσ Άμεςθ Εργαςία Ά Υλεσ Λογιστική Κόστοσς 5
Απλή Θεώπηζη ενόρ Βιομησανικού Παπαγυγικού Κςκλώμαηορ Αγορά Ά Τλϊν & Τλικϊν Αποκικθ Ά Τλϊν & Τλικϊν Εργαςία Αναλϊςεισ Τπθρεςίεσ Παραγωγικι Διαδικαςία Παρ/ντα Προϊόντα Αποκικθ Ετοίμων Προϊόντων Ζτοιμα Προϊόντα Πελάτθσ Λογιστική Κόστοσς 6
Η Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη ζηιρ Βιομησανικέρ Επισειπήζειρ Άμεςθ Εργαςία Άμεςθ Εργαςία Εργαςία Ζμμεςθ Εργαςία Αναλϊςεισ Ά Υλεσ Ά Υλεσ Φορζασ Κόςτουσ Βοθκθτικά Τλικά Ειδικό Βιομθχανικό Κόςτοσ Τπθρεςίεσ Γενικό Βιομθχανικό Κόςτοσ Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Λογιστική Κόστοσς 7
Πηγαία Έγγπαθα Ζντυπο Παραγγελίασ #111# Καταγραφι τθσ εξζλιξθσ του κόςτουσ μίασ παραγγελίασ. Ζντυπο Ανάλωςθσ Τλικϊν Καταγραφι των αναλϊςεων των υλικϊν που πραγματοποιείται ανά χρονικι περίοδο και παραγγελία. Φφλλο Ανάλυςθσ Χρόνου Εργαςίασ Καταγραφι του χρόνου εργαςίασ του κάκε εργαηόμενου και κατανομι του ςε κάκε παραγγελία. Κάρτα Εργαςίασ Καταγραφι του χρόνου εργαςίασ που απαιτικθκε από κάκε παραγγελία. Λογιστική Κόστοσς 8
Η Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη ζηιρ Βιομησανικέρ Επισειπήζειρ Αποκικθ Ά Τλϊν & Τλικϊν Παραγωγικι Διαδικαςία Αποκικθ Ετοίμων Προϊόντων Α Υλεσ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Ζτοιμα Προϊόντα Διάφορα Τλικά Ι Ο Λ Ο Γ Ι Μ Ο Πελάτθσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Κ Α Χ Λογιστική Κόστοσς 9
Πρωτογενι τοιχεία Κοςτολόγθςθσ: Άμεςα και Ζμμεςα Τλικά Κόςτοσ Εργαςίασ Γενικά Βιομηχανικά Ζξοδα Λογιστική Κόστοσς 10
Αναλώζειρ Α & Βοηθηηικών Υλών Αγορζσ Αναλϊςεισ Ά Τλϊν Απόκεμα Αρχισ Απόκεμα Αρχισ Απόκεμα Σζλουσ ΛΟΓΙΣΙΚΘ ΧΡΘΘ ΑΡΧΘ ΣΕΛΟ Λογιστική Κόστοσς 11
Αναλώζειρ Α Υλών Α Υλεσ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Αγορζσ Αναλϊςεισ Ά Τλϊν Αναλϊςεισ Ά Τλϊν Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Αγορζσ = Αναλϊςεισ + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Α Υλεσ Υψοσ Αναλϊςεων Υψοσ Αναλϊςεων Λογιστική Κόστοσς 12
Αναλώζειρ Α Υλών Α Τλεσ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ + 100 500 400 400 200 Αναλώςεισ = 100 + 500-200 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 400 Α Υλεσ 400 Λογιστική Κόστοσς 13
Αναλώζειρ Βοηθηηικών Υλικών Βοθκθτικά Τλικά Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Αγορζσ Αναλϊςεισ Αναλϊςεισ Ά Τλϊν Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Αγορζσ = Αναλϊςεισ + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Βοθκθτικά Τλικά Υψοσ Αναλϊςεων Υψοσ Αναλϊςεων Λογιστική Κόστοσς 14
Αναλώζειρ Βοηθηηικών Υλικών Βοθκθτικά Τλικά Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα + 200 300 400 400 100 Αναλώςεισ = 200 + 300-100 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 400 Βοθκθτικά Τλικά 400 Λογιστική Κόστοσς 15
Έλεγσορ Υλικών Φυςικόσ Ζλεγχοσ Τλικών Περιοριςμζνθ πρόςβαςθ Διαχωριςμόσ κακθκόντων Ακρίβεια ςτθ καταχϊριςθ Ζλεγχοσ τησ Επζνδυςησ ςε Τλικά Η διατιρθςθ αποκζματοσ αποτελεί δζςμευςθ χρθματικϊν κεφαλαίων Η διατιρθςθ ομαλισ λειτουργίασ τθσ επιχείρθςθσ Προςωπικό με ευθφνη για τον ζλεγχο των υλικών Τπεφκυνοσ αγορϊν Τπεφκυνοσ παραλαβισ Αποκθκάριοσ Επόπτθσ Σμιματοσ Παραγωγισ Λογιστική Κόστοσς 16
Αποηίμηζη Υλικών Πνηα είλαη ε αμία ηωλ Ά Υιώλ πνπ αλαιώλνληαη? Δηαθνξεηηθέο ηηκέο αγνξέο Καρτέλα αποθήκης Παξαιαβή Φνξήγεζε Υπόινηπν Τηκή Τηκή Τηκή Ηκεξνκελία Πνζόηεηεο κνλάδαο Αμία ( ) Πνζόηεηεο κνλάδαο Αμία ( ) Πνζόηεηεο κνλάδαο Αμία ( ) Παξάδεηγκα Εηζαγωγή: 12/2/02 100 κνλάδεο, 10/κνλάδα Εηζαγωγή: 14/2/02 70 κνλάδεο, 12/κνλάδα Εμαγωγή: 15/2/02 80 κνλάδεο Λογιστική Κόστοσς 17
Μέθοδοι Αποηίμηζηρ FIFO (First In, First out): Μέζνδνο ζεηξάο εμάληιεζεο ηωλ απνζεκάηωλ Απηό πνπ κπαίλεη πξώηα βγαίλεη θαη πξώηα. Οη 80 κνλάδεο είλαη από ηελ εηζαγωγή ηεο 12/2, δειαδή 10 αλά κνλάδα = 80 x 10 = 800. LIFO (Last In, First out): Μέζνδνο αληίζηξνθεο ζεηξάο εμάληιεζεο ηωλ απνζεκάηωλ Απηό πνπ κπαίλεη ηειεπηαίν βγαίλεη πξώηα. Οη 80 κνλάδεο είλαη: α) νη 70 από ηελ εηζαγωγή ηεο 14/2, δειαδή 12 αλά κνλάδα θαη β) νη 10 από ηελ εηζαγωγή ηεο 12/2, δειαδή 10 αλά κνλάδα θαη άξα 70 x12 + 10 x10 = 940 Μέσος σταθμικός όρος Σηαζκίδνληαη νη ηηκέο αγνξάο κε ηηο πνζόηεηεο θαη ππνινγίδεηαη έλαο κέζνο όξνο: Οη 80 κνλάδεο είλαη: 80 x 10,82 = 865,6 Λογιστική Κόστοσς 18
Μέθοδοι Αποηίμηζηρ Μέθοδος της τιμής αντικατάστασης Φξεζηκνπνίεζε ηεο ηξέρνπζαο ηηκήο αγνξάο. Σύκθωλα κε ην ΔΛΠ 2 είλαη ε θαζαξή ξεπζηνπνηήζηκε αμία. Μέθοδος της πρότσπης τιμής Φξεζηκνπνίεζε κηαο πξνθαζνξηζκέλεο ηηκήο αγνξάο θαη ρνξεγήζεωλ. 19
Πρωτογενι τοιχεία Κοςτολόγθςθσ: Άμεςα και Ζμμεςα Τλικά Κόςτοσ Εργαςίασ Γενικά Βιομηχανικά Ζξοδα Λογιστική Κόστοσς 20
Άμεζη και Έμμεζη Επγαζία Ζξοδα Μιςκοδοςίασ Άμεςθ Εργαςία Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Ζξοδο Μιςκοδοςίασ Άμεςθ Εργαςία Άμεςθ Εργαςία Άμεςθ Εργαςία Άμεςθ Εργαςία Ζμμεςθ Εργαςία Ζμμεςθ Εργαςία Τπόλοιπο Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Ζμμεςθ Εργαςία Ζμμεςθ Εργαςία Κ Α Χ Λογιστική Κόστοσς 21
Άμεζη και Έμμεζη Επγαζία Άμεςθ Εργαςία Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Χ1 Χ2 Ζξοδο Μιςκοδοςίασ Χ1 + Χ2 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Χ1 Άμεςθ Εργαςία Χ1 Λογιστική Κόστοσς 22
Άμεζη και Έμμεζη Επγαζία Ζξοδα Μιςκοδοςίασ Άμεςθ Εργαςία Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1000 300 300 300 300 200 200 500 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 200 200 Κ Α Χ Λογιστική Κόστοσς 23
Άμεζη και Έμμεζη Επγαζία Άμεςθ Εργαςία 300 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 200 Ζξοδο Μιςκοδοςίασ 500 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 300 Άμεςθ Εργαςία 300 Λογιστική Κόστοσς 24
Το Κόζηορ ηηρ Επγαζίαρ Τποχρεωτικζσ δαπάνεσ προςωπικοφ από τισ ιςχφουςεσ εκνικζσ ι επαγγελματικζσ ςυμβάςεισ και τθ νομοκεςία: o Βαςικόσ μιςκόσ/θμερομίςκιο. o Προςαυξιςεισ υπερωριϊν ι/και νυκτερινισ απαςχόλθςθσ. o Προςαυξιςεισ Κυριακϊν και αργιϊν. o Επίδομα βαρζων και ανκυγιεινϊν εργαςιϊν. o Επιδόματα γάμου και τζκνων. o Άδεια μετ αποδοχϊν. o Επίδομα αδείασ. o Αποηθμιϊςεισ εκτόσ ζδρασ. o Ζξοδα ταξιδίου. o Αποηθμίωςθ λόγω αφυπθρζτθςθσ ι λόγω απόλυςθσ. o κ.ά. Λογιστική Κόστοσς 25
Το Κόζηορ ηηρ Επγαζίαρ Εκοφςιεσ δαπάνεσ προςωπικοφ από τισ επιχειρθματικζσ ι ατομικζσ ςυμβάςεισ: o Άμεςεσ χορθγιςεισ. o Διαφορά μιςκοφ/θμερομιςκίου από το βαςικό. o Επίδομα παραγωγικότθτασ. o Ζνδυςθ, ςίτιςθ. o Ζμμεςεσ χορθγιςεισ. o Εκπαίδευςθ προςωπικοφ. o κ.ά. Τποχρεωτικζσ ειςφορζσ υπερ τρίτων (ΙΚΑ, αςφαλιςτικό ταμείο, επικουρικά ταμεία). Λογιστική Κόστοσς 26
Σηοισεία Κόζηοςρ ηηρ Επγαζίαρ (Κόζηορ Παπαγυγήρ) Μιςκόσ Προςαφξθςθ υπερωριακισ εργαςίασ και νυκτερινισ απαςχόλθςθσ Προςαυξιςεισ Κυριακϊν και αργιϊν Επίδομα βαρζων και ανκυγιεινϊν εργαςιϊν Άμεςο Κόςτοσ / Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ (εξαρτάται) Ζμμεςο Κόςτοσ ΓΒΕ: Η υπερωριακι εργαςία και νυκτερινι απαςχόλθςθ ςυνικωσ ςυνδζεται με μειωμζνθ παραγωγικότθτα. υνικωσ, οι προςαυξιςεισ δίδονται εξαιτίασ τθσ ϊρασ που προςφζρεται θ εργαςία. τρζβλωςθ Κόςτοσ. Ζμμεςο Κόςτοσ ΓΒΕ Άμεςο Κόςτοσ / Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ (εξαρτάται) Λογιστική Κόστοσς 27
Σηοισεία Κόζηοςρ ηηρ Επγαζίαρ (Κόζηορ Παπαγυγήρ) Επίδομα αδείασ, δϊρο Χριςτουγζννων και Πάςχα Αποηθμίωςθ λόγω αφυπθρζτθςθσ ι λόγω απαςχόλθςθσ Επιδόματα (Bonuses) Φόροσ Μιςκωτϊν Τπθρεςιϊν Κοινωνικι αςφάλιςθ Άμεςο Κόςτοσ / Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ (εξαρτάται) Γενικό Ζξοδο Χριςθσ Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ Άμεςο Κόςτοσ / Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ (εξαρτάται) Άμεςο Κόςτοσ / Ζμμεςοσ Κόςτοσ - ΓΒΕ (εξαρτάται) Λογιστική Κόστοσς 28
Σςζηήμαηα Αμοιβήρ ηηρ Επγαζίαρ υςτιματα Αμοιβισ βάςει Χρόνου: Ώρεσ Εργαςίασ Χ Ωρομίςκιο φςτθμα Αμοιβισ βάςει Παραχκζντων Μονάδων (κατ αποκοπι): υςτιματα Επιδοματικισ Αμοιβισ: Ποςότθτα Παραγωγισ Χ Αμοιβι ανά Μονάδα Εξαςφάλιςθ μίασ ελάχιςτθσ αμοιβισ πλζον αμοιβισ για τυχόν υψθλότερθ παραγωγικότθτα. φςτθμα Hasley φςτθμα Rowan Λογιστική Κόστοσς 29
Σςζηήμαηα Αμοιβήρ βάζει Φπόνος Καταλλθλότθτα: o Όταν οι μονάδεσ παραγωγισ είναι δφςκολο να μετρθκοφν. o ε περίπτωςθ που θ ποιότθτα εργαςίασ είναι ςθμαντικι. o ε περίπτωςθ που θ εποπτεία είναι αποτελεςματικι και θ ςτενι παρακολοφκθςθ είναι εφικτι. o ε περίπτωςθ που το προϊόν είναι εξαιρετικά πολφπλοκο και το επίπεδο απόδοςθσ δεν μπορεί να κακοριςκεί. Πλεονεκτιματα: o Είναι απλά ςτθν εφαρμογι τουσ. o Οι αποδοχζσ είναι τακτικζσ και ςτακερζσ. o Είναι αποδεκτό από τισ ςυνδικαλιςτικζσ οργανϊςεισ. Μειονεκτιματα: o Δεν γίνεται διάκριςθ μεταξφ αποτελεςματικϊν και μθ αποτελεςματικϊν εργαηομζνων. o Τψθλό κόςτοσ επίβλεψθσ. o Δυςκολία ελζγχου του κόςτουσ εργαςίασ. o Ζλλειψθ κινιτρου για βελτίωςθ τθσ απόδοςθσ των εργαηομζνων. Λογιστική Κόστοσς 30
Σύζηημα Αμοιβήρ βάζει Παπασθένηυν Μονάδυν Καταλλθλότθτα: o Η ποιότθτα τθσ εργαςίασ δεν είναι ςθμαντικό ςτοιχείο τθσ αλυςίδασ αξίασ του προϊόντοσ. o Συποποιθμζνθ παραγωγι. o Η παραγωγι μπορεί να μετρθκεί αξιόπιςτα. Πλεονεκτιματα: o Δθμιουργεί μία άμεςθ ςχζςθ μεταξφ προςπάκειασ και ανταμοιβισ. o Σο ςφςτθμα ενκαρρφνει τουσ αποδοτικοφσ εργαηόμενουσ. o Οι αποτελεςματικοί εργαηόμενοι εντοπίηονται και ανταμείβονται. o Μειϊνει το κόςτοσ επίβλεψθσ. Μειονεκτιματα: o Οι εργάτεσ κινοφνται με μεγάλθ ταχφτθτα και μπορεί θ ποιότθτα των προϊόντων να μειωκεί. o Σο ςφςτθμα δεν ενκαρρφνει τουσ αναποτελεςματικοφσ εργαηόμενουσ. o Εξωγενείσ από τουσ εργαηόμενουσ προςωρινζσ κακυςτεριςεισ επθρεάηουν τισ αποδοχζσ τουσ. Λογιστική Κόστοσς 31
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Hasley Ο εργαηόμενοσ αμείβεται με ζνα ςτακερό μιςκό για το χρόνο που εργάςτθκε πλζον ζνα επίδομα για τθν ταχφτερθ εκτζλεςθ τθσ εργαςίασ. Κφρια χαρακτθριςτικά: o Ο πρότυποσ χρόνοσ εκτζλεςθσ μίασ εργαςίασ κακορίηεται εκ των προτζρων. o Σο ωρομίςκιο είναι εγγυθμζνο. o Αν θ εργαςία ολοκλθρωκεί ςε χρόνο μικρότερο του πρότυπου, ο εργαηόμενοσ αμείβεται με ζνα επίδομα για το 50% του χρόνου που εξοικονομείται πλζον του μιςκοφ του για το πραγματικό χρόνο που απαςχολείται Αμοιβι = Σ*R + 50%*(S-T)*R T = πραγματικόσ χρόνοσ απαςχόλθςθσ S = πρότυποσ χρόνοσ απαςχόλθςθσ R = ωρομίςκιο 32
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Hasley φςτημα Hasley Ωρομίςθιο R: 5 Πρότυποσ Χρόνοσ Απαςχόληςησ S: 10 1 2 3=1+2 Πραγματικόσ Χρόνοσ Επιπλέον Αμοιβή Αμοιβή (T*R) Απαςχόληςησ T: 50%(S-T)*R Συνολική Αμοιβή 1 5.0 22.5 27.5 2 10.0 20.0 30.0 3 15.0 17.5 32.5 4 20.0 15.0 35.0 5 25.0 12.5 37.5 6 30.0 10.0 40.0 7 35.0 7.5 42.5 8 40.0 5.0 45.0 9 45.0 2.5 47.5 10 50.0 0.0 50.0 33
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Hasley Πλεονεκτιματα: o Εφκολα κατανοθτό και απλό ςτθν εφαρμογι. o Δθμιουργεί αίςκθμα αςφάλειασ o Ανταμείβονται οι αποδοτικοί εργαηόμενοι χωρίσ να τιμωροφνται οι λιγότερο παραγωγικοί. o Σο κόςτοσ ανά μονάδα προϊόντοσ μειϊνεται. Μειονεκτιματα: o Οι εργαηόμενοι κερδίηουν μζροσ μόνο τθσ ωφζλειασ από τισ προςπάκειζσ τουσ. o Μπορεί να παρατθρθκεί ςπατάλθ Ά Τλϊν ι μειωμζνθ ποιότθτα προϊόντοσ. Λογιστική Κόστοσς 34
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Rowan Παραλλαγι του ςυςτιματοσ Hasley αλλά δεν υπάρχει το ςτακερό ποςοςτό 50% του εξοικονομθκζντοσ χρόνου που δίνεται ωσ επίδομα. Κφρια χαρακτθριςτικά: o Ο πρότυποσ χρόνοσ εκτζλεςθσ μίασ εργαςίασ κακορίηεται εκ των προτζρων. o Σο ωρομίςκιο είναι εγγυθμζνο. o Αν θ εργαςία ολοκλθρωκεί ςε χρόνο μικρότερο του πρότυπου, ο εργαηόμενοσ αμείβεται με ζνα επίδομα του χρόνου που απαιτικθκε για τθν ολοκλιρωςθ τθσ εργαςίασ δια τον πρότυπο χρόνο. Αμοιβι = Σ*R + [T*(S-T)]*[R/S] T = πραγματικόσ χρόνοσ απαςχόλθςθσ S = πρότυποσ χρόνοσ απαςχόλθςθσ R = ωρομίςκιο 35
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Rowan φςτημα Rowan Ωρομίςθιο R: 5 Πρότυποσ Χρόνοσ Απαςχόληςησ S: 10 1 2 3=1+2 Πραγματικόσ Χρόνοσ Επιπλέον Αμοιβή Αμοιβή (T*R) Απαςχόληςησ T: [T*(S-T)]*[R/S] Συνολική Αμοιβή 1 5.0 4.5 9.5 2 10.0 8.0 18.0 3 15.0 10.5 25.5 4 20.0 12.0 32.0 5 25.0 12.5 37.5 6 30.0 12.0 42.0 7 35.0 10.5 45.5 8 40.0 8.0 48.0 9 45.0 4.5 49.5 10 50.0 0.0 50.0 36
Σύζηημα Επιδομαηικήρ Αμοιβήρ - Rowan Πλεονεκτιματα: o Εφκολα κατανοθτό και απλό ςτθν εφαρμογι. o Δθμιουργεί αίςκθμα αςφάλειασ o Προςτατεφεται θ ποιότθτα παραγωγισ διότι το επίδομα μειϊνεται αν ο εργαηόμενοσ ζχει επιτφχει ζνα δεδομζνο βακμό αποδοτικότθτασ. o Σο κόςτοσ ανά μονάδα προϊόντοσ μειϊνεται. Μειονεκτιματα: o Δεν είναι εφκολα κατανοθτό. o Οι εργαηόμενοι κερδίηουν μζροσ μόνο τθσ ωφζλειασ από τισ προςπάκειζσ τουσ. o Η αποτελεςματικότθτα πζραν ενόσ ορίου αμείβεται ελάχιςτα. Λογιστική Κόστοσς 37
Ημεπολογιακή Εγγπαθή Μιζθοδοζίαρ Ζξοδο Εργοδοτικζσ ειςφορζσ Εργοδοτικζσ ειςφορζσ ΙΚΑ Κρατιςεισ Ζξοδο Ονομαςτικόσ Μιςκόσ Φόροσ Κακαρόσ Μιςκόσ Φ.Μ.Τ Πλθρωτζοσ Σαμείο Μιςκοί Πλθρωτζοι Λογιστική Κόστοσς 38
Ημεπολογιακή Εγγπαθή Μιζθοδοζίαρ Μιςκοί - θμερομίςκια Εργοδοτικζσ ειςφορζσ ΧΧΧΧ ΧΧΧΧ Μιςκοί πλθρωτζοι Ι.Κ.Α Φ.Μ.Τ. Πλθρωτζοσ ΧΧΧΧ ΧΧΧΧ ΧΧΧΧ Λογιστική Κόστοσς 39
Πρωτογενι τοιχεία Κοςτολόγθςθσ: Άμεςα και Ζμμεςα Τλικά Κόςτοσ Εργαςίασ Γενικά Βιομηχανικά Ζξοδα Λογιστική Κόστοσς 40
Γενικά Βιομησανικά Έξοδα Γενικά Ζξοδα ΓΕ-1 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα ΓΒΕ-1 ΓΕ-2 ΓΒΕ-2 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ ΓΕ-3 ΓΒΕ-3 ΓΕ-4 ΓΒΕ-4 Λογιστική Κόστοσς 41
Γενικά Βιομησανικά Έξοδα Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Χ1+Χ2 Γενικό Ζξοδο 1 Γενικό Ζξοδο 2 Χ1 Χ2 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Χ1+Χ2 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Χ1+Χ2 Λογιστική Κόστοσς 42
Γενικά Βιομησανικά Έξοδα Γενικά Ζξοδα ΓΕ-1 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα ΓΒΕ-1 120 ΓΕ-2 35 ΓΒΕ-2 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 240 ΓΕ-3 0 ΓΒΕ-3 110 145 0 ΓΕ-4 ΓΒΕ-4 125 75 Λογιστική Κόστοσς 43
Γενικά Βιομησανικά Έξοδα Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 110 Γενικό Ζξοδο 1 Γενικό Ζξοδο 2 35 75 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 110 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 110 Λογιστική Κόστοσς 44
Γενικά Βιομησανικά Έξοδα: Επιμεπιζμοί και Επανεπιμεπιζμοί Cost Accounting 45
Κόζηορ Παπασθένηυν Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Ζτοιμα Προϊόντα Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + + + Ά Υλεσ Άμεςθ Εργαςία ΓΒΕ Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Κόςτοσ Παραχκζντων Κόςτοσ Παραχκζντων Αρχικό Απόκεμα (Α.Α) + Ά Υλεσ + Άμεςθ Εργαςία + ΓΒΕ = Κόςτοσ Παραχκζντων + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Ζτοιμα Προϊόντα Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Κόςτοσ Παραχκζν. Κόςτοσ Παραχκζν. Λογιστική Κόστοσς 46
Κόζηορ Παπασθένηυν Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Ζτοιμα Προϊόντα + + + 400 400 300 310 110 1300 1300 Κόςτοσ Παραχκζντων = 400 + 400 +300 + 310-110 Ζτοιμα Προϊόντα 1300 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1300 Λογιστική Κόστοσς 47
Κόζηορ Πυληθένηυν Ζτοιμα Προϊόντα Κόςτοσ Πωλθκζντων Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Κόςτοσ Παραχκζντων Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Κόςτοσ Πωλθκζντων Κόςτοσ Πωλθκζντων Αρχικό Απόκεμα (Α.Α) + Κόςτοσ Παραχκζντων = Κόςτοσ Πωλθκζντων + Σελικό Απόκεμα (Σ.Α) Κόςτοσ Πωλθκζντων Ζτοιμα Προϊόντα Κόςτοσ Πωλθκζντ. Κόςτοσ Πωλθκζντ. Λογιστική Κόστοσς 48
Κόζηορ Πυληθένηυν Ζτοιμα Προϊόντα Κόςτοσ Πωλθκζντων + 200 1300 1400 1400 100 Κόςτοσ Πωλθκζντων = 200 + 1300 100 = 1400 Κόςτοσ Πωλθκζντων 1400 Ζτοιμα Προϊόντα 1400 Λογιστική Κόστοσς 49
Σύνοτη Κίνηζηρ Λογαπιαζμών Α.Τ. Αρχικό Απόκεμα (ΑΑ) + Αγορζσ = Αναλϊςεισ + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) Π..Ε. Αρχικό Απόκεμα (Α.Α) + Ά Υλεσ + Άμεςθ Εργαςία + ΓΒΕ = Κόςτοσ Παραχκζντων + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) ΕΣΟΙΜΑ Αρχικό Απόκεμα (Α.Α) + Κόςτοσ Παραχκζντων = Κόςτοσ Πωλθκζντων + Σελικό Απόκεμα (Σ.Α) Λογιστική Κόστοσς 50
Έκθεζη Κόζηοςρ Παπασθένηυν Π..Ε. Αρχικό Απόκεμα (Α.Α) + Ά Υλεσ + Άμεςθ Εργαςία + ΓΒΕ = Κόςτοσ Παραχκζντων + Σελικό Απόκεμα (ΣΑ) ΕΚΘΕΗ ΚΟΣΟΤ ΠΑΡΑΧΘΕΝΣΩΝ Λογιστική Κόστοσς 51
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ ΚΟΣΟΛΟΓΙΚΘ ΠΕΡΙΟΔΟ 1 2α 2β 3 Προχπολογιςμόσ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων. Επιλογι Βάςθσ Καταλογιςμοφ. Προχπολογιςμόσ Βάςθσ Καταλογιςμοφ. Τπολογιςμόσ υντελεςτι Καταλογιςμοφ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων. υντελεςτισ Καταλογιςμοφ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων. = Προχπολογιςμόσ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων Προχπολογιςμόσ Βάςθσ Καταλογιςμοφ Λογιστική Κόστοσς 52
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ ΚΟΣΟΛΟΓΙΚΘ ΠΕΡΙΟΔΟ 1 2α 2β 3 10.000 Ώρεσ Άμεςθσ Εργαςίασ (ω.α.ε.) 1.000 ω.α.ε. Τπολογιςμόσ υντελεςτι Καταλογιςμοφ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων υντελεςτισ Καταλογιςμοφ Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων = 10.000 1.000 ω.α.ε. = 10 / ω.α.ε. Λογιστική Κόστοσς 53
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ 1 2 Μζτρθςθ πραγματικοφ μεγζκουσ βάςθσ καταλογιςμοφ. Τπολογιςμόσ Καταλογιςμζνων Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων. Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. = υντελεςτισ Χ Καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. Πραγματικό Μζγεκοσ Βάςθσ Καταλογιςμοφ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Κατ. Γ.Β.Ε. Κατ. Γ.Β.Ε. Λογιστική Κόστοσς 54
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ 1 2 Ζςτω ότι οι πραγματικζσ ω.α.ε. είναι ίςεσ με 200. Τπολογιςμόσ Καταλογιςμζνων Γενικϊν Βιομθχανικϊν Εξόδων. 2.000 = 10 / ω.α.ε. Χ 200 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 2.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. 2.000 Λογιστική Κόστοσς 55
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ 3 Σα πραγματικά Γ.Β.Ε. ςυγκεντρϊνονται ςε ζναν γενικό λογαριαςμό Γ.Β.Ε. ΓΒΕ-1 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα ΓΒΕ-2 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Γ.Β.Ε. Γ.Β.Ε. Γ.Β.Ε. Λογιστική Κόστοσς 56
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ ΚΟΣΟΛΟΓΙΚΘ ΠΕΡΙΟΔΟ το τζλοσ τθσ λογιςτικισ χριςθσ είναι πολφ πικανόν να παρατθρθκοφν διαφορζσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. Διαφορά Καταλογιςμοφ = Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. - Πραγματικά Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Γ.Β.Ε. Πιςτωτικό Τπόλοιπο Χρεωςτικό Τπόλοιπο Η διαφορά καταλογιςμοφ πρζπει να τα τακτοποιθκεί! Λογιστική Κόστοσς 57
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Γ.Β.Ε. ΑΡΧΗ ΣΕΛΟ ΚΟΣΟΛΟΓΙΚΘ ΠΕΡΙΟΔΟ Τπερ-καταλογιςμόσ Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. > Πραγματικά Γ.Β.Ε. Τπο-καταλογιςμόσ Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. < Πραγματικά Γ.Β.Ε. Σακτοποίθςθ διαφοράσ καταλογιςμοφ: Αναλογικι μζκοδοσ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Ζτοιμα Προϊόντα Κόςτοσ Πωλθκζντων Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τθ % κατανομι των καταλογιςμϊν Γ.Β.Ε. Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τα υπόλοιπα των ςχετικϊν λογαριαςμϊν. Άμεςθ μζκοδοσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Λογιστική Κόστοσς 58
Υπεπ-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Ζςτω ότι: Αναλογικι μζκοδοσ Χρεωςτικό Πιςτωτικό Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Πραγματικά Γ.Β.Ε. ----- 800.000 1.000.000 ----- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 ----- Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 ----- Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 ----- Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τθ % κατανομι των καταλογιςμϊν Γ.Β.Ε. Τπερ-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 Τποκετικι Κατανομι Καταλογιςμζνων Γ.Β.Ε. 500.000 250.000 250.000 50% 25% 25% 1.000.000 100% 100.000 50.000 50.000 200.000 Λογιστική Κόστοσς 59
Υπεπ-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. 1.000.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 100.000 Ζτοιμα Προϊόντα 50.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 50.000 Γ.Β.Ε. 800.000 Λογιστική Κόστοσς 60
Υπεπ-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Αναλογικι μζκοδοσ Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τα υπόλοιπα των ςχετικϊν λογαριαςμϊν. Τπερ-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 22% 33% 45% 100% 1.000.000 44.000 66.000 90.000 200.000 44.000 Ζτοιμα Προϊόντα 66.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 90.000 Γ.Β.Ε. 800.000 Λογιστική Κόστοσς 61
Υπεπ-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Άμεςθ μζκοδοσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Τπερ-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 0% 0% 100% 100% 0 0 200.000 200.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. 1.000.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 200.000 Γ.Β.Ε. 800.000 Λογιστική Κόστοσς 62
Υπο-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Ζςτω ότι: Αναλογικι μζκοδοσ Χρεωςτικό Πιςτωτικό Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Πραγματικά Γ.Β.Ε. ----- 1.000.000 800.000 ----- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 ----- Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 ----- Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 ----- Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τθ % κατανομι των καταλογιςμϊν Γ.Β.Ε. Τπο-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 Τποκετικι Κατανομι Καταλογιςμζνων Γ.Β.Ε. 400.000 200.000 200.000 50% 25% 25% 800.000 100% 100.000 50.000 50.000 200.000 Λογιστική Κόστοσς 63
Υπο-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 800.000 100.000 Ζτοιμα Προϊόντα 50.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 50.000 Γ.Β.Ε. 1.000.000 Λογιστική Κόστοσς 64
Υπο-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Αναλογικι μζκοδοσ Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τα υπόλοιπα των ςχετικϊν λογαριαςμϊν. Τπο-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 22% 33% 45% 100% 800.000 44.000 44.000 66.000 90.000 200.000 Ζτοιμα Προϊόντα 66.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 90.000 Γ.Β.Ε. 1.000.000 Λογιστική Κόστοσς 65
Υπο-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Αναλογικι μζκοδοσ Κατανομι τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ με βάςθ τα υπόλοιπα των ςχετικϊν λογαριαςμϊν. Τπό-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 22% 33% 45% 100% 800.000 44.000 44.000 66.000 90.000 200.000 Ζτοιμα Προϊόντα 66.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 90.000 Γ.Β.Ε. 1.000.000 Λογιστική Κόστοσς 66
Υπο-καηαλογιζμόρ Γ.Β.Ε. Άμεςθ μζκοδοσ Κόςτοσ Πωλθκζντων Τπό-καταλογιςμόσ = 200.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 1.000.000 Ζτοιμα Προϊόντα 1.500.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 2.000.000 0% 0% 100% 100% 0 0 200.000 200.000 Καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. 800.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 200.000 Γ.Β.Ε. 1.000.000 Λογιστική Κόστοσς 67
Αιηίερ δημιοςπγίαρ διαθοπών καηαλογιζμού καηαλογιζμών Απόκλιςθ τιμϊν: Οι πραγματικζσ δαπάνεσ για ΓΒΕ είναι μεγαλφτερεσ (μικρότερεσ) από τισ προχπολογιςμζνεσ. Απόκλιςθ δραςτθριότθτασ: Οι εργαηόμενοι είναι λιγότερο (περιςςότερο) αποδοτικοί και κατά ςυνζπεια επθρεάηουν και τα ΓΒΕ που ζχουν ςχζςθ με τθν εργαςία (αφξθςθ ι μείωςθ αντίςτοιχα). Απόκλιςθ όγκου: Πραγματοποιείται υψθλότερο (χαμθλότερο) επίπεδο παραγωγισ ςε ςχζςθ με το προχπολογιςμζνο. Λογιστική Κόστοσς 68
Σςνηελεζηήρ Καηαλογιζμού Ζηηήμαηα Βάςεισ Καταλογιςμοφ: Φυςικό Μζγεκοσ: Ώρεσ Άμεςθσ Εργαςίασ, Ώρεσ Λειτουργίασ Μθχανθμάτων Νομιςματικό Μζγεκοσ: Κόςτοσ Άμεςθσ Εργαςίασ. υγκεντρωτικόσ και τμθματικοί ςυντελεςτζσ καταλογιςμοφ. Λογιστική Κόστοσς 69
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Κατά τθ διάρκεια του μθνόσ Ιανουαρίου 20X5 το εργοςτάςιο τθσ ανϊνυμθσ βιομθχανικισ επιχείρθςθσ ΒΗΣΑ ΩΜΕΓΑ Α.Ε απαςχολικθκε με τθν επεξεργαςία τριϊν παραγγελιϊν, δθλαδι των Παραγγελιϊν Νο 110, Νο 111 και Νο 112. Από αυτζσ θ Παραγγελία Νο 110 ιταν θμικατεργαςμζνθ τθν 1/1/20X5, θ Νο 111 εκτελζςκθκε ολόκλθρθ μζςα ςτον Ιανουάριο και θ Νο 112 ζμεινε θμικατεργαςμζνθ ςτισ 31/1/20X5. Οι παραγγελίεσ Νο 110 και Νο 111 παρεδόκθςαν ςτουσ πελάτεσ τθσ επιχείρθςθσ κατά τθ διάρκεια του Ιανουαρίου 20X5, μαηί με άλλεσ παραγγελίεσ που είχαν ετοιμαςκεί τον προθγοφμενο μινα. Λαμβάνοντασ υπόψθ ότι: o o o Σθν 1/1/20X5 το απόκεμα πρϊτων υλϊν ιταν 20.000, τθσ Παραγωγισ ςε Εξζλιξθ 40.000 και των ζτοιμων προϊόντων 60.000. Σθν 31/1/20X5 το απόκεμα των ζτοιμων προϊόντων ιταν 40.000 και το ςφνολο τθσ χρζωςθσ του λογαριαςμοφ πρϊτεσ φλεσ ιταν 160.000. Για τθν Παραγγελία Νο 110 αναλϊκθκαν πρϊτεσ φλεσ ςυνολικοφ ποςοφ 40.000, για τθν Νο 111 100.000 και για τθν Νο 112 10.000. Λογιστική Κόστοσς 70
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη o o o o Σα Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα καταλογίηονται ςτο κόςτοσ παραγωγισ κάκε παραγγελίασ με βάςθ το κόςτοσ τθσ άμεςθσ εργαςίασ και με ςυντελεςτι 110%. Οι αγορζσ πρϊτων υλϊν και οι πωλιςεισ ζτοιμων προϊόντων του μινα ζγιναν με πίςτωςθ. Σο κόςτοσ τθσ άμεςθσ εργαςίασ για τθν Παραγγελία Νο 110 ιταν 30.000, για τθν Νο 111 70.000 και για τθν Νο 112 15.000. Οι πωλιςεισ των ζτοιμων προϊόντων ανιλκαν ςε 600.000 με πίςτωςθ. o Σα πραγματικά Γ.Β.Ε του μθνόσ ανιλκαν ςε 116.500. o o Η Παραγγελία Νο 110 ιταν θ μόνθ θμικατεργαςμζνθ παραγγελία που υπιρχε τθν 1/1/20X5. Η διαφορά μεταξφ καταλογιςμζνων και πραγματοποιθμζνων Γ.Β.Ε μπορεί είτε: να τακτοποιθκεί ςτο λογαριαςμό Κόςτοσ Πωλθκζντων ι να κατανεμθκεί μεταξφ αποκζματοσ θμικατεργαςμζνων τζλουσ, ζτοιμων προϊόντων τζλουσ και κόςτουσ πωλθκζντων με ποςοςτά 25%, 25% και 50% αντίςτοιχα. Λογιστική Κόστοσς 71
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Ηητείται: 1. Να προςδιορίςετε, παρακζτοντασ τουσ ςχετικοφσ αρικμθτικοφσ υπολογιςμοφσ: o o o Σο κόςτοσ παραγωγισ κάκε μίασ παραγγελίασ. Σο κόςτοσ των πωλθκζντων προϊόντων κατά τθ διάρκεια του μινα λαμβάνοντασ υπόψθ τουσ δφο τρόπουσ τακτοποίθςθσ τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ (βλ. προθγουμζνωσ). Σο υπόλοιπο του λογαριαςμοφ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ τθν 31/1/20Χ5 λαμβάνοντασ υπόψθ τουσ δφο τρόπουσ τακτοποίθςθσ τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ (βλ. προθγουμζνωσ). 2. Να παρακζςετε τισ θμερολογιακζσ εγγραφζσ από τθν αγορά των πρϊτων υλϊν μζχρι και τον υπολογιςμό του μικτοφ αποτελζςματοσ λαμβάνοντασ υπόψθ τουσ δφο τρόπουσ τακτοποίθςθσ τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ (βλ. προθγουμζνωσ). Λογιστική Κόστοσς 72
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Σο κόςτοσ παραγωγισ κάκε μίασ παραγγελίασ εμφανίηεται με τα αντίςτοιχα ποςά ςτο Αναλυτικό Κακολικό, δθλαδι : Παραγγελίεσ Νο 110 Νο 111 Νο 112 Αρχικό Απόκεμα 40.000 Πρϊτεσ Υλεσ 40.000 100.000 10.000 Άμεςθ Εργαςία 30.000 70.000 15.000 Γ.Β.Ε. 33.000 77.000 16.500 φνολο κόςτουσ 143.000 247.000 41.500 Λογιστική Κόστοσς 73
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Η διαφορά καταλογιςμοφ είναι 10.000 (126.500 116.500) και πρόκειται για υπερκαταλογιςμό. Σο κόςτοσ πωλθκζντων των προϊόντων ςφμφωνα με τουσ 2 τρόπουσ είναι το εξισ: Κόςτοσ Πωλθκζντων Τπολογιςμόσ Ποςά ςε Κόςτοσ πωλθκζντων (α τρόποσ) 410.000 10.000 400.000 Κόςτοσ πωλθκζντων (β τρόποσ) 410.000 5.000 405.000 Α τρόποσ Σο ποςό τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ των 10.000 τακτοποιείται ςτο κόςτοσ πωλθκζντων 410.000 (400.000 + 10.000) Λογιστική Κόστοσς 74
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Β τρόποσ Σο ποςό τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ τακτοποιείται τουσ λογαριαςμοφσ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ, Ζτοιμα Προϊόντα και Κόςτοσ Πωλθκζντων ςφμφωνα με τα ποςοςτά 25%, 25% και 50%. Λογαριαςμοί Τπόλοιπα λογαριαςμϊν Διαφορά καταλογιςμοφ % Επιμεριςμζνθ διαφορά καταλογιςμοφ ΓΒΕ Τπόλοιπο λογαριαςμοφ μετά τον επιμεριςμό Παραγωγι ςε Εξζλιξθ (Νο 112) 41.500 10.000 25 2.500 39.000 Ζτοιμα Προϊόντα 40.000 10.000 25 2.500 37.500 Κόςτοσ Πωλθκζντων 410.000 10.000 50 5.000 405.000 491.500 10.000 481.500 Λογιστική Κόστοσς 75
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Τπόλοιπο του λογαριαςμοφ τθσ Παραγωγισ ςε Εξζλιξθ τθν 31/1/20Χ5 Σο υπόλοιπο του λογαριαςμοφ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ ςτισ 31/1/20Χ5 είναι το υπόλοιπο τθσ παραγγελίασ Νο 112 και ανζρχεται ςτο ποςό των 41.500. Αντικζτωσ, μετά τθν τακτοποίθςθ του υπερκαταλογιςμοφ με τον β τρόπο, το υπόλοιπο ανζρχεται ςε 39.000 (41.500 2.500). Η διαμόρφωςθ του υπολοίπου με τουσ δφο τρόπουσ τακτοποίθςθσ τθσ διαφοράσ Γ.Β.Ε. ζχει ωσ εξισ: Λογαριαςμόσ Ποςό Παραγωγι ςε Εξζλιξθ (α τρόποσ) 41.500 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ (β τρόποσ) 39.000* Λογιστική Κόστοσς 76
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -1- Πρϊτεσ φλεσ (160.000 20.000) 140.000 Προμθκευτζσ 140.000 Αγορά πρϊτων υλϊν με πίςτωςθ -2- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 150.000 Παραγγελία Νο 110 40.000 Παραγγελία Νο 111 100.000 Παραγγελία Νο 112 10.000 Πρϊτεσ φλεσ 150.000 Μεταφορά κόςτουσ πρϊτων υλϊν ςτθν Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Λογιστική Κόστοσς 77
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -3- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 115.000 Παραγγελία Νο 110 30.000 Παραγγελία Νο 111 70.000 Παραγγελία Νο 112 15.000 Άμεςθ Εργαςία 115.000 Λογιςμόσ κόςτουσ άμεςθσ εργαςίασ ςτθν Παραγωγι ςε Εξζλιξθ -4- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 126.500 Παραγγελία Νο 110 33.000 Παραγγελία Νο 111 77.000 Παραγγελία Νο 112 16.500 Γ.Β.Ε. καταλογιςμζνα 126.500 Λογιςμόσ καταλογιςμζνων Γ.Β.Ε. ςτθν Παραγωγι ςε Εξζλιξθ Λογιστική Κόστοσς 78
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -5- Ζτοιμα Προϊόντα 390.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 390.000 Παραγγελία Νο 110 143.000 Παραγγελία Νο 111 247.000 Μεταφορά παραγγελιϊν ςτθν αποκικθ των ετοίμων -6- Γ.Β.Ε. 116.500 Διάφοροι Λογαριαςμοί 116.500 Μεταφορά των εξόδων ςτα Γ.Β.Ε. -7- Κόςτοσ Πωλθκζντων 410.000 Ζτοιμα Προϊόντα (60.000 + 390.000 40.000) 410.000 Λογιςμόσ κόςτουσ πωλθκζντων προϊόντων -8- Πελάτεσ 600.000 Πωλιςεισ 600.000 Πωλιςεισ με πίςτωςθ Λογιστική Κόστοσς 79
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Α Σρόποσ Σακτοποίηςησ τησ διαφοράσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα 126.500-1- Κόςτοσ Πωλθκζντων 10.000 Γ.Β.Ε. 116.500 Σακτοποίθςθ διαφοράσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε Πωλιςεισ 600.000-2- Κόςτοσ Πωλθκζντων 400.000 Μικτό Αποτζλεςμα Ιανουαρίου 200.000 Προςδιοριςμόσ του μικτοφ αποτελζςματοσ με τον α τρόπο τακτοποίθςθσ τθσ διαφοράσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. Λογιστική Κόστοσς 80
Άζκηζη 2.1: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Β Σρόποσ Σακτοποίηςησ τησ διαφοράσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. -1- Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα 126.500 Κόςτοσ Πωλθκζντων 5.000 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 2.500 Ζτοιμα Προϊόντα 2.500 Γ.Β.Ε. 116.500 Σακτοποίθςθ διαφοράσ καταλογιςμοφ Γ.Β.Ε. -2- Πωλιςεισ 600.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 405.000 Μικτό Αποτζλεςμα Ιανουαρίου Ιανουαρίου 195.000 Προςδιοριςμόσ μικτοφ αποτελζςματοσ Λογιστική Κόστοσς 81
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Η βιομθχανικι εταιρεία «ΑΛΟΤΜΙΝΟΣΕΧΝΙΚΗ Α.Ε» καταςκευάηει διάφορα είδθ από αλουμίνιο. Σθν 31/3/20Χ6, τζλοσ του πρϊτου τριμινου τθσ χριςεωσ, το Προςωρινό Ιςοηφγιο τθσ εταιρείασ περιελάμβανε μεταξφ των άλλων και τουσ εξισ λογαριαςμοφσ: Λογαριαςμοί Χρζωςθ Πίςτωςθ Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα 214.500 Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα Καταλογιςμζνα 202.500 Ζτοιμα προϊόντα ; 420.000 Κόςτοσ πωλθκζντων ; Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 531.000 427.500 Πρϊτεσ φλεσ 129.000 105.000 Λογιστική Κόστοσς 82
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Να λθφκεί υπόψθ ότι: Οι αγορζσ κατά τθ διάρκεια του πρϊτου τριμινου τθσ χριςεωσ ανιλκαν ςε 102.000 και ζγιναν με πίςτωςθ. Σα άμεςα εργατικά που καταβλικθκαν ςτο πρϊτο τρίμθνο ανιλκαν ςε 135.000. Οι εργοδοτικζσ ειςφορζσ και οι κρατιςεισ ιταν 20% και 10% αντίςτοιχα επί του ονομαςτικοφ ποςοφ των άμεςων εργατικϊν. Δεν είχαν καταβλθκεί και γι αυτό δεν είχαν καταχωρθκεί ςτουσ ςχετικοφσ λογαριαςμοφσ τθσ επιχείρθςθσ οι ζκτακτεσ αποδοχζσ των τεχνικϊν παραγωγισ 3.000 και τα ζξοδα ενοικίου του εργοςταςίου 4.500. Για τισ ζκτακτεσ αποδοχζσ δεν γίνεται υπολογιςμόσ ειςφορϊν και κρατιςεων. Σα Γενικά Βιομθχανικά Ζξοδα καταλογίηονται με βάςθ το φψοσ του ονομαςτικοφ ποςοφ των άμεςων εργατικϊν. Σο αρχικό απόκεμα ετοίμων προϊόντων ιταν 76.500. Οι πωλιςεισ ετοίμων προϊόντων ανιλκαν ςε 525.000 και ζγιναν με πίςτωςθ. Ηητείται: Να παρατεκοφν οι θμερολογιακζσ εγγραφζσ από τθσ αγοράσ των πρϊτων υλϊν μζχρι και τθν πϊλθςθ των ετοίμων προϊόντων. Να προςδιοριςκεί θ μεταβολι των αποκεμάτων πρϊτων υλϊν, τθσ Παραγωγισ ςε Εξζλιξθ και των ετοίμων προϊόντων το πρϊτο τρίμθνο τθσ χριςθσ. Λογιστική Κόστοσς 83
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -1- Πρϊτεσ Υλεσ 102.000 Προμθκευτζσ 102.000-2- Άμεςθ Εργαςία (135.000 : 0,90) 150.000 Εργοδοτικζσ Ειςφορζσ (150.000 x 20%) 30.000 Κρατιςεισ & Εργοδ. Ειςφορζσ Πλθρωτζεσ 45.000 Σαμείο 135.000-3- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 487.500 Πρϊτεσ Υλεσ 105.000 Άμεςθ Εργαςία 150.000 Εργοδοτικζσ Ειςφορζσ 30.000 Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα 202.500 Λογιστική Κόστοσς 84
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -4- Ζτοιμα Προϊόντα 427.500 Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 427.500-5- Κόςτοσ Πωλθκζντων 420.000 Ζτοιμα Προϊόντα 420.000-6- Πελάτεσ 525.000 Πωλιςεισ 525.000-7- Πωλιςεισ 525.000 Κόςτοσ Πωλθκζντων 420.000 Μικτό Αποτζλεςμα Εκμετάλλευςθσ 105.000 Λογιστική Κόστοσς 85
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη -8- Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 7.050 Άμεςθ Εργαςία 3.000 Γ.Β.Ε. Καταλογιςμζνα* 4.050-9- Γ.Β.Ε. 4.500 Ενοίκια Εργοςταςίου 4.500 * υντελεςτισ: 202.500 : 150.000 = 1,35, άρα καταλογιςμζνα Γ.Β.Ε. 1,35 x 3.000 = 4.050 Λογιστική Κόστοσς 86
Άζκηζη 2.2: Εξαηομικεςμένη Κοζηολόγηζη Μεταβολι Αποκεμάτων 1/1/20Χ6 31/3/20Χ6 Διαφορά Πρϊτεσ Υλεσ 27.000* 24.000** 3.000 Μείωςθ Παραγωγι ςε Εξζλιξθ 43.500*** 110.550**** 67.050 Αφξθςθ Ζτοιμα Προϊόντα 76.500 84.000***** 7.500 Αφξθςθ Ποςά ςε * 129.000 102.000 = 27.000 ** 129.000 105.000 = 24.000 *** 531.000 487.500 = 43.500 **** 531.000 427.500 + 7.050 = 110.500 ***** 76.500 + 427.500 420.000 = 84.000 Λογιστική Κόστοσς 87