Δεκαετίες 20 60 => Φωτογραφική ιδιότητα κινηματογράφου. Α. Μπαζέν Ζ. Κρακάουερ Ρ. Αρνχάιμ



Σχετικά έγγραφα
Συνοπτικό διάγραμμα Θεωρίας του Κινημαγράφου Ι

Κάτω από την επιρροή της μεταδομιστικής σκέψης αναδύεται η έννοια της διακειμενικότητας και δίνεται έμφαση στην ύπαρξη του θεατή (τρίτη φάση θεωρίας

Οπτική Απόλαυση και Αφηγηµατικός Κινηµατογράφος (1975) Laura Mulvey

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1

Σύγχρονες Κινηματογραφικές Θεωρίες

Σύγχρονες Κινηματογραφικές Θεωρίες

Γλαύκη Γκότση, Δρ. Ιστορίας της Τέχνης

Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη

Υποβάθρου Επιστημονικής περιοχής Γενικών Γνώσεων Ανάπτυξης Δεξιοτήτων. Ελληνικά.

ΠΩΣ ΕΡΩΤΕΥΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΒΕΡΟΝΑ; Μικρός οδηγός για δραστηριότητες μελέτης κινηματογραφικών μεταφορών από θεατρικά έργα του Σαίξπηρ

Αφροδίτη Νικολαΐδου. Η Αθήνα ως κινηματογραφικός χαρακτήρας: μια τυπολογία ρόλων στις αφηγήσεις του ελληνικού κινηματογράφου

Η πολιτισμική προσέγγιση

Θέσεις - τριμηνιαία επιθεώρηση Κομμουνισμός και Φιλοσοφία. Η θεωρητική περιπέτεια του Λουί Αλτουσέρ Παναγιώτης Σωτήρης

Επιμορφωτικό Σεμινάριο: ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ : ΠΕΔΙΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Μια εισαγωγή στην έννοια της βιωματικής μάθησης Θεωρητικό πλαίσιο. Κασιμάτη Κατερίνα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια ΑΣΠΑΙΤΕ

Το ντεκουπάζ είναι η λεπτομερής προετοιμασία των γυρισμάτων με αναλυτική επεξεργασία και προετοιμασία των πλάνων

ΘΗΛΥΚΟΤΗΤΑ ΑΝΔΡΟΠΡΕΠΕΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΑΥΤΟ-ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ/ΑΥΤΟΠΟΡΤΡΕΤΟ

Ιστορία της Ιστοριογραφίας

II29 Θεωρία της Ιστορίας

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ SESSION 4 ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΛΑΒΑΚΗΣ ΠΗΓΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ «ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΑΠΟ ΜΙΑ ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΕ ΜΙΑ ΑΛΛΗ»

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ Το κωμικό και η Ποιητική της Ανατροπής

Μεταμοντερνισμός II 1

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΡΗΤΟΡΙΚΗΣ & ΛΟΓΟΥ ΙΙΙ Υπεύθυνη: Μαρία Κακαβούλια ΑΠΟ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα... 17

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

Από το 0 μέχρι τη συγγραφή ενός σεναρίου μυθοπλασίας. (βιωματικό εργαστήρι) Βασισμένο σε μια ιδέα του Γιώργου Αποστολίδη

þÿ ±ÁǹĵºÄ ½¹º Ä Â þÿãà Å Â Ä Â ±ÁǹĵºÄ ½¹º  Xenopoulos, Solon Neapolis University

ΣΑ88 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

Διαφήμιση. Τρόποι πειθούς και παραπλάνησης

Scenario How-To ~ Επιμέλεια: Filming.gr Σελ. 1. Το σενάριο, είναι μια ιστορία, ειπωμένη σε κινηματογραφικές εικόνες.

Περιεχόμενα. Πρόλογος στην πέμπτη έκδοση... 13

Αναλυτικό διάγραμμα μαθημάτων 1. Ιδεολογία, ταυτότητα: δύο έννοιες σε κρίση ή δύο κρίσιμοι όροι των κοινωνικών

ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ. Μεταβιομηχανική κοινωνία και πολιτισμός

Πολιτιστική οικονομία και το κέντρο της Αθήνας: Νίκος Σουλιώτης 3/12/2012

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ

ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ EΝΙΑΙΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΥΕΣ ΥΕΣ, ΥΕΣ,

Kantzara, V. (2006) Patriarchy στο Fitzpatrick T., et al. (eds.) International Encyclopedia of Social Policy, London: Routledge (σελ.

«Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ»

Οπτικοακουστικά Μέσα και Αρχιτεκτονική υπεύθυνος διδάσκων: Νίκος Τσινίκας Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού

Κοινωνιολογία του Πολιτισμού

Π Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ

II29 Θεωρία της Ιστορίας

Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης

Δημιουργική Μέθοδος ρυθμικού και θεατρικού παιχνιδιού

Η σταδιακή ανάπτυξη της δοµής του, ήταν και το µοντέλο για όλα τα πρώτα ανάλογα εργαστήρια του Θεοδώρου, τα οποία κινούνταν σε αυτήν την θεµατική.

ΕΠΙΣΤΗΜΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗΣ

ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΒΙΩΣΙΜΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ SESSION 6

Ιστορίας της παιδείας από τα κάτω Α03 06

Εναλλακτικές θεωρήσεις για την εκπαίδευση και το επάγγελμα του εκπαιδευτικού

Προάγγελοι του Κινηματογράφου

Το μουσείο τέχνης στη μετανεωτερικότητα

Περιεχόμενα. Εισαγωγή... 13

Διαφωτισμός και διαμόρφωση των πολιτικών ιδεολογιών στην Ελλάδα

Fred Zinnemann, Το τρένο θα σφυρίξει τρεις φορές (High Noon) (1952/ΗΠΑ) Πριν από την προβολή

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ -

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ

Δημιουργική Μέθοδος ρυθμικού και θεατρικού παιχνιδιού

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 6: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: IV

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΝΗΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Θεατρικές Εφαρμογές και Διδακτική της Φυσικής Ι

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:

Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις της Μαριάννας Κουτάλου Σημειώσεις του Άγγελου Κοβότσου

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

[Γλώσσα και Κοινωνία] Ασκήσεις

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες

Αγροτική Κοινωνιολογία

Λογοτεχνία & Κινηµατογράφος. Μια απόπειρα προσέγγισης του κινηματογράφου και της σχέσης του με το αφηγηματικό λογοτεχνικό κείμενο απότηβ λυκείου

Μπορεί να συναντηθεί ο έφηβος με το δάσκαλο; Προσέγγιση των δυσκολιών στη σχέση μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή

Η πρόσληψη της Καινής Διαθήκης στη λογοτεχνία και την τέχνη

Αρχές Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων

Περιεχόμενο της έννοιας «πολιτισμός» Γνωρίσματα Λειτουργικός ορισμός Πολιτισμικός σχετικισμός

Παιδαγωγοί και παιδαγωγική σκέψη στον ελληνόφωνο χώρο (18ος αιώνας Μεσοπόλεμος)

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Η ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΕ ΤΟ ΚΕΘΕΑ-ΑΛΦΑ: ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ. Ο κοινωνικός ρόλος της τέχνης

ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΟΙ 6 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ

Νεοελληνικός Πολιτισμός

Διάταξη Θεματικής Ενότητας TSP51 / Στοιχεία Θεωρίας Θεάτρου

ΜΜΕ & Ρατσισμός. Δοκιμασία Αξιολόγησης Β Λυκείου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ

Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας στη Διδακτική των Μαθηματικών Ενότητα 3: Ερευνητικές μέθοδοι

ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΜΟΝΤΕΛΑ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΟΡΜΑΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Επιμέλεια Εκθέσεων

Πληροφορίες και υλικό του μαθήματος είναι διαθέσιμα ηλεκτρονικά στην πλατφόρμα eclass.uth.gr

Δρ. Σαλτερής Νικόλαος Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. 70 2η Περιφέρεια Πειραιά. ΠΕΚ ΠΕΙΡΑΙΑ Εισαγωγική Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Φάση

hp?f=176&t=5198&start=10#p69404

Βασικές αρχές του αντι θετικιστικού κινήματος. Τα άτομα έχουν πρόθεση και δημιουργικότητα στη δράση τους, δρουν εσκεμμένα και κατασκευάζουν νοήματα.

Το Δυτικό 'Παράδειγμα' ως Ιδεολογία Οργάνωσης Μουσείων. Σχεδιασμός Μουσείων και Εκθέσεων

Η Έκπτωτη και η Άλλη Τόποι θηλυκότητας και σύγχρονη φωτογραφία

Κωνσταντοπούλου Χριστιάνα, 2009, Κοινωνιολογία της «Καθημερινότητας»: Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία της Καθημερινής Ζωής, Αθήνα, Εκδόσεις Παπαζήσης.

15/9/ ποίηση & πεζογραφία στρέφονται προς νέες κατευθύνσεις Νέα εκφραστικά μέσα

Πρόλογος Η Θεωρία του Τρίτου Λόγου 13. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Ο λόγος του κινηματογράφου και ο κινησιογραφικός λόγος

Transcript:

ΔΙΑΦΑΝΕΙΕΣ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟΥ Διάγραμμα Θεωρίας Κινηματογράφου Δεκαετίες 20 60 => Φωτογραφική ιδιότητα κινηματογράφου Καταγραφή πραγματικότητας Μετατροπή πραγματικότητας Α. Μπαζέν Ζ. Κρακάουερ Ρ. Αρνχάιμ Θεωρία του Δημιουργού Ορισμός (Μοντερνιστική τάση για ασυνέχεια και αποσπασματικότητα) Σκηνοθεσία / στυλ Ανασκευή Χολιγουντιανού κινηματογράφου Αρετές και προβλήματα Θεωρίας Δημιουργού (Αξιολογική και όχι αναλυτική, συντηρητική + ρομαντική) Δεκαετίες 60 και 70 Σημειολογία, δομισμός, μεταδομισμός, ψυχανάλυση, αποδόμηση, φεμινισμός Αντί αξιολογικής αποτίμησης έργου σημαντικών σκηνοθετών Μελέτη βασικών δομών κινηματογράφου Κρίστιαν Μετς Κιν/φος φιλμ Langage et cinema Λέξη/πλάνο, «ταύτιση» σημείου, σημαινομένου Κινηματογράφος / γλώσσα (langue) / «γλώσσα» (language) Απόπειρα ολοκληρωμένης σημειολογικής προσέγγισης της κινηματογραφικής «γλώσσας» Ορισμός πέντε κωδίκων (εικόνα, τίτλοι, λόγος, ηχητικά εφέ, μουσική υπόκρουση) Δυνατότητα σύνθεσης «παραδειγματικών» και «συνταγματικών» επιλογών (grande syntagmatique) 1

Kώδικες κινηματογραφικοί και μη Noël Bursch, Πράξη του κινηματογράφου Προβλήματα «Μεγάλων Θεωριών» Κίνημα δομισμού => Θεωρία του Δημιουργού => Auteur structuralisme ( => απρόσωπη δομική επιστημονική μεθόδος Levi Strauss, Μπαρτ, Φουκώ + ρομαντικός ιδεαλισμός α φάσης) Δημιουργός = σύνολο δομών που χαρακτηρίζουν το έργο του (ΒFI, Geoffrey Novell-Smith, Jim Kítches, Peter Wollen) Επίδραση ιδεών Γκράμσι και Αλτουσέρ (όπως και σε auteur structuralisme ένταση ανάμεσα σε προθέσεις δημιουργού και κειμενικό αποτέλεσμα). Ιδεολογία Ταινίες που «αντιστέκονται» Ταινίες που «αντανακλούν» (σ)την κυρίαρχη ιδεολογία Επίδραση Ψυχανάλυσης => «συμπτωματική» ανάλυση (Young Mr Lincoln του Τζων Φορντ) Ακραίες Διαστάσεις ιδεολογικής προσέγγισης των ταινιών (Τel Quel, Cinétique) Ανασκευή «ολιστικής» αντίληψης => μεταδομισμός (ύστερος Μπαρτ, Ζακ Ντεριντά, Ζαν-Φρανσουά Λυοτάρ) <=> το υποκείμενο δεν «συνιστάται» μονοσήμαντα από το κείμενο Δεκαετία 70 => Πέρασμα από σημειολογία σε ψυχανάλυση («γλώσσα» - langage). Εφαρμογή ψυχαναλυτικών αρχών Προσέγγιση ταινιών Κινηματογραφική υποδομή Θεωρία της apparatus J-L Baudry, Christian Metz Θεωρία της λίμπιντο, στάδιο του καθρέφτη 2

Πέρασμα από Φαντασιακό σε συμβολική τάξη Σχέση κινηματογράφου με ηδονοβλεπτισμό, φετιχισμό, ναρκισσισμό / Σχέση κινηματογραφικού θεάματος με μηχανισμούς ονείρου K. Metz, Le Singifié Imaginaire (Ισχυρότερες ταυτίσεις και προβολές σε κινηματογράφο παρά θέατρο), πρωταρχική ταύτιση, δευτερεύουσες ταυτίσεις). Φεμινιστική κριτική θεωρίας της apparatus ) => bachelor apparatus (Constance Penley) H φεμινιστική προσέγγιση Κοινωνιολογία => ψυχανάλυση ===> διάρθρωση έμφυλων σχέσεων εξουσίας, έκφραση γυναικείας υποκειμενικότητας / επιθυμίας, «έμφυλη θέαση των ταινιών» Κοινωνιολογική και εμπειρική βάση (Μοlly Haskell, Marjorie Rosen, Joan Mellen) => ανάλυση βάσει διαφοράς Μ.Η: παρθένα/πόρνη, «ταινίες γυναικών», Από το σεβασμό στο βιασμό B φάση φεμινιστικής θεωρίας => άρνηση γυναικείας ταυτότητας => «βιολογίζουσα» ταινίες προϊόντα / παραγωγοί ιδεολογίας (αλτουσεριανός μαρξισμός, σημειολογία, ψυχανάλυση) διαφορά => gender= κοινωνικό φύλο => αρσενικότητα /θηλυκότητα = κοινωνικές κατασκευές => ανάλυση αντί βιολογικής αποδοχής => «έμφυλη» θέαση των ταινιών, του ρόλου ηδονοβλεπτισμού, φετιχισμού ναρκισσισμού, κατασκευή «αρσενικής» οπτικής γυναικών Claire Johnston, «Women Cinema as Counter Cinema» (γυναίκα = σημείο (sign), καταδηλώσεις / συμπαραδηλώσεις, αντικείμενο επιθυμίας αρσενικού ήρωα, ενεργητικοί εξατομικευμένοι ήρωες ηρωίδες = αφηρημένες οντότητες Δημιουργία «αντι-σταθμιστικού» αντι-κινηματογράφου (γυναικεία επιθυμία / φαντασιώσεις + αποστασιοποίηση) 3

Laura Mulvey, «Visual Pleasure and Narrative Cinema» (1975) Αρσενική / ενεργ. διχοτομία απόλαυσης κοιτάγματος Θηλυκή / παθητική 3 είδη «αρσενικών» βλεμμάτων => γυναίκα = εικόνα /άνδρας = Φορέας βλέμματος Άνδρας => ενεργητικό υποκείμενο του αφηγήματος, Γυναίκα => παθητικό αντικείμενο βλέμματος θεατή (εξ ορισμού ανδρικό) ===> καταστροφή απόλαυσης θεάματος μέσω εναλλακτικού κιν/φου Κριτική θέσεων Mulvey Christine Glendhill => αποτελέσματα εμμονής σημειολογικής προσέγγισης Φαλλοκρατική υπόσταση φροϋδικής / λακανικής θεωρίας, αρσενική υπόσταση οιδιπόδειας διαφοράς Μοντέλο Μ. υπερβολικά ντετερμινιστικό (αιτιοκρατικό), τυφλό στους διάφορους τρόπους με τους οποίους οι γυναίκες μπορούν να ανατρέψουν, επανακατευθύνουν ή υπονομεύσουν το ανδρικό βλέμμα. Μεταγενέστερες φεμινιστικές μελέτες => πατριαρχική διάσταση γουέστερν, φιλμ νουάρ, μελοδράματος, ταινιών τρόμου. Δεκαετία του 1980 => γυναίκα θεατής Μary Ann Doane => έννοια φετιχισμού γυναίκες (έλλειψη έννοιας ευνουχισμού), εναλλαγή ανάμεσα σε ανδρική και γυναικεία οπτική. Τhe desire to desire Gaylyn Studlar => στη θέα της έμφυλης διαφοράς (η αυταπόδεικτα) σαδιστική αντίδραση θεατή > μαζοχιστική Virginia Brooks, Carol Clover => θέση της/του θεατή > σαδιστική / μαζοχιστική, ενεργητική / παθητική Clover => ταινίες τρόμου Αυτοκριτική Mulvey, «Afterthoughts on Visual Pleasure» (1981) (γυναίκα-θεατής, μελόδραμα) Τania Modleski, Teresa de Lauretis => αμφιφυλοφυλική θέση γυναίκας θεατή, επιθυμία πέους => φαλλοκρατική κατασκευή, διαιώνιση πατριαρχίας) Δεκαετίες 1980, 1990 => μεγαλύτερος σεβασμός στην ευχαρίστηση του mainstream κινηματογράφου. 4

Tania Modleski, Η γυναίκα που ήξερε πολλά Μary Douglas, Kathleen Rowe => κωμικές μεταφορφώσεις «υπερβολικών» γυναικών που ανατρέπουν την κοινωνική ιεραρχία Κριτική φεμινιστικής θεωρίας => σχέσεις εξουσίας μεταξύ γυναικών, διαφοροποιήσεις γυναικών- θεατών. Γ φάση => επίδραση Φουκώ μετατόπιση από δίπολο άνδρα/ γυναίκας σε έννοια φύλου => τάξη / ηλικία / φυλή / σεξουαλικός προσανατολισμός (διάχυση σχέσεων εξουσίας και αντιστάσεων στo πλαίσιo της κινηματογραφικής βιομηχανίας) πολυπλοκότητα διαφορετικών κοινών. Επιτεύγματα φεμινιστικής θεωρίας => αρσενικά θεμέλια της ίδιας της θεωρίας: «ερωτικοποιημένος» μισογυνισμός σουρεαλιστών, ηρωϊκή (οιδιπόδεια) αρσενικότητα θεωρίας του δημιουργού, αφυλη «αντικειμενικότητα» της σημειωτικής. Tania Modleski => Σχολή Φρανκφούρτης => «εκθηλυσμός» μαζικής κουλτούρας Μεταδομισμός / Αποδόμηση Mεταδομισμός <= > μεταμοντερνισμός Κριτική σημειωτικής / δομισμού Derida => μεταδομισμός Κυριαρχική θέση «γλώσσας» αλλά σημαινόμενο => σημαίνον «αποκέντρωση» των δομών, στιγμές ρήξης / αλλαγής («ερμηνευτική καχυποψίας» Paul Ricoeur) Derida, Foucault, Lacan, Kristeva, ύστερος Βarthes «ρευστότητα», «υβριδικότητα», «ίχνος», «ολίσθημα», «διασπορά». Κριτική εννοιών σταθερού σημείου, ενοποιημένου υποκειμένου, ταυτότητας, αλήθειας Cahiers du Cinéma, Cinéthique => Μεσόγειος Daniel Pollet, ομάδα Τζίγκα Βερτώφ, αναστοχαστικές κωμωδίες Τζέρυ Λιούις «φετιχοποίηση» μορφής => στυλ = πρωταρχικός παράγοντας πολιτικής ρήξης Αποδομιστική «ανάγνωση» των ταινιών => σκεπτικισμός, απωθήσεις /αντιφάσεις φιλμικού κειμένου (κειμένων για ταινίες) Αντιφατική σύσταση όλων των κειμένων 5

Αποσταθεροποίηση πίστης σημειολογίας => η ανάλυση δεν μπορεί να συλλάβει οριστικά συνολικό νόημα ταινίας με αποκωδικοποίηση όλων των κωδίκων. Marie Claire Ropars, Peter Brunette, David Wills, Stephen Heath Αντιφατική φύση σημασιών εικόνας, καθιερωμένης έννοιας γένους, δημιουργού, ερμηνείας (δομικοί περιορισμοί, εξάρτηση από συμφραζόμενα) ανάδυση έννοιας διακειμενικότητας και θεατή (γ φάση θεωρίας του δημιουργού) Θεωρία της apparatus (το υποκείμενο δεν «συνιστάται» μονοσήμαντα από το κείμενο αλλά και το «συνιστά»με την ανάγνωσή του). Έμμεση επιροή σε φιλμική θεωρία και ανάλυση => queer theory (Butler) Aποδόμηση προοδευτική => Αμφισβήτηση «απόλυτων αληθειών» δομισμού ανατροπή ιεραρχημένων αντιθέσεων δυτικής σκέψης (αλήθεια / σφάλμα, πνεύμα / σώμα, άνδρας / γυναίκα, Δύση / Ανατολή, λευκός / μαύρος, έσω / έξω ) συντηρητική => υιοθέτηση από τους ακαδημαϊκούς ελίτ, «ανατρεπτικότητα» ρητορική Μεταμοντερνισμός 1980 1990 σταδιακή συγκατάβαση σε καπιταλιστικές αξίες αγοράς Μαρξισμός < ριζικές ιδεολογικές ανατροπές Γαλλία «αριστερή» => «δεξιά» οπτική (εξαίρεση Deleuze + Guattari) Cahiers => επιστροφή σε θεωρία του δημιουργού Baudrillard από την καταγγελία της χολλυγουντιανής αλλοτρίωσης στην εξύμνηση της αμερικάνικης μαζικής κουλτούρας. Αντι-συστημική τάση, στροφή προς το πολλαπλό, προς το προηγουμένως περιθωριοποιημένο Παγκοσμιοποίηση - εκμηδένιση πολιτικών ελπίδων, ειρωνική απόσταση (1980) από επαναστατική ρητορική / εθνικισμό Τάξεις / έθνος => φυλή, φύλο, σεξουαλικότητα «Καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο» 6

Μεταμοντερνισμός στην κινηματογραφική θεωρία => πανταχού παρουσία αγοράς, νέο στάδιο καπιταλισμού με προνομιακά πεδία αγώνα κουλτούρα / πληροφορία Ρητορική με διαφορετικό περιεχόμενο αναλόγως εθνικών και γνωσιακών «συμφραζομένων» 3 θεμελιώδεις αρνήσεις (Dick Hebdige): -άρνηση γενίκευσης (υπερβατικού υποκειμένου, ουσιαστικής ανθρώπινης φύσης, συλλογικών ανθρώπινων στόχων) -άρνηση τελεολογίας (δημιουργικού σκοπού ή ιστορικού πεπρωμένου) -άρνηση ουτοπίας (μεγάλων αφηγήσεων) Μεταμοντερνισμός => ανοικτά όρια, πολλαπλότητα, πλουραλισμός, ετεροδοξία, υβριδισμός, τυχαίο Μοτίβα μεταμοντερνισμόυ (και ενίοτε μετα-δομισμού) -διάσπαση παλιού ενοποιημένου εγώ -μεταστροφή από παραγωγή αντικειμένων σε παραγωγή σημείων -κατάρριψη διαχωρισμού υψηλής χαμηλής τέχνης -ατροφία ιστορικής αίσθησης Αντίληψη μεταμοντερνισμού: -ιδεολογικό / θεωρητικό πλέγμα; -σώμα κειμένων (Jameson, Lyotard Blade Runner); -στυλ/αισθητική αοριστίας/ αφηγηματικής αστάθειας + νοσταλγικής ανακύκλωσης / συρραφής; - εποχή; -αλλαγή παραδείγματος (τέλος μεγάλων αφηγήσεων); Εφαρμογή σε σχεδόν αντίθετες πολιτικές έννοιες => «αντιδραστικός μεταμοντερνισμός» / «μεταμοντερνισμός της αντίστασης» (Hal Foster) Jameson => «αισθητικοποίηση της καθημερινής ζωής» Τηλεοπτικά προγράμματα / Pulp Fiction => σαφής διάσταση αναστοχασμού αλλά απόρριψη κάθε πολιτικής τοποθέτησης Οικειοποίηση από Τ.V «γκονταρικών» αναστοχαστικών διαδικασιών «αποστασιοποίησης» αλλά αυτοαναφορικότητα διαφημίσεων => θεατής πιο ευάλωτος στο τηλεοπτικό μήνυμα. 7

Παρωδία < συρραφή => ειρωνική ενορχήστρωση νεκρών στυλ => κεντρικότητα διακειμενικότητας => «τυχαίος κανιβαλισμός του παρελθόντος» (Jameson) Πολλαπλά στυλ και ειρωνική ανακύκλωση => Μπλε βελούδο (1982), Βlade Runner (1987), Pulp Fiction (1994) Aίσθηση απώλειας μιας εποχής πιο απλής και μεγαλειώδους =>Αmerican Graffiti, Iνδοκίνα, Πέρασμα στην Ινδία) Στρατηγικές «αναφοράς» => διαφημιστικά coca cola light, Material Girl (μη λειτουργία «κινηματογράφου αναφοράς»). Τίτλοι μεταμοντέρνων ταινιών Τrue Romance, Pulp Fiction => Κριτική Τρίτου Κόσμου βραζιλιάνικός μοντερνισμός / μεξικάνικο mestizaje δεκαετίας 1920 Καθιερωμένος κινηματογράφος=>προ-μοντερνιστική αισθητική Τηλεόραση/βίντεο/πληροφορική => μεταμοντέρνα αισθητική Μεταμοντερνισμός πολιτικοί αγώνες => συμβολικό πεδίο μάχης ΜΜΕ Πολιτική => άθλημα για θεατές οι νέοι καιροί απαιτούν νέες στρατηγικές Η νεοφορμαλιστική προσέγγιση. Αντίδραση σε καταχρήσεις υιοθέτησης ξένων προς τις ιδιαιτερότητες του κιν/φου μοντέλων. Εκπρόσωποι Στόχος Μέσα Βασικές αρχές Πλεονεκτήματα / Μειονεκτήματα Syuzhet <=> Στυλ Fabula Oρισμοί Syuzhet fabula στυλ Βασικό προσόν θεωρίας (απαλλαγή κιν/φου από υπαγωγή σε γλωσσολογικά μοντέλα) Φορμαλιστική ανάλυση => Επαφή με τέχνη => Αναστολή αυτομαποιημένης αντίληψης καθημερινότητας. Victor Shlovsky, Tέχνη και Τεχνική Οstrenanie Zatrudnenie 8

Μπ. Μπρέχτ πολιτική διάσταση => Αποστασιοποίηση / Παραξένισμα (Verfremdungseffect) => έργο τέχνης αποκάλυψη όχι μόνον συνθηκών παραγωγής του αλλά και εκείνων κοινωνίας δομή σχέσεων εξουσίας φυσική και αναπόφευκτη. Δεσπόζον χαρακτηριστικό του έργου => ρυθμός, πλοκή, χαρακτήρας R. Barthes Kώδικες / μορφώματα => proaïretiques / herménetiques. Δεσμευτικά (bound)/ Ελεύθερα (free) μοτίβα Kλασική χολιγουντιανή αφήγηση. Σειρά αιτιολογημένων σημείων τα οποία δημιουργούν μιαν αληθοφανή αφήγηση με (ευτυχή) συνήθως κατάληξη στην υπηρεσία της κυρίαρχης ιδεολογίας. Ανατροπή στερεότυπου περιεχόμενου (μεταπολεμική περίοδος, τέλος δεκαετίας 60) <=> Προσαρμογή δεδομένων αφήγησης σε νέο περιεχόμενο (αναίρεση χάπυ εντ, αντιστροφή ρόλων)/ Στοίχημα αληθοφάνειας => αιτιώδης συνάφεια / χωροχρονική συνέχεια. Δράση κεντρικού ήρωα /δευτερευόντων χαρακτήρων Y.A.Σ καθοριστική => απόλυτη παρουσίαση δράσης / σαφής διαχωρισμός υποκειμενικής, αντικειμενικής πραγματικότητας ευρωπαϊκή ταινία τέχνης Στάδια Syuzhet: αρχική κατάσταση ανατροπή επίλυση προβλημάτων / τάξη ανατροπή αποκατάσταση της τάξης. Κλασική αφήγηση => διπλή αιτιώδης δομή ετεροφυλοφιλικό ειδύλλιο σχέση σε άλλη σφαίρα (εργασία, πολιτική, έγκλημα) Σεκάνς, στόχος, εμπόδιο, κορύφωση σκηνές αρχικό στάδιο τέλος (μία τουλάχιστον γραμμή δράσης 9

κορύφωση ανοικτή) κλείσιμο π.γ.δ, άνοιγμα καινούργιων «γραμμικότητα» κλασικής δομής καθαρό τέλος syuzhet Κλασική αφήγηση παντογνώστρια, επικοινωνιακή, συνειδητή έναρξη / τέλος σκηνών μουσική υπόκρουση εξέλιξη δράσης => αφήγηση λιγότερο συνειδητή, περισσότερο επικοινωνιακή αφηγηματική παντογνωσία => πανταχού παρουσία κάμερα = ιδανικός αθέατος παρατηρητής ελεύθερος από χωρικούς / χρονικούς περιορισμούς αθέατος παρατηρητής => «απόκρυψη παραγωγής» (η fabula δεν αποτελεί προϊόν κατασκευής) Ιδεολογικές συνέπειες «διάφανου» στιλ αμερικάνικου κιν/φου (ταύτισης κιν/φου και ζωής) => απόκρυψη μηχανισμών εξουσίας και πατριαρχικής ιεράρχησης + προαγωγή καθιερωμένων αξιών. Κλασικό ντεκουπάζ (πλάνο εδραίωσης, αντίστοιχα πλάνα) «κατασκευή» φιλμικού χώρου / χρόνου καδράρισμα ανθρώπινης φιγούρας, σχόλιο Ραούλ Γουώλς, ήχος, μοντάζ. Κλασική αφήγηση syuzhet / στιλ => μετάδοση πληροφοριών fabula Η αφήγηση στο μεταπολεμικό ευρωπαϊκό κιν/φο τέχνης. (ιταλικός νεορεαλισμός, γαλλικό Νέο Κύμα, εθνικές κινηματογραφίες Ανατολικής Ευρώπης) σχέση με μοντερνισμό. Εναλλακτική πρόταση σε σχέση με Χόλιγουντ, συνθήκες γέννησης Κατάργηση αιτιώδους συνάφειας, συνοχής γεγονότων, διάκρισης μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας, προβολή του ασαφούς και πολύπλοκου ανθρώπινης ταυτότητας. («Αποδραματοποίηση» ιταλικού νεορεαλισμού, νέες αντισυμβατικές τεχνικές) Αυτοπροσδιορισμός => ρεαλισμός, έμφαση σε αποξένωση, έλλειψη επικοινωνίας. Επεισοδιακή μορφή syuzhet, κυριαρχία τυχαίου και παράλογου. 10

Συμπεριφορά χαρακτήρων (έλλειψη στόχων, αστάθεια, ψυχολογικές μεταπτώσεις, υπαρξιακή κρίση) αποσπασματική δράση, υποκειμενική διάσταση χώρου / χρόνου, κατάργηση μοντάζ συνέχειας κλασικού κιν/φου, χρονικές οριοθετήσεις, διφορούμενο τέλος, αναπάντητα ερωτηματικά. Αυτονόμηση syuzhet / στιλ fabula Aνατροπή αφηγηματικών κωδίκων => κριτική απόσταση / αποξένωση Επίδραση ταινίας τέχνης σε Χόλιγουντ => αντιηρωικά πρότυπα, υποχώρηση συμβάσεων καθιερωμένων γενών, αφήγηση ασαφής και διφορούμενη, τάση για παρωδία / μίξη των στιλ Νέο Χόλιγουντ? ή δημιουργική αφομοίωση καλλιτεχνικών συμβάσεων Ε.Τ.Τ? Αντιγραφή μπρεσονικού ύφους σε Ταξιτζή, Μπέργκμαν σε Εσωτερικές Σχέσεις (όχι όμως συνολικό ύφος όπως Τρυφώ, Μπέργκμαν, Αντονιόνι => Χολιγουντιανός κιν/φος μανιχαϊστικός / ρομαντικός, επανάληψη επιτυχιών σε κύκλους με αρχέτυπα, νέες ταινίες απόγονοι παλιών γενών Παραμετρική αφήγηση Αμφιλεγόμενη ανεξάρτητη από σχολές, περιόδους, είδος κινηματογραφίας => μεμονωμένοι σκηνοθέτες / ταινίες. Σε ορισμένες τουλάχιστον ταινίες, φαινομενικά ασήμαντες πλευρές μπορεί να αποδειχθούν ουσιαστικές. Πρόκειται για ένα άλλο είδος αφήγησης, στο οποίο το φιλμικό στυλιστικό σύστημα δημιουργεί μορφικά στοιχεία διακριτά από τις απαιτήσεις του συστήματος της syuzhet Παραμετρική αφήγηση κλασική αφήγηση, αφήγηση / ευρωπαϊκής ταινίας τέχνης (δημιουργία ρεαλισμού, έκφραση υποκειμενικότητας, σχόλιου δημιουργού) Πειραματικές, ταινίες αφηγηματικός κιν/φος όπου η έμφαση δίνεται στην εμφάνιση και εξαφάνιση στυλιστικών προτύπων, syuzhet εξίσου σημαντική με στυλ 11

Παραδείγματα από άλλες τέχνες Στην παραμετρική αφήγηση η επανάληψη και η εγκαθίδρυση των φιλμικών τεχνικών μπορεί να γίνει το «δεσπόζον» της αφήγησης, ο παράγοντας εκείνος που έρχεται στο προσκήνιο σε βάρος των υπολοίπων παραμορφώνοντάς τα. Σημειολογία <=> Γνωσιακή θεωρία -Αναγωγή στην επιστημονικότητα -Προϋπόθεση άφυλου, λευκού, μεσοαστού, ετεροφυλόφιλου θεατή Σημειολογία Γνωσιακή θεωρία Γλωσσολογία + ψυχανάλυση «ψυχολογία, αισθητική Σχολής Πράγας Στυλ / ρητορική Εσκεμμένος πληθωρισμός κοντόφθαλμη υπεραπλούστευση 12