Η Ελληνική Οικονοµία στη Μεταµνηµονιακή Εποχή Μιράντα Ξαφά Ιούνιος 2018 1
Τα «δίδυµα ελλείµµατα» µηδενίστηκαν Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος και ΝΤ 2
αλλά η δηµοσιονοµική ανισορροπία µεταφέρθηκε στους ισολογισµούς του ιδιωτικού τοµέα Ληξιπρόθεσµες οφειλές ηµοσίου προς ιδιώτες: 3,4 δις 1/ Απλήρωτοι φόροι: 102 δις 1/ Σύνολο οφειλετών: 3,8 εκατ. Μη εξυπηρετούµενα ανοίγµατα (ΜΕΑ): 92,4 δις (48,5% του συνόλου) 2/ 1/ Στοιχεία Απριλίου 2018 2/ Στοιχεία Μαρτίου 2018 3
Ύστερα από 3 Μνηµόνια το πολιτικό σύστηµα δεν έχει καταφέρει να λύσει τα µεγάλα διαχρονικά προβλήµατα Πολυνοµία Γραφειοκρατία Ανικανότητα της κρατικής µηχανής ιαφθορά και φοροδιαφυγή Πελατειακή διαχείριση της εξουσίας Χρεοκοπηµένο συνταξιοδοτικό σύστηµα Μερίδα του πολιτικού συστήµατος και ΜΜΕ αναζητούν υπευθύνους εκτός Ελλάδας αντί για λύσεις. 4
Το ασφαλιστικό παραµένει µη βιώσιµο Πηγή: ΝΤ 5
Το 52% των φορολογούµενων δεν πληρώνει φόρο εισοδήµατος Πηγή: ΝΤ 6
Αποτελέσµατα δηµοσιονοµικής διαχείρισης, 2014-17 % ΑΕΠ 2014 2015 2016 2017 Γενική Κυβέρνηση (πλεόνασμα+/έλλειμμα-) -3,6% -5,7% 0,6% 0,8% Δαπάνες 50,2% 53,8% 49,5% 48,0% Έσοδα 46,6% 48,1% 50,1% 48,8% Πρωτογενές πλεόνασμα 0,4% -2,1% 3,9% 4,0% Δημόσιο χρέος 178,9% 176,8% 180,8% 178,6% ΑΕΠ ( δις) 178,7 176,3 174,2 177,7 Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ (σε όρους ESA) 7
Το Μεσοπρόθεσµο Πλαίσιο ηµοσιονοµικής Στρατηγικής προβλέπει υπερ-πλεονάσµατα Πρωτογενές πλεόνασμα: Στόχοι ΜΠΔΣ 2019-22 2018 2019 2020 2021 2022 δις 6,5 7,5 8,2 9,3 11,0 %ΑΕΠ 3,6% 4,0% 4,2% 4,5% 5,2% Πρωτογενές πλεόνασμα: Στόχοι προγράμματος (ΣΧΔ) δις 6,4 6,6 6,9 7,2 7,4 %ΑΕΠ 3,5% 3,5% 3,5% 3,5% 3,5% Δημοσιονομικός χώρος (υπεραπόδοση) δις 0,1 0,9 1,3 2,1 3,6 %ΑΕΠ 0,1% 0,5% 0,7% 1,0% 1,7% Πηγή: Μεσοπρόθεσµο Πλαίσιο ηµοσιονοµικής Στρατηγικής 2019-22, Σύµβαση Χρηµατοδοτικής ιευκόλυνσης (ΣΧ ). 8
βασισµένα σε αισιόδοξους στόχους αύξησης κατανάλωσης και επενδύσεων Ρυθµός ανάπτυξης (%) 2018 2019 2020 2021 2022 Ιδιωτική κατανάλωση 0,5% 1,0% 1,2% 1,2% 1,2% Δημόσια κατανάλωση 1,2% 0,4% 0,6% 0,4% 0,4% Επενδύσεις 11,1% 12,1% 9,4% 7,7% 5,7% Εξαγωγές 5,6% 4,6% 4,4% 3,0% 3,0% Εισαγωγές 5,5% 4,4% 4,2% 2,9% 2,9% ΑΕΠ 2,0% 2,4% 2,3% 2,1% 1,8% Πηγή: Μεσοπρόθεσµο Πλαίσιο ηµοσιονοµικής Στρατηγικής 2019-22 9
Ο εξωτερικός τοµέας έχει µηδενική συµβολή στην ανάπτυξη Συµβολή στην ανάπτυξη (%) 2019 2020 2021 2022 Ιδιωτική κατανάλωση 0,7% 0,8% 0,8% 0,7% Δημόσια κατανάλωση 0,1% 0,1% 0,1% 0,0% Επενδύσεις 1,6% 1,4% 1,2% 1,0% Εξωτερικός τομέας (X-M) 0,0% -0,1% 0,0% -0,1% ΑΕΠ 2,4% 2,3% 2,1% 1,8% 10
«Αναπτυξιακό πρόγραµµα» κατά τον ΣΥΡΙΖΑ είναι οι πολιτικές αναδιανοµής εισοδήµατος Αύξηση κατώτατου ηµεροµισθίου, επιστροφή στις συλλογικές συµβάσεις εργασίας, αύξηση κοινωνικών παροχών, δηµιουργία «αναπτυξιακής» τράπεζας. Το αφήγηµα της ανάπτυξης διαψεύστηκε, καθώς η κυβέρνηση συνειδητά επέλεξε την φορολογική αφαίµαξη της µεσαίας τάξης για µοιράσει φιλοδωρήµατα στις «ευπαθείς» οµάδες των ψηφοφόρων της. 11
Χρειάζεται σχέδιο ανασυγκρότησης της οικονοµίας Αυτό που λείπει είναι ένα σχέδιο ανασυγκρότησης της οικονοµίας σε στέρεα βάση, µε τα σωστά κίνητρα για παραγωγή και εργασία. Για να καταστεί η Ελλάδα πόλος έλξης επενδύσεων χρειάζονται βαθιές µεταρρυθµίσεις στη φορολογία, στο ρυθµιστικό πλαίσιο, στον χωροταξικό σχεδιασµό, στη λειτουργία του κράτους και της ικαιοσύνης. Οι συνθήκες που θα διαµορφωθούν για την πορεία της οικονοµίας µετά το πρόγραµµα είναι κρίσιµης σηµασίας για την εξέλιξη των προσδοκιών. 12
Το επιχειρηµατικό κλίµα παραµένει το χειρότερο µεταξύ των 35 χωρών ΟΟΣΑ 13
µε αποτέλεσµα την αδυναµία προσέλκυσης επενδύσεων 14
World Bank - Doing Business Report 2018 Παγκόσµια κατάταξη (190 χώρες): - Ιρλανδία 17 η - Ισπανία 28 η - Πορτογαλία 29 η - Ιταλία 46 η - Ελλάδα 67 η (υποβαθµίστηκε 6 θέσεις, 18 th από 19 χώρες ΕΖ) Η Ελλάδα είναι πάτος σε δύο τοµείς: - προστασία ακίνητης περιουσίας (145 η ) - επίλυση επιχειρηµατικών διαφορών (131 η ) 15
Το νέο εξωστρεφές παραγωγικό µοντέλο προϋποθέτει: Σταθερή φορολογία Πρόσβαση σε δανεισµό Μείωση ενεργειακού κόστους Εύκαµπτη αγορά εργασίας Απλοποίηση αδειοδότησης επιχειρήσεων & επενδύσεων Άρση εµποδίων στον ανταγωνισµό Χωροταξικό σχέδιο και εθνικό κτηµατολόγιο Επιτάχυνση της απονοµής δικαιοσύνης Ηλεκτρονική διακυβέρνηση 16
Οι τέσσερεις συστηµικές τράπεζες πέρασαν τα stress tests Αρχικός δείκτης CET1 2017 είκτης CET1 2020 Βασικό σενάριο είκτης CET1 2020 υσµενές σενάριο* Alpha 18,2% 20,4% 9,7% Eurobank 17,9% 16,6% 6,7% ETE 16,5% 16,0% 6,9% Τράπεζα Πειραιώς 14,9% 14,5% 5,9% *Όλες οι συστηµικές τράπεζες εµφανίζουν δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας αισθητά υψηλότερες του ελάχιστου 5,5%, ακόµα και στο ακραία δυσµενές σενάριο. 17
αλλά τα κόκκινα δάνεια σε επιχειρήσεις zombie παραµένουν υψηλά Πηγή: ΟΟΣΑ 18
Οι τραπεζικές καταθέσεις µειώθηκαν κατά 40δις από το υψηλό Σεπτεµβρίου 2014 Πηγή: Τράπεζα Ελλάδος 19
Η ελάφρυνση χρέους δεν έχει διευκρινιστεί Οι Ευρωπαίοι δανειστές έχουν συµφωνήσει σε ελάφρυνση χρέους ώστε οι δανειακές ανάγκες 15% ΑΕΠ µεσοπρόθεσµα, 20% µακροπρόθεσµα. ιαφωνίες Ευρωπαίων- ΝΤ: 1. Εύρος της ελάφρυνσης: ποιά χρέη περιλαµβάνονται 2. Αιρεσιµότητα των µέτρων ελάφρυνσης (σύνδεση µε µεταρρυθµίσεις) ΝΤ: Η αιρεσιµότητα των µέτρων δηµιουργεί αβεβαιότητα ως προς την βιωσιµότητα του χρέους. 20
Το µεγαλύτερο τµήµα του χρέους προς τους Ευρωπαίους εταίρους είναι τα δάνεια EFSF * εν περιλαµβάνει 11δις που αποπληρώθηκαν το 2015 και 2δις το 2017. **Μάιος 2018. 21
Τα χρεολύσια ανέρχονται σε 32 δις την τετραετία 2019-22 Πηγή: Ο ΗΧ, Μάρτιος 2018. εν περιλαµβάνει το βραχυπρόθεσµο χρέος. 22
Το spread των Ελληνικών οµολόγων παραµένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη Πηγή: Bloomberg 23
Η «καθαρή έξοδος» στερεί την χώρα από δίχτυ ασφαλείας Οι ισχυρές πιέσεις στην αγορά οµολόγων θέτουν εν αµφιβόλω την απρόσκοπτη πρόσβαση του ηµοσίου στις κεφαλαιαγορές. «Καθαρή έξοδος» χωρίς προληπτική γραµµή στήριξης στερεί τη χώρα από δίχτυ ασφαλείας που θα διευκόλυνε την πρόσβαση στις αγορές. Χωρίς πρόγραµµα οι τράπεζες θα χάσουν την «εξαίρεση» (waiver) που τους επιτρέπει πρόσβαση σε χαµηλότοκη χρηµατοδότηση από ΕΚΤ. 24
Ευχαριστώ! 25